2013 - ROK JULIANA TUWIMA

WPROWADZENIE

W grudniu 2012 r, Sejm, chcąc oddać hołd wybitnym

ludziom sztuki i nauki, przyjął Uchwałę o patronach

roku 2013. Są nimi: J. Tuwim, W. Lutosławski, J.

Czochralski.

Julian Tuwim urodzony 13 września 1894

w Łodzi, zmarł 27 grudnia 1953 w

Zakopanem. Polski poeta żydowskiego

pochodzenia, pisarz, jeden z

najpopularniejszych poetów dwudziestolecia

międzywojennego. Współzałożyciel kabaretu

literackiego „Pod Picadorem” i grupy

poetyckiej „Skamander”. Bliski współpracownik

tygodnika „Wiadomości Literackie”. Tłumacz

poezji rosyjskiej, francuskiej, niemieckiej oraz

łaciny. Podpisywał się ponad czterdziestoma

pseudonimami m.in. Oldlen, Tuvim, Schyzio

Frenik, Wim, Roch Pekiński.

ŻYCIE I TWÓRCZOŚĆ

Poeta urodził się w Łodzi w rodzinie żydowskiej. Młody Tuwim

odziedziczył pasje językowe od swojego ojca. Ojciec poety

pracował w jednym z banków, gdzie miał stanowisko

korespondenta i urzędnika. Matką poety była Adela

Krukowska, córka właściciela zakładu drukarskiego. Po swoich

rodzicach Tuwim odziedziczył zamiłowanie do przedmiotów

humanistycznych, te szły mu świetnie. Fascynacja młodego

Tuwima językami obcymi dała o sobie znać już w roku 1911,

kiedy to przełożył na język esperanto kilka wierszy Staffa. Dwa

lata później Tuwim pisze swój pierwszy utwór, zatytułowany

„Prośba”. Utwór ten okazał się na tyle interesujący, że znalazło

się dla niego miejsce na łamach Kuriera Warszawskiego.

DZIECIŃSTWO

Matka Poety - Adela

W 1916, z myślą rozpoczęcia studiów, przeniósł się do

Warszawy. Studiował prawo i filozofię na

Uniwersytecie Warszawskim , ale zarzucił oba

kierunki po ukończeniu zaledwie pierwszych

semestrów. Był jednym z założycieli grupy poetyckiej

Skamander w 1919. 30 kwietnia 1919 poślubił

Stefanię Marchew. W następnym roku wybuchła

wojna polsko-bolszewicka. Julian Tuwim znalazł

wówczas zajęcie w biurze prasowym, które pracowało

dla naczelnego wodza sił zbrojnych Józefa

Piłsudskiego. W młodości inspiracją dla Tuwima była

twórczość Leopolda Staffa.

OKRES WARSZAWSKI

Julian Tuwim - ok. 1913 rok

POBYT ZA GRANICĄ

Okres warszawski kończy się dla poety w roku 1939 kiedy to opuszcza

Polskę i przez Rumunię i Włochy dociera do Francji. Wraz z nim emigrują

inni znani poeci tacy jak Antoni Słonimski, Jan Lechoń, Mieczysław

Grydzewski i Kazimierz Wierzyński. Ziemia francuska nie okazała się

jednak na długo bezpiecznym schronieniem dla żydowskiego poety. W rok

później Francja kapituluje i Tuwim udaje się do Brazylii, gdzie osiada wraz

z Lechoniem w Rio de Janeiro. Ostatecznie wspólnie też wyjechali do

Nowego Jorku, gdzie poeta mieszkał przez blisko pięć lat. Mieszkając w

Ameryce poeta publikował swoją twórczość w „Nowej Polsce” i

„Robotniku”.

Do Polski Tuwim wrócił w czerwcu 1946 roku i

stał się osobowością chronioną, adorowaną i

uprzywilejowaną przez ówczesne władze. Został

okrzyknięty „poetą państwowym”. W tym samym

roku Tuwimowie adoptowali córkę Ewę. Po wojnie

Tuwim nie wydał już żadnego tomu poetyckiego.

Skupił się na publikacji tłumaczeń i antologii, miał

również swój stały dział w miesięczniku

„Problemy”. Dział nosił tytuł Cicer cum caule,

czyli Groch z kapustą i został wydany jako całość

pod tym samym tytułem kilka lat po śmierci poety.

POWRÓT DO POLSKI

Tuwim z żoną i córką

W ostatnim okresie życia, Tuwim pisał wiersze

tylko na zamówienie bliskich sobie ludzi i

redaktorów różnych pism. Wiele z tych wierszy

dotyczy różnego rodzaju rocznic. Pasja

tłumaczenia poezji z języków obcych nie opuściła

go do końca życia. W ostatnich latach nadal

tłumaczył poezję, oraz fragmenty literatury obcej,

które sam nazwał kuriozami. Julian Tuwim zmarł

27 grudnia 1953 roku w Zakopanym. Jego grób

znajduje się w wojskowej części

warszawskiego cmentarza na Powązkach.

OSTATNIE LATA I ŚMIERĆ

Grób Juliana Tuwima

Julian Tuwim zasłynął przede wszystkim jako autor tekstów po

dziś wykonywanych przez różnych artystów rewiowych

i kabaretowych. Julian Tuwim pisywał też teksty o treści

i charakterze politycznym. Przez całe życie współpracował

z wieloma pismami literackimi oraz satyrycznymi. W jego

twórczości widać niezwykle bystre myślenie, humor, któremu

trudno dorównać i świeżość, która nie znika po latach. Julian

Tuwim wpisał się w historię literatury jako poeta tworzący

neologizmy językowe. Tuwim wykorzystuje w swoich wierszach

wielorakie podteksty, zróżnicowane wymowy i

zwielokrotnione znaczenia różnych słów. Dla niewprawnych

językowo odbiorców, jest to czasem trudne do przejścia.

Tuwim jest również twórcą wspaniałych dzieł

dla najmłodszych. Wiersze dla dzieci to ta część

twórczości Juliana Tuwima, którą wszyscy

znamy i z którą najbardziej kojarzy nam się ów

poeta. Wiersze te, to rymowane opowiastki o

różnych postaciach, przedmiotach, jedzeniu i

zwierzętach. Wszystkie są napisane dowcipnym

językiem, wszystkie opisują jakiś fragment

rzeczywistości, wiele z nich ma ukryty morał

lub przesłanie.

TWÓRCZOŚĆ DLA DZIECI

WAŻNIEJSZE DZIEŁA

O

rder Sztandaru Pracy I klasy (1949)

Z

łoty Wawrzyn Akademicki (1935)

N

agroda Literacka miasta Łodzi – dwukrotnie (1928,

1949)

N

agroda polskiego PEN Clubu (1935)

N

agroda Państwowa I stopnia (1952)

D

oktorat honoris causa Uniwersytetu Łódzkiego

(1949)

ODZNACZENIA, NAGRODY I WYRÓŻNIENIA

Wawrzyn Akademicki

Ł

ódź ul. Piotrkowska 104 – Pomnik "Ławeczka Tuwima"

Ł

ódź ul. Moniuszki 4A – "Popiersie Juliana Tuwima"

Ł

ódź ul. Widzewska 44 – miejsce urodzenia (obecnie ul. J.

Kilińskiego 46)

C

mentarz żydowski przy ul. Brackiej w Łodzi – można tu znaleźć

mogiły rodziców Tuwima

P

ałac Młodzieży im. Juliana Tuwima w Łodzi

C

mentarz Wojskowy na Powązkach w Warszawie.

MIEJSCA ZWIĄZANE Z TUWIMEM

JULIAN TUWIM W MUZYCE

Utwory Juliana Tuwima, od początku swojego istnienia, były bardzo

chętnie wykorzystywane jako teksty piosenek. Przed wojną sięgali

po nie tacy artyści, jak Mieczysław Fogg czy Hanka Ordonówna. Oto

niektóre tytułu tych piosenek:

- „Berlin 1913” - „Kamienice”

- „Miejscowa idiotka z tutejszym kretynem” - „Prośba o

piosenkę”

- „Venus” - „Znów to szuranie”

W 2008 r. nakładem wytwórni 4ever Music ukazała się składanka

„Co nam zostało z tych lat? Piosenki Juliana Tuwima”.

PATRONAT ROKU 2013

W tym roku mija 60 lat od śmierci Tuwima oraz sto

lat od jego poetyckiego debiutu – publikacji wiersza

"Prośba" w "Kurierze Warszawskim". Patronat

Tuwima zaproponował Urząd Miasta Łodzi

i Stowarzyszenie Pisarzy Polskich Oddział w Łodzi.

W październiku pomysł poparła sejmowa Komisja

Kultury i Środków Przekazu.

ŹRÓDŁA

1. http://pl.wikipedia.org

2. http://www.tuwim.org/

3. http://juliantuwim.pl/

4. http://www.sejm.gov.pl/

5. http://www.sztetl.org.pl

6. Zdjęcia nie pochodzą z naszego prywatnego zbioru.

OPRACOWALI:JAGODA KOŁODZIEJ

KAMIL FERENC