Katedra za porodičnu medicinuMedicinski fakultetU i i T liUniverzitet u Tuzli

doc.dr.sc. Olivera Batić-Mujanović jdoc.dr.sc. Azijada Beganlić

Banja Luka, septembar 2010. godine

Zdravstveni sistem stvoren na snažnoj primarnoj zdravstvenoj zaštiti je najefikasniji u pružanju zdravstvenih usluga.

Porodična medicina je postala ključna poluga efikasne i kvalitetne medicine u razvijenimefikasne i kvalitetne medicine u razvijenim zemljama, ali i u zemljama u razvoju.

Nauka i medicinsko znanje se vrlo brzo mijenjaju.

Postoji stalna potreba prema akademskim-edukativnim institucijama da “stvaraju “ doktore sa dobrim kliničkim vještinama kojidoktore sa dobrim kliničkim vještinama koji mogu odgovoriti na sadašnje i buduće potrebe društva.potrebe društva.

WHO-WONCA FORUM, EUROPEAN SOCIETY OF GENERAL PRACTICE/FAMILY MEDICINE

Obavezno uvođenje akademskih odjeljenja porodične/obiteljske medicineporodične/obiteljske medicine

Obavezne promjene u sistemu edukacije i prakseprakse

Uvođenje specijalizacije iz porodične/obiteljske medicineobiteljske medicine

1998. godine ljekari iz Tuzle su bili na studijskom putovanju u Kanadi (Queen’s UniverzitetKingston) gdje su stekli prvaKingston) gdje su stekli prva znanja o porodičnoj medicini što se poslije implementiralo ušto se poslije implementiralo u BiH, ali prilagođeno uslovima i kulturološkom obilježju naše zemlje.

ČEDUKATIVNI CENTAR ZA PORODIČNU MEDICINU

Ed k i i dič di i Edukativni centar za porodičnu medicinu (ECPM) JZU „Dom zdravlja Tuzla“ zvanično je otvoren 12 06 1998 godineotvoren 12.06.1998. godine.

Predstavlja bazu efektivne kliničke edukacije:

specijalizanata porodične medicine studenata Medicinskog fakulteta studenata Visoke zdravstvene škole ljekara i medicinskih sestara/tehničara do-

trening programa iz porodične medicine

ECPM je opremljen:

savremenim nastavnim učilima kompjuterima, internet konekcijom, anatomskim modelima, udžbenicima link vezom sa drugim Edukativnim centrima

u zemlji i Queen’s Univerzitetom u Kanadi

Razvoj i implementacija programa specijalizacije P d ž j d di l k i di l k Podržavanje dodiplomske i postdiplomske nastave na Medicinskom fakultetu

Kursevi u kontinuiranoj medicinskoj Kursevi u kontinuiranoj medicinskoj edukaciji (CME)

Implementacija visoke profesionalne Implementacija visoke profesionalne edukacije (HPE)

Razvoj i implementacija dotrening programa (PAT)

Program za profesionalni razvoj članova akademskog odjeljenja

Podržavanje programa istraživanja, naučnih projekata i publikacija

U svrhu ostvarivanja ovih ciljeva ljekari moraju biti dobro edukovani u kontinuitetumedicinske edukacije od dodiplomske do kontinuirane medicinske nastave u sticanju praktičnih vještina za sve nabrojane uloge.

Curiculum porodične medicine na Medicinskom fakultetu Univerziteta u Tuzli uveden je u VI godinu studija sa ciljem:

da upozna studente sa reformom zdravstvenog sistema u svijetu a posebnozdravstvenog sistema u svijetu, a posebno sa specifičnim okolnostima promjena zdravstvenog sistema u BiHzdravstvenog sistema u BiH

da upozna studente sa ulogom porodičnog ljekara kao promotora zdravlja, vještog kliničara, koordinatora, čuvara sredstava, lidera menadžera i edukatoralidera, menadžera i edukatora

da omogući studentu sticanje efektivnih da omogući studentu sticanje efektivnih komunikacijskih i kliničkih vještina i znanja o najčešćim kliničkim problemimao najčešćim kliničkim problemima

Curiculum je baziran na studentu-orjentisanoj nastavi sa predominacijom praktičnog rada.

Evaluacija znanja, komunikacijskih i kliničkih vještina vrši se u svakodnevnom radu, a na kraju nastave sprovodi se OSCE (Objektivni Strukturirani Klinički Ispit).

Na ovom praktičnom ispitu studenti trebaju da pokažu da vladaju primarnim kliničkim vještinama i da su sposobni za samostalni radrad.

Završni ispit se sastoji od opsežnog pisanog Završni ispit se sastoji od opsežnog pisanog testa: pitanja uz multipli izbor odgovora (MCQs) i pitanja sa kratkim odgovorima(MCQs) i pitanja sa kratkim odgovorima vezano za vodjenje nekog kliničkog problema.

Demonstracija pozitivnog modela kliničke prakse u PZZ može pomoći studentu da izabere porodičnu medicinu za osnovu svoje buduće profesionalne karijerebuduće profesionalne karijere.

Doktori nauka Magistri nauka

8

67

8

9

5

4 4

6

4

5

6

1 1

3

2

3

4

0 00

1

Tuzla Sarajevo Zenica Mostar RS

Univerzitet u Tuzli Zvanična promocija doktora naukap j

(decembar 2006. godine)

Specijalizacija iz porodične/obiteljske p j j p jmedicine u BiH je uvedena 1999. godine.

Edukativni centri porodične medicine pri domovima zdravlja (ECPM) predstavljajudomovima zdravlja (ECPM) predstavljaju bazu efektivne kliničke edukacijespecijalizanataspecijalizanata.

Bosna i Hercegovina je prvu generaciju specijalista dobila 2001. godine, a danas u BiH ima 517 specijalista porodične medicine. p j p

M t Tuzla114

Zenica

Mostar52

Zenica65

Sarajevo9191

Specijalizacija se odvija po dvogodišnjem ili p j j j p g jtrogodišnjem programu, u zavisnosti od prethodne edukacije i radnog iskustva p j gljekara.

Program i njegovi ciljevi su dovoljno fleksibilni da se prilagode potrebamafleksibilni da se prilagode potrebama obrazovanja svakog doktora.

Za svaku komponentu programa su postavljeni edukativni ciljevi koji služe kao vodič za specijalizante i edukatore.p j

Kliničko iskustvo iz porodične medicine se Kliničko iskustvo iz porodične medicine se postiže u toku šestomjesečnih perioda koje specijalizanti provode radeći u ECPMspecijalizanti provode radeći u ECPM.

Praktično iskustvo u drugim komponentama programa specijalizacije stiču na klinikama i ustanovama zdravstvene zaštite koje su ovlaštene za specijalističku obuku.

Tokom specijalizacije specijalizanti moraju p j j p j jproći obuku u širokom dijapazonu kliničkih disciplina:p

Interna medicina, dermatologija Ginekologija i akušerstvo pedijatrija Ginekologija i akušerstvo, pedijatrija Neuropsihijatrija

Fi ik l h bilit ij b i j d i i Fizikalna rehabilitacija bazirana u zajednici Urgentna medicina

Hirurške specijalnosti p j Oftalmologija Otorinolaringologija Otorinolaringologija Gerijatrija

Sadržaj rotacija je planiran za svakog specijalizanta posebno bazirano naspecijalizanta posebno, bazirano na prethodnom iskustvu, edukaciji i lokaciji.

Ciljevi se ostvaruju u toku boravka u ECPM, boravkom na klinikama, kroz seminarske programe i samostalno učenje.

Didaktički dio programa specijalizacije se prezentuje na poludnevnim sesijama koje se organizuju u ECPM jednom sedmično.

Integralni dio programa specijalizacije je i g p g p j j jproces redovne, formativne evaluacije, štose odnosi na sve komponente programase odnosi na sve komponente programa.

Sve komponente programa moraju biti Sve komponente programa moraju biti uspješno evaluirane, što je jedan od uslova za i l k š i i iizlazak na završni ispit.

Uslov za izlazak na završni ispit je i odbrana specijalizantskog projekta koja se održava u junu u okviru Dana specijalizantskih projekata. j j j

Sarajevo Banja Luka

Sarajevo ZenicaMostar

Ciljevi specijalizantskih projekata su:

Stimulisati kreativnost i originalno mišljenje, Stimulisati kreativnost i originalno mišljenje, Primijeniti osnove kritičke procjene koje su

učene u samoj srži nastavnog planaučene u samoj srži nastavnog plana, Proučavati teme koje su relevantne za

ij li t i dič di ispecijalizante i za porodičnu medicinu.

Važan cilj je razvijanje sposobnosti i vještina neprekidnog pitanja/odgovaranja o stvarima relevantnim za porodičnu medicinu.

Završnom pismenom ispitu mogu pristupiti svi specijalizanti koji su ispunili prethodno navedene uslove.

Ispit se sastoji iz više kratkih odgovora na Ispit se sastoji iz više kratkih odgovora na brojna klinička pitanja koja pokrivaju sve teme relevantne za porodičnu medicinuteme relevantne za porodičnu medicinu.

Zdravstveni sistem koji se bazira na Zdravstveni sistem koji se bazira na kvalitetnoj porodičnoj medicini je najbolji u zadovoljavanju potreba ljudi.zadovoljavanju potreba ljudi.

Samo dobro edukovan i vješt kliničar, kao i dobro edukovani članovi njegovog tima mogudobro edukovani članovi njegovog tima mogu obezbijediti kvalitetnu primarnu zdravstvenu zaštitu-kliničku praksu.

"Vještina savladavanja znanja o porodičnojVještina savladavanja znanja o porodičnojmedicini nije samo u učenju golih činjenica. Ono što čini porodičnog ljekara drukčijim od ostalih su njegove vrijednosti, stavovi ij g j ,metode – načela koja upravljaju njegovimpostupcima." (Ian McWhinney)