2011 Nr. 2
P.O.Box 15, Salt 19110, Jordanië
Tel. + 962 5 3554953 Fax + 962 5 3554951 E-mail [email protected]
Allah Kariem God zorgt
In dit nummer:
Liwa vertelt over Moerhaf Hoog bezoek in Salt
“Als een teken, ‘Gods gebaar’ zijn!...”
Gebarennamen
2
Brief
“Als een teken, ‘Gods gebaar’ zijn!...”
Beste Vrienden,
In deze Nieuwsbrief word je een beetje duidelijk gemaakt hoe mensen hun ‘gebaren’-naam
(naam in gebarentaal - of naamteken) krijgen. Mijn ‘gebarennaam’ zou je bijvoorbeeld
vertalen met dhr. “Baard”. Misschien herkennen we de oude Amerikaanse Indianenverhalen
wel met namen zoals “Zittende-bizon” of “Roze-bloem”, die werden gegeven bij de
volwassen-wording. Soms krijgen mensen een nieuwe naam bij hun doop. In andere culturen
krijgen mensen “bij”-namen gebaseerd op hun staaltjes van behendigheid of kracht, zoals de
historische meneer “Hamer” of Timmerman (Engels Carpenter) die kennelijk zijn
overwinningen ‘betimmerde’ met een enorme strijdbijl.
In het verhaal van de schepping kreeg de eerste mens, Adam (betekenis: ‘geschapen uit rode
aarde’), de belangrijke opdracht om alle dieren een naam te geven ‘naar hun aard’. Deze
namen zouden de bijzondere karaktertrekken of eigenaardigheden symbolisch weergeven;
eigenlijk waren het dus een soort van ‘woord-beelden’, verwoordingen van tekens, van
datgene wat Adam zag en beleefde. Je zou haast gaan denken dat hij Teken-taal (gebarentaal)
gebruikte. Maar er is meer!
De Psalmen van David spreken van de ‘tekens aan de Hemel’ die de grootheid Gods
verkondigen. Het teken van het offer van Abraham dat onlangs gevierd werd, getuigt van
trouw. Denk aan het teken van de brandende braambos waarmee Mozes werd geroepen, of
de waarschuwingstekenen van zijn staf. Sta eens stil bij de tekens van de profeten. Herinner
je het teken van de doop van Jezus de Messias door
Johannes, en het teken van de Heilige Geest die neerdaalde
in de vorm van een duif; bovenal zijn er de tekens van de
weg van het kruis en van nieuw leven bij het lege graf. Met
het kerstfeest, toen de Messias werd geboren, vieren we de
tekens van liefde die zichtbaar worden in de ster en de
kribbe, terwijl de tekens van Gods aanwezigheid in brood
en wijn ons niet vreemd zijn. We verlangen naar de tekens
van Zijn Koninkrijk… Inderdaad, als woorden tekort
schieten, probeer het dan eens met tekens, maak ‘woord-
beelden’ van ‘tekentaal’!
Misschien gaat het juist wel daarom: dat we zoeken om
diegene te zijn die God voor ogen had, de naam te dragen
die Hij je geeft. En dat niet alleen in woorden, maar in
leven. “Als een teken, ‘Gods gebaar’ zijn!...”
Met hartelijke groeten,
ook namens kinderen en medewerkers,
uw Broeder Andrew
“...en dit zal je tot een teken zijn…!” Evangelie van Lukas 2:12
(Opmerking van de redactie: Deze brief is vertaald uit het Engels, waar het
woord voor Gebarentaal “Sign language” is, letterlijk dus “Tekentaal”, wat
vroeger ook in Nederland wel gebruikt werd)
Welke “tekens” staan in het nieuwe kapelraam?
3
Algemeen nieuws
Nieuwe naam van de ‘voormalige’ stichting Allah Kariem
Tijdens de internationale Allah Kariem-vergadering in het voorjaar van 2011 is besloten
de naam van alle stichtingen te wijzigen. De nieuwe namen zijn:
Zwitserland: Freunde des Holy Land Institute für Gehörlose, Jordanien
Duitsland: Freunde und Förderer der Gehörlosenschule in Salt, Jordanien
Nederland: Vrienden van het Holy Land Institute for the Deaf
Engeland: Friends of the Holy Land Institute for the Deaf
USA: Friends of the Holy Land Institute for the Deaf
Nieuwe website en folder
Er is in deze internationale vergadering ook besloten
alle publicaties en informatiemateriaal identiek vorm te
geven. In Nederland is een nieuwe website gemaakt
volgens de nieuwe opmaak. Deze kan bezocht worden via www.vriendenvanhetHLID.nl,
maar ook via het oude adres www.allah-kariem.org. Met de zelfde opmaak is ook een
nieuwe folder ontworpen en gedrukt. De websites en folders voor Engeland, Duitsland en
Zwitserland zijn nog in de maak.
De nieuwe film “Een dag met...” kunt
u vanaf nu in drie talen bekijken via
www.vriendenvanhetHLID.nl
Kapel ingewijd
Na een bouwperiode van meer dan een jaar kon op 13 november de nieuwe kapel worden
ingewijd door de Anglicaanse bisschop in Jeruzalem. Medewerkers en dove leerlingen van de
beroepsopleiding hebben met veel energie meegewerkt bij de bouw. We zijn heel dankbaar
voor de prachtige ikonen uit Egypte en voor de verlichting die door Jordaanse vrienden is
geschonken. We zijn ook heel blij met een glas-in-
lood raam dat gemaakt is door leerlingen van de
Ashford School, één van onze partnerscholen van de
United Church School Trust (UCST) in Engeland.
Onze dank gaat vooral uit naar de Britse Maurice
and Hilde Laing Foundation en de Issam and Samia
Salfiti Family Foundation uit Jordanië voor hun
royale financiële hulp. De oude kapel wordt ook
goed gebruikt. Na een renovatie, waarbij de ramen
vernieuwd zijn, kon Broeder Andrews kantoor en
vergaderruimte daarheen verhuisd worden. De nieuwe kapel in gebruik
Reisactiviteiten
Ook deze zomer is de buitengewoon lange zomervakantie, waarin de kinderen bijna drie
maanden thuis waren, gebruikt voor reizen. Broeder Andrew heeft leden van de stichtingen
in Engeland en de Verenigde Staten bezocht, om hen uit eerste hand van nieuws te voorzien.
Dineke en Jozua waren in Zwitserland en Nederland. In deze periode reisde Jozua met
vrijwillige medewerkers Tamara en Rafael door Zwitserland om geïnteresseerden en
gemeenten door middel van een film te
informeren over het instituut. Zo konden
ze veel sponsors vertellen over ‘hun’
sponsorkinderen.
Als ook u en uw gemeente, school of stichting interesse
heeft in het HLID en u graag een presentatie zou willen
krijgen, neem dan gerust contact met ons op!
4
Eindexamen voor zes leerlingenDoor de geweldige prestaties van de dove leerlingen en Gods genade kon het Holy Land
Institute for the Deaf (HLID) de hele 12e klas het middelbare schooldiploma uitreiken.
De gelukkige leerlingen zijn heel dankbaar voor de steun van hun families, leraren en
leraressen en alle medewerkers van het instituut. Voor deze jonge vrouwen en mannen
ligt nu de weg open naar een studie aan de universiteit of hogeschool. We wensen hen
veel succes bij hun studie.
Excursie naar Malta
Vier dove leerlingen van het instituut
hadden in september de kans om naar
Malta te vliegen om deel te nemen aan de
internationale Handy Cup, een bijeen-
komst van mensen met een beperking.
Rowan, Ala’, Ghofran en Ashraf leerden
veel mensen uit de andere mediterrane
landen en heel andere culturen kennen.
Mayada van de audiologie-afdeling ging
met ze mee als tolk.
Terug op school lieten ze vol
enthousiasme de vele foto’s en souvenirs
zien. De reis werd financieel mogelijk
gemaakt door het Italiaanse Ministerie van
Buitenlandse Zaken.
School & leerlingen
Boven v.l.n.r.:
Rehab (schooldirectrice),
Abier Shaamy (studeert sport),
Dr. Amal Nahhas
(Secretaris-generaal van de Hoge
Raad voor Gehandicaptenzaken),
Suleiman Farajin (informatica),
Baha’ Freihat (informatica),
Broeder Andrew (directeur),
Saly Rabady (kunst).
Onder v.l.n.r.:
Aman elZa’amout (sport)
en Ala’ Nasaralah (speciaal
onderwijs)
Studenten Ala’, Ashraf, Rowan en
Ghofran (v.l.n.r) in Malta
5
School & leerlingen
De kleine doofblinde jongen Moerhaf (3) woont en leert al weer een jaar in het Holy
Land Institute for the Deaf. Sinds het kleine mannetje in het HLID is, heeft de dove
leerlinge Liwa (17) zich over hem ontfermd. Met veel toewijding zorgt ze voor hem
bij de maaltijden, tijdens de middagpauze en ‘s
middags bij het spelen. Liwa vertelt ons haar
nieuws over Moerhaf.
“Afgelopen jaar was het voor Moerhaf te vermoeiend
om tussen de middag in de eetzaal te eten bij de
andere doofblinde en dove kinderen. Daarom bleef hij
tijdens de middagpauze met een onderwijzeres in de
doofblindenafdeling, waar hij ook at.
Vanaf dit schooljaar is Moerhaf nu ‘s middags vaak te
vinden in de eetzaal. Hij zit dan samen met mij aan
tafel. Een lerares helpt hem met eten en ik help mee.
Het middageten is nu geen probleem meer en Moerhaf is er ook blij mee.”
“Hij houdt van in melk gedoopte koekjes, tomaten en spagetti of brood met tijm. Waar hij
niet van houdt, zijn: salade, yoghurt, bloemkool, ei en kaas. Vroeger wilde hij niet op zijn
stoel blijven zitten. Hij stond steeds op en wilde rondlopen. Nu blijft hij zitten en houdt
zijn aandacht goed bij het eten.”
“Na het eten ga ik met hem naar buiten. Vaak zit hij dan op de schommel of de wip. Dat
vindt hij heerlijk! ‘s Middags om 14:00 uur gaat Moerhaf met de lerares mee naar de
doofblindenafdeling, waar hij nieuwe dingen leert. Zodra hij te moe wordt, gaat hij een
uurtje slapen.”
“Om 16:00 uur gaat de lerares naar huis en ben ik verantwoordelijk voor hem. Op
zondag spelen we buiten en op maandag oefenen we voeten wassen. Dat vindt hij
helemaal niet leuk. Ik zet hem altijd 5 minuten in het water en laat hem daarna bijkomen
op het hobbelpaard. Dinsdags gaan we wandelen en op woensdag gaan we gymen. Dat is
voor Moerhaf altijd een heerlijk moment. In de gymzaal speelt hij graag met een grote
bal, of hopt op de trampoline. Natuurlijk help ik hem daarbij, omdat hij nog te klein is om
dat alleen te doen.”
“Hij houdt van buiten zijn en bewegen. Meestal hangen we een hangmat op omdat hij dat
graag doet. Maar het liefst zit hij toch wel op het hobbelpaard. Hij wordt blij van het
heen-en-weer schommelen en je ziet dat hij plezier heeft. Hij houdt niet zo van poppen en
knuffels. Ik zorg graag voor Moerhaf en hoop dat deze kleine jongen nog veel kan leren.”
Liwa: “Ik zorg graag voor
Moerhaf en hoop dat deze kleine
jongen nog veel kan leren”
6
School & leerlingen
Iedereen heeft een naam. Maar als je die niet kan horen omdat je Doof bent, zul je
andere manieren moeten vinden om elkaar te kunnen benoemen. Omdat het te veel
tijd kost om namen in Gebarentaal te spellen, gebruiken Doven gebarennamen: een
specifiek gebaar dat de naam van een persoon aanduidt. Vaak vormen een
opvallende lichamelijke eigenschap of een bijzondere gewoonte de basis voor deze
gebarennaam. Een paar gebaren uitgelegd.
Toen Samer nog klein was, had hij heerlijke
bolle wangen. En die werden zijn gebarennaam.
Om zijn naam te gebaren hou je de vingers van
één hand als halfgesloten vuist tegen de wang
aan. Strek dan je vingers een beetje en beweeg
iets van de wang af.
Toen Sana’ nieuw was in het instituut had ze een kale
plek op haar voorhoofd, waar ze zich bezeerd had. Haar
gebaar blijft haar aan deze wond herinneren. Om haar
gebaar te maken, raak je je voorhoofd aan met
uitgestrekte wijs- en middelvinger, terwijl je
herhaaldelijk een beetje van boven naar beneden
beweegt, alsof je iets van je voorhoofd wilt vegen.
De doofblinde Hadiel heeft zonder dat ze het weet
zichzelf haar eigen gebarennaam gegeven: middel- en
ringvingers van beide handen raken elkaar snel achter
elkaar. Ze heeft altijd deze opmerkelijke beweging
gemaakt, zodat het kenmerkend voor haar werd. Zou je
haar handen pakken en dit gebaar met haar maken, dan
kan ze niet haar eigen naam erin herkennen, omdat ze
nog niet weet wat een naam is.
Het voorhoofd en de neus van Mohammed vormen een
zeer rechte lijn. Volg om zijn gebarennaam te maken op
je eigen gezicht gewoonweg met je wijsvinger deze
denkbeeldige lijn van voorhoofd naar neus .
Gebarennamen
7
Twee leraressen, Therese (kleuterklas) en Kawthar (gym) hebben het instituut aan het
eind van het schooljaar verlaten. Therese is met vervroegd pensioen en Kawthar kon haar
taken in gezin en werk niet meer combineren.
De tweede kleuterklas krijgt nu les van een jonge, dove leraar, Oweis. Hij heeft vorig
jaar al stage gelopen op school en we zijn blij dat hij nu als leraar voor langere tijd bij
ons blijft. Rima is de nieuwe gymjuf en zij heeft zich met veel creativiteit en inzet op
haar nieuwe taak gestort.
ThereseKawthar
De Duitse vrijwilliger Jonathan (20) is in de zomer naar huis teruggekeerd. Blij heeft
hij in Jofeh en in het instituut in Salt meegeholpen. De komende jaren gaat hij theologie
en Arabisch studeren. We verheugen ons allemaal op een spoedig weerzien, want de
kinderen missen hem erg!
David Fox heeft zijn werk als assistent van Broeder Andrew beëindigd. Hij was een
grote hulp in het werk voor WWH (World Wide Hearing; Wereldwijd Horen). Zijn plaats
is ingenomen door Ruth Sayers uit Engeland. Ze woonde al ruim een jaar in Jordanië
als medewerkster van het Britse CMS (Church Mission Society).
In het voorjaar is de Egyptische Ala’, al
jaren medewerker voor onderhoud en
reparaties, naar Egypte gereisd om met
zijn verloofde Rima te trouwen.
Ook voor de Egyptische Jamiel, leraar
Engels, luidden in de zomer de
huwelijksklokken. Hij trouwde met zijn
verloofde Zeina. We wensen beide
echtparen alle goeds en Gods zegen voor
de toekomst! Zeina en Jamiel zijn getrouwd
Medewerkers & vrijwilligers
8
Julia (18), de horende dochter van de dove schilder Issa en dove lerares Fadia, werkt nu
na haar eindexamen in de afdeling gebarentaal. Als dochter van dove ouders is
gebarentaal de moedertaal van Julia. Ze wil Ahlam graag helpen als tolk om nieuwe
cursussen en cursusmateriaal voor tolken te ontwikkelen.
De open en humoristische Fares Nauum uit Shefa-Amr, in de buurt van Nazareth, liep
gedurende drie maanden stage bij het HLID. Hij hielp op vele gebieden en gaf een aantal
dove leerlingen drumlessen: muziek die ze misschien niet kunnen horen, maar wel voelen.
Nieuwe medewerkers v.l.n.r.: Rima, Ruth, Julia, Salome, Fares en Oweis
Tijdens haar vakantie in Zwitserland heeft Dineke aan beide ogen een grijze staaroperatie
ondergaan. Deze zijn zonder complicaties verlopen en ook het herstel verliep
voorspoedig. In september moest Dineke nog een derde operatie ondergaan, waarna ze
veel kracht en Jozua’s dagelijkse hulp nodig had om zo goed mogelijk te herstellen.
Daarom kwam Jozua pas begin oktober terug naar Salt. Dineke is tot eind oktober in
Zwitserland gebleven, maar is blij nu weer in Salt te zijn en ze komt langzamerhand weer
op krachten om haar dagelijks werk te kunnen doen en weer mee te helpen.
Saja, die voor de zomer korte tijd als huismoeder insprong, richt zich nu, na haar
eindexamen, op andere taken. Tamara heeft nu de nachtdiensten overgenomen.
Gelukkig is Salome (18) uit Duitsland snel daarna gekomen om Tamara te helpen. Ze
heeft haar tweejarige opleiding tot gebarentolk aan de Paulinenpflege (D) afgerond en
wil nu graag meer ervaring opdoen met dove mensen. Op dit moment zijn Salome’s
hoofdtaken het toezicht houden op de speelplaats en de nachtdiensten bij de dove
meisjes, die ze afwisselt met Tamara en Ghada. Daarnaast helpt ze in de kleuterklas en
in de doofblindenafdeling.
Medewerkers & vrijwilligers
9
Voormalig vrijwilliger Fabian kwam in september met een vriend, Paul, naar Salt. Een
maand lang reisden ze overdag rond en hielpen ze ‘s avonds bij Hassan en Rafael in het
jongensinternaat. Vlak voor hun vertrek werden ze afgelost door Tonio, die in 2008-2009
als vrijwilliger in het HLID heeft gewerkt. Tonio was bezig met een scriptie over het
gebouw en het microklimaat koelsysteem in het Jofeh-centrum.
Ook Christian (vrijwilliger 2009-2010) kwam langs, evenals Paul (2001-2004), Scott
(2002-2003) en James (2001-2002). De kinderen zijn altijd blij als voormalige
vrijwilligers weer komen. En we hopen dat dit niet hun laatste bezoek was.
Bezoek van de Paulinenpflege
We hadden weer bezoek van een
groep van de Paulinenpflege, een
opleidingscentrum voor Doven in
Winnenden (D). Negen
jongemannen en twee begeleiders
genoten een twee weken durende
stage- en studieperiode
“interculturele uitwisseling” in Salt.
De jonge studenten leerden het land,
de geschiedenis, de religies en de
cultuur van Jordanië kennen en
werkten samen met hun dove
Jordaanse collega’s.
De eerste drie weken van het nieuwe
schooljaar hadden we weer een groep uit
Japan op bezoek. De mannen en vrouwen
hebben bomen en struiken gesnoeid en de
groenstroken van het instituut verzorgd.
Met hun vriendelijke, rustige en bekwame
manier van doen hebben ze de dove
kinderen steeds weer blij gemaakt en tot
meewerken aangezet. Heel hartelijk dank
aan de hele groep!
Medewerkers & vrijwilligers
De groep leerlingen van de Paulinenpflege met huncertificaten, en met groepleidsters Margret Mueller(voor Br. Andrew) en Katja Bauer (naast Ahlam)
Jordanië - de edelsteen
Afgelopen zomer kwam er een groep autoliefhebbers met hun antieke auto’s naar Jordanië
voor de “Jewel that is Jordan - (Jordanië als Edelsteen)”-toer. De oorspronkelijke toer
werd gesponsord door wijlen Koning Hussein en dit keer was het de familie Adwan die de
gasten ontving. Het institute was het doel voor hun charitatieve geldactie en ontving een
grote gift. We hopen hen weer te mogen verwelkomen in het Instituut en in Jordanië.
10
Doofblindenafdeling
Nieuw gebouw voor kantoren en de doofblindenafdeling
Naast het bestaande gebouw waarin de audiologie-afdeling H.E.A.R. en de
doofblindenafdeling zijn ondergebracht, wordt sinds juli gebouwd. Door het nieuwe
gebouw wordt de doofblindenafdeling groter en komt er een dakterras als nieuwe ruimte
om te spelen, te sporten en te ontdekken. Op de benedenverdieping komen kantoren
waarin de gehele administratie zal worden gehuisvest.
Asma’ in de VS
De Dove lerares voor doofblinde
kinderen Asma’ nam deel aan
een cursus van drie weken aan
de westkust van de Verenigde
Staten. Samen met acht andere
dove en gehandicapte Jordaniërs
leerde ze er veel over rechten en
mogelijkheden voor vrouwen
met een beperking. Ze kwam
gelukkig en vol met nieuwe
ervaringen terug en was blij
weer bij de dove en doofblinde
kinderen te zijn.
Hoog bezoek in Salt
In oktober namen enkele
leerlingen van het instituut deel
aan een boomplantdag, Deze
werd georganiseerd door de Lions
club en HKH Prinses Sana’
Assem was eregast. Later bezocht
Prinses Sana’ het instituut, waar
Kawthar (doofblind en
spastisch) een prachtige nieuwe
rolstoel cadeau kreeg.
Wie helpt hier wie? Links Mohammed (doofblind),rechts HKH Prinses Sana’ Assem
Asma’ (rechtsachter) met haar groep op een uitstapjebij Hood Mountain, Washington State
11
Ahlam in Zuid-Afrika
Ahlam is de dove mede-
werkster die leiding geeft
aan de gebarentaalafdeling
en ook verantwoordelijk is
voor opleiding voor
leerkrachten voor Doven.
Dankzij de financiële steun
van CBM (Christoffel
Blinden Mission, Duitsland)
kon zij deze zomer
deelnemen aan een
conferentie van de World
Federation of the Deaf
(WFD, Wereld Doven
Federatie). Hier kwamen
Doven uit de hele wereld bij
elkaar voor uitwisseling over diverse onderwerpen. Ahlam was vooral geïnteresseerd in
thema’s over opleiding van leraren voor het dovenonderwijs. In dit verband heeft ze
verschillende Dovenscholen bezocht en zelf verteld over de opleidingen op het HLID.
S.T.R.I.D.E. | Buitendienst | Jofeh
Nieuws uit Jofeh
In het centrum ‘Beit Saliem’ in Jofeh werken
nu vijf jonge mensen met een verstandelijke
beperking in huishouding en onderhoud. De
International Youth Foundation heeft
verscheidene cursussen gegeven om jonge
vrouwen te leren hoe je met succes een baan
zoekt, want 50% van de bevolking in de
regio is werkloos. Voor vrouwen ligt dat
percentage hoger. Buiten het centrum
konden nog twee klassen worden geopend
voor kinderen met gehoorproblemen, waar
het Jofeh-team ook voor zorgt.
Nieuwe uitdagingen voor S.T.R.I.D.E.
Voor S.T.R.I.D.E. (Salt Training and Resource Institute for Disability, Etc. - Salt opleidings- en
leermiddeleninstituut voor bijzonder onderwijs), de afdeling voor opleiding van leerkrachten,
zoeken we nieuwe medewerkers en opleiders in Jemen en Syrië, om het werk daar zo snel
mogelijk te kunnen hervatten. Volgend jaar hopen we met de opleiding in Irak verder te kunnen
gaan. We zijn ook begaan met de situatie in Zuid-Soedan. Het HLID is gevraagd daar een rol te
spelen in de ontwikkeling van zorgverlening aan en opleiding van Doven.
Een nieuwe klas in Jofeh
Adressen van de Stichting Vrienden van het HLID
Voorzitter:
B.A. Luijendijk, Verlengde Horstlaan 2, 3971 MP Driebergen. Tel. 06-31967322.
Secretaris:
Mw Y. Bergwerf, Zegwaartseweg 25 A, 2722 PN Zoetermeer, tel. 079 3312957
email: [email protected] of [email protected]
Sponsorsecretaresse:
Mw W. Belt, Moddermanstraat 2, 2313 GR Leiden, tel. 071-5418137
email: [email protected] of [email protected]
Penningmeester:
Dhr A. Aalderink, Galjoenkade 15, 2725 CA Zoetermeer
email: [email protected]
Betaalrekening 715515 t.n.v. penningmeester Vrienden van het HLID te Zoetermeer,
BIC: INGBNL2A, IBAN: NL58INGB0000715515
Bezoek eens onze website: www.vriendenvanhetHLID.nl
12
De 15-jarige Mohammed komt
uit een Bedoeienenfamilie in
Petra. Hij zit al jaren op het
HLID. Hij heeft een kunstzinnig
en sportief talent. Kort geleden
won hij met een tekening een
wedstrijd, wat zelfs in de krant
kwam. In oktober haalde hij bij
een marathon de zeer eervolle
achtste plaats. Volgens hem had
hij beter gekund maar, zoals hij
lachend zei: “Er liepen zoveel
mensen in de weg”.
Nu heeft hij voor u een
kerstkaart getekend en daarmee
wensen we u een rijk gezegende
kersttijd en een gelukkig
Nieuwjaar!