1
ÖLÜM BİLDİRİM FORMLARI
İl Sağlık Müdürlüğüİstatistik ve Bilgi İşlem
Şube Müdürlüğü Hemş.Saadet DOĞAN
2005
2
AMAÇ
ÖLÜM İSTATİSTİKLERİ ; En önemli sağlık göstergelerinden
biridir. Sağlık hizmetlerinin planlanmasında
kullanılmaktadır. -Zamanında, -Doğru, -Eksiksiz ve -Kapsamlı veri elde etme zorunluluğu vardır.
3
Sağlık açısından;
Ölülerin bilinmeyen veya bilinen hastalığı diğer insanların sağlığını olumsuz etkileyebilir.
Ölümler hakkında doğru değerlendirme ve uygun hizmet planlanması yapılması için ölüm bilgileri önemlidir.
Bu nedenle;
4
Bölgedeki tüm ölümler ilgili kuruma bildirilmelidir.
Bildirim formu ölümlerin gerekli tüm verilerini içermelidir.
Ölen kişinin sosyo- kültürel özellikleri, ölüm nedeni, kapsamlı ve doğru yazılmalıdır.
5
MevzuatA.Kanunlar
1. Umumi Hıfzıssıhha Kanunu (Kanun No:1593 Madde:20/4, 211-
234,282)2. Belediye Kanunu (Kanun No:1580
Madde:15/5)3. Büyükşehir Belediyelerinin Yönetimi Hakkında Kanun
Hükmünde Kararnamenin Değiştirilerek Kabulü Hakkında Kanun (Kanun No:3030 Madde:6/i)
4. Cenaze Nakline Mahsus Beynelminel İtilafname İltihakımız Hakkında Kanun (Kanun No:3584)
5. Köy Kanunu (Kanun No:1593 Madde:13/2, 13/6,14/4)
6. Mezarlıkların Korunması Hakkında Kanun(Kanun No:3998 )
7. Ceza Muhakemeleri Usulü Kanunu(Kanun No:1412 Madde:19)
6
Mevzuat-2
B. Tüzükler Mezarlıklar Nizamnamesi(Resmi Gazete :9.8.1931 gün ve
1898 sayılı)
C. Yönetmelikler
1. Mezarlıklar Talimatnamesi2. Ölülerin Bir Yerden Diğer Bir Yere
Nakline Dair Talimatname
7
Mevzuat-3
D. Genelgeler
Sağlık Bakanlığı’nın1. 01.05.2000 tarih ve 5852(2000/41) sayılı
Ölü Defin Ruhsatları ile ilgili genelgesi2. 01.05.2000 tarih ve 5853(2000/42) sayılı
Mezarlıklar ve Ölü Defni ile ilgili genelgesi3. 01.05.2000 tarih ve 5854(2000/43) sayılı
Ölülerin Nakli ile ilgili genelgesi4. 10.04.2003 tarih ve 4817(2003/34) sayılı
Ölü Defin Ruhsatı Verecek Görevliler ile ilgili genelgesi
8
Usul ve Esaslar
Defin ruhsatı alınmadıkça ve ibraz edilmedikçe, hiçbir cenazenin defnedilmemesi, nakledilmemesi, mezarlıklara kabul edilmemesi gerektiği açıkça belirtilmektedir.
Bu belgeyi düzenleme yetkisi kural olarak hekimlere aittir.
9
Usul ve Esaslar-2
Defin ruhsatı düzenlemeye yetkili olan kişiler
Belediye hekimi Sağlık ocağı hekimi (Belediye Hekimi yoksa) Ölen kişinin tedavisiyle ilgilenen hekim (yetkili
makamlarca belgenin onaylanması koşuluyla) Yardımcı sağlık çalışanları (ölünün bulunduğu
yerde hekim yoksa) Jandarma Karakol Komutanı (ölünün bulunduğu
yerde hekim yoksa) Köy muhtarı (ölünün bulunduğu yerde hekim
yoksa)
10
Usul ve Esaslar-3
Hekim bulunmayan yerlerde, ölü muayenesi yapacak ve defin ruhsatını verecek kişiler ilin en büyük mülkiye memuru tarafından belirlenir.
11
Usul ve Esaslar-4
Ölüm sebebi hakkında, kazaen veya bulaşıcı bir hastalık neticesi olduğuna dair şüphe veya kanaati varsa, ilgili makama bildirmeden defin ruhsatı verilmeyecektir.
Bulaşıcı ve salgın hastalığın mevcut olduğu veya tehdit ettiği yerlerde bütün cenazelerin defninden önce bir tabip tarafından muayenesi gereklidir.
12
Denetim ve Yaptırım Şehir, kasaba, köylerde insan ölülerinin
yıkanması, kefenlenmesi, nakli ve gömülmesi hususunda ilgili mevzuatla sağlık düzenlemeleri yapma ve denetim görevi Sağlık Bakanlığına verilmiştir.
UHK Madde 282-283yazılı olan yasaklara uymayanlarla ilgili uygulanacak cezaları hükme bağlamıştır.
13
Evde Ölüm Nedenini BelirlemeKişinin ölümünden önce bilinen bir hastalığı var ise;
Aileden bilgi alma, Doktor raporlarını inceleme
ile ölüm nedeni saptanmaya çalışılır.
.
14
Köyde Ölüm Nedenini Belirleme
Köyde Ölüm var ise ölüm tarihlerine göre ölüm
fişi uygun olarak doldurulacak, Tüm Ölümler kayıt edilecek (adli
olaylarda dahil) Ölüm yok ise üzerine ÖLÜM YOK
yazılarak bağlı bulundukları sağlık ocağına iletilecektir.
15
İlgili Makamlara Haber Verilmesi Gereken Durumlar
Şüpheli Ölümler (ev veya arazi gibi herhangi bir yerde bulunan ölüler),
Vücudunda yara, bere gibi şiddet izi olan ölüler, Cinsel ilişki izi olan ölüler, Bilinen herhangi bir hastalığı olmayan ölümler, İntihara bağlı ölümler, Her türlü kazaya (trafik,düşme vb.) bağlı ölümler, Zehirlenmeye bağlı ölümler, Gayri meşru bebek ölümleri, Ölümle ilgili bir söylenti var ise
defin işlemi yapılmadan ilgili makamlara (JANDARMA vb.) haber verilmesi zorunludur.
16
Bulaşıcı hastalıktan şüphelenilmesi gereken durumlar, Yüksek ateş, Kasılmalar, İshal, Döküntüler, Öksürük ve morarmalar, Sarılık, Hayvan ısırığı izi, Ailede veya bölgede benzer şikayetlerin
olduğu başka kişilerin olması vb.
17
Ayrıca Bulaşıcı hastalıklara bağlı ölümlerde ilgili
kuruma haber verilir. Bu durumlarda hekim raporuna göre
defin işlemi yapılır.
18
Bildirimler
Üniversite Hastaneleri Devlet Hastaneleri Belediye Hastaneleri Özel Hastaneler
İl Sağlık Müdürlüğüne İlgili ayın ilk 5 günü içinde
19
Bildirimler
İlçe Belediye Tabibi İlçe SGB başkanlığına
Sağlık ocakları İlgili ayın ilk 5 günü içinde
Sağlık Grup Başkanlığı İl Sağlık Müdürlüğüne İlgili ayın ilk 10 günü
içinde
İl Sağlık Müdürlüğü Devlet İstatistik Enstitü Başkanlığına ilgili ayın son
5 günü içinde teslim edilmektedir.
20
Kullanılacak Ölüm Fişi
21
Her bir nüshada yazılanlar birbirinin aynı olacak.
Fişte 4(dört) kısım bulunmaktadır.
I- ÖLÜMÜN VUKU BULDUĞU YERII- ÖLÜNÜN KİMLİK BİLGİLERİIII- ÖLÜM SEBEBİIV- ÖLÜMÜ TESPİT EDEN KURUM
22
DİE Ölüm Fişinin Doldurulması
1- ÖLÜMÜN VUKU BULDUĞU a- İl : İZMİR b- İlçe : KONAK
23
DİE Ölüm Fişinin Doldurulması 2
II- ÖLÜNÜN KİMLİK BİLGİLERİ Nüfus cüzdanından yararlanarak yazılır ve kullanılan
isimler farklı bile olsa nüfus kağıdı esas alınır. Nüfus cüzdanı olmayan bebeklerde doğum fişinden
faydalanılır. Bebeklerde İsim konmamış ise BEBEK------------
(babasının soyadı) yazılır. Bebek bir yaşından küçük ise aylık( 10 aylık) Bebek bir aydan da küçük ise günlük( 20 günlük)
şeklinde yazılır. Mesleği kısmına eğitim aldığı değil yaptığı iş yazılır. İkametgah: Ölen kişi o bölgede oturmuyor ise asıl
yerleştiği yer yazılır.
24
DİE Ölüm Fişinin Doldurulması-3
II- ÖLÜNÜNa) Adı Soyadı.................................b) Yaşı (Bitirilen yaş).......................c) Yaşından küçük ise ayı ………………..d) Ayından küçük ise günü...............e) Cinsiyeti Erkek…………Kadın………..f) Daimi İkametgahı........... Şehir........Köyg) Medeni Hali ………………… h) Hiç evlenmedi…..Evli….Eşi Öldü...Boşandıi) Öğrenim durumu...................j) Mesleği..................................
25
DİE Ölüm Fişinin Doldurulması-4
Ölümün meydana geldiği ay Ölümün esas sebebi(Ölümü meydana
getiren hal yada hastalığı yazınız)………………..
Ölümü tespit için otopsi…….yapıldı/yapılmadı
III- ÖLÜM SEBEBİNİ TESPİT EDEN KURUM Hastane….. Sağlık Ocağı Tabibi…..
Belediye Tabibi
26
DİE Ölüm Fişinin Doldurulması-5 IV- GÖMMEYE İZİN VEREN MAKAMIN ADI
Son olarak, Ölüm fişinin doldurulma tarihi ve
dolduran kişi Adını ve Soyadını yazarak imzalayacaktır.
27
ANNE ÖLÜMÜ :
Bir kadının gebelik, doğum ve lohusalık döneminde herhangi bir nedenle ölmesi anne ölümü olarak tanımlanır. (40 hafta+ 42 gün)
28
Kadın gebe ise gebelikte, doğum sırasında veya doğumundan sonra herhangi bir nedenden ölmüş ise ebenin verdiği bilgiye göre ölüm nedeni (kaza, travma, beyin kanaması vb.) yazılıp yanına anne ölümü yazılmalıdır.
29
Formların Yanlış anlamalara yol açmayacak, Büyük harflerle ve okunaklı olacak
şekilde,doldurulması gereklidir.
30
ÖLÜM FİŞİ ve ÖLÜM CETVELİ (Sağlık ocağında
doldurulan)
her ay sonunda hazırlanarak, takip eden ayın onuna(SGB) kadar Sağlık Müdürlüğüne teslim edecekler.
31
ULUSLARARARSI ÖLÜM RAPORU
20.Dünya Sağlık Asamblesi, ölüm raporunda belirtilecek ölüm nedenlerini şöyle tanımlamıştır. “Ölüme doğruca yada yardımcı olarak
neden olan bütün hastalıklar, travmalar yada travmaları oluşturan kaza-şiddet durumları”
Tanımın amacı ise; ölüm raporuna ölüm nedenleriyle ilgili bütün hastalık yada durumların yazılmasını sağlamak. Kişiyi ölüme götüren olaylar zincirini belirtmektir.
32
Ölüm Nedenine Örnekler
Kişinin ölmeden önce yüksek tansiyonu var ise yüksek tansiyon, Felç ise ve felce neden olan hastalık biliniyor
ise örneğin yüksek tansiyon, bilinmiyor ise felç,
Kalp hastalığı, Şeker hastalığı= DM= Diabetes mellitus, Akciğer, karaciğer, kalınbağırsak, kan kanseri
vb. kanserler, Doğuştan hastalık ve sakatlıklar, Siroz, Bronşit, Astım, Kronik Böbrek
yetmezliği,
33
İZMİR ÖLÜM NEDENLERİNDE;
2003 2004 Temel neden 8.090 7.990 Son Durum 9.761 10.110 Toplam Ölüm 17.851 18.100
34
DİE Bildirim Formunu Eksik Doldurmaya Bağlı
Tüm Yaş Grupları içinde ; İkamet adresi Bilinmeyen 958 Ölüm nedeni Bilinmeyen 50 Yaş Grubu Bilinmeyen 63 İlçe Bilinmeyen 2.713
18100 3784
35
0-5 Yaş Grubu İçinde; İkamet adresi Bilinmeyen 34 Ölüm nedeni Bilinmeyen 17 Yaş Grubu Bilinmeyen 4 İlçe Bilinmeyen 110
18100 165
36
İZMİR İli Ölüm Nedenleri (İlk 10)
1. Solunum ve dolaşım yetmezliği-Kardio pulmoner arrest
2. Kalb yetmezliği3. Nefes borusu-tracea-bronşlar ve akciğerin habis url.4. İskemik kalp hastalığı5. Serebrovasküler Hastalıklar 6. Solunum sisteminin diğer hastalıkları7. Ca (bütün diğer belirtilmeyen yerlerdeki habis urlar) 8. Yaşlılık9. Şekerli Diabet –Diabetüs Mellitüs10. Ürogenital sistemin diğer hastalıkları
37
Geleceğimizin sağlığı için ölüm istatistiklerine önem verelim!