Hệ Cơ Xƣơng Khớp
Hệ thống Vận động
1. Là khung hay giá đỡ cho cơ thể
2. Tạo dáng ngƣời
3. Tạo các khoang để bảo vệ các cơ
quan quan trọng của cơ thể
Hộp sọ : Bộ não
Ống sống : Tủy sống
Lồng ngực : Tim, phổi, gan,
lách và các mạch máu lớn
Khung chậu : Cơ quan sinh dục
và Thai nhi
4. Thực hiện các quá trình vận
động : do tác động của các cơ làm
cho các xƣơng và khớp vận động.
5. Là ngân hàng xƣơng cho cơ thể
6. Cung cấp các cytokines…
Các bệnh Cơ Xương Khớp đã và đang là nguyên nhân hàng đầu gây tàn phế cho con người
Các bệnh Viêm khớp vẫn là nguyên nhân hàng đầu gây tàn phế
47.5 Million U.S. Adults Report a Disability Arthritis
Reference: Brault, M. Americans with disabilities: 2005, current population reports, P70-117, Washington, DC: US Census Bureau; 2008.
Data Source: CDC. Prevalence and Most Common Causes of Disability Among Adults. United States, 2005. MMWR 58(16); 421-426
18 %
16 %
6.3%
1. Bệnh lý xƣơng khớp ở ngƣời có tuổi
(Loãng xƣơng – Thoái hóa khớp)
2. Các bệnh tự miễn (VKDT, SLE và các bệnh mô
liên kết khác)
3. Các bệnh lý xƣơng khớp ở ngƣời trẻ (Viêm xƣơng
tủy, Thấp khớp cấp, VCSDK, Đau lƣng, Vẹo và dị
tật cột sống, Chấn thƣơng hệ thống cơ xƣơng khớp
do thể thao…)
4. Các chấn thƣơng hệ thống cơ xƣơng khớp do tai
nạn giao thông
* Do Liên hiệp quốc và Tổ chức Y tế Thế giới đề xướng tháng 5/2000
THẬP NIÊN XƢƠNG VÀ KHỚP
Bone & Joint Decade* 2000 - 2010
Các loại viêm khớp, loãng xƣơng và đau lƣng mạn tính là
những bệnh lý chính ảnh hƣởng tới chất lƣợng sống, khả năng
lao động và khả năng tham gia các hoạt động hàng ngày
1. Có > 100 loại viêm khớp
Thƣờng kèm các bệnh lý mạn tính khác: tiểu
đƣờng, bệnh tim mạch, béo phì, RL chuyển hóa
Đòi hỏi : giảm đau và giảm các hạn chế chức
năng, duy trì khả năng hoạt động, giảm tiến triển
của bệnh
2. Loãng xƣơng làm giảm sức mạnh của xƣơng làm
tăng nguy cơ gãy xƣơng, làm giảm CLS và tăng
nguy cơ tử vong
3. Đau lƣng mạn (Chronic back pain - CBP) thƣờng
gặp, tốn nhiều tiền (cho chẩn đoán và điều trị #
50 tỷ USD/năm), gây tàn phế (nghỉ việc, giảm
năng xuất LĐ, phẫu thuật, nằm viện)
1. Hootman J, Bolen J, Helmick C, et al. Prevalence of doctor-diagnosed arthritis and arthritis-attributable activity
limitation—United States, 2003–2005. MMWR. 2006;55(40):1089-92.
2. Brault MW, Hootman J, Helmick CG, et al. Prevalence and most common causes of disability among adults, United
States, 2005. MMWR. 2009;58(16):421-26.
3. Yelin E, Murphy L, Cisternas MG, et al. Medical care expenditures and earnings losses among persons with
arthritis and other rheumatic conditions in 2003, and comparisons with 1997. Arth Rheum 2007;56(5):1397-1407.
CÁC BỆNH CƠ XƢƠNG KHỚP
LAØ NHOÙM BEÄNH THÖÔØNG GAËP NHAÁT
1. VEÀ MAËT XAÕ HOÄI
Gaây ñau ñôùn keùo daøi cho haøng traêm trieäu ngöôøi
Gaây taøn pheá cho nhieàu trieäu ngöôøi
Gaén lieàn vôùi nghæ vieäc, giaûm naêng xuaát lao ñoäng vaø haïn cheá caùc
hoïat ñoäng haøng ngaøy
2. VEÀ MAËT KINH TẾ : Gaây thieät haïi raát lôùn về kinh teá
Naêm 1999 : 225 tyû USD chieám 2,5 % GDP (9.000 tỷ USD)
Loaõng xöông : 18 tyû USD
Thoaùi hoùa khôùp : 14 tyû USD
Vieâm khôùp daïng thaáp : 10 tyû USD
Năm 2004 : 849 tỷ USD chiếm 7,7% GDP (10.948 tỷ USD)
Con soá naøy ñang gia taêng raát nhanh haøng naêm
3. VEÀ MAËT TAÂM LYÙ TÌNH CAÛM
Gaây aûnh höôûng naëng neà tôùi caù nhaân ngöôøi beänh, gia ñình, toøan xaõ hoäi
Các bệnh Cơ Xương Khớp đã và đang là nguyên nhân hàng đầu gây tàn phế cho con người
Các thành tựu chính đã đạt đƣợc trong
Thập niên Xƣơng và Khớp
1. Cơ chế bệnh sinh của các bệnh tự miễn hệ thống
Các hiểu biết về di truyền, yếu tố hoà hợp mô (HLA),
hoạt động của hệ miễn dịch thông qua vai trò của của tế
bào lympho T và B, các thụ thể tế bào (cell receptors),
các cytokines (quan trọng nhất là các Interleukin 6 và
TNF) và các chất trung gian gây viêm trong cơ chế
bệnh sinh gây nên tổn thƣơng một các hệ thông tổ chức
liên kết (sụn khớp, xƣơng, màng hoạt dịch và các cơ
quan khác).
Những hiểu biết này đã, đang và sẽ tiếp tục giúp phát
triển các thuốc sinh học điều trị “nhắm đích” (target
therapy) trong điều trị VKDT và các bệnh tự miễn hệ
thống khác.
Các thành tựu chính đã đạt đƣợc trong
Thập niên Xƣơng và Khớp
2. Các thành tựu trong nghiên cứu về xƣơng
Những hiểu biết thêm về chức năng của xƣơng
Chức năng cơ học
Chức năng nội tiết của xƣơng bao gồm việc cung cấp một kho hằng
định nội môi chứa chất khoáng (chủ yếu là calcium và một số chất
khoáng quan trọng khác nhƣ magnesium và phosphorus). Các chất
khoáng này có thể đƣợc huy động để duy trì cân bằng nội tiết.
Xƣơng còn là một kho chứa một số cytokines và yếu tố tăng trƣởng
(growth factors) các yếu tố này đƣợc giải phóng khi xƣơng bị hủy,
qua đó gây ảnh hƣởng đến toàn cơ thể.
Các yếu tố tham gia và kiểm soát hoạt động của chu
chuyển xƣơng : tế bào hủy xƣơng, tế bào tạo xƣơng, tế bào
xƣơng, các hormon, cytokines và hệ thống RANK,
RANKL và OPG,
Các thành tựu chính đã đạt đƣợc trong
Thập niên Xƣơng và Khớp
3. Mối liên quan giữa xƣơng và cơ
Cơ cũng có chức năng nhƣ là một cơ quan nội tiết. Những
yếu tố tăng trƣởng và cytokines tác động lên hệ cơ, các yếu
tố có nguồn gốc từ cơ nhƣ insulin-like growth factor-1 (IFG-
1), fibroblast growth factor (FGF), interleukin-15 (IL-15),
myostatin và osteonectin đóng vai trò tích cực trong việc
chuyển hóa xƣơng.
Cơ chế ảnh hƣởng của các yếu tố trên đến các tế bào xƣơng
(nhƣ osteoblasts, osteoclasts và osteocytes) cũng nhƣ mối
tƣơng tác phức tạp giữa xƣơng, cơ và quá trình lão hóa còn
đang tiếp tục đƣợc nghiên cứu.
Loãng xƣơng và yếu cơ (sarcopenia) là hai yếu tố đóng góp
vào hội chứng “già yếu” (frailty). Già yếu dẫn đến tăng nguy
cơ té ngã, gãy xƣơng, bệnh mãn tính và tử vong
Các thành tựu chính đã đạt đƣợc trong
Thập niên Xƣơng và Khớp
4. Mối liên quan giữa LX và các bệnh lý cơ xƣơng khớp
Loãng xƣơng và Viêm khớp dạng thấp
Loãng xƣơng và Viêm cột sống dinh khớp
Loãng xƣơng và Lupus ban đỏ hệ thống
Loãng xƣơng và Thoái hóa khớp
Loãng xƣơng và Sarcopenia…
5. Mối liên quan giữa LX và các bệnh lý quan trọng khác
Loãng xƣơng với xơ vữa động mạch
Loãng xƣơng với suy tim
Loãng xƣơng với các bệnh lý nội tiết : Đái tháo đƣờng, cƣờng
giáp, suy sinh dục (nam và nữ)
Những thay đổi lớn về kinh tế trong
chăm sóc sức khỏe Vấn đề Loãng xƣơng và biến chứng gãy xƣơng (đặc biệt gãy cổ
xƣơng đùi) đã và đang là vấn đề toàn cầu. Dự tính đến năm 2050,
toàn thế giới sẽ có tới 6,3 triệu trƣờng hợp gẫy cổ xƣơng đùi do LX,
và 51% số này thuộc các nƣớc châu Á. Chi phí cho bệnh LX của
toàn thê giới ngày càng tăng, năm 2050 sẽ lên tới 240 tỷ USD
Bên cạnh Loãng xƣơng là bệnh lý Thoái hóa khớp, dự tính đến
năm 2020, Thoái hoá khớp sẽ là nguyên nhân thứ tƣ gây tàn phế
cho con ngƣời, trên 90% các trƣờng hợp thay khớp gối và khớp
háng là do Thoái hoá khớp
Các bệnh lý của tổ chức liên kết (các bệnh tự miễn – autoimmune
diseases hay các bệnh hệ thống (systemic diseases) có xu hƣớng gia
tăng, diễn biến phức tạp, đan xen và trùng lặp với nhau. Các bệnh
lý này thƣờng biểu hiện ở nhiều cơ quan, đòi hỏi điều trị và theo
dõi lâu dài. Hiện nay, tiên lƣợng của nhiều bệnh lý tự miễn nặng đã
đƣợc cải thiện bởi những hiểu biết và ứng dụng điều trị mới
The annual Bone and Joint Decade Global Network Conference
Capitol Hill, Washington DC, USA, October 21-24, 2009
Các bệnh lý và rối loạn hệ Cơ Xƣơng Khớp là nguyên nhân hàng đầu gây tàn phế tại Mỹ,
chiếm trên 50% các tình trạng mãn tính của con ngƣời lứa tuổi >50 ở các nƣớc phát triển.
Tác động kinh tế của các bệnh lý này năm 2004 lên tới 849 tỷ USD
chiếm tới 7,7% tổng sản phẩm quốc nội (GDP) của Mỹ
Gánh nặng kinh tế của các bệnh lý Cơ Xƣơng Khớp tại Mỹ đòi hỏi
sự đầu tƣ nghiên cứu và tìm hiểu nhiều hơn
Triển vọng và Thách thức với VN
1. Chúng ta vẫn còn rất nhiều vấn đề cần giải quyết,
nhiều câu hỏi cần trả lời cho việc phòng ngừa,
chẩn đoán, tiên lƣợng và điều trị cho các bệnh
nhân của chính chúng ta
2. Điều này sẽ đóng góp cho sự phát triển của y học
3. Tuy nhiên, để làm đƣợc điều này rất cần sự nỗ lực
của mỗi cá nhân, mỗi lĩnh vực, cần sự hợp tác, đầu
tƣ, hỗ trợ lẫn nhau trong công tác điều trị, nghiên
cứu và đào tạo