http://megabook.vn 1
BÍ QUYẾT 6: ®Þnh luËt b¶o toµn khèi l¦îng
I. c¬ së lý thuyÕt.
Néi dung: “Tæng khèi lîng c¸c chÊt tham gia ph¶n øng b»ng khèi lîng s¶n phÈm”.
VÝ dô trong ph¶n øng A + B C + D. Ta cã: mA + mB = mC + mD
1. HÖ qu¶ 1: Gäi mT lµ tæng khèi lîng c¸c chÊt tríc ph¶n øng
Gäi mS lµ tæng khèi lîng c¸c chÊt sau ph¶n øng
Dï cho ph¶n øng x¶y ra võa ®ñ hay cã chÊt d, hiÖu suÊt ph¶n øng nhá h¬n 100% th× vÉn
lu«n cã: mS = mT
2. HÖ qu¶ 2: Khi cation kim lo¹i kÕt hîp víi anion phi kim ®Ó t¹o ra c¸c hîp chÊt (nh oxit,
hi®roxit, muèi…) th× ta lu«n cã: m hîp chÊt = m kim lo¹i + m anion
3. HÖ qu¶ 3: Khi cation kim loai kÕt hîp víi anion t¹o ra hîp chÊt míi, sù chªnh lÖch kh«I lîng
gi÷a 2 hîp chÊt b»ng sù chªnh lÖch vÒ khèi lîng gi÷a c¸c cation.
4. HÖ qu¶ 4: Tæng khèi lîng cña mét nguyªn tè tríc ph¶n øng b»ng tæng khèi lîng cña
nguyªn tè ®ã sau ph¶n øng.
5. Trong ph¶n øng khö oxÝt kim lo¹i = CO, H2, Al… th×:
+ ChÊt khö lÊy oxi cña oxÝt t¹o ra CO2, H2O, Al2O3. BiÕt sè mol CO, H2 ,Al tham gia ph¶n
øng hoÆc sè mol CO2, H2O, Al2O3. BiÕt sè mol CO, H2, Al tham gia ph¶n øng hoÆc sè mol CO2,
H2O, Al2O3 t¹o ra. Ta tÝnh ®îc lîng oxi trong oxÝt (hay hçn hîp oxÝt) vµ suy ra lîng kim lo¹i
(hay hçn hîp kim lo¹i).
+ Khi khö oxÝt kim lo¹i, CO hoÆc H2 lÊy oxi ra khái oxÝt. Khi ®ã ta cã:
nO(trong oxit) = nCO = 2 2CO H On n
¸p dông ®Þnh luËt b¶o toµn khèi lîng tÝnh khèi lîng hçn hîp oxÝt ban ®Çu hoÆc khèi
lîng kim lo¹i thu ®îc sau ph¶n øng.
II. Bµi to¸n ¸p dông
Bµi to¸n 1: Cho 24,4g hçn hîp Na2CO3, K2CO3 t¸c dông võa ®ñ víi dung dÞch BaCl2. Sau ph¶n
øng thu ®îc 39,4g kÕt tña. Läc t¸ch kÕt tña, c« c¹n dung dÞch thu ®îc m gam muèi clorua, gi¸
trÞ m gam lµ:
A: 28,6 gam B: 68,2 gam C: 26,6 gam D: 66,2 gam
Bµi gi¶i:
2 3BaCl aCO
39,4n n 0,2mol
197 B
¸p dông ®Þnh luËt b¶o toµn khèi lîng: 22BaCln
m m m m
m = 24,4 + 0,2 . 208 - 39,4 = 26,6gam C ®óng
Ph©n tÝch bµi to¸n:
NÕu cha thµnh th¹o th× ta cÇn viÕt ph¬ng tr×nh ®Ó nhËn xÐt:
22 3
2 2
3 3 BaCl BaCOBaBa CO BaCO ; n n n 0,2mol
NÕu 2 3BaCl BaCOn 2n 0,4 m = 24,4 + 0,4.208 - 39,4 = 68,2 B sai
http://megabook.vn 2
Bµi to¸n 2: Hoµ tan 10.14 gam hîp kim Cu, Mg, Al b»ng mét lîng võa ®ñ dung dÞch HCl thu
®îc 7.84 lÝt khÝ X (®ktc) vµ 1.54 gam chÊt r¾n Y vµ dung dÞch Z. C« c¹n dung dÞch Z thu ®îc
m gam muèi. Gi¸ trÞ m gam lµ:
A. 21.025 gam B. 33.45 gam C. 14.8125 gam D. 18.6 gam
Bµi gi¶i:
¸p dông ®inh luËt b¶o toµn khèi lîng:
(Al Mg) Clm m m (10,14 1,54) 0,7.35,5 = 8,6 + 24,85 = 33,45(g) B ®óng
Ph©n tÝch bµi to¸n:
Cu kh«ng t¸c dông víi HCl, cßn Mg vµ Al t¸c dông víi HCl, t¹o ra khÝ H2 cã sè mol = 0,35mol
+ NÕu 2HCl HH
n n n 0,35 m = (10,14 - 1,54) + 0,35.35,5 = 21,025g A sai
+ NÕu 2HCl H
1H n n 0,175
2
m = (10,14 - 1,54) + 0,175. 35,5 = 14,81255g C sai
Bµi to¸n 3: Hoµ tan hoµn toµn 8 gam hçn hîp Mg, Fe trong dung dÞch HCl d thÊy t¹o ra 4,48 lit
khÝ H2 (®ktc) c« c¹n dung dÞch sau ph¶n øng thu ®îc m gam muèi khan: Gi¸ trÞ m gam lµ:
A. 13.55 gam B. 15.7 gam C 22,2 gam D. 11.775 gam
Bµi gi¶i:
Ph¬ng tr×nh ph¶n øng:
2
2 2
H
2 2
Mg 2HCl MgCl H 2,24n 0,1mol
Fe 2HCl FeCl H 22,4
¸p dông ®Þnh luËt b¶o toµn khèi lîng: KL Clm m m muèi mµ
2HCl Hn n 2n 0,4mol mmuèi = 8 + 0,2 .71 = 22,2 (g) C ®óng
Ph©n tÝch bµi to¸n:
+ Kh«ng viÕt ph¬ng tr×nh, nÕu thµnh th¹o th× ta ¸p dông KL Clm m m muèi
+ NÕu tÝnh nhÇm sè mol sÏ dÇn tíi kÕt qu¶ kh¸c.
+ NÕu ¸p dông: 2KL HCl Hm m m m muèi mmuèi = 17,1 gam
nhng thêi gian tÝnh to¸n l©u h¬n.
Bµi to¸n 4: Trén 5.4 gam Al víi 6 gam Fe2O3 råi nung nãng ®Ó thùc hiÖn ph¶n øng nhiÖt nh«m
(trong ®iÒu kiÖn kh«ng cã kh«ng khÝ), biÕt hiÖu suÊt ph¶n øng lµ 80%. Sau ph¶n øng thu ®îc m
gam hçn hîp chÊt r¾n. Gi¸ trÞ m gam lµ:
A. 11.4 gam B. 9.12 gam C. 14.25 gam D. 8,12 gam
Bµi gi¶i:
Ph©n tÝch bµi to¸n: Ta kh«ng quan t©m ®Õn hiÖu suÊt lµ bao nhiªu, do trong b×nh kÝn kh«ng cã
kh«ng khÝ nªn: 2 2h sau hm m 5,4 6 11,4g
tríc A ®óng
Chó ý: + NÕu kh«ng t duy, suy luËn th×: 80
m 11,4. 9,12100
gam B sai
+ NÕu 100
m 11,4. 14,25g80
gam C sai
http://megabook.vn 3
Bµi to¸n 5: Cho 0.51 gam hçn hîp 2 kim lo¹i Mg, Al tan hoµn toµn trong dung dÞch H2SO4
lo·ng d thu ®îc 0.56 lÝt khÝ ®ktc. Khèi lîng muèi sunfat thu ®îc lµ:
A. 1.24 gam B. 6.28 gam C. 2,91 gam D. 3.4 gam.
Bµi gi¶i:
C¸c ph¬ng tr×nh ph¶n øng xÉy ra
2 4 2 2
2 4 2 4 4 2
Mg H SO MgSO H
2Al 3H SO Al (SO ) 3H
22 4 24
H SO HSO
0,56n n n 0,025mol
22,4
¸p dông ®Þnh luËt b¶o toµn khèi lîng:
24
KL SOm m m 0,51 0,025.96 2,91gam muèi C ®óng
Bµi to¸n 6: Cho 2.81 gam hçn hîp A gåm 3 oxit kim lo¹i MgO, ZnO, Fe2O3 hoµ tan võa ®ñ
trong 300 ml dung dÞch H2SO4 0.1 M . C« c¹n dung dÞch sau ph¶n øng, khèi lîng gam c¸c muèi
sunfat khan thu ®îc lµ:
A. 5.21 gam B. 4.25 gam C. 5.14 gam D. 4.55 gam
Bµi gi¶i:
Ph¬ng tr×nh ph¶n øng:
2 3 2 4 2 4 3 2
2 4 4 2
2 4 4 2
Fe O 3H SO Fe (SO ) 3H O (1)
MgO H SO MgSO H O (2)
ZnO H SO ZnSO H O (3)
2 2 4H O H SOn n 0,3.0,1 0,03mol
¸p dông ®Þnh luËt b¶o toµn khèi lîng:2 4 2oxit H SO H Om m m m muèi
2 4 2oxit H SO H Om m m m 2,81 0,03.98 0,03.18 5,21 muèi A ®óng
Bµi to¸n 7. Thæi mét luång khÝ CO d qua èng sø ®ùng m gam hçn hîp gåm CuO, FeO, ZnO,
Fe2O3, nung nãng thu ®îc 2.5 gam chÊt r¾n. Toµn bé khÝ tho t ra sôc vµo níc v«i trong d thÊy
cã 15 gam kÕt tña tr¾ng. Gi¸ trÞ m gam lµ:
A. 5.6 gam B. 4.6 gam C. 6.5 gam D. 4.9 gam
Bµi gi¶i:
C¸c ph¬ng tr×nh xÉy ra trong hçn hîp hçn hîp: 0t
x y 2
2 2 3 2
M O yCO xM yCO
Ca(OH) CO CaCO H O
2 3
oxit KL oxi
O CO CO CaCO
m m m
15n n n n 0,15mol
100
moxit = 2,5 + 0,15 .16 = 4,9 gam D ®óng
Bµi to¸n 8: Chia 1.24 gam hçn hîp 2 kim lo¹i cã ho¸ trÞ kh«ng ®æi thµnh 2 phÇn b»ng nhau:
- PhÇn 1 bÞ oxi ho¸ hoµn toµn thu ®îc 0.78 gam hçn hîp oxit.
- PhÇn 2 tan hoµn toµn trong dung dÞch H2SO4 lo·ng thu ®îc V lÝt khÝ H2 ®ktc. C« c¹n dung dÞch
thu ®îc m gam muèi khan.
http://megabook.vn 4
1. Gi¸ trÞ V lÝt lµ:
A. 2.24 B. 0.224 C. 0.112 D. 0.448.
2. Gi¸ trÞ m gam lµ:
A.1.58 gam B. 1.1 gam C.2.54 gam D. 1.24 gam.
Bµi gi¶i:
1) Ta cã: Khi kim lo¹i t¸c dông víi oxi vµ H2SO4 th× sè mol O2- b»ng 2
4SO
hay 24 2
O SO Hn n n Tõ PhÇn 1 theo §LBTKL:
O oxit KL
1,24m m m 0,78 0,16(g)
2
2H O
0,16n n 0,01(mol)
16 V = 0,01. 22,4 = 0,224 lÝt B ®óng
2) 24
KL SO
1,24m m m 0,01.96 1,58(g)
2 muèi A sai
Ph©n tÝch bµi to¸n: + B¶n chÊt cña bµi to¸n lµ ph¶i biÕt khi kim lo¹i t¸c dông víi oxi vµ H2SO4
th× sè mol O2- b»ng sè mol 2
4SO . V×
2
22H O H O
mµ 2 2
2 4 4H SOO H SO
1n n n n
2
+ NÕu tõ PhÇn 1: 22H O
0,16n n 0,005(mol)
32 V = 0,05. 22,4 = 0,112 lÝt C ®óng
+ NÕu tõ PhÇn 1: 2H On 2n 0,02(mol) V = 0,448 lÝt D sai
+ T¬ng tù nh PhÇn 2: 24
KL SO
1,24m m m 0,005.96 1,1g
2 B sai
1,24m 0,02.96 2,54
2 C sai
Bµi to¸n 9: Hoµ tan hoµn toµn 29,8 gam hçn hîp Zn vµ Fe vµo dung dÞch HCl d thÊy cã 11.2 lÝt
khÝ tho¸t ra ®ktc vµ dung dÞch X , c« c¹n dung dÞch X th× ®îc m gam muèi khan. Gi¸ trÞ m gam
lµ:
A.37.75 gam B. 55.5 gam C. 46,68 gam D. 65,3 gam.
Bµi gi¶i:
2HCl HCln n 2n 0,5.2 1mol ;
Kl Clm m m 29,8 0,5.71 65,3 gam => D ®óng
Bµi to¸n 10: Hoµ tan hoµn toµn m1 gam hçn hîp 3 kim lo¹i A, B( ®Òu ho¸ trÞ II), C (ho¸ trÞ III)
vµo dung dÞch HCl d thÊy cã V lÝt khÝ tho¸t ra ®ktc vµ dung dÞch X , c« c¹n dung dÞch X th×
®îc m2 gam muèi khan. BiÓu thøc liªn hÖ gi÷a m1, m2, V lµ:
A. m2 = m1 + 71V B. 112 m2 = 112 m1 +355V
C. m2 = m1 + 35.5V D. 112 m2 = 112m1 + 71V
http://megabook.vn 5
Bµi gi¶i:
Ph©n tÝch bµi to¸n: Ba kim lo¹i ®Òu t¸c dông víi ®îc víi axÝt v× kh«ng cã chÊt r¾n kh«ng tan:
2HCl HCl
V Vn n 2n 2 (mol)
22,4 11,2
¸p dông ®Þnh luËt b¶o toµn khèi lîng:
2 KL 1 1Cl
V 355Vm m m m .35,5 m
11,2 112 B ®óng
Chó ý: Nh vËy nªu tÝnh khèi lîng muèi th× ta ¸p dông: mmuèi = mKL + mgèc axÝt
Bµi to¸n 11: Hoµ tan 58.6 gam hçn hîp gåm Fe, Cu, Cr vµo dung dÞch HCl d thÊy cã 14,56lÝt
khÝ tho¸t ra ®ktc, dung dÞch X vµ chÊt r¾n kh«ng tan cã khèi lîng 23,6 gam, c« c¹n dung dÞch X
th× ®îc m gam muèi clorua khan. Gi¸ trÞ m gam lµ:
A.104.75 gam B. 61.675 gam C. 78.6 gam D. 81,15 gam.
Bµi gi¶i:
ChÊt r¾n kh«ng tan cã khèi lîng 20gam chÝnh lµ Cu (do Cu kh«ng t¸c dông HCl) nªn
¸p dông §LBTKL: m=mCr + Fe + mCl- = (58,6-23,6) + 0,65.71 = 81,15 gam D ®óng
Bµi to¸n 12: Cho tan hoµn toµn 8 gam hçn hîp X gåm FeS vµ FeS2 trong 290 ml dung dÞch
HNO3 thu ®îc khÝ NO vµ dng dÞch Y. §Ó t¸c dông hÕt víi c¸c chÊt trong dung dÞch Y cÇn 250
ml dung dÞch Ba(OH)2 1M. KÕt tña t¹o thµnh ®em nung ngoµi kh«ng khÝ ®Õn khèi lîng kh«ng
®æi ®îc 32.03 gam chÊt r¾n Z.
1. Khèi lîng FeS vµ FeS2 lÇn lît lµ:
A. 3.6 gam vµ 4.4 gam B. 4.4 gam vµ 3.6 gam
C.2.2 gam vµ 5.8 gam D. 4.6 gam vµ 3.4 gam.
2. ThÓ tÝch lÝt khÝ NO ®ktc thu ®îc lµ:
A. 1.12 B. 2.24 C. 3.36 D. 6.72.
3. Nång ®é mol cña dung dÞch HNO3 ®· dïng lµ:
A. 0.5 M B. 1 M C. 1.5 M D. 2 M.
Bµi gi¶i:
§èi víi bµi nµy ¸p dông rÊt nhiÒu ph¬ng ph¸p: BTKL, BTNT, BT E
1. ¸p dông ®Þnh luËt b¶o toµn nguyªn tè ®èi Fe vµ S.
Ta cã: xmol - FeS vµ y mol FeS2 0,5(x + y)mol Fe2O3 vµ (x + 2y)mol BaSO4
88x + 120y = 8 88x + 120y = 8
160 . 0,5(x + y) + 233 (x +2y) = 32,03 313x +546y = 32,03
x 0,05
y 0,03
mFeS = 88x = 88 . 0,05 = 4,4g; 2FeSm = 8-4,4 = 3,6 B ®óng
http://megabook.vn 6
2. ¸p dông §LBT E:
3 6
3 6
2
3
FeS 9e Fe S
0,05 0,45mol
FeS 15e Fe 2S
0,03 0,45mol
NO 3e NO
3x xmol
NO
3x 0,45 0,45
x 0,3 V 6,72
D ®óng
3: 3Fen x y 0,08 . §Ó lµm kÕt tña hÕt lîng Fe3+ cÇn 0,24 mol OH- hay 0,12mol
Ba(OH)2, kÕt tña (x + 2y) = 0,11 mol 2
4SO cÇn 0,11 mol Ba2+ hay 0,11mol Ba(OH)2,
2Ba(OH)n
®· dïng = 0,11 + 0,12 = 0,23 < 0,25mol
Cßn: 0,25 - 0,23 = 0,02mol Ba(OH)2 trung hoµ 0,04 mlol HNO3 d
3 33HNO ( NO HNO (dNO
n n n n 0,08.3 0,3 0,04 0,58mol p) )
3M(HNO )
0,58C 2M
0,29 D ®óng
Bµi to¸n 13: Thæi 8.96 lÝt khÝ CO (®ktc) qua èng sø ®ùng 16 gam FexOy, nung nãng thu ®îc m
gam chÊt r¾n. Toµn bé khÝ tho t ra sôc vµo níc v«i trong d thÊy cã 30 gam kÕt tña tr¾ng. Gi¸ trÞ
m gam lµ:
A. 9.2 gam B. 9.6 gam C. 6.5 gam D. 11.2 gam
Bµi gi¶i:
x y 2yCO Fe O xFe yCO (1)
y 1 x y
; CO
8,96n 0,4mol
22,4
2 2 3 2CO Ba(OH) CaCO H O (2);
2 3 2CO CaCO CO
30n n 0,3mol n 0,3mol
100
2CO COn 0,4 n 0,3 CO d cßn FexOy hÕt
¸p dông §LBTKL ta cã: x y 2Fe O CO Fe COm m m m
16 + 28. 0,3 = mFe +0,3 . 44 mFe = 11,2g D ®óng
Ph©n tÝch bµi to¸n: NÕu ta ¸p dông ®Þnh luËt b¶o toµn khèi lîng ngay:
x y 2CO Fe O Fe COm m m m mFe = 16 + 28 . 0,4 - 0,4. 44 = 9,6 B sai
Bµi to¸n 14: Thùc hiÖn ph¶n øng nhiÖt nh«m víi 9.66 gam hçn hîp X gåm FexOy vµ Al thu
®îc hçn hîp r¾n Y. Cho Y t¸c dông víi dung dÞch NaOH d thu ®îc dung dÞch D, 0.672 lÝt khÝ
®ktc vµ chÊt r¾n kh«ng tan Z. Sôc CO2 ®Õn d vµo dung dÞch D läc lÊy kÕt tña vµ nung ®Õn khèi
lîng kh«ng ®æi ®îc 5.1 gam chÊt r¾n.
1. Khèi lîng gam cña FexOy vµ Al trong hçn hîp X lµ:
A. 6.96 gam vµ 2.7 gam. B. 5.04 gam vµ 4.62 gam
C. 2.52 gam vµ 7.14 gam D. 4.26 gam vµ 5.4 gam.
http://megabook.vn 7
2. C«ng thøc cña oxit s¾t lµ:
A. FeO B. Fe2O3 C. Fe3O4 D. c«ng thøc kh¸c.
Bµi gi¶i:
Ph©n tÝch bµi to¸n:
Bµi cã nhiÒu ph¬ng tr×nh ph¶n øng, ®ßi hái n¾m v÷ng kiÕn thøc vÒ kim lo¹i, tÝnh to¸n phøc t¹p
nªn cÇn lµm tõng bíc vµ ¸p dông ®Þnh luËt b¶o toµn khèi lîng, b¶o toµn nguyªn tè,… ®Ó lµm.
1) x y 2 32yAl 3Fe O 3xFe yAl O (1)
0
2 2 2
2 2 2 3 3
t
3 2 3 2
3Al NaOH H O NaAlO H (2)
2
0,02 0,02 0,03
NaAlO CO 2H O Al(OH) NaHCO (3)
2Al(OH) Al O 3H O (4)
NhËn xÐt: TÊt c¶ lîng Al ban ®Çu ®Òu chuyÓn hÕt vÒ Al2O3 (4). Do ®ã ¸p dông ®Þnh luËt b¶o
toµn nguyªn tè Al: 2 3Al(bandau) Al O
5,1n 2n 2. 0,1mol
102
mAl = 0,1 . 27 = 2,7 (g) x yFe Om 9,66 2,7 6,96g A ®óng
2) sè mol Al ph¶n øng víi x yFe O =0,1-0,02=0,08 mol
O Ox y 2 3
Fe O
n n(Fe O ) (Al O ) Fe
n : n 0, 09 : 0,12 3 : 4 3 4
3.0,08 (6,96 0,08.16)0,12 mol,n 0,09 mol
2 56
x : y Fe O C dung
Bµi to¸n 15: Khö hoµn toµn 32 gam hçn hîp CuO vµ Fe2O3 b»ng khÝ H2 thÊy t¹o ra 9 gam H2O
vµ m gam hçn hîp kim lo¹i. Gi¸ trÞ m gam lµ:
A. 24 gam B. 16 gam C. 8 gam D. 32 gam.
Bµi gi¶i:
V× H2 lÊy oxi cña oxit kim lo¹i: H2 + O2-H2O nªn 2 2O(oxit) H H On n n
2O H O
9n n 0,5mol
18 mO = 0,5 . 16 = 8g
¸p dông §LBTKL: mKL = moxit - moxi = 32 - 8 = 24 A ®óng
Chó ý: NÕu 2O H On 2n 1mol mKL = 32 - 16 = 16g B sai
Bµi to¸n 16: Thæi mét luång khÝ CO d qua èng sø ®ùng m gam hçn hîp gåm CuO, Fe3O4, nung
nãng thu ®îc 2.32 gam hçn hîp kim lo¹i. KhÝ tho¸t ra sôc vµo níc v«i trong d thÊy cã 5 gam
kÕt tña tr¾ng. Gi¸ trÞ m gam lµ:
A. 2.39 gam B. 3.12 gam C. 3.92 gam D. 3.93 gam.
Bµi gi¶i:
Ph¬ng tr×nh ph¶n øng xÉy ra
http://megabook.vn 8
3 4 2
2
2 2 3 2
Fe O 4CO 3Fe 4CO
CuO CO Cu CO
CO Ca(OH) CaCO H O
2 3O(oxit) CO CO CaCOn n n n 0,05mol
¸p dông §LBTKL: moxit = mKL + mO (trong oxÝt)
moxÝtKL = 2,32 + 0,05 . 16 = 3,12 g B ®óng
Chó ý: + NÕu moxÝt = 2,32 + 0,05 . 32 = 3,92 C sai
+ B¶n chÊt lµ CO chiÕm lÊy oxi trong oxÝt kim lo¹i CO2
III. bµi to¸n tù gi¶i.
Bài 1.. (TrÝch ®Ò thi tuyÓn sinh §H Khèi A 2007) Hoà tan hoà n toà n hỗn hợp gåm 0.12 mol
FeS2 vµ a mol Cu2S và o axit HNO3 (võa ®ñ), thu ®îc dung dịch X (chØ chøa hai muèi sunfat)
và khÝ duy nhÊt NO. Gi¸ trÞ cña a mol là :
A. 0.12mol B. 0.04 mol C. 0.075 mol D. 0.06 mol
Bài 2. (TrÝch ®Ò thi tuyÓn sinh §H Khèi B 2007) Nung hỗn hợp bét 15.2 gam Cr2O3 và m gam
Al ë nhiÖt ®é cao. Sau khi ph¶n øng hoà n toà n thu ®îc 23.3g hỗn hợp r¾n X. Cho toà n bé hỗn
hợp X ph¶n øng víi axit HCl d tho¸t ra V lÝt khÝ H2 ®ktc. Gi¸ trÞ V lÝt là :
A. 4.48 B. 7.84 C. 10.08 D. 3.36
Bài 3. Cho 21gam hỗn hợp gåm 3 kim lo¹i Fe, Zn, Al tan hoà n toà n trong dung dÞch H2SO4
0.5M, thu ®îc 6.72 lÝt khÝ H2 (ë 00C, 2atm). Khèi lîng gam muèi khan thu ®îc sau khi c« c¹n
dung dịch và thÓ tÝch lÝt dung dịch axit tèi thiÓu cÇn dïng là :
A. 78.6 gam và 1.2 lÝt B. 46,4 gam và 2,24 lÝt
C. 46,4 gam và 1.2 lÝt D. 78.6 gam và 1,12 lÝt
Bài 4. Cho mét luång khÝ clo t¸c dông víi 9.2 gam kim lo¹i sinh ra 23.4g muèi kim lo¹i ho¸ trÞ
I. Muèi kim lo¹i ho¸ tri I là :
A. LiCl B. KCl C. NaCl D. AgCl
Bài 5. (TrÝch ®Ò thi tuyÓn sinh §H Khèi A 2007) Hoà tan hoà n toà n 3.22 gam hỗn hợp X
gåm Fe, Mg và Zn b»ng mét lîng võa ®ñ dd H2SO4 lo·ng, thu ®îc 1.344 lÝt khÝ Hidro (®ktc)
và dung dÞch chøa m gam muèi. Gi¸ trÞ m gam là :
A. 8.98 gam B. 9.52 gam C. 10.2 gam D. 7.25 gam
Bµi 6. Hoà tan hoà n toà n 3.34 gam hỗn hợp hai muèi cabonat kim loaÞ ho¸ trÞ II và ho¸ trÞ III
b»ng dung dịch HCl d ta thu ®îc m gam dung dịch A vµ 0.896 lÝt khÝ bay ra ®ktc. Gi¸ trÞ m lµ:
A. 3.78 gam B. 3.48 gam C. 6.35 gam C. 2.46 gam
Bµi 7. Khö m gam hỗn hợp A gåm c¸c oxit CuO, FeO, Fe3O4 và Fe2O3 b»ng CO nhiÖt ®é cao,
ngêi ta thu ®îc 40 gam hỗn hợp chÊt r¾n X và 132 gam khÝ CO2. Gi¸ trÞ m gam lµ:
A. 50,6 gam B. 44.8 gam C. 63.6 gam D. 19.4 gam
Bµi 8. Hoà tan m gam hỗn hợp 2 muèi cacbonat cña kim lo¹i ho¸ trÞ I vµ kim lo¹i ho¸ trÞ II
b»ng dung dịch HCl d thu ®îc dung dịch A và V lÝt CO2 (®ktc). C« c¹n dung dịch A thu
®îc (m + 3.3) gam muèi clorua khan. Gi¸ trÞ V lÝt lµ:
A. 6.72 lÝt B. 2.24 lÝt C.3.36 lÝt D. 4.48 lÝt .
Bµi 9. Cho mét luång khÝ CO ®i qua èng sø ®ùng m gam hỗn hợp gåm Fe, FeO, Fe3O4 và Fe2O3
thu ®îc 64 gam hỗn hợp chÊt r¾n vµ khÝ X. Cho khÝ X léi qua dung dịch níc v«i trong thu
®îc 40 gam kÕt tña. Gi¸ trÞ m gam là :
A. 80.4 gam B. 70.4 gam C. 96.4 gam D. 75.8 gam
http://megabook.vn 9
Bµi 10. Cho 14.5 gam hỗn hợp gåm Mg, Zn, Fe t¸c dông hÕt dung dịch H2SO4 lo·ng thu ®îc
6.72 lÝt khÝ H2 (®ktc). C« c¹n dung dịch sau ph¶n øng thu ®îc m gam chÊt r¾n. Gi¸ trÞ m gam lµ:
A. 43.9 gam B. 33.4 gam C. 54.3 gam D. 47.8 gam.
Bµi 11. Trén 16.8 gam bét Al víi 26.7 gam gam oxit s¾t tõ, råi thùc hiÖn ph¶n øng nhiÖt nh«m
trong b×nh kÝn kh«ng chøa kh«ng khÝ. Sau ph¶n øng thu ®îc m gam chÊt r¾n. HiÖu suÊt ph¶n
øng ®¹t 80 %. Gi¸ trÞ m gam là :
A. 34.8 gam B. 43.5 gam C. 54.375 gam D. 27.5 gam.
Bµi 12. §Ó khö hoà n toà n 20.5 gam hỗn hợp X gåm Fe, FeO, Fe2O3, Fe3O4 cÇn dïng 0.1 mol
CO. Khèi lîng gam Fe thu ®îc lµ:
A. 18.9 gam B. 18.76 gam C. 14,56 gam D. 16.8.
Bµi 13. §Ó t¸c dông hÕt 4.64 gam hỗn hợp gåm FeO, Fe2O3, Fe3O4 cÇn dïng võa ®ñ 160 ml HCl
1M. NÕu khö 4.64 gam hỗn hợp trªn b»ng CO th× thu ®îc m gam Fe. Gi¸ trÞ m gam lµ:
A. 3.36 gam B. 2.52 gam C. 2,8 gam D. 3,08 gam.
Bµi 14. (TrÝch ®Ò thi tuyÓn sinh §H Khèi A 2008). Cho 2.13 gam hçn hîp X gåm 3 kim lo¹i
Mg, Cu vµ Al ë d¹ng bét t¸c dông hoµn toµn víi oxi thu ®îc hçn hîp gåm c¸c oxit cã khèi
lîng 3.33 gam. ThÓ tÝch dung dịch HCl 2M võa ®ñ ®Ó ph¶n øng hÕt víi Y lµ:
A. 50 ml. B. 57 ml. C. 75 ml. D. 90 ml.
Bµi 15. (TrÝch ®Ò thi tuyÓn sinh §H Khèi A 2008) Cho V lÝt hçn hîp khÝ ë ®ktc gåm CO vµ H2
ph¶n øng víi mét lîng d hçn hîp r¾n gåm CuO vµ Fe3O4 nung nãng. Sau khi ph¶n øng xÉy ra
hoµn toµn . Khèi lîng hçn hîp r¾n gi¶m 0.32 gam. Gi¸ trÞ cña V lÝt lµ :
A. 0.448 B. 0.112 C. 0.224 D. 0.560.
Bµi 16. Cho 24,4 gam hỗn hợp Na2CO3, K2CO3 tác dụng vừa đủ với dung dịch BaCl2. Sau
phản ứng thu được 39,4 gam kết tủa. Lọc tách kết tủa, cô cạn dung dịch thu được m gam muối
clorua. m có giá trị là:
A. 29,8 gam B. 32,6 gam C. 26,6 gam D. 46,26 gam
Bµi 17. Hòa tan 10,14 gam hợp kim Cu, Mg, Al bằng một lượng vừa đủ dung dịch HCl thu
được 7,84 lít khí A (đktc) và 2,64 gam chất rắn B và dung dịch C. Cô cạn dung dịch C thu được
m gam muối, m có giá trị là :
A. 32,35 gam B. 43,25 gam C. 23,98 gam D. 35,58 gam
Bµi 18. Hòa tan hoàn toàn 8 gam hỗn hợp Mg và Fe trong dung dịch HCl dư thấy tạo ra 4,48
lít khí H2 (đktc). Cô cạn dung dịch sau phản ứng thu được gam muối khan. Khối lượng muối
khan thu được là:
A. 18,8 gam B. 22,2 gam C. 13,42 gam D. 16,8 gam
Bµi 19. Trộn 5,4 gam Al với 6,0 gam Fe2O3 rồi nung nóng để thực hiện phản ứng nhiệt nhôm.
Sau phản ứng ta thu được m gam hỗn hợp chất rắn. Giá trị của m là:
A. 12,24 gam B. 19,40 gam C. 10,20 gam D. 11,40 gam
Bµi 20. Cho 0,51 gam hỗn hợp 2 kim loại Mg và Fe tan hoàn toàn trong dung dịch H2SO4
loãng, dư thấy có 0,56 lít khí thoát ra (đktc). Khối lượng hỗn hợp muối sunfat khan thu được là
A. 2,68 gam B. 2,4 gam C. 3,9 gam D. 2,91 gam.
http://megabook.vn 10
BÍ QUYẾT 7: Ph¦¬ng ph¸p t¨ng gi¶m khèi
L¦îng
I. c¬ së lý thuyÕt
1. Dùa vµo sù t¨ng gi¶m khèi lîng khi chuyÓn tõ chÊt nµy sang chÊt kh¸c ®Ó x¸c ®Þnh khèi
lîng hçn hîp hay mét chÊt.
2. Dùa vµo ph¬ng tr×nh hãa häc t×m sù thay ®æi vÒ khèi lîng cña 1mol chÊt trong ph¶n øng (A
B) hoÆc x mol A, y mol B (víi x, y lØ lÖ c©n b»ng ph¶n øng).
3. TÝnh sè mol c¸c chÊt tham gia ph¶n øng vµ ngîc l¹i.
4. ph¬ng ph¸p nµy thêng ¸p dông gi¶i bµi to¸n v« c¬ vµ h÷u c¬ tr¸nh ®îc viÖc lËp nhiÒu
ph¬ng tr×nh, tõ ®ã sÏ kh«ng ph¶i gi¶i nh÷ng hÖ ph¬ng tr×nh phøc t¹p
II. Ph¹m vi ¸p dông
+ Khi gÆp c¸c bµi to¸n thÊy cã nhiÒu ph¶n øng hãa häc xÉy ra thuéc ph¶n øng nhiÖt ph©n,
ph©n huû, ph¶n øng gi÷a kim lo¹i m¹nh kh«ng tan trong níc (®øng tríc trong d·y ®iÖn ho )
®Èy kim lo¹i yÕu ra khái dung dÞch muèi ph¶n øng.
+ Khi cha biÕt râ ph¶n øng ®ã x¶y ra hoµn toµn hay kh«ng th× ¸p dông ph¬ng ph¸p t¨ng
gi¶m khèi lîng nµy.
III. c«ng thøc tÝnh nhanh.
¸p dông khi gÆp bµi to¸n cã ph¬ng tr×nh rót gän:
nA + mBn+ nAm+ + mB (Trong ®ã: n, m lÇn lît lµ ®iÖn tÝch cña kim lo¹i B vµ A)
th× ta ¸p dông ph¬ng ph¸p t¨ng gi¶m khèi lîng. Khèi lîng t¨ng hay gi¶m mét lîng ®îc
tÝnh theo c«ng thøc trÞ tuyÖt ®èi B Am.M n.M sau ®ã dùa vµo d÷ kiÖn cña ®Ò ra ®Ó tÝnh to¸n.
VÝ dô:
Nhóng mét thanh kim lo¹i A hãa trÞ a ( kh«ng tan trong níc) nÆng m1 gam vµo V lÝt
dung dÞch B (NO3)b xM. Sau mét thêi gan lÊy thanh A ra vµ c©n nÆng m2 gam. Khèi lîng m gam
kim lo¹i B tho¸t ra sÏ lµ:
Bµi gi¶i:
Ph¬ng tr×nh ph¶n øng: bA + aBb+ bAa+ + a.BTheo ph¬ng tr×nh th× cø b mol A sÏ
t¹o ra a mol B nh vËy khèi lîng t¨ng hoÆc gi¶m B Aa.M - b.M . Theo bµi ra th× n mol B
khèi lîng t¨ng hoÆc gi¶m 2 1m m 2 1
B B
B A
m mm a.M .
a.M b.M
IV. Bµi to¸n ¸p dông
Bµi to¸n 1: (TrÝch ®Ò thi tuyÓn sinh §H – C§ Khèi A 2008) Cho V lÝt hçn hîp khÝ (®ktc) gåm
CO vµ H2 ph¶n øng víi mét lîng d hçn hîp r¾n gåm CuO vµ Fe3O4 ®un nãng. Sau khi c¸c ph¶n
øng xÈy ra hoµn toµn, khèi lîng hçn hîp r¾n gi¶m 0,32 gam. Gi¸ trÞ V lÝt lµ:
A. 0,448 lÝt B. 0,224 lÝt C. 0,560 lÝt D. 0,112 lÝt
Bµi gi¶i:
Ph¬ng tr×nh ph¶n øng xÉy ra:
http://megabook.vn 11
CuO + H2 Cu + H2O
Fe3O4 + 4H2 3Fe + 4H2O
CuO + CO Cu + CO2
Fe3O4 + 4CO 2Fe + 4CO2
Ta cã: khèi lîng hçn hîp r¾n gi¶m 0,32 gam chÝnh lµ khèi lîng oxi trong oxÝt mµ H2 vµ
CO ®· lÊy ®Ó t¹o H2O vµ CO2 (ph¬ng tr×nh ph¶n øng trªn).
2 oxi(trongoxit)h
0,32n n 0,02mol
16
khÝ Vhh = 0,02 22,4 = 0,448lÝt A ®óng
Chó ý: + NÕu 2 2h h
0,32n 0,01mol V 0, 224l
32 Ýt B sai
Bµi to¸n 2: (TrÝch ®Ò thi tuyÓn sinh §H – C§ Khèi A 2008) Cho hçn hîp bét gåm 2,7 gam Al
vµ 5,6 gam Fe vµo 550 ml dung dÞch AgNO3 1M, sau khi c¸c ph¶n øng xÈy ra hoµn toµn thu ®îc
m gam chÊt r¾n, gi¸ trÞ m lµ ( biÕt thø tù trong d·y thÕ ®iÖn hãa: Fe3+/ Fe2+ ®øng tríc Ag+/Ag).
A. 59,4 gam B. 64,8 gam C. 32,4 gam D. 54,0 gam
Bµi gi¶i:
nAl = 0,1mol; nFe= 0,1mol; 3AgNOAg
n n 0,55mol
Ph¬ng tr×nh ph¶n øng x¶y ra:
Al + 3Ag+ Al3+ + 3Ag mAg = 108. 0,3
0,1 0,3 0,1 0,3
Fel + 2Ag+ Fe2+ + 2Ag mAg = 108. 0,2
0,1 0,2 0,1 0,2
Fe2+ + Ag+ Fe3+ + Ag+ mAg = 108. 0,05
0,05 0,05 0,05 0,05
m = 108 . 0,55 = 59,4g A ®óng
Chó ý: + Ph¶n øng x¶y ra hoµn toµn nªn ta ¸p dông ®Þnh luËt b¶o toµn nguyªn tè b¹c:
3AgNOAg
n n 0,55mol , Ag
m m 108.0,55 59,4g A ®óng
+ NÕu mAg = 108 . 0,5 = 54g D sai
Bµi to¸n 3: Hßa tan 14 gam hçn hîp 2 muèi ACO3 vµ B2(CO3)3 b»ng dung dÞch HCl d thu ®îc
dung dÞch X vµ 0,672 lÝt khÝ ®ktc. C« c¹n dung dÞch X th× thu ®îc m gam muèi khan. Gi trÞ m
gam muèi khan lµ:
A. 14,33 gam B. 25,00 gam C. 15,32 gam D. 15,80 gam
Bµi gi¶i:
¸p dông ®Þnh luËt t¨ng gi¶m khèi lîng: NÕu kü n¨ng vËn dông cha thµnh th¹o th× ta
viÕt ph¬ng tr×nh ph¶n øng x¶y ra nh sau:
3 2 2 2
2 3 3 3 2 2
ACO 2HCl ACl CO H O (1)
B (CO ) 6HCl 2BCl 3CO 3H O (2)
Khi ®ã nh×n vµo ph¬ng tr×nh ph¶n øng (1) vµ (2) ta cã:
Cø 1 mol muèi 2
3CO 2 mol Cl- + 1 mol CO2 lîng muèi t¨ng
http://megabook.vn 12
232Cl CO
m m 71 60 11 ,Theo ®Ò ra th×: 2CO
0,672n 0,03mol
22, 4
th× khèi lîng muèi t¨ng 11. 0,03 = 0,33gam.
VËy : mmuèi clorua = 14 + 0,33 = 14,33(g) A ®óng
Chó ý:
+ Cã thÓ ¸p dông ®Þnh luËt b¶o toµn khèi lîng nÕu dung dÞch HCl võa ®ñ.
+ NÕu m = 14 + 11 = 25 g B sai
+ NÕu m = 14 + 0,03 44 = 15,32 g C sai
+ NÕu m = 14 + 0,03 60 = 15,80 g D sai
Bµi to¸n 4: (TrÝch ®Ò thi tuyÓn sinh §H – C§ Khèi B 2008) Cho mét lîng bét Zn vµo dung
dÞch X gåm FeCl2 vµ CuCl2, khèi lîng chÊt r¾n sau khi c¸c ph¶n øng xÉy ra hoµn toµn nhá h¬n
khèi lîng bét Zn ban ®Çu lµ 0,5 gam. C« c¹n phÇn dung dÞch sau ph¶n øng thu ®îc 13,6 gam
muèi khan. Tæng khèi lîng c¸c muèi trong X lµ:
A. 13,1 gam B. 17,0 gam C. 19,5 gam D. 14,1 gam
Bµi gi¶i:
¸p dông ph¬ng ph¸p t¨ng gi¶m khèi lîng vµ ®Þnh luËt b¶o toµn khèi lîng
mZn + mX = mr¾n + mmuèi (1)
mr¾n + 0,5 = mZn (2)
Tõ (1) vµ (2) mX = mmuèi - 0,5 mX = 13,6 - 0,5 = 13,1 g A ®óng
Bµi to¸n 5: Cho hßa tan hoµn toµn a gam Fe3O4 trong dung dÞch HCl, thu ®îc dung dÞch D. Cho
D t¸c dông víi dung dÞch NaOH d, läc kÕt tña ®Ó ngoµi kh«ng khÝ ®Õn khèi lîng kh«ng ®æi
n÷a, thÊy khèi lîng kÕt tña t¨ng lªn 3,4 gam. ®em nung kÕt tña ®Õn khèi lîng kh«ng ®æi ®îc b
gam chÊt r¾n. Gi¸ trÞ cña a, b lÇn lît lµ:
A. 48 gam vµ 46,4 gam B. 69,6 gam vµ 32 gam
C. 32 gam vµ 69,6 gam D. 46,4 gam vµ 48 gam
Bµi gi¶i:
Ph¬ng tr×nh ph¶n øng:
Fe3O4 + 8HCl 2FeCl3 + FeCl2 + 4H2O
FeCl2 + 2NaOH Fe(OH)2 + 2NaOH
FeCl3 + 3NaOH Fe(OH)3 + 3NaOH
4Fe(OH)2 + O2 + 2H2O 4Fe(OH)3
2Fe(OH)3 0t
Fe2O3 + 3H2O
Ta cã:
1mol Fe(OH)2 1mol Fe(OH)3 thªm 1mol OH khèi lîng t¨ng lªn 17g
0,2mol Fe(OH)2 0,2mol Fe(OH)3 thªm 1mol OH khèi lîng t¨ng lªn 3,4g
2 3 2FeO Fe O Fe(OH) 3 4 2 3n n n 0,2mol; 0,2molFe O 0,3molFe O
a = 232 . 0,2 = 46,4 gam; b = 160 . 0,3 = 48gam D ®óng
Bµi to¸n 6: Nhóng mét thanh nh«m nÆng 45 gam vµo 400ml dung dÞch CuSO4 0,5 M. Sau mét
thêi gian lÊy thanh nh«m ra c©n nÆng 46,38 gam. Khèi lîng gam Cu tho¸t ra lµ:
A. 0,64 gam B. 12,80 gam C. 1.92 gam D. 1,38 gam
Bµi gi¶i:
http://megabook.vn 13
Kim lo¹i m¹nh ®Èy kim lo¹i yÕu ra khái dung dÞch muèi (ph¶n øng thÕ bëi kim lo¹i)
2Al + 3CuSO4 Al2(SO4)3 + 3Cu
2Al + 3Cu2+ 2Al3+ + 3Cu (rót gän)
¸p dông ph¬ng ph¸p t¨ng gi¶m khèi lîng ta cã:
Cø 2 mol Al ®· t¹o ra 3 mol Cu nh vËy khèi lîng t¨ng:
( 3. 64 - 2. 27) = 138g
Theo bµi ra th× x mol Cu khèi lîng t¨ng: 46,38 - 45 = 1,38g
Cu Cu
1,38x n 3. 0,03mol m 0,03.64 1,92g
138 C ®óng
Chó ý: + NÕu mCu = 0,01 . 64 = 0,64g A sai
+ NÕu mCu = 0,5 . 0,4 . 64 = 12,8 B sai
+ NÕu mCu = 46,38 - 45 = 1,38g D sai
¸p dông khi gÆp bµi to¸n cã PT rót gän: nA + mBn+ nAm+ + mB (Trong ®ã: n, m lÇn
lît lµ ®iÖn tÝchcña kim lo¹i B vµ A) th× ta ¸p dông ph¬ng ph¸p t¨ng gi¶m khèi lîng. Khèi
lîng t¨ng hay gi¶m mét lîng ®îc tÝnh theo c«ng thøc trÞ tuyÖt ®èi B Am.M n.M sau ®ã
dùa vµo d÷ kiÖn cña ®Ò ra ®Ó tÝnh to¸n
Bµi to¸n 7: Nhóng mét thanh kim lo¹i A hãa trÞ a ( kh«ng tan trong níc) nÆng m1 gam vµo V
lÝt dung dÞch B (NO3)b xM. Sau mét thêi gan lÊy thanh A ra vµ c©n nÆng m2 gam. Khèi lîng m
kim lo¹i B tho¸t ra lµ:
A. B 2 1
B A
a.M m m .
a.M b.M .
B. b.MA
A 2 1
B A
b.M m m .
a.M b.M .
C. A 2 1
A B
a.M m m .
a.M b.M .
D.
B 2 1
A B
b.M m m .
a.M b.M .
Bµi gi¶i:
Ph¬ng tr×nh ph¶n øng: bA + aBb+ bAa+ + a.B
Theo ph¬ng tr×nh th× cø bmol A sÏ t¹o ra amol B nh vËy khèi lîng t¨ng hoÆc gi¶m
B Aa.M - b.M . Theo bµi ra th× n mol B khèi lîng t¨ng hoÆc gi¶m 2 1m m
2 1B B B 2 1 B A
B A
m mm a. .M a.M m m : aM bM
a.M b.M
A ®óng
Chó ý: §Ó lµm nhanh kÕt qu¶ chÝnh x¸c ta cÇn ghi nhí c«ng thøc tÝnh ë trªn.
Bµi to¸n 8: Hßa tan 5,94 gam hçn 2 muèi clorua cña 2 kim lo¹i A, B (®Òu cã hãa trÞ II) vµo níc
®îc dung dÞch X. §Ó lµm kÕt tña hÕt ion Cl- cã trong dung dÞch X ngêi ta cho dung dÞch X t¸c
dông víi dung dÞch AgNO3 thu ®îc 17,22 gam kÕt tña. Läc bá kÕt tña thu ®îc dung dÞch Y. C«
c¹n Y ®îc m gam hçn hîp muèi khan. Gi¸ trÞ m gam lµ:
A. 11,28 gam B. 9,12 gam C. 12,30 gam D. 13,38 gam
Bµi gi¶i:
¸p dông ph¬ng ph¸p t¨ng gi¶m khèi lîng (tù viÕt PT nÕu cha thµnh th¹o)
Cø 1mol MCl2 1mol M(NO3)2 vµ 2mol AgCl th× khèi lîng t¨ng:
2. 62 - 71 = 53
http://megabook.vn 14
mµ: 17, 22
0,12molAgCl143,5
th× khèi lîng t¨ng 53.0,12 6,36
3,18g2 2
mmuèi nitrat = mhh + m(t¨ng) = 5,94 + 3,18 = 9,12g B ®óng
Chó ý:
+ NÕu m = 17,22 - 5,94 = 11,28g A sai
+ NÕu m = 5,94 + 6,36 = 12,30g C sai
+ NÕu m = 5,94 + 2 62 = 13,38g D sai
Bµi to¸n 9: Mét b×nh cÇu dung tÝch 448 ml ®îc n¹p ®Çy oxy råi c©n. Phãng ®iÖn ®Ó ozon hãa.
Sau ®ã n¹p thªm cho ®Çy oxi råi c©n. Khèi lîng trong hai trêng hîp chªnh lÖch nhau 0.03 gam.
BiÕt c¸c thÓ tÝch n¹p ®Òu ë (®ktc). Thµnh phÇn % vÒ thÓ tÝch cña ozon trong hçn hîp sau ph¶n øng
lµ:
A. 4,69% B. 40,00% C. 13,49% D. 9,375%
Bµi gi¶i:
ThÓ tÝch h×nh kh«ng ®æi, do ®ã khèi lîng chªnh lµ do sù ozon ho¸ cø 1mol oxi ®îc thay
b»ng 1mol ozon khèi lîng t¨ng 16gam .
VËy khèi lîng t¨ng 0,03 am th× sè ml ozon (®ktc) lµ 0,03
.22, 4 0,042(l)16
3
0,042%O .100% 9,375%
0, 448 D ®óng.
Chó ý:
+ NÕu 3
0,021%O .100% 4,69%
0, 448 A sai
+ NÕu 3
32%O .100% 40%
32 48
B sai
Bµi to¸n 10: Hßa tan hoµn toµn 4 gam hçn hîp MCO3 vµ M’CO3 vµo dung dÞch HCl thÊy tho¸t ra
V lÝt khÝ (®ktc). Dung dÞch thu ®îc ®em c« c¹n thu ®îc 5,1 gam muèi khan. Gi¸ trÞ cña V lÝt lµ:
A. 2,24 lÝt B. 1,12 lÝt C. 3,36 lÝt D. 4,48 lÝt
Bµi gi¶i:
3 2 2 2MCO 2HCl MCl H O CO
4g 5,1g xmol m 5,1 4 1,1gam
M 60 M 71 1mol m 1,1gam
t¨ng
t¨ng
1,1
x 0,1mol V 0,1.22,4 2,2411
lÝt A ®óng
Bµi to¸n 11: Cho 1,26 gam 1 kim lo¹i t¸c dông víi dung dÞch H2SO4 lo·ng t¹o ra 3,42 gam muèi
sunfat. Kim lo¹i ®ã lµ:
A. Cr B. Fe C. Zn D. Al
Bµi gi¶i:
¸p dông ph¬ng ph¸p t¨ng gi¶m khèi lîng
http://megabook.vn 15
Cø 1mol kim lo¹i t¸c dông t¹o thµnh muèi sunf t khèi lîng t¨ng lªn 96 gam. Theo bµi ra khèi
lîng t¨ng 3,42 - 1,26 = 2,16 gam
sè mol kim lo¹i M lµ 2,16
0,0225mol96
VËy 1,26
M 560,0225
M lµ Fe B ®óng
Chó ý: Ta cã thÓ ¸p dông ph¬ng ph¸p kh¸c vÉn ra kÕt qu¶, nhng mÊt nhiÒu thêi gian h¬n. VÝ dô
cã thÓ viÕt ph¬ng tr×nh råi tÝnh to¸n th«ng thêng.
2M + n H2SO4 M2(SO4)3 + n H2 (1)
3, 42 1, 26
2.2M 2n.96 M
M = 56 B ®óng
Bµi to¸n 12: Hßa tan hoµn toµn 12 gam hçn hîp 2 kim lo¹i X vµ Y b»ng dung dÞch HCl ta thu
®îc 12,71 gam muèi khan. ThÓ tÝch lÝt khÝ H2 thu ®îc(®ktc) lµ:
A. 0,224 lÝt B. 0,448 lÝt C. 0,112 lÝt D. 2,24 lÝt
Bµi gi¶i:
¸p dông ph¬ng ph¸p t¨ng gi¶m khèi lîng: Cø 1mol Cl - sinh ra sau ph¶n øng khèi lîng
muèi t¨ng lªn 35,5 theo ®Ò t¨ng 0,71 gam do ®ã sè mol Cl - ph¶n øng lµ 0,02 mol.
2H Cl
1n n 0,01mol
2 V = 0,224 A ®óng
Chó ý: + NÕu 2H Cl
n n 0,02mol V = 0,448 B sai
+ NÕu 2H Cl
1n n 0,005mol
2 V = 0,112 C sai
Bµi to¸n 13: NhiÖt ph©n m gam Cu(NO3)2 sau mét thêi gian, sau ®ã c©n thÊy khèi lîng cßn (m-
0,54) gam. Khèi lîng gam muèi Cu(NO3)2 ®· bÞ nhiÖt ph©n lµ:
A. 1,08 gam B. 0,94 gam C. 0,54 gam D. 0,80 gam
Bµi gi¶i:
Ph¬ng tr×nh ph¶n øng: Cu(NO3)2 0t
CuO + 2NO2 + 1
2O2 (1)
¸p dông ph¬ng ph¸p t¨ng gi¶m khèi lîng : Cø 188g Cu(NO3)2 ph©n huû thµnh CuO
lµm khèi lîng chÊt r¾n gi¶m 188 - 80 = 108g. (Khèi lîng gi¶m chÝnh lµ khèi lîng NO2 vµ O2).
Bµi ra th× khèi lîng chÊt r¾n gi¶m 0,54g th× khèi lîng Cu(NO3)2 ph©n huû lµ
0,54.188 0,94g
108 B ®óng
Bµi to¸n 14: Ph©n hñy 66,2 gam Pb(NO3)2 thu ®îc 55,4 gam chÊt r¾n. HiÖu suÊt ph¶n øng ph©n
hñy lµ:
A. 50% B. 100% C. 75% D. 25%
Bµi gi¶i:
Pb(NO3)2 PbO + 2NO2 + 1
2O2
http://megabook.vn 16
¸p dông ph¬ng ph¸p t¨ng gi¶m khèi lîng: Cø 331 gam Pb(NO3)2 ph©n huû thµnh 223 g
PbO lµm khèi lîng chÊt r¾n gi¶m 331- 223=108gam, theo bµi ra th× khèi lîng chÊt r¾n gi¶m
66,2 - 55,4 = 10,8g th× khèi lîng Pb(NO3)2 ph¶n øng lµ: 10,8
x331 33,1gam108
VËy 33,1
H .100% 50%66, 2
A ®óng
Bµi to¸n 15: NhiÖt ph©n hoµn toµn 9,4 gam muèi nitrat kim lo¹i trung b×nh thu ®îc 4 gam oxit
r¾n. C«ng thøc muèi ®· ®em nhiÖt ph©n lµ:
A. Pb(NO3)2 B. Hg(NO3)2 C. Cu(NO3)2 D. AgNO3
Bµi gi¶i:
Ph¬ng tr×nh ph¶n øng nhiÖt ph©n:
2M (NO3)n 0t
M2On + 2nNO2 + n
2O2
¸p dông ph¬ng ph¸p t¨ng gi¶m khèi lîng: Cø 2(M + 62n)g ph©n huû thµnh M2On lµ khèi
lîng chÊt r¾n gi¶m: (2M + 124n) - (2M + 16n) = 108n gam
Theo bµi ta khèi lîng gi¶m: 9,4 - 4 = 5,4gam th× khèi lîng M(NO3)2 ph©n huû lµ
5, 4.2(M 62n) 9, 4
108n M = 32n
n = 2 M = 64 C«ng thøc muèi: Cu(NO3)2 C ®óng
Bµi to¸n 16: §Ó 2,7 gam mét thanh nh«m ngoµi kh«ng khÝ, mét thêi gian sau ®em c©n thÊy
thanh nh«m nÆng 4,14 gam. PhÇn tr¨m khèi lîng thanh nh«m ®· bÞ oxi hãa bëi oxi cña kh«ng
khÝ lµ:
A. 65,21% B. 30% C. 67,5% D. 60%
Bµi gi¶i:
Khèi lîng cña oxit tham gia ph¶n øng víi thanh nh«m lµ:
4,14 - 2,7 = 1,44 gam Al(
2 1, 44m . .27 0,06.27 1,62g
3 16 p)
1,62
%Al .100% 60%2,7
D ®óng
Chó ý:
+ NÕu Al(
2 1,44 1,8225m . .27 1.8225g %Al .100% 67,5%
3 32 2,7 p)
C sai
+ NÕu Al(
2 1,44 0,81m . .27 0,81g %Al .100% 30%
3 32 2,7 p)
B sai
+ NÕu 2,7
%Al .100% 65, 21%4,14
A sai
Bµi to¸n 17: Cho dßng khÝ CO qua mét oxit s¾t ë nhiÖt ®é cao, sau khi ph¶n øng xÉy ra hoµn toµn
khèi lîng chÊt r¾n gi¶m ®i 27,58 %. C«ng thøc oxit s¾t ®· dïng lµ:
A. FeO B. Fe3O4 C. Fe2O3 D. Fe4O3.
http://megabook.vn 17
Bµi gi¶i:
¸p dông ph¬ng ph¸p t¨ng gi¶m khèi lîng: Khèi lîng chÊt r¾n gi¶m ®i 27,58% chÝnh lµ oxi.
C«ng thøc oxit s¾t: FexOy: 16y x 3
27,58 .10056x 16y y 4
Fe3O4 B ®óng
Chó ý : + A: FeO: 16
%O .100 22, 22%72
(kh«ng tho¶ m·n)
+ B: Fe3O4: 64
%O .100 27,58%232
(tho¶ m·n d÷ kiÖn)
+ C: Fe2O3: 48
%O .100 30%160
(kh«ng tho¶ m·n)
+ D: Fe4O3: 48
%O .100 17,64%272
(kh«ng tho¶ m·n)
Bµi to¸n 18: Hßa tan hoµn toµn 3,34 gam hçn hîp 2 muèi ACO3 vµ B2(CO3)3 b»ng dung dÞch
HCl d thu ®îc dung dÞch X vµ 0,896 lÝt khÝ Y ®ktc. Khèi lîng gam muèi trong dung dÞch X
lµ:
A. 4,33 gam B. 5,00 gam C. 3,78 gam D. 5,80 gam
Bµi gi¶i:
NÕu HCl kh«ng d th× ¸p dông ®Þnh luËt b¶o toµn khèi lîng song HCl d nªn ¸p dông
ph¬ng ph¸p t¨ng gi¶m khèi lîng:
PT ph¶n øng xÉy ra: ACO3 + 2HCl ACl2 + CO2 + H2O (1)
B2(CO3)3 + 6HCl 2BCl3 + 3CO2 + 3H2O (2)
2Y CO
0,896n n 0,04mol
22, 4 ,
Cø 1mol muèi 2
3CO 2mol Cl- + 1mol CO2,
khèi lîng muèi t¨ng: 71 - 60 = 11g.
VËy khèi lîng hçn hîp muèi t¨ng lªn: 11.0,04=0,44 gam.
VËy mX = 0,44 + 3,34 = 3,78 g C ®óng
Bµi to¸n 19: Cho 2,81 gam hçn hîp gåm 3 «xit: Fe2O3, MgO, ZnO tan võa ®ñ trong 300ml dung
dÞch H2SO4 0,1 M th× khèi lîng muèi sunfat khan t¹o ra lµ:
A. 5,33 gam B. 5,21 gam C. 3,52 gam D. 5,68 gam
Bµi gi¶i:
+ ¸p dông ph¬ng ph¸p t¨ng gi¶m khèi lîng: Cø 1mol H2SO4 ph¶n øng, ®Ó thay thÕ O
(trong oxit) b»ng 2
4SO trong c¸c kim lo¹i th× khèi lîng t¨ng: 96 - 16 = 80 gam.
Theo bµi ra 2 4H SOn ph¶n øng lµ 0,03 th× khèi lîng t¨ng 2,4g
VËy khèi lîng muèi khan thu ®îc lµ: 2,81 + 2,4 = 5,21g B ®óng
+ Cã thÓ gi¶i c¸ch kh¸c nh: ¸p dông ®Þnh luËt b¶o toµn khèi lîng:
B¶n chÊt th× 2H+ cña axit sÏ chiÕm lÊy 1 oxi trong oxÝt kim lo¹i ®Ó t¹o H2O
2H+ + O2- H2O 2 2 4H O H SOn n 0,03mol
http://megabook.vn 18
2,81 + 0,03 98 = mmuèi + 18. 0,03 m = 5,21 gam B ®óng
Bµi to¸n 20: Cho 8 gam hçn hîp A gåm Mg vµ Fe t¸c dông hÕt víi 200ml dung dÞch CuSO4 ®Õn
ph¶n øng kÕt thóc, thu ®îc12,4 gam chÊt r¾n B vµ dung dÞch D. Cho dung dÞch D t¸c dông vãi
dung dÞch NaOH d, läc vµ nung kÕt tña ngoµi kh«ng khÝ ®Õn khèi lîng kh«ng ®æi thu ®îc
8gam hçn hîp gåm 2 «xit.
1. Khèi lîng Mg vµ Fe trong hçn hîp A lÇn lît lµ:
A. 2,4 gam vµ 5,6 gam B. 5,2 gam vµ 2,8 gam
C. 1,2 gam vµ 6,8 gam D. 3,6 gam vµ 4,4 gam.
2. Nång ®é mol/lÝt cña dung dÞch CuSO4 lµ:
A. 0,15 mol/lÝt B. 0,75 mol/lÝt
C. 0,30 mol/lÝt D. 0,25. mol/lÝt
3. ThÓ tÝch NO tho t ra khi hßa tan B trong dung dÞch HNO3 d lµ:
A. 2,24lÝt B. 6,72 lÝt
C. 3,36 lÝt D. 1,12lÝt.
Bµi gi¶i:
1) Ph¬ng tr×nh ph¶n øng: x x
4 4
y y
4 4
Mg CuSO MgSO Cu
Fe CuSO FeSO Cu
Dung dÞch D gåm MgSO4 vµ FeSO4 , chÊt r¾n B bao gåm Cu vµ Fe d
MgSO4 + 2NaOH Mg(OH)2 + Na2SO4
FeSO4 + 2NaOH Fe(OH)2 + Na2SO4
Mg(OH)2 0t
MgO + H2O
4Fe(OH)2 + O2 0t
2Fe2O3 + 4H2O
Gäi x, y lµ sè mol Mg vµ Fe ph¶n øng, sù t¨ng khèi lîng tõ hçn hîp A (gåm Mg vµ Fe)
hçn hîp B (gåm Cu vµ Fe cã thÓ d) lµ:
(64x + 64y) - (24x + 56y) = 12,8 - 8 = 4,4
hay 5x + y = 0,55 (I) Khèi lîng c¸c oxÝt MgO vµ Fe2O3:
m = 40x + 80y = 8, hay x + 2y = 0,2 (II) Tõ (I) vµ (II) tÝnh ®îc x = 0,1; y= 0,05
mMg = 24. 0,1 = 2,4 g; mFe = 8 - 2,4 = 5,6 gam A ®óng
2) 4CuSO M
0,15n x y 0,15 C 0,75M
0, 2 B ®óng
3) Hçn hîp B Cu vµ Fe d: nCu = 0,15mol; nFe = 0,1 - 0,05 = 0,05mol
Khi t¸c dông víi dung dÞch HNO3, theo ph¬ng ph¸p b¶o toµn e:
- ChÊt khö lµ Fe vµ Cu:
3+
2+
Fe - 3e Fe
0,05 0,15mol
Cu - 2e Cu
0,15 0,3mol
3a = 0,15 + 0,3 a = 0,15mol
- ChÊt oxi ho¸ vµ HNO3: N5+ + 3e N2+ (NO)
3a a (a)
VNO = 0,15 . 22,4 = 3,36 lÝt C ®óng
http://megabook.vn 19
V. bµi to¸n tù gi¶i
Bµi 1: Hßa tan 20 gam hçn hîp 2 muèi MCO3 vµ N2(CO3)3 b»ng dung dÞch HCl d− , thu ®− îc
dung dÞch A vµ 0,672 lÝt khÝ (®ktc). C« c¹n dung dÞch A th× thu ®− îc m gam muèi khan. m cã gi¸
trÞ lµ:
A. 20,33 gam B. 20,46 gam C. 15,26 gam D. 18,43 gam
Bµi 2: Hßa tan 5,94 gam hçn hîp 2 muèi clorua cña 2 kim lo¹i A, B (®Òu cã ho¸ trÞ II) vµo n− íc
®− îc dung dÞch X. §Ó lµm kÕt tña hÕt ion Clo cã trong dung dÞch X ng− êi ta cho dung dÞch X t¸c
dông víi dung dÞch AgNO3 thu ®− îc 17,22 gam kÕt tña. Läc bá kÕt tña, thu ®− îc dung dÞch Y.
C« c¹n Y ®− îc m gam hçn hîp muèi khan. m cã gi¸ trÞ lµ:
A. 8,36 gam B. 12,6 gam C. 10,12 gam D. 9,12 gam
Bµi 3: Hoµ tan hoµn toµn 0,4 gam hçn hîp XCO3 vµ YCO3 vµo dung dÞch HCl
thÊy tho¸t ra V lÝt khÝ (®ktc). Dung dÞch thu ®− îc ®em c« c¹n thu ®− îc 0,51 gam muèi khan. Gi
trÞ cña V lµ:
A. 0,1344 lÝt B. 0,168 lÝt C. 0,224 lÝt D. 0,448 lÝt
Bµi 4: Cho 2,52 gam mét kim lo¹i t¸c dông víi dung dÞch H2SO4 lo·ng t¹o ra 6,84 gam muèi
sunfat. Kim lo¹i ®ã lµ
A. Zn B. Fe C. Mg D. Al
Bµi 5: Hßa tan hoµn toµn 24 gam hçn hîp hai kim lo¹i X vµ Y b»ng dung dÞch HCl ta thu ®− îc
25,42 gam muèi khan. ThÓ tÝch khÝ H2 thu ®− îc(®ktc) lµ
A. 0,224 lÝt B. 0,224 lÝt C. 0,336 lÝt D. 0,448 lÝt.
Bµi 6: Cho hoµ tan hoµn toµn x gam Fe3O4 trong dung dÞch HCl, thu ®− îc dung dÞch A, cho A
t¸c dông víi dung dÞch NaOH d− , läc kÕt tña ®Ó ngoµi kh«ng khÝ ®Õn khèi l− îng kh«ng ®æi n÷a,
thÊy khèi l− îng kÕt tña t¨ng lªn 3,4 gam. §em nung kÕt tña ®Õn khèi l− îng kh«ng ®æi ®− îc y
gam chÊt r¾n. Gi¸ trÞ cña x, y lÇn l− ît lµ:
A. 46,4 vµ 48,0 gam B. 46,4 vµ 68,4 gam
C. 42,9 vµ 48,0 gam D. 36,2 vµ 44,4 gam
Bµi 7: Cho 10,8 gam hçn hîp gåm 3 oxit Fe2O3, MgO, ZnO tan võa ®ñ trong 300 ml dung dÞch
H2SO4 0,1M th× khèi l− îng hçn hîp c¸c muèi sunfat khan t¹o ra lµ:
A. 13,2 gam B. 14,8 gam C. 15,2 gam D. 14,8 gam
Bµi 8: Cho 8,8 gam hçn hîp gåm 3 oxit FeO, MgO, Al2O3 tan võa ®ñ trong 100 ml dung dÞch
H2SO4 0,3M th× khèi l− îng hçn hîp c¸c muèi sunfat khan t¹o ra lµ:
A. 10,2 gam B. 12,8 gam C. 11,2 gam D. 14,4 gam
Bµi 9:Cho 22,8 gam hçn hîp gåm 3 oxit Fe2O3, CuO, FeO tan võa ®ñ trong 100 ml dung dÞch
H2SO4 0,5 M th× khèi l− îng hçn hîp c¸c muèi sunfat khan t¹o ra lµ:
A. 26,8 gam B. 24,8 gam C. 25,2 gam D. 32,8 gam
Bµi 10: Cho V lÝt hçn hîp khÝ (®ktc) gåm CO vµ H2 ph¶n øng víi mét lîng d hçn hîp r¾n
gåm CuO vµ Fe3O4 ®un nãng. Sau khi c¸c ph¶n øng xÈy ra hoµn toµn, khèi lîng hçn hîp r¾n
gi¶m 0,64 gam. Gi¸ trÞ V lÝt lµ:
A. 0,448 lÝt B. 0,336 lÝt C. 1,344 lÝt D. 0,896 lÝt.
Bµi 11: Cho V lÝt hçn hîp khÝ (®ktc) gåm CO vµ H2 ph¶n øng víi mét lîng d hçn hîp r¾n gåm
CuO, FeO vµ Fe3O4 ®un nãng. Sau khi c¸c ph¶n øng xÈy ra hoµn toµn, khèi lîng hçn hîp r¾n
gi¶m 0,16 gam. Gi¸ trÞ V lÝt lµ:
A. 0,448 lÝt B. 0,224 lÝt C. 0,560 lÝt D. 0,112 lÝt
Bµi 12: Cho hçn hîp bét gåm 0,1 mol Al vµ 0,1mol Fe vµo 1lÝt dung dÞch AgNO3 0,55 M, sau
khi c¸c ph¶n øng xÈy ra hoµn toµn thu ®îc m gam chÊt r¾n, gi¸ trÞ m lµ: ( biÕt thø tù trong d·y
thÕ ®iÖn hãa: Fe3+/ Fe2+ ®øng tríc Ag+/Ag).
http://megabook.vn 20
A. 42,4 gam B. 54,8 gam C. 59,4 gam D. 54,8 gam
Bµi 13: Cho mét lîng bét Zn vµo dung dÞch X gåm FeCl2 vµ CuCl2, khèi lîng chÊt r¾n sau khi
c¸c ph¶n øng xÉy ra hoµn toµn nhá h¬n khèi lîng bét Zn ban ®Çu lµ 1,4 gam. C« c¹n phÇn dung
dÞch sau ph¶n øng thu ®îc 14,8 gam muèi khan. Tæng khèi lîng c¸c muèi trong X lµ:
A. 13,4 gam B. 17,4 gam C. 29,2 gam D. 16,2 gam
Bµi 14: Hßa tan 11,7 gam hçn 2 muèi clorua cña 2 kim lo¹i A, B (®Òu cã hãa trÞ II) vµo níc
®îc dung dÞch X. §Ó lµm kÕt tña hÕt ion Cl- cã trong dung dÞch X ngêi ta cho dung dÞch X t¸c
dông víi dung AgNO3 thu ®îc 17,22 gam kÕt tña. Läc bá kÕt tña thu ®îc dung dÞch Y. C« c¹n
Y ®îc m gam hçn hîp muèi khan. Gi¸ trÞ m gam lµ:
A. 12,28 gam B. 28,92 gam C. 12,30 gam D. 14,88 gam
http://megabook.vn 21
BÍ QUYẾT 8: ph¦¬ng ph¸p sö dông c¸c gi¸ trÞ
trung b×nh
I. Néi dung ph¬ng ph¸p
- Ph¬ng ph¸p sö dông c¸c gi¸ trÞ trung b×nh dïng ®Ó biÖn luËn t×m ra nguyªn tö khèi
hoÆc ph©n tö khèi hay sè nguyªn tö trong ph©n tö hîp chÊt.
- Dïng khèi lîng mol trung b×nh M lµ khèi lîng cña 1mol hçn hîp.
2
2
1 1 2 2 1 1 2 2h
1 2h
m n .M n .M n .%V n .%VM
n n n 100
Khèi lîng hçn hîp
Sè mol hçn hîp
víi : M1 < M < M2
II. Ph¹m vi sö dông:
¸p dông cho bµi to¸n hçn hîp c¸c chÊt: cã thÓ hçn hîp nhiÒu kim lo¹i, oxit kim lo¹i, hçn
hîp c¸c muèi clorua, muèi cacbonat….
III. Bµi To¸N ¸p dông:
Bµi to¸n 1: Cho 14,88 gam hçn hîp X gåm hai kim lo¹i A, B n»m kÕ tiÕp nhau trong cïng mét
ph©n nhãm chÝnh nhãm I hoµ tan hoµn toµn vµo dung dÞch HCl thu ®− îc 5,376 lÝt hi®ro (®ktc).
A, B lµ:
A. Li, Na B. Na, K C. K, Li D. Rb, Na
Bµi gi¶i.
§Æt c«ng thøc chung cña A vµ B lµ R
2R + 2HCl → 2RCl + H2
0,48 mol 0,24 mol
14,88M 31(g / mol)
0,48 VËy 2 kim lo¹i lµ Na (23) vµ K (39),®¸p ¸n ®óng lµ B
Bµi to¸n 2: Cho 300 ml dung dÞch AgNO3 0,8 M vµo dung dÞch chøa 17,6 gam muèi natri
halogenua cña hai nguyªn tè X vµ Y (thuéc hai chu kú liªn tiÕp trong b¶ng tuÇn hoµn). X vµ Y
lÇn lît lµ :
A: Clo, br«m B: Clo, Flo C: Brom, ièt D: Clo vµ Ièt
Bµi gi¶i:
Ta cã: 3Ag NOx Y
n n n 0,8.0,3 0,24(mol)
Khèi lîng mol trung b×nh cña hai muèi lµ 17,6
M 73,33gam/ mol0,24
X,YM 73,33 23 50,33 hai halogen lµ Cl (35,5) vµ Brom (80), §¸p ¸n ®óng lµ A
Bµi to¸n 3: Cho 30 gam hçn hîp muèi cacbonat vµ hi®rocacbonat cña kim lo¹i kiÒm M t¸c dông
hÕt víi dung dÞch HCl (d), sinh ra 5,6 lÝt khÝ ë (®ktc). Kim lo¹i M lµ:
A: Li B: Na C: K D: Rb
Bµi gi¶i:
Ph¬ng tr×nh ph¶n øng xÉy ra.
M2CO3 + 2HCl 2MCl + CO2 + H2O (1)
MHCO3 + HCl MCl + CO2 + H2O (2)
http://megabook.vn 22
Tõ (1) vµ (2) ta cã:
22CO hhh
5,6 30n n 0,25mol,M 120 M 61 120 2M 60
22,4 0,25
30 < M < 59 M lµ Kali (39) ®¸p ¸n C ®óng
Bµi to¸n 4: Hoµ tan hÕt hçn hîp 2 kim lo¹i Ca vµ Ba vµo níc, thu ®îc 6,72 lÝt khÝ H2 (®ktc) vµ
dung dÞch X. ThÓ tÝch dung dÞch HCl 0,4 M cÇn dïng ®Ó trung hoµ võa ®ñ dung dÞch X lµ:
A: 1,5 lÝt B: 0,30 lÝt C: 0,60 lÝt D: 0,12 lÝt
Bµi gi¶i:
2 2 2M 2H O M(OH) H
2 2 22HCl M(OH) MCl H O
22
HCl HM(OH)
6,72n 2n 2n 2. 0,6(mol)
22,4
VHCl cÇn = 0,6 : 0,4 = 1,5 lÝt A ®óng
Bµi to¸n 5: Hoµ tan hoµn toµn 4,68 gam hçn hîp muèi cacbonat cña hai kim lo¹i X vµ Y kÕ tiÕp
trong nhãm IIA vµo dung dÞch HCl thu ®îc 1,12 khÝ CO2 ë ®ktc. Hai kim lo¹i X vµ Y ®ã lµ:
A: Be, Mg B: Mg, Ca C: Ca, Sr D: Mg , Ba
Bµi gi¶i:
§Æt M lµ nguyªn tö khèi trung b×nh cña hai kim lo¹i X vµ Y:
M CO3 + 2HCl M Cl2 + CO2 + H2O
0,05mol 0,05mol
2CO
1,12n 0,05mol
22,4 ,
3
4,68MCO 93,6 M 93,6 60 33,6
0,05 ;
X < M < Y Hai kim lo¹i ®ã lµ: Mg = 24 vµ Ca = 40
Chó ý: Ngoµi ph¬ng ph¸p nµy chóng ta còng sö dông nhiÒu ph¬ng ph¸p kh¸c còng cho ra kÕt
qu¶ chÝnh x¸c nh: ph¬ng ph¸p t¨ng gi¶m khèi lîng, ph¬ng ph¸p b¶o toµn khèi lîng….
Bµi to¸n 6: Hoµ tan 5,94 gam hçn hîp hai muèi clorua cña hai kim lo¹i A vµ B (thuéc ph©n
nhãm chÝnh nhãm II) vµo níc ®îc dung dÞch X. §Ò lµm kÕt tña hÕt ion Cl trong dung dÞch X
ngêi ta cho t¸c dông víi dung dÞch AgNO3 thu ®îc 17,22g kÕt tña. C«ng thøc cña hai muèi
clorua lÇn lît lµ:
A: BeCl2 , MgCl2 B: MgCl2, CaCl2
C:CaCl2, SrCl2 D: SrCl2, BaCl2
Bµi gi¶i:
§Æt 2RCl lµ c«ng thøc chung 2 muèi: 2 3 3 2RCl 2AgNO 2AgCl R(NO )
22AgCl RClRCl
1 1 17,22 5,94n n . 0,06mol M 99
2 2 143,5 0,06
R = 99 - 71 = 28 hai kim lo¹i lµ Mg = 24 vµ Ca = 40 B ®óng
Chó ý:
http://megabook.vn 23
Ta cã thÓ ¸p dông ph¬ng ph¸p kh¸c nh: ph¬ng ph¸p t¨ng gi¶m khèi lîng, ph¬ng
ph¸p b¶o toµn khèi lîng….
Bµi to¸n 7: Cho 150 ml dung dÞch AgNO3 0,4 M vµo dung dÞch chøa 4,4 gam muèi natri
halogenua cña hai nguyªn tè X vµ Y (thuéc hai chu kú liªn tiÕp) X vµ Y lÇn lît lµ :
A: Clo, ièt B: Clo, Brom C: Brom, ièt D: Clo vµ Ièt
Bµi gi¶i:
Ta cã: 3AgNOx Y
n n n 0,4.0,15 0,06(mol)
Khèi lîng mol trung b×nh cña hai muèi lµ 4,4
M 73,30,06
X,YM 73,3 23 50,3 hai halogen lµ Cl (35,5) vµ Brom (80) §¸p ¸n ®óng lµ B
Bµi to¸n 9: Hoµ tan hÕt 8,5 gam mét hçn hîp 2 kim lo¹i X, Y kÕ tiÕp thuéc nhãm IA trong níc
d tho¸t ra 3,36 lÝt khÝ hi®r« (®ktc). Khèi lîng gam X vµ Y lµ:
A: 2,3 vµ 6,2 B: 4,6 vµ 3,9 C: 3,7 vµ 7,8 D: 3,6 vµ 4,9
Bµi gi¶i:
+ Gäi M lµ khèi lîng mol trung b×nh cña X, Y:
2H
3,36 8,5n 0,15mol M 28,33
22,4 0,3 X lµ Na (23); Y lµ K (39)
+ Na + H2O NaOH + 1
2H2
K + H2O KOH + 1
2H2
23x 39y 8,5x 0,2mol
1 1y 0,1molx y 0,15
2 2
mNa = 0,2 23 = 4,6 g; mK = 0,1 39 = 3,9 g B ®óng
Bµi to¸n 10: (TrÝch ®Ò thi tuyÓn sinh §H-C§ Khèi B 2008): Cho 1,9 gam hçn hîp muèi
cacbonat vµ hi®rocacbonat cña kim lo¹i kiÒm M t¸c dông hÕt víi dung dÞch HCl (d), sinh ra
0,448 lÝt khÝ ë (®ktc). Kim lo¹i M lµ:
A: Li B: Na C: K D: Rb
Bµi gi¶i:
M2CO3 + 2HCl 2MCl + CO2 + H2O (1)
MHCO3 + HCl MCl + CO2 + H2O (2)
Tõ (1) vµ (2) 2
2CO hhh
0,448 1,9n n 0,02mol,M 95 M 61 95 2M 60
22,4 0,02
17,5 < M < 34 M lµ Na (23) ®¸p ¸n B ®óng
http://megabook.vn 24
Bµi to¸n 11: Nung hoµn toµn hån hîp 2 muèi cacbonat cña hai kim lo¹i thuéc hai chu kú liªn
tiÕp cña nhãm IIA ta thu ®îc chÊt r¾n cã khèi lîng b»ng 1
2 khèi lîng hçn hîp muèi ban ®Çu.
C«ng thøc vµ thµnh phÇn % khèi lîng hçn hîp r¾n sau khi nung lµ:
A: MgO (31,82%), CaO (68,18%) B: MgO (86,81%), CaO (13,19%)
C: MgO (50%), CaO (50%) D: MgO (68,18%); CaO (31,82%)
Bµi gi¶i:
0
3
t
3 2 MO MCO
1 1MCO MO CO , m m M 16 (M 60)
2 2
M = 28 hai kim lo¹i lµ Mg (24) vµ Ca (40)
+ Gäi sè mol MgCO3 vµ CaCO3 lÇn lît lµ x vµ y (mol):
1
40x 56y (84x 100y)2
x = 3y
40.x 40.3y
%MgO .100% 68,18%40x 56y 40.3y 56y
%CaO = 100% - 68,18% = 31,82% D ®óng
Bµi to¸n 12: Cho 22,2 gam hçn hîp Fe, Al tan hoµn toµn trong dung dÞch HCl d thu ®îc 13,44
lÝt khÝ H2 (®ktc). Khèi lîng gam muèi clorua khan thu ®îc lµ:
A: 44,4 B: 56 C: 64,8 D: 27,9
Bµi gi¶i:
Gäi M lµ hçn hîp kim lo¹i Fe vµ Al cã ho¸ trÞ n .
Ta cã: M = x. 56 + (1 - x) 27 (1), n = 2x + 3(1 - x) (2)
Trong ®ã x lµ sè mol Fe chøa trong 1mol hçn hîp ta cã:
2
nM nHCl MCln H
Ta cã sè mol
2M
n sè mol hi®r«
hay: 22,2 2 13,44 1,2
.M n 22,4 n
Thay (1) vµo (2) ta cã: 22,2 1,2
56x (1 x).27 2x 3(1 x)
x = 0,6 mol Fe vµ 0,4 mol Al M = 0,6 . 56 + 0,4. 27 = 44,4
n = 0,6 . 2 + 0,4. 3 = 2,4 Khèi lîng hçn hîp muèi khan clorua:
22,2 22,2
m M 35,5.n (44,4 35,5.2,4)M 44,4
m = 64,8 gam C ®óng
Chó ý: Cã thÓ ¸p dông nhiÒu ph¬ng ph¸p kh¸c nh: b¶o toµn e, b¶o toµn khèi lîng …
Bµi to¸n 13: Khi cho 1,32 gam, hîp kim Na - K tan trong níc th× thu ®îc 448 ml khÝ hi®r« (ë
®ktc). Thµnh phÇn % vÒ khèi lîng cña Na trong hîp kim lµ:
A: 26,14% B: 73,86% C: 43,56% D: 56,44%
Bµi gi¶i:
http://megabook.vn 25
22 2 HM
1 0,448M H O MOH H , n 2n 2 0,04mol
2 22,4
23x 39y 1,32 x 0,015mol
x y 0,04 y 0,025mol
0,015.23
%Na .100% 26,14% %K 73,86%1,32
A ®óng
Chó ý: + NÕu kh«ng cÈn thËn sÏ chän c©u B sai (v× ®ã lµ % cña K)
+ NÕu 0,025.23
%Na .100% 43,56%1,32
C sai
+ NÕu kh«ng cÈn thËn còng sÏ chän c©u D
Bµi to¸n 14: Hçn hîp X gåm hai kim lo¹i kiÒm A, B n»m kÕ tiÕp nhau trong cïng mét ph©n
nhãm chÝnh I. LÊy 6,2 gam X hoµ tan hoµn toµn vµo níc thu ®îc 2,24 lÝt khÝ hi®r« (®ktc). Kim
lo¹i A, B lµ:
A: Li, Na B: Na, K C: K, Rb D: Li, K
Bµi gi¶i:
§Æt c«ng thøc chung cña A, B lµ R: ph¬ng tr×nh ph¶n øng:
2R + 2H2O 2ROH + H2
0,2 0,2mol 0,1mol
6,2
M 31(g / mol)0,2
A lµ Na (23) vµ B lµ K (39)
Chó ý: + NÕu chóng ta viÕt hai ph¬ng tr×nh ph¶n øng råi gi¶i hÖ nhng mÊt nhiÒu thêi gian h¬n.
+ ChØ cã kim lo¹i kiÒm vµ kim lo¹i kiÒm thæ míi tan trong níc ë nhiÖt ®é thêng.
Bµi 15: Hoµ tan hÕt hçn hîp 2 kim lo¹i kiÒm thæ vµo níc, thu ®îc 1,344 lÝt khÝ H2 (®ktc) vµ
dung dÞch X. ThÓ tÝch ml dung dÞch HCl 1M cÇn dïng ®Ó trung hoµ võa ®ñ dung dÞch X lµ:
A: 240 ml B: 30 ml C: 60 ml D: 120 ml
Bµi gi¶i:
2 2 2M 2H O M(OH) H ;
2 2 22HCl M(OH) MCl H O
22
HCl HM(OH)
1,344n 2n 2n 2. 0,12(mol)
22,4
VHCl cÇn = 0,12 / 1 = 0,12 lÝt = 120ml D ®óng
Chó ý: + NÕu VHCl = nHCl /1 = 0,06 /1 = 60 ml C sai
+ NÕu VHCl = nHCl /1 = 0,03 / 1 = 30 ml B sai
IV. bµi to¸n tù gi¶i
Bµi 1: Hoµ tan hçn hîp gåm 0.5 gam Fe vµ mét kim lo¹i ho¸ trÞ II trong dung dÞch HCl d thu
®îc 1.12 lÝt khÝ H2 (®ktc). Kim lo¹i ho¸ trÞ II ®ã lµ:
A. Mg B. Ca C. Zn D. Be.
http://megabook.vn 26
Bµi 2: Khi hoµ tan 7.7 gam hîp kim gåm natri vµ kali vµo níc thÊy tho¸t ra 3.36 lÝt khÝ
H2(®ktc). Thµnh phÇn phÇn tr¨m khèi lîng cña kali trong hîp kim lµ:
A. 39.23 B. 25.33 C. 74.67 D. 23.89
Bµi 3: §ång cã hai ®ång vÞ 6329Cu vµ 65
29Cu. Nguyªn tö khèi trung b×nh cña ®ång lµ 63,54. Thµnh
phÇn phÇn tr¨m cña ®ång vÞ 6329Cu lµ gi¸ trÞ nµo sau ®©y:
A. 73% B. 80% C. 27% D. 20%
Bµi 4: Nguyªn tö khèi trung b×nh cña nguyªn tè R lµ 79,91. R cã hai ®ång vÞ. BiÕt 79zR chiÕm
54,5%. Nguyªn tö khèi (hay t×m sè khèi ) cña ®ång vÞ thø 2 lµ gi¸ trÞ nµo sau ®©y:
A. 80 B. 81 C. 82 D. 80,5
Bµi 5: Nguyªn tè X cã 3 dång vÞ lµ X1 chiÕm 92,23 %, X2 chiÕm 4,67 % vµ X3 chiÕm 3,10 %.
Tæng sè khèi cña 3 ®ång vÞ b»ng 87. Sè n¬tron trong X2 nhiÒu h¬n trong X1 mét h¹t. Nguyªn tö
khèi trung b×nh cña X lµ AX = 28,0855. X1, X2, X3 lÇn lît lµ:
A. 28, 29, 30. B. 29, 30, 31 C. 29, 30, 28 D. 27, 29, 30
Bµi 6: Hçn hîp X gåm hai kim lo¹i A, B n»m kÕ tiÕp nhau trong nhãm IA. LÊy 7,2 gam X hoµ
tan hoµn toµn vµo n− íc thu ®− îc 4,48 lÝt hi®ro (ë ®ktc). A vµ B lµ
A. Li, Na B. Na, K C. K, Rb D. Rb, Cs
Bµi 7: Cho 8,8 gam hçn hîp 2 kim lo¹i X, Y hoµ tan hoµn toµn trong dung dÞch HCl d thu ®îc
6,72 lÝt khÝ H2 (§KTC). X, Y thuéc 2 chu kú liªn tiÕp nhau vµ thuéc nhãm IIIA. X, Y lµ c¸c
nguyªn tè:
A. B, Al B. B, Ga C. Al, Ga D. Ga, In
Bµi 8: Hoµ tan 2,84g hçn hîp 2 muèi cacbonat cña 2 kim lo¹i A, B kÕ tiÕp nhau trong nhãm IIA
b»ng 120ml dung dÞch HCl 0,5M thu ®îc 0,896 lÝt CO2 (®o ë 54,60C vµ 0,94 atm) vµ dung dÞch
X. C« c¹n dung dÞch X thu ®îc m gam muèi khan. m cã gi¸ trÞ lµ:
A. 3,17 gam B. 3,21gam C. 2,98 gam D. 3,42 gam
Bµi 9: Hoµ tan 10 gam hçn hîp 2 muèi cacbonat cña kim lo¹i ho¸ trÞ II vµ III b»ng dd HCl, ta
thu ®îc dung dÞch A vµ 0,672 lÝt khÝ bay ra (ë ®ktc). Khi c« c¹n dung dÞch A ta ®îc mét lîng
muèi khan lµ:
A. 10,33 gam B.9,3 gam C.11,33 gam D.12,33 gam
Bµi 10: Hoµ tan 5,94 gam hçn hîp 2 muèi clorua cña 2 kim lo¹i Avµ B (A,B lµ hai kim lo¹i
thuéc nhãm IIA) vµo níc ®ùng 100 ml dung dÞch X. §Ó lµm kÕt tña ion Cl- cã trong dung dÞch
X, ngêi ta cho dung dÞch X t¸c dông víi dung dÞch AgNO3 thu ®îc 17,22g kÕt tña . Läc bá kÕt
tña thu ®îc dung dÞch Y. C« c¹n Y ®îc hçn hîp muèi khan cã gi¸ trÞ lµ:
A. 6,36g B. 63,6g C. 9,12g D. 91,2g
Bµi 11: LÊy 5,3g hçn hîp gåm Na vµ kim lo¹i kiÒm cho t¸c dông víi dung dÞch H2SO4 lo·ng d
thu ®îc 3,36 lÝt khÝ (®ktc). Kim lo¹i kiÒm vµ % khèi lîng cña nã trong hçn hîp lµ:
A. K vµ 21,05 % B. Rb vµ 1,78 % C. Li vµ 13,2 % D. Cs vµ 61,2 %
Bµi 12: Cho 17,6g hçn hîp gåm Fe vµ kim lo¹i R vµo dung dÞch H2SO4 lo·ng d. Sau ph¶n øng
thu ®îc 4,48l khÝ (®ktc) phÇn kh«ng tan cho vµo dung dÞch H2SO4 ®Æc nãng th× gi¶i phãng ra
2,24l khÝ (®ktc). Kim lo¹i R lµ:
A. Mg B. Cu C. Pb D. Ag
Bµi 13: Hoµ tan hoµn toµn 13,8g hçn hîp gåm Mg vµ mét kim lo¹i ho¸ trÞ II b»ng dung dÞch
H2SO4 lo·ng thu ®îc 26,88l H2 (®ktc). Kim lo¹i ho¸ trÞ II vµ % khèi lîng cña nã trong hçn hîp
lµ:
A. Be, 65,3 % B. Ca, 51 % C. Zn, 67,2 % D. Fe, 49,72 %
Bµi 14: Hoµ tan hoµn toµn 7,02 gam hçn hîp muèi cacbonat cña hai kim lo¹i A vµ B kÕ tiÕp
trong nhãm IIA vµo dung dÞch HCl thu ®îc 1,68 khÝ CO2 ë ®ktc. Hai kim lo¹i A vµ B ®ã lµ:
http://megabook.vn 27
A: Be, Mg B: Mg, Ca C: Ca, Sr D: Mg , Ba
Bµi 15: Hoµ tan 14,85 gam hçn hîp hai muèi clorua cña hai kim lo¹i kiÒm thæ A vµ B vµo níc
®îc dung dÞch X. §Ò lµm kÕt tña hÕt ion Cl trong dung dÞch X ngêi ta cho t¸c dông víi dung
dÞch AgNO3 thu ®îc 43,05 gam kÕt tña. C«ng thøc cña hai muèi clorua lÇn lît lµ:
A: BeCl2 , MgCl2 B: MgCl2, CaCl2 C: CaCl2, SrCl2 D: SrCl2, BaCl2
Bµi 16: Hoµ tan hoµn toµn 4,68 gam hçn hîp muèi cacbonat cña hai kim lo¹i A vµ B kÕ tiÕp
trong nhãm IIA vµo dung dÞch HCl thu ®− îc 1,12 lÝt CO2 (®ktc). Kim lo¹i A vµ B lµ:
A. Be vµ Mg B. Mg vµ Ca C. Ca vµ Sr D. Sr vµ Ba
Bµi 17: X vµ Y lµ hai nguyªn tè halogen ë 2 chu k× liªn tiÕp trong b¶ng tuÇn hoµn. §Ó kÕt tña hÕt
ion X-, Y- trong dung dÞch chøa 4,4 gam muèi natri cña chóng cÇn 150 ml dung dÞch AgNO3 0,4
M. X vµ Y lµ
A. Flo, clo B. Clo, brom C. Brom, iot D. Kh«ng x¸c ®Þnh ®ưîc.
http://megabook.vn 28
BÍ QUYẾT 9. ph¦¬ng ph¸p gi¶i chuyªn ®Ò Ph
I. c¬ së lý thuyÕt.
1. NÕu biÓu diÔn nång ®é mol/lÝt cña H+ b»ng hÖ thøc [H+] = 10-a (mol/lÝt) th×
gi¸ trÞ a ®îc xem lµ pH cña dung dÞch.
Nªn pH = a =- lg[H+], hay [H+] = 10-pH tõ ®ã suy ra pH.
2. NÕu biÓu diÔn nång ®é mol/lÝt cña OHb»ng hÖ thøc [OH ] = 10-b
(mol/lÝt) th× gi¸ trÞ b ®îc xem lµ pOH cña dung dÞch.
Nªn pOH = b =- lg[OH ], hay [OH ] = 10-pOH tõ ®ã suy ra pOH.
3. NÕu pH = 7 øng víi dung c dÞch m«i trêng trung hoµ
- NÕu pH < 7 øng víi dung dÞch m«i trêng axÝt
- NÕu pH > 7 øng víi dung dÞch m«i trêng baz¬
4. TÝnh sè ion: [H+]. [OH ] = 10-14 pH + pOH = 14
5. NÕu dung dÞch axÝt yÕu (hoÆc baz¬ yÕu) cã thÓ sÏ dùa vµo h»ng sè ph©n li axit Ka (hoÆc
h»ng sè ph©n ly baz¬ Kb) hay ®é ®iÖn ly .
C
C
chÊt ph©n ly
ho¯ tan
6. Mèi liªn hÖ gi÷a h»ng sè ®iÖn ly K vµ ®é ®iÖn ly
VÝ dô: Mét hçn hîp AB ®iÖn ly yÕu cã nång ®é ban ®Çu lµ (mol/lÝt, ®é ®iÖn ly ).
Ph¬ng tr×nh ®iÖn ly: C - C = (1 - ).C
Suy ra:
2C .C C.K K
C ) 1
7. NÕu tÝnh thÓ tÝch níc cÇn thªm vµo V lÝt dung dÞch axit cã pH=a ®Ó ®îc dung dÞch
míi cã pH=b (b>a) th× ta ¸p dông c«ng thøc tÝnh nhanh.
2
b a pH
sau truoc truoc
pH
H O truoc
V 10 .V 10 V
V (10 1).V
8. NÕu tÝnh thÓ tÝch níc cÇn thªm vµo V lÝt dung dÞch axit cã pH=a ®Ó ®îc dung dÞch
míi cã pH=b (b<a) th× ta ¸p dông c«ng thøc tÝnh nhanh.
2
a b pH
sau truoc truoc
pH
H O truoc
V 10 .V 10 V
V (10 1).V
II. Bµi to¸n ¸p dông:
Bµi to¸n 1: (TrÝch ®Ò thi tuyÓn sinh ®¹i häc §H –C§ Khèi A 2008).
Trén lÉn V ml dung dÞch NaOH 0,01M víi V ml dung dÞch HCl 0,03 M ®îc 2 Vml dung
dÞch Y . Dung dÞch Y cã pH lµ:
A: 1 B: 2 C: 3 D: 4
http://megabook.vn 29
Bµi gi¶i:
Ph¬ng tr×nh ph¶n øng:
NaOH + HCl NaCl + H2O
2
3 3
OH H H O
0,01 0,03VV(mol)... (mol)
10 10
2
3 3 3H
0,02V 0,02V 2.Vn (mol) [H ] : 0,01 10 (mol / lit)
10 10 10
(d)
pH = 2 B ®óng
Chó ý:
§Ó ®¬n gi¶n ho¸ bµi to¸n ta chän V = 1 lÝt
2
H
0,02n 0,03 0,01 0,02(mol) [H ] 0,01 10 (mol / lit)
2
(d)
pH = 2 B ®óng
Bµi to¸n 2: (TrÝch ®Ò thi tuyÓn sinh ®¹i häc §H –C§ Khèi B 2007).
Trén 100ml dung dÞch (gåm Ba(OH)2 0,1M vµ NaOH 0,1M víi 400 ml dung dÞch (gåm
H2SO4 0,0375 M vµ HCl 0,0125 M) thu ®îc dung dÞch X, gi¸ trÞ pH cña dung dÞch X lµ:
A: 1 B: 2 C: 6 D: 7
Bµi gi¶i:
2
2
Ba(OH)
Ba(OH) NaOHOHNaOH
n 0,01moln 2.n n 0,03(mol)
n 0,01mol
2 4
2 4
HCl
HCl H SOHH SO
n 0,005moln n 2.n 0,035(mol)
n 0,015mol
Khi trén xÉy ra ph¶n øng trung hoµ d¹ng i«n lµ:
+ -2H + OH H O
0,03 0,03
H
n (d) = 0,035 - 0,03 = 0,005 (mol) 0,005
[H ] 0,010,1 0,4
[H+] = 0,01 = 10-2 (mol/lÝt) pH = 2 B ®óng
Bµi to¸n 3: (TrÝch ®Ò thi tuyÓn sinh ®¹i häc §H –C§ Khèi A 2007)
Cho m gam hçn hîp Mg, Al vµo 250 ml dung dÞch X chøa hçn hîp axit HCl 1 M vµ axit
H2SO4 0,5 M thu ®îc 5,32 lÝt H2 (ë ®ktc) vµ dung dÞch Y (coi thÓ tÝch dung dÞch kh«ng ®æi).
Dung dÞch Y cã pH lµ:
A: 1 B: 2 C: 6 D: 7
Bµi gi¶i:
(X)
2 4
H (HCl)
H
H (H SO )
n 0,25.1 0,25(mol)n 0,25 0,25 0,5mol
n 0,25.0,5.2 0,25(mol)
2H+ + 2e H2
0,475mol….. 0,2375(mol)
http://megabook.vn 30
2H
5,32n 0,2375(mol)
22,4
1
H (Y)
0,025n 0,5 0,475 0,025(mol) [H ] 0,1 10 (mol / lit)
0,250
pH = 1 A ®óng
Bµi to¸n 4:Cho x mol NO2 hÊp thô vµo dung dÞch chøa x mol NaOH, dung dÞch nµy thu ®îc cã
gi¸ trÞ pH.
A: pH < 7 B: pH = 7 C: pH > 7 D: Kh«ng x¸c ®Þnh
Bµi gi¶i:
2NO2 + 2NaOH NaNO3 + NaNO2 + H2O
xmol xmol x/2mol x/2mol
Sau ph¶n øng thu ®îc muèi trung hoµ NaNO3 (xmol) vµ muèi NaNO2 (xmol) mµ NaNO2
lµ muèi t¹o bëi axit yÕu vµ baz¬ m¹nh nªn: 2 2 2NO H O HNO OH sù xuÊt hiÖn OH
lµm cho dung dÞch cã tÝnh baz¬ nªn pH > 7 C ®óng
Bµi to¸n 5:Cho 1 lÝt dung dÞch axÝt cã pH = 4, ph¶i thªm V ml NaOH 0,01 M vµo ®Ó thu ®îc
dung dÞch muèi cã pH = 7, gi¸ trÞ V ml lµ:
A: 10 ml B: 40 ml C: 100 ml D: 30 ml
Bµi gi¶i:
Dung dÞch muèi cã pH = 7 cã nghÜa lµ m«i trêng trung tÝnh
hay H OH
n n 1. 10-4 = V. 0,01 V = 10-2lÝt = 10ml A ®óng
Bµi to¸n 6:Trén 300ml dung dÞch NaOH 0,05 M víi 200ml dung dÞch H2SO4 0,05 M thu ®îc
dung dÞch X, gi¸ trÞ pH cña dung dÞch X lµ:
A: pH =1 B: pH =3 C: pH =2 D: pH = 5
Bµi gi¶i:
Ph¶n øng trung hßa
2H OH H O
0,015 0,015
OH
H H ( )
H
n 0,3.0,05 0,015(mol)n n 0,02 0,015 0,005(mol)
n 0,2.0,05.2 0,02(mol)
d
20,005
[H ] 0,01 10 pH 20,2 0,3
C ®óng
Bµi to¸n 7:Gi¸ trÞ pOH cña dung dÞch thu ®îc sau khi trén 40 ml dung dÞch H2SO4 0,25 M víi
60 ml dung dÞch NaOH 0,5 M lµ:
A: pOH =1 B: pOH =2 C: pOH =13 D: pOH =14
Bµi gi¶i:
2H OH H O
0,02 0,02(mol)
http://megabook.vn 31
H
OH
n 0,25.0,04.2 0,02(mol)
n 0,5.0,06 0,03(mol)
OH
n 0,03 0,02 0,01(mol) (d)
10,01
[OH ] 0,1 10 (mol / l)0,04 0,06
pOH = 1 A ®óng
Bµi to¸n 8:Dung dÞch HCl cã pH = 3, sè lÇn ®Ó pha lo·ng dung dÞch ®Ó thu ®îc dung dÞch HCl
cã pH = 4 lµ:
A: 30 B: 40 C: 70 D: 10
Bµi gi¶i:
Dung dÞch HCl cã pH = 4 [H+] = 10-4 (mol/l)
Theo c«ng thøc pha lo·ng dung dÞch:
V1. C1 = V2.C2 V1.10-3 =V2.10-4
10V1 = V2 . Nh vËy pha lo·ng dung dÞch ban ®Çu 10 lÇn D ®óng
Bµi to¸n 9:§Ó ®îc dung dÞch cã pH = 8 th× ph¶i lÊy dung dÞch axit pH = 5 vµ dung dÞch baz¬
pH = 9 theo tØ lÖ vÒ thÓ tÝch lµ:
A: 11:9 B: 8:9 C: 9:11 D:3:4
Bµi gi¶i:
Dung dÞch axit pH = 5 [H+] = 10-5 M
Dung dÞch baz¬ pH = 9 pOH = 14 - 9 = 5 [OH-] = 10-5M
Gäi V1 (lÝt), V2(lÝt) lµ thÓ tÝch dung dÞch axit vµ baz¬ cÇn lÊy:
5 5
1 2H OHn 10 V (mol); n 10 V (mol)
Khi trén 2 dung dÞch víi nhau thu ®îc dung dÞch cã pH = 8 (m«i trêng baz¬)
pOH = 14 - 8 = 6, [OH-] (d) = 10-6M [H+] ph¶n øng hÕt
Ph¶n øng trung hoµ xÈy ra khi trén:
2H OH H O
Tríc ph¶n øng: 10-5V1….. 10-5V2
§· ph¶n øng: 10-5V1….. 10-5V1
Sau ph¶n øng: 0 ….. 10-5 (V2- V1)
Do dung dÞch sau khi trén cã nång ®é [OH-] = 10-6(M)
6
1 2OHn 10 (V V )
Ta cã: 10-5(V2- V1) = 10-6 (V1+ V2) 9V2 = 11V1
hay 1
2
V 9
V 11 C ®óng
Bµi to¸n 10:§iÖn ph©n dung dÞch CuSO4 víi ®iÖn cùc trë trong thêi gian 60 phót, cêng ®é dßng
®iÖn cè ®Þnh lµ 0,16 A. Khèi lîng gam Cu tho¸t ra trªn ®iÖn cùc vµ pH dung dÞch thu ®îc sau
thêi gian ®iÖn ph©n lµ:
A: 1,9 gam vµ pH =1 B: 0,192 gam vµ pH =1,22
C: 1,28 gam vµ pH =3 D: 0,64 gam vµ pH =2
http://megabook.vn 32
Bµi gi¶i:
¸p dông c«ng thøc: XX
M .I.tm
n.F (xem thªm ph¬ng ph¸p ®iÖn ph©n)
Cu
64.0,16.60.60m 0,19(g)
2.96500
Ph¬ng tr×nh ®iÖn ph©n dung dÞch: CuSO4
p
4 2 2 2 4
1CuSO H O Cu O H SO
2
®
2 4
3H SO Cu H
0,19 2.0,19 0,19n n n 0,005938 5,988.10 (mol)
64 64 32
3
25,938.10[H ] 5,938.10
0,1
pH = -lg5,938.10-2= 1,22 B ®óng
Bµi to¸n 11: Cho 1 dung dÞch X gåm: 4NH0,1M vµ NH3 0,1M (biÕt h»ng sè ®iÖn ly cña
4NH:
4
10
NHK 5.10
) gi¸ trÞ pH cña X lµ:
A: pH =10 B: pH =1,5 C: pH =7,9 D: pH =9,3
Bµi gi¶i:
4
4 4
104 3 NH
NH Cl NH Cl
NH NH H : K 5.10
4
103
NH4
[H ][NH ]K 5.10 (mol / l)
[NH ]
thay gi¸ trÞ vµo ta cã:
10105.10 .0,1
H 5.10 (mol / l)0,1
pH = -lg (5.10-10) = 9,3 D ®óng
Bµi to¸n 12:Trén lÉn V ml dung dÞch KOH 0,002M víi V ml dung dÞch HNO3 0,004 M ®îc 2
V ml dung dÞch X . Dung dÞch X cã pH lµ:
A: pH =1,5 B: pH = 2,0 C: pH =3,0 D: pH = 4,5
Bµi gi¶i:
Ph¬ng tr×nh ph¶n øng:
KOH + HNO3 KNO3 + H2O
2
3 3
OH H H O
0,002V 0,004V(mol)... (mol)
10 10
3
3 3 3H
0,002V 0,002V 2.Vn (mol) [H ] : 0,001 10 (mol / lit)
10 10 10
(d)
pH = 3 C ®óng
Bµi to¸n 13: ThÓ tÝch cña níc cÇn thªm vµo 15 ml dung dÞch axit HCl cã pH=1 ®Ó ®îc dung
dÞch axit cã pH=3 lµ:
http://megabook.vn 33
A. 1,68 lÝt B. 2,24 lÝt C. 1,12 lÝt D. 1,485 lÝt
Bµi gi¶i.
¸p dông c«ng thøc tÝnh nhanh.
2
pH 3 1
H O truocV (10 1).V (10 1).0,015 1,485lit
D lµ ®¸p ¸n ®óng
Bµi to¸n 14: Thªm 90 ml níc vµo 10 ml dung dÞch NaOH cã pH=12 th× thu ®îc dung dÞch cã
pH lµ:
A. pH=3 B. pH=1 C. pH=11 D. pH=13
Bµi gi¶i.
Ta cã:
pH (pH 12)
sau truoc
(pH 12)
V 10 .V (90 10) 10 .10
10 10 pH 11 C dung
Bµi to¸n 15: .§Ó trung hoµ hoµn toµn 50ml hçn hîp X gåm HCl vµ H2SO4 cÇn dïng 20 ml NaOH
0,3 M. C« c¹n dung dÞch sau khi trung hoµ thu ®îc 0,381 gam hçn hîp muèi kh«. TÝnh nång ®é
mol cña mçi axit vµ pH cña hçn hîp X (coi H2SO4 ph©n li hoµn toµn thµnh ion).
A. CM(HCl) = 0,120M ; 2 4M(H SO )C = 0,080M vµ pH = 0,85
B. CM(HCl) = 0,072M ; 2 4M(H SO )C = 0,024M vµ pH = 0,92
C. CM(HCl) = 0,065M ; 2 4M(H SO )C = 0,015M vµ pH = 0,89
D. KÕt qu¶ kh¸c
Bµi gi¶i.
§Æt x, y lµ sè mol cña HCl vµ H2SO4 trong 50 ml hçn hîp
HCl + NaOH NaCl + H2O
(mol) x x x
H2SO4 + 2NaOH Na2SO4 + 2H2O
(mol) y 2y y
Theo trªn vµ ®Ò ta cã :
58,5x 142y 0,381
x 2y 0,3.0,02
x 0,0036
y 0,0012
VËy : M(HCl)
0,0036C
0,05 = 0,072(M),
2 4M(H SO )
0,0012C
0,05 = 0,024(M)
pH = lg[H+] = 0,006
lg0,05
= lg0,12 = 0,92
III. bµi to¸n tù gi¶i.
Bµi 1. Mét dd cã [OH-] = 1,5.10-10 M. dung dÞch nµy cã m«i trêng.
A. Axit B. trung tÝnh C. baz¬ D. Kh«ng x¸c ®Þnh ®îc.
Bµi 2. Cho dd HCl cã pH = 2. Nång ®é [H+] lµ
A. 102 M B. 0.02 M C. 0.01 M D. 2.10-2 M.
Bµi 3. Chän c©u sai:
http://megabook.vn 34
A. dd muèi CH3COOK cã pH > 7 B. dd muèi NaHCO3 cã pH < 7
B. dd muèi NH4 Cl cã pH < 7 D. dd muèi Na2SO4 cã pH = 7
Bµi 4.Trén lÉn 2 dd cã thÓ tÝch b»ng nhau HCl =0.5 M vµ Ba(OH)2 = 0.2 M . pOH cña dd thu
®îc lµ:
A. 9 B. 12.5 C. 2 D. 13
Bµi 5. Cho dd NaOH cã pH = 12 (ddX) cÇn pha lo·ng dd X bao nhiªu lÇn ®Ó thu ®îc dd NaOH
cã pH = 11:
A. 10 lÇn B. 5 lÇn C. 15 lÇn D. 20 lÇn
Bµi 6. Ph¶n øng nµo sau ®©y t¹o ra m«i trêng axit( theo ®óng tû lÖ sè mol chÊt tham gia ph¶n
øng)
A. HCl + NaOH B. HCl + Al(OH)3
C. H2CO3 + NaOH D. CH3COOH + NaOH
Bµi 7.Cho 0,001 mol NH4Cl vào 100 ml dung dịch NaOH có pH = 12 và đun sôi, sau đó làm
nguội, thêm vào một ít phenol phtalein, dung dịch thu được có màu
A. xanh B. hồng C. trắng D. không màu
Bµi 8. cho a mol CO2 hÊp thô hoµn toµn vµo dung dÞch chøa 2a nmol NaOH thu ®îc dung dÞch
cã pH b»ng:
A. pH <7 B. pH > 7
C. pH =7 D. kh«ng x¸c ®Þnh ®îc
Bµi 9. CÇn ph¶i pha chÕ theo tØ lÖ nµo vÒ khèi lîng gi÷a 2 dung dÞch KNO3 cã nång ®é % t¬ng
øng lµ 45% vµ 15% ®Ó ®îc mét dung dÞch KNO3 cã nång ®é 20%.
A. 2/3 B. 2/5 C. 1/5 D. 3/5
Bµi 10. Lµm bay h¬i 500ml dung dÞch HNO3 20% (D = 1,2g/ml) ®Ó chØ cßn 300 g dung dÞch.
Nång ®é phÇn tr¨m cña dung dÞch nµy lµ :
A. 30% B. 40% C. 35% D. 38%
Bµi 11. TÝnh sè ml H2O cÇn thªm vµo 2 lÝt dung dÞch NaOH 1M ®Ó thu ®îc dung dÞch míi cã
nång ®é 0,1M.
A. 9000 ml B. 18000 ml C. 11000 ml D. 17000 ml
Bµi 12. Trén 100ml dung dÞch KOH cã pH = 12 víi 100ml dung dÞch HCl 0,012M. §é pH cña
dung dÞch thu ®îc sau khi trén lµ :
A. 2 B. 4 C. 3 D. 5
Bµi 13. Trộn 200 ml dung dịch H2SO4 0,05M với 300 ml dung dịch NaOH 0,06M. pH của dung
dịch tạo thành là:
A. 2,7 B. 1,6 C. 1,9 D. 2,4
http://megabook.vn 35
BÍ QUYẾT 10. ph¦¬ng ph¸p ®¦êng chÐo
I. c¬ së lý thuyÕt:
Ph¬ng ph¸p ®êng chÐo ®îc sö dông trong c¸c bµi to¸n trén lÉn dung dÞch cã cïng chÊt
tan, cïng nång ®é hoÆc trén lÉn c¸c chÊt khÝ kh«ng t¸c dông víi nhau.
1. C¸c chÊt cïng nång ®é C%:
1 2
2 1
m C C
m C C
(I)
Trong ®ã:
+ m1 lµ khèi lîng dung dÞch cã nång ®é C1%, m2 lµ khèi lîng dung dÞch cã nång ®é C2%
+ C% lµ nång ®é dung dÞch thu ®îc sau khi trén lÉn víi C1 < C < C2
2. C¸c chÊt cïng nång ®é mol:
1 M M
2 M M
V C (2) C
V C C (1)
(II)
Trong ®ã: + V1 lµ thÓ tÝch dung dÞch cã nång ®é mol CM (1)
+ V2 lµ thÓ tÝch dung dÞch cã nång ®é mol CM (2)
+ CM lµ nång ®é mol dung dÞch thu ®îc sau khi trén lÉn víi
CM (1) < CM < CM(2)
3. C¸c chÊt khÝ kh«ng t¸c dông víi nhau:
1 2
2 1
V M M
V M M
(III)
Trong ®ã:
+ V1 lµ thÓ tÝch chÊt khÝ cã ph©n tö khèi M1
+ V2 lµ thÓ tÝch chÊt khÝ cã ph©n tö khèi M2
+ M lµ khèi lîng mol trung b×nh thu ®îc sau khi trén lÉn víi M1<M <M2
M1..........C
1
M1..........C
1
C
C2 - C
C - C1
V1..........C
M (1)
CM
CM(2) - C
M
V2..........C
M (2)
CM - C
M(1)
V1..........M
1
V2..........M
2
M
M2 - M
- M1M
m1
m2 C2
http://megabook.vn 36
4. Chó ý: §Ó vËn dông tèt ph¬ng ph¸p ®êng chÐo th× cÇn nhí c«ng thøc (I), (II), (III) ®Ó ¸p
dông nh÷ng bµi to¸n cô thÓ:
+ ChÊt r¾n coi nh dung dÞch cã C = 100%
+ Dung m«i coi nh dung dÞch cã C = 0%
+ Khèi lîng riªng cña H2O lµ: 2H Od 1g / ml
+ NÕu khi pha trén 2 dung dÞch, 2 chÊt khÝ … mµ xÉy ra ph¶n øng th× kh«ng ¸p dông
ph¬ng ph¸p ®êng chÐo.
II. Bµi to¸n ¸p dông:
1. D¹ng bµi to¸n pha chÕ dung dÞch
Bµi to¸n 1: Mét dung dÞch HCl cã nång ®é 45% vµ mét dung dÞch HCl kh¸c cã nång ®é 15%.
§Ó cã 1 dung dÞch cã nång ®é 20% th× cÇn pha chÕ vÒ khèi lîng gi÷a hai dung dÞch ®ã theo tØ lÖ
lµ:
A: 1:5 B: 5:1 C: 3:1 D: 1:3
Bµi gi¶i:
¸p dông ph¬ng ph¸p ®êng chÐo:
11 2
2
m 20 15 5, m : m 1:5
m 45 20 25
Bµi to¸n 2: §Ó thu ®îc dung dÞch H2SO4 C% cÇn lÊy m1 gam dung dÞch H2SO4 C1% pha víi m2
gam dung dÞch H2SO4 C2%. TØ lÖ m1 : m2 lµ:
A: 1
1
(C C )
(C C)
B:
1
1
C C
C C
C: 1
1
C C
C C
D:
1
2
(C C)
(C C)
Bµi gi¶i:
¸p dông ph¬ng ph¸p ®êng chÐo:
21
2 1
C Cm
m C C
C ®óng
M1..........45 20 -15
20
M2..........15 45 - 20
m1..........C
1% |C% - C
2%|
C%
m1..........C
2% |C
1% - C%|
m1
m2
m2
http://megabook.vn 37
Chó ý: + 1 2
2 1
m (C C )
m (C C)
A sai
+ 11
2 2
C Cm
m C C
B sai
+ 1 1
2 2
m (C C)
m (C C)
D sai
Bµi to¸n 3: Khèi lîng dung dÞch NaCl 15% cÇn trén víi 200 gam dung dÞch NaCl 30% ®Ó thu
®îc dung dÞch NaCl 20% lµ:
A: 140 B: 300 C: 100 gam D: 400gam
Bµi gi¶i:
¸p dông ph¬ng ph¸p ®êng chÐo:
m 10
200 5 m = 400gam D ®óng
Chó ý: + NÕu: m 5
200 10 m = 100 C sai
+ NÕu: m 30 15 15
200 30 20 10
m = 300 B sai
+ NÕu: m 15 20 35
200 20 30 50
m = 140 A sai
Bµi to¸n 4: ThÓ tÝch V1 lÝt khÝ H2 O vµ V2 lÝt dung dÞch MgSO4 2M cÇn ®Ó pha ®îc 100ml dung
dÞch MgSO4 0,4M. Gi¸ trÞ V1 vµ V2 lÇn lît lµ:
A: 80ml vµ 20ml B: 20ml vµ 80ml
C: 55,55ml vµ 44,45ml D: 44,44ml vµ 55,56ml
Bµi gi¶i:
V1 lµ thÓ tÝch H2O cÇn cho vµo, khi ®ã V2 = 100 - V1 lµ thÓ tÝch dung dÞch MgSO4 2M.
m1..........15%
30% -20%
20%
200..........30% 20% -15%
V1..............0
2 - 0,4
0,4
V2 = 100-V
1....2 0,4
http://megabook.vn 38
1 1
2 1
V V 1,64
V 100 V 0,4
V1 = 80 V2 = 20
VËy pha 80 ml H2O víi 20 ml MgSO4 th× thu ®îc dung dÞch MgSO4 0,4M A ®óng
Chó ý: + NÕu 1
2
V 0,4
V 1,6 V1 = 20ml V2 = 80ml B sai
+ NÕu 1
2
V 2
V 1,6 V1 = 55,55 V2 = 44,45 C sai
+ NÕu 1
2
V 1,6
V 2 V1 = 44,44 V2 = 55,56 D sai
Bµi to¸n 5: Mét dung dÞch NaOH nång ®é 2M vµ mét dung dÞch NaOH kh¸c cã nång ®é 0,5M.
§Ó cã mét dung dÞch míi cã nång ®é 1M th× cÇn pha chÕ vÒ thÓ tÝch gi÷a hai dung dÞch theo tØ lÖ:
A: 1:2 B: 2:1 C: 4:1 D: 1:4
Bµi gi¶i:
¸p dông ph¬ng ph¸p ®êng chÐo:
1
2
V 0,5 1
V 1 2 A ®óng
Chó ý: + NÕu 1
2
V 2 2
V 1 1 B sai
+ NÕu 1
2
V 2 4
V 0,5 1 C sai
+ NÕu 1
2
V 0,5 1
V 2 4 D sai
2. D¹ngbµi to¸n tÝnh tû lÖ thÓ tÝch hçn hîp hai khÝ
Bµi to¸n 6: Mét hçn hîp gåm O2, O3 ë ®ktc cã tØ khèi víi hi®r« lµ 18. Thµnh phÇn % vÒ thÓ tÝch
cña O3 trong hçn hîp lµ:
A: 25% B: 33,33% C: 75% D: 60%
Bµi gi¶i:
V1(NaOH 2M).............2 1 - 0,5
1
2 - 1V2(NaOH 0,5M)............0,5
http://megabook.vn 39
¸p dông ph¬ng ph¸p ®êng chÐo:
3
2
O
3
O
V 4 1 1%O .100% 25%
V 12 3 3 1
A ®óng
Chó ý: + NÕu 3
1%O .100% 33,33%
3 B sai
+ NÕu 3
3%O .100% 75%
3 1
C sai
+ NÕu 3
48%O .100% 60%
32 48
D sai
Bµi to¸n 7: §Ó ®iÒu chÕ ®îc hçn hîp 26 lÝt khÝ H2 vµ CO cã tØ khèi h¬i ®èi víi mªtan b»ng 1,5
th× thÓ tÝch lÝt H2 vµ CO cÇn lÊy lÇn lît lµ:
A: 22 lÝt vµ 4 lÝt B: 6 lÝt vµ 20 lÝt C: 20
lÝt vµ 6 lÝt D: 4 lÝt vµ 22 lÝt
Bµi gi¶i:
¸p dông ph¬ng ph¸p ®êng chÐo:
VH2
......M1=2 28-24
24-2VCO
.......M2=28
M= 16. 1,5 = 24
2 2H H
CO CO
V V28 24 4
C 24 2 V 22
MÆt kh¸c: 2H COV V 26 cÇn 4 lÝt khÝ H2 vµ lÝt CO D ®óng
Chó ý: + NÕu 2H
CO
V 22
V 4
2H COV 22,V 4 lÝt A sai
Bµi to¸n 8: Hoµ tan 4,59 gam Al b»ng dung dÞch HNO3 thu ®îc hçn hîp khÝ NO vµ N2O cã tØ
khèi h¬i ®èi víi hi®r« b»ng 16,75. ThÓ tÝch lÝt NO vµ N2O (®ktc) thu ®îc lÇn lît lµ:
A: 6,72 lÝt vµ 2,24 lÝt B: 67,2 lÝt vµ 22,4 lÝt
C: 2,016 lÝt vµ 0,672 lÝt D: 0,672 lÝt vµ 2,016 lÝt
Bµi gi¶i:
VO3
......M1=48 36-32 = 4
48 - 36 = 12VO2
.......M2=32
M = 18.2 = 36
http://megabook.vn 40
- ¸p dông ph¬ng ph¸p b¶o toµn electron:
+ Al - 3e Al3+ Al
4,59n 0,17mol
27
0,17.--> 3.0,17mol
+
5 2
5 1
2
N 3e N (NO)
3x..........x
2N 2.4e 2N (N O)
8y.......2y (y)
3x + 8y = 0,51 (1)
¸p dông ph¬ng ph¸p ®êng chÐo
xmol NO....... MNO
=30 44 = 33,5
M= 2.16,75 = 33,5
ymol N2O....... M
N2O=44 33,5 - 30
x 10,5 3
y 3,5 1 x = 3y Tõ (1) vµ (2): x = 0,09, y = 0,03.
VËy VM = 0,09 22,4 = 2,016 lÝt, 2N OV 0,03 22,4 0,672 lÝt C ®óng
Chó ý: + NÕu VNO = 0,03 22,4 = 0,672 lÝt;2N OV = 0,09 22,4 = 2,016 D sai
+ Tõ (2) x = 3y VNO = 0,3 22,4 = 6,72 lÝt; 2N OV = 22,4 A sai
+ Tõ (2) x = 3y VNO = 67,2 lÝt;2N OV = 22,4 B sai
Bµi to¸n 9: Cho hçn hîp gåm N2, H2 vµ NH3 cã tØ khèi so víi hi®r« lµ 8. DÉn hçn hîp khÝ ®i qua
dung dÞch H2SO4 ®Æc d th× thÓ tÝch khi cßn l¹i mét nöa. Thµnh phÇn phÇn tr¨m (%) theo thÓ tÝch
cña mçi khÝ trong hçn hîp lÇn lît lµ (N2 , H2, NH3)
A: 35%, 15%, 50% B: 25%, 35% vµ 40%
C: 25%, 25% vµ 50% D: 20%, 30%, 50%
Bµi gi¶i:
Khi ®i qua dung dÞch H2SO4 ®Æc, d toµn bé NH3 bÞ hÊp thô, do ®ã thµnh phÇn cña NH3 lµ
50%.
¸p dông ph¬ng ph¸p ®êng chÐo:
M hçn hîp ban ®Çu: 8.2 = 16 ta cã
16 M 1
M 151 1
M = 15 lµ khèi lîng mol trung b×nh cña hçn hîp N2 vµ H2
¸p dông ph¬ng ph¸p ®êng chÐo:
NH3.............17 16 -
16
17-16 = 1N2+H
2.............
NH3.............17
16
N2+H
2.............
M
M
http://megabook.vn 41
1 2
2 2
V N 1
V H 1
%N2 = %H2 = 25% C ®óng
3. D¹ng bµi to¸n hçn hîp hai chÊt v« c¬ cña hai lo¹i hoÆc 2 muèi cã tÝnh chÊt hãa häc t¬ng
tù.
Bµi to¸n 10: Cho hçn hîp gåm NaCl vµ NaBr, cho t¸c dông víi dung dÞch AgNO3 d th× t¹o ra
kÕt tña cã khèi lîng b»ng khèi lîng cña AgNO3 ®· tham gia ph¶n øng. Thµnh phÇn % theo
khèi lîng cña NaCl trong hçn hîp ®Çu lµ:
A: 27,84% B: 40,45% C: 36,22% D: 72,16%
Bµi gi¶i:
Ph¬ng tr×nh ion: Cl + Ag+ AgCl (1)
Br + Ag+ AgBr (2)
mAgCl + mAgBr = 3AgNOm (Theo bµi ra).
Do ®ã 3AgCl AgBr AgNOM M 170 vµ
Cl BrM 170 108 62
.
Hay khèi lîng mol trung b×nh cña hai muèi ban ®Çu lµ: NaCl,NaBrM 23 62 85
¸p dông ph¬ng ph¸p ®êng chÐo ta cã:
M1(NaBr).......103
85
85-58,5 = 26,5
103-85 = 18M2(NaCl).......58,5
NaCl
BaBr NaCl
m 18.58,5%NaCl .100% .100% 27,84%
m m (26,5.103) (18.58,5)
A ®óng
Chó ý: + NÕu 18
%NaCl .100% 40,45%18 26,5
B sai
+ NÕu 58,5
%NaCl .100% 36,22%58,5 103
C sai
+ NÕu 26,5.103
%NaCl .100% 72,16%(26,5.103 18.58,5)
D sai
Bµi to¸n 11: Hoµ tan 3,164 gam hçn hîp gåm 2 muèi CaCO3 vµ BaCO3 b»ng dung dÞch HCl d,
thu ®îc 448 ml khÝ CO2 (®ktc). Thµnh phÇn % sè mol cña BaCO3 vµ CaCO3 trong hçn hîp lÇn
lît lµ:
A: 60% vµ 40% B: 66,33% vµ 33,67%
C: 50% vµ 50% D: 40% vµ 60%
V(N2).............28 15 - 2 = 13
15
28 - 15 = 13V(H2).............2
http://megabook.vn 42
Bµi gi¶i:
2CO
0,448 3,164n 0,02(mol) M 158,2
22,4 0,02
¸p dông ph¬ng ph¸p ®êng chÐo:
BaCO3......M
1 = 197
=158,2
158,2 - 100 = 58,2
197-158,2 = 38,8CaCO3...... M
2=100
M
3BaCO
58,2%n .100% 60%
58,2 38,8
3CaCO%n 40% A ®óng
Chó ý:
+ NÕu 3
197%BaCO .100% 66,33%
197 100
%CaCO3 = 33,67% B sai
+ NÕu 3BaCO 3
0,01%n %CaCO .100% 50%
0,02 C sai
+ NÕu 3BaCO
38,8%n .100% 40%
58,2 38,8
3CaCO%n 60% D sai
+ Cã thÓ ¸p dông nhiÒu ph¬ng ph¸p kh¸c nhau, nh bµi nµy ngoµi ph¬ng ph¸p ®êng
chÐo ta cã thÓ gäi x, y lµ sè mol cña CaCO3 vµ BaCO3 råi gi¶i th«ng thêng nhng nay kh«ng sö
dông n÷a v× kh«ng phï hîp víi thêi gian thi tr¾c nghiÖm, nªn ¸p dông ph¬ng ph¸p t¨ng gi¶m
khèi lîng, b¶o toµn khèi lîng…
4. D¹ng bµi to¸n hçn hîp hai ®ång vÞ
Bµi to¸n 12: Br«m cã hai ®ång vÞ bÒn 79
35 Br vµ 81
35 Br . BiÕt nguyªn tö khÝ trung b×nh cña nguyªn
tö Br«m lµ 79,319. Thµnh phÇn % sè nguyªn tö cña 79
35 Br lµ:
A: 84,05% B: 15,95% C: 49,375% D: 50,625%
Bµi gi¶i
¸p dông ph¬ng ph¸p ®êng chÐo:
...... M1 = 81
=79,319
79,319-79 = 0,319
81-79,319 = 1,681...... M2 = 79
M
81
35 Br
79
35 Br
81
7933579
35
% Br 0,319 1,681% Br .100% 84,05%
% Br 1,681 0,319 1,681
A ®óng
Chó ý: + NÕu 79
35
0,319% Br .100% 15,95%
0,319 1,681
B sai
http://megabook.vn 43
+ NÕu 79
35
79% Br .100% 49,375%
79 81
C sai
+ NÕu 81
35
87% Br .100% 50,625%
79 81
D sai
5. D¹ng bµi to¸n trén 2 quÆng cña cïng mét kim lo¹i:
Bµi to¸n 13: X lµ quÆng hematit chøa 60% Fe2O3, Y lµ quÆng manhetÝt chøa 69,9% Fe3O4. Trén
m1 tÊn quÆng X víi m2 tÊn quÆng Y thu ®îc quÆng Z, mµ tõ mét tÊn quÆng Z cã thÓ ®iÒu chÕ
®îc 0,5 tÊn gang chøa 4% cacbon. TØ lÖ m1/m2 lµ
A) 5:2 B) 5:6 C) 2:5 D) 2:2,9
Bµi gi¶i:
Sè gam Fe trong 1 tÊn cña mçi quÆng lµ:
+ QuÆng X chøa: 60 112
.1000. 420(kg)100 160
+ QuÆng Y chøa: 69,6 168
.1000. 504(kg)100 232
+ QuÆng Z chøa: 4
500 1 480(kg)100
¸p dông ph¬ng ph¸p ®êng chÐo:
MX=.....420
MZ=480
504-480=24
480-420=60MY=.....504
X
Y
m 24 2
m 60 5 ®¸p ¸n C ®óng
Chó ý: + NÕu X
Y
m 5
m 2 A sai
+ NÕu X
Y
m 420 5
m 504 6 B sai
+ NÕu X
Y
m 1602: 2,6
m 232 D sai
+ Bµi nµy cã thÓ sö dông nhiÒu ph¬ng ph¸p song ph¬ng ph¸p ®êng chÐo nhanh vµ ®¬n
gi¶n h¬n nhiÒu. Nh vËy ta xem quÆng nh mét dung dÞch mµ chÊt tan lµ kim lo¹i ®ang xÐt, vµ
nång ®é cña chÊt tan chÝnh lµ hµm lîng % vÒ khèi lîng cña kim lo¹i trong quÆng.
6. D¹ng bµi to¸n tÝnh thµnh phÇn hçn hîp muèi trong ph¶n øng gi÷a ®¬n baz¬ vµ axit:
Bµi to¸n 14: Thªm 250 ml dung dÞch NaOH 2M vµo 200ml dung dÞch H3PO4 1,5M. Muèi t¹o
thµnh vµ khèi lîng t¬ng øng lµ:
A: Na2HPO4( 28,4 gam), NaH2PO4 (12 gam)
mX
mY
mZ
http://megabook.vn 44
B: Na2HPO4 ( 14,2gam ), Na3PO4 (38,2 gam)
C: Na2HPO4 ( 28,4 gam ), Na3PO4 (16,4 gam )
D: NaH2PO4 (24 gam), Na2HPO4( 14,2 gam )
Bµi gi¶i:
nNaOH = 0,5 mol 3 4H POn 0,3mol
3 4
NaOH
H PO
n 51 2
n 3
t¹o 2 muèi NaH2PO4, Na2HPO4
¸p dông ph¬ng ph¸p ®êng chÐo:
Na2HPO
4(n
1 =2)
NaH2PO
4(n
2 =1)
5n
3
5 21
3 3
5 12
3 3
2 4
2 4 2 4
2 4
Na HPO
Na HPO NaH PO
NaH PO
n 2 1 2: n 2n
n 3 3 1
mµ: 2 4 2 4 3 4Na HPO NaH PO H POn n n 0,3mol
2 4
2 4
Na HPO
NaH PO
n 0,2mol
n 0,1mol
2 4
2 4
Na HPO
NaH PO
m 0,2.142 28,4(g)
m 0,1.120 12,0(g)
A ®óng
III. BµI to¸n tù gi¶i.
Bµi 1: §Ó pha chÕ 500ml dung dÞch níc sinh lÝ cã nång ®é C=0,9%. CÇn lÊy Vml dung dÞch
NaCl 3% . Gi¸ trÞ V ml lµ:
A: 115 ml B: 150 ml C: 214 ml D: 350 ml
Bµi 2: Mét dung dÞch HCl nång ®é 45% vµ mét dung dÞch HCl kh¸c cã nång ®é 15%. §Ó cã
mét dung dÞch míi cã nång ®é 20% th× cÇn ph¶i pha chÕ vÒ khèi l− îng gi÷a 2 dung dÞch theo tØ
lÖ lµ
A. 2 : 3 B. 4 : 1 C. 1 : 5 D. 5 : 2
Bµi 3: §Ó ®iÒu chÕ ®− îc hçn hîp 26 lÝt H2 vµ CO cã tØ khèi h¬i ®èi víi metan
b»ng 1,5 th× thÓ tÝch H2 vµ CO cÇn lÊy lµ:
A. 4 lÝt vµ 22 lÝt B. 26 lÝt vµ 1,5 lÝt
C. 4,5 lÝt vµ 24,5 lÝt D. 2 lÝt vµ 12 lÝt
Bµi 4: Khèi l− îng dung dÞch KNO3 15% cÇn trén víi 100 gam dung dÞch KNO3 30 % ®Ó thu
®− îc dung dÞch KNO3 20 % lµ
A. 150 gam B. 120 gam C. 240 gam D. 200 gam
Bµi 5: ThÓ tÝch H2O vµ dung dÞch CaSO4 2 M cÇn ®Ó pha ®− îc 100 ml dung dÞch CaSO4 0,4 M
lÇn l− ît lµ
A. 30 ml vµ 70 ml B. 45 ml vµ 55 ml
C. 80 ml vµ 20 ml D. 50 ml vµ 50 ml
http://megabook.vn 45
Bµi 6: Hßa tan 4,59 gam Al b»ng dung dÞch HNO3 thu ®− îc hçn hîp khÝ NO vµ N2O cã tØ khèi
h¬i ®èi víi hi®ro b»ng 16,75. ThÓ tÝch NO vµ N2O (®ktc) thu ®− îc lµ
A. 4,48 lÝt vµ 3,36 lÝt B. 2,016 lÝt vµ 0,672 lÝt
C. 1,68 lÝt vµ 3,36 lÝt D. 1,972 lÝt vµ 0,448 lÝt
Bµi 7: Mét dung dÞch KOH nång ®é 2M vµ mét dung dÞch KOH kh¸c cã nång ®é 0,5 M. §Ó cã
mét dung dÞch míi cã nång ®é 1 M th× cÇn ph¶i pha chÕ vÒ thÓ tÝch gi÷a 2 dung dÞch theo tØ lÖ lµ:
A. 1 : 2 B. 4 : 1 C. 1 : 3 D. 5 : 1
Bµi 8: Hçn hîp gåm NaCl vµ NaBr. Cho hçn hîp t¸c dông víi dung dÞch AgNO3 d− th× t¹o ra
kÕt tña cã khèi l− îng b»ng khèi l− îng cña AgNO3 ®· tham gia ph¶n øng. Thµnh phÇn % theo
khèi l− îng cña NaBr trong hçn hîp ®Çu lµ:
A. 44,56 % B. 72,16 % C. 58,98 % D. 50,24 %
Bµi 9: Thªm 200ml dung dÞch NaOH 1,5 M vµo 100 ml dung dÞch H3PO4 3 M.
1. Khèi lîng muèi t¹o thµnh lµ:
A: NaH2PO4(24 gam),Na2HPO4(14,2 gam)
B: Na2HPO4(14,2 gam),Na3PO4 (38,2 gam)
C: Na2HPO4(28,4 gam), Na3PO4 (16,4 gam)
D: Na2HPO4(28,4 gam), NaH2PO4 (12,0 gam)
2. Nång ®é mol/lÝt cña dung dÞch t¹o thµnh lµ:
A: NaH2PO4 (0,22 M ), Na2HPO4 ( 0,44 M )
B: Na2HPO4 ( 0,33 M ), Na3PO4 ( 0,24 M )
C: Na2HPO4 (0,24M ), Na3PO4 ( 0,36 M )
D: Na2HPO4 ( 0,67 M ), NaH2PO4 ( 0,33M )
Bµi 10: LÊy V1 lÝt CO2 vµ V2 lÝt CO trén ®Òu ®Ó thu ®îc 24 lÝt hçn hîp CO2 vµ CO cã tû khèi so
víi CH4 b»ng 2. ThÓ tÝch CO cÇn lÊy lµ:
A. 16 lÝt B. 18 lÝt C. 6 lÝt D. 10 lÝt.
http://megabook.vn 46
®Ò sè 28: ®Ò thi thö cao ®½ng-®¹i häc m«n hãa häc n¨m 2011
(Thêi gian lµm bµi: 90 phót víi 50 c©u)
Họ, tên thí sinh:. . . . . . . . . . . . . . . . ………………………….Số báo danh:. . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Cho biết khối lượng nguyên tử (theo đvC) của các nguyên tố: H=1; C= 12; N= 14; O= 16; Na= 23; Mg= 24; Al=
27; P= 31; S= 32; Cl= 35,5; K= 39; Ca= 40; Cr= 52; Fe= 56; Cu= 64; Zn= 65; Ag= 108; Ba= 137.
I. PHẦN CHUNG CHO TẤT CẢ THÍ SINH (40 câu, từ câu 1 đến câu 40)
Câu 1 : Chât răn X phan ưng vơi dung dich HCl đươc dung dich Y . Cho tư tư dung dich NH 3 đến dư vào
dung dich Y , ban đâu xuât hiên kêt tua xanh , sau đo kêt tua tan, thu đươc dung dich mau xanh thâm . Chât
X la
A. FeO B. Fe C. CuO D. Cu
Câu 2 : Cho hôn hơp gôm 6,72 gam Mg va 0,8 gam MgO tac dung hêt vơi lương dư dung dich HNO 3.
Sau khi cac phan ưng xay ra hoan toan , thu đươc 0,896 lít một khí X (đktc) và dung dịch Y . Làm bay hơi
dung dich Y thu đươc 46 gam muôi khan . Khí X là
A. NO2 B. N2O C. NO D. N2
Câu 3 : Cho 1,56 gam hôn hơp gôm Al va Al 2O3 phản ứng hêt vơi dung dich HCl (dư), thu đươc V lit khi
H2 (đktc) và dung dịch X . Nho từ từ dung dịch NH 3 đến dư vào dung dịch X thu được kết tủa , lọc hết
lương kêt tua, nung đên khôi lương không đôi thu đươc 2,04 gam chât răn. Giá trị của V là
A. 0,672 B. 0,224 C. 0,448 D. 1,344
Câu 4 : Thuy phân hoàn toàn tinh bột trong dung dịch axit vô cơ loãng , thu đươc chât hưu cơ X . Cho X
phản ứng với khí H 2 (xuc tác Ni, t0), thu đươc chât hưu cơ Y. Các chất X, Y lân lươt la
A. glucozơ, saccarozơ B. glucozơ, sobitol C. glucozơ, fructozơ D. glucozơ, etanol
Câu 5 : Cho 16,4 gam hôn hơp X gôm 2 axit cacboxylic la đông đăng kê tiêp nhau phan ưng hoan toan
vơi 200 ml dung dich NaOH 1M va KOH 1M thu đươc dung dich Y . Cô can dung dich Y , thu đươc 31,1
gam hôn hơp chât răn khan . Công thưc cua 2 axit trong X la
A. C2H4O2 và C3H4O2 B. C2H4O2 và C3H6O2
C. C3H4O2 và C4H6O2 D. C3H6O2 và C4H8O2
Câu 6 : Dung dich nao sau đây lam quy tím chuyển màu xanh ?
A. Glyxin B. Etylamin
C. Anilin D. Phenylamoni clorua
Câu 7 : Hôn hơp Z gôm hai este X va Y tao bơi cung môt ancol va hai axit cacboxylic kê tiêp nhau trong
dãy đồng đăng (MX < MY). Đốt cháy hoàn toàn m gam Z cân dung 6,16 lít khí O 2 (đktc), thu đươc 5,6 lít
khí CO2 (đktc) và 4,5 gam H2O. Công thưc este X va gia tri cua m tương ưng la
A. CH3COOCH3 và 6,7 B. HCOOC2H5 và 9,5
C. HCOOCH3 và 6,7 D. (HCOO)2C2H4 và 6,6
Câu 8 : Cho biêt thư tư tư trai sang phai cua cac căp oxi hoa - khư trong day điên hoa (dãy thế điện cực
chuân) như sau : Zn2+/Zn ; Fe2+/Fe; Cu2+/Cu; Fe3+/Fe2+; Ag+/Ag
Các kim loại và ion đêu phản ứng được với ion Fe 2+ trong dung dich la
A. Zn, Cu2+ B. Ag, Fe3+ C. Ag, Cu2+ D. Zn, Ag+
Câu 9 : Polime nao sau đây đươc tông hơp băng phan ưng trung ngưng ?
A. poliacrilonitrin B. poli(metyl metacrylat)
C. polistiren D. poli(etylen terephtalat)
Câu 10 : Ưng với công thức phân tư C2H7O2N co bao nhiêu chât vưa phan ưng đươc vơi dung dich
NaOH vưa phan ưng đươc vơi dung dich HCl ?
A. 2 B. 3 C. 1 D. 4
Câu 11 : Hoà tan hỗn hợp gồm : K2O, BaO, Al2O3, Fe3O4 vào nước (dư), thu đươc dung dich X va chât
răn Y. Sục khí CO2 đến dư vào dung dịch X, sau khi cac phan ưng xay ra hoan toan thu đươc kêt tua la
A. K2CO3 B. Fe(OH)3 C. Al(OH)3 D. BaCO3
http://megabook.vn 47
Câu 12 : Cho 9,125 gam muôi hiđrocacbonat phản ứng hết với dung dịch H 2SO4 (dư), thu đươc dung dich
chưa 7,5 gam muôi sunfat trung hoa . Công thưc cua muôi hiđrocacbonat la
A. NaHCO3 B. Mg(HCO3)2 C. Ba(HCO3)2 D. Ca(HCO3)2
Câu 13 : Thuy phân hoàn toàn 3,42 gam saccarozơ trong môi trương axit , thu đươc dung dich X . Cho
toàn bộ dung dịch X phản ứng hết với lượng dư dung dịch AgNO 3 trong NH3, đun nong, thu đươc m gam
Ag. Giá trị của m là
A. 21,60 B. 2,16 C. 4,32 D. 43,20
Câu 14 : Liên kêt hoa hoc giưa cac nguyên tư trong phân tư H 2O la liên kêt
A. công hoa tri không phân cưc B. hiđro
C. ion D. công hoa tri phân cưc
Câu 15 : Phát biểu đung là
A. Phenol phan ưng đươc vơi dung dich NaHCO 3
B. Phenol phan ưng đươc vơi nươc brom
C. Vinyl axetat phan ưng vơi dung dich NaOH sinh ra ancol etylic
D. Thuy phân benzyl clorua thu được phenol
Câu 16 : Thuy phân chất hưu cơ X trong dung dịch NaOH (dư), đun nong, thu đươc san phâm gôm 2
muôi va ancol etylic . Chât X la
A. CH3COOCH2CH3 B. CH3COOCH2CH2Cl
C. ClCH2COOC2H5 D. CH3COOCH(Cl)CH3
Câu 17 : Phát biểu nào sau đây đung ?
A. Dung dich NaF phan ưng vơi dung dich AgNO 3 sinh ra AgF kêt tua
B. Iot co ban kinh nguyên tư lơn hơn brom
C. Axit HBr co tinh axit yêu hơn axit HCl
D. Flo co tinh oxi hoa yêu hơn clo
Câu 18 : Cho cac dung dich loang : (1) FeCl3, (2) FeCl2, (3) H2SO4, (4) HNO3, (5) hôn hơp gôm HCl va
NaNO3. Nhưng dung dich phan ưng đươc vơi kim loai Cu la
A. (1), (2), (3) B. (1), (3), (5) C. (1), (4), (5) D. (1), (3), (4)
Câu 19 : Cho 10 ml dung dich ancol etylic 460 phản ứng hết với kim lại Na (dư), thu đươc V lit khi H 2
(đktc). Biêt khôi lương riêng cua ancol etylic nguyên chât băng 0,8 g/ml. Giá trị của V là
A. 4,256 B. 0,896 C. 3,360 D. 2,128
Câu 20 : Các kim loại X , Y, Z co câu hinh electron nguyên tư lân lươt la : 1s22s22p63s1; 1s22s22p63s2;
1s22s22p63s23p1. Dãy gồm các kim loại xếp theo chiêu tăng dân tính khư từ trái sang phải là
A. X, Y, Z B. Z, X, Y C. Z, Y, X D. Y, Z, X
Câu 21 : Đốt cháy hoàn toàn 6,72 lít (đktc) hôn hơp gôm hai hiđrocacbon X va Y (MY > MX), thu đươc
11,2 lít CO2 (đktc) và 10,8 gam H2O. Công thưc cua X la
A. C2H6 B. C2H4 C. CH4 D. C2H2
Câu 22 : Dãy gồm các ion cung tồn tại trong một dung dịch là
A. K+, Ba2+, OH-, Cl- B. Al3+, PO43-, Cl-, Ba2+
C. Na+, K+, OH-, HCO3- D. Ca2+, Cl-, Na+, CO3
2-
Câu 23 : Cho cân băng hoa hoc : 5 3 2PCl (k) PCl (k) Cl (k); H 0
Cân băng chuyên dich theo chiêu thuân khi
A. thêm PCl3 vào hệ phản ứng B. tăng nhiêt đô cua hê phan ưng
C. thêm Cl2 vào hệ phản ứng D. tăng ap suât cua hê phan ưng
Câu 24 : Đốt cháy hoàn toàn 2,76 gam hôn hơp X gôm C xHyCOOH , CxHyCOOCH3, CH3OH thu đươc
2,688 lít CO 2 (đktc) và 1,8 gam H2O. Măt khac, cho 2,76 gam X phan ưng vưa đu vơi 30 ml dung dich
NaOH 1M, thu đươc 0,96 gam CH3OH. Công thưc cua CxHyCOOH la
A. C2H5COOH B.CH3COOH C. C2H3COOH D. C3H5COOH
Câu 25 : Nguyên tư S đong vai tro vưa la chât khư , vưa la chât oxi hoa trong phan ưng nao sau đây ?
A. 4S + 6NaOH (đặc) 0t
2Na2S + Na2S2O3 + 3H2O
http://megabook.vn 48
B. S + 3F2 0t
SF6
C. S + 6HNO3 (đặc)
0t H2SO4 + 6NO2 + 2H2O
D. S + 2Na 0t
Na2S
Câu 26 : Dãy gồm các kim loại có cấu tạo mạng tinh thể lập phương tâm khối là
A. Na, K, Mg B. Be, Mg, Ca C. Li, Na, Ca D. Li, Na, K
Câu 27 : Cho a gam Fe vào 100 ml dung dịch hỗn hợp gồm HNO3 0,8M và Cu(NO3)2 1M. Sau khi các
phản ứng xảy ra hoàn toàn, thu được 0,92a gam hỗn hợp kim loại và khí NO (sản phâm khư duy nhất của
5
N
). Gía trị của a là
A. 8,4 B. 5,6 C. 11,2 D. 11,0
Câu 28 : Ưng với công thức phân tư C3H6O có bao nhiêu hợp chất mạch hở bên khi tác dụng với khí H2
(xúc tác Ni, t0) sinh ra ancol ?
A. 3 B. 4 C. 2 D. 1
Câu 29 : Cho phản ứng
Na2SO3 + KMnO4 + NaHSO4 Na2SO4 + MnSO4 + K2SO4 + H2O
Tổng hệ số của các chất (là nhưng số nguyên, tối giản) trong phương trình phản ứng là
A. 23 B. 27 C. 47 D. 31
Câu 30 : Nho từ từ dung dịch NaOH đến dư vào dung dịch X. Sau khi các phản ứng xảy ra hoàn toàn ch ỉ
thu được dung dịch trong suốt. Chất tan trong dung dịch là
A. AlCl3 B. CuSO4 C. Fe(NO3)3 D. Ca(HCO3)2
Câu 31 : Cho 45 gam axit axetic phản ứng với 69 gam ancol etylic (xuc tác H2SO4 đặc), đun nóng, thu
được 41,25 gam etyl axetat. Hiệu suất của phản ứng este hoá là
A. 62,50% B. 50,00% C. 40,00% D. 31,25%
Câu 32 : Cho 29,8 gam hỗn hợp bột gồm Zn và Fe vào 600 ml dung dịch CuSO4 0,5M. Sau khi các phản
ứng xảy ra hoàn toàn, thu được dung dịch X và 30,4 gam hỗn hợp kim loại. Phân trăm vê khối lượng của
Fe trong hỗn hợp ban đâu là
A. 56,37% B. 37,58% C. 64,42% D. 43,62%
Câu 33 : Hai chất X và Y có cung công thức phân tư C2H4O2. Chất X phản ứng được với kim loại Na và
tham gia phản ứng tráng bạc. Chất Y phản ứng được với kim loại Na và hoà tan được CaCO3. Công thức
của X, Y lân lượt là
A. HOCH2CHO, CH3COOH B. HCOOCH3, HOCH2CHO
C. CH3COOH, HOCH2CHO D. HCOOCH3, CH3COOH
Câu 34 : Anđehit no mạch hở X có công thức đơn giản nhất C2H3O. Công thức phân tư của X là
A. C8H12O4 B. C6H9O3 C. C2H3O D. C4H6O2
Câu 35 : Cho sơ đồ chuyển hoá sau :
X Y Z
2 3 2 3CaO CaCl Ca(NO ) CaCO
Công thức của X, Y, Z lân lượt là
A. Cl2, AgNO3, MgCO3 B. Cl2, HNO3, CO2
C. HCl, HNO3, Na2NO3 D. HCl, AgNO3, (NH4)2CO3
Câu 36 : Cho 0,015 mol một loại hợp chất oleum vào nước thu được 200 ml dung dịch X. Để trung hoà
100 ml dung dịch X cân dung 200 ml dung dịch NaOH 0,15M. Phân trăm vê khối lượng của nguyên tố
lưu huỳnh trong oleum trên là
A. 37,86% B. 35,95% C. 23,97% D. 32,65%
Câu 37 : Để trung hoà 15 gam một loại chất béo có chỉ số axit bằng 7, cân dung dung dịch chứa a gam
NaOH. Giá trị của a là
A. 0,150 B. 0,280 C. 0,075 D. 0,200
Câu 38 : Cho 2,1 gam hỗn hợp X gồm 2 amin no, đơn chức, kế tiếp nhau t rong dãy đồng đăng phản ứng
hết với dung dịch HCl (dư), thu được 3,925 gam hỗn hợp muối. Công thức của 2 amin trong hỗn hợp X là
A. CH3NH2 và C2H5NH2 B. C2H5NH2 và C3H7NH2
http://megabook.vn 49
C. C3H7NH2 và C4H9NH2 D. CH3NH2 và (CH3)3N
Câu 39 : Số liên tiếp (xích ma) có trong mỗi phân tư: etilen; axetilen; buta-1,3-đien lân lượt là
A. 3; 5; 9 B. 5; 3; 9 C. 4; 2; 6 D. 4; 3; 6
Câu 40 : Hấp thụ hoàn toàn 3,36 lít khí CO2 (đktc) vào 125 ml dung dịch Ba(OH)2 1M, thu được dung
dịch X. Coi thể tích dung dịch không thay đổi, nồng độ mol của chất tan trong dung dịch X là
A. 0,4M B. 0,2M C. 0,6M D. 0,1M
PHẦN RIÊNG [10 câu]
Thí sinh chỉ được làm một trong hai phần (phần A hoặc B)
A. Theo chương trình Chuẩn (10 câu, từ câu 41 đến câu 50)
Câu 41 : Cho 3,12 gam ankin X phản ứng với 0,1 mol H2 (xúc tác Pd/PbCO3, t0), thu được hỗn hợp Y chỉ
có hai hiđrocacbon. Công thức phân tư của X là
A. C2H2 B. C5H8 C. C4H6 D. C3H4
Câu 42: Cho phản ứng : Br2 + HCOOH 2HBr + CO2
Nồng độ ban đâu của Br2 là a mol/lít, sau 50 giây nồng độ Br2 còn lại là 0,01 mol/lít. Tốc độ trung
bình của phản ứng trên tính theo Br2 là 4.10-5 mol (l.s). Giá trị của a là
A. 0,018 B. 0,016 C. 0,012 D. 0,014
Câu 43 : Oxi hoá không hoàn toàn ancol isopropylic bằng CuO nung nóng, thu được chất hưu cơ X. Tên
gọi của X là
A. metyl phenyl xeton B. propanal C. metyl vinyl xeton D. đimetyl xeton
Câu 44 : Thuốc thư dung để phân biệt dung dịch NH4NO3 với dung dịch (NH4)2SO4 là
A. dung dịch NaOH và dung dịch HCl B. đồng(II) oxit và dung dịch HCl
C. đồng(II) oxit và dung dịch NaOH D. kim loại Cu và dung dịch HCl
Câu 45 : Phát biểu nào sau đây không đung?
A. Crom(VI) oxit là oxit bazơ
B. Ancol etylic bốc cháy khi tiếp xuc với CrO3
C. Khi phản ứng với dung dịch HCl, kim loại Cr bị oxi hoá thành ion Cr2+
D. Crom(III) oxit và crom(II) hiđroxit đêu là chất có tính lưỡng tính
Câu 46 : Sản phâm của phản ứng nhiệt phân hoàn toàn AgNO3 là
A. Ag, NO2, O2 B. Ag2O, NO, O2 C. Ag, NO, O2 D. Ag2O, NO2, O2
Câu 47 : Cặp chất nào sau đây không phải là đồng phân của nhau?
A. Ancol etylic và đimetyl ete B. Glucozơ và fructozơ
C. Saccarozơ và xenlulozơ D. 2-metylpropan-1-ol và butan-2-ol
Câu 48 : Nếu thuy phân không hoàn toàn pentapeptit Gly-Ala-Gly-Ala-Gly thì thu được tối đa bao nhiêu
đipeptit khác nhau?
A. 3 B. 1 C. 2 D. 4
Câu 49 : Axit cacboxylic X có công thức đơn giản nhất là C3H5O2. Khi cho 100 ml dung dịch axit X nồng
độ 0,1M phản ứng hết với dung dịch NaHCO3 (dư), thu được V ml khí CO2 (đktc). Giá trị của V là
A. 112 B. 224 C. 448 D. 336
Câu 50 : Kim loại M có thể được điêu chế bằng cách khư ion của nó trong oxit bởi khí H2 ở nhiệt độ cao.
Mặt khác, kim loại M khư được ion H+ trong dung dịch axit loãng thành H2. Kim loại M là
A. Al B. Mg C. Fe D. Cu
B.Theo chương trình Nâng cao (10 câu, từ câu 51 đến câu 60)
Câu 51: Chất nào sau đây có đồng phân hình học?
A. But-2-in B. But-2-en C. 1,2-đicloetan D. 2-clopropen
Câu 52: Số amin thơm bậc một ứng với công thức phân tư C7H9N là
A. 2 B. 4 C. 5 D. 3
Câu 53: Cho m gam bột crom phản ứng hoàn toàn với dung dịch HCl (dư) thu được V lít khí H2 (đktc).
Mặt khác cũng m gam bột crom trên phản ứng hoàn toàn với khí O2 (dư) thu được 15,2 gam oxit duy
nhất. Giá trị của V là
A. 2,24 B. 4,48 C. 3,36 D. 6,72
http://megabook.vn 50
Câu 54: Cho biết 2
o
Mg /MgE = 2,37V; 2
o
Zn /ZnE = 0,76V; 2
o
Pb /PbE = 0,13V; 2
o
Cu /CuE = +0,34V.
Pin điện hóa có suất điện động chuân bằng 1,61V được cấu tạo bởi hai cặp oxi hóa -khư.
A. Pb2+/Pb và Cu2+/Cu B. Zn2+/Zn và Pb2+/Pb
C. Zn2+/Zn và Cu2+/Cu D. Mg2+/Mg và Zn2+/Zn
Câu 55: Cho 4,6gam một ancol no, đơn chức phản ứng với CuO nung nóng, thu được 6,2 gam hỗn hợp X
gồm anđehit, nước và ancol dư. Cho toàn bộ lượng hỗn hợp X phản ứng hoàn toàn với lượng dư dung
dịch AgNO3 trong NH3, đun nóng, thu được m gam Ag. Giá trị của m là
A. 16,2 B. 43,2 C. 10,8 D. 21,6
Câu 56: Điện phân dung dịch CuSO4 với anot bằng đồng (anot tan) và điện phân dung dịch CuSO4 với
anot bằng graphit (điện cực trơ) đêu có đặc điểm chung là
A. ở catot xảy ra sự oxi hóa: 2H2O +2e 2OH +H2
B. ở anot xảy ra sự khư: 2H2O O2 + 4H+ +4e
C. ở anot xảy ra sự oxi hóa: Cu Cu2+ +2e
D. ở catot xảy ra sự khư: Cu2+ + 2e Cu
Câu 57: Dung dịch nào sau đây có pH > 7 ?
A. Dung dịch NaCl B. Dung dịch NH4Cl
C. Dung dịch Al2(SO4)3 D. Dung dịch CH3COONa
Câu 58: Ở điêu kiện thích hợp: chất X phản ứng với chất Y tạo ra anđehit axetic; chất X phản ứng với
chất Z tạo ra ancol etylic. Các chất X,Y,Z lân lượt là:
A. C2H4, O2, H2O B. C2H2, H2O, H2 C. C2H4, H2O, CO D. C2H2, O2, H2O
Câu 59: Thuốc thư dung để phân biệt 3 dung dịch riêng biệt : NaCl, NaHSO4, HCl là
A. NH4Cl B. (NH4)2CO3 C. BaCl2 D. BaCO3
Câu 60: Khả năng phản ứng thế nguyên tư clo bằng nhóm –OH của các chất được xếp theo chiêu tăng
dân từ trái sang phải là:
A. anlyl clorua, phenyl clorua, propyl clorua B. anlyl clorua, propyl clorua, phenyl clorua
C. phenyl clorua, anlyl clorua, propyl clorua D. phenyl clorua, propyl clorua, anlyl clorua
ĐÁP ÁN ĐÊ 28
Câu 1 : C
Câu 2 : D
Giải: 0,28; 0,02Mg MgOn n
khi đó mmuối khan = 3 2( ) (0,28 0,02).148 44,4( )Mg NOm g => muối khan gồm Mg(NO3)2 và
NH4NO3
=> 4 3 4 3
46 44,4 1,6( ) 0,02NH NO NH NOm g n
Đặt khí X : NxOy
Mg 2 2Mg e
2
5 2(5 ) ( )
y
x
x x y
yx N xe N N O
x
5 3
4 38 ( )N e N NH NO
0,28 0,56 (5x-2y)0,04 0,04 0,16 0,02
khi đó : 0,56 = (5x-2y)0,04 + 0,16 => 5x - 2y = 10 chọn : x = 2 ; y = 0
Vậy X là : N2
Câu 3 :A
Giải : sơ đồ : 0
3
2
ddNHdd HCl(du)
3 3 2 3
2 3
:ddAlCl ( )
:
du t
HAl x
Al OH Al OAl O y
HCldu
http://megabook.vn 51
mrấn = 2 3 2 3
2,04 0,02Al O Al Om n
ta có 27 102 1,56
2 0,04
x y
x y
=> x = 0,02 =>
2 2
30,03 0,672( )
2H Al Hn n V lit
Câu 4 :B
Câu 5 :B
Giải: Dựa vào đáp án => 2axit cacboxylic là đơn chức
Đặt công thức của 2 axit : OOHRC
OOHRC + NaOH OONaRC + H2O
x x x
OOHRC + KOH OOKRC + H2O
y y y
Ta có : ( 45)( ) 16,4
( 67) ( 83) 40(0,2 ) 56(0,2 ) 31,1
R x y
R x R y x y
=> ( 45)( ) 16,4
( 27)( ) 11,9
R x y
R x y
=> x + y = 0,25 => 16,4
45 65,6 20,6 15; 290,25
R R R R
Vậy : Công thưc cua 2 axit trong X la C 2H4O2 và C3H6O2
Câu 6 :B
Câu 7 :C
Giải : 2 2
0,25; 0,25CO H On n => X, Y là 2 este no đơn chức
Áp dụng ĐLBTKL : m = 5,6
.4422,4
+ 4,5 - 6,16
.3222,4
= 6,7 (g)
Đặt công thức của X, Y : 22n nC H O =>
2 22
1 0,25n n
C H O COn nn n
=>
6,714 32 26,8
0,25
nn n
=> 2,5n => n = 2 ; n = 3 X : C2H4O2 HCOOCH3
Y : C3H6O2 CH3COOCH3
Câu 8 :D,Câu 9 :D,Câu 10 :A,Câu 11 :C
Câu 12 :B
Giải : gọi công thức muôi hiđrocacbonat : M(HCO3)n
Sơ đồ : 2M(HCO3)n M2(SO4)n
2mol 1 mol khối lượng giảm : 2.61n - 96n = 26n
theo đê 1,625.2 0,125
26n n 9,125 - 7,5 = 1,625
M + 61n = 9,125
730,125
nn => M = 12n n = 2 => M = 24 (Mg)
Công thưc cua muôi hiđrocacbonat la Mg(HCO3)2
Câu 13 :C
Giải : C12H22O11 + H2O C6H12O6 + C6H12O6
http://megabook.vn 52
0,01 0,01 0,01
C6H12O6 + AgNO3 + NH3 + H2O 2Ag
0,02 0,04 => mAg = 0,04.108 = 4,32 (g)
Câu 14 :D Câu 15 :B Câu 16 :C Câu 17 :B Câu 18 :C
Câu 19 :A
Giải : 2 5 2 5
10.464,6( ) 0,8.4,6 3,68( )
100C H OH C H OHV ml m g
2 2
10 4,6 5,4( ) 5,4.1 5,4( )H O H OV ml m g ( vì 2
1 /H OD g ml )
=> 2 2 5 2
1 1 1 3,68 5,4( ) 0,19
2 2 2 46 18H C H OH H On n n =>
2HV 4,256
Câu 20 :C
Câu 21 :C
Giải: nX,Y = 0,03 ; nCO2 = 0,5 ; nH2O = 0,6
Nếu : X, Y là 2 hiđrocacbon no => nX,Y = 0,6 - 0,2 = 0,1 0,3
Vậy : Hai hiđrocacbon gồm ankan và anken
khi đó CnH2n +2 nCO2 CmH2m mCO2
0,1 0,1n (0,3-0,1) 0,2m
Theo đê : 0,1n + 0,2m = 0,5 => n + 2m = 5 chọn n = 1 ; m = 2 (vì MY > MX)
Công thưc cua X la CH 4
Câu 22 :A Câu 23 :B
Câu 24:C
Giải : nCO2 = 0,12 ; nH2O = 0,1 mà CH3OH ancol no đơn chức nên CxHyCOOH không no đơn
chức
CnH2n-1COOH (n + 1)CO2 + nH2O
a (n + 1)a na
CnH2n-1COOCH3 (n +2)CO2 + (n + 1)H2O
b (n +2)b ( n +1)b
CH3OH CO2 + 2H2O
c c 2c
Ta có
( 1) ( 2) 0,12
( 1) 2 0,1
0,03
0,03
n a n b c
na n b c
a b
b c
Công thưc cua C xHyCOOH la C2H3COOH
Câu 25 :A Câu 26 :D
Câu 27 :D
Giải : ta có : 23
0,08; 0,28; 0,1H NO Cu
n n n
Fe + 34H NO Fe3+ + NO + 2H2O
0,02 0,08 0,02
Fe + 2Fe3+ 3Fe2+
0,01 0,02
Fe + Cu2+ Fe2+ + Cu
0,1 0,1 0,1
=> a + b -c = 0,02 => a = c = 0,01 b = 0,02 n = 2
http://megabook.vn 53
khi đó : a - 0,13.56 + 0,1.64 = 0,92a => a = 11
Câu 28 :ACâu 29 :BCâu 30 :A
Câu 31 :A
Giải : n axit axet ic = 0,75 ; n ancol etylic = 1,5 => ancol dư => m este(lý thuyết) = 0,75.88 = 66
(g)
H% 41,25
.100 62,5%66
Câu 32 :A
Giải: nCuSO4 = 0,03
Zn + Cu2+ Zn2+ + Cu
x x x
Fe + Cu2+ Fe2+ + Cu
0,03-x 0,03-x 0,03-x
theo đê : m hh kim loại = 56(y - 0,03 + x) + 64.0,03 = 30,4 => x + y = 0,5
mặt khác : 65x + 56y = 29,8
=> y = 0,3 => %m Fe = 0,3.56
.10029,8
= 56,37%
Câu 33 :ACâu 34 :DCâu 35 :D
Câu 36 :B
Giải : H2SO4.nSO3 + (n + 1) H2O (n + 1)H2SO4
1 (n +1)
0,015 0,06
H2SO4 + NaOH NaHSO4 + H2O
0,03 0,03
Câu 37 :C
Giải : n KOH = = 15.7
1000.56=1,875.10-3= n NaOH => a = m NaOH = 0,075
Câu 38 :A
Giải : 2 amin no đơn chức : 2 3n n
C H N
khi đó n HCl = 3,925 2,1
0,0536,5
= n
2 3n nC H N
=>
2,114 17 42
0,05n =>
1,78n
Công thức của 2 amin trong hỗn hợp X là CH3NH2 và C2H5NH2
Câu 39 :B
Câu 40 :B
Giải : nCO2 = 0,15 ; nOH- = 0,125.2 = 0,25 khi đó : 1 <
2
0,251,6 2
0,15
OH
CO
n
n
CO2 + 2OH- 2
3CO + H2O
a a a
CO2 + OH- 3HCO
b b b
=> n +1 = 4 => n
= 3
=> %S =
128.100 37,86%
338
0,15 0,1
2 0,25 0,05
a b a
a b b
3 2 3( )
1 1.0,05
2 2
0,025
Ba HCO HCOn n
http://megabook.vn 54
( )3 2
0,0250,2( )
0,125Ba HCOMC M
Câu 41 :A
Giải : Theo đê hỗn hợp Y gồm ankin dư và anken vì CnH2n -2 + H2 3/Pb PbCO
CnH2n
Dựa vào đáp án : khi X là C2H2 thì 2 2
3,120,12
26C Hn khi đó C2H2 mới dư
Câu 42 :C
Giải : từ phản ứng : Br2 + HCOOH 2HBr + CO2
[ ]bđ a
[ ]pứ a - 0,01 a - 0,01
V = 521 [CO ] 0,01
. 4.101 t 50
a
=> a = 0,012
Câu 43 :D Câu 44 :D Câu 45 :A Câu 46 :A Câu 47 :C Câu 48 :C
Câu 49 :C
Giải : CTPT X (C3H5O2)n = C3nH5nO2n = C2nH4n(COOH)n => C4H8(COOH)2
ta có : 4n = 2.2n + 2 - n => n = 2
C4H8(COOH)2 + 2NaHCO3 C4H8(COONa)2 + 2CO2 + H2O
0,01 0,02 = 0,448 lít
Câu 50 :C Câu 51 :B Câu 52 :D
Câu 53 :B
Giải : 4Cr + 3O2 2 2 3Cr O Cr + 2HCl CrCl2 + H2
0,2 0,1 0,2 0,2 . 22,4 = 4,48 lít
Câu 54 :D
Giải : khi đó chỉ có : 2 2
0 0
/ /Zn Zn Mg MgE E = -0,76 - (-2,73) = 1,61 V
Câu 55 :B
Giải : RCH2OH + CuO RCHO + Cu + H2O
mCuO = 6,2 - 4,6 = 1,6 => nCuO = 0,02
RCHO + AgNO3 + NH3 + H2O 2Ag
0,02 0,04.108 = 4,32 (g)
Câu 56 :D Câu 57 :D Câu 58 :A Câu 59 :D Câu 60 :D