I HC QUC GIA TP.HCM
TRNG I HC KINH T - LUT
KHOA QUN TR KINH DOANH
TIU LUN: QUN TR NGUN NHN LC
Ti:
PHN TCH T TNG QUN TR
NHN S CA NGI NHT
GVHD: PGS. TSKH. Phm c Chnh
ThS. Mai Thu Phng
Nhm Sinh vin thc hin: Nhm 3
1. Hunh Hong Anh K104071154
2. Lm Hunh Anh K104071155
3. Phan Th Ngc Bch K104071162
4. T Ngc Duy K104071166
5. Dng Hng Ngc K104071212
6. L Th Hng Ngc K104071213
Thnh ph H Ch Minh, thng 10 nm 2013
MC LC
LI M U ................................................................................................................. 1
CHNG 1. C S L LUN ................................................................................... 3
1.1. Mt s khi nim .................................................................................................. 3
1.1.1. K ...................................................................... 3
: ..................................................................... 3
1.2. Mt s t tng qun tr nhn s in hnh trn th gii ............................... 5
p .......................................... 5
p ........................................... 6
CHNG 2. PHN TCH T TNG QUN TR NHN S CA NGI
NHT .............................................................................................................................. 9
2.1. Nhng nhn t hnh thnh nn t tng qun tr nhn s ca ngi Nht . 9
2.2. T tng qun tr nhn s ca ngi Nht: ................................................... 11
P ng qu n tr nhn s ca i Nht: .............................. 11
2.2.2. Nh m v hn ch ca ng qu n tr ca i Nht: ........ 22
3 So ng qu n tr nhn s ca i Nh ng qu n tr
nhn s ca i M ........................................................................................... 24
2.2.4. V d v doanh nghi p p d ng qu n tr nhn s
ca i Nht: ...................................................................................................... 28
CHNG 3. NG DNG T TNG QUN TR NHN S CA NGI
NHT VO THC T VIT NAM .......................................................................... 30
KT LUN ................................................................................................................... 35
DANH MC TI LIU THAM KHO .................................................................... 36
1
LI M U
S tn ti v pht trin ca mt doanh nghip ph thuc rt ln vo vic khai
thc v s dng c hiu qu cc ngun lc: vn, c s vt cht, tin b khoa hc k
thut, ngi lao ng. Cc yu t ny c mi quan h mt thit vi nhau v tc ng
qua li ln nhau. Nhng yu t nh: my mc thit b, ca ci vt cht, cng ngh k
thut u c th mua c, hc hi c, sao chp c, nhng con ngi th khng
th. V vy c th khng nh rng qun tr nhn s c vai tr thit yu, l mt nhn t
mang tnh cht sng cn i vi bt k mt doanh nghip no.
Vi xu th cnh tranh khc lit trong nn kinh t hin nay, qun tr nhn s l
mt hot ng va mang tnh khoa hc va mang tnh ngh thut v y l mt lnh
vc gn b nhiu n vn ho t chc v cha ng nhiu gi tr nhn vn hn bt c
mt lnh vc qun tr no khc. Ni n mn khoa hc ngh thut ny, chng ta c th
k n cc t tng qun tr ni ting trn th gii cng nhng bi hc thnh cng
tuyt vi gn lin vi n nh cc hc thuyt ca phng Ty: thuyt X, thuyt Y,
thuyt Z hay cc t tng ca phng ng: trng phi c tr v trng phi
Php tr. Tiu biu trong s , chng ta khng th khng ni n mt cng quc
kinh t vi sc mnh v mt v th khng h nh trn trng quc t hin nay, l
Nht Bn. Nhng thnh cng m ngi Nht t c trong nhng thp k qua l
nhng minh chng m c th gii khng th ph nhn c v kh nng, ngh lc cng
nh ngh thut qun l ca h. c bit, t tng qun tr nhn s ca ngi Nht
c xem l mu cht thnh cng trong qun l doanh nghip ca h. Cho ti ngy
nay, y c xem l mt b kp thnh cng ca nc Nht c rt nhiu cc doanh
nghip trn th gii nghin cu, hc hi v p dng.
Trong xu th kinh t hi nhp hin nay, khi m cc nn vn ha c d dng
giao lu v hi nhp, th nhng khc bit gia hai nn vn ha phng ng v
phng Ty nay li khng cn l nhng tr ngi qu ln. V Vit Nam cng khng
2
nm ngoi xu th . Vi mong mun gp phn vo vic xy dng mt nn kinh t
mang bn sc vn ha Vit Nam m vn theo kp pht trin kinh t th gii hin i;
nhm chng ti tm hiu ti Phn tch t tng qun tr nhn s ca ngi
Nht. Trong bi tiu lun ny, chng ti xin a ra nhng nghin cu, phn tch ca
nhm v t tng qun tr nhn s ca ngi Nht, ng thi nu ra mt vi kin
ng gp trong vic ng dng nhng bi hc rt ra c i vi cc doanh nghip Vit
Nam hin nay.
3
CHNG 1. C S L LUN
1.1. Mt s khi nim
Ngun nhn lc l mt trong cc ngun lc uan trng uyt nh n s tn ti
v pht trin ca tt c cc oanh nghip. Ngun nhn lc khc vi cc ngun lc khc
trong oanh nghip: l bn cht ca con ngi:
ao gm tt c cc tim nng ca con ngi trong mt t chc hay x hi k
c nhng thnh vin trong ban lnh o , tc l tt c cc thnh vin trong oanh
nghip s ng kin thc, kh nng, hnh vi ng x v gi tr o c thnh lp,
uy tr v pht trin oanh nghip.
Ngun nhn lc cn c hiu l ngun lc ca m i con ngi m ngun lc
ny bao gm th lc v tr lc:
Th lc ch sc kho ca thn th, n ph thuc vo sc vc, tnh trng sc
kho , mc sng, ch n ung, ch lm vic ngh ngi, y t
Tr lc ch sc suy ngh, s hiu bit, s tip thu kin thc, nng khiu cng
nh uan im, lng tin, nhn cch ca tng con ngi.
:
rt nhiu cch pht biu khc nhau v un tr nhn s:
Th o gio s ngi m imock: un tr nhn s bao gm cc bin php v
th tc p ng cho nhn vin ca mt t chc v gii uyt tt c cc trng hp xy
ra c lin uan ti mt loi cng vic no .
4
n gio s lix igro th cho rng : un tr nhn s l mt ngh thut
chn la nhn vin mi v s ng cc nhn vin c sao cho nng sut v cht lng
cng vic ca m i ngi u t mc ti a c th
ay cn c mt vi uan im tip cn nh sau:
un tr nhn s l t hp ton b mc tiu, chin lc v cng c m ua ,
cc nh un tr v nhn vin trong oanh nghip ng lm nn tng cho cung cch
ng x pht trin oanh nghip
un tr nhn s l tt c cc hot ng, chnh sch v cc uyt nh un l
lin uan v c nh hng n mi uan h gia oanh nghip v cn b cng nhn
vin ca n. un tr nhn s i hi phi c tm nhn chin lc v gn vi chin
lc hot ng ca cng ty
Vy un tr nhn s c hiu l mt trong cc chc nng c bn ca u trnh
un tr, gii uyt tt c cc vn lin uan ti con ngi gn vi cng vic ca h
trong bt c t chc no. ng vic un tr nhn s phi p ng y cc mc tiu
c bn sau:
V mt oanh nghip: s ng hiu u tng nng sut lao ng v hiu
u ca t chc p ng nhu cu, to iu kin cho nhn vin pht trin.
V mt kinh t: khai thc kh nng tim tng, nng cao nng sut lao ng
v li th cnh tranh v ngun nhn lc.
V mt x hi: l uan im nhn bn v uyn li ngi lao ng, cao
gi tr con ngi, gii uyt hi ho mi uan h li ch ca t chc, oanh nghip v
ngi lao ng.
5
uy cho cng un tr nhn s l mt hot ng va mang tnh khoa hc va
mang tnh ngh thut v un tr nhn s l mt lnh vc gn b nhiu n vn ho t
chc v cha ng nhiu gi tr nhn vn hn bt c mt lnh vc no khc.
1.2. Mt s t tng qun tr nhn s in hnh trn th gii
1.2.1. p
phng ng un tr nhn lc c hnh thnh v ng ng t rt sm, tn
ti nh l cc o, thut, bao gm trng phi chnh l c tr v Php tr.
T ng h i t
Trng phi ny c sng lp bi hng T vi ch trng tr ngi bng c
l chnh, i hi nh un tr phi tu ng nhng c tnh nhn, ngha, tr, tn, ng,
lim, trong nhn l trung tm.
hng T ch trng ng phng thc chnh anh bn cnh cc nguyn tc s
ng ngi phi ph hp, bt ngi chnh trc, phn phi un bnh, o to bng
cch lm gng hoc y , trong vic o to, s ng v i ng con ngi.
c thuyt c tr bn cnh nhng u im vn c nhng hn ch ca n.
Tuy vy hin nay n vn c vn ng vo vic un l nhn s ti cc cng ty
chu .
T ng h i Ph t
hc vi trng phi c tr, trng phi Php tr ly php lut l tiu
chu n cho vic un l con ngi.
c thuyt c xy ng bi n Phi vi phm tr chnh: php, th v thut.
Php l hiu lnh, uy nh m mi ngi phi tun th. Th l uyn v a v ca nh
un tr thc thi v bo v php lut. Thut l cch thc ng x ca nh un tr
6
m bo mi ngi phi tun th php. n Phi c nhng ch trng tin b: un
tr phi uyn bin, nht un gia hnh thc v anh ngha v coi thc tin l tiu
chu n nh gi con ngi. Trong hc thuyt ny ng cng c th ha mt s vn
ng lin uan n vic s ng v i ng nhn s: ng ngi phi ng hnh anh
th o ng uy trnh khch uan, i ng th o nguyn tc, ng ch trng c th ha
hc thuyt thnh thao tc v uy trnh mi ngi u c th hc c cc cng vic
un tr.
c thuyt ny c nhng uan nim tng ng vi cc nh un tr phng
Ty v vn cn c p ng kh thnh cng trong lnh vc un tr ngy nay.
1.2.2. p
T nhng nghin cu v vic un tr trong cc oanh nghip phng Ty,
ouglas c r gor a ra cc hc thuyt , .
H thu t
c thuyt ny cho rng con ngi li nhc v th ng, thch an nhn, ght
lao ng v cn phi c s tc ng t bn ngoi c th hot ng. c thuyt
c khi ut nh sau:
- Nh un tr chu trch nhim t chc cc hot ng ca oanh nghip
nhm t c nhng mc tiu kinh t vi c s l cc yu t tin, vt t v con ngi.
- i vi nhn vin cn phi ch huy, kim tra v iu ch nh hnh vi ca h
thc hin cc mc tiu ca t chc.
- ng cc bin php thuyt phc, kh n thng, x pht phng nhng
biu hin tiiu cc hoc chng i li t chc.
7
Nhng trong iu kin x hi hin i, cc nhu cu c bn ca con ngi c
tha mn ng th hc thuyt tr nn km hiu u.
H thu t
c thuyt c nhng nhn thc tri ngc vi hc thuyt v con ngi, cho
rng con ngi ch ng, cu tin, thch lao ng v t n lc trong cng vic. c
thuyt gm cc uan im chnh sau:
- Thng nht cc mc tiu gia t chc v c nhn.
- c bin php un tr c p ng phi c tc ng mang li thu hoch
ni ti.
- p ng phng php hp n c c s ha h n chc chn t cc
thnh vin.
- huyn khch nhn vin t un l v nh gi vic thc hin mc tiu ca
mnh.
- Nh un tr v nhn vin phi c nh hng ln nhau.
Th o hc thuyt , nh un tr phi to cho nhn vin mi trng lm vic ph
hp h t t ra mc tiu v nh gi thnh tch ca mnh.
H thu t
Hc thuyt Z c W. Ouchi, mt kiu dn Nht M nghin cu phng thc
qun l trong cc doanh nghip Nht Bn v a ra.
c thuyt Z c khi ut nh sau:
http://archive.saga.vn/view.aspx?id=460http://archive.saga.vn/view.aspx?id=460
8
- p trn phi nm c tnh hnh ca cp i mt cch y v nhn vin
phi c iu kin tham gia uyt sch, kp thi tham mu, phn nh tnh hnh cho cp
trn.
- Nh un l cp c s phi c uyn hn x l nhng vn thuc
cp c s ca mnh, phi c nng lc iu ha, phi hp t tng v uan im ca
nhn vin nhm pht huy tnh tch cc ca mi ngi.
- Nh un l cp trung gian c vai tr thng nht, hon thin kin ca cp
c s bo co tnh hnh vi cp trn mt cch kp thi v a ra kin ca mnh.
- oanh nghip nn thu nhn vin i hn, gn b h vi cng ty.
- Nh un l phi thng xuyn uan tm n phc li ca nhn vin, to s
ha hp trong t chc v khng phn bit cp trn, cp i.
- Nh un l phi lm cho nhn vin hng th vi cng vic, khng lm cho
h cm thy cng vic ca mnh nhm chn, n iu.
- h o to nhn vin v nng cao nng lc thc t v mi mt ca h.
- uan st nhn vin mt cch ton in v trong thi gian i a ra kt
lun chnh xc v nhn s.
Th o hc thuyt ny, nh un tr cn phi phi hp hu hiu gia nng sut
lm vic ca ngi lao ng, lng tin v s kho lo trong giao tip, uan h gia cc
thnh vin trong t chc.
.
9
CHNG 2. PHN TCH T TNG QUN TR NHN S CA NGI
NHT
2.1. Nhng nhn t hnh thnh nn t tng qun tr nhn s ca ngi Nht
Nht Bn l trng hp duy nht ngoi phng Ty trong th k I c mt
s chuyn mnh c o tr thnh mt cng quc t bn s 1 Chu . V mt
trong nhng yu t ht sc quan trng lm nn s thnh cng v i ny ca ngi
Nht chnh l nm t tng qun tr nhn s ca h. ong u l ngun ci ca cc
nt t tng c th v u vit m khng d tm thy cc dn tc khc ca quc gia
ny? C th k n nhng yu t ht sc tiu biu sau.
- S phn th bc mang tnh "ng cp": o Khng du nhp vo Nht Bn
t rt sm, kt hp vi tinh thn tn vinh gii V o nh l mt ng cp hng
u: V s - Tr thc - Cng Nng - Thng nhn, lm nn mt x hi ng cp kiu
Nht Bn vi t tng cao L - Tn - Ngha - Tr Nhn. ho n nay c nhiu
thay i, nhng tinh thn vn biu hin rt mnh trong cc mi quan h x hi v
cc t chc ca Nht Bn th hin: Tn ti trt t " Cng ty m v con ", Hi s v chi
nhnh - Quan h cp trn cp i, " Lp trc v lp sau", hch hng v ngi bn
hng.
- Mt t nc vn ngho nn v ti nguyn, c nhiu thin tai, kinh t ch
yu l nng - ng nghip v s nh hng ca Tam io ng nguyn du nhp nn
ngi Nht Bn coi trng: Tinh thn tp th, i ha Thin Nhn a, cao s hp
l, S ng x theo th t coi trng L-Tn-Ngha-Tr-Nhn. hi Nht Bn t bit
mnh thiu rt nhiu cc iu kin nhng cn phi khng nh mnh, nn c khuynh
hng du nhp v ci ha nhng g du nhp vo chng bin thnh Kiu Nht Bn.
Ti t nc mt tri mc ny s dung ha v kt hp 3 tn gio chnh li vi nhau
lm nn nn tng o c cho x hi, lm khun mu cho cch x th ca ngi
Nht. a tn gio l Thn o ca Nht Bn, Pht Gio ca n v Khng Gio
10
ca Trung Hoa. Thn o chm lo cuc sng hin ti, Pht gio th li lo cho cuc
sng sau khi cht, cn Nho gio th gip to ra thit ch chnh tr cht ch v mt x
hi c ng cp trn i. Bi vy Vn ha oanh nghip Nht Bn c s giao thoa
nh cao cc yu t Ty-ng- Nht Bn.
- Ngn ng c nhiu mt hn ch nh rt t cc nguyn m, Ph m lun t
trc nguyn m, mt t trng ln t ng gc ngoi nhp c th hin i dng ch
Kanji v ch Katakana ) gp phn khin ngi Nht Bn rt c n trng khi pht biu,
th hin chnh kin, v thng thng ua thi ngm nh, nhng yu t phi ngn
ng, s n lc th hin ca bn thn in vo ch trng ca ngn t. Bi vy
hiu h thng phi kt hp nghe h ni, quan st nhng g h th hin v thu hiu
tnh cch ca h.
- S thua trn ca Nht Bn trong i chin th gii ln th II khin Nht
Bn ch cn li ng tro tn v nhc nh, bn cnh l b rng buc bi rt nhiu cam
kt bt li. iu ny khin c nc Nht gn kt li, lm ht sc mnh trong s nghip
pht trin kinh t. Trong thi k ny dy ln trong x hi Nht Bn s tn vinh lao ng
x thn v doanh nghip v v x hi. Ngi Nht Bn coi trng lao ng hn tt c,
gn b vi doanh nghip hn vi gia nh ca mnh, t tt c s nghip ca mnh cho
s thnh cng ca t chc. Tinh thn trch nhim thc y ngi Nht lun sing
nng trong cng vic. Chnh nh c ti luyn qua nhng giai on kh khn gian
kh cho nn ngi Nht c c tnh kin cng, im t nh v khim tn trong bt c
tnh hung kh khn no. Cnh tranh v hp tc c thc y song hnh. Hng chc
nm ua i, nhng ph m cht tr thnh nhng nt mi, bn chc v xuyn sut
trong t tng qun tr nhn s ca ngi Nht. Khng ai nghi ng g nhng t tng
gip nhiu doanh nhn Nht Bn gt hi c nhiu thnh cng, Nht Bn tr
thnh cng quc th II trong nn kinh t th gii.
11
2.2. T tng qun tr nhn s ca ngi Nht:
2.2.1. P ng qu n tr nhn s ca i Nht:
Th ch qun l phi m bo cho cp trn nm bt c tnh hnh ca
c di mt h . Duy tr vic ra quyt nh v nng cao trch nhim tp
th bng cch to iu kin cho nhn vin tham gia vo cc quyt sch, kp thi
phn nh tnh hnh cho c t n. nhn vin a a nhng li ngh ca h
ri sau p trn mi quyt nh.
Nm bt ton b tnh hnh ca cp i l cng vic m mt ngi lnh o cp
cao buc phi nm lng nu mun duy tr tt hiu sut lm vic ca nhn vin trong
cng ty. y l yu t th hin s bn lnh ca ngi lnh o trong vic qun l nhn
vin.
Mt trong 10 b quyt trong qun tr doanh nghip m tin cy c kim
nghim ti rt nhiu tp on kinh t ln ti Nht Bn sau nhiu thp k ln mnh trn
thng trng l i ngi u pht biu. Th o b uyt ny: Nh qun tr cn m
bo sao cho tt c thnh vin trong cng ty u cng tham gia ng gp kin v cc
vn v cng hc hi t cc thnh vin khc. iu ny cng nn p ng rng ri
trong tt c nhng cuc hp v cng tc hoch nh hng nm. it ngh uan im
ca mi ngi, nhng nh qun tr cp cao c th khin k hoch nhn c s ng h
ca cc nhn vin thc thi chng, mt nhn t ct yu cho thnh cng ca cc chng
trnh ci tin cht lng.
Mt s cng ty Nht Bn khuyn khch s hp tc gia ngi lao ng v nh
qun tr bng cch phn chia quyn lnh o. Nhn vin c tham gia vo hot ng
qun tr ca cng ty, y l u trnh hp tc gia ngi lao ng v nh qun tr trong
vic ra quyt nh v cc chnh sch kinh doanh.
12
V d nh Isuzu, cng nhn vin bu ra nhng ngi c quyn i din cho
mnh vo hi ng lao ng ca cng ty. V nhng vn ti chnh v kinh t, Hi
ng lao ng ca Isuzu c cung cp thng tin v c tham kho kin vo vic ra
quyt nh, nhng i ng khng c quyn nh cc c ng v mc d cc c ng
v nhn vin c s ngi i din nh nhau nhng v ch tch i din c ng l
ngi c l phiu quyt nh.
Nh vy, vic to iu kin cho nhn vin tham gia ng gp kin, tham gia
vo qu trnh ra quyt sch khin cho h cm thy c tn trng, nng cao gi tr bn
than. nh vy, s nhit tnh trong cng vic ca h s c ci thin, m li li ch
chung cho cng ty. Thc o cho s nhit tnh ca nhn vin l s ng gp ca h
cho s pht trin ca cng ty. So snh con s ny Nht v 1 cng quc hng u
Th Gii l M cho thy mt bc tranh hon ton tng phn. Ngi lao ng M
trung bnh mt nm a ra 0. tng, so vi t l 0 tng mt nm ca ngi lao
ng Nht Bn- theo cun sch Kaizen Teian ca Hip hi Quan h con ngi Nht
Bn. c bit vi nhng doanh nghip ln ca Nht nh Toyota, m i nm, lnh o
cng ty nhn c khong 2 triu kin t ngi lao ng, trong 80% c p
dng vo thc tin. Trong sut 40 nm ua, nhn vin Toyota ng gp ti 20 triu
tng ci tin hiu sut cng vic, ngha l trung bnh m i nhn vin ngh ra 60-70
tng m i nm. y l nhng con s khng th tin ni i vi nhng t uy nm
ngoi h thng doanh nghip Nht Bn. R rng c th thy y l mt chin thut
qun l nhn s c hiu qu cao v cn pht huy tn dng trit ngun nhn lc
nng lc trong bt k mt cng ty no.
Nh un hi u n hn nhng vn
thu a mnh hi n ng iu h a hi h t tng v uan
im a nhn vin nhm h t hu t nh t h a mi ngi.
13
Nh qun l cp c s hot ng cp bc cui cng trong h thng cp bc ca
cc nh qun tr trong cng mt t chc. H c nhim v a ra cc uyt nh tc
nghip nhm c thc, hng dn, iu khin cc cng nhn vin trong cc cng vic
sn xut kinh doanh c th hng ngy nhm thc hin mc tiu chung.
Nh vy, c th thy rng nh qun l cp c s l nhng ngi lm vic trc
tip v tip xc gn gi vi nhn vin ca mnh. o , h c th nm r v hiu c
nhng vn , nhng kh khn m nhn vin mnh ang gp phi. V gii quyt
c nhng vn , h phi c quyn hn iu ha, phi hp t tng ca
nhn vin.
Trong quyn hn ca mnh, cc nh qun l cp c s ny lun uan tm n
nhn vin ca mnh, to iu kin cho h c hc hnh, phn chia quyn li thch
ng cng bng. Toyota hay Mitsubishi, h hi nhn vin ca mnh Ti c th lm
c g cho anh?. iu ny c gi l to c hi lng nghe cp thp nht. Nu
thuc cp c yu cu gip iu g, nh qun tr nn c gng thc hin theo yu cu
y ngay khi c th. Ni mt cch khc, nu cc nhn vin cm nhn rng nh qun tr
quan tm v sn sng gii quyt vn ca h, th h s tch cc, lc uan hn vic
thc thi nhim v c giao v s c thi nghim tc hn i vi nhng mc tiu
chung m nh qun tr ra. Phng php ny lm cho nhn vin cm thy tin tng
v trung thnh vi doanh nghip, v s pht huy tnh tch cc ca ton b nhn vin.
Nh qun l cp trung gian phi thc hin c nhng vai tr thng
nht t tng, thng nht chnh l v hon thin nhng kin ca c , kp
thi bo co tnh hnh vi c t n v a a nhng kin ngh ca mnh.
Ti sao c nhiu ngi chuyn mn rt gii nhng li khng thnh cng
v tr lnh o?
14
y l mt trong rt nhiu cu hi lin uan n nng lc qun l ca i ng
un l cp trung. Li p cho cu hi ny nm nng lc qun tr ca ngi qun
l cp trung. Nng lc ca mt ngi qun l cp trung bao gm c nng lc chuyn
mn v nng lc qun tr.
V d: Mt gim c nhn s phi l ngi am hiu tm l nhn vin, truyn t
thng tin r rng v vch ra chin lc ng. t doanh nghip mnh ph thuc rt
nhiu vo i ng nhn s. Thc t, cc cng ty dn u lun c i ng nhn s mnh
v chnh sch hiu qu. iu ny ph thuc rt nhiu vo nng lc ca gim c nhn
s. Do vy, ngi ng u doanh nghip cn c ci nhn ng n, giao quyn, to
iu kin cho gim c nhn s pht huy tt vai tr ca mnh. iu ny s gip doanh
nghip pht trin mt ng cp mi.
Bn cnh iu kin cn, iu kin cho mt nh qun l cp trung gii
bao gm:
Bit c cng vic v hiu c "n i lo" ca Sp ln, hiu c chin lc
cng ty v bit cch xy dng chin lc b phn, hiu c vn ha cng ty v bit
cch xy dng vn ha b phn, hiu c h thng qun l cng ty v bit cch xy
dng h thng qun l b phn.
Bit lm cu ni gia Sp ln v nhn vin ca b phn mnh, bit truyn ti
mt cch hiu qu nhng tng ca Sp ln cho nhn vin, bit trin khai thc hin
tt mi ch o cng vic ca Sp ln, bit thay Sp ln chm sc nhn vin trong b
phn ca mnh.
Bit cch tuyn v dng nhn vin, bit cch phn cng, phn nhim cho i
ng, bit cch phi kt hp gia cc nhn vin trong b phn v gia b phn mnh vi
cc b phn khc trong cng ty, bit cch gii quyt mi vn ni b ca b phn
15
mnh da trn tm nhn ton cc ca cng ty (ch khng phi da trn li ch cc b
ca b phn mnh).
Trong con mt ca ngi Nht Bn, nhng nh qun l bc trung khng ch l
mt cu ni truyn lnh m l nhng ngi nm trong tay tng lai pht trin ca
cng ty. V c bit l cc nh qun l bc trung cn l s gn kt 2 cch nhn vi
nhau - tm nhn chin lc ca cc nh qun l cao cp v ci nhn chi tit, c th ca
cc cng nhn lao ng trc tip. iu ny s gp phn hon thin b my qun tr
nhn lc ngy cng hiu qu hn trong cng ty.
m bo ch lm vi u di nhn vin pht huy tnh tch cc,
khuyn khch h a a nhng hng n ngh ca mnh nhn vin yn
tm v t ng thm tinh thn trch nhim, cng doanh nghip chia s vinh quang
v kh kh n gn b vn mnh ca h vo vn mnh ca doanh nghip.
Mt vic lm sut i l c im quan trng nht ca ton b h thng Nht
Bn: y khng phi ch l mt chnh sch m cn l mt mc tiu bao gm nhiu mt
cuc sng v lao ng ca ngi Nht
hnh un l x nghip Nht bn- S thch thc i vi M v Ty u
Thuyt Z William Ouchi
Ch thu mn nhn vin sut i ca Nht Bn l mt s i mi ca th
k 20. Nhng trng hp u tin cng vi khi nim ny xut hin trong nhng nm
trc Chin tranh Th Gii th I. Mt s cng ty ca Nht, trong n lc gi cng nhn
ca mnh, bt u m bo thu mn h sut i nh i ly s trung thnh. Sau
Chin tranh Th Gii th II, mt s ln cc cng ty ca Nht Bn bt u ch
tuyn dng sut i.
16
Ti Nht Bn, cng vic lm trn i lun l phng php nng cao nng sut
thng c cc doanh nghip ng dng, gip to ra hiu qu trong cng vic. Cc
cng nhn vin Nht Bn, nht l nhng nam cng nhn vin c tay ngh, thng thch
lm mt cng vic sut i. Nhng cng nhn vin ny t tnh nguyn i cng ty hn
so vi cc nhn vin cc nc khc. Nhng cng nhn vin khc gi l nhng cng
nhn vin tm thi, thng chim khong 6% lc lng lao ng, ngay c nhng
cng ty ln nh TO OTA. Ngoi ra cn c nhiu cng nhn lm vic khng trn
ngy. Khi hot ng kinh doanh sa st, hay khi s dng cc k thut tit kim lao
ng, cc cng ty gi li s cng nhn vin lm vic sut i ny trn bng lng ca
h, sa thi s cng nhn tm thi, gim tin thng tht thng cho s cng nhn lm
vic sut i v thuyn chuyn cng nhn vin sang cc b phn sn xut khc. Trong
khi mc tht nghip chnh thc ca Nht l tng i nh, mt bo co ca Vin
Nghin cu umitomo c lng l mc thc t phi n trn 6% nu nh ngi ta
thng k c nhng cng nhn lm c rt t hoc khng lm c g cho cng ty. Mt
cuc kho st gn y i vi mi cng ty ln nht ca Nht cho thy rng m i cng
ty u bo co rng s lng ng k nhng cng nhn khng cn cn thit na, nhng
vn c gi li v ch tuyn dng sut i. c cng nhn tha trong m i
cng ty ao ng t mc thp nht l 5,4% n mc cao nht ca cng ty Nissan l
26,7%.
Chnh v nhng l o , mt cng vic sut i s l nhu cu ca mi ngi lao
ng Nht bn v cng l mc tiu ca mi ngi lm ch ti Nht Bn. Cng vic
kiu sut i s m bo ch lm vic lu i nhn vin pht huy tnh tch cc,
khuyn khch h a ra nhng phng n ngh ca mnh nhn vin yn tm v
tng thm tinh thn trch nhim, cng doanh nghip chia s vinh uang v kh khn,
gn b vn mnh ca h vo vn mnh ca h vo vn mnh ca doanh nghip
17
Nh un hi thng u n uan tm n h i a nhn vin
to h a h t ong t h v kh ng hn it t n di
Tnh thn l si dy dn dt i sng Nht Bn. Vi mt nn tng vn ha nhn
mnh s ha hp x hi, ngi Nht thng p dng cch lnh o t trng tm vo
con ngi ch khng phi vo cng vic. Nhng ngi theo ch ngha tp th nh
ngi Nht tin rng nu mi ngi t ch n li ch c nhn v quan tm ti mi
quan h gia ngi vi ngi hn th chc chn s t c li ch tp th. V vy, u
tin hng u ca ngi Nht l l duy tr bu khng kh ha thun ti ni lm vic.
Khng da nhiu vo cc uy nh hay lut l, cc nh lnh o Nht Bn thng s
dng chu n mc vn ha qun l nhn vin v iu hnh doanh nghip.
Trong quan h, ngi Nht Bn chp nhn ngi khc c th mc sai lm,
nhng lun cho i tc hiu rng iu khng c php lp li v tinh thn sa
cha lun th hin kt qu cui cng. Mi ngi u c thc rt r rng khng
c xc phm ngi khc, cng khng cn buc ai phi a ra nhng cam kt c th.
Nhng nhng chu n mc o c x hi, o c doanh nghip ( trch nhim t trn
tnh cm to mt sc p v hnh ln tt c khin mi ngi phi xc nh c bn
phn ca mnh nu mun c ch ng trong t chc. iu ny r rng n mc khi
tip xc vi cc nhn vin ngi Nht nhiu ngi nc ngoi cm thy h tn ty v
kn k, nu c trc trc g th l i rt t khi thuc v ngi Nht Bn. Ngi Nht Bn c
qui tc bt thnh vn trong khin trch v ph bnh nh sau: - Ngi khin trch l
ngi c uy tn, c mi ngi knh trng v chnh danh " Khng ph bnh khin
trch ty tin, vn vt, ch p dng khi sai st c tnh h thng, gy ly lan, c hu qu
r rng " Ph bnh khin trch trong bu khng kh ha hp, khng i u, Win - Win.
H tuyt i coi trng s on kt, chia s trong cng vic. Mun nhc nh nhn vin,
bao gi h cng kh n ngi trc, cm n v n lc lm vic ht mnh cho cng ty,
ng thi km thm: Nhng nu anh lm nh th ny th s tt hn!
18
Trong i sng x hi, s t t, trch nhim v p lc o c l nhng gi tr
c bn quan trng nht nhm duy tr s ha hp x hi. Nhng yu t ny cng c
p dng y trong mi trng kinh oanh. hng cn c s dng lm thc o
nh gi mi quan h gia lnh o v nhn vin trong cng ty. Trong cc cng ty
Nht Bn, lnh o thng ng vai tr l ngi bo v nhn vin. H rt quan tm
n li ch ca nhn vin (c li ch vt cht v tinh thn), lun thng cm v tm cch
h tr nhn vin trong cng vic. Ngi M c th thy ngc nhin khi cc nh qun l
Nht Bn thng thip lp mi quan h gn gi vi ng nghip v nhn vin v th
hin nhiu cm thng hn l gim st. Trong vn ha Nht Bn, mt mi quan h tt
p vi mi ngi l nn tng cho s cam kt ca cc bn v lnh o Nht s dng
cch ginh c lng trung thnh ca nhn vin.
Cc nh qun l ngi Nht cng thm nhun ngh thut ly lng ngi. Ngi
Nht i bt c u u mua qu cho nhn vin, d mn qu nh nhng thng c
gi ghm rt p.
Nh un hi m ho nhn vin hng th vi ng vi kh ng m
ho h m th ng vi a mnh nhm h n n iu.
S hng th, nim am m nh cho cng vic ng vai tr rt quan trng. N
tc ng trc tip hiu qu, cht lng cng vic ca nhn vin, t s nh hng
n kt qu hot ng ca cng ty. o , lng nhit huyt khi lm vic l mt t cht
m bt c doanh nghip no cng mong mun nhn vin mnh c c. Hy th ngh
m xem, liu cc nhn vin c th lm ht mnh v mt cng vic m h khng h thch
th? Chc chn l khng! hi c lm cng vic yu thch, ngi nhn vin lun suy
ngh lc quan v tch cc trong mi tnh hung. hnh thi tch cc s gip h vt
qua mi kh khn th thch t c mc tiu ra. Tnh yu cng vic s khin
ngi nhn vin t ho hn bao gi ht v cng vic ang lm, l nhng cng
vic khng tn hay nhng d n ln, h cng s lm vic chm ch , tp trung ht mnh
19
cho cng vic. Khi lm vic vi nim am m, bn khng nhng lm tt cng vic
hin ti m cn lun n lc a ra nhng tng mi ci tin kt qu cng vic.
Cc cng ty Nht Bn lun ch trng n kha cnh ny ca nhn vin v cc
nh qun l trong cc cng ty Nht lun lm cho nhn vin hng th vi cng vic ca
mnh. H p dng nhiu phng php, trong ng ch l thng xuyn lun
chuyn cng vic v v tr ca nhn vin, o to thm kin thc, nng cao hiu bit
ca h v cng vic, Lun phin cng vic to s hng khi v ng lc cho t chc
pht trin. Bn cht con ngi lun hng n s mi l. Chnh yu t mi l ng lc
pht trin cho c x hi. Trong cng vic, qu l t nht nu nh uanh nm sut thng
bn phi lm hoi mt cng vic, cha lm bit c cc kch bn s xy ra nh th
no hnh yu t t nht ny s dn n s bun chn trong cng vic v lm cho
con ngi bt i tnh sng to, s hng khi trong cng vic v khi cng vic khng
cn s sng to, khng cn la, khng cn mu th chc chn kt qu kh c th
mc cao c. Bn cnh , nhng chng trnh o to, cp nht kin thc v k
nng cho nhn vin v cng vic chuyn mn ca h cng gp phn to cho nhn vin
s hng th i vi cng vic. ng thi ny gip cho ngi i lm lun nm bt c
s thay i, lm mi bn thn qua tng giai on khc nhau ca s nghip, h t ra
nhng mc tiu cao hn v phn u chinh phc chng.
Ch o to nhn vin v nng ao n ng th t v mi m t a
h
Nht c cu " ng ty cng l mt con ngi", mun cng ty pht trin cn
quan tm y . V th, cc cng ty Nht Bn rt coi trng vic o to nhn lc.
Thc t v hon cnh ca Nht Bn khin ngun lc con ngi tr thnh yu t quyt
nh n s pht trin ca cc doanh nghip. Cc doanh nghip khi hoch nh chin
lc kinh doanh lun coi o to nhn lc v s dng tt con ngi l khu trung tm.
Cc doanh nghip uan tm n iu ny rt sm v thng xuyn.. Cc doanh nhn
20
thng c hip hi v c u hc bng dnh cho sinh vin nhng ngnh ngh m h
quan tm. H khng y nhn vin vo tnh trng b thch do khng theo kp s ci
cch qun l hay tin b ca khoa hc cng ngh m ch ng c k hoch ngay t u
tuyn dng v thng k nng cp trnh chuyn mn nghip v cho nhn vin. Cc
hnh thc o to rt a ng, nhng ch trng cc hnh thc o to ni b mang tnh
thc tin cao. Ngi c thm nin hng dn cho nhng ngi mi vo t nhng vic
nh nht. Ngoi ra cn rt nhiu chng trnh o to khc. c bit, trong vic o
to nhn vin mi, khng ch c o to v chuyn mn m cn o to c v tinh
thn. Vic s dng ngi lun chuyn v bt t i ln cng l mt hnh thc gip
cho nhn vin hiu r yu cu v c th ca tng v tr h xc nh cch hip tc
tt vi nhau, hiu c qui trnh chung v trch nhim v kt qua cui cng, cng nh
thun li trong iu hnh sau khi c bt. Cch thc y cng lm cho cc tng lp,
th h hiu nhau, gip nhau v cho mi ngi c hi gn mnh vo mt l trnh
cng danh r rng trong doanh nghip.
Mt c tnh ca cng ty Nht l nhn vin thng thay i b phn cng tc
hay chc v. H qu ca vic thuyn chuyn ny l s trau di nhng tri thc c th
cho php phi hp mt thit hn c giai on thit k, ch to v phn phi.
uan t nhn vin mt h ton din v t ong thi gian di a a
kt un h nh v nhn .
Ngi Nht Bn quan nim rng: trong bt c ai cng ng thi tn ti c mt
tt ln mt xu, ti nng t nhng u u trong m i ci u, kh nng nh
nhng u nm trong m i bn tay, ci Tm c th cn hn h p nhng u n trong m i
tri tim. Nhiu khi cn dng tim n, hoc do nhng cn tr khch quan hay ch
quan. Vn l gi thnh tn, nh v n bng cc chu n mc ca t chc, to iu
kin, mi trng lm vic thun li, thc y bng o to, sn sng cho mi ngi
tham gia vo vic ra quyt nh theo nhm hoc t i ln. Cc doanh nghip Nht
21
Bn u coi con ngi l ti nguyn qu gi nht, ngun ng lc quan trng nht lm
nn gi tr gia tng v pht trin bn vng ca doanh nghip. Ngi Nht Bn quen vi
iu: sng kin thuc v mi ngi, tch cc xut sng kin quan trng khng km
g tnh hiu qu ca n, bi v l iu ct yu khin mi ngi lun suy ngh ci tin
cng vic ca mnh v ca ngi khc. Mt doanh nghip s tht bi khi mi ngi
khng c ng lc v khng tm thy ch no h c th ng gp.
" ng cp ca 1 ngi c nh gi bng s n lc bn b c i ch ko phi
l s xut thn bt ng". Ngi Nht coi trng s chm ch n lc tng t 1 lu di
chm chm nhng c i hn l s thng tin nhy vt.
Vic nh gi nhn vin trong mt thi gian di s lm nn lng nhng ngi
chy theo nhng tnh ton ngn hn, n gip thc y mt thi tch cc vi vic hp
tc vic thc hnh v vic nh gi v cui cng cho php nhng thnh tu thc s
thot ra khi ton b.
ngha a t tng qun tr ca ngi Nht:
- Th nht, t tng ca ngi Nht dy chng ta lng tin. Nng sut v lng
tin lun i i vi nhau, ci c v k l n u. un hiu kin khng nh
ny, ch cn quan st qu trnh pht trin kinh t nc Anh vo nhng thp k 70-80.
Lng nghi k thng tr gia cc nghip on, chnh ph v gii ch. N lm t lit
nn kinh t n n i h thp mc sng ca ngi Anh xung mt tnh trng thm hi.
Karl Marx cho rng, lng nghi k y l h qu tt yu ca ch ngha T bn, nhng
ng thi cng l sc mnh gy nn s ph sn cui cng ca h thng T bn Ch
ngha.
- Th hai l dy chng ta s tinh t. Chuyn ng v phc tp, quan h gia
con ngi vi con ngi phn nh nhng sc thi v nhng s tinh t m mt ngi xa
22
l khng nm c. Kh nng thit lp nhng s khc bit rt r rt trong tnh cch cho
php pht trin nhng quan h c bit lnh mnh.
2.2.2. Nh m v hn ch ca ng qu n tr ca i Nht:
u im Hn ch
Ch lm
vic sut i
- Ch lm vic sut i cng
ging nh mt s rng buc
lu di gia ngi lao ng v
cng ty, cho php cc ch cng
ty s dng mt b phn lao
ng ng k vi nhng quy
nh cht ch.
- To cho ngi lao ng an tm
v gn b vi doanh nghip,
to nn s n nh tinh thn,
nhn vin s lm vic ht mnh
vi cng ty.
- Tng cng s gn b gia cc
nhn vin cng ty, quan h tt
to iu kin cho cng ty nng
cao nng sut v cng nhn
khng s mt vic.
- Cng nhn d li v
khng pht huy sng to c
nhn bi ch cn lm va
l c ln lng, h
khng phi lo g khc
ngoi cng vic v cng ty
to iu kin cho h.
- Vic bt s b tr ngi
o khng ch trng mc
n hn bt.
- Nhn vin ca cng ty no
ch bit cng ty v sng
v cng ty nn h khng
c cuc sng ring t
phong ph.
nh gi v Quan nim nh gi v bt Thi gian bt c th ln ti
23
bt Nht Bn rt thn trng, th thch
lu di tun t t thp n cao. Do
s c iu kin nh gi
ng. cao tnh cng ng, s
ha hp giao cm v gn b.
10-15 nm nn khng khuyn
khch c ngi ti, khng
tn dng c tim nng ca
lc lng tr .
Ngh nghip
khng chuyn
mn ha
Ngi nhn vin c hiu bit
rng, c kh nng thay th, bc lt
cho nhau trong cng vic v thch
nghi nhanh vi yu cu thay i
cng vic.
Vic o to cho nhn vin rt
tn km, ko di thi gian,
trnh chuyn mn ha,
nng sut lao ng s kh
nng cao.
C h kim
tra
ch kim tra gin tip, mc
nhin c th tng cng s quan
tm, t kim tra, nh gi kt qu
c nhn ca tp th.
Nu tp th thng ng vi
phm hay kim tra xu xa,
che giu khuyt im cho
nhau,..c th nh hng rt
ln ti vic kim tra v kt
qu kim tra s tr thnh v
ngha.
Quyt nh v
trch nhim
Quyt nh tp th s pht huy
c tnh tr tu tp th v ra
quyt nh chnh xc. To s bnh
ng, hp tc gia c thnh vin.
Vic quyt nh tp th gy
mt thi gian v cng ty kh
ra quyt nh kp thi, sng
sut theo yu cu nhanh nhy
ca th trng.
Vic chu trch nhim tp th
s lm cho nhn vin li,
trch nhim cho nhau, gy hi
24
cho cng ty, tr hon vic kinh
doanh,..
Ch tr
ng theo
thm nin
- Khuyn khch nhn vin tham
gia tch cc vo cc chng
trnh o to nng cao kh
nng k thut.
- Nhn vin trung thnh vi
cng ty hn.
- Mi thnh vin cng nhau lm
vic v cng gip cho s pht
trin ca cng ty nhiu hn.
C h qun l
ch qun l chnh xc, t m ,
kht kh nhng li rt mm d o,
d i vo lng ngi. cng vic
c thc hin theo cch thc t
i ln , c cu t chc c th
thay i.
ch qun l c phn mm
d o c th to cho nhn vin
tm l li v kh khn cho
vic p dng i vi c nhn
vin c bn cht xu.
2.2.3. So ng qu n tr nhn s ca i Nh ng qu n tr
nhn s ca i M
T tng qun tr nhn s ca cc nc l nhng mng kin thc rt rng. V
vy, c th so snh mt cch chi tit v r rng, nhm chng ti s phn tch ba hc
thuyt qun tr nhn s in hnh i din cho t tng qun tr nhn s ca ngi
25
Nht v ngi M. C th l thuyt X, thuyt Y ca ngi M v thuyt Z ca ngi
Nht.
Ging nhau:
- Cc hc thuyt u xoay quanh vic iu ch nh hnh vi ca con ngi, ly
con ngi l trng tm ca mi l thuyt. M i hc thuyt u c gng phn tch
nhn r bn cht con ngi a ra nhng phng php iu chirh ph hp.
- C gng to ra s cng bng trong nh gi, x pht bng cc h thng chnh
sch kh n thng, k lut ca mnh.
- Cc hc thuyt ny u nhm mc ch ti a ha hiu qu lao ng m
li thnh cng cho doanh nghip mnh
Khc nhau:
Ngi M Ngi Nht
Thuyt X Thuyt Y Thuyt Z
im
C ci nhn theo thin
hng tiu cc v con
ngi. S dng quyn
lc tuyt i vi cp
i iu khin v
gim st cht ch.
Nhn nhn con ngi
hi u lc quan
nhng n cng a ra
cch qun l linh
ng, ph hp vi
mt s lnh vc c tri
thc cao v i hi s
sng to ca nhn
vin.
- Mong mun lm
tha mn v gia
tng tinh thn ca
ngi lao ng
t h t c
nng sut cht
lng trong cng
vic.
- L mt nn vn
26
ha nht tr trong
cng ng, bnh
ng hp tc gia
cc thnh vin
cng nhau hng
n mc ch
chung.
Ni dung
- Li bing l bn
tnh ca con ngi
bnh thng, h ch
mun lm vic t.
- H thiu ch tin
th, khng dm
gnh vc trch
nhim, cam chu
ngi khc lnh
o.
- T khi sinh ra con
ngi t coi
mnh l trung tm,
khng uan tm n
nhu cu ca t chc.
- Bn tnh con ngi
l chng li s i
- Li nhc khng
phi l bn tnh
b m sinh ca con
ngi ni chung.
Lao ng tr c,
lao ng chn tay
cng nh ngh
ngi, gii tr u l
hin tng ca con
ngi.
- iu khin v
da khng phi l
bin php duy nht
thc y con ngi
thc hin mc tiu
ca t chc.
- Ti nng con
ngi lun tim
n, vn l lm
- h lm vic
sut i
- Trch nhim tp
th
- o m, nh gi
chi li, r rng song
bin php kim
sot t nh, mm
o, gi th in
cho ngi lao
ng.
- Ra uyt nh tp
th.
- nh gi v bt
mt cch thn
trng.
- uan tm n tt
27
mi.
- H khng c lanh
li, d b k khc
la o v nhng k
c tm nh la.
sao khi y c
tim nng .
- on ngi s lm
vic tt hn nu
t c s tha
mn c nhn.
c cc vn ca
ngi lao ng, k
c gia nh h.
Phng
php l
lun
- Nh un tr phi
chu trch nhim t
chc cc oanh
nghip hot ng
nhm t c
nhng mc tiu v
kinh t trn c s
cc yu t nh: tin,
vt t, thit b, con
ngi.
- i vi nhn vin,
cn ch huy h,
kim tra, iu ch nh
hnh vi ca h
p ng nhu cu ca
t chc.
- ng bin php
thuyt phc, kh n
thng, trng pht
- Thc hin nguyn
tc thng nht gia
mc tiu ca t
chc v mc tiu
ca c nhn.
- Cc bin php
un tr p ng
i vi ngi lao
ng phi c tc
ng mang li "thu
hoch ni ti.
- p ng nhng
phng thc hp
n c c s
ha h n chc chn
ca cc thnh vin
trong t chc.
- huyn khch tp
- Rt coi trng s
trung thnh v
lng t trng, hay
ci ti c nhn.
- Lun c gng
hng n s ha
hp, nht tr trong
tp th trong hc
thuyt Z c s
ha hp ca ba
yu t: nng sut
lao ng, s tin
cy v s khn
kho trong quan
h gia ngi vi
ngi.
http://www.saga.vn/view.aspx?id=12240http://www.saga.vn/view.aspx?id=12240
28
trnh biu hin
hoc chng i ca
ngi lao ng i
vi t chc.
th nhn vin t
iu khin vic
thc hin mc tiu
ca h, lm cho
nhn vin t nh
gi thnh tch ca
h.
- Nh un tr v
nhn vin phi c
nh hng ln
nhau.
Khi so snh ba hc thuyt X, Y, Z, chng ta nhn thy chng khng h ph nhn
nhau m s ra i ca thuyt sau l s khc phc nhng mt cn yu km ca cc
thuyt trc. T hc thuyt n hc thuyt Z l mt qu trnh t hon ch nh v tri
thc trong khoa hc qun tr m c th l qun tr ngun nhn lc. iu th hin
c mun ca con ngi l t ti mt trnh qun l nhn s u vit nhm m li
nhng li ch thit thc cho ngi lao ng, cho doanh nghip v cho x hi.
2.2.4. V d v doanh nghi p p d ng qu n tr nhn
s ca i Nht:
General Motor l mt cng ty in hnh trong vic ng dng thnh cng t
tng qun tr ca ngi Nht v khng mt cng ty no ca Hoa K xy dng c
mt phng php tham gia cp nh my nghim tc v y n nh vy.
http://www.saga.vn/view.aspx?id=460
29
ng Edward N.Code l ch tch ca , ng l ra ng ra lnh cho hng trm
nghn cn b cng nhn phi lm vic vt v v sn xut ngy cng nhiu hn nhng
ng khng lm nh vy, bi N.Cole hiu rng ng ch c th ch huy h vi s ng
ca h. Nm 197 xut hin y ban quc gia ci thin i sng trong lao ng. y
ban ny lo ci thin lng tin gia nghip on v ban gim c trong cng ty bng cch
gip m i bn hiu c nhng s t nh ca lp trng bn kia v bng cch pht trin
mt hnh thc thn mt trong cng ty.
Mt v d in hnh v ng dng thnh cng thuyt Z ti GM c th nh sau:
thng 8/1975 GM xy dng h thng x hi k thut trong cng ty. Qua qu trnh
nghin cu v phn tch, cng ty xy ng nn mt nguyn tc qun l theo m
hnh -kp nh sau: -kp l nhm c bn trong ni b cng ty lm nn cho cht lng
i sng trong lao ng v cho vic tuyn m nhn vin. -kp gm 8 n 10 ngi.
M i -kp chu trch nhim v tt c cc hot ng gn vi chc nng ca mnh, k c
kim tra cht lng, lp rp my v bo ng my. Ngoi nhng nhm, m i -kp by
ra mt i biu vo cc y ban nh my v chu trch nhim tho lun nhng vn
chung hn. t trong nhng vn c lin uan n vic trin khai tiu chu n nh
gi kh nng c nhn so vi kh nng cao hn ng c tng ln. t y ban nh
my chu n b mt s kin nhc nh m ban gim c tip nhn mt cch thun li.
Do vy, cng ty t c nhng thnh tu rt ng kinh ngc:
Cht lng sn ph m tt, gi c hp l
m bo 99% lng hng giao m khng tng cc vn chuyn
Ch s an ton tt nht
S gi lm thm c kim sot i % i vi ngi n lng v ngi lao
ng an lng gi.
Cho ph hot ng thp
Hiu qu tng thm 96%
30
CHNG 3. NG DNG T TNG QUN TR NHN S CA NGI
NHT VO THC T VIT NAM
Mt l, cc doanh nghip Vit Nam cn quan tm, coi trng hn na yu
t on ngi trong s tn ti v pht trin ca doanh nghip.
Hin nay, cc doanh nghip Vit Nam hu ht l cc doanh nghip va v nh,
tim lc ti chnh khng vng mnh, khoa hc-k thut vn cn nhiu hn ch. Bn
cnh , nn kinh t ang gp phi rt nhiu kh khn. o , cc oanh nghip cn
ch trng hn v yu t con ngi c th gip doanh nghip tn ti v pht trin.
Thc t cho thy, ngun nhn lc con ngi) l ngun ti nguyn sng duy nht c
th s dng v kim sot cc ngun lc khc, c th khai thc tt nht kh nng, nng
sut v hiu qu. V vy, nu kh nng v nng lc ca ngi lao ng c nng cao
hay pht trin th doanh nghip cng ngy cng pht trin hn, tim nng hn, ln
mnh hn.
Cc nh qun tr cn phi hiu v c bin php qun l thch hp c th pht
huy c sc mnh v t cht ring c ca ngi Vit Nam. Trong cc doanh nghip,
chnh sch lng, thng tha ng, chnh sch phc li ph hp c th kch thch
tinh thn lm vic cng nh gi chn nhn vin. ng thi, cn to ra mi trng lm
vic ph hp, thn thin p ng c nhng yu cu cn thit kch thch nng lc
lm vic, sng to ca nhn vin. Hiu v xc nh r nhng thun li v kh khn m
cc nhn vin trong cng ty mnh ang gp phi, nm bt tm t, nguyn vng ca h
kp thi ng vin, khuyn khch v h tr h. Mt vic ht sc quan trng na, cc
doanh nghip phi ht sc uan tm n vic o to, cp nht kin thc cho nhn
vin, nng cao trnh chuyn mn nghip v, to iu kin cho nhn vin c pht
trin ton din, t lm cho h lun cm thy hng th vi cng vic ca mnh m
cng hin ht mnh cho s pht trin ca doanh nghip.
31
Hai l, cc doanh nghip nn ch trng hn na v mnh dn u t ho
chnh sch thu ht v gi chn nhn ti.
Nu in ti l nguyn kh quc gia th nhn ti chnh l sc sng ca doanh
nghip. Trong thi bui nn kinh t kh khn v cnh tranh gay gt nh hin nay, tri
thc c xem l ngun lc sn xut quan trng, vy nn vic s hu nhiu nhn ti
lun l yu t quyt nh s bn vng, nng lc cnh tranh v pht trin ca mt doanh
nghip. Chnh v l do ny, cc doanh nghip cn phi ch trng n vic thu ht v
gi chn nhn ti. C th:
Cc doanh nghip nn xy dng li chin lc thu ht v gi chn nhn ti: Cc
chin lc ny phi ch trng vo vic to ra mt mi trng vn ha cao
nhng c nhn c thnh tch lm vic xut sc a ra nhng khuyn khch c
gi tr v hp dn i vi nhng c nhn c nng lc y mnh vic tuyn dng
nhng c nhn c trin vng v p ng c yu cu pht trin lu di ca
doanh nghip; pht hin, nui ng v pht trin cc nh lnh o c kh nng
ngay t nhng ngy u tin h mi gia nhp t chc. ng ngi thu nhn nhn
vin mi v o to h th o nh hng ca cng ty mnh. Cc doanh nghip
nn uan tm n mt ngun cung cp cc nhn lc trnh cao l t cc
trng i hc v ao ng trn c nc.
Tuyn dng v pht trin cc nh lnh o c nng lc v ph m cht: Cc
nh lnh o cn c nhng nng lc g thu ht v gi nhn ti? ng tc o
to, pht trin cc nh lnh o c vai tr nh th no trong vic gip h c
c nhng nng lc ny? Trc tin, s tng tc gia ngi v ngi l yu
t quan trng nht trong vic to ra ngun cm hng lm vic cho cc nhn ti
v gi h li t chc. c nh lnh o phi hiu r nhng iu g c th ng
vin nhn vin. Ni chung nhn vin thng nh gi rt cao tnh chn tht, ci
m, trung thc, lim chnh cc nh lnh o. Nghin cu cho thy, c th
32
lm tt vic gi nhn ti, cc nh lnh o cn phi c nm nng lc, ph m cht
hng u i y:
Nhn ra tim nng ca cc nhn vin v pht trin nhng nhn vin
c kh nng nht trong t chc.
ip cc nhn vin vt qua nhng gii hn kh nng m bn thn
h hoc nhng ngi xung quanh lm tng, tc l gip h vt
qua ro cn tm l kh nng ca ti ch n .
t ra nhng mc tiu r rng v c nhng phn hi chn tht,
khch quan cho cc nhn vin.
Th hin s am m vi cng vic, nhit tnh trong cc mi quan
h.
Xy dng mt mi trng lm vic cao nim tin.
c bit xy dng mi trng vn ha oanh nghip, coi l bn sc ca
doanh nghip, l ct li thu ht nhn ti, to mnh m cho s pht trin ca doanh
nghip. Nhn ti thng c khuynh hng gn b hn vi nhng doanh nghip c vn
ha ph hp vi nhng gi tr c nhn v c th gip h t n thnh cng trong s
nghip. Vn ha oanh nghip phi c thm su trong tt c mi ngi m cc cp
lnh o, qun l phi l ngi tin phong, trnh trong doanh nghip tn ti lc
y kt hp vi lc ht t th trng lao ng bn ngoi ly mt nhn vin.
Ba tha i t du v nhn thc ca cc nh qun tr.
Cc doanh nghip Vit Nam a phn l cc doanh nghip va v nh, o ,
cng tc qun tr nhn s cn thiu chuyn nghip. Mt trong nhng yu km ca cc
nh qun tr trong cc cng ty Vit Nam l vn cha hnh thnh t uy, tm nhn chin
lc, cha xy ng c cho doanh nghip mnh k hoch pht trin tm trung v di
33
hn. o , cha nh gi ng mc tm quan trng ca ngun nhn lc- ti sn qu
gi ca cng ty, o , h xem vic xy dng v pht trin ngun nhn lc cho cng ty
l mt khon chi ph ch khng phi l khon u t. t iu na, hu ht cc nh
qun l trong cc doanh nghip Vit Nam lun ngh rng mnh tn lp cao hn nhn
vin nn mun nhn vin phi lm theo mnh lnh ca mnh dn n vic gia ngi
qun l v nhn vin lun tn ti mt khong cch khng th xa b.
V vy, thit ngh, cc nh un tr nn xy dng cho mnh tm nhn trung v di
hn. T , cc nh un tr s nhn ra c gi tr ca yu t con ngi trong doanh
nghip mnh v tn dng tt ngun ti sn qu gi ny. Bn cnh , cc nh un tr
Vit Nam nn thay i cch nhn nhn v quan h gia mnh v nhn vin trong cng
ty. Nn chng, x m cc thnh vin trong cng ty l mt gia nh, cng khuyn khch
nhau lm vic, lng ngh v nh gi cc tng ng gp sng to ca nhn vin.
Mt iu quan trng na l bn thn cc nh qun l nn thc lm vic tht tt tr
thnh mt tm gng tt cho nhn vin hc tp v lm theo.
Bn l, cc doanh nghip Vit Nam cn cn trng hn t ong vi nh gi
bt v b nhim nhn vin.
Thc t trong cc doanh nghip Vit Nam, vic nh gi, bt v b nhim
nhn vin vn cn ph thuc vo mi quan h, bng cp, uan tm n nhng thnh
tch v li ch trong ngn hn. Trong khi , vic nh gi, bt v b nhim ng
vai tr quan trng trong vic xy dng mt i ng nhn s cht lng cho doanh
nghip.
V vy, cng tc nh gi, bt, b nhim nhn vin thc s t c hiu
qu tch cc, trnh vic s dng nhm ngi cng nh b st nhn ti, cc doanh
nghip cn lu mt s vn sau:
34
- Lm tt khu tuyn dng u vo. Tuyn dng nhn s phi thc s xut
pht t yu cu ca cng vic, t i hi ca cng tc qun l, pht trin ngun nhn
lc, trn c s ca cc hot ng phn tch, nh gi, bo v ngun nhn lc hin
ti v tng lai. Vic tuyn dng mi cn gn vi vic c cu li t chc b my v
theo mc tiu i mi v cht, thay th mnh nhng ngi khng p ng c yu
cu thc thi cng vic trong oanh nghip.
- nh gi hiu qu cng vic, nng lc ca nhn vin mt cch ton din,
nhn nhn a chiu, khch quan. ng tc nh gi nn c s ci tin chuyn t cch
thc t kim im v bnh bu sang nh gi trn cc mt: nng lc chuyn mn, hiu
qu cng tc; ph m cht o c, tc phong, thi ng x v quan h ng nghip;
kt hp gia hnh thc t nh gi, gp ca tp th n v cng tc, kin ca cp
trn xp loi hng nm th o cc mc xut sc, hon thnh tt nhim v, hon thnh
nhim v v khng hon thnh nhim v.
- bt v b nhim nhn vin cn xem xt mt cch c n trng v khch
quan. M i cng ty nn xy dng nhng tiu ch r rng, c th cho m i v tr cng vic.
Cn c qu trnh i c th bt v b nhim cho mt v tr, khng nn ch nhn
nhn da vo hiu qu cng vic trong ngn hn.
35
KT LUN
Nh chng ta u bit, Nht bn lun l mt trong nhng cng quc hng u
th gii vi nn kinh t pht trin kinh ngc so vi nhng hn ch t nhin m to ha
ban cho h. l kt qu ca nhiu yu t kt hp li, khng th khng k n ngh
thut lnh o ca nhng ngi ng u cc doanh nghip Nht Bn, v c c th
ha ua phng thc qun tr nhn s c trng ca hu ht cc cng ty Nht Bn.
Thng qua qu trnh tm hiu v phn tch c th thy thuyt Z ca Ouchi
thm nhun v tr thnh kim ch nam cho i b phn cc nh qun tr Nht Bn. H
p dng, iu ch nh cho ph hp vi vn ha trong oanh nghip ca h v thnh cng
vi phng thc ny. Tuy cn mt s hn ch nht nh nhng so vi thnh qu chung
ca i b phn th iu khng ng k.
Vit Nam l mt quc gia phng ng nh Nht Bn nhng trn thc t,
chng ta cn thua km h v nhiu phng in, nn kinh t nc ta cha thc s c
mt v tr cao trn trng quc t. V vy, tip thu tinh hoa t ngh thut lnh o ca
nc bn l vic m chng ta nn lm. Tuy nhin, o c th vn ha ca tng nc,
c bit khi vn ha oanh nghip kiu Vit thm su trong tri thc ngi dn ta
nn vic hc hi cn c s iu ch nh cho ph hp v thc s pht huy hiu qu trong
qu trnh p dng ti Vit Nam. Vi bn cht thng minh v cu tin, chng ta hon
ton c th tin vo s thnh cng khi hc hi t tng qun tr t t nc mt tri
mc v m li mt cuc ci cch hiu qu trong ni b ca cc doanh nghip nc
nh. l mc tiu m bt c mt doanh nghip Vit Nam no cng ang c gng
phn u nhm gp phn ua nn kinh t nc nh ha mnh vo xu th chung ca
ton Th gii, vn ln thnhmt1 quc gia khng ch c lp, t do m cn pht trin
bn vng, tr thnh nim t ho ca m i ngi dn Vit Nam.
36
DANH MC TI LIU THAM KHO
1. Qun tr ngun nhn lc PGS. TS. Trn Kim Dung NXB Tng hp Thnh
ph H Ch Minh 2011.
2. M hnh qun l x nghip Nht Bn-S thch thc i vi M v Ty u,
Thuyt Z William Ouchi Vin Kinh t Th gii 1986.
3. cng bi ging mn Qun tr ngun nhn lc PGS. TSKH. Phm c
Chnh.
4. Website: www.nhatban.net.vn, www.vi.wikipedia.org
http://www.nhatban.net.vn/http://www.vi.wikipedia.org/