A.
L CI
Tt c nhng ngi n ng tham gia m ci ti Scotland u phi mc vy, trang
phc truyn thng ca t nc ny. Mi t nc, mi dn tc u c truyn thng ring v
phong tc ci hi. Mt s trong nhng phong tc kh th v v trang trng trong
khi s khc li hon ton lp d, nhn do bt ngun gio. t nc Scotland ring
bit v vn Scotland lun th n rut cu, nam thc m ci ca khng l ngoi l.
ni ting vi nhng nt ha, phong cch ngi hin s chng ging ai: gii mc
vy... v nghi ngi Scotland cng Trong th k XXI ny, m ci ca ngi dn Tt
nc bn vo ngi c x Scotland l s kt hp du ch r gia m ci truyn thng k l
v c phn tn t nhng nim tin tn
vng cao vi m ci truyn thng hin i trong cc nghi thc c sp xp kh hp
l. Truyn thng m ci ca ngi Scotland c ngun gc xa xa t th k XIII. Cc
phong tc ci hi thay i nhiu qua nm thng. Hin nay mt s m ci vn lm
theo truyn thng c, trong c tc l tt nc bn vo c du. vng
Aberdeenshire, tc l tt nc bn vo c du trc khi m ci c t chc vn tn ti
v kh th v, c o. Hi u, ch c cc c du tng lai b bn b t nc bn nhng nhiu
m ci sau ch r cng c hng th nc . Bn b s t ngt xut hin trc mt c du,
ch r v t ln ngi h cc loi nc bn m h c th ngh ra nh sa ng, trng thi,
c ri thiu, nc xt c bc mi, mt ng, bn, bt, xc xch, lng v... C du, ch
r chun b sn tinh thn c gng hng chu nhng th nc bn, khng chy trn hoc
n np. Ngi Scotland tin rng s s nhc ny chun b cho h tinh thn i mt vi
tt c nhng kh khn trong tng lai nh ngi n ng c th ri vo tnh cnh ca
nhng ngi v gia c bn thu khng c tm ra, cn ngi ph n c th phi tri qua
nhng iu s nhc ln hn nhiu trong cuc sng hn nhn sau ny. Sau khi b t
nc bn, ngi ta tri c du hoc ch r, hoc c hai vo mt ci cy ri vc h i
xung quanh lng, vo qun ru, m bn b i theo thi ci, h reo, p gy, nh
trng, cm chai l p vo nhau pht ra ting ku tuyn b m ci trc s chng kin
ca tt c mi ngi. Cuc diu hnh qua cc ng ph c th ko di hng gi v ba tic
thng kt thc trn b bin.
Nhng cnh tng ca mt m ci t nc bn i khi khin du khch nhn my kh
hiu. Phong tc ny c cc cnh st trng m t l mt hnh vi vi phm c chp nhn.
Nhng m thanh n m ng to ra trong m ci c phong tc t nc bn phn no c mi
lin h vi truyn thng gy hot no khng ch trong l Diu hnh m ci m cn cc
l hi khc ca vng Orkey. Trong cc dp ny ngi ta coi ting hot no gn gi
mt c tin... V n cui ngy ca l ci t nc bn, mi ngi u chng kin cnh c
du, ch r trong tnh trng kh ti t v h phi mt mt ngy tm ra. Phong tc
truyn thng nh trn l ti sn v cng qu bu trong kho tng vn ha ca dn tc
Scotland. l s k tha v mang nhiu nh hng ca t tng, c tin m t tin h li
t ngn i . B. NHNG IU TH V L hi Raisin Monday ca i hc St Andrews Ti
trng i hc St Andrews, vo nm hc mi, nhng sinh vin nm cui s dn mt
sinh vin mi i tham quan trng. Khi n l Raisin Monday vo thng 11,
sinh vin mi s a cho ngi ph trch ca mnh 0,45 kg nho t lng bit n v
mong nhn c tm giy xc nhn vit bng ting Latin. Sinh vin no khng t s b
nm vo i phun nc. Hin nay, nho kh c thay bng mt chai ru vang, v t nc
thay bng trt bt x phng.
Sinh vin t ra rt hng th khi c tham gia vo bui l Raisin Monday ca
trng St Andrews n ng mc vy C l i vi du khch khi n thm Scotland iu
ngc nhin nht chnh l nhng ngi n ng mc vy. Nhng chic Kilt (vy) truyn
thng c ngi n ng mc ln ngi rt dy, lm bng len gi m. Hoa vn duy nht ca
Kilt l caro v mi dng h, b tc li s hu nhng mu vung v mu sc ring.
n ng Scotland mc Kilt (vy) vo ngy thng, l hi, tic ci v c cng s
Ti Scotland, cha v con trai mc Kilt i l nh th, v dn biu qu phi mc
Kilt vo ta nh quc hi, binh lnh mc Kilt trong cc cuc diu hnh tt c u
th hin s trn trng v nim kiu hnh ca ngi Scotland. Ken ti
C. L TT
L hi Hogmanay ca ngi Scotland
Tc xng t v t la Tc xng t khng ch tn ti Vit Nam m cn Scotland.
Trong sut l Hogmanay (l hi mng nm mi ca ngi Scotland), ngi Scotland
tin rng, ngi no t chn vo nh mnh u tin s l ngi mang theo may mn vo
nh. Theo h, "i tng" c th mangn vn hn l nhng ngi n ng c b tc mu en v
n nh bn khi trn tay ang cm mt mn qu! Ngi Scotland cng t la. Hu ht
nhng ngi lng nh nh c ca Stonehaven, nhng ngi n ng diu hnh qua cc
con ph cng vi nhng qu cu la, biu tng cho mt tri. Mi ngi t chy nhng
thng c cha nha ng bn trong ri ln chng ra ph. Hoc n tng hn lchuyn ci
thng ang rng rc la qua vai nhngngi n ng dng cm. Theo h, nh vy nm c
b t i v m ng cho nm mi n. m trc ngy tt dng lch, mi gia nh ngi
Scotland u ri mt t tin vng ngay trc ca nh. Mc d khng c ngi trng
chng, nhng c trm cp v ngi n xin khi nhn thy nhng ng tin ny cng khng
bao gi nht ly. Bi v theo phong tc y, ri tin vng trc ca vo trc m
giao tha, hm sau khi nm mi n, sm tinh m va m ca lin nhn thy ngay
tin vng s mang li nhiu ti lc, ngha l nhn thy pht ti. D. MA CHAY L
hi Samhain vo u thng 11 ca ngi Celt (Ireland, Scotland...) l ngy dn
chng tng nh nhng ngi thn cht (ngoi vic n mng s gt hi xong). Trong
dp ny thc n c ngoi ca cho ngi cht v n c thp sng trong m (nh m Ging
sinh). Halloween hay Hallowe'en l mt ngy l hi truyn thng c t chc vo
m ngy 31 thng 10 hng nm. c bit trong ngy ny nhng a tr s ho trang
trong nhng b trang phc qui l i n g ca nhng ngi nh xin bnh ko. Ngy l
ny c t chc cc nc phng Ty, ch yu Hoa K, Canada, Vng quc Lin hip Anh
v Bc Ireland, Ireland, Puerto Rico v bt u tr nn ph bin ti c v New
Zealand. N c ngi Celt Anh, Php, Ireland t chc t n sau ma thu hoch.
Ngi Ireland, Scotland, Wales cng nhng ngi nhp c khc mang phin bn ca
l hi ny ti vng Bc M th k 19. Biu tng ca ngy l Ha l qu l nhng tri b
ng c khot theo nhng khun mt tng tng. S gia Nicholas Rogers, ngi khm
ph ngun gc ca ngy Halloween, lu rng trong khi "mt s nh nghin cu vn
hc dn gian pht hin
ngun gc ca n trong l La M ca Pomona, n thn ca tri cy v ht ging,
hoc trong ngy l ca ngi cht gi l Parentalia, n r rng c lin quan n cc
l hi Celtic ca Samhain, m ban u c gi l Samuin (pht m l sow-an hoc
sow-in) ". Tn gi ny c ngun gc t ting Ailen c v c ngha l "kt thc ma
h". [1] Mt l hi tng t c t chc bi nhng ngi Anh c i v c bit n nh
Calan Gaeaf (pht m l Klan Gi av). Snap-Apple Night bi Daniel
Maclise hin th mt bn Halloween Blarney, Ireland, vo nm 1832. Cc tr
em trn bob quyn cho to. Mt cp v chng trung tm chi mt bin th, c lin
quan n vic ly mt qu to treo t mt chui. Cc cp v chng ti l hi chi
games.L hi Samhain k nim kt thc "na sng" ca nm v bt u ca "na ti", v
i khi c coi l "Nm Celtic mi". The Celts c xa tin rng bin gii gia th
gii ny v cc th gii khc tr thnh mng trn Samhain, cho php nhng linh
hn (c hai loi v hi v c hi) i qua. Linh hn ca gia nh, ng b t tin c
vinh danh v mi nh trong khi tinh thn c hi c ngn chn. Ngi ta tin rng
s cn thit trnh khi nhng linh hn t c dn n vic mc trang phc v mt n.
Mc ch ca h l ngy trang mnh nh l mt linh hn t c v do trnh tn hi.
Scotland cc linh hn mo nhn bi nhng ngi n ng tr mc o trng eo mt n,
che khut hoc bi en khun mt. Samhain cng l mt thi gian d tr thc phm
v gia sc git m cho cc ca hng ma ng. ng la hi ng gp mt phn ln trong
cc l hi. Tt c cc ng la khc b dp tt v mi nh thp sng l si ca h t la
tri. Cc xng gia sc git m c nm vo ng la hi. i khi hai ng la s c nhm
gn nhau, v mi ngi cng gia sc ca h s i b gia chng nh l mt nghi l ty
ra. Mt tp tc ph bin l bi ton, thng lin quan n vic s dng thc phm v
ung. Tn gi "Halloween" v nhiu truyn thng ca n ngy nay bt ngun t thi
Anh c xa. Ngun gc ca tn T Halloween l ln u tin c chng thc trong th
k 16 v i din cho mt bin th Scotland y hn cc Tt c Linh--
Ngay c ("ti"), ngha l, vo m trc Ngy l Cc thnh. Khong u th k 20,
cch vit "Hallowe'en" c s dng thng xuyn, c lt m "v" v rt ngn t. Mc d
cm t "Cc thnh" c tm thy trong ting Anh (ealra hlgena mssedg, ngy ca
tt c cc v thnh), All Hallows-Ngay c bn thn n khng c chng thc cho n
nm 1556. E. NIM TIN Tn gio: Gio hi Scotland, vi tn gi ph bin hn l
The Kirk, l quc gio ti Scotland. Gio hi Scotland thuc cng ng Khng
Cch, chp nhn nn Thn hc Ci cch vi cu trc t chc theo th ch Trng Lo.
Mc d l quc gio, Gio hi Scotland khng chu s chi phi ca chnh ph.[5]
Gio hi c chnh thc cng nhn c lp vi Quc hi Anh bi o lut v Gio hi
Scotland nm 1921, gii quyt nhng tranh chp ko di hng th k gia gio hi
v chnh ph v php l v v cc vn tm linh. Thi k ci cch tn gio Scotland
khi u t nm 1560 di s lnh o ca John Knox c xem l giai on chu nhiu nh
hng ca nn Thn hc Calvin ko di sut th k 17 v 18. Trong thi k ny, Gio
hi Scotland duy tr nghim nht thn hc Calvin, v kim sot cht ch i sng
tm linh v o l ca a s dn chng. Gio hi to lp nh hng to ln i vi tin
trnh pht trin vn ha Scotland trong nhng nm u thi hin i. Theo thng k
nm 2001, trong s 40% dn s Scotland nhn nhn c duy tr mi quan h vi
Gio hi Scotland, ch c 12% l thuc vin tch cc ca gio hi. V t chc, Gio
hi chia thnh nhiu gio s tng ng vi mi cng ng dn c trn khp nc, mi ni
u c mt gio on. Hin vn tn ti Scotland mt cng ng Cng gio Rma vi s lng
ng k, nht l pha Ty. Sau cuc Ci cch Khng Cch, Gio hi Cng gio tip tc
duy tr nh hng trn Cao nguyn, v mt vi o nh Uist v Barra. Trong th k
19, nhng cuc di dn t Ireland gip gia tng dn s Cng gio ti Scotland.
iu ny tip tc sut th k 20 vi s lng ng k di dn cng gio t v Ba Lan vo
Scotland. Nhiu khu vc Scotland (t bit l vnh ai Trung Ty quanh
Glasgow) xy ra nhng xung t phe phi, nht l s him khch bng gia i
truyn thng Cng gio La M Celtic v i truyn thng Khng Cch Rangers.
Di tch Nh th ln thnh Andrew ti St Andrews, Fife. Ngoi ra, cn c
cc gio phi khc thuc cng ng C c gio nh Gio hi T do Scotland c cng
ngun gc vi Gio hi Scotland nhng c khuynh hng bo th hn trong gio
nghi v thn hc, Gio hi Episcopal Scotland hnh thnh mt phn ca cng ng
Anh gio theo gim mc ch, Gio hi Gim L Scoland, v cng ng T tr Gio on;
v gio phi C c Phc lm. Hi gio l mt tn gio khng thuc C c ln nht ti
Scotland (c lng c n 50.000), mc du ch chim 1% dn s. Cng c nhiu cng
ng Do Thi gio v o Sikh, t bit l ti Glasgow. Scotland c mt t l kh
cao s ngi t nhn khng thuc tn gio no, chim khong 28% dn s. F. AM
THUC NI TING VI Ru Whisky, mn n Deep Fried Mars Bars, tht b
Scottish. C trn mt trm nh my sn xut ru whisky Scotland v mi loi ru
u khc nhau. Nhng nh my ru ny ri khp Scotland - mt s gn Edingburh v
Glasgow min Nam, mt nh my Skye, hai nh my Orkneys thuc min Bc. Trn
cc o nh ca Islay cng c su nh my ru! Khong mt na s nh my ru li nm gn
sng Spey hoc gn vng Inverness; nhiu ngi hay n thm ving v ung mt cht
nhiu loi whisky khc nhau. Du khch n Edinburgh c th ving Trung tm
Scotch Whisky Heritage Centre nm gn ta lu i. Nhng nh l ng c ung
nhiu ru v whisky y rt mnh!
http://blog.yume.vn/xem-blog/phong-tuc-don-tet-do-day-trenthe-gioi.nuhongbuongbinh.35B09D34.html
http://afamily.vn/an-ngon/20100101102032929/Phong-tuc-an-Tet-doc-daotren-the-gioi/
http://www.anhdao.com.vn/up/showthread.php?p=72
http://bocau.net/blog/644.html
http://vi.wikipedia.org/wiki/Scotland
