Hanzehogeschool
Margreet Luinge, Ellen de Wit, Karin Neijenhuis
Consensus ten aanzien van kenmerken,
comorbiditeit en verwijzing van kinderen met
luisterproblemenDe mening van Nederlandse logopedisten en audiologen
Luinge, M.R., De Wit, E., Lubbe, I. & Neijenhuis, K. (2016)
Consensus on characteristics, comorbidity and referral of children
with (suspected) auditory processing disorders : the opinion of
Dutch speech language pathologists & audiologists, in
voorbereiding
Introductie
Discussie over kenmerken en diagnostiek van kinderen met AVP (Moore
and Hunter, 2013; Allen and Allen, 2014)
AVP een onderscheiden klinische entiteit (Dawes and Bishop, 2009;
Kamhi, 2011)?
Duidelijkheid belangrijk voor het vaststellen van het juiste zorgpad
Wat is de mening van professionals in Nederland?
Doel: Consensus bereiken onder Nederlandse logopedisten en audiologen
ten aanzien van kenmerken, comorbiditeit en verwijzing van kinderen met
AVP
Methode
Delphi-study, 2 rondes
Eerste ronde: open vragen over 2 fictieve casussen
Resultaten van de eerste ronde zijn input voor de tweede ronde
Tweede ronde: bereiken van consensus t.a.v. kenmerken, comorbiditeit
en verwijzing
Onderzoeker
Consensus bij 70% (Hsu & Sandford, 2007)
Respondenten
• Verspreid over Nederland
• Verschillende werksettings
Discipline/District North East South West N
Audiologists 0 1 2 2 5
Speech-language
pathologists
3 2 0 3 8
Total 3 3 2 5 13
Literatuur
• Onderscheiden klinische entiteit (Dawes and Bishop, 2009; Kamhi,
2011)?
• AVP modaliteitsspecifiek problemen in de auditieve modaliteit
(Cacace and McFarland, 2005; Jerger and Musiek, 2000).
• Ook significante verschillen tussen controlegroep en AVP in visueel, talig
en cognitief functioneren en in leesvaardigheden (De Wit et al., 2016).
• Overlap tussen kinderen met AVP en kinderen met SLI, dyslexie en
ADHD (Ramus, 2003; Sharma, Purdy and Kelly, 2009; Dawes and
Bishop, 2009, Dawes et al. 2009; Miller and Wagstaff, 2011, De Wit et al
(2016, in voorbereiding).
Onderscheiden klinische entiteit
VragenRonde 1
- Verwacht je comorbiditeit (het naast elkaar voorkomen van twee of meer stoornissen tegelijkertijd) in casus x en y?
- Welke kenmerken dragen bij aan dit vermoeden?
- Welke andere problemen kunnen voorkomen bij AVP?
Ronde 2
- Verwacht je dat AVP samen voorkomen met ADHD/SLI/Dyslexie?
- Statement: Kunnen AVP gezien worden als een onderscheidenstoornis?
Resultaten ronde 2
Co-occurrence with AVP
No co-occurrence with AVP
Resultaten ronde 2AVP kan niet worden beschouwd als een onderscheiden klinische
entiteit (82%)
Literatuur
• Niet duidelijk hoe AVP is geassocieerd met SLI, ADHD en dyslexie
(Bishop and Snowling, 2004; Miller and Wagstaff, 2011).
• AVP mogelijk een oorzakelijke rol in SLI (Dawes and Bishop, 2009),
maar SLI kan ook voorkomen zonder auditieve verwerkingsproblemen.
• Miller en Wagstaff (2011): vergelijkbare gedragsprofielen van kinderen
met AVP en SLI, maar precieze samenhang tussen AVP en SLI
onduidelijk
Samenhang tussen AVP vs. SLI, dyslexie en ADHD
VragenRonde 1
-Aangenomen dat x auditieve verwerkingsproblemen heeft, wat zou eraan de hand kunnen zijn?
- Waardoor zouden problemen in de auditieve verwerking veroorzaaktkunnen worden?
- Verwacht je dat AVP kunnen leiden tot andere problemen?
Ronde 2
-Hoe is de samenhang tussen AVP en ADHD/SLI/Dylexie?
* AVP is een andere naam voor ADHD/SLI/Dyslexie
* AVP zijn onderdeel van ADHD/SLI/Dyslexie
* AVP zijn een gevolg van ADHD/SLI/Dyslexie
* AVP veroorzaken ADHD/SLI/Dyslexie
* Er is geen relatie, deze problemen komen toevalligsamen voor
Resultaten ronde 2Hoe is de samenhang tussen AVP en ADHD, Dyslexie en SLI?
89%
11%
80%
10% 10%
44%
11% 11%
33%
0%
10%
20%
30%
40%
50%
60%
70%
80%
90%
100%
AVP is een andere naam
voor…
AVP zijnonderdeel van...
AVP zijn een gevolg van….
AVP zijn een oorzaak van….
Geen relatie
ADHD Dyslexie SLI
Literatuur
• Een multidisciplinaire benadering van AVP wordt aanbevolen (De Wit et
al., 2016; Cacace and McFarland, 2005; Dawes and Bishop, 2009; BSA
2011; Kamhi, 2011; Richard, 2011; DeBonis, 2015).
Diagnostiek van kinderen met AVP
VragenRonde 1
Naar wie zou je x verwijzen?
Ronde 2
Statement: Kinderen met veronderstelde AVP zouden verwezen moeten worden naar eenmultidisciplinair team.
Welke disciplines zouden betrokken moeten zijn bij het testen van kinderen met mogelijkeAVP?
* logopedist
* psycholoog
* audioloog
* orthopedagoog
* klinisch linguist
* huisarts
* dyslexie specialist
* anders, namelijk….
Resultaten ronde 2Kinderen met AVP zouden verwezen moeten worden naar een
multidisciplinair team:
91%
9%
Ja
Nee
Resultaten ronde 2Kinderen met AVP zouden verwezen moeten worden naar een
multidisciplinair team bestaande uit de volgende disciplines:
100%
80%
100%
70%
40%30%
Spee
ch t
he
rap
ist
Psy
cho
logi
st
Au
dio
logi
st
Ort
ho
ped
ago
gue
Clin
ical
lin
guis
t
Oth
er
Literatuur
• Vaakst genoemd kenmerk van AVP is een stoornis in de auditieve
perceptie, vooral in combinatie met achtergrondlawaai (ASHA, 2005;
Jerger & Musiek, 2000).
• Andere vaak genoemde symptomen: niet adequaat reageren op verbale
instructies, het ‘mis’interpreteren van verbale mededelingen, vragen om
herhaling, problemen met het houden van focus en moeilijkheden met
de localisatie van geluid (AAA, 2010; ASHA, 2005; DeBonis & Moncrieff,
2008; Moore et al., 2013).
Kenmerken AVP
VragenRonde 1
Welke problemen verwacht je op basis van de gegeven informatie in casus x en y?
Welke kenmerken van x en y dragen bij aan dit vermoeden?
Stel, x heeft AVP. Welke problemen zou je dan verwachten?
Ronde 2
Kun je op basis van de kenmerken die zijn genoemd in ronde 1, aangeven of je een genoemd kenmerk wel of geen clinical sign van AVP
vindt?
ResultatenConsensus over 5 ‘clinical signs’ die worden geassocieerd met AVP
0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 90% 100%
Problems in speech perception in noise
Auditory attention problems
Better understanding in one on one situations
Difficulties in noise localisation
Difficulties in remembering oral information
Checking by asking
Easily distracted
Difficulties in following elaborate tasks
Dreamy
No perifeer hearing loss
Listening difficulties
Difficullties with phoning
Problems with reading
Difficulties in spelling
Difficulties in phoneme analyses and synthesis
Withdrawal
Production of short and simple sentences
Busy
clinical sign no clinical sign
Conclusies & aanbevelingen
• De 5 ‘clinical signs’ voor AVP waarover consensus is bereikt zouden
gebruikt kunnen worden als een start voor de ontwikkeling van
zorgpaden voor kinderen met AVP/luisterproblemen.
• Het is belangrijk om er rekening mee te houden dat deze ‘clinical signs’
mogelijk onderdeel zijn van gerelateerde stoornissen, zoals SLI,
dyslexie en ADHD.
• Daarom de aanbeveling voor multidisciplinaire diagnostiek waarin
logopedisten, audiologen, psychologen en orthopedagogen een rol
hebben.
• Verder onderzoek
Dank voor uw aandacht!Contact: [email protected]