JaarrekeningJaarrekening
De jaarrekening geeft een jaarlijks overzicht De jaarrekening geeft een jaarlijks overzicht van de financiële situatie van een bedrijf. van de financiële situatie van een bedrijf.
Doel van de workshopDoel van de workshop
Het doel van deze workshop is werknemers Het doel van deze workshop is werknemers met een financiële achtergrond inzicht te met een financiële achtergrond inzicht te geven in de financiële verslaggevinggeven in de financiële verslaggeving
Deel 1Deel 1
InleidingInleiding
Doel van de jaarrekeningDoel van de jaarrekening
Het doel van de jaarrekening is het Het doel van de jaarrekening is het verschaffen van de informatie over de verschaffen van de informatie over de financiële situatie bij een onderneming financiële situatie bij een onderneming door het bestuur van de onderneming aan door het bestuur van de onderneming aan externe belanghebbendenexterne belanghebbenden
Het jaarverslag bestaat uit:Het jaarverslag bestaat uit:
KengetallenKengetallenBestuursverslag (directieverslag)Bestuursverslag (directieverslag)JaarrekeningJaarrekening-- BalansBalans-- Winst- en verliesrekeningWinst- en verliesrekening-- WaarderingsgrondslagenWaarderingsgrondslagen- ToelichtingToelichting- KasstroomoverzichtKasstroomoverzicht
Overige gegevensOverige gegevens- AccountantsverklaringAccountantsverklaring- WinstbestemmingWinstbestemming- Gebeurtenissen na de balansdatumGebeurtenissen na de balansdatum
Begrippen jaarrekeningBegrippen jaarrekening
Vennootschappelijke jaarrekeningVennootschappelijke jaarrekening Geconsolideerde jaarrekeningGeconsolideerde jaarrekening Bedrijfseconomische jaarrekening Bedrijfseconomische jaarrekening
(commercieel)(commercieel) Fiscale jaarrekeningFiscale jaarrekening
Principes voor de Principes voor de jaarrekeningjaarrekening
Voorzichtigheidsbeginsel Voorzichtigheidsbeginsel Realisatieprincipe Realisatieprincipe Matchingsbeginsel Matchingsbeginsel Continuïteitsbeginsel Continuïteitsbeginsel Stelselmatigheidsbeginsel Stelselmatigheidsbeginsel Materialiteitsbeginsel Materialiteitsbeginsel Substance-over-form beginsel Substance-over-form beginsel
Kwalitatieve kenmerkenKwalitatieve kenmerken
We onderkennen de volgende kwaliteit- We onderkennen de volgende kwaliteit- kenmerken:kenmerken:
- Begrijpelijkheid (understandability);Begrijpelijkheid (understandability);
- Relevantie (relevance);Relevantie (relevance);
- Betrouwbaarheid (reliability);Betrouwbaarheid (reliability);
- Vergelijkbaarheid (comparability).Vergelijkbaarheid (comparability).
Deel 2Deel 2
KengetallenKengetallen
KengetallenKengetallen
Rentabiliteit (winstgevendheid van de Rentabiliteit (winstgevendheid van de onderneming);onderneming);
Liquiditeit (tijdig kunnen voldoen aan de Liquiditeit (tijdig kunnen voldoen aan de financiële verplichtingen);financiële verplichtingen);
Solvabiliteit (het in totaliteit kunnen voldoen Solvabiliteit (het in totaliteit kunnen voldoen aan de financiële verplichtingen);aan de financiële verplichtingen);
Activiteit (doelgerichtheid waarmee Activiteit (doelgerichtheid waarmee vermogen aangewend kan worden).vermogen aangewend kan worden).
RentabiliteitRentabiliteit
Brutowinst winstmarge =>Brutowinst winstmarge =>(brutowinst/omzet) * 100%(brutowinst/omzet) * 100%
Rentabiliteit totaal vermogen (RTV) =>Rentabiliteit totaal vermogen (RTV) =>Brutowinst/ gemiddeld totaal vermogen *100%Brutowinst/ gemiddeld totaal vermogen *100%
Rentevoet vreemd vermogen (RVV) =>Rentevoet vreemd vermogen (RVV) =>(Rente lasten / gemiddeld vreemd vermogen) * 100%(Rente lasten / gemiddeld vreemd vermogen) * 100%
Rentabiliteit eigen vermogen (REV) =>Rentabiliteit eigen vermogen (REV) =>Nettowinst na belasting / gemiddeld eigen vermogen * 100%Nettowinst na belasting / gemiddeld eigen vermogen * 100%
LiquiditeitLiquiditeit
Current ratio =>Current ratio =>Vlottende activa/kort vreemd vermogenVlottende activa/kort vreemd vermogen
Quick ratio =>Quick ratio =>(Vlottende activa – voorraden)/ kort vreemd (Vlottende activa – voorraden)/ kort vreemd
vermogenvermogen
Netto werk kapitaal =>Netto werk kapitaal =>Vlottende activa – kort vreemd vermogenVlottende activa – kort vreemd vermogen
SolvabiliteitSolvabiliteit
Solvabiliteitsratio I =>Solvabiliteitsratio I =>Eigen vermogen / balanstotaalEigen vermogen / balanstotaalSolvabiliteitsratio II =>Solvabiliteitsratio II =>Totale activa / vreemd vermogenTotale activa / vreemd vermogenDebt ratio =>Debt ratio =>Vreemd vermogen/ totaal vermogenVreemd vermogen/ totaal vermogenInterest-coverage ratio =>Interest-coverage ratio =>(Winst voor belasting + rente lasten)/ rentelasten(Winst voor belasting + rente lasten)/ rentelastenCash flow ratio =>Cash flow ratio =>Lang vreemd vermogen /(totaal resultaat (nettowinst + Lang vreemd vermogen /(totaal resultaat (nettowinst +
rentelasten) + jaarlijkse afschrijvingen) * 1 jaarrentelasten) + jaarlijkse afschrijvingen) * 1 jaar
ActiviteitActiviteit
Omloopsnelheid bedrijfsvermogen =>Omloopsnelheid bedrijfsvermogen =>
Omzet / totaal vermogenOmzet / totaal vermogen
Omloopsnelheid voorraad =>Omloopsnelheid voorraad =>
Kostprijs van de omzet / voorradenKostprijs van de omzet / voorraden
Omlooptijd voorraad =>Omlooptijd voorraad =>
(Voorraden / kostprijs van de omzet) * 365 (Voorraden / kostprijs van de omzet) * 365
ActiviteitActiviteit
Omloopsnelheid debiteuren =>Omloopsnelheid debiteuren =>
Omzet op rekening / debiteurenOmzet op rekening / debiteuren
Omlooptijd debiteuren =>Omlooptijd debiteuren =>
(Debiteuren / omzet op rekening) * 365(Debiteuren / omzet op rekening) * 365
Omloopsnelheid crediteuren =>Omloopsnelheid crediteuren =>
Inkopen op rekening/crediteurenInkopen op rekening/crediteuren
Omlooptijd crediteuren =>Omlooptijd crediteuren =>
(Crediteuren/ inkopen op rekening) * 365(Crediteuren/ inkopen op rekening) * 365
KasstroomoverzichtKasstroomoverzicht
Kasstroomoverzicht versus de winst- en Kasstroomoverzicht versus de winst- en verliesrekeningverliesrekening
Opbouw kasstroomoverzichtOpbouw kasstroomoverzicht
-- operationele activiteitenoperationele activiteiten
-- investeringsactiviteiteninvesteringsactiviteiten
-- financieringsactiviteitenfinancieringsactiviteiten
Deel 3Deel 3
Wetgeving jaarrekeningWetgeving jaarrekening
Wettelijke modellen Wettelijke modellen jaarrekeningjaarrekening
Model balans:Model balans:
Model A: meest uitgebreidModel A: meest uitgebreid
Model B: meest overzichtelijkModel B: meest overzichtelijk
Model C: compact en informatiefModel C: compact en informatief
Model D: meest compactModel D: meest compact
Wettelijke modellen Wettelijke modellen jaarrekeningjaarrekening
Winst – en verliesrekening:Winst – en verliesrekening:
Model E: staffel op basis kostensoorten bij massaproductieModel E: staffel op basis kostensoorten bij massaproductieModel F: staffel op basis functionele kosten bij stukproductieModel F: staffel op basis functionele kosten bij stukproductieModel G: scontro op basis kostensoorten bij massaproductieModel G: scontro op basis kostensoorten bij massaproductieModel H: scontro op basis functionele kosten stukproductieModel H: scontro op basis functionele kosten stukproductieModel I : staffel op basis kostensoorten voorModel I : staffel op basis kostensoorten voor
handelsonderneminghandelsondernemingModel J: staffel op basis functionele kosten voor Model J: staffel op basis functionele kosten voor handelsonderneminghandelsonderneming
Waardepaling en Waardepaling en winstbepalingwinstbepaling
Opbrengsten – en kostentoerekeningOpbrengsten – en kostentoerekening
-- accrual principeaccrual principe
-- realisalisatieprinciperealisalisatieprincipe
-- matchingprincipe; matchingprincipe;
product matching en period matchingproduct matching en period matching ContinuïteitContinuïteit BestendigheidBestendigheid VoorzichtigheidVoorzichtigheid
Basisprincipe wetgevingBasisprincipe wetgevingKapstokartikel art 2: 362 lid 1 BWKapstokartikel art 2: 362 lid 1 BW
Inzichtvereiste art 2: 362 lid 2/3 BWInzichtvereiste art 2: 362 lid 2/3 BW
Toerekeningbeginsel art. 2:362 lid 5 BWToerekeningbeginsel art. 2:362 lid 5 BW
Continuïteitsprincipe art. 2:384 lid 3 BWContinuïteitsprincipe art. 2:384 lid 3 BW
Verslaggevingbeginselen in wet- en regelgevingVerslaggevingbeginselen in wet- en regelgeving- Realisatie art. 2:384 lid 2 BWRealisatie art. 2:384 lid 2 BW- Matching art. 2:362 lid 5 BWMatching art. 2:362 lid 5 BW- Voorzichtigheid art. 2:384 lid 2 BWVoorzichtigheid art. 2:384 lid 2 BW- Stelstelmatigheid art. 2:363 lid 4 / 384 lid 6 BWStelstelmatigheid art. 2:363 lid 4 / 384 lid 6 BW
Basisprincipe wetgevingBasisprincipe wetgevingStructuur titel 9 en aanverwante regels
Inzichtbepaling
art. 2:362 lid 1 BW
Toerekening
- realisatie art. 2:384 lid 2 BW- matching art. 2:362 lid 5 BW- voorzichtigheid art. 2:384 lid 2 BW- stelselmatigheid art. 2:363 lid 4 / 384 lid 6 BW
art. 2:362 lid 5 BW
Continuïteit
art. 2:362 lid 5 BW
Verslaggevingsbeginselen:
Waardering enresultaatbepaling
Jaarrekening- bestuursverslag- overige gegevens
PresentatieWaardering en
resultaatbepalingToelichting
Balans en winst- en verliesrekening
Detailleringart. 2:363 BW
Afdeling 3-5 + BMJ
Uiteenzettingart. 2:384 lid 5 BW
Afdeling 6 + BWA Afdeling 7 en 8
Voorts:
Geconsolideerdejaarrekening
Afdeling 13
- afdeling 9: accountantscontrole- afdeling 10: openbaarmaking- afdeling 11/12: vrijstellingen
Algemene bepalingen(o.m. materialiteit)
Categorieën Categorieën rechtspersonenrechtspersonen
Indeling van rechtspersoon naar omvang
Klein Middelgroot Groot(art 2:396 lid 1) (art. 2:397 lid 1)
Waarde van de activa Max. € 4,4 mln > € 4,4 mln max. € 17,5mln overig
Netto - omzet Max. € 8,8 mln > € 8,8 mln max. € 35 mjn overig
Aantal werknemers < 50 <250 overig
Deel 4 Deel 4
Jaarrekening postenJaarrekening posten
Jaarrekening postenJaarrekening posten
Winst – en verliesrekeningWinst – en verliesrekening
Belastingen naar de winstBelastingen naar de winst
Vaste activaVaste activa
Vlottende activaVlottende activa
VerplichtingenVerplichtingen
Eigen vermogenEigen vermogen
Winst- en verliesrekeningWinst- en verliesrekeningWe bespreken de volgende onderwerpen:We bespreken de volgende onderwerpen: Bronnen van het resultaatBronnen van het resultaat Gewoon en buitengewoon resultaatGewoon en buitengewoon resultaat BedrijfsresultaatBedrijfsresultaat Financiële baten en lastenFinanciële baten en lasten Toelichting op de winst- en verliesrekeningToelichting op de winst- en verliesrekening
Bronnen van het resultaatBronnen van het resultaatOntleding resultaat naar zijn bronnen
Buitengewoonresultaat
Bijzondereposten
Resultaat uitdeelnemingen
In groepsmaatschappijenart. 2:377 lid 5
In overige verbondenmaatschappijen
Andere deelnemingen
art. 2: 382
art. 2:361 lid 4
art. 2:377 lid 3/4
Netto-omzet
Art. 2:380
Aantal werkzamemedewerkers
art. 2:377 lid 3/4
Bedrijfsresultaat
art. 2:377 lid 3/4
Gewoon resultaat
art. 2:377 lid 1
Financiëlebaten/lasten
art. 2:377 lid 3/4
RJ 270.404
art. 2:377 lid 1
Resultaat
Gewoon en buitengewoon Gewoon en buitengewoon resultaatresultaat
Gewoon – buitengewoon resultaatGewoon – buitengewoon resultaat Bijzondere postenBijzondere posten
BedrijfsresultaatBedrijfsresultaat
Productie / omzetmethode met categoriale Productie / omzetmethode met categoriale kostensplitsing art. 2:377 lid 3 BWkostensplitsing art. 2:377 lid 3 BW
Omzetmethode met functionele Omzetmethode met functionele kostensplitsing art. 2:377 lid 4 BWkostensplitsing art. 2:377 lid 4 BW
Basisbegrippen voor inrichting winst- en Basisbegrippen voor inrichting winst- en verliesrekening art. 2:377 lid 6 BWverliesrekening art. 2:377 lid 6 BW
Financiële baten en Financiële baten en lastenlasten
Opbrengsten van effecten en langlopende Opbrengsten van effecten en langlopende vorderingenvorderingen
Overige rentebaten en soortgelijke Overige rentebaten en soortgelijke opbrengstenopbrengsten
Rentelasten en soortgelijke kostenRentelasten en soortgelijke kosten
Toelichting op de winst- en Toelichting op de winst- en verliesrekeningverliesrekening
Detaillering van de netto-omzetDetaillering van de netto-omzet Gemiddeld aantal werknemersGemiddeld aantal werknemers
Belastingen naar de winstBelastingen naar de winst
We bespreken de volgende onderwerpen:We bespreken de volgende onderwerpen:
Wetgeving belastingenWetgeving belastingen BegripsomschrijvingenBegripsomschrijvingen Verwerking van belastingen naar winstVerwerking van belastingen naar winst WaarderingWaardering Presentatie en toelichtingPresentatie en toelichting
Wetgeving belastingenWetgeving belastingen
Vier bepalingen belastingen naar winstVier bepalingen belastingen naar winst- afzonderlijk vermelding voorziening- afzonderlijk vermelding voorziening- afzonderlijk vermelding schuld- afzonderlijk vermelding schuld- afzonderlijke vermelding gewone en- afzonderlijke vermelding gewone en
buitengewone resultaatbuitengewone resultaat- herberekening- herberekening
Strikte balansbenaderingStrikte balansbenadering
Schema wetgeving belastingenSchema wetgeving belastingen
Verrekenbaar Belastbaar
tijdelijk tijdelijk
Actieve Passieve
belastinglatentie belastinglatentie
Passieve
belastinglatentie
Toepassen
actuele waarde
Saldering
Beschikbare
voorwaartse
verlies-
compensatie
Aciteve
belastinglatentie
Herwaardering
Tijdelijke verschillen in belastingen
naar de winst als gevolg van
Verschil in boekwaarde van
actief- en passiefposten
Fiscaal
verlies
BegripsomschrijvingenBegripsomschrijvingen
Tijdelijke verschillenTijdelijke verschillen
Passieve belastinglatentiesPassieve belastinglatenties
Actieve belastinglatentiesActieve belastinglatenties
Verwerking belastingenVerwerking belastingen
Verwerking van belastingschulden en –Verwerking van belastingschulden en –
vorderingenvorderingen
Verwerking van passieve en actieveVerwerking van passieve en actieve
belastinglatentiesbelastinglatenties
Verwerking van waardemutatiesVerwerking van waardemutaties
Waardering belastingenWaardering belastingen
Toevoeging hoofdregel waarderingToevoeging hoofdregel waardering
Waardering belastinglatentiesWaardering belastinglatenties
Presentatie en toelichting belastingenPresentatie en toelichting belastingen
Saldering van balansposten over Saldering van balansposten over belastingenbelastingen
Balanspresentatie en –toelichtingBalanspresentatie en –toelichting
Presentatie in de winst- en verliesrekeningPresentatie in de winst- en verliesrekening
Toelichting op de winst- en verliesrekeningToelichting op de winst- en verliesrekening
Vaste ActivaVaste Activa
Immateriële vaste activaImmateriële vaste activa
Materiële vaste activaMateriële vaste activa
Financiële vaste activaFinanciële vaste activa
Toelichting op vaste activaToelichting op vaste activa
Immateriële vaste activaImmateriële vaste activa Kosten die verband houden met de oprichting en Kosten die verband houden met de oprichting en
de uitgifte van aandelen;de uitgifte van aandelen; Kosten van onderzoek en ontwikkeling;Kosten van onderzoek en ontwikkeling; Kosten van verwerving ter zake van concessies Kosten van verwerving ter zake van concessies
en vergunningen en rechten van intellectuele en vergunningen en rechten van intellectuele eigendom (bij betaling aan derden);eigendom (bij betaling aan derden);
Kosten van goodwill die van derden is verkregen Kosten van goodwill die van derden is verkregen (bij betaling aan derden);(bij betaling aan derden);
Overige immateriële vaste activa.Overige immateriële vaste activa.
Materiële vaste activaMateriële vaste activa bedrijfsgebouwen en –terreinen;bedrijfsgebouwen en –terreinen; machines en installaties;machines en installaties; andere vaste bedrijfsmiddelen (o.a. andere vaste bedrijfsmiddelen (o.a.
verbouwingen, inventaris en auto’s);verbouwingen, inventaris en auto’s); vaste bedrijfsmiddelen in uitvoering en vaste bedrijfsmiddelen in uitvoering en
vooruitbetaald op materiele vaste activa;vooruitbetaald op materiele vaste activa; niet aan de bedrijfsuitoefening dienstbaar.niet aan de bedrijfsuitoefening dienstbaar.
Financiële vaste activaFinanciële vaste activa
Kapitaalbelangen;Kapitaalbelangen;
-- deelnemingendeelnemingen
-- beleggingenbeleggingen Overige effecten;Overige effecten; Langlopende vorderingen.Langlopende vorderingen.
Vlottende activaVlottende activa
VoorradenVoorraden
VorderingenVorderingen
EffectenEffecten
Liquide middelenLiquide middelen
VoorradenVoorradenDe voorraden kunnen onderverdeeld in:De voorraden kunnen onderverdeeld in:
- grond- en hulpstoffen;- grond- en hulpstoffen; - onderhanden werk - onderhanden werk
(halffabrikaten/onderhanden projecten;(halffabrikaten/onderhanden projecten; - gereed product en handelsgoederen;- gereed product en handelsgoederen; - vooruitbetaald op voorraden.- vooruitbetaald op voorraden.
VorderingenVorderingen De vorderingen kunnen onderverdeeld worden in:De vorderingen kunnen onderverdeeld worden in:
handelsdebiteuren;handelsdebiteuren; vorderingen op groepsmaatschappijen;vorderingen op groepsmaatschappijen; vorderingen op participanten;vorderingen op participanten; overige vorderingen;overige vorderingen; van aandeelhouders opgevraagde stortingen;van aandeelhouders opgevraagde stortingen; overlopende activa.overlopende activa.
EffectenEffecten
Het betreft hier uitsluitende effecten, welke Het betreft hier uitsluitende effecten, welke worden aangehouden als belegging op korte worden aangehouden als belegging op korte termijn. termijn.
Liquide middelenLiquide middelen
De liquide middelen kunnen onderverdeeld De liquide middelen kunnen onderverdeeld worden in:worden in:
kasmiddelen;kasmiddelen; tegoeden op bank- en girorekeningen;tegoeden op bank- en girorekeningen; wissels en cheques.wissels en cheques.
Eigen vermogenEigen vermogenHet eigenvermogen kan worden onderverdeeld in:Het eigenvermogen kan worden onderverdeeld in:
aandelenkapitaal;aandelenkapitaal; agio;agio; herwaarderingsreserves;herwaarderingsreserves; andere wettelijke reserves;andere wettelijke reserves; statutaire reserves;statutaire reserves; overige reserves;overige reserves; niet verdeelde winsten.niet verdeelde winsten.
VoorzieningenVoorzieningenDe voorzieningen kunnen onderverdeeld worden in:De voorzieningen kunnen onderverdeeld worden in:
voorzieningen tegen verplichtingen en verliezen, waarvan voorzieningen tegen verplichtingen en verliezen, waarvan de omvang op balansdatum onzeker is, maar wel de omvang op balansdatum onzeker is, maar wel redelijkerwijs is te schatten;redelijkerwijs is te schatten;
voorzieningen tegen op balansdatum bestaande risico’s voorzieningen tegen op balansdatum bestaande risico’s over bepaalde te verwachten verplichtingen of verliezen, over bepaalde te verwachten verplichtingen of verliezen, waarvan de omvang redelijkerwijs is te schatten;waarvan de omvang redelijkerwijs is te schatten;
voorzieningen welke strekken tot gelijkmatige verdeling voorzieningen welke strekken tot gelijkmatige verdeling van lasten over een aantal boekjaren, mits hiervan op van lasten over een aantal boekjaren, mits hiervan op balansdatum reeds sprake is.balansdatum reeds sprake is.
SchuldenSchuldenDe schulden kunnen onderverdeeld worden in:De schulden kunnen onderverdeeld worden in:
obligatieleningen, pandbrieven en andere leningen;obligatieleningen, pandbrieven en andere leningen; schulden aan kredietinstellingen;schulden aan kredietinstellingen; schulden aan leasemaatschappijen;schulden aan leasemaatschappijen; ontvangen vooruitbetalingen;ontvangen vooruitbetalingen; schulden aan leveranciers en handelskredieten;schulden aan leveranciers en handelskredieten; te betalen wissels en cheques;te betalen wissels en cheques; schulden aan groepsmaatschappijen;schulden aan groepsmaatschappijen; schulden ter zake van belastingen;schulden ter zake van belastingen; schulden ter zaken van pensioenen;schulden ter zaken van pensioenen; overige schuldenoverige schulden