RENAL FONKSİYON TESTLERİ
Klinikte yapılan testler• Glomerüler filtrasyon hızı• Kreatinin klerens• Plazma kreatinin• Plazma üre• İdrar hacmi• İdrarda protein• İdrarda glukoz• Hematüri
Renal plazma klerensi
Tanım - Bir maddenin bir dakikada meydana gelen idrarla çıkarılan miktarını taşıyan plazma hacmi.
CX = Px
Ux . V
Ux = maddenin (x) idrardaki konsantrasyonu
Px = maddenin plazmadaki konsantrasyonu
V = idrar miktarı
Bir maddenin plazma yoğunluğu 10 mg/dL, idrar yoğunluğu 100 mg/dL ve idrar akımı2 mL/dk iken bu maddenin klerensi ne kadardır ?
A. 2 mL/dkB. 10 mL/dkC. 20 mL/dkD. 100 mL/dkE. 200 mL/dk
Atılım yolları
• Filtrasyon
• Filtrasyon + Reabsorbsiyon
• Filtrasyon + Sekresyon
İnülin klerensi
Filtrasyon yükü = GFR . Pin
Reabsorbsiyon YOKSekresyon YOK
Filtre edilen miktar = Atılan miktarUin . V
Pin . RPF
İnulin klerensi
Uin = 35 mg/mL
Pin = 0.25 mg/mL
V = 0.9 mL/min
Cin = 126 mL/dk
Uin . VGFR . Pin = Uin . V GFR = = Cin
Pin
Klerensi GFR ölçülmesinde kullanılacak maddenin özellikleri
• Glomerülden serbestçe filtre edilmeli.• Nefronda reabsorbe ve sekrete edilmemeli.• Böbrekte üretilmemeli, metabolize edilmemeli ve depolanmamalı.• GFR’na etki etmemeli.• Toksik olmamalı.• İdrar ve plazmadaki miktarının ölçümü kolay olmalı.
Plazma kreatinin
• 0.6-1.2 mg/dL
• GFR azalırsa konsantrasyonu artar.
Kreatinin klerensi
CCr = PCr
UCr . V
UCr = 42 mg/mL
PCr = 0.4 mg/mL
V = 0.9 mL/min
CCr = 100 - 130 mL/dk
Kreatinin klerensi
• Sağlıklı kişilerde GFR’den %10-30 yüksek.
• Kronik renal hastalıklarda tubuler sekresyonu artar.
• Tubuler sekresyonu ilaçlarla (salisilat, simetidin gibi) inhibe edilir.
• Tam olmayan toplamalarda problemler var.
Plazma kreatinin
• 0.6-1.2 mg/dL
• Etli yemeklerden sonra hafifçe artar.
• Kas kitlesi
• GFR azalırsa konsantrasyonu artar.
• Analitik interferans
asetoasetat, biluribin, sefalosporin antibiyotikler
Cockcraft-Gault formülü
• GFR = ((140-yaş) x Vücut ağırlığı) / (Serum kreatinin x 72)
• Kadınlarda (x0,85)
Glukoz klerensi
Filtrasyon yükü = GFR . PG
125 mg/dk
Glukoz klerensi = 0 mL/dkUG .V= 0
PG = 1 mg/mL
PG . RPF 700 mg/dk
Reabsorbsiyon125 mg/dk
PG . RPF 700 mg/dk
Maksimum tubuler transport
Filtrasyon yükü = GFR . PG
625 mg/dk
Glukoz klerensi = 50 mL/dkUG .V= 250 mg/dk
PG = 5 mg/mL
Reabsorbsiyon375 mg/dk
Glukoz tutulması
0
100
200
300
400
500
600
100 200 300 400 500 600 700
Plazma glukoz (mg/100mL)
Glu
koz
tra
nspo
rtu
(mg/
dk)
filtre edilen
reabsorbe edilenekskrete edilen
TM
Plazma eşiği
• 180 mg/dL
Glukoz reabsorpsiyonu
Na+
Na+
glukoz
glukoz glukoz
PAH klerensi
Filtrasyon yükü = GFR . PPAH
12.5 mg/dk
Gelen miktar = Atılan miktar
UPAH . V = 70 mg/dk
PPAH . RPF70 mg/dk
Sekresyon 57.5 mg/dk
PPAH . RPF0 mg/dk
PPAH = 0.1 mg/mL
PAH klerensi = 700 mL/dk
PAH klerensi
RPF =PPAH
UPAH . V
UPAH = 300 mg/mL
PPAH = 0.6 mg/mL
V = 0.9 mL/min
CPAH = 700 mL/dk
PPAH . RPF = UPAH . V ise;
= CPAH
PAH klerensi
Filtrasyon yükü = GFR . PPAH
25 mg/dk
UPAH . V = 105 mg/dk
PPAH . RPF140 mg/dk
Sekresyon 80 mg/dk
PPAH . RPF35 mg/dk
PPAH = 0.2 mg/mL
PAH klerensi = 525 mL/dk
Bir maddenin
• Klerensi = inülin klerensi Filtre ediliyor
• Klerensi < inülin klerensi Filtre ediliyor +
Reabsorbe ediliyor
• Klerensi > inülin klerensi Filtre ediliyor +
Sekrete ediliyor
Glomerüllerden serbestce süzülen bir maddenin klerensi inülin klerensinden daha az ise;
A. Bu maddenin tubüllerde net geri emilimi vardır.B. Bu maddenin tubüllerde net salgılanması vardır.C. Bu madde tubüllerde ne geri emilmekte, ne de salgılanmaktadır.D. Bu madde tubülllerde proteine bağlı hale gelmektedir.E. Bu madde distal tubüle göre proksimal tubülde daha büyük miktarda salgılanmaktadır.
Plazma kreatinin düzeyi 4 mg/dL, idrar kreatinin konsantrasyonu 44 mg/dL ve 24 saatlik idrar miktarı 2880 mL ise kreatinin klerensi nedir? (Nisan 92)
A. 44B. 32C. 34D. 22E. 38
Çözüm: Ccr= (idrar cr X idrar vol.) / (Plazma Cr X 1440)’ dır. (44 X 2880) / (4 X 1440) = 22 cc/dk24 saat = 1440 dk’dır.
Plazma kreatinin düzeyi 5 mg/dL, idrar kreatinin konsantrasyonu 144 mg/dL ve 24 saatlik idrar miktarı 1000 mL ise kreatinin klerensi nedir? (Nisan 94)
A. 20B. 29C. 100D. 10E. 5
Çözüm: Ccr= (idrar cr X idrar vol.) / (Plazma Cr X 1440)’ dır. (144 X 1000) / (5 X 1440) = 20 cc/dk24 saat = 1440 dk’dır.
Kan kreatinini 1 mg/dL, 24 saatlik idrar miktarı 1440 mL, idrar kreatinin 120 mg/dL olan bir kişide kreatinin klerensi nedir? (Eylül 97)
A. 54B. 76C. 100D. 120E. 150
Çözüm: Ccr= (idrar cr X idrar vol.) / (Plazma Cr X 1440)’ dır. ( 120 X 1440) / (1 X 1440) = 120 cc/dk24 saat = 1440 dk’dır.
Kreatinin klerensi nedir? (Eylül 87 - Nisan 93)
A. Bir dakikada idrarla atılan kreatinin miktarı.B. Bir dakikada kreatininden temizlenen plazma hacmi.C. İdrardaki kreatinin konsantrasyonuyla plazmadaki kreatinin konsantrasyonu arasındaki fark.D. Bir günde idrarla çıkarılan kreatinin miktarı.E. Bir dakikada tubuluslardan reabsorbe edilen kreatinin miktarı.
Filtrasyon fraksiyonu
FF =GFR
RPF
RPF - renal plazma akımı
FF =125 mL/dk
700 mL/dk= %20
CPAH
Cİn=
Renal kan akımı
RPF 700 RBF = = = 1273 mL/dk 1 - Hct 1 - (0.45)
Sorular?