54
SOLUNUM FONKSİYON TESTLERİ Dr Esen Kıyan İstanbul Üniversitesi, İstanbul Tıp Fakültesi Göğüs Hastalıkları Anabilim Dalı

SOLUNUM FONKSİYON TESTLERİ

  • Upload
    neith

  • View
    165

  • Download
    0

Embed Size (px)

DESCRIPTION

SOLUNUM FONKSİYON TESTLERİ. Dr Esen Kıyan İstanbul Üniversitesi, İstanbul Tıp Fakültesi Göğüs Hastalıkları Anabilim Dalı. Solunum fonksiyon testleri. Statik akciğer volümleri ve kapasiteleri Zorlu vital kapasite-volüm zaman eğrisi, akım-volüm halkası - PowerPoint PPT Presentation

Citation preview

Page 1: SOLUNUM FONKSİYON TESTLERİ

SOLUNUM FONKSİYON TESTLERİ

Dr Esen Kıyanİstanbul Üniversitesi, İstanbul Tıp Fakültesi

Göğüs Hastalıkları Anabilim Dalı

Page 2: SOLUNUM FONKSİYON TESTLERİ

Solunum fonksiyon testleri

Statik akciğer volümleri ve kapasiteleriZorlu vital kapasite-volüm zaman eğrisi, akım-volüm halkasıMaksimum istemli ventilasyon, solunum kas gücü ölçümleriHavayolu direnci ve kompliansAkciğerde gaz dağılımı ile ilgili testlerKüçük havayolu hastalıklarında kullanılan testlerDifüzyon testiPEF değişkenliği, reverzibiliteBronş provokasyon testi

Page 3: SOLUNUM FONKSİYON TESTLERİ

Statik akciğer volümleri ve kapasiteleri

Kapasite: ≥ 2 volüm

SVC= FVC

SVC>FVC ise dinamik kompresyona bağlı hava hapsi (+)

FRC: istirahat düzeyindeki AC volümü

IRV

VC: 4.5L; TLC:6L; RV:1L

Page 4: SOLUNUM FONKSİYON TESTLERİ

Yaşla birlikte artış gösteren ölçümler hangileridir?

a) RV + VC d) RV + FRC

b) TLC + VC e) TLC + RV

c) FRC + VC

Page 5: SOLUNUM FONKSİYON TESTLERİ

Volüm ve kapasiteler yaş, cinsiyet, boy ve kiloya bağlı olarak değişir

Normal akciğer volümleri nomogram değerlerinin %80-120’si arasında olmalıdır

Irk ve etnik gruplar da predikte değerleri etkiler. VKİ’nin etkisi ise daha azdır.

Page 6: SOLUNUM FONKSİYON TESTLERİ

• Aşağıdakilerden hangisi basit spirometre ile ölçülemez?

a) VCb) ICc) ERVd) FRCe) FVC

Page 7: SOLUNUM FONKSİYON TESTLERİ

Akciğer volümlerinin ve kapasitelerinin ölçümü

FRC, RV ve TLC dışındakiler spirometre ile ölçülebilir.

FRC, RV ve TLC için: -Gaz dilüsyon testleri -Vücut pletismografisi-Radyolojik yöntemler

FRC direkt, TLC ve RV indirekt ölçülür.

RV=FRC-ERV; TLC: VC+RV veya FRC+IC

Nitrojen washout töntemiHelyum dilüsyon yöntemi

Page 8: SOLUNUM FONKSİYON TESTLERİ

Nitrojen washout yöntemi

Vx=FRC FRC X 0.8= 0.035 X 100

Ekshale nitrojen konsantrasyonu <%2 olunca test sonlandırılır.

Test süresi normalde 7 dakika ancak obstruktif hastalıklarda 15-20 dakikaya uzatılmalıdır.

Page 9: SOLUNUM FONKSİYON TESTLERİ

Helyum (%10) dilüsyon yöntemi

Denge öncesinde

He volümü= C1 x V1

Denge sonrasında

He volümü= C2 (V1+Vx)

He kaybı olmadığına göre

C1XV1= C2X (V1+Vx)

V1 (C1-C2)

C2Vx=

Page 10: SOLUNUM FONKSİYON TESTLERİ

Vücut pletismografisi ile FRC ölçümü

Boyle kanunu PxV= P1xV1

Başlangıçta:

P= PB barometrik basınç

V= bilinmeyen akciğer volümü (FRC)

Kompresyonla birlikte:

P1=PB+∆P (∆P ağızdan ölçülen alv. basınçtaki artış)

V1= V-∆V (∆V kompresyonun neden olduğu AC volümündeki azalma)

Boyle kanununa göre:

P x V= (PB+ ∆P) X (V- ∆V )

∆V

∆PPBV=

1: alv basınç; 2: akım; 3:volüm ölçen transdüser

Page 11: SOLUNUM FONKSİYON TESTLERİ

• Obstruktif hastalıklarda gaz dilüsyon testleri ile hesaplanan FRC ve TLC olduğundan düşüktür. Pletismografi ise tüm intratorasik gaz hacmini (hava yoluyla ilişkili veya değil) hesaplar. Aradaki fark hava hapsini gösterir.

• Vücut pletismografisi akciğer volümlerinin ölçümü için altın standart

FRC ölçüm yöntemlerinin özellikleri

Page 12: SOLUNUM FONKSİYON TESTLERİ

12

3

45

6

Yukarıdaki sütun numaralarından hangisi pulmoner fibrozisle uyumludur?

a) Sütun 1

b) Sütun 2

c) Sütun 3

d) Sütun 4

e) Sütun 5

TLC

FRC

RV

Page 13: SOLUNUM FONKSİYON TESTLERİ

Statik akciğer volümlerine ait patolojik paternler: restriksiyon ve obstruksiyon

Restriksiyon: Gerçek restriktif hastalıklarında volümler uniform olarak azalır. Şiddeti belirlemek için TLC, VCObstruksiyon: RV, TLC, RV/TLC artmıştır. Şiddeti için FEV1, FEV1/FVC

Page 14: SOLUNUM FONKSİYON TESTLERİ

Zorlu ekspirasyonda intratorasik basınç > intraluminal basınç havayollarında kollapsakımlar azalır

Page 15: SOLUNUM FONKSİYON TESTLERİ

Zorlu vital kapasite (FVC) ve volüm zaman eğrisi

Zorlu ekspirasyon spirogramında volüm zaman eğrisi ve ölçülebilen parametreler.

FEV1/FVC

FEV1 diğer parametrelere göre daha az değişkenlik gösterir ve kolay ölçülür (obstruksiyonun şiddeti)

FEV1/FVC : obstruksiyon/ restriksiyon ayrımında

FEF25-75: erken dönemde küçük hy obst.

Obstruksiyonda eğrinin eğimi azalır ve eksp süresi uzar, restriksiyonda eğri normal eğrinin minyatürüdür.

Page 16: SOLUNUM FONKSİYON TESTLERİ

Akım-volüm halkasında ölçülen parametreler

Akım-volüm halkasıAV halkasından neler öğrenilebilir:

Difüz intratorasik obstruksiyon

Restriksiyon

USYO (fikse ve değişken)

İntratorasik obstruksiyonun lokalizasyonu (He-O2 solutarak)

Page 17: SOLUNUM FONKSİYON TESTLERİ

Şekil A iyi ve kabul edilebilir bir FVC manevrasını göstermektedir. Diğer FVC şekillerinden kabul edilebilir olanı hangisidir?

a) C şekli

b) E şekli

c) F şekli

d) G şekli

e) H şekli

Page 18: SOLUNUM FONKSİYON TESTLERİ

FVC ve FEV1 için kabul edilebilirlik ve tekrar edilebilirlik kriterleri

Ekspiryum başlangıcı iyi olmalı (ekstrapole edilen volüm < FVC’nin %5’inden veya 150ml)

Eğri kesintisiz olmalı (öksürük, hava kaçağı, erken bitirme, valsalva manevrası, efor değişkenliği, ağızlığın önünde tıkanıklık olmamalı)

Maksimum efor yapılmalı (FEV1 efora göre değişir)

Zirve akıma ulaşma zamanı kısa olmalı (<120ms)

Ekspirasyon minimum 6 sn olmalı ve sonunda plato oluşmalı

Kabul edilebilir üç spirogramda en iyi iki FVC ve FEV1 ölçümleri farkı < 200ml (tekrarlanabilirlik)

Page 19: SOLUNUM FONKSİYON TESTLERİ

Akım-volüm halkalarından hangisi değişken intratorasik üst solunum yolu obstruksiyonu ile uyumludur?

a) Şekil 2

b) Şekil 3

c) Şekil 4

d) Şekil 5

e) Şekil 6

Şekil 1 Şekil 2 Şekil 3

Şekil 4 Şekil 5 Şekil 6

Page 20: SOLUNUM FONKSİYON TESTLERİ

Üst solunum yolu obstruksiyonlarında akım-volüm eğrileri

Sabit obstruksiyonFEF50/FIF50=0.8

Değişken ekstratorasik obstruksiyon

FEF50/FIF50=2.3

Değişken intratorasik obstruksiyon

FEF50/FIF50=0.3

Değişken ekstratorasik obst. Değişken intratorasik obst.

Genellikle FEV1 ve VC korunur, PEF azalır

FEV1/PEF>8 ise USYO

Page 21: SOLUNUM FONKSİYON TESTLERİ

Ekstratorasik hy’da kısmi kollaps (dil, farenks)

Ana bronşta kitle, tek AC transplantı

Solunum kas yorgunluğu

ÜSY kas yorgunluğunda, ekstrapiramidal bozukluklarda testere dişi görünümü

Page 22: SOLUNUM FONKSİYON TESTLERİ

KOAH’da obstruksiyonun şiddetine göre akım-volüm halkasının şekli farklılık gösterir.

Obstruksiyon arttıkça eğrinin distal bölümü uzar ve konveksleşir. Özellikle amfizemde ekspiryumun başında akım hızla düşer ve uzayarak devam eder. İnspirasyon eğrisi ise normaldir.

KOAH’da akım-volüm halkası

Page 23: SOLUNUM FONKSİYON TESTLERİ

KOAH’da FEV1 ve FVC belirgin olarak azalırken volümlerin plato oluşturması için gereken zaman da belirgin olarak uzar.

İleri obstruksiyonda sakin solunumdaki akım hızları aynı volüm düzeyindeki maksimal ekspiratuar akım hızından fazla olabilir (istirahatte bile dispneik)

Page 24: SOLUNUM FONKSİYON TESTLERİ

Egzersizde sağlıklı kişide ekspiryum sonu akciğer volümü (EELV) azalırken KOAH’da artar.

KOAH’da istirahatte ve egzersizde VT halkasının akım hızları maksimal ekspirasyon halkasındaki akım hızlarından fazladır.

IC, FEV1’e göre dispne ve egzersiz performansı ile daha iyi korrele

Hiperinflasyonun derecesi IC ölçülerek saptanabilir (TLC-IC=EELV).

KOAH’da dinamik hiperinflasyon

Page 25: SOLUNUM FONKSİYON TESTLERİ

Test ObstruksiyonRestriksiyon

FVC (L) azalır azalırFEV1 (L) azalır azalırFEV1/FVC (%) azalır normal veya artar FEF25-75 (L/sn) azalır normal veya azalırPEF (L/sn) azalır normal veya azalırFEF50 (L/sn) azalır normal veya azalırAV eğrisinin eğimi azalır artarMVV(L/dk) azalır normal veya azalır

Page 26: SOLUNUM FONKSİYON TESTLERİ

SFT’yi değerlendirme

1-AV eğrisi: normal predikte eğriyle karşılaştır.

2-FVC: Normal ise restriksiyonu dışla. Azalmış ise obst veya rest. olabilir (eğrinin şekline, eğimine bak)

3-FEV1: Normal ise rest ve obst dışlanır (değişken ekstratorasik obst da FEV1 normal olabilir). Azalmış ise obst veya rest olabilir (FEV1/FVC, TLC)

4-FEV1/FVC: Azalmış ise obst, normal veya artmış ise restriksiyon (netleştirmek için TLC’ye bak).

5-Ekspiratuar akım hızları

6-MVV: FEV1’deki değişiklikle paralel seyreder. FEV1 normal ve MVV azalmış ise suboptimal efor, kooperasyon eksikliği, NMH, USYO.

7-Bronkodilatör yanıt

8-DLCO

Eğrinin eğimi azalmış

Eğrinin eğimi artmış

Page 27: SOLUNUM FONKSİYON TESTLERİ

Solunum kas gücü ölçümleri (PImax ve PEmax)

Suboptimal efor, solunum kas yorgunluğu, göğüs kafesi deformitesi, intrensik akciğer veya göğüs duvarı hastalıkları ölçümleri etkiler

Akciğer volümlerinin azaldığı durumlarda (İAH) PEmax, obstruktif havayolu hastalıkları gibi volümlerin arttığı durumlarda ise PImax azalır.

PEmax<40cmH2O ise etkin öksüremez

Dispne ve VC’de MVV’de açıklanamayan azalma varlığında bu testler önemli

Page 28: SOLUNUM FONKSİYON TESTLERİ

Maksimum istemli ventilasyon (MVV)

Nonspesifik test: Obstruktif hastalıklarda, kas hastalıklarında, restriktif hastalıklarda ve kooperasyon bozukluğunda azalır.

MVV FEV1’deki değişiklikleri takip eder. Eğer FVC, FVE1 ve FEV1/FVC normalken MVV düşük ise kooperasyon eksikliği, USYO, NMH (MIAVE çizdir)

MVV<FEV1 X 30 (L/dk) ise patolojik

Preop değerlendirmede önemli ( MVV<%50 ise postoperatif komplikasyon riski yüksek)

Page 29: SOLUNUM FONKSİYON TESTLERİ

Hava yolu direnci (Raw): Birim akımla oluşan basınç değişikliği (cmH2O/L/sn)

Hava yolu çapını yansıtır (Obstruktif ve restriktif hastalıkların ayrımında önemlidir)

Sağlıklı kişide periferik hava yollarının rezistansa katkısı %20

Hava yolu iletkenliği (Kondüktans): Hava yollarındaki basınç değişikliği ile oluşan akımdır (Gaw=1/Raw). Hiperreaktiviteyi saptamada ve bronkodilatör yenıtı değerlendirmede önemli.

Vücut pletismografisi hava yolu rezistansını direkt olarak ölçen tek

yöntemdir. Rutin incelemelerde Raw kullanılmaz (pahalı ve zor)

Palv

Page 30: SOLUNUM FONKSİYON TESTLERİ

Komplians (Volüm ile basınç değişiklikleri arasındaki ilişki)

C(L/cmH2O)=∆ V/∆P (transpulmoner basınç değişikliğinin yarattığı volüm değişikliği)

Transpulmoner basınç (Palv-Pplev):Soluk tutma sırasındaki ağız basıncı- özofagusa yerleştirilen balonla ölçülen basınç

Statik komplians yaşla birlikte ve obstruktif hastalıklarda artar, restriktif hastalıklarda azalır.

Elastik recoil basıncı (Pel): belirli bir akciğer volümünde akciğer veya toraks tarafından oluşturulan güç.

Sağlıklı kişide ve hastalıklarda basınç-volüm eğrileri

Akciğer ve göğüs duvarının elastik özelliklerini değerlendirir

Page 31: SOLUNUM FONKSİYON TESTLERİ

Akciğerde gaz dağılımı (Kapanma volümü)

Akciğer volümü azaldıkça küçük hava yollarının çapları da azalır ve RV düzeyinde kapanırlar.

Tek nefes nitrojen washout testi: %100 oksijen solumayı takiben akciğerden atılan nitrojen y eksenine, volümler x eksenine yazılır.

I II III IVFaz I: büyük hava yolları boşalır (N2 yoktur)

Faz II:havayolları ve alveoller boşalır

Faz III: Her alandaki alveoller boşalır (Plato)

Faz IV: RV’e yaklaşınca bazallerdeki alveoller kapanır, apikal alveoller (N2 fazla) boşalmaya devam eder.

Page 32: SOLUNUM FONKSİYON TESTLERİ

Tek nefes nitrojen washout testi (sağlıklıda, erken KOAH ve ileri evre KOAH’da)

Hava yolu obstruksiyonunda CV ve faz III’ün eğimi artar. Ağır obstrusiyonda ise faz IV kaybolur

Page 33: SOLUNUM FONKSİYON TESTLERİ

1-Dinamik komplians (hava yolu obst erken evrede belirleyen en duyarlı test)

2-Kapanma volümü (küçük hava yollarının ekspiryumda kapandığı akciğer volümü)

3-FEF25-75 ( pratik, kolay, ucuz ancak tekrar edilebilirliği düşük)

4-He-oksijen karışımında MEAVE He-O2 karışımı büyük hava yollarındaki türbülan akımı azaltarak maksimum ekspiratuar akımları düzeltir.

Küçük hava yollarında akım laminerdir ve He-O2 ile değişiklik olmaz

Küçük hava yollarını değerlendiren testler

Page 34: SOLUNUM FONKSİYON TESTLERİ

Bir dk’da 1mmHg basınç farkıyla alveolokapiller membrandan geçen gaz miktarıdır (25mL/dk/mmHg)

Alveolden kana transfer olan COAlveole-kapiller CO basınç gradienti

Test için CO kullanılır (çözünürlüğü O2’den 20 kat fazla olduğu için membrandan hızlı difüze olur; Hemoglobine afinitesi O2’den 230 kat daha fazladır. Test gazı: %0.3CO, %10 He, %21 O2 ve gerisi N2

Difüzyon kapasitesi (Transfer faktör: TLCO) ölçümü

DLCO=

Page 35: SOLUNUM FONKSİYON TESTLERİ

En çok tercih edilen tek nefes (single breath holding) tutma yöntemidir (V/Q dengesizliklerinden en az etkilenir).

RV’e kadar

ekshalasyon

Gaz karışımından TLC’ye kadar hızlı inhalasyon

8-10 sn nefes tut

Hızlı ekspire edilen gazdan kapiller kana geçen CO hesaplanır

DLCO/VA= Transfer coefficient (KCO)

Nefesini 10 sn tutamayanlarda, VC<1.5L olanlarda, çocuklarda diğer yöntemler (intrabreath, steady-state, rebreathing testler gibi)

Page 36: SOLUNUM FONKSİYON TESTLERİ

CO’nun transferi kapiller volüme, hemoglobin konsantrasyonuna, alveole-kapiller yüzey alanına ve kalınlığına bağlıdır.

DLCO’yu azaltan durumlar

Alveole-kapiller yüzeyinde azalma (rezeksiyon, pulm fibrozis, amfizem, pnomoni)

Akciğer kapiller volümünde azalma (vaskülit, pulm emboli, PPHT, amfizem, İAH)

Difüzyon mesafesinde artış (PAP, P. Carinii pnömonisi)

DLOC’yu artıran durumlar

Pulm vasküler yatakta açılma ve kapiller kan volümünde artış (egzersiz, hafif KKY, sol-sağ şant, astım)

Hb miktarında artış (polisitemi, pulm hemoraji)

Page 37: SOLUNUM FONKSİYON TESTLERİ

1. DLCO testi öncesinde hastaya sigara içip içmediğini sorarım

2. DLCO testi öncesinde hastanın steroid alıp almadığını sorarım

3. DLCO testi öncesinde hastanın hemoglobin değerini kontrol ederim

Aşağıdaki ifadelerden her bir şık için doğru veya yanlış olarak cevaplayınız.

Page 38: SOLUNUM FONKSİYON TESTLERİ

Yaş, boy, vücut yüzey alanı

Pozisyon: yatarken>otururken (kapiller volüm artar)

Egezersiz: artar (test öncesi 5 dk dinlenmeli)

Alveoler basınç değişikliği: Valsalva ile artar, Muller ile azalır (kapiller volüm değişir)

Alveoler volümünde artış: artar (yüzey alanı artar, ak membran incelir)

Sigara ve karboksihemoglobin: azaltır (alveoler CO arttığı için). Testler arasında 4 dk olmalı

Anemi:azaltır (Hb değeri girilmeli)

Alveoler pO2: azaldıkça DLCO artar (CO-Hb kombinasyonu artar)

Gebelik: ilk trimesterda artar, sonra azalır ve stabil kalır.

Alveoler pCO2: artınca DLCO artar (Alveoler Po2 azaldığı için)

Yükseklikte: Artar (alv. Po2 azaldığı için)

Alkol: Azaltır

Difüzyon kapasitesini etkileyen faktörler

Page 39: SOLUNUM FONKSİYON TESTLERİ

• Aşağıdaki interstisyel akciğer hastalıklarından hangisinde FVC ve DLCO azalmış iken TLC artmıştır?

a) IPFb) Sarkoidozc) Histiositozis Xd) BOOPe) Pulmoner alveoler proteinozis

Page 40: SOLUNUM FONKSİYON TESTLERİ

Hastalık FVC FEV1/FVC DLCOTLC

İPF Azalır, N Artar, N Azalır Azalır,N

Sarkoidoz Azalır, N Artar, N, azalır Azalır,N Azalır, N

KDH Azalır, N, artar Artar, N, azalır Azalır Azalır, N

KOP Azalır Artar, N, azalır Azalır Azalır

PAP Azalır, N Artar, N Azalır, N Azalır, N

EAA Azalır, N Artar, N, azalır Azalır, N Azalır, N,

HX Azalır, N Artar, N, azalır Azalır N,

LAM Azalır, N Azalır, N Azalır , N

Oblite. bronşiolit Azalır Azalır Azalır

DLCO’da hafif azalma:%60-80; orta: %40-59; ileri derecede azalma:<%40

Page 41: SOLUNUM FONKSİYON TESTLERİ

DLCO

Artmış Azalmış

DLCO/VA

NormalAzalmış

•Alv. hemoraji•Polisitemi•Kapiller kan akımında

•Azalmış akc. volümü•Parenkim destrük. •V/Q dengesizliği

•Ölü boşluk artışı

Kronik bronşit-amfizem; astım-KOAH ayrımında

İzole DLCO azalmasında (akımlar ve volümler normal): pulmoner vasküler hastalıklar; erken İAH veya amfizem

İAH’da DLCO/VA genellikle normal veya hafif düşük.

DLCO/VA artmış ise: ekstrapulmoner restriksiyon (NMH).

DLCO/VA düşük ise: parankimal akciğer hastalığı (amfizem, İAH veya pulmoner vasküler hastalık)

Parankim bozukluklarında DLCO/VA normal de olabilir.

Tedaviye anlamlı yanıt için DLCO’da ≥%15, TLC veya VC’de ≥ %10 veya 200ml

DLCO’nun klinik önemi

Page 42: SOLUNUM FONKSİYON TESTLERİ

Reversibilite (bronkodilatör yanıt)

Postbronkodilatör FEV1 veya FVC’de bazal değere göre %12 ve mutlak değer olarak 200 ml artış.

FEF25-75 ve sGaw için %30-40 değişim (rutinde kullanılmazlar)

PEF için %15 Akut bronkodilatör yanıt gösterilemez ise:

a)pre ve post bd akciğer volümleri ölçülerek dinamik hiperinflasyondaki azalma ve buna bağlı olarak IC’de artma değerlendirilebilir (KOAH).

b)FEV1 ve FVC değişmemesine rağmen bd sonrası aynı akciğer volümündeki akım artabilir (isovolume flow)

Geç reversibilite: 6hafta-3ay inh cs veya 2 hafta oral cs sonrası FEV1’de ≥%15 ve mutlak değer olarak 200ml artış (GOLD), PEF’de ≥20 artış

Cs dozu?

Page 43: SOLUNUM FONKSİYON TESTLERİ

Bd sonrası FEV1 – bazal FEV1

bazal FEV1

a) Mutlak değişkenlik= Bronkodilatör sonrası FEV1-bazal FEV1

b) Başlangıç değeri = X 100üzerinden % değişim

Reversibilite değerlendirmesi

200µg salbutamol

500 µg terbutalin

40-80 µg IB 30-45dk sonra FEV1 ölçümü

15-20dk sonra FEV1 ölçümü

Tets öncesi kesilmesi gereken ilaçlar: kısa etkili bd (8 saat), uzun etkili B2agonist (12), uzun etkili antikolinerjik

ve yavaş salınımlı teofilin (24), inh steroid (devam edilir)

c-Predikte değer üzerinden reversibilite

Page 44: SOLUNUM FONKSİYON TESTLERİ

(en yüksek PEF – en düşük PEF)

% amplitüd ortalama = X 100(en yüksek PEF + en düşük PEF)/2

(en yüksek PEF – en düşük PEF)

% amplitüd maksimum= X 100En yüksek PEF

PEF değişkenliği ölçümü

PEF sabah bronkodilatör öncesi, akşam ise bd sonrası ölçülür.

Değişkenlik en az 4 gün süreyle ≥%15 veya en az 3 gün süreyle ≥ %20 ise veya tüm günlerin ortalaması olarak >%10 ise ASTIM lehinedir.

Page 45: SOLUNUM FONKSİYON TESTLERİ

Bronş provokasyon testleri

Bronş aşırı duyarlılığı: Değişik uyaranlara karşı hava yollarının verdiği abartılı bronkokonstriktör yanıt

Yüksek duyarlılık ve yüksek negatif prediktif değer nedeniyle astımın dışlanmasında değerliancak tanı koydurucu değeri düşük.

Allerjik rinit, kistik fibroz, KOAH, bronşektazi, ASYE: BAD (+)

Sıklıkla metakolin, histamin ve egzersiz kullanılır

Page 46: SOLUNUM FONKSİYON TESTLERİ

• Aşağıdakilerden hangisi bronkoprovokasyon testi için kesin kontraendikasyondur?

a) Orta derecede havayolu obstruksiyonub) Gebelikc) Emzirmed) M Gravis için kolinesteraz kullanımıe) Kontrolsüz HT (sistolik >200, diastolik >100mmHg)

Page 47: SOLUNUM FONKSİYON TESTLERİ

Mutlak kontraendikasyonlar-Ciddi hava yolu obstruksiyonu (FEV1< beklenenin %50)-Son üç ay içinde geçirilmiş MI veya serebrovasküler olay-Kontrol edilemeyen HT (sistolik >200mmHg, diastolik >100mmHg)-Bilinen arteryal anevrizmalar-Test ve manevralara uyumsuzluk

Relatif kontraendikasyonlar-Orta dereceli hava yolu obstruksiyonu (FEV1< beklenenin %60)-Gebelik veya emzirme-M. Gravis nedeniyle kolinesteraz kullanımı-Son 2 ay içinde geçirilmiş viral üst solunum yolu enfeksiyonu-İlaç tedavisi gerektiren epilepsi varlığı-Spirometre manevrasıyla oluşan hava yolu obstruksiyonu varlığında

BPT için kontraendikasyonlar

Page 48: SOLUNUM FONKSİYON TESTLERİ

Testten önce bazı ilaçların kesilmesi gerekmektedir.

(Kısa etkili bronkodilatörler, kromolin/ 8 saat; uzun etkili bronkodilatörler, uzun etkili teofilin, nedokromil/48 saat; LTA/ 24 saat, çay-kahve-kolalı içecekler ve çikolata test günü; anti histaminikler 3-4 gün önce kesilmelidir. Oral veya inhaler cs’e devam edilir)

Influenza aşısı BAD yanıtını artırabilir (BPT aşıdan bir hafta sonra)

Test öncesi bazal FEV1 ölçülür ve %20’lik düşüşe karşılık gelen FEV1 hesaplanır

Metakolin uygulaması için: 1-Tidal volümde 2 dk inhalasyon

2-Dozimetre ile 5 nefes yöntemi

FEV1’de %20 düşüş sağlayan provokasyon konsantrasyonu (PC20).

Page 49: SOLUNUM FONKSİYON TESTLERİ
Page 50: SOLUNUM FONKSİYON TESTLERİ

PC20 (mg/ml) Yorum

>16 Normal4.0-16 Sınırda BAD1.0-4.0 Hafif BAD >1 Orta-ağır BAD

Hastada semptom yok ve PC20= 1-16mg/ml ise:-Hafif astım var ve hasta semptomlarını tanımlayamıyor.-Hasta bronkospazma yol açan çevresel tetikleyicilerle hiç karşılaşmamıştır.-Hafif BAD astım dışı viral üst solunum yolu enfeksiyonu veya sigaraya bağlı olabilir.-Astım subkliniktir ve zaman içerisinde klinik astıma dönüşecektir.-Egzersiz veya test sırasında göğüste sıkışma hissi olur ancak hasta bunu normal olarak değerlendirir.

Bronş aşırı duyarlılığının derecesi

Page 51: SOLUNUM FONKSİYON TESTLERİ

Kabul edilebilir spirogram

FEV1/FVC oranı düşük mü?

Obstrüksiyon

FVC düşük mü?

Hiperinflasyon Veya

Kombine defekt

İleri inceleme(AC hacim ölçümleri)

Beta agonist kullanımı ile geri dönüşümlü mü?

Pür obstrüksiyon

FVC düşük mü?

Restriksiyon

TLC

Normal spirometri sonuçları

Evet

Evet

Evet

Evet

Hayır

Hayır

Hayır

Hayır

Astım KOAH

Page 52: SOLUNUM FONKSİYON TESTLERİ

FEV1/VC

≥NAS

VC ≥ NAS

Normal

DLCO ≥ NAS

Normal PV hastalıkları

TLC ≥ NAS

Restriksiyon

DLCO ≥ NAS

Obstrüksiyon

VC ≥ NAS

TLC ≥ NAS

Mikst defekt

DLCO ≥ NAS

GD ve NMhastalıklar

ILD Pnömonitis

AstımKB

Amfizem

Evet

Evet

Evet Evet Evet

EvetEvet Evet

Hayır

Hayır

Hayır

Hayır Hayır Hayır

Hayır

Hayır

NAS: Normalin alt sınırı PV: Pulmoner vasküler GD: Göğüs duvarı

NMH: Nöromusküler hastalık KB: Kronik bronşit

Page 53: SOLUNUM FONKSİYON TESTLERİ

TLC: 3.35L (%71)

FVC: 1.98L (%57) FEV1:1.70L (% 58)

FEV1/FVC: %86

DLCO: 22ml/dk/mmHg (%96)

SaO2: istirahatte %96, eforla %94

Bu hastada öncelikli olarak ne

düşünürsünüz?

a) Üst solunum yolu obstruksiyonu

b) KOAH

c) Nöromusküler hastalık

d) İnterstisyel akciğer hastalığı

e) Pulmoner emboli

Page 54: SOLUNUM FONKSİYON TESTLERİ

TLC: 4.8L (%102)

FVC: 2.90L (%92) ve FEV1: 2.37L (%90)

FEV1/FVC: %82

MVV: 100L/dk (%100)

DLCO: 10ml/dk/mmHg (%45)

SaO2: istirahatte %96, eforla %90

Bu olguda ön tanı aşağıdakilerden hangisidir?

a) Hipersensitivite pnömonisi

b) Alveoler hemoraji

c) Nöromusküler hastalık

d) Primer pulmoner hipertansiyon

e) BOOP