Download pdf - RYNEK WYROBÓW BUDOWLANYCH - kaproc.rb.polsl.pl · Ustawa z dn. 16.04.2004 o wyrobach budowlanych Rozporz ądzenie Min. Infrastruktury z dn. 11.08.2004 w sprawie systemów oceny zgodno

Rynek Budowlany -J.Deszcz 2013-03-02

1

RYNEK BUDOWLANY

RYNEK WYROBÓW BUDOWLANYCH

Politechnika Śląska w Gliwicach

Wydział Budownictwa

Katedra Procesów Budowlanych

� Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr

305/2011 z 9 marca 2011 (tzw. CPR - Construction Products

Regulation), ustanawiaj ące zharmonizowane warunki wprowadzania do obrotu wyrobów budowlanych i uchylaj ące dyrektyw ę Rady 89/106/EWG – w pełnym

zakresie wchodzi w życie z dniem 1 lipca 2013 roku.

Zastępuje tzw. dyrektywę budowlaną - Dyrektywę Rady z dnia 21

grudnia 1988 r. w sprawie zbliżenia ustaw i aktów wykonawczych Państw Członkowskich dotyczących wyrobów budowlanych (89/106/EWG), w

zakresie nadzoru nad wyrobami budowlanymi wprowadzonymi do obrotu.

Aktualny stan prawny - UE

� Zasady tworzenia, uznawania i stosowania specyfikacji technicznych

� Zasady i procedury oceny zgodności wyrobów budowlanych

� Obowiązek oznakowania CE wyrobów wprowadzanych na rynek (EOG)

� Specyficzne uregulowanie – wymóg posiadania systemu zakładowej kontroli produkcji


2

Aktualny stan prawny - PolskaAkty prawne wdrażające dyrektywę (już wycofaną) budowlaną 89/106/EWG

� Ustawa z dn. 16.04.2004 o wyrobach budowlanych

� Rozporządzenie Min. Infrastruktury z dn. 11.08.2004 w sprawie systemów oceny zgodności, wymagań, jakie powinny spełniać notyfikowane jednostki uczestniczące w ocenie zgodności, oraz sposobu oznaczania wyrobów budowlanych oznakowaniem CE

� Rozporządzenie Min. Infrastruktury z dn. 11.08.2004 w sprawie sposobów deklarowania zgodności wyrobów budowlanych oraz sposobu znakowania ich znakiem budowlanym

Aktualny stan prawny - Polska

Projekt nowej ustawy o wyrobach budowlanych –strona Ministerstwa Transportu, Budownictwa i

Gospodarki Morskiej

http://bip.transport.gov.pl/pl/bip/projekty_aktow_prawnych/projekty_ustaw/ustawy_budownictwo_i_gospodarka_przestrzenna

Ścieżka: www. transport.gov.pl / akty prawne / projekty/ projekty ustaw / Budownictwo…

� W Polsce system nadzoru rynku w zakresie wyrobów (wszystkich) wprowadzanych do obrotu tworzony jest w oparciu o ustawę z dnia 30 sierpnia 2002 r. o systemie oceny zgodności (Dz. U. z 2004 r. Nr 204, poz. 2087). Ustawa ta transponuje do polskiego

systemu prawnego dyrektywy nowego podejścia UE.

� Ustawa ta nie uwzględnia jednak specyfiki niektórych wyrobów, w tym zwłaszcza specyfiki

wyrobów budowlanych.


3

� Ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. o systemie oceny zgodno ści .

Ustawa okre śla:1) zasady funkcjonowania systemu oceny zgodności

z zasadniczymi i szczegółowymi wymaganiami dotyczącymi wyrobów;

2) zasady i tryb udzielania akredytacji oraz autoryzacji;

3) sposób zgłaszania Komisji Europejskiej i państwom członkowskim Unii Europejskiej autoryzowanych jednostek oraz autoryzowanych laboratoriów;

4) zadania Polskiego Centrum Akredytacji;

5) zasady działania systemu kontroli wyrobów wprowadzonych do obrotu.

7

� Wg ustawy „O wyrobach budowlanych” –

„…rzecz ruchoma, bez względu na stopień jej przetworzenia,przeznaczona do obrotu, wytworzona w celu zastosowaniaw sposób trwały w obiekcie budowlanym, wprowadzana doobrotu jako wyrób pojedynczy lub jako zestaw wyrobów dostosowania we wzajemnym połączeniu stanowiącymintegralną całość użytkową i mająca wpływ na spełnieniewymagań podstawowych, o których mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. - Prawo budowlane”

Wyrób budowlany

Według aktualnego stanu prawnego, wyrobami budowlanymi

podlegającymi regulacjom ustawy o wyrobach budowlanych są wyroby

które są objęte zakresem przedmiotowym mandatów udzielanych przez

Komisję Europejską na opracowanie europejskich norm

zharmonizowanych oraz wytycznych do europejskich aprobat

technicznych. Wykaz ww. mandatów został ogłoszony obwieszczeniem

Ministra Infrastruktury z dnia 5 lipca 2004 r. w sprawie wykazu

mandatów udzielonych przez Komisję Europejską na opracowanie

europejskich norm zharmonizowanych oraz wytycznych do

europejskich aprobat technicznych, wraz z zakresem przedmiotowym

tych mandatów (M. P. Nr 32, poz. 571).

Tym samy np. beton towarowy nie jest wyrobem budowlanym (w świetle

prawa) – producenci betonu nie są zobowiązani do przestrzegania CPR

ani ustawy o wyrobach budowlanych, w szczególności do utrzymywania

Zakładowej Kontroli Produkcji.


4

„wyrób budowlany” oznacza każdy wyrób lub zestaw

wyprodukowany i wprowadzony do obrotu w celu trwałego

wbudowania w obiektach budowlanych lub ich częściach,

którego właściwości wpływają na właściwości użytkowe

obiektów budowlanych w stosunku do podstawowych

wymagań dotyczących obiektów budowlanych;

„zestaw” oznacza wyrób budowlany wprowadzony do obrotu

przez jednego producenta jako zestaw co najmniej dwóch

odrębnych składników, które muszą zostać połączone, aby

mogły zostać wbudowane w obiektach budowlanych.

Wyrób budowlany - wg rozporządzenia PEiR

UE nr 305/2011 (CPR)

� Określanie wymaga ń podstawowych:

1. Nośność i stateczno ść (bezpiecze ństwo konstrukcji)

2. Bezpiecze ństwo po żarowe

3. Higiena, zdrowie i środowisko

4. Bezpiecze ństwo u żytkowania

5. Ochrona przed hałasem

6. Oszczędność energii i izolacja cieplna

7. Zrównowa żone wykorzystanie zasobów – rozp. UE 305/2011 – załącznik 1)

Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr

305/2011 z 9 marca 2011 (CPR - Construction Products Regulation)

� system europejski (to obecnie reguluje

CPR , czyli rozporządzenie PEiR UE nr 305/2011)

� system krajowy.

Według dotychczasowych zasad producenci wyrobów

budowlanych mogą wprowadzać na rynek polski wyroby

budowlane w oparciu o:


5

Podstawą oceny zgodności wyrobów są specyfikacje

techniczne wyrobów (normy lub aprobaty

techniczne, dokumentacja techniczna wyrobu

(jednostkowego)).

� znak CE – normy EN zharmonizowane lub

europejskie aprobaty techniczne (wg nowych przepisów

UE nie będzie już europejskich aprobat technicznych a tzw.

„europejskie dokumenty oceny” na podstawie którego dla

wyrobu będą wydawane tzw. „europejskie oceny techniczne”)

� znak B – normy krajowe lub krajowe aprobaty

techniczne (wg projektu ustawy o wyrobach bud. nie będzie

krajowych aprobat technicznych a tzw. „krajowe oceny

techniczne”)

aprobata techniczna (krajowa) - pozytywna ocena

techniczna przydatności wyrobu budowlanego do

zamierzonego stosowania;

europejska aprobata techniczna - pozytywna ocena

techniczna przydatności wyrobu budowlanego do

zamierzonego stosowania, wydana zgodnie z

wymaganiami Unii Europejskiej

(zmiana na: „europejski dokument oceny” – dokument

przyjęty przez uprawnioną JOT (specyfikacja techniczna)

stanowiący podstawę do wydawania „europejskich ocen

technicznych”.)

Zakres i warunki przeprowadzania oceny zgodności wyrobu budowlanego jest ściśle

określony prawem – dla poszczególnych rodzajów wyrobów, (w zależności od ich wpływu na spełnienie

podstawowych wymagań dotyczących obiektów

budowlanych), ustalone zostały tzw. systemy oceny zgodności.

Specyfikacja techniczna wyrobu określa jaki system oceny należy zastosować do oceny

zgodności tego wyrobu.


6

Systemy oceny zgodnościSystem Zadania producenta Zadania jednostki notyfikow anej / akredytowanej Baza do znakowania CE /

B

4 Wstępne badania typu wyrobuZakładowa kontrola produkcji Deklaracja zgodno ści

(deklaracja wła ściwo ści użytkowych) Producenta3 Zakładowa kontrola produkcji Wst ępne badanie typu wyrobu

2 Wstępne badanie typu wyrobuZakładowa kontrola produkcji

Certyfikacja zakładowej kontroli produkcji na podst awie kontroli wst ępnej Deklaracja zgodno ści

(deklaracja wła ściwo ści użytkowych) Producenta

+ Certyfikacja zakładowej

kontroli produkcji

2+(wyelimino

wany)

Wstępne badanie typu wyrobuZakładowa kontrola produkcjiBadanie próbek zgodnie z ustalonym planem

Certyfikacja zakładowej kontroli produkcji na podst awie:- kontroli wst ępnej- ciągłego nadzoru, oceny i zatwierdzenia kontroli

produkcji

1Zakładowa kontrola produkcjiUzupełniaj ące badanie próbek zgodnie z ustalonym planem

Certyfikacja zgodno ści wyrobu na podstawie zada ń jednostki notyfikowanej oraz zada ń przypisanych do producenta

- wst ępne badanie typu wyrobu- wst ępna kontrola fabryki i zakładowej kontroli produkc ji - ciągły nadzór, ocena i zatwierdzanie zakładowej kontro li

produkcji Deklaracja zgodno ści /(deklaracja wła ściwo ści użytkowych) Producenta

wraz z Certyfikatem zgodno ści

wyrobu

1+Zakładowa kontrola produkcjiUzupełniaj ące badanie próbek zgodnie z ustalonym planem

Certyfikacja zgodno ści wyrobu na podstawie zada ń jednostki notyfikowanej oraz zada ń przypisanych do producentaZadania jednostki notyfikowanej:

- wst ępne badanie typu wyrobu- wst ępna kontrola fabryki i zakładowej kontroli produkcj i- ciągły nadzór, ocena i zatwierdzanie zakładowej kontro li

produkcji- audit-badanie próbek pobranych z fabryki, z rynku lub na

placu budowy

W procesie oceny zgodności wyrobu budowlanego (z

odpowiednimi specyfikacjami technicznymi wyrobu)

biorą udział:

� W „systemie krajowym” (znakowanie B) – producent, jednostki

akredytowane (badawcze i/lub certyfikujące)

� W systemie europejskim (znakowanie CE) – producent,

jednostki notyfikowane (z dowolnego kraju UE)

Akredytacja – uznanie i potwierdzenie kompetencji przez PCA

(Polskie Centrum Akredytacji)

Notyfikacja – zarejestrowanie w Centralnej Komisji UE jednostki

akredytowanej w kraju i rekomendowanej przez właściwego

ministra

System europejski

Oznakowanie materiału budowlanego symbolem „CE” informuje, że producent maj ący siedzib ę w UE dokonał oceny zgodno ści, oraz :

� aktualnie – że wyrób jest zgodny ze zharmonizowan ą Norm ą Europejsk ą (hEN) lub z europejsk ą aprobat ą techniczn ą

� Od 1 lipca 2013 – że wyrób jest zgodny z wła ściwo ściami użytkowymi zadeklarowanymi przez producenta w Deklaracji Wła ściwo ści Użytkowych ( według Europejskiej Oceny Technicznej)


7

Dopuszczalne odstępstwa od obowiązku

sporządzania deklaracji właściwości użytkowych

1.Wyrób budowlany jest produkowany jednostkowo lub na zamówienie w nieseryjnym procesie produkcyjnym w odpowiedzi na specjalne zlecenie oraz wbudowywany w jednym, okre ślonym obiekcie przez producenta, który ponosi odpowiedzialno ść za bezpieczne wbudowanie wyrobu w obiekt budowlany, zgodnie z maj ącymi zastosowanie przepisami krajowymi i na odpowiedzialno ść osób, które (zgodnie z tymi przepisami) s ą odpowiedzialne za bezpieczne wykonanie obiektu budowlanego.

Dopuszczalne odstępstwa od obowiązku

sporządzania deklaracji właściwości użytkowych

2.Wyrób budowlany jest produkowany na terenie budow y w celu wbudowania go w dane obiekty budowlane zgodnie z maj ącymi zastosowanie przepisami krajowymii na odpowiedzialno ść osób, które (zgodnie z tymi przepisami) s ą odpowiedzialne za bezpieczne wykonanie obiektu budowlanego.

3. Wyrób budowlany jest produkowany w sposób tradycyjny lub zgodny z wymogami ochrony zabytków i w nieprzemysłowym procesie produkcyjnym w celu właściwej renowacji obiektów budowlanych urz ędowo chronionych… zgodnie z przepisami krajowymi

System europejski - oznakowanieAktualnie oznakowanie symbolem „CE” powinno zawiera ć: � znak zgodno ści,� dwie ostatnie cyfry roku w którym wyrób został wprow adzony na rynek� odniesienie do zharmonizowanej specyfikacji techniczne j,� nazwę i adres producenta,� data oznakowania (dwie ostatnie cyfry roku), � numer certyfikatu zgodno ści – (jeśli został wydany)� numer identyfikacji notyfikowanej jednostki certyfi kuj ącej (jeśli brała udział).

Po 1 lipca 2013 roku - oznakowanie symbolem „CE” powinn o zawiera ć: � znak zgodno ści, � dwie ostatnie cyfry roku, w którym zostało ono zamies zczone po raz pierwszy, � nazwa i adres siedziby producenta (lub znak identyfiku jący pozwalaj ący jednoznacznie

określić te dane),� niepowtarzalny kod identyfikacyjny typu wyrobu,� numer referencyjny deklaracji wła ściwo ści u żytkowych,� numer identyfikacji notyfikowanej jednostki certyfi kuj ącej (jeśli brała udział)� odniesienie do zharmonizowanej specyfikacji techniczne j,� zamierzone zastosowanie wyrobu (okre ślone w zastosowanej specyfikacji)� poziom lub klasa zadeklarowanych wła ściwo ści u żytkowych,Ponadto oznakowaniu powinny towarzyszy ć piktogramy lub inne znaki wskazuj ące na zagro żenie – jeśli wyst ępuje


8

Oznakowanie materiału budowlanego znakiem budowlanym „B” jest dopuszczalne, je śli:

� producent maj ący siedzib ę w Polsce dokonał oceny zgodno ści,

� wydał – na swoj ą wyłączną odpowiedzialno ść – krajow ą deklaracj ę zgodno ści z Polsk ą Norm ą wyrobu albo krajow ą aprobat ą techniczn ą.

Uwaga – nale ży się spodziewa ć zmian podobnych, jak w systemie europejskim.

System krajowy

System krajowy

Oznakowanie znakiem budowlanym „B” zawiera: � znak zgodno ści,� numer identyfikacji akredytowanej jednostki

certyfikuj ącej,Dodatkowe informacje:� siedziba i adres producenta� identyfikacja wyrobu budowlanego, � numer i rok publikacji Polskiej Normy wyrobu lub

aprobaty technicznej,� numer i data wystawienia krajowej deklaracji zgodno ści, � inne dane.

� Wykonany według indywidualnej dokumentacji

technicznej, która zawiera:

- opis rozwiązania konstrukcyjnego,

- charakterystykę materiałową,

- informację dotyczącą projektowanych właściwości

użytkowych wyrobu budowlanego,

- określenie warunków zastosowania,

- instrukcję obsługi i eksploatacji.

� Dokumentacja sporządzona przez projektanta obiektu lub z

nim uzgodniona.

Wyrób przeznaczony do jednostkowego zastosowania (rynek krajowy)


9

Wyrób regionalny

� wytwarzany tradycyjnie, na określonym terenie,

� wytwarzany przy użyciu metod sprawdzonych w

wieloletniej praktyce,

� przeznaczony do lokalnego stosowania.

Decyzją wojewódzkiego inspektora nadzoru budowlanego

wyrób budowlany może zostać uznany za wyrób regionalny.

Przykładowe wyroby podlegaj ące poszczególnym systemom oceny

Załącznik nr 1 do rozporządzenia w/s oceny zgodności i znakowania wyrobów

ZAKŁADOWA KONTROLA PRODUKCJI

Stała wewn ętrzna kontrola produkcji prowadzona przez producenta, której wszystkie elementy, wymagania i postanowienia przyj ęte przez producenta powinny by ć w sposób systematyczny dokumentowane poprzez zapisywanie zasad i procedur post ępowania


10

ZAKŁADOWA KONTROLA PRODUKCJI-cd

system dokumentowania kontroli powinien gwarantowa ć jednolit ą interpretacj ę zapewnienia jakości i umo żliwi ć osi ągni ęcie wymaganych cech wyrobu oraz efektywno ści działania systemu kontroli produkcji .

ZAKŁADOWA KONTROLA PRODUKCJI

System obejmuj ący:

� procesy kontroli, pomiarów i badań związane z zapewnieniem jakości wyrobu

� zasoby materialne – środki techniczne, wyposażenie, materiały itp.

� informacje

� kompetencje ludzi

Uporządkowanie systemu tworzą zasady opisane w Księdze ZKP (Księdze jakości), planach kontroli i badań, procedurach, instrukcjach itp.

Cele ZKP

� zapewnienie zgodno ści produkowanych wyrobów z okre ślonymi wymaganiami (jakości )

� utrzymywanie stałej zdolno ści procesu produkcji do wytwarzania (i dostarczania na rynek) wyrobów spełniaj ących wymagania (jakość powtarzalna )

� Nadzorowanie informacji istotnych dla oceny zgodno ści wyrobu

� Zapewnienie identyfikacji wyrobu i jego statusu


11

Pozostałe wymagania dotyczące wyrobów –

oznakowanie dotyczące zagrożeń

� konieczno ść uzyskania Atestu higienicznego na niektóre wyroby (np. rury wodoci ągowe , armatura itp.)

� Konieczno ść oznaczenia składu wyrobów w przypadkach, gdy do produkcji stosuje si ę produkty niebezpieczne, opracowania Kart charakterystyki takich wyrobów (zasady post ępowania przy stosowaniu i przechowywaniu wyrobu oraz w przypadku wyst ąpienia bezpośredniego zagro żenia), przekazywania tych informacji nabywcom. Wyroby niebezpieczne podlegaj ą rejestracji.

� Producent jest zobowi ązany do zamieszczenia odpowiednich informacji /znaków na wyrobie i/lub opakowaniu.

Piktogramy dot. wyrobów niebezpiecznych

� Wg dyrektywy 67/548/EWG

� Wg CLP(Clasification, Labeling, Packaging of substances and mixtures) – Rozporz ądzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1272/2008