HiSPARC CROP
Absorptie“lijnen”
• Ontdekt in het spectrum van de zon (door Fraunhofer)
• Hij noemde dit “lijnen” omdat het donkere lijnen, op het zichtbare spectrum, lijken.
HiSPARC CROP
Planetaire nevel NGC 6543
groen: zuurstof; rood: waterstof(blauw: Röntgenstraling)
Orion Nevel
Emissielijnen foto:
HiSPARC CROP
(1 deeltje per m2-sec)
(1 deeltje per m2-jaar)
(1 deeltje per km2-jaar)
Kosmische Stralen Flux
Energy (eV)
Kosmische Stralen Energie Spectrum
HiSPARC CROP
Veeldeeltjes, (bijna) niets op aarde
Niet zoveeldeeltjes , air shower op aarde te zien
Weinigdeeltjes
HiSPARC CROP
Koud CO2-molecuul in de ijskast (1400 km/h) 0.02 eV
Stikstof (N2 ) bij kamertemperatuur (1850 km/h) 0.03 eV
Deeltjes aan het oppervlak van de zon (6000 oC) 0.75 eV
Energie gegeven aan een elektron door een AA-batterij 1.5 eV
Elektronen versneld in de beeldbuis van de TV (~1/3 lichtsnelheid) 30,000 eV
Hoge energie protonen in een deeltjesversneller 1,000,000,000,000 eV
Energie van deeltjes
HiSPARC CROP
Stuiterbal die over je huis stuitert 6 x 1018 eV
Aangeworpen honkbal, strafschop bij voetbal
5 x 1020 eV
Hard geslagen ijshockeypuck 1 x 1021 eV
1 Joule = 6.2 x 1018 eV
De hoogste energetische kosmische stralen zijn subatomaire(!!) deeltjes
met de energie van macroscopische(!!) voorwerpen
4 x 1021 eV = 600 joules
HiSPARC CROP
Kosmische Stralen Spectrum
Protonen bij CERNProtonen bij CERN
stuiterbalstuiterbal
strafschopstrafschop
Hockey PuckHockey Puck
Energy (eV)
HiSPARC CROP
Twee mogelijke bronnen van deze kosmische stralen
Botsende melkweg-
stelsels
Actieve kernen van Melkweg-
stelsels
HiSPARC CROP
GZK grens
1966 - K. Greisen - G.T.Zatsepin & V.A.Kuz’min
De kosmische achtergrond straling maakt het heelal ondoordringbaar voor Ultra Hoge Energie Kosmische Stralen.
HiSPARC CROP
GZK Cutoff
Vb:
p *+0 p
++ n
en soortgelijke reacties remmen E>1020 eV over een lengte van 30 Mlichtjaren.
Het centrum van de Virgocluster ligt op ongeveer 60 Mlj
Alle E>1020 eV van Primaire Straling moet veroorzaakt worden binnen 300 Mlj
van de aarde
1966 - K. Greisen - G.T.Zatsepin & V.A.Kuz’min
p