TableofContents
MỤCLỤCSÁCHTHÁNHDẪNNHẬPTỔNGQUÁTMẠCKHẢIVÀSÁCHTHÁNHMátthêuMáccôLucaGioanTôngĐồCôngVụThưRômaThưCôrintô1ThưCôrintô2ThưGalátThưÊphêsôThưPhilípphêThưCôlôxêThưThêxalônica1ThưThêxalônica2ThưTimôthê1ThưTimôthê2ThưTitôThưPhilêmonThưDotháiThưGiacôbêThưPhêrô1ThưPhêrô2ThưGioan1ThưGioan2ThưGioan3ThưGiuđaKhảiHuyền
MỤCLỤCSÁCHTHÁNH
MátthêuMáccôLucaGioanTôngĐồCôngVụThưRômaThưCôrintô1ThưCôrintô2ThưGalát
ThưÊphêsôThưPhilípphêThưCôlôxêThưThêxalônica1ThưThêxalônica2ThưTimôthê1ThưTimôthê2ThưTitôThưPhilêmonThưDoTháiThưGiacôbêThưPhêrô1ThưPhêrô2ThưGioan1ThưGioan2
ThưGioan3ThưGiuđaKhảiHuyền
MỤCLỤCSÁCHTHÁNH2DẪNNHẬPTỔNGQUÁT45
LờiGiớiThiệu45
MẠCKHẢIVÀSÁCHTHÁNH461.ÐâulànguồngốccủaSáchThánh?46
ThiênChúađãnóivớiloàingườikhinào,quaai?46ThiênChúađãnóicáchđâyhàngmấychụcthếkỷ,làmsaotôicó
thểngheđượchômnay?462.LàmsaobiếtđượcđâylàSáchThánh?463.SáchThánhtrongđờisốngcủaKi-tôhữu474.LàmthếnàođểhiểuSáchThánh?485.LàmthếnàođểđượcLờiChúanuôidưỡngnhưlươngthực?49
a.Ðọc49
b.Suyniệm50
c.Chiêmngắm50
Mátthêu51I.GIÁNGSINHVÀTHỜITHƠẤUCỦAĐỨCGIÊ-SU51
GiaphảĐứcGiê-suKi-tô(Lc3:23-38)51
Chương151
TruyềntinchoôngGiu-se(Lc2:1-7)51CácnhàchiêmtinhđếnbáilạyĐứcGiê-suHàiNhi52
Chương252
ĐứcGiê-sutrốnsangAi-cậpvàcácanhhàibịgiết52TừAi-cậpvềđấtÍt-ra-en53
II.CÔNGBỐNƯỚCTRỜI531.PHẦNKÝTHUẬT53
ÔngGio-anTẩyGiảraogiảng(Mc1:1-8;Lc3:1-18;Gi1:19-28)53
Chương353
ĐứcGiê-suchịuphéprửa(Mc1:9-11;Lc3:21-22)53ĐứcGiê-suchịucámdỗ(Mc1:12-13;Lc4:1-13)54
Chương454
ĐứcGiê-sulánhquamiềnGa-li-lê(Mc1:14-15;Lc4:14-15)54ĐứcGiê-sukêugọibốnmônđệđầutiên(Mc1:16-20;Lc5:1-11)
54ĐứcGiê-sugiảngdạyvàchữabệnh(Lc6:17-19)55
2.BÀIGIẢNGTRÊNNÚI55TámmốiPhúc(Lc6:20-23)55
Chương555
Muốichođờivàánhsángchotrầngian(Mc9:50;Lc14:34-35)56
ĐứcGiê-sukiệntoànLuậtMô-sê56Đứccôngchínhcủangườimônđệ56Đừnggiậnghét(Lc12:57-59)56Chớngoạitình57Đừnglydị(Mt19:9;Mc10:11-12;Lc16:18)57Đừngthềthốt57Chớtrảthù(Lc62:9-30)57Phảiyêukẻthù(Lc6:27-28,32-36)57Bốthícáchkínđáo58
Chương658
Cầunguyệnnơikínđáo58
Kinh"LạyCha"(Lc11:2-4)58Ănchaycáchkínđáo59Củacảitrêntrời(Lc12:33-34)59Đèncủathânthể(Lc11:34-36)59KhôngthểvừalàmtôiThiênChúavừalàmtôiTiềnCủa(Lc
16,13)59TintưởngvàoChúaquanphòng(Lc12:22-31)59Đừngxétđoán(Lc6:37-38,41-42)60
Chương760
Đừngquăngcủathánhchochó60Cứxinthìsẽđược(Lc11:9-13)60Khuônvàngthướcngọc(Lc6:31)60Haiconđường(Lc13:24)60Câynàotráiấy(Lc6:43-44)60Mônđệchânchính(Lc6:47-49;13:25-27)61CáchgiảngdạycủaĐứcGiê-su61
III.RAOGIẢNGNƯỚCTRỜI611.PHẦNKÝTHUẬT61
ĐứcGiê-suchữangườibịphonghủi(Mc1:40-45;Lc5:12-14)61
Chương861
ĐứcGiê-suchữađầytớcủamộtđạiđộitrưởng(Lc7:1-10)61ĐứcGiê-suchữabàmẹvợôngPhê-rô(Mc1:29-31;Lc4:38-39)
62ĐứcGiê-suchữalànhmọikẻốmđau(Mc1:32-34;Lc4:40-41)
62Ngườimônđệphảibỏmọisự(Lc9:57-62)62ĐứcGiê-sudẹpyênbiểnđộng(Mc4:35-41;Lc8:22-25)62Haingườibịquỷám(Mc5:1-20;Lc8:26-39)62ĐứcGiê-suchữangườibạiliệt(Mc2:1-12;Lc5:17-26)63
Chương963
ĐứcGiê-sukêugọiôngMát-thêu(Mc2:13-14;Lc5:27-28)63ĐứcGiê-sudùngbữavớinhữngngườitộilỗi(Mc2:15-17;Lc
5:29-32)63Tranhluậnvềviệcănchay(Mc2:18-22;Lc5:33-39)63ĐứcGiê-suchữangườiđànbàbịbănghuyếtvàchocongáimột
vịthủlãnhsốnglại(Mc5:21-43;Lc8:40-56)64ĐứcGiê-suchữahaingườimù64ĐứcGiê-suchữangườicâmbịquỷám64ĐứcGiê-suthươngdânchúnglầmthan64
2.BÀIGIẢNGVỀSỨMỆNHTRUYỀNGIÁO64ĐứcGiê-susaimườihaiTôngĐồđigiảng(Mc3:13-19;6:7-13;
Lc6:12-16;9:1-6)65
Chương1065ĐứcGiê-sutiênbáonhữngcuộcbáchhại(Mc13:9-13;Lc21:12
-19).65Hãynóigiữabanngày,đừngcósợ(Lc12:2-9)66ĐứcGiê-suđếnđểgâychiarẽ(Lc12:51-53)66TừbỏmìnhđểtheoĐứcGiê-su(Lc14:26-27)66AiđóntiếpanhemlàđóntiếpThầy(Mc9,41)66
IV.MẦUNHIỆMNƯỚCTRỜI671.PHẦNKÝTHUẬT67
Nhậpđề67
Chương1167
CâuhỏicủaôngGio-anTẩyGiảvàcâutrảlờicủaĐứcGiê-su(Lc7,18-28)67
ĐứcGiê-suphánđoánvềthếhệcủaNgười(Lc7:31-35)67Khốnchonhữngthànhđãchứngkiếncácphéplạmàkhôngsám
hối(Lc10,13-15)68ChúaChavàngườiCon(Lc10:21-22)68Hãymanglấyáchcủatôi68Mônđệbứtlúaănngàysa-bát(Mc2:23-28;Lc6:1-5)69
Chương1269
ĐứcGiê-suchữangườibịbạitaytrongngàysa-bát(Mc3:1-6;Lc6:6-11)69
ĐứcGiê-su,ngườiTôiTrungcủaThiênChúa69ĐứcGiê-suvàquỷvươngBê-en-dê-bun(Mc3:20-30;Lc11:14
-23)69Lòngcóđầy,miệngmớinóira(Lc6:43-45)70DấulạngônsứGiô-na(Mc8:11-12;Lc11:29-32)70Quỷphảncông(Lc11:24-26)70AithuộcgiađìnhcủaĐứcGiê-su?(Mc3:31-35;Lc8:19-21)71
2.BÀIGIẢNGBẰNGDỤNGÔN71Nhậpđề(Mc4:1-2;Lc8:4)71
Chương1371
Dụngônngườigieogiống(Mc4:3-9;Lc8:5-8)71TạisaoĐứcGiê-sudùngdụngônmànói?(Mc4:10-12;Lc8,9-
10)71Giảinghĩadụngônngườigieogiống(Mc4:13-20;Lc8:11-15)
72Dụngôncỏlùng72Dụngônhạtcải(Mc4:30-32;Lc13:18-19)72Dụngônmentrongbột(Lc13:20-21)72TạisaoĐứcGiê-sudùngdụngônmànói?(Mc4:33-34)72Giảinghĩadụngôncỏlùng72Dụngônkhobáuvàngọcquý73Dụngônchiếclưới73
Kếtthúc73V.GIÁOHỘI,BƯỚCĐẦUCỦANƯỚCTRỜI731.PHẦNKÝTHUẬT73
ĐứcGiê-suvềthămNa-da-rét(Mc6:1-6;Lc4:16-30)73VuaHê-rô-đêvàĐứcGiê-su(Mc6:14-16;Lc9:7-9)74
Chương1474
ÔngGio-anTẩyGiảbịchémđầu(Mc6:17-29)74ĐứcGiê-suhoábánhranhiềulầnthứnhất(Mc6:30-44;Lc9:10
-17;Ga6:1-14)74ĐứcGiê-suđitrênmặtnước(Mc6:45-52;Ga6:16-21)75ĐứcGiê-suchữanhiềungườiđauốmtạiGhen-nê-xa-rét(Mc
6:53-56)75Tranhluậnvềtruyềnthống(Mc7:1-13)75
Chương1575
Cáigìlàmchoconngườiraôuế?(Mc7:14-23)75ĐứcGiê-suchữacongáingườiđànbàCa-na-an(Mc7:24-30)
76ĐứcGiê-suchữanhiềubệnhnhântạivenBiểnHồGa-li-lê76ĐứcGiê-suhoábánhranhiềulầnthứhai(Mc8:1-10)76NgườiDo-tháiđòidấulạtừtrời(Mc8:11-13;Lc12:54-56)77
Chương1677
MenPha-ri-sêuvàXa-đốc(Mc8:14-21)77ÔngPhê-rôtuyênxưngĐứcGiê-sulàConThiênChúa(Mc8:27
-30;Lc9:18-21)77ĐứcGiê-sutiênbáocuộcThươngKhólầnthứnhất(Mc8:31-33;
Lc9:22)78ĐiềukiệnphảicóđểtheoĐứcGiê-su(Mc8:34-9:1;Lc9:23-27)
78ĐứcGiê-suhiểndung(Mc9:2-8;Lc9:28-36)78
Chương1778CâuhỏivềngônsứÊ-li-a(Mc9:9-13)78ĐứcGiê-suchữađứatrẻbịkinhphong(Mc9:14-29;Lc9:37-43
a)79ĐứcGiê-sutiênbáocuộcThươngKhólầnthứhai(Mc9:30-32;
Lc9:43b-45)79ĐứcGiê-suvàôngPhê-rônộpthuế79
2.BÀIGIẢNGVỀGIÁOHỘI79
AilàngườilớnnhấttrongNướcTrời?(Mc9:33-37;Lc9:46-48)80
Chương1880
Đừnglàmcớchongườitasangã(Mc9:42-48;Lc17:1-2)80Conchiênlạc(Lc15:4-7)80Sửalỗianhem80Hiệplờicầunguyện81Anhemthathứchonhau(Lc17:3b-4)81Dụngôntênmắcnợkhôngbiếtthươngxót81
VI.NƯỚCTRỜI:TRIỀUĐẠITHIÊNCHÚAĐÃĐẾNGẦN811.PHẦNKÝTHUẬT81
Câuhỏivềviệclydị(Mc10:1-12)81
Chương1981
Tựnguyệnsốngkhiếttịnh82ĐứcGiê-suvàtrẻem(Mc10:13-16;Lc18:15-17)82Ngườithanhniêncónhiềucủacải(Mc10,17-22;Lc18:18-23)
82NgườigiàucókhóvàoNướcTrời(Mc10:23-27;Lc18:24-27)
82PhầnthưởngdànhchoaibỏmọisựmàtheoĐứcGiê-su(Mc10:
28-31;Lc18:28-30)83Dụngônthợlàmvườnnho83
Chương2083
ĐứcGiê-sutiênbáocuộcThươngKhólầnthứba(Mc10:32-34;Lc18:31-34)84
BàmẹcủahaingườiconôngDê-bê-đê(Mc10:35-40)84Ailàmlớnphảiphụcvụ(Mc10:40-45)84ĐứcGiê-suchữahaingườimùtạiGiê-ri-khô(Mc10:46-52;Lc
18:35-43)84ĐứcGiê-suvàoGiê-ru-sa-lemvớitưcáchlàĐấngMê-si-a(Mc
11:1-11;Lc19:28-38;Ga12:12-16)85
Chương2185
ĐứcGiê-suđuổinhữngngườiđangmuabántrongĐềnThờ(Mc11:15-19;Lc19:45-48;Ga2:13-22)85
Câyvảkhôngratrái(Mc11:12-14,20-24)85CâuhỏivềquyềnbínhcủaĐứcGiê-su(Mc11:27-33;Lc20:1-
8)86Dụngônhaingườicon86Dụngônnhữngtáđiềnsátnhân(Mc12:1-12;Lc20:9-19)86Dụngôntiệccưới(Lc14:15-24)87
Chương2287
NộpthuếchoXê-da(Mc12:13-17;Lc20:20-26)87Kẻchếtsốnglại(Mc12:18-27;Lc20:27-40)88Điềurăntrọngnhất(Mc12:28-34;Lc10:25-28)88ĐứcKi-tôlàConvàcũnglàChúacủavuaĐa-vít(Mc12:35-37;
Lc20:41-44)88CáckinhsưvàngườiPha-ri-sêugiảhình(Mc12:38-40;Lc11:
43-46;20:45-47)89
Chương2389
ĐứcGiê-sukhiểntráchcáckinhsưvàngườiPha-ri-sêu(Mc12:40;Lc11:39-48;20:47)89
Tộiácvàhìnhphạt(Lc11:49-51)90ĐứcGiê-suthươngtiếcthànhGiê-ru-sa-lem(Lc13:34-35)90
2.BÀIGIẢNGVỀTHỜICÁNHCHUNG90Nhậpđề(Mc13:1-4;Lc21:5-7)91
Chương2491
Nhữngcơnđauđớnkhởiđầu(Mc13:5-13;Lc21:8-19)91CơngiannankhốnkhổtạiGiê-ru-sa-lem(Mc13:14-23;Lc21:
20-24)91CuộcquanglâmcủaConNgười(Lc17:23-24)92HiệntượngcủangàyQuangLâm(Mc13:24-27;Lc21:25-28)
92Thídụcâyvả(Mc13:28-32;Lc21:29-33)92
Phảicanhthứcvàsẵnsàng(Mc13:32-37;Lc17:26-30,35-36)92
Dụngônngườiđầytớtrungtín(Lc12:42-46)93Dụngônmườitrinhnữ93
Chương2593Dụngônnhữngyếnbạc(Lc19:12-27)93CuộcPhánXétchung94
VII.THƯƠNGKHÓVÀPHỤCSINH94ÂmmưuhạiĐứcGiê-su(Mc14:1-2;Lc22:1-2;Ga11:45-53)
95
Chương2695
ĐứcGiê-suđượcxứcdầuthơmtạiBê-ta-ni-a(Mc14:3-9;Ga12:1-8)95
Giu-đanộpĐứcGiê-su(Mc14:10-11;Lc22:3-6)95ChuẩnbịănlễVượtQua(Mc14:12-16;Lc22:7-13)95ĐứcGiê-sutiênbáoGiu-đasẽnộpThầy(Mc14:17-21;Lc22:
21-23;Ga13:21-30)95ĐứcGiê-sulậpbítíchThánhThể(Mc14:22-25;Lc2219-20;
ICo11:23-25)96ĐứcGiê-sutiênbáothánhPhê-rôsẽchốiThầy(Mc14:26-31;
Lc22:31-34;Ga13:36-38)96ĐứcGiê-sucầunguyệntạivườnGhết-sê-ma-ni(Mc14:32-42;
Lc22:39-46)96ĐứcGiê-subịbắt(Mc14:43-50;Lc22:47-53;Ga18:3-11)97ĐứcGiê-suratrướcThượngHộiĐồng(Mc14:53-65;Lc22:54
-55,63-71;Ga18:13-14,19-24)97ThánhPhêrôchốiThầy98ĐứcGiê-subịgiảiđếntổngtrấnPhi-la-tô(Mc15:1;Lc23,1;Ga
18:28)98
Chương2798
Giu-đađithắtcổ(Cv1:18-19)98
ĐứcGiê-suratrướctoàtổngtrấnPhi-la-tô(Mc15:2-15;Lc23:3-5,13-25;Ga18:33-9:16)98
ĐứcGiê-suphảiđộivònggai(Mc15:16-20;Ga19:1-3)99ĐứcGiê-suchịuđóngđinhvàothậpgiá(Mc15:21-28;Lc23:
26.33-34.36-38;Ga19:17-24)99ĐứcGiê-subịnhụcmạ(Mc15:29-32;Lc23:35)100ĐứcGiê-sutrútlinhhồn(Mc15:33-41;Lc23:44-49;Ga19:28
-30)100MaitángĐứcGiê-su(Mc15:42-47;Lc23:50-55;Ga19:38
-42)100Línhcanhmồ101Ngôimộtrống(Mc16:1-8;Lc24:1-10;Ga20:1-10)101
Chương28101
ĐứcGiê-suhiệnravớicácphụnữ101Cácthượngtếlừađảo101ĐứcGiê-suhiệnratạiGa-li-lê,vàsaimônđệđiđếnvớimuôn
dân(Mc16:14-18;Lc24:36-49;Ga20:19-23;Cv1:6-8)102
Máccô102I.GIAIĐOẠNDỌNĐƯỜNGCHOSỨVỤCỦAĐỨCGIÊ-SU
102ÔngGio-anTẩyGiảraogiảng(Mt3:1-12;Lc3:1-18;Ga1:19-28)
102
Chương1102
ĐứcGiê-suchịuphéprửa(Mt3:13-17;Lc3:21-22)102ĐứcGiê-suchịucámdỗtrongsamạc(Mt4:1-11;Lc4:1-13)102
II.SỨVỤCỦAĐỨCGIÊ-SUTẠIGA-LI-LÊ103ĐứcGiê-sukhaimạccôngviệcraogiảng(Mt4:12-17;Lc4:14
-15)103ĐứcGiê-sukêugọibốnmônđệđầutiên(Mt4:18-22;Lc5:1-11)
103
ĐứcGiê-sugiảngdạytạiCa-phác-na-umvàchữalànhmộtngườibịquỷám(Lc4:31-37)103
ĐứcGiê-suchữanhạcmẫuôngSi-môn(Mt8:14-15;Lc4:38-39)103
ĐứcGiê-suchữachonhiềungười(Mt8:16-17;Lc4:40-41)104ĐứcGiê-suâmthầmrờiCa-phác-na-umvàđikhắpmiềnGa-li-lê
(Lc4:42-44)104ĐứcGiê-suchữangườibịphonghủi(Mt8:1-4;Lc5:12-16)104ĐứcGiê-suchữangườibạiliệt(Mt9:1-8;Lc5:17-26)104
Chương2104
ĐứcGiê-sukêugọiôngLê-vi(Mt9:9;Lc5:27-28)105ĐứcGiê-sudùngbữavớinhữngngườitộilỗi(Mt9:10-13;Lc
5:29-32)105Tranhluậnvềviệcănchay(Mt9:14-17;Lc5:33-39)105Cácmônđệbứtlúa(Mt12:1-8;Lc6:1-5)105ĐứcGiê-suchữangườibịbạitay(Mt12:9-14;Lc6:6-11)106
Chương3106
DânchúngđitheoĐứcGiê-su106ĐứcGiê-suthànhlậpNhómMườiHai(Mt10:1-4;Lc6:12-16)
106Trìnhthuật:106
a)CácthânnhâncoiĐứcGiê-sulàmấttrí106
b)CáckinhsưcoiĐứcGiê-sulàngườibịquỷám106
c)ĐứcGiê-sutrảlời107
AimớithậtlàthânnhâncủaĐứcGiê-su?(Mt12:46-50;Lc8:19-21)107
Dụngônngườigieogiống(Mt13:1-9;Lc8:4-8)107
Chương4107
TạisaoĐứcGiê-sudùngdụngôn?(Mt13:10-15;Lc8:9-10)107Cắtnghĩadụngônngườigieogiống(Mt13:18-23;Lc8:11-15)
108
Dụngôncáiđèn,đấuđong(Lc8:16-18)108Dụngônhạtgiốngtựmọclên108Dụngônhạtcải(Mt13:31-32;Lc13:18-19)108Kếtluậnvềcácdụngôn(Mt13:34)108ĐứcGiê-sudẹpsónggió(Mt8:23-27;Lc8:22-25)109NgườibịquỷámởGhê-ra-sa(Mt8:28-34;Lc8:26-39)109
Chương5109
ĐứcGiê-suchữamộtngườibịbănghuyếtvàchocongáiôngGia-iasốnglại(Mt9:18-26;Lc8:40-56)110
ĐứcGiê-suvềthămNa-da-rét(Mt13:53-58;Lc4:16-30)110
Chương6110
ĐứcGiê-susaiNhómMườiHaiđigiảng(Mt10:5-15;Lc9:1-6)111
VuaHê-rô-đêvàĐứcGiê-su(Mt14:1-2;Lc9:7-9)111ÔngGio-anTẩyGiảbịtrảmquyết(Mt14:3-12)111ĐứcGiê-sulàmchobánhhoánhiềulầnthứnhất(Mt14:13-21;
Lc9:10-17;Ga6:1-13)112ĐứcGiê-suđitrênmặtbiểnhồ(Mt14:22-33;Ga6:16-21)112ĐứcGiê-suchữanhiềungườiởGhen-nê-xa-rét(Mt14:34-36)
113TranhluậnvềnhữngtruyềnthốngngườiPha-ri-sêu(Mt15:1-9)
113
Chương7113Cáigìlàmchoconngườiraôuế?(Mt15:10-20)113
III.NHỮNGCUỘCHÀNHTRÌNHCỦAĐỨCGIÊ-SUỞNGOÀIMIỀNGA-LI-LÊ114
ĐứcGiê-suchữacongáimộtbàgốcPhê-ni-xixứXy-ri(Mt15:21-28)114
ĐứcGiê-suchữangườivừađiếcvừangọng114ĐứcGiê-sulàmchobánhhoánhiềulầnthứhai(Mt15:32-39)
114
Chương8114
NgườiPha-ri-sêuxinmộtdấutrêntrời(Mt16:1-4)115MenPha-ri-sêuvàmenHê-rô-đê(Mt16:5-12)115ĐứcGiê-suchữangườimùởBết-xai-đa115ÔngPhê-rôtuyênxưngđứctin(Mt16:13-20;Lc9:18-21)115ĐứcGiê-suloanbáolầnthứnhấtcuộcThươngKhóvàPhục
Sinh(Mt16:21-23;Lc9:22)116NhữngđiềukiệnđểtheoĐứcGiê-su(Mt16:24-28;Lc9:23-27)
116
Chương9116
ĐứcGiê-subiếnđổihìnhdạng(Mt17:1-8;Lc9:28-36)116CâuhỏivềôngÊ-li-a(Mt17:9-12)117ĐứcGiê-suchữangườibịquỷámmắcbệnhđộngkinh(Mt17:
14-21;Lc9:37-43a)117ĐứcGiê-suloanbáolầnthứhaicuộcThươngKhóvàPhụcSinh
(Mt17:22-23;Lc9:43b-45)117Ailàngườilớnhơnhết?(Mt18:1-5;Lc9:46-48)118Aikhôngchốnglạichúngtalàủnghộchúngta(Lc9:49-50)118Bácáiđốivớimônđệ118Đừnglàmcớchongườikhácvàchomìnhsangã(Mt18:6-9;Lc
17:1-2)118Vấnđềlydị(Mt19:1-9;Lc16:18)118
Chương10118
ĐứcGiê-suvàcáctrẻem(Mt19:13-15;Lc18:15-17)119NgườigiàucómuốntheoĐứcGiê-su(Mt19:16-22;Lc18:18
-23)119NgườigiàucókhóvàoNướcThiênChúa(Mt19:23-26;Lc18:
24-27)119ĐứcGiê-suhứabanphầnthưởngchongườibiếttừbỏ(Mt19:
27-30;Lc18:28-30)120ĐứcGiê-suloanbáolầnthứbacuộcThươngKhóvàPhụcSinh
(Mt20:17-19;Lc18:31-34)120LờixincủahaingườiconôngDê-bê-đê(Mt20:20-23)120
Ngườilàmđầuphảihầuhạ(Mt20:24-28)120NgườimùởGiê-ri-khô(Mt20:29-34;Lc18:35-43)121
IV.SỨVỤCỦAĐỨCGIÊ-SUTẠIGIÊ-RU-SA-LEM121ĐứcGiê-suvàoGiê-ru-sa-lemvớitưcáchlàĐấngMê-si-a(Mt
21:1-11;Lc19:28-40;Ga12,12-19)121
Chương11121
Câyvảkhôngsinhtrái(Mt21:18-19)121ĐứcGiê-suxuađuổinhữngngườibuônbánrakhỏiĐềnThờ(Mt
21:12-17;Lc19:45-48;Ga2:13-22)122Câyvảbịkhôhéo.Đứctinvàcầunguyện(Mt21:20-22)122NgườiDo-tháichấtvấnĐứcGiê-suvềthẩmquyềncủaNgười
(Mt21:23-27;Lc20:1-8)122Dụngônnhữngngườilàmvườnnhosátnhân(Mt21:33-46;Lc
20:9-19)123
Chương12123
VấnđềnộpthuếchohoàngđếXê-da(Mt22:15-22;Lc20:20-26)123
Vấnđềngườichếtsốnglại(Mt22:23-33;Lc20:27-40)123Điềurănđứnghàngđầu(Mt23:34-40;Lc10:25-28)124ĐấngKi-tôlàConvàlàChúacủavuaĐa-vít(Mt22:41-46;Lc20:
41-44)124ĐứcGiê-sulênáncáckinhsư(Mt23:1-36;Lc20:45-47)124Tiềndângcúngcủabàgoánghèo(Lc21:1-4)125Bàigiảngcánhchung:Nhậpđề(Mt24:1-3;Lc21:5-6)125
Chương13125
Khởiđầucáccơnđauđớn(Mt24:4-13;Lc21:8-19)125NhữngngàygiannantạiGiê-ru-sa-lem(Mt24:15-28;Lc21:20
-24)126ConNgườiquanglâm(Mt24:29-31;Lc21:25-28)126Dụngôncâyvả(Mt24:32-36;Lc21:29-33)126Phảitỉnhthứcvàsẵnsàng(Mt24:36-44)126
V.CUỘCTHƯƠNGKHÓVÀPHỤCSINHCỦAĐỨCGIÊ-SU127
NgườiDo-tháiâmmưuhạiĐứcGiê-su(Mt26:1-5;Lc22:1-2;Ga11:45-53)127
Chương14127
XứcdầutạiBê-ta-ni-a(Mt26:6-13;Ga12:1-8)127Giu-đaphảnbội(Mt26:14-16;Lc22:3-6)127ChuẩnbịănlễVượtQua(Mt26:17-19;Lc22:7-13)127ĐứcGiê-subáoGiu-đasẽphảnbội(Mt26:20-25;Lc22:21-23;
Ga13:21-30)128ĐứcGiê-sulậpbítíchThánhThể(Mt26:26-29;Lc22:14-20;
ICo11:23-25)128ĐứcGiê-sutiênbáoôngPhê-rôsẽchốiNgười(Mt26:30-35;Lc
22:31-34;Ga13:36-38)128TạivườnGhết-sê-ma-ni(Mt26:36-46;Lc22:39-46)128ĐứcGiê-subịbắt(Mt26:47-56;Lc22:47-53;Ga18:3-11)129ĐứcGiê-suratrướcThượngHộiĐồng(Mt26:57-68;Lc22:54
-55,63-71;Ga18:13-14,19-24)129ĐứcGiê-suratrướctổngtrấnPhi-la-tô(Mt27:1-2.11-26;Lc23:
1-5,13-25;Ga18:28-19:16)130
Chương15130
ĐứcGiê-suđộivònggai(Mt27:27-31;Ga19:2-3)130ĐườnglênGôn-gô-tha(Mt27:32-33;Lc23:26.33;Ga19:16b-
17)131ĐứcGiê-suchịuđóngđinhvàothậpgiá(Mt27:34-38;Lc23:33
-34.38;Ga19:18-24)131ĐứcGiê-suởtrênthậpgiábịsỉvảnhạocười(Mt27:39-44;Lc
23:35-37)131ĐứcGiê-suchếttrênthậpgiá(Mt27:45-54;Lc23:44-48;Ga
19:28-30)131CácphụnữđạođứctrênGôn-gô-tha(Mt27:55-56;Lc23:49)
132
ĐứcGiê-suđượcmaitáng(Mt27:57-61;Lc23:50-56;Ga19:38-42)132
Ngôimộtrống.Thiênthầnbáotin(Mt28:1-8;Lc24:1-12;Ga20:1-10)132
Chương16132
ĐứcGiê-suphụcsinhhiệnra(Mt28:9-20;Lc24:13-53;Ga20:11-23;Cv1:6-11)132
Luca133Lờitựa133
Chương1133
I.THỜITHƠẤU:ÔNGGIO-ANTẨYGIẢVÀĐỨCGIÊ-SUSINHRAVÀSỐNGẨNDẬT133
TruyềntinchoôngDa-ca-ri-a133TruyềntinchoĐứcMa-ri-a134ĐứcMa-ri-aviếngthămbàÊ-li-sa-bét135Bàica"NgợiKhen"(Magnificat)135ÔngGio-anTẩyGiảrađời,lánggiềngchiavui136ÔngGio-anTẩyGiảchịuphépcắtbì136Bàica"ChúcTụng"(Benedictus)136ÔngGio-anTẩyGiảsốngẩndật137ĐứcGiê-surađời.Nhữngngườichănchiênđếnviếngthăm(Mt
1:18-25)137
Chương2137
ĐứcGiê-suchịuphépcắtbì138TiếndângĐứcGiê-suchoThiênChúa138Bàica"AnBìnhRaĐi"(Nuncdimittis)138ÔngSi-mê-ônnóitiêntri139BàAn-nanóitiêntri139ĐứcGiê-sutiếptụcsốngẩndậttạiNa-da-rét139ĐứcGiê-sungồigiữacácbậcthầyDo-thái139
ĐứcGiê-sucònsốngẩndậttạiNa-da-rét140II.ĐỨCGIÊ-SUCHUẨNBỊTHIHÀNHSỨMỆNH140
ÔngGio-anTẩyGiảraogiảng(Mt3:1-12;Mc1:2-6;Ga1:19-28)140
Chương3140ÔngGio-anTẩyGiảbịbỏtù141ĐứcGiê-suchịuphéprửa(Mt3:13-17;Mc1:9-11)141GiaphảĐứcGiê-suKi-tô(Mt1:1-17)141ĐứcGiê-suchịucámdỗ(Mt4:1-11;Mc1:12-13)142
Chương4142
III.ĐỨCGIÊ-SURAOGIẢNGTẠIMIỀNGA-LI-LÊ142ĐứcGiê-subắtđầuraogiảng(Mt4:12-17;Mc1:14-15)142ĐứcGiê-sutạiNa-da-rét(Mt13:53-58;Mc6:1-6)142ĐứcGiê-sugiảngdạytạiCa-phác-na-umvàchữalànhmột
ngườibịquỷám(Mc1:21-28)143ĐứcGiê-suchữabàmẹvợôngSi-môn(Mt8:14-15;Mc1:29
-31)143ĐứcGiê-suchữalànhnhiềungườiđauyếu(Mt8:16-17;Mc1:32
-34)143ĐứcGiê-suraogiảngtạimiềnGiu-đê(Mc1:35-39)144ĐứcGiê-sukêugọibốnmônđệđầutiên(Mt4:18-22;Mc1:16
-20)144
Chương5144
ĐứcGiê-suchữangườibịphonghủi(Mt8:1-4;Mc1:40-45)144ĐứcGiê-suchữangườibạiliệt(Mt9:1-8;Mc2:1-12)144ĐứcGiê-sukêugọiôngLê-vi(Mt9:9;Mc2:13-14)145ĐứcGiê–sudùngbữavớinhữngngườitộilỗitạinhàôngLê–vi
(Mt9,10-13;Mc2:15-17)145Tranhluậnvềviệcănchay(Mt9:14-17;Mc2:18-22)145Mônđệbứtlúaănngàysa-bát(Mt12:1-8;Mc2:23-28)146
Chương6146
ĐứcGiê-suchữangườibạitayngàysa-bát(Mt12:9-14;Mc3:1-6)146
ĐứcGiê-sutuyểnchọnmườihaiTôngĐồ(Mt10:1-4;Mc3:13-19)146
DânchúngkéođếncùngĐứcGiê-su(Mt4:23-25)146Bàigiảngkhaimạc.Cácmốiphúcthật(Mt5:1-12)147Cácmốihoạ147Yêuthươngkẻthù(Mt5:38-48;7:12a)147Phảicólòngnhântừ(Mt7:1-2)148Mùmàlạidắtmù.Cáirácvàcáixà(Mt7:3-5)148Câynàotráiấy(Mt7:15-20;12:33-35)148PhảithựchànhlờiĐứcGiê-sudạy(Mt7:24-27)148ĐứcGiê-suchữangườinôlệcủamộtđạiđộitrưởng(Mt8:5-13)
148
Chương7148
ĐứcGiê-suchocontraimộtbàgoáthànhNa-insốnglại149CâuhỏicủaôngGio-anTẩyGiảvàcâutrảlờicủaĐứcGiê-su
(Mt11:2-15)149ĐứcGiê-suphánđoánvềthếhệcủaNgười(Mt11,16-19)150NgườiphụnữtộilỗiđãđượcthathứvàđãyêumếnChúanhiều
150NhữngngườiphụnữđitheoĐứcGiê-su151
Chương8151
Dụngônngườigieogiống(Mt13:1-9;Mc4:1-9)151TạisaoĐứcGiê-sudùngdụngônmànói(Mt13:10-17;Mc4:10
-12)151Giảinghĩadụngônngườigieogiống(Mt13:18-23;Mc4:13-20)
151LãnhnhậnvàtruyềnbágiáohuấncủaĐứcGiê-suthếnào(Mc
4:21-25)152NhữngaithậtsựthuộcgiađìnhcủaĐứcGiê-su(Mt12:46-50;
Mc3:31-35)152
ĐứcGiê-sudẹpyênbiểnđộng(Mt8:23-27;Mc4:35-41)152ĐứcGiê-suchữangườibịquỷámtạiGhê-ra-xa(Mt8:28-34;Mc
5:1-20)152ĐứcGiê-suchữangườiđànbàbịbănghuyếtvàchocongáiông
Gia-iasốnglại(Mt9:18-26;Mc5:21-43)153ĐứcGiê-susaimườihaiTôngĐồđigiảng(Mt10:1.5-14;Mc
6:7-13)154
Chương9154
VuaHê-rô-đêvàĐứcGiê-su(Mt14:1-2;Mc6:14-29)154CácTôngĐồtrởvề.ĐứcGiê-suhoábánhranhiều(Mt14:13
-21;Mc6:30-44;Ga6:1-13)154ÔngPhê-rôtuyênxưngĐứcGiê-sulàĐấngKi-tôcủaThiên
Chúa(Mt16:13-20;Mc8:27-30).155ĐứcGiê-sutiênbáocuộcThươngKhólầnthứnhất(Mt16:21;
Mc8:31)155ĐiềukiệnphảicóđểtheoĐứcGiê-su(Mt16:24-27;Mc8:34
-38)155TriềuđạiThiênChúađãgầnđến(Mt16:28;Mc9:1)155ĐứcGiê-suhiểndung(Mt17:1-8;Mc9:2-8)155ĐứcGiê-suchữađứatrẻbịkinhphong(Mt17:14-18;Mc9:14
-27)156ĐứcGiê-sutiênbáocuộcThươngKhólầnthứhai(Mt18:22-23;
Mc9:30-32)156Ailàngườilớnnhấttrongcácmônđệ(Mt18:1-5;Mc9:33-37)
156NhândanhĐứcGiê-sumàtrừquỷ(Mc9:38-40)156
IV.ĐỨCGIÊ-SULÊNGIÊ-RU-SA-LEM156MộtlàngmiềnSa-ma-rikhôngđóntiếpĐứcGiê-su156ĐứcGiê-suđòihỏimônđệphảibỏmọisự(Mt8:19-22)157ĐứcGiê-susaibảymươihaimônđệđigiảng(Mt11:20-24)157
Chương10157
"Hãymừngvìtênanhemđượcghitrêntrời"158
ChúaChamặckhảichonhữngngườibémọn(Mt11:25-26)158ChúaChavàChúaCon(Mt11:27)158Đặcâncácmônđệ(Mt13:16-17)158Điềurănlớn158DụngônngườiSa-ma-ritốtlành159HaichịemMác-tavàMa-ri-a159"Kinh"LạyCha"(Mt6:9-13)159
Chương11159
Ngườibạnquấyrầy160Cứxinthìsẽđược(Mt7:7-11)160ĐứcGiê-suvàquỷvươngBê-en-dê-bun(Mt12:22-29;Mc3:22
-27)160KhôngtheoĐứcGiê-sulàchốnglạiNgười(Mt12:30)160Quỷphảncông(Mt12:43-45)160Thếnàolàhạnhphúcthật161DấulạngônsứGiô-na(Mt12:38-42)161Hailờinóivềđèn(Mt5:15;6:22-23)161ĐứcGiê-sukhiểntráchcácngườiPha-ri-sêuvàcácnhàthông
luật(Mt23:1-36;Mc12:38-40)161Hãynóicôngkhaivàđừngsợ(Mt10:26-33;12:32;10:17-20)
162
Chương12162
Đừngthutíchcủacảichomình163TintưởngvàoThiênChúaquanphòng(Mt6:25-34)163Báncủacảiđimàbốthí(Mt6:19-21)164PhảisẵnsàngchờChủtrởvề(Mt24:43-51)164TháiđộcủaĐứcGiê-sutrướccuộcThươngKhó164Thầyđếnđểgâychiarẽ(Mt10,34-36)165Nhậnxétthờiđại(Mt16:2-3;5:25-26)165Nếukhôngsámhối,thìsẽchếthết165
Chương13165
Dụngôncâyvảkhôngratrái165ĐứcGiê-suchữamộtphụnữcònglưngngàysa-bát166Dụngônhạtcải(Mt13:31-32;Mc4:30-32)166Dụngônnắmmentrongbột(Mt13:33)166Cửahẹp.ThiênChúaruồngbỏngườiDo-tháibấttrungvàkêu
mờidânngoại(Mt7:13-14:1-23)166ConcáogiàHê-rô-đê167ĐứcGiê-suthantráchthànhGiê-ru-sa-lem(Mt23:37-39)167Ngàysa-bátĐứcGiê-suchữangườimắcbệnhphùthũng167
Chương14167
"Hãyngồichỗcuối"167"Khiđãikhách,hãymờinhữngngườinghèokhó"167Dụngônkháchđượcmờixinkiếu(Mt22:1-10)168VácthậpgiámìnhmàđitheoĐứcGiê-su(Mt10:37-38)168Từbỏhếtnhữnggìmìnhcó168Muốimànhạtđi...(Mt5:13;Mc9:50)168BadụngônvềlòngthươngxótcủaThiênChúa169
Chương15169Dụngônconchiênbịmất(Mt18:12-14)169Dụngônđồngbạcbịđánhmất169Dụngônngườichanhânhậu169Dụngônngườiquảngiabấtlương170
Chương16170
TrungtíntrongviệcsửdụngTiềnCủa170ĐứcGiê-sukhiểntráchngườiPha-ri-sêuhamtiền171DùngsứcmạnhmàvàoNướcThiênChúa(Mt11:12-13)171LềLuậtsẽkhôngbaogiờravôhiệu(Mt5:18)171Vấnđềlydị(Mt5:31-32;Mc10:11-12)171DụngônôngnhàgiàuvàanhLa-da-rônghèokhó171Cớvấpngã(Mt18:6-7;Mc9:42)172
Chương17172
Sửalỗianhem(Mt18:15,21-22)172Sứcmạnhcủalòngtin172Phụcvụcáchkhiêmtốn172Mườingườiphonghủi172NgàycủaConNgười(Mt24:23-28,37-41)173Dụngônquantoàbấtchínhvàbàgoáquấyrầy173
Chương18173
DụngônngườiPha-ri-sêuvàngườithuthuế174ĐứcGiê-suvàcáctrẻem(Mt19:13-15;Mc10:13-16)174Ngườithủlãnhgiàucó(Mt19:16-22;Mc10:17-22)174NgườigiàucókhóvàoNướcThiênChúa(Mt19:23-26;Mc10:
23-27)175PhầnthưởngdànhchoaibỏmọisựmàtheoĐứcGiê-su(Mt19:
27-29;Mc10:28-30)175ĐứcGiê-sutiênbáocuộcThươngKhólầnthứba(Mt20:17-19;
Mc10:32-34)175ĐứcGiê-suchữangườimùtạiGiê-ri-khô(Mt20:29-34;Mc10:
46-52)175ÔngDa-kêu176
Chương19176
Dụngônmườinénbạc(Mt25:14-30)176V.ĐỨCGIÊ-SURAOGIẢNGTẠIGIÊ-RU-SA-LEM177
ĐứcGiê-suvàoGiê-ru-sa-lemvớitưcáchlàMê-si-a(Mt21:1-11;Mc11:1-10;Ga12:12-19)177
ĐứcGiê-sutánthànhviệccácmônđệhoanhôNgười(Mt21:15-16)177
ĐứcGiê-suthươngtiếcthànhGiê-ru-sa-lem177ĐứcGiê-suđuổinhữngngườiđangbuônbántrongĐềnThờ(Mt
21:12-14;Mc11:15-19;Ga2:13-16)177ĐứcGiê-sugiảngdạytạiĐềnThờ(Mc11:18)178CâuhỏivềquyềnbínhcủaĐứcGiê-su(Mt21:23-27;Mc11:27
-33)178
Chương20178
Dụngônnhữngtáđiềnsátnhân(Mt21:33-46;Mc12:1-12)178NộpthuếchoXê-da(Mt22:15-22;Mc12:13-17)179Kẻchếtsốnglại(Mt22:23-33;Mc12:18-27)179ĐứcKi-tôlàConvàcũnglàChúacủavuaĐa-vít(Mt22:41-46;
Mc12:35-37)180ĐứcGiê-sukhiểntráchcáckinhsư(Mt23:1-36;Mc12:38-40)
180Haiđồngtiềnnhỏcủabàgoá(Mc12:41-44)180
Chương21180
BàigiảngvềsựsụpđổcủathànhGiê-ru-sa-lem.Nhậpđề(Mt24:1-3;Mc13:1-4)180
Nhữngđiềmbáotrước(Mt24:4-13;Mc13:5-13)180Giê-ru-sa-lembịvâyhãm(Mt24:15-19;Mc13:14-17)181Cơnkhốnkhổ.Thờicủadânngoại181Nhữngđiềmlạ.ConNgườiquanglâm.(Mt24,29-31;Mc13:24
-27)181Dụngôncâyvả(Mt24:32-35;Mc13:28-31)181Phảitỉnhthứcvàcầunguyện182NhữngngàysauhếtcủaĐứcGiê-su182
VI.CUỘCTHƯƠNGKHÓ182ÂmmưuhạiĐứcGiê-su.Giu-đatìmcáchnộpThầy(Mt26:1-
5,14-16;Mc14:1-2,10-11;Ga11:45-53)182
Chương22182
ChuẩnbịănlễVượtQua(Mt26:17-25;Mc14:12-21;Ga13:21-30)182
ĂntiệcVượtQua(Mt26:20.29;Mc14:17-25)183ĐứcGiê-sulậpphépThánhThể(Mt26:26-28;Mc14:22-24;
ICo11:23-25)183ĐứcGiê-sutiênbáoGiu-đasẽnộpThầy(Mt26:21-25;Mc14:
17-21)183Kẻlàmđầuphảihầuthiênhạ183
PhầnthưởngdànhchocácTôngĐồ183ĐứcGiê-sutiênbáo:ôngPhê-rôsẽchốiThầy,nhưngsẽtrởlại
(Mt26:30-35;Mc14:26-31;Ga13:36-38)183Giờchiếnđấuquyếtliệt184TạinúiÔ-liu(Mt26:36-46;Mc14:32-42)184ĐứcGiê-subịbắt(Mt26:47-55;Mc14:43-49;Ga18:3-11)184ÔngPhê-rôchốiThầy(Mt26:57,69-75;Mc14:53-54,66-72;
Ga18:12-18,25-27)185ĐứcGiê-subịđánhđập(Mt26:67-68;Mc14:65)185ĐứcGiê-suratrướcThượngHộiĐồng(Mt26:59-66;Mc14:55
-64;Ga18:19-24)185
Chương23185
ĐứcGiê-suratrướctoàtổngtrấnPhi-la-tô(Mt27:11-14;Mc15:2-5;Ga18:28-38)185
ĐứcGiê-suratrướcmặtvuaHê-rô-đê186ĐứcGiê-sulạiratrướctoàtổngtrấnPhi-la-tô(Mt27:15-26;Mc
15:6-15;Ga18:39-19:16)186TrênđườnglênnúiSọ(Mt27:32;Mc15:21)186ĐứcGiê-suchịuđóngđinhvàothậpgiá(Mt27:33-35;Mc15:22
-24;Ga19:17-18,23-24)187ĐứcGiê-subịnhụcmạ(Mt27:37-44;Mc15:26-32)187Ngườigianphisámhối187ĐứcGiê-sutrúthơithởcuốicùng(Mt27:45-51;Mc15:33-38;
Ga19:28-30)187SaukhiĐứcGiê-sutắtthở(Mt27:54-56;Mc15:39-41)187MaitángĐứcGiê-su(Mt27:57-61;Mc15:42-47;Ga19:38
-42)188VII.SAUPHỤCSINH188
Ngôimộtrống(Mt28:1-7;Mc16:1-7)188
Chương24188CácTôngĐồkhôngtinlờicácphụnữ(Mt28:8)188ÔngPhê-rôramộ(Ga20:3-10)188
ĐứcGiê-suhiệnravớihaimônđệtrênđườngEm-mau(Mc16:12-13)189
ĐứcGiê-suhiệnravớicácTôngĐồ(Ga20:19-20)190NhữnglờichỉbảosauhếtchocácTôngĐồ(Mt28:16-20;Mc
16:14-18;Ga20:21-23;Cv1:6-8)190ĐứcGiê-suđượcrướclêntrời(Mc16:19-20;Cv1:9-11)190
Gioan190I.LỜITỰA190
Chương1190
II.SỨVỤCỦAĐỨCGIÊ-SU1921.LOANBÁONHIỆMCỤCMỚI192
A.TUẦNLỄKHAIMẠC192
LờichứngcủaôngGio-an(Mt3:1-12;Mc1:1-8;Lc3:1-18)192Cácmônđệđầutiên193TiệccướiCa-na193
Chương2193
B.LỄVƯỢTQUATHỨNHẤT194
ĐứcGiê-sutẩyuếĐềnThờ(Mt21:12-13;Mc11:15-17;Lc19:45-46)194
ĐứcGiê-suởtạiGiê-ru-sa-lem194CuộcđốithoạivớiôngNi-cô-đê-mô194
Chương3194
SứvụcủaĐứcGiê-sutạiGiu-đê.LờichứngcuốicùngcủaôngGio-an195
ĐứcGiê-sutạiSa-ma-ri196
Chương4196ĐứcGiê-suởGa-li-lê197DấulạthứhaiởCa-na:ĐứcGiê-suchữaconcủamộtsĩquan
cậnvệcủanhàvua198
2.LỄTHỨHAITẠIGIÊ-RU-SA-LEM198ĐứcGiê-suchữamộtngườiđauốmởhồnướctạiBết-da-tha
198
Chương5198
Hômđólạilàngàysa-bát.198DiễntừvềcôngviệccủaChúaCon199
3.LỄVƯỢTQUA-DIỄNTỪVỀBÁNHTRƯỜNGSINH200
ĐứcGiê-suhoábánhranhiều(Mt14:13-21;Mc6:30-44;Lc9:10-17)200
Chương6200
ĐứcGiê-suđitrênmặtBiểnHồmàđếnvớicácmônđệ(Mt14:22-33;Mc6:45-52)201
DiễntừtronghộiđườngCa-phác-na-um201ÔngPhê-rôtuyênxưnglòngtin202
4.LỄLỀU203ĐứcGiê-sulênGiê-ru-sa-lemdựlễvàgiảngdạy203
Chương7203
DânchúngtranhluậnvềnguồngốccủaĐấngKi-tô204ĐứcGiê-suloanbáoNgườisắprađi204Lờihứabannướchằngsống204DânchúnglạitranhluậnvềnguồngốccủaĐấngKi-tô204
Chương8205Ngườiphụnữngoạitình205ĐứcGiê-su,ánhsángchotrầngian205TranhluậnvềlờichứngcủaĐứcGiê-suliênquanđếnbảnthân
Người205ĐứcGiê-suvàôngÁp-ra-ham206ĐứcGiê-suchữamộtngườimùtừthuởmớisinh207
Chương9207
VịMụcTửnhânlành209
Chương10209
5.LỄCUNGHIẾNĐỀNTHỜ210ĐứcGiê-suxưngmìnhlàConThiênChúa210ĐứcGiê-surútluisangbênkiasôngGio-đan210AnhLa-da-rôsốnglại211
Chương11211
CácthủlãnhDo-tháiquyếtđịnhgiếtĐứcGiê-su(Mt26:1-5;Mc14:1-2;Lc22:1-2)212
6.SỨVỤCÔNGKHAICỦAĐỨCGIÊ-SUKẾTTHÚC212LễVượtQuagầnđến213XứcdầuthơmtạiBê-ta-ni-a(Mt26:6-13;Mc14:3-9)213
Chương12213ĐứcGiê-suvàoGiê-ru-sa-lemvớitưcáchlàĐấngMê-si-a(Mt
21:1-11;Mc11:1-10;Lc19:28-38)213ĐứcGiê-suloanbáoNgườisẽđượctônvinhnhờcáichếtcủa
Người214Kếtluận:NgườiDo-tháicứnglòngkhôngchịutin214
III.GIỜCỦAĐỨCGIÊ-SULỄVƯỢTQUACỦACHIÊNTHIÊNCHÚA2151.BỮAĂNCUỐICÙNGCỦAĐỨCGIÊ-SUVÀCÁCMÔNĐỆ215
ĐứcGiê-surửachânchocácmônđệ215
Chương13215
ĐứcGiê-suloanbáoGiu-đasẽphảnbội(Mt26:20-25;Mc14:17-21;Lc22:21-23)216
Nhữnglờicáobiệt216
Chương14217
Câynhothật218
Chương15218
Cácmônđệvàthếgian219
Chương16219
ĐấngBảoTrợsẽđến219ĐứcGiê-suloanbáoNgườisẽmautrởlại220LờicầunguyệncủaĐứcGiê-su221
Chương17221
2.CUỘCTHƯƠNGKHÓ222ĐứcGiê-subịbắtgiữ(Mt26:47-56;Mc14:43-50;Lc22:47
-53)222
Chương18222
ĐứcGiê-subịđiệuratrướccácôngKha-nanvàCai-pha.ÔngPhê-rôchốiThầy(Mt26:57-58,69-75;Mc14:53-54,66-72;Lc22:54-62)222
ĐứcGiê-subịđiệuratrướctổngtrấnPhi-la-tô(Mt27:1-2,11-30;Mc15:1-19;Lc23:1-5,13-23)223
Chương19224
ĐứcGiê-subịkếtántửhình224ĐứcGiê-suchịuđóngđinhvàothậpgiá(Mt27:33-38;Mc15:22
-26;Lc23:33-38)224LínhtrángchianhauáoxốngcủaĐứcGiê-su(Mt27:35;Mc15:
24;Lc23:34b)225ĐứcGiê-subịlưỡiđòngđâmthâu225ĐứcGiê-suđượcmaitáng(Mt27:57-60;Mc15:42-46;Lc23:
50-54)2253.NGÀYPHỤCSINH226
Ngôimộtrống(Mt28:1-8;Mc16:1-8;Lc24:1-11)226
Chương20226ĐứcGiê-suhiệnravớibàMa-ri-aMác-đa-la(Mt28:9-10;Mc16:
9-11)226ĐứcGiê-suhiệnravớicácmônđệ(Mt28:16-20;Mc16:14-18;
Lc24:36-49)227
4.KẾTLUẬNTHỨNHẤT227IV.ĐOẠNCUỐI227
ĐứcGiê-suhiệnraởBiểnHồTi-bê-ri-a227
Chương21227Kếtluận228
TôngĐồCôngVụ229Lờitựa229
Chương1229
Thăngthiên229I.HỘITHÁNHTẠIGIÊ-RU-SA-LEM229
NhómcácTôngĐồ229ChọnôngMát-thi-athaythếôngGiu-đa230NgàylễNgũTuần230
Chương2230
ÔngPhê-rôgiảngchodânchúng231Nhữngngườitrởlạiđầutiên232Cộngđoàntínhữuđầutiên232ÔngPhê-rôchữamộtngườiquè232
Chương3232
ÔngPhê-rôgiảngchodânchúng233ÔngPhê-rôvàôngGio-anratrướcThượngHộiĐồng234
Chương4234
CácTôngĐồcầunguyệntrongcơnbáchhại235Cộngđoàntínhữuđầutiên235LòngrộngrãicủaôngBa-na-ba235Kha-na-ni-avàXa-phi-ragianlận235
Chương5235
CácTôngĐồlàmphéplạ236CácTôngĐồbịbắtvàđượcgiảithoát236CácTôngĐồratrướcThượngHộiĐồng236ÔngGa-ma-li-ênlêntiếng237
II.NHỮNGBƯỚCĐẦUCỦACÔNGCUỘCTRUYỀNGIÁO237
LậpnhómBảyngười237
Chương6237
ÔngTê-pha-nôbịbắt238DiễntừcủaôngTê-pha-nô238
Chương7238
ÔngTê-pha-nôbịnémđá.ÔngSao-lôbắtđạo241
Chương8241
ÔngPhi-líp-phêđếnSa-ma-ri241ThầyphùthủySi-môn241ÔngPhi-líp-phêlàmphéprửachomộtviêntháigiám242ÔngSao-lôđượckêugọilàmTôngĐồ(Cv22:5-16;26:9-18)
243
Chương9243
ÔngSao-lôraogiảngtạiĐa-mát243ÔngSao-lôtớithămGiê-ru-sa-lem244Thờikỳyênổn244ÔngPhê-rôchữamộtngườitêbạiởLốt244ÔngPhê-rôlàmchomộtngườichếtsốnglại244ÔngPhê-rôtớinhàmộtviênđạiđộitrưởngngườiRô-ma245
Chương10245
ÔngPhê-rôgiảngtạinhàôngCo-nê-li-ô246ÔngPhê-rôlàmphéprửachonhữngngườingoạiđầutiên246ÔngPhê-rôtựbiệnminhởGiê-ru-sa-lem247
Chương11247ThànhlậpHộiThánhAn-ti-ô-khi-a247ÔngBa-na-bavàôngSao-lôđượccửđiGiê-ru-sa-lem248ÔngPhê-rôbịbắtvàđượccứucáchlạlùng248
Chương12248
CáichếtcủavuaHê-rô-đê249ÔngBa-na-bavàôngSao-lôtrởvềAn-ti-ô-khi-a249
III.CUỘCHÀNHTRÌNHTRUYỀNGIÁOCỦAÔNGBA-NA-BAVÀÔNGSAO-LÔ.CÔNGĐỒNGGIÊ-RU-SA-LEM249
ÔngBa-na-bavàôngSao-lôđượccửđitruyềngiáo249
Chương13249
ThầyphùthủyÊ-ly-matạiđảoSýp250HaiôngđếnAn-ti-ô-khi-amiềnPi-xi-đi-a250ÔngPhao-lôgiảngchongườiDo-thái250ÔngPhao-lôvàôngBa-na-bahướngvềdânngoại252LoanbáoTinMừngtạiI-cô-ni-ô252
Chương14252
ÔngPhao-lôchữamộtngườibạichân252CuộctranhluậntạiAn-ti-ô-khi-a253
Chương15253
CuộctranhluậntạiGiê-ru-sa-lem254DiễntừcủaôngPhê-rô254DiễntừcủaôngGia-cô-bê254ThưcủacácTôngĐồ254CácđạibiểuđếnAn-ti-ô-khi-a255
IV.NHỮNGCUỘCHÀNHTRÌNHTRUYỀNGIÁOCỦAÔNGPHAO-LÔ255
ÔngPhao-lôvàôngBa-na-bachiatay.ÔngPhao-lôchọnôngXi-lalàmcộngtácviên255
ÔngPhao-lôchọnthêmôngTi-mô-thê255CuộctranhluậntạiAn-ti-ô-khi-a256
Chương15256
CuộctranhluậntạiGiê-ru-sa-lem256DiễntừcủaôngPhê-rô256DiễntừcủaôngGia-cô-bê256ThưcủacácTôngĐồ257CácđạibiểuđếnAn-ti-ô-khi-a257
IV.NHỮNGCUỘCHÀNHTRÌNHTRUYỀNGIÁOCỦAÔNGPHAO-LÔ257
ÔngPhao-lôvàôngBa-na-bachiatay.ÔngPhao-lôchọnôngXi-lalàmcộngtácviên257
ÔngPhao-lôchọnthêmôngTi-mô-thê258
Chương16258
ĐiquamiềnA-xi-a258ĐếnPhi-líp-phê258ÔngPhao-lôvàôngXi-labịbắtgiam259Cácnhàtruyềngiáođượcgiảithoátcáchlạlùng259ÔngPhao-lôgặpkhókhănvớingườiDo-tháitạiThê-xa-lô-ni-ca
260
Chương17260
LạigặpkhókhănởBê-roi-a260ÔngPhao-lôgiảngởA-thê-na260DiễntừcủaôngPhao-lôtrướcHộiđồngA-rê-ô-pa-gô261ThànhlậpHộiThánhCô-rin-tô262
Chương18262
NgườiDo-tháiđưaôngPhao-lôratoà262ÔngPhao-lôtrởvềAn-ti-ô-khi-avàbắtđầucuộchànhtrìnhthứ
ba262ÔngA-pô-lô263MônđệcủaôngGio-anTẩyGiảtạiÊ-phê-xô263
Chương19263
ThànhlậpHộiThánhÊ-phê-xô263NhữngngườiDo-tháilàmnghềtrừquỷ263
V.KẾTTHÚCNHỮNGCUỘCHÀNHTRÌNHTRUYỀNGIÁO.ÔNGPHAO-LÔ,NGƯỜITÙCỦAĐỨCKI-TÔ264
CácdựđịnhcủaôngPhao-lô264ThợbạcÊ-phê-xôgâyrốiloạn264ÔngPhao-lôrờiÊ-phê-xô265
Chương20265ỞTrô-a,ôngPhao-lôlàmchomộtngườichếtsốnglại265TừTrô-ađếnMi-lê-tô266ÔngPhao-lôlênGiê-ru-sa-lem267
Chương21267
ÔngPhao-lôtớiGiê-ru-sa-lem267ÔngPhao-lôbịbắt268ÔngPhao-lônóivớingườiDo-tháiởGiê-ru-sa-lem(Cv9:1-19;
26:12-18)269
Chương22269
ÔngPhao-lô,côngdânRô-ma270ÔngPhao-lôratrướcThượngHộiĐồng270
Chương23270
NgườiDo-tháiâmmưugiếtôngPhao-lô271ÔngPhao-lôbịgiảiđiXê-da-rê271TổngtrấnPhê-líchxửvụkiệnôngPhao-lô272
Chương24272ÔngPhao-lôtựbiệnhộtrướctổngtrấnRô-ma272ÔngPhao-lôbịgiamởXê-da-rê273ÔngPhao-lôkhángcáolênhoàngđếXê-da273
Chương25273
ÔngPhao-lôratrìnhdiệnvuaÁc-ríp-pa274DiễntừcủaôngPhao-lôtrướcmặtvuaÁc-ríp-pa(Cv9:1-19;22:
6-16)274
Chương26274
Phảnứngcủacửtoạ276ÔngPhao-lôkhởihànhđiRô-ma276
Chương27276
ÔngPhao-lôgặpbãovàbịđắmtàu276ÔngPhao-lôtạiđảoMan-ta278
Chương28278
TừMan-tatớiRô-ma278ÔngPhao-lôtiếpxúcvớikiềubàoDo-tháiởRô-ma279ÔngPhao-lôtuyênbốvớikiềubàoDo-tháiởRô-ma279
ThưRôma280Chương1280
Lờimởđầu280Tạơnvàcầuxin280
CONNGƯỜIĐƯỢCCỨUĐỘNHỜĐỨCTIN2801.THIÊNCHÚALÀMCHOCONNGƯỜINÊNCÔNGCHÍNH280
Đềtàibứcthư281
A.NGƯỜINGOẠIPHẢICHỊUCƠNTHỊNHNỘCỦATHIÊNCHÚA281
NgườiDo-tháicũngphảichịucơnthịnhnộcủaThiênChúa282
Chương2282
MặcdầucóLuậtMô-sê282Mặcdầucóphépcắtbì283MặcdầucólờihứacủaThiênChúa283
Chương3283
Mọingườiđềubịtộilỗithốngtrị283
B.CONNGƯỜIĐƯỢCNÊNCÔNGCHÍNHNHỜĐỨCTIN284
ThiênChúachothấyNgườilàĐấngCôngChính284Vaitròcủađứctin284
C.GƯƠNGTỔPHỤÁP-RA-HAM285
ÔngÁp-ra-hamđượcnêncôngchínhvìđãtin285
Chương4285Khôngphảivìchịuphépcắtbì285KhôngphảivìgiữLềLuật285LòngtincủaôngÁp-ra-hamvàlòngtincủachúngta286
2.THIÊNCHÚACỨUĐỘCONNGƯỜI286Mộtkhinêncôngchính,conngườiđượcbảođảmơncứuđộ286
Chương5286
A.CHÚNGTAĐƯỢCGIẢITHOÁTKHỎITỘILỖI,SỰCHẾTVÀLỀLUẬT287
A-đamvàĐứcKi-tôGiê-su287Phéprửa287
Chương6287Phụcvụtộilỗivàphụcvụsựcôngchính288Ngườitínhữuđượcgiảithoátkhỏitộilỗi288Kếtquảcủatộilỗivàkếtquảcủasựcôngchính288NgườitínhữuđượcgiảithoátkhỏiLềLuật289
Chương7289
VaitròcủaLềLuật289Cuộcchiếnđấunộitâm289
B.NGƯỜITÍNHỮUSỐNGTHEOTHẦNKHÍ290
SốngtheoThầnKhí290
Chương8290
NhờThầnKhí,chúngtađượclàmconThiênChúa291Vinhquangdànhchota291ÝđịnhcứuđộcủaThiênChúa291CatụngtìnhyêucủaThiênChúa292
C.VẤNĐỀÍT-RA-ENKHÔNGTIN292
CácđặcândànhchoÍt-ra-en292
Chương9292ThiênChúakhôngthấttín293ThiênChúakhôngbấtcông293CựuƯớcthấytrướcÍt-ra-ensẽthấttrungvàdânngoạisẽđược
kêugọi293Ít-ra-enkhôngnhậnbiếtrằngThiênChúalàmchoconngườinên
côngchính294
Chương10294
ÔngMô-sêbáotrướcconngườiđượcnêncôngchínhnhờđứctin294
Ít-ra-enkhôngtựbàochữa294PhầncònsótlạicủaÍt-ra-en295
Chương11295
ThiênChúasẽkhôiphụcÍt-ra-en296Câyô-liudạivàcâyô-liutốt296Ít-ra-ensẽtrởlại296
KHUYÊNNHỦ297CáchthứcxứnghợpđểthờphượngThiênChúa297
Chương12297
Sốngkhiêmnhườngvàbácáitrongcộngđoàn297Bácáiđốivớimọingười,kểcảthùđịch298Phụctùngchínhquyền298
Chương13298
YêuthươnglàchutoànLềLuật298Ngườitínhữulàconcáiánhsáng298Bácáiđốivớingườiyếutin299
Chương14299
Chương15300
KẾT300CôngviệcphụcvụcủathánhPhao-lô300Dựđịnhmấychuyếnđi301Giớithiệuvàchàothăm301
Chương16301
Táibútlầnthứnhất:khuyênnhủcoichừng302Táibútlầnthứhai:chàothămlầncuối302Vinhtụngca302
ThưCôrintô1303Lờichàothăm.Lờicảmtạ303
Chương1303
I.CHIARẼVÀGƯƠNGXẤU3031.CÁCPHEPHÁITRONGGIÁOĐOÀNCÔ-RIN-TÔ303
Cáctínhữuchiarẽnhau303SựkhônngoancủathếgianvàsựkhônngoantheoKi-tôgiáo
304
Chương2304
Chương3305
Vaitròthựcsựcủangườiraogiảng306Kếtluận306
Chương4306
Lờikhiểntrách3072.TRƯỜNGHỢPLOẠNLUÂN307
Chương5308
3.KIỆNNHAUỞTOÀĐỜI308
Chương6308
4.TỘITÀDÂM309II.GIẢIQUYẾTMỘTSỐVẤNĐỀ3091.HÔNNHÂNVÀĐỘCTHÂN309
Chương7309
2.VẤNĐỀTHỊTCÚNG311Nguyêntắc311
Chương8311
Xéttheođứcái312GươngcủaôngPhao-lô312
Chương9312
Xéttheosựthậntrọng-BàihọccủaquákhứÍt-ra-en313
Chương10313
Tiệccúng.Khôngthoảhiệpvớiviệcthờngẫutượng314Vấnđềănthịtcúng.Cáchgiảiquyết314Kếtluận314
Chương11315
3.TRẬTTỰTRONGCỘNGĐOÀN315Trangphụccủaphụnữ315BữatiệccủaChúa(Mt26:26-29;Mc14:22-25;Lc22:14-20)
315ÂnhuệcủaThầnKhíhayđặcsủng316
Chương12316
Đặcsủngtuynhiều,nhưngchungmộtgốc316Sosánhvớithânthể317Thứbậccácđặcsủng.Bàicađứcmến317
Chương13318
Thứbậccácđặcsủngđểmưucầuíchchung318
Chương14318
Cácđặcsủng.Quyluậtthựctiễn319III.KẺCHẾTSỐNGLẠI320
SựkiệnPhụcSinh320
Chương15320Cáchthứckẻchếtsốnglại321Khảihoànca322
KẾTLUẬN322Nhữnglờidặndò,thămhỏivàlờicầuchúccuốicùng322
Chương16322
ThưCôrintô2323Lờichàothăm.Lờicảmtạ323
Chương1323
I.NHẮCLẠINHỮNGSỰVIỆCĐÃXẢYRA324LýdokhiếnôngPhao-lôthayđổilộtrình324
Chương2325
TừTrô-ađếnMa-kê-đô-ni-a.Viếtrangoàiđề:vềsứvụtôngđồ325
Chương3326
Chương4326Giantruânvàhyvọngtrongcôngviệctôngđồ327
Chương5327
Thihànhsứvụtôngđồ328
Chương6328
ÔngPhao-lôthốlộtâmtìnhvàcảnhcáo329
Chương7329
ÔngPhao-lôgặplạiôngTi-tôởMa-kê-đô-ni-a330II.TỔCHỨCLẠCQUYÊN330
Nhữnglýdochứngtỏlòngquảngđại330
Chương8330
GửigắmôngTi-tôvàcácbạnđồnghành331
Chương9331
Íchlợicủacuộclạcquyên332III.ÔNGPHAO-LÔTỰBIỆNHỘ332
ÔngPhao-lôtrảlờinhữngkẻtráchôngnhunhược332
Chương10332ÔngPhao-lôtrảlờinhữngkẻtráchôngđầythamvọng333ÔngPhao-lôbắtbuộcphảitựkhenmình333
Chương11333
Chương12335
NỗiloâucủaôngPhao-lô335
Chương13336
KẾTLUẬN336Nhữnglờidặndò,thămhỏivàlờicầuchúccuốicùng336
ThưGalát337Lờimởđầu337
Chương1337
Lờicảnhcáo337I.LỜITHANHMINH337
ƠngọicủathánhPhao-lô337ĐạihộiởGiê-ru-sa-lem338
Chương2338ThánhPhê-rôvàthánhPhao-lôtạiAn-ti-ô-khi-a338TinMừngcủathánhPhao-lô339
II.PHẦNGIÁOTHUYẾT339Kinhnghiệmcủangườitínhữu339
Chương3339
KinhThánhlàmchứng:đứctinvàLềLuật339LềLuậtkhônghuỷbỏlờihứa340VaitròcủaLềLuật340Thờicủađứctinđãđến340ChúngtađượclàmconcáiThiênChúa341
Chương4341
Nhắclạiquákhứ341Haigiaoước:Ha-gavàXa-ra341
III.PHẦNKHUYÊNNHỦ342Tựdocủangườitínhữu342
Chương5342
Tựdovàbácái343Đôilờikhuyênnhủsốngbácáivànhiệtthành343
Chương6343
Lờicuốithư344
ThưÊphêsô344Lờimởđầu344
Chương1344
I.MẦUNHIỆMCỨUĐỘ:ĐỨCKI-TÔVÀHỘITHÁNH344KếhoạchcứuđộcủaThiênChúa344ĐứcKi-tôđượcsiêutôn346Chínhdoânsủngmàchúngtađượccứuđộ346
Chương2346
NgườiDo-tháivàngườingoạiđượchoàgiảivớinhauvàvớiThiênChúa347
Chương3347ThánhPhao-lôlàngườiphụcvụmầunhiệmĐứcKi-tô347LờicầuxincủathánhPhao-lô348
II.KHUYÊNNHỦ348Kêugọihiệpnhất348
Chương4348
ĐờisốngmớitrongĐứcKi-tô349
Chương5349Giađìnhsốngđạo350
Chương6351
Cuộcchiếnđấuthiêngliêng351Tintức.Lờichàocuốithư352
ThưPhilípphê352
Lờichàothăm352
Chương1352
Tạơnvàcầunguyện352HoàncảnhcủathánhPhao-lô352Chiếnđấuchođứctin353Duytrìsựhợpnhấttrongtinhthầnkhiêmnhường353
Chương2353
Losaochođượcơncứuđộ354SứmạngcủaôngTi-mô-thêvàôngÊ-páp-rô-đi-tô355Conđườngcứuđộ355
Chương3355
Chương4356
Lờikhuyêncuốicùng356Cámơnvìđượccứutrợ357Nhữnglờithămhỏivàcầuchúccuốicùng357
ThưCôlôxê357Lờimởđầu357
Chương1357
Tạơnvàcầuxin357I.PHẦNGIÁOTHUYẾT358
ĐứcKi-tôđứnghàngđầu358NgườiCô-lô-xêđượcchunghưởngơncứuđộ359ÔngPhao-lôlolắngchođứctincủangườiCô-lô-xê359
Chương2359
II.ĐỀPHÒNGGIÁOLÝSAILẠC360Sốngtheođứctinchânchínhchứkhôngtheonhữngtưtưởng
sailạc360ĐứcKi-tô,ThủLãnhduynhấtcủathiênthầnvàloàingười360
Nguyênlýcủađờisốngmới:kếthợpvớiĐứcKi-tôphụcsinh361
Chương3361
III.PHẦNKHUYÊNNHỦ361Chỉthịchungchocáctínhữu361Chỉthịriêngchođờisốnggiađình362
Chương4362
Tinhthầntôngđồ362Tintức362Lờichàovàlờichúccuốithư363
ThưThêxalônica1363Lờimởđầu363
Chương1363
TạơnThiênChúavàkhenngợicộngđoàn363TháiđộcủaôngPhao-lôkhiởThê-xa-lô-ni-ca364
Chương2364
ĐứctinvàlòngkiênnhẫncủangườiThê-xa-lô-ni-ca365ÔngPhao-lôlolắngvềcộngđoàn365
Chương3365
PháiôngTi-mô-thêđiThê-xa-lô-ni-ca365TạơnChúavìcáctintứcnhậnđược365Khuyêncộngđoànsốngthánhthiệnvàbácái366
Chương4366NgườisốngvàkẻchếttrongngàyChúaquanglâm367
Chương5367
TỉnhthứcchờngàyChúaquanglâm367Mộtvàiđòihỏicủađờisốngcộngđoàn367Lờicầunguyệnvàlờichàocuốithư368
ThưThêxalônica2368Lờimởđầu368
Chương1368
Tạơnvàkhuyếnkhích.ThiênChúathưởngphạtngàysauhết368
Chương2369NgàyChúaquanglâmvànhữnggìxảyratrướcđó369Khuyênnhủkiêntrì369
Chương3370
Đềphònglốisốngvôkỷluật:cơnsốtquanglâm!370Lờicầunguyệnvàlờichàocuốithư370
ThưTimôthê1371Lờimởđầu371
Chương1371
Đềphònggiáolýsailạc371VaitròcủaLềLuật371ÔngPhao-lôsuynghĩvềơngọicủamình371TráchnhiệmcủaôngTi-mô-thê372Lờikinhphụngvụ372
Chương2372
Khihọpcộngđoàn,ngườiphụnữphảinhưthếnào?372Cácgiámquản373
Chương3373Cáctrợtá373Mầunhiệmcủađạothánh373Cácngườidạygiáolýsailạc373
Chương4373
Cáchcưxửvớicáchạngngườitínhữunóichung374
Chương5374
Cácbàgoá374Cáckỳmục375Hãygiữmìnhtrongsạch.375Cácnôlệ375
Chương6375
Ngườidạygiáolý:aichânchính,aikhông375Lờikhuyênnhủthiếttha376Lờikhuyênngườigiàu376Lờinhắnnhủcuốicùng376
ThưTimôthê2377Lờimởđầuvàtạơn377
Chương1377NhữngơnôngTi-mô-thêđãnhậnđược377Ýnghĩacácđaukhổcủangườitôngđồ378
Chương2378
Chốnglạinhữngngườidạygiáolýsailạc378Đềphòngcácnguyhiểmcủanhữngthờicuốicùng379
Chương3379
Lờikhuyênnhủthiếttha380
Chương4380
ÔngPhao-lôvàocuốiđời380Lờichàovàlờichúccuốithư381
ThưTitô381Lờimởđầuvàlờichào381
Chương1381
Đặtcáckỳmục381Chốnglạinhữngngườidạygiáolýsailạc381
Bổnphậncủacáchạngtínhữu382
Chương2382
Nềntảngthầnhọccủanhữngđòihỏitrên382
Chương3383
Bổnphậnchungcủacáctínhữu383KhuyênriêngôngTi-tô383Dặndò.Lờichàovàlờichúccuốithư383
ThưPhilêmon384Chương1384
Lờichàothăm384Tạơnvàcầunguyện384CanthiệpchoÔ-nê-xi-mô384Nhữnglờidặndò,thămhỏi385
ThưDothái385LỜITỰA385
ĐịavịcaotrọngcủaConThiênChúalàmngười385
Chương1385
I.CONTHIÊNCHÚACAOTRỌNGHƠNCÁCTHIÊNTHẦN385
BằngchứngKinhThánh385Lờikhuyênnhủ386
Chương2386
ĐứcKi-tôthựchiệncôngtrìnhcứuchuộc,chứkhôngphảicácthiênthần386
II.ĐỨCGIÊ-SU,VỊTHƯỢNGTẾTRUNGTHÀNHVÀBIẾTCẢMTHƯƠNG387
ĐứcKi-tôcaotrọnghơnôngMô-sê387
Chương3387
ĐứctindẫnvàochốnyênnghỉcủaThiênChúa387
Chương4388
ĐứcGiê-su,vịThượngTếbiếtcảmthương388
Chương5389
III.ĐỨCGIÊ-SUKI-TÔ,VỊTHƯỢNGTẾĐÍCHTHỰC389ĐờisốngKi-tôhữuvàvấnđềđạolý389Ýđịnhcủatácgiả389
Chương6389
Lờimanglạihyvọngvàkhíchlệ3901.ĐỨCKI-TÔCAOTRỌNGHƠNCÁCTƯTẾLÊ-VI390
ÔngMen-ki-xê-đê390
Chương7390ÔngMen-ki-xê-đênhậnmộtphầnmườichiếnlợiphẩmcủaông
Áp-ra-ham391TừchứctưtếLê-viđếnchứctưtếtheophẩmtrậtMen-ki-xê-đê391
BãibỏLềLuậtcũ391ĐứcKi-tôlàThượngTếđờiđời391VịThượngTếthậptoàn392
2.PHỤNGTỰ,THÁNHĐIỆNVÀĐỊAVỊTRUNGGIANCỦAĐỨCKI-TÔCAOTRỌNGHƠN392
Chứctưtếmớivàthánhđiệnmới392
Chương8392
ĐứcKi-tô,trunggiancủamộtgiaoướctốtđẹphơn392ĐứcKi-tôtiếnvàothánhđiệntrêntrời393
Chương9393
ĐứcKi-tôlấymáumìnhlậpGiaoƯớcMới394TÓMLƯỢC:HYLỄCỦAĐỨCKI-TÔCAOTRỌNGHƠNHYLỄTHEOLuẬTMÔ-SÊ394
Hylễtheoluậtcũthìvôhiệu394
Chương10394
HylễcủaĐứcKi-tôthìhữuhiệu395IV.ĐỨCTINKIÊNTRÌ395
Chuyểntiếp395Nguycơchốiđạo396Lýdođểkiêntrì396Đứctingươngmẫucủacáctổphụ396
Chương11396
GươngsángcủaĐứcKi-tô398
Chương12398ThiênChúalấytìnhchamàgiáodục398Trừngphạttộibấttrung399Haigiaoước399
DẶNBẢOTHÊM400Lờinhắnnhủcuốicùng400
Chương13400
Vềlòngtrungthành400Vângphụccácvịlãnhđạotinhthần400Tintức.Lờichàocuốithư401
ThưGiacôbê401Lờichàothăm401
Chương1401
Íchlợicủathửthách401Cầuxinvớilòngtin401Sốphậnngườigiàu401Thửthách402LãnhnhậnvàthựchànhLờiChúa402Phảikínhtrọngngườinghèo402
Chương2402
Đứctinvàhànhđộng403Kiềmchếmiệnglưỡi404
Chương3404Khônngoanthậtvàkhônngoangiả404Tránhnhữngmốibấthoà405
Chương4405
Cảnhcáongườigiàu405
Chương5405
NgàyChúaquanglâm406Nhữnglờikhuyêncuốicùng406
ThưPhêrô1407Lờimởđầuvàlờichào407
Chương1407
Nhậpđề.GiatàiThiênChúaban407TìnhthươngvàlòngtrungtínđốivớiĐứcKi-tô407ThầnKhídùngngônsứmàmặckhải407Nhữngđòihỏicủađờisốngmới.Sựthánhthiệncủangườitân
tòng408AnhemđượctáisinhnhờLờiChúa408
Chương2408
Hàngtưtếmới408NhiệmvụcủatínhữuChúaKi-tô.Cáchđốixửvớidânngoại409Bổnphậnđốivớicácnhàhữutrách409Bổnphậnđốivớichủ409Bổnphậntrongđờisốnghônnhân410
Chương3410
Bổnphậncủaanhemđốivớinhau410Bổnphậncủacáctínhữutrongcơnbáchhại410
ĐứcKi-tôsốnglạivàxuốngâmphủ410Đoạntuyệtvớitộilỗi411
Chương4411
ĐợichờngàyĐứcKi-tôquanglâm411PhúcthayaicùngchịuđaukhổvớiĐứcKi-tô411Nhữnglờikhuyênnhủbậckỳmục412
Chương5412
Nhữnglờikhuyênnhủcáctínhữu412Lờikhuyêncuốicùng.Lờichào412
ThưPhêrô2413Lờimởđầu413
Chương1413
LòngrộngrãicủaThiênChúa413LờichứngcủacácTôngĐồ413Lờingônsứ414Cácthầydạygiảhiệu414
Chương2414
Bàihọccủaquákhứ414Hìnhphạttươnglai415NgàycủaChúa:cácngônsứvàTôngĐồ415
Chương3415
Cácthầydạygiảhiệu415Lờikêugọisốngthánhthiện.Vinhtụngca416
ThưGioan1416LỜIDẪNNHẬP416NgôiLờinhậpthểvàsựhiệpthôngvớiChúaChavàChúaCon
416
Chương1416
I.BƯỚCĐITRONGÁNHSÁNG417Điềukiệnthứnhất:đoạntuyệtvớitộilỗi417
Chương2418
Điềukiệnthứhai:tuângiữcácđiềurăn,nhấtlàđiềurănbácái418
Điềukiệnthứba:coichừngthếgian419Điềukiệnthứbốn:đềphòngnhữngkẻPhảnKi-tô419
II.SỐNGXỨNGĐÁNGLÀCONCÁITHIÊNCHÚA421Chương3421
Điềukiệnthứnhất:đoạntuyệtvớitộilỗi421Điềukiệnthứhai:tuângiữcácđiềurăn,nhấtlàđiềurănbácái
422Điềukiệnthứba:đềphòngthếgianvànhữngngônsứgiả424
Chương4424
III.NGUỒNMẠCHĐỨCÁIVÀĐỨCTIN424Nguồnmạchđứcái424
Chương5426
Nguồnmạchđứctin426BỔTÚC427
Cầunguyệnchongườitộilỗi427Tómlượcbứcthư428
ThưGioan2428Lờichào428
Chương1428
Điềurănyêuthương428NhữngkẻphảnKi-tô429Kếtluận429
ThưGioan3429
Lờichào429
Chương1429
CatụngôngGai-ô429HànhvicủaôngĐi-ốt-rê-phét430LàmchứngchoôngĐê-mết-ri-ô430Lờikếtthúc430
ThưGiuđa430Lờimởđầu430
Chương1430
Lýdoviếtthư430Cácthầydạygiảhiệu.Hìnhphạtdànhchohọ430Họnóilộngngôn431Họlànhữngkẻgiantà431Lờikhuyênnhủcáctínhữu.GiáohuấncủacácTôngĐồ431Nhiệmvụcủađứcbácái431Vinhtụngca432
KhảiHuyền432Lờitựa432
Chương1432
I.THƯGỬICÁCHỘITHÁNHA-XI-A432Lờimởđầu432Thịkiếnmởđầu432
1.Ê-phê-xô433
Chương2433
2.Xi-miếc-na4333.Péc-ga-mô4344.Thy-a-ti-ra4345.Xác-đê434
Chương3435
6.Phi-la-đen-phi-a4357.Lao-đi-ki-a435
II.CÁCTHỊKIẾN4361.CHUẨNBỊ"NGÀYLỚNLAO"CỦATHIÊNCHÚA436
ThiênChúatraovậnmệnhthếgiớichoConChiên436
Chương4436
Chương5437
ConChiênmởấn437
Chương6437
CáctôitớThiênChúasẽđượcbảovệ438
Chương7438Cuộckhảihoàntrênthiênquốc439Mởấnthứbảy439
Chương8439
Lờicầunguyệncủadânthánh439Bốntiếngkènđầutiên440Tiếngkènthứnăm440
Chương9440
Tiếngkènthứsáu441Hìnhphạtcuốicùngđangtới441
Chương10441
Nuốtcuốnsáchnhỏ441Haichứngnhân442
Chương11442
Tiếngkènthứbảy442NgườiPhụNữvàConMãngXà443
Chương12443
ConMãngXàbanquyềnchoConThú444
Chương13444
NgônsứgiảphụcvụConThú445CácngườitháptùngConChiên445
Chương14445Bathiênthầnbáogiờphánxét445Mùagặtcánhchung446BàicacủaôngMô-sêvàcủaConChiên446
Chương15446
Bảychéntaiương447
Chương16447
2.BA-BY-LONBỊTRỪNGPHẠT448ConĐiếmkhéttiếng448
Chương17448ÝnghĩatượngtrưngcủaConThúvàConĐiếm448ThiênthầnbáotinBa-by-lonsụpđổ449
Chương18449
DânThiênChúaphảilánhđi449ThankhócBa-by-lon449Khảihoàncatrênthiênquốc451
Chương19451
3.CÁCDÂNNGOẠIBỊTIÊUDIỆT452Cuộcchiếncánhchungthứnhất452Triềuđạimộtngànnăm452
Chương20452
Cuộcchiếncánhchungthứhai453Cácdânbịxétxử453
4.GIÊ-RU-SA-LEMTƯƠNGLAI453Trờimớiđấtmới453
Chương21453
Giê-ru-sa-lemmới454
Chương22455
KẾT455
DẪNNHẬPTỔNGQUÁTLờiGiớiThiệu
củaÐTGMJ.B.PhạmMinhMẫn
PhảimởrộnglốivàoKinhThánhchocácKitôhữu(VaticanII,MặcKhải.22)
ÐólàtráchnhiệmHộiThánhtựđặtchomìnhnhưCôngÐồngVaticanôIIđãkhẳngđịnh.Tuynhiên, nếu đây là trách nhiệm chung cho hếtmọi thành phần trongHộiThánh,thìtrướchếtlàtráchnhiệmcủacácmụctử.Chínhvìvậymàcáchđâynămnăm,ÐứccốTổngGiámMụcPhaolôNguyễnVănBình,vịtiềnnhiệmcủatôi,khigiớithiệucuốnTânƯớcdoNhómPhiênDịchCÁCGIỜKINHPHỤNGVỤthựchiện,đãbàytỏniềmmongướccủamìnhlàsớmthấybảndịchCựuƯớcđượchoàntất.Mongướcđónay đã thành hiện thực. Và chỉ hơnmột tháng sau ngày nhận trách nhiệm tạiTổngGiáoPhậnThànhPhốSaigon, tôi hânhạnhgiới thiệu trọn bộKinh ThánhdoNhómPhiênDịchCÁCGIỜKINHPHỤNGVỤthựchiện.Vàđâylàmộtniềmvuikhôngnhỏđốivớitôi.
ThiếttưởngkhôngcầnlặplạinhữnggìÐứccốTổngGiámMụcđãnói,nhấtlàsau28nămhiệndiệnvàhoạtđộng,đặcbiệttronglãnhvựcKinhThánhvàPhụngVụ,NhómPhiênDịchCÁCGIỜKINHPHỤNGVỤkhôngcònxalạgìđốivớigiớiCôngGiáoViệtNam.Khôngnhữngthế,tínhnghiêmtúccủacáccôngtrìnhdoNhómthựchiệncũngđãgâyđượcsựchúývàthiệncảmcủacácgiớichuyênmôn,bằngchứnglàtừnăm1995NhómđãđượcnhậnvàoHiệpHộiKinhThánhCôngGiáoThếGiới.
Vàogiaiđoạnđấtnướcđangchuyểnmình,khimọingườicôngdânđangphấnđấulàmviệcsaochodângiàunướcmạnh,vàxâydựngmộtxãhộivănminh,ngườiKitôhữuViệtNamchúngtachỉcóthểgópphầnđộcđáocủamìnhnếumỗingườicốgắnghơnđểgầngũivớiLờiChúa,thấmnhuầnLờiChúa,đểchoLờiChúanênsứcmạnhvàánhsánggiúpchúngtasốngvàhoạtđộng.VàlàmchoLờiChúatrởnêngầngũivớianhchịemtínhữuViệtNamquanhữngbảndịchvừatrungthànhvớinộidungmặckhải,vừatrongsáng,dễhiểu,phùhợpvớicáchdiễntảcủangườiViệtNamhômnay,đólàmụctiêumàtậpthểNhómPhiênDịchkhôngngừngđeođuổitừbaonhiêunămqua.Tôichânthànhcầumongchocôngtrìnhtậpthểđầutiênthuộc loạinàyđượcphổbiếnrộngrãi.
Trongtưcáchmộtngườimụctử,tôixinđượcbàytỏlòngbiếtơnđốivớicácanhchịemđãdàycôngthựchiệncôngtrìnhphiêndịchnày,vớitấtcảnhữngngườitrựctiếphaygiántiếpđãcộngtácvàoviệcthựchiện,cũngnhưvớicáccơquanđãtậntìnhgiúpđỡ,đặcbiệtvớiLiênHiệpThánhKinhHội.
NguyệnxinChúabanphúclànhchotấtcảnhữngaiđãrasứclàmviệcchodânChúacólươngthựcthườngtồn.
ThànhPhốSàigòn,ngày5tháng5năm1998GioanBaotixitaPhạmMinhMẫnTổngGiámMụcGiáoPhậnThànhPhốSàigòn
MẠCKHẢIVÀSÁCHTHÁNHÐểgiúpđộcgiả,dùtinvàoThiênChúahaykhông,biếtmìnhđangcầmcuốn sách nào trong tay và biết cách đọc và hiểu cuốn Sách Thánh,chúng tôi xin tóm tắt giáo huấn củaCôngÐồng Va-ti-ca-nô II về MặcKhảivàSáchThánh(KinhThánh),sauđóchúngtôigiớithiệuđạicươngtừngphầncủaSáchThánh.
1.ÐâulànguồngốccủaSáchThánh?"ThiênChúanhânlànhvàkhônngoanđãmuốnmặckhảichínhmìnhvàtỏchomọingườibiếtmầunhiệmthánhýNgười(x.Ep1,9).Nhờđó,loàingườicóthểđếncùngChúaCha,nhờChúaKi-tô,NgôiLờiNhậpThể,trongChúaThánhThần,vàđượcthôngphầnbảntínhcủaThiênChúa(x. Ep 2,18; 2Pr 1,4). Trong việc mặc khải này, với tình thương chanchứacủaNgười,ThiênChúavôhình(x.Xh33,11;Ga15,14-15)ngỏlờivới loàingườinhưvớibạnhữu.Ngườiđối thoạivớihọ(x.Br3,38)đểmờigọivàđónnhậnhọhiệpnhấtvớiNgười"(MK2).
ThiênChúađãnóivớiloàingườikhinào,quaai?
"Thuở xưa, nhiều lần nhiều cách, Thiên Chúa đã phán dạy cha ôngchúngtaquacácngônsứ;nhưngvàothờisauhếtnày,ThiênChúađãphándạychúngtaquaThánhTử(Giê-su)"(Dt1,1-2).
ThiênChúađãnóicáchđâyhàngmấychụcthếkỷ,làmsaotôicóthểngheđượchômnay?
"Thuởxưa" LờiChúa phán dạy đã tạo thànhmột dân tộc được tuyểnchọnđểnghevàgiữlờiThiênChúa.Lờiấyđãđượclưugiữtronggiáohuấn,đờisốngvàphụngtựcủaDânThiênChúatrongthờiCựuƯớcvàđãđượcghichépthànhSáchThánh,tứclàsáchCựuƯớc.
Còn lờiThiênChúađãphánquaThánhTửGiê-suđãđược truyền lạicho chúng ta nhờ sứ vụ của các Tông Ðồ: "Hoặc qua lời giảng dạy,gươnglànhvàcácthểchế,cácngàiđãtruyềnlạinhữnggìđãnhậnlãnhtừ miệng Chúa Ki-tô, khi chung sống với Người và thấy Người hànhđộng,hoặcđãhọcbiếtđượcnhờChúaThánhThầnsoisáng;mộtphầndochínhcácngàivànhữngngườiphụtácácngàiđãviết lạiTinMừng
cứurỗidướisựlinhhứngcủacùngmộtChúaThánhthần"(MK7).ÐólàsáchTânƯớc.
2.LàmsaobiếtđượcđâylàSáchThánh?Hàngngàytrongkhicửhànhphụngvụ,saukhiđọcSáchThánh,ngườiđọc hô lên: "Ðó là Lời Chúa", và toàn thể cộng đoàn đáp lại: "Tạ ơnChúa."Ðólàmộtlờituyênxưngđứctin."SáchThánhlàLờiChúanói.VìđượcghichéplạidướisựlinhhứngcủaChúaThánhThần"(MK9).NhưvậythìchỉcóThánhThầnmớicóthểlàmchoHộiThánhnhậnra"đólàLờiChúa".
TrongHộiThánh,ChúaGiê-suđãtraochocácTôngÐồvàcácđấngkếvịquyềngiáohuấnđể"dạyngườitatuângiữmọiđiềuChúađãtruyền"(x.Mt28,20),vàđãbanThánhThầnchocácvịnàyđểthihànhsứmạng(x.Ga20,21-22).ThánhThầnđãdùngcácvịnàyđểgiúpcộngđoànHộiThánhdầndầnxácđịnhnhữngsáchnàolàSáchThánh.VàothếkỷIVHội Thánh Công Giáo đã có những bản kê khai các sách được nhìnnhận là Sách Thánh: đó là quy điển, tức là những sách được ThánhThần linh hứng và có giá trị để Hội Thánh quy chiếu vào đómà biếtnhữnggìphảitinvànhữnggìphảithựchànhtrongđờisống.NgàynayHộiThánhCôngGiáovẫntrântrọngtônkính,giữgìnvàtuyênđọcLờiChúatrongbộSáchThánhgồmphầnCựuƯớc(46cuốn)vàTânƯớc(27cuốn).
3.SáchThánhtrongđờisốngcủaKi-tôhữu"HộiThánhluôntônkínhSáchThánhnhưchínhThânThểChúa.NhấtlàtrongPhụngVụThánh,HộiThánhkhôngngừnglấybánhbansựsốngtừbàntiệcLờiChúacũngnhưtừbàntiệcMìnhChúaKi-tôđểbanphátchocáctínhữu"(MK21).
LờiChúavàbítíchThánhThểlàhaicáchhiệndiệncủaChúaKi-tôPhụcSinh. TinMừng theo thánh Lu-ca gợi cho chúng ta điều ấy trong câuchuyệnhaimônđệtrênđườngEm-mau:HọthấylòngmìnhbừngcháykhiChúaGiê-sunóivớihọvàgiảinghĩaSáchThánhchohọtrênđường,vàhọnhậnraNgườikhiNgười"cầmlấybánh,dânglờichúctụngvàbẻratraochohọ"(x.Lc24,13-32).
LờiChúavàbí tíchThánhThể làcủaăn thôngbanvànuôidưỡngsựsốngđờiđờinơichúngta.TrongCựuƯớc,khidẫndânChúađi tronghoangđịa,ThiênChúanuôihọbằngman-navàLờiChúa:"Ngườiđãbắtanhemphảicùngcực,phảiđói,rồiđãchoanhemănman-nalàcủaănanhemchưatừngbiếtvàchaônganhemcũngchưatừngbiết,ngõhầulàmchoanhemnhậnbiếtrằngngườitasốngkhôngchỉnhờcơmbánh,nhưngcònsốngnhờmọilờimiệngThiênChúaphánra"(Ðnl8,3).Trongthời củaGiaoƯớcMớinày,ChúaKi-tôPhụcSinhđồnghànhvớidânmới. Người nuôi chúng ta bằng Lời Chúa và bằng Mình Máu ThánhNgười.-"Aituângiữlờitôi,thìsẽkhôngbaogiờphảichết"(Ga8,51)-"Tôi là bánh hằng sống từ trời xuống. Ai ăn bánh này, sẽ được sốngmuônđời.Vàbánhtôisẽbantặng,chínhlàthịttôiđây,đểchothếgianđượcsống"(Ga6,51).
"HộiThánh luôncôngbốLờiChúakhi cửhànhcácbí tích và các giờkinhphụng vụ, vìSáchThánh phân phát cách bất di bất dịch Lời củachínhThiênChúavàlàmvangdộitiếngnóicủaChúaThánhThầnquacácngônsứcùngcácTôngÐồ.Bởi vậy,mọi lờigiảngdạy trongHộiThánhcũngnhưchínhđạothánhChúaKi-tôphảiđượcSáchThánhnuôidưỡngvàhướngdẫn.Thựctế,trongcácSáchThánh,Chatrêntrờiđếngặpgỡconcáimìnhvàngỏlờivớihọbằngtấtcảlòngtrìumến"(Mk21).
CôngÐồngVa-ti-ca-nôIIđãnhắclạilờithánhGiê-rô-ni-mô:"KhôngbiếtSáchThánh làkhôngbiếtChúaKi-tô" rồikhuyếnkhíchcác tusĩ "hănghái tiếpxúcvớichínhbảnvănSáchThánh"vàkhẳngđịnh: "CácgiámmụccóphậnsựdạydỗcáchthíchhợpchocáctínhữuđãđượctraochomìnhbiếtsửdụngđúngđắnSáchThánh,nhấtlàTânƯớcvàtrướctiênlàcácsáchTinMừng,nhờcácbảndịch.Cácbảndịchnàyphảiđượckèmtheonhữnglờigiảithíchcầnthiếtvàđầyđủ,đểconcáiHộiThánhcó thể sử dụng Sách Thánh cách bảo đảm và ích lợi, và được thấmnhuầntinhthầnSáchThánh"(MK25).
Hội Thánh muốn trao Sách Thánh vào tay mỗi người tín hữu và cảnhững người ngoài Ki-tô giáo, bởi vì "cũng như đời sống Hội ThánhđượctăngtriểnnhờnănglãnhnhậnbítíchThánhThểthìcũngcóthểhyvọngđờisốngthiêngliêngsẽcómộtđàtiếnmớinhờgiatănglòngsùngkínhLờiChúa",làlời"hằngtồntạimuônđời"(x.MK25-26).
4.LàmthếnàođểhiểuSáchThánh?
SáchThánhlàLờiChúađãthànhlờingười,cũngnhưÐứcKi-tôlàLờiChúa đã thành người phàm và cư ngụ giữa chúng ta. Cả hai là côngtrình của Thánh Thần: Lời Chúa thành lời người do Thánh Thần linhhứngchocáctácgiảviếtra;LờiChúathànhngườiphàmdoThánhThầntạodựngtácđộngtronglòngTrinhNữMa-ri-a.CôngÐồngkhẳngđịnh:"LờicủaChúadiễntảquangônngữcủaloàingười,đượcđồnghoávớitiếngnói loàingười,cũngnhưxưaLờicủaChúaChahằnghữuđãtrởnêngiốngloàingười,saukhinhậnlấysựyếuđuốicủaxácphàm"(MK13).
Tínhcách"nhậpthể"nàykhiếnngườitaphảinhờđếncácphươngphápnghiêncứu lịchsử,ngônngữ,xãhội,cácphươngphápphân tíchvănchươngđể"tìmhiểuđiềucáctácgiảSáchThánhthựcsựcóýtrìnhbàyvàđiềuThiênChúamuốndiễntảqualờilẽcủahọ"(x.MK12).CôngviệcnàyCôngÐồngkêugọicácnhàchuyênmôn thựchiệnđểgiúpnhữngngườicónhiệmvụraogiảngLờiChúa"truyềnđạtkhotàngbaolacủaLờiChúachocáctínhữu".Cònchính"nhữngngườicóbổnphậnphụcvụLờiChúa?phảigắnbóvớiSáchThánhnhờchămđọcvàâncầnhọchỏi?đểkhỏitrởthànhkẻhuênhhoangraogiảngLờiThiênChúangoàimôimiệngbởikhông lắngngheLờiThiênChúa trong lòng" (x.MK23-26).
"NhưngSáchThánhđãđược viết ra bởiChúaThánhThần, nên cũngphảiđượcđọcvàchúgiảitrongChúaThánhThần."Muốnthế,phảitôntrọng toàn thểhoạtđộngcủaThánhThần,nghĩa là "phảiâncần lưuýđến nội dung, và sự thống nhất toàn bộ Kinh Thánh, dựa trên truyềnthốngsốngđộngcủatoànHộiThánhvàtrênsựtươnghợptoànbộđứctin"(MK12).
VậyphảichăngngườiKi-tôhữugiáodân (khôngphải làgiáosĩ, tusĩ,nhànghiên cứu?) đành chỉ chờnghegiảngdạy chứkhôngđượccầmSách Thánh trong tay mà đọc? Công Ðồng Va-ti-ca-nô II đã ra lệnh:"Phảimở rộng lối vàoKinh Thánh cho các Ki-tô hữu" (MK 22). Tráchnhiệmcủacácgiámmục là "dạycácKi-tôhữubiếtsửdụngđúngđắnSáchThánh?nhờcácbảndịch"(MK25).NhưvậyCôngÐồngkhuyếnkhíchmọiKi-tôhữutrựctiếptiếpxúcvớiSáchThánh.
5. Làm thế nào để được Lời Chúa nuôi dưỡng như lươngthực?
CôngviệccủacácnhànghiêncứuvàcácngườiraogiảnglàgiúpngườiKi-tôhữuhiểuLờiChúatrongSáchThánh.Nhưngsựhiểubiếtđókhôngsinh íchgìnếumỗingười không trở thànhmảnhđất tốt đón nhận hạtgiống LờiChúa, nghĩa là "những kẻ nghe Lời Chúa với tấm lòng caothượngvàquảngđại,rồinắmgiữvànhờkiêntrìmàsinhhoakếtquả"(Lc8,15).
ThánhPhê-rôtuyênxưng:"Thầymớicónhữnglờiđemlạisựsốngđờiđời" sau khiChúaGiê-su tuyênbố: "ThầnKhímới làmcho sống, chứxácthịtchẳngcóíchgì.LờiThầynóivớianhemlàThầnKhívà làsựsống"(Ga6,63.68).Chínhvì"tấtcảnhữnggìviếttrongSáchThánhđềudoThiênChúalinhhứng"(2Tm3,16)và"chínhnhờcóThánhThầnthúcđẩymàcónhữngngườinóitheolệnhcủaThiênChúa"(2Pr1,21),nênLờiThiênChúacósứcthôngbanThầnKhíchochúngtatươngtựnhưcácbítích,nhấtlàbítíchThánhThể.Dođóđiềutrướctiênlàchúngtaphảicungkínhđọchoặcnghevớiđứctincũngnhưkhilãnhnhậncácbítích.
KhungcảnhthuậnlợinhấtđểđónnhậnLờiChúalàkhicửhànhcácgiờkinhphụngvụvàcácbí tích, vì những lúcấy tâmhồn chúng ta đượcchuẩnbị,vàphụngvụnângđỡchúngta.
Ngoài khung cảnh phụng vụ, chúng ta có thể đọc và suy niệm chiêmngắmLờiChúa.ÐâylàhìnhthứcđónngheLờiChúatrongcầunguyệnđãcótừthờiDânChúabịlưuđàyởBa-by-lon(thếkỷVItrướcCN).KhikhôngcònphụngvụtếtựtạiđềnthờGiê-ru-sa-lem,DânChúamớichúýđến lời ôngMô-sê và các ngôn sứ. Họ tụ họp nhau trong Hội đường(ngàysa-bát)đểnghelạiLờiChúađãphándạyquaôngMô-sêvàcácngônsứ.Họlắngnghevànghiềnngẫm,đốichiếuvớinhữnggìhọđangsống.Nhờđóhọhiểuđượcnguyênnhâncuộcsốnghiệntạilàdotộilỗicủahọgâyra,đồngthờihọtìmđượcniềmhyvọngvìkhicácngônsứrănđethìcũngcôngbốlờihứacứuđộ.NhưthếLờiChúadạychohọbiếthoáncảivàhyvọng.Từđóhọănnănthốnghối,cầuxinơnthatội,ơngiảiphóng,ơncứuđộ?
Trongcácvănkiệngầnđây,ÐứcGio-anPhao-lô IIđãđềcaoviệcsuyniệmchiêmngắmLờiChúa(xemTônghuấnvề"đàotạolinhmục"số47;"Ðờisốngthánhhiến"số94;sứđiệpnhân"ngàyquốctếgiớitrẻ"1997tạiParis,số6).Chúngtôixingiớithiệuvớiđộcgiảvàinétvềcáchsuy
niệmchiêmngắmLờiChúanày,dựatheocáchgiảithíchcủaÐứcHồngYCarloMariaMartini.CóthểphânbiệtbabướctrongtiếntrìnhsuyniệmchiêmngắmLờiChúa:
a.Ðọc
Bắtlấynhữngyếutốquantrọngcủabảnvănbằngcáchchúýđếncácđộngtừ,cácchủtừ,cáctìnhcảm,tínhcáchcủahànhđộng,cácsựviệcnốitiếpnhauvìlýdonào.Nếuchịukhóđọcđiđọclại,sẽluônthấymớimẻ. Liên tưởng đến những đoạn tương tự trong Sách Thánh giúp tachuyểntừmạchvăntrướcmắtđếnnhữngviễntượngrộng lớnhơn,vìtoànSáchThánh làmộtcuốnsáchduynhất.Ðây làviệckhảosát bảnvăn,aicũngcóthểlàmđược.Cóthểnóiđọclàtravấnbảnvăn.
b.Suyniệm
Khiđọctamớichỉchúýđếnýnghĩacủacáctừngữ.Suyniệmlànghiềnngẫmvềnhữngtìnhcảm,nhữnghànhđộng,nhữngtháiđộdokếtcấucủacác từ ngữ gợi lên: có thể là thái độ củaThiênChúa đối với conngười: lòng thươngxót,sự thành tín,sựcôngchính;hoặc tháiđộcủaconngườiđốivớiThiênChúavàvớinhau:ngợikhen,cảmtạ,thốnghối-phảnbội,dốitrá,hènnhát?.
Nghiềnngẫmgiúptanhậnranhữnggiátrịthườnghằnghàmchứatrongbảnvăn.Sauđótađốichiếuvớitìnhtrạngbảnthân:tôiđảmnhậnnhữnggiátrịthườnghằngđónhưthếnào?ÐólàđểchoLờiChúatravấn,dạydỗ,anủi,mờigọita.
Việcsuyniệmnhưthếkhơidậytrongchúngtanhữngtâmtình,nhữngướcnguyệnđểthânthưavớiThiênChúa:ngợikhen,cảmtạ,thốnghối,cầu xin, dâng hiến? Lời Chúa đưa ta đến chỗ đáp lại, đối thoại vớiNgười.Ðólàcầunguyện,nhưCôngÐồngnói:"CầunguyệnphảiđiđôivớiviệcđọcSáchThánh, để có sự đối thoại giữaThiênChúa và conngười,vìchúng tangỏ lờivớiThiênChúakhicầunguyệnvàchúngtangheNgườinóilúcchúngtađọccácsấmngôncủaChúa"(MK25).
c.Chiêmngắm
Việcnghiềnngẫmvàcầunguyệndầndầntậptrunglạitrongviệcchiêmngắm chính mầu nhiệm Chúa Giê-su hiện diện trong mọi trang SáchThánhvànhất làtrongsáchTinMừng.ThánhThầnđưachúngtavượt
quabảnvănđểcảmnghiệmvàsốngvớisựhiệndiệncủaThiênChúađanghànhđộngtrongmọibiếncốSáchThánhkểlại.
Nhưvậychúng tađi từbảnvănđếnnhữnggiá trị bảnvănnêu lênvàcuốicùngđếnvớichínhÐấnghànhđộngtrongcácbiếncốvàđangnóivớita.
Bướcthứnhất(đọc)cóthểnhờngườigiảithích,giúpđỡ.Bướcthứhai(suy niệm chiêmngắm)mỗi người phải đích thân đi vào với ơnChúagiúp.BướcthứbahoàntoàndoThánhThầnkhơidậytrongchúngta.
NhờsuyniệmchiêmngắmLờiChú
a,mỗingườisẽđượcThiênChúađưavàomộtkinhnghiệmđíchthângặp gỡ Thiên Chúa, vì Thiên Chúa ngỏ lời với chúng ta cốt để đưachúngtavàomầunhiệmcủaNgười,chiasẻchochúngtasựsốngcủaNgười.
MátthêuI.GIÁNGSINHVÀTHỜITHƠẤUCỦAĐỨCGIÊ-SU
GiaphảĐứcGiê-suKi-tô(Lc3:23-38)
Chương1
1ĐâylàgiaphảĐứcGiê-suKi-tô,concháuvuaĐa-vít,concháutổphụÁp-ra-ham:
2ÔngÁp-ra-hamsinhI-xa-ác;I-xa-ácsinhGia-cóp;Gia-cópsinhGiu-đavàcácanhemôngnày;3Giu-đaănởvớiTa-masinhPe-rétvàDe-rác;Pe-rétsinhKhét-xơ-ron;Khét-xơ-ronsinhA-ram;4A-ramsinhAm-mi-na-đáp;Am-mi-na-đápsinhNác-son;Nác-sonsinhXan-môn;5Xan-mônlấyRa-kháp sinh Bô-át; Bô-át lấy Rút sinh Ô-vết; Ô-vết sinh Gie-sê;6ôngGie-sêsinhĐa-vít.1VuaĐa-vítlấyvợôngU-ri-giasinhSa-lô-môn7Sa-lô-mônsinhRơ-kháp-am;Rơ-kháp-amsinhA-vi-gia;A-vi-giasinhA-xa;8A-xasinhGiơ-hô-sa-phát;Giơ-hô-sa-phát sinhGiô-ram;Giô-ramsinhÚt-di-gia;9Út-di-giasinhGio-tham;Gio-thamsinhA-khát;A-khátsinhKhít-ki-gia;10 Khít-ki-gia sinh Mơ-na-se; Mơ-na-se sinh A-môn; A-môn sinhGiô-si-gia;11Giô-si-giasinhGiơ-khon-giavàcácanhemvuanày;kếđólàthờilưuđàyởBa-by-lon.
12Sauthời lưuđàyởBa-by-lon,Giơ-khon-giasinhSan-ti-ên;San-ti-ênsinhDơ-rúp-ba-ven;13Dơ-rúp-ba-vensinhA-vi-hút;A-vi-hútsinhEn-gia-kim;En-gia-kim sinhA-do;14 A-do sinh Xa-đốc; Xa-đốc sinh A-khin; A-khinsinhÊ-li-hút;15Ê-li-hútsinhE-la-da;E-la-dasinhMát-than;Mát-thansinhGia-cóp;16Gia-cópsinhGiu-se,chồngcủabàMa-ri-a,bàlàmẹĐứcGiê-sucũnggọilàĐấngKi-tô.
17Như thế, tính chung lại thì: từ tổ phụÁp-ra-ham đến vuaĐa-vít, làmườibốnđời;từvuaĐa-vítđếnthờilưuđàyởBa-by-lon,làmườibốnđời;vàtừthờilưuđàyởBa-by-lonđếnĐứcKi-tô,cũnglàmườibốnđời.
TruyềntinchoôngGiu-se(Lc2:1-7)
18SauđâylàgốctíchĐứcGiê-suKi-tô:bàMa-ri-a,mẹNgười,đãthànhhônvớiôngGiu-se.Nhưngtrướckhihaiôngbàvềchungsống,bàđãcóthaidoquyềnnăngChúaThánhThần.19ÔngGiu-se,chồngbà,làngườicôngchínhvàkhôngmuốntốgiácbà,nênmớiđịnhtâmbỏbàcáchkínđáo.20Ôngđangtoantínhnhưvậy, thìkìasứthầnChúahiệnđếnbáomộngchoôngrằng:"NàyôngGiu-se,concháuĐa-vít,đừngngạiđónbàMa-ri-avợôngvề,vìngườiconbàcưumang làdoquyềnnăngChúaThánhThần.21BàsẽsinhcontraivàôngphảiđặttênchocontrẻlàGiê-su,vìchínhNgười sẽ cứudânNgười khỏi tội lỗi củahọ."22Tất cả sựviệcnàyđãxảyra,làđểứngnghiệmlờixưakiaChúaphánquamiệngngônsứ:23Nàyđây,TrinhNữsẽthụthaivàsinhhạmộtcontrai,ngườita sẽ gọi tên con trẻ là Em-ma-nu-en, nghĩa là "Thiên-Chúa-ở-cùng-chúng-ta."24Khitỉnhgiấc,ôngGiu-selàmnhưsứthầnChúadạyvàđónvợvềnhà.25Ôngkhôngănởvớibà,chođếnkhibàsinhmộtcontrai,vàôngđặttênchocontrẻlàGiê-su.
CácnhàchiêmtinhđếnbáilạyĐứcGiê-suHàiNhi
Chương2
1KhiĐứcGiê-surađờitạiBê-lem,miềnGiu-đê,thờivuaHê-rô-đêtrịvì,cómấynhàchiêmtinhtừphươngĐôngđếnGiê-ru-sa-lem,2vàhỏi:"ĐứcVua dânDo-tháimới sinh, hiện ở đâu? Chúng tôi đã thấy vì sao củaNgườixuấthiệnbênphươngĐông,nênchúngtôiđếnbái lạyNgười."3Nghetin ấy, vuaHê-rô-đêbối rối, và cả thànhGiê-ru-sa-lem cũng xônxao.4Nhàvualiềntriệutậptấtcảcácthượngtếvàkinhsưtrongdânlại,rồihỏichobiếtĐấngKi-tôphảisinhraởđâu.5Họtrả lời: "TạiBê-lem,miềnGiu-đê,vìtrongsáchngônsứ,cóchéprằng:6"Phầnngươi,hỡiBê-lem,miềnđấtGiu-đa,ngươiđâuphải là thànhnhỏnhấtcủaGiu-đa,vìngươilànơivịlãnhtụchăndắtÍt-ra-endânTasẽrađời."
7BấygiờvuaHê-rô-đêbímậtvờicácnhàchiêmtinhđến,hỏicặnkẽvềngàygiờngôisaođãxuấthiện.8RồivuapháicácvịấyđiBê-lemvàdặnrằng:"XinquýngàiđidòhỏitườngtậnvềHàiNhi,vàkhiđãtìmthấy,xinbáolạichotôi,đểtôicũngđếnbáilạyNgười."9Nghenhàvuanóithế,họrađi.BấygiờngôisaohọđãthấyởphươngĐông,lạidẫnđườngchohọđếntậnnơiHàiNhiở,mớidừnglại.10Trôngthấyngôisao,họmừngrỡ
vôcùng.11Họvàonhà,thấyHàiNhivớithânmẫulàbàMa-ri-a,liềnsấpmìnhthờ lạyNgười.Rồihọmởbảotráp, lấyvàng,nhũhươngvàmộcdượcmàdângtiến.12Sauđó,họđượcbáomộnglàđừngtrởlạigặpvuaHê-rô-đênữa,nênđãđilốikhácmàvềxứmình.
ĐứcGiê-sutrốnsangAi-cậpvàcácanhhàibịgiết
13Khicácnhàchiêmtinhđãravề, thìsứthầnChúahiệnrabáomộngchoôngGiu-serằng:"Nàyông,dậyđemHàiNhivàmẹNgườitrốnsangAi-cập,vàcứởđóchođếnkhitôibáolại,vìvuaHê-rô-đêsắptìmgiếtHàiNhiđấy!"14ÔngGiu-se liền trỗidậy,vàđangđêm,đưaHàiNhivàmẹNgườitrốnsangAi-cập.15ÔngởđóchođếnkhivuaHê-rô-đêbănghà,đểứngnghiệmlờiChúaphánxưaquamiệngngônsứ:TađãgọiconTarakhỏiAi-cập.
16BấygiờvuaHê-rô-đê thấymìnhbị cácnhàchiêm tinhđánh lừa, thìđùngđùngnổigiận,nênsaingườiđigiếttấtcảcáccontrẻởBê-lemvàtoànvùnglâncận,từhaituổitrởxuống,tínhtheongàythángôngđãhỏicặnkẽcácnhàchiêmtinh.17ThếlàứngnghiệmlờingônsứGiê-rê-mi-a:18"ỞRa-ma,vẳngnghetiếngkhócthanrềnrĩ:tiếngbàRa-khenkhócthươngconmìnhvàkhôngchịuđểchongườitaanủi,vìchúngkhôngcònnữa.
TừAi-cậpvềđấtÍt-ra-en
19SaukhivuaHê-rô-đêbănghà,sứthầnChúalạihiệnravớiôngGiu-sebênAi-cập,20báomộngchoôngrằng:"Nàyông,dậyđemHàiNhivàmẹNgườivềđất Ít-ra-en,vìnhữngkẻ tìmgiếtHàiNhiđãchết rồi."21ÔngliềntrỗidậyđưaHàiNhivàmẹNgườivềđấtÍt-ra-en.22NhưngvìnghebiếtÁc-khê-laođãkếvịvuachalàHê-rô-đê,caitrịmiềnGiu-đê,nênôngsợkhôngdámvềđó.Rồisaukhiđượcbáomộng,ôngluivềmiềnGa-li-lê,23vàđếnở tạimột thànhkiagọi làNa-da-rét, đểứngnghiệm lời đãphánquamiệngcácngônsứrằng:NgườisẽđượcgọilàngườiNa-da-rét.
II.CÔNGBỐNƯỚCTRỜI
1.PHẦNKÝTHUẬT
ÔngGio-anTẩyGiảraogiảng(Mc1:1-8;Lc3:1-18;Gi1:19-28)
Chương3
1Hồiấy,ôngGio-anTẩyGiảđếnraogiảngtronghoangđịamiềnGiu-đêrằng:2 "Anhemhãysámhối,vìNướcTrờiđãđếngần."3Ôngchính làngườiđãđượcngônsứ I-sai-anói tới:Có tiếngngườihô tronghoangđịa:HãydọnsẵnconđườngchoĐứcChúa,sửalốichothẳngđểNgườiđi.
4ÔngGio-anmặcáolônglạcđà,thắtlưngbằngdâyda,lấychâuchấuvàmật ong rừng làm thứcăn.5 Bấy giờ, người ta từGiê-ru-sa-lem vàkhắpmiềnGiu-đê,cùngkhắpvùngvensôngGio-đan,kéođếnvớiông.6Họthútội,vàônglàmphéprửachohọtrongsôngGio-đan.7ThấynhiềungườithuộcpháiPha-ri-sêuvàpháiXa-đốcđếnchịuphéprửa,ôngnóivớihọrằng:"Nòirắnđộckia,aiđãchỉchocácanhcáchtrốncơnthịnhnộcủaThiênChúasắpgiángxuốngvậy?8Cácanhhãysinhhoaquảđểchứngtỏlòngsámhối.9Đừngtưởngcóthểbảomìnhrằng:"ChúngtađãcótổphụÁp-ra-ham."Vì,tôinóichocácanhhay,ThiênChúacóthểlàmchonhữnghònđánàytrởnênconcháuôngÁp-ra-ham.10Cáirìuđãđặtsátgốccây:bấtcứcâynàokhôngsinhquảtốtđềubịchặtđivàquăngvàolửa.11Tôi,tôilàmphéprửachocácanhtrongnướcđểgiụclòngcácanhsámhối.CònĐấngđếnsautôithìquyềnthếhơntôi,tôikhôngđángxáchdépchoNgười.Ngườisẽ làmphéprửachocácanhtrongThánhThầnvàlửa.12TayNgườicầmnia,Ngườisẽrêsạchlúatrongsân:thócmẩythìthuvàokholẫm,cònthóclépthìbỏvàolửakhônghềtắtmàđốtđi."
ĐứcGiê-suchịuphéprửa(Mc1:9-11;Lc3:21-22)
13Bấygiờ,ĐứcGiê-sutừmiềnGa-li-lêđếnsôngGio-đan,gặpôngGio-anđểxinônglàmphéprửachomình.14NhưngôngmộtmựccanNgườivànói:"ChínhtôimớicầnđượcNgàilàmphéprửa,thếmàNgàilạiđến
vớitôi!"15NhưngĐứcGiê-sutrảlời:"Bâygiờcứthếđã.Vìchúngtanênlàmnhưvậyđểgiữtrọnđứccôngchính."BấygiờôngGio-anmớichiềutheoýNgười.
16KhiĐứcGiê-suchịuphéprửaxong,vừaởdướinướclên,thìcáctầngtrờimởra.NgườithấyThầnKhíThiênChúađápxuốngnhưchimbồcâuvàngựtrênNgười.17Vàcótiếngtừtrờiphán:"ĐâylàConyêudấucủaTa,TahàilòngvềNgười."
ĐứcGiê-suchịucámdỗ(Mc1:12-13;Lc4:1-13)
Chương4
1BấygiờĐứcGiê-suđượcThầnKhídẫnvàohoangđịa, đểchịu quỷcámdỗ.2Ngườiănchayròngrãbốnmươiđêmngày,vàsauđó,Ngườithấyđói.3BấygiờtêncámdỗđếngầnNgườivànói: "Nếuông làConThiênChúa, thì truyền cho những hòn đá này hoá bánh đi! "4NhưngNgười đáp: "Đã có lời chép rằng: Người ta sống không chỉ nhờ cơmbánh,nhưngcònnhờmọilờimiệngThiênChúaphánra."
5Sauđó,quỷđemNgườiđếnthànhthánh,vàđặtNgười trênnócđềnthờ,6 rồi nói với Người: "Nếu ông là Con Thiên Chúa, thì gieo mìnhxuốngđi!Vìđãcó lờichéprằng:ThiênChúasẽtruyềnchothiênsứ lochobạn,vàthiênsứsẽtayđỡtaynâng,chobạnkhỏivấpchânvàođá."
7ĐứcGiê-su đáp: "Nhưng cũng đã có lời chép rằng: Ngươi chớ thửtháchĐứcChúalàThiênChúacủangươi."
8QuỷlạiđemNgườilênmộtngọnnúirấtcao,vàchỉchoNgườithấytấtcảcácnướcthếgian,vàvinhhoalợilộccủacácnư�