Yatılı bir askeri lisede 2004 tüberküloz kohortunun başlangıç değerlendirmesi
Dr.Faruk ÇİFTÇİGATA Haydarpaşa Eğt.Hst.Göğüs Hstl.Srv., İSTANBUL
Arka plan ve sorun Çalışma yaptığımız askeri okul; lise
düzeyinde, yatılı, 4 sınıftan oluşan, yaklaşık 1300 erkek öğrenciden oluşan bir okul
Son 5 yıl içinde 5 akciğer tüberkülozu (TB) saptandı, bunlardan üçü yayma pozitif.
Ortalama yıllık insidansı yüzbinde 77 Hasta olan 5 öğrenciden dördü son
sınıfta, biri 2. sınıfta.
Arka plan ve sorun Okula girişte detaylı bir sağlık
muayenesinden geçerek tam sağlam olarak alınan,
Ülke ortalamasının çok üzerinde bir kalitede beslenme ve barınma sağlanan,
Yakın ve etkin bir sağlık desteği alan bu okul öğrencilerinde niçin bu kadar yüksek TB insidans hızı görülüyor?
Amaç TB açısından bir risk grubu olduğu
bilinen lise düzeyindeki bir askeri okula 2004 yılında başlayan öğrencilerin bir kohort grup olarak kabul edilip, risk dönemi öncesi tüberkülin cilt testi (TCT) yaparak, başlangıç enfeksiyon prevalansını ve özelliklerini ortaya koymak
Yöntem Epidemiyolojik bir çalışma Bir kohort grubun başlangıç profili Ekim 2004’te İstanbul’da yapıldı Askeri Lise 2004 girişli genel sağlık
muayenesinden sağlam raporu almış askeri öğrenciler alındı
1989-90 doğumlu 292 erkek öğrenci Çalışma dışı bırakılan öğrenci yok
Yöntem Her öğrenciye 5 TU PPD uygulandı 72 s sonra endurasyon çapı ölçüldü Test bir mikrobiyoloji uzmanı
tarafından yapıldı ve değerlendirildi Aşılılarda ≥15 mm, aşısızlarda ≥10
mm pozitif olarak kabul edildi Negatif saptanan reaksiyonlarda 10
gün sonra test tekrarlandı (booster)
Yöntem Her öğrencinin;
BCG skar sayısı Aile birey sayısı Aile gelir düzeyi Ailesinin oturduğu yer Vücut kitle indeksi TB temas hikayesi kaydedildi
Yöntem TB enfeksiyon prevalansı (TBEP)
= TCT(+) öğrenci sayısı / tüm öğrenciler
Yıllık enfeksiyon risk oranı (YERO)= 1-N1/y
N = Aşısız öğrencilerdeki TCT(-)’lik oranıy = Kohortun yaş ortalaması
Sonuçlar Toplam 292 erkek öğrenci 286’sı TC vatandaşı 6’sı yabancı uyruklu Yaş ortalaması 14.1±0.4 yıl
Öğrencilerdeki BCG aşılı olma oranı
AşılıAşısız
n=284
(%97.3)
n=8 (%2.7)
TCT (+)
TCT (-)
0
50
100
150
200
250
300
Tümkohort
BCG 0 BCG + BCG 1 BCG 2 BCG 3+
Hasta sayısı
%6.2
18/274
n=292
%12.5
1/7
n=8
%6.1
17/267
n=284
%3.1
4/124
n=128
BCG - TCT ilişkisi
%9.2
13/129
n=142
%0
0/14
n=14
0,00
1,00
2,00
3,00
4,00
5,00
6,00
7,00
8,00
9,00
10,00
Tümkohort
BCG 0 BCG + BCG 1 BCG 2 BCG 3+
Endurasyon çapı (mm)
7.95mm
2.12
8.11 7.10
BCG - TCT ilişkisi
8.96 8.85
Aile birey sayısı - BCG - TCT ilişkisi
>5 kişi =5 kişi <5 kişi
n (%) 30(10.3) 69(23.6) 193(66.1)Aşısız oranı n(%)
1(3.3) 1(1.4) 6(3.1)
TBEP(%) 6.7 5.8 6.2
TCT (mm) 7.5 7.5 8.2
Aile gelir düzeyi - BCG - TCT ilişkisi
YTL/ay >1500 1499-1001 1000-501 ≤500
n (%) 44(15.3)
69(24.1) 127(44.4) 46(16.0)
BCG (-) n(%)
2(4.5) 0(0) 5(3.9) 1(2.2)
TBEP (%) 4.5 5.8 7.9 4.3
TCT (mm) 7.8 8.6 8.1 6.8
Ailenin oturduğu yer - BCG -TCT ilişkisi
Marmara İç Anadolu
Akdeniz
n (%) 111(38.0)
92(31.5) 36(12.3)
TBEP(%) 4.5 3.3 13.9
TCT (mm) 7.5 8.5 8.6
Vücut kitle indeksi - BCG -TCT ilişkisi
>20 18-20 <18n (%) 59(20.2) 167(57.2) 66(22.6)
TBEP(%) 5.1 6.6 6.1
TCT (mm) 7.4 8.1 8.0
TB temas-TCT ilişkisiTemas
varTemas yok p
n (%) 8 (%2.7) 284 (%97.3)TCT pozitifliği
%25 %5.6 <0.05
TCT ortalama(mm)
10.0±5.7 7.9±4.3 <0.05
Sonuçlar TBEP;
Tüm öğrencilerde %6.2 Aşılılarda % 6.0 Aşısızlarda %12.5
YERO = %0.94 TCT ortalaması;
Tüm öğrencilerde 7.95±4.36 mm Aşılılarda 8.11±4.26mm Aşısızlarda 2.12 ±4.01
Tartışma %0.94’lük YERO okulun TB insidansı
ile uyumlu gibi gözüküyor Ancak YERO az sayıdaki aşısız
öğrenciden hesaplandığı için bu değer çok dikkate alınabilir bir oran değildir
Sadece 8 öğrenci aşısız ve bunlardan biri TCT(+) (TCT pozitiflik oranı %12.5)
Halbuki öğrencilerin çoğunluğunu oluşturan aşılılarda bu oran %6.0
Çıkarım Uzun yıllar Tb enfeksiyon ve hastalığı
yönünden takip edilecek olan bu kohort grubunda çalışma başlangıcı itibarıyla; Yüksek aşılama oranı ve Düşük enfeksiyon prevalansı saptandı Aile gelir düzeyi-birey sayısı, vücut kitle indeksi
ile TBEP arasında ilişki bulunmadı Aile oturduğu yer ile TBEP arasında kısmi ilişki
var TB temaslısı olmakla TBEP arasında ilişki
saptandı
Çıkarım Tüm ülke nüfusunu temsil etme
özelliği olmayan bu kohort gruptan önümüzdeki yıllarda elde edilecek verilerin; Risk özellikleri taşıyan kapalı bir
toplumdaki TB’nin bulaşıcılığı ve etyopatogenezi ile TB enfeksiyon – hastalık arasındaki ilişki hakkında önemli bilgiler içereceğini düşünüyoruz