11
İşİşletmeye Giriletmeye Girişş DersiDersi
Yrd. DoYrd. Doçç. Dr. M. Volkan T. Dr. M. Volkan TÜÜ[email protected]@[email protected]@gmail.comwww.volkanturker.com.trwww.volkanturker.com.tr
Ders Notu - 1
Ders notlarDers notlarıı ve duyurular ve duyurular iiççin;in;
www.volkanturker.com.trwww.volkanturker.com.tr
Ana menAna menüü ““DerslerDersler””
““İşİşletmeye Giriletmeye Girişş””
22
4 adet soru4 adet soru…… 4 adet cevap4 adet cevap
Kimsiniz? Kimsiniz? Neredesiniz?Neredesiniz?Neden buradasNeden buradasıınnıız?z?Nereye gitmek istiyorsunuz?Nereye gitmek istiyorsunuz?
33 44
GiriGirişş
Temel KavramlarTemel Kavramlarİşİşletme Nedir?letme Nedir?
55
İşİşletme Nedir?letme Nedir?
İİHTHTİİYAYAÇÇ
66
İİşşletme; letme; insan ihtiyainsan ihtiyaççlarlarıınnıı karkarşışılamak lamak üüzerezere, , üüretim faktretim faktöörlerinin bir araya getirilerek piyasa rlerinin bir araya getirilerek piyasa iiççin iktisadi mal ve/veya hizmet in iktisadi mal ve/veya hizmet üüreten ve/veya reten ve/veya pazarlayan sosyal, ekonomik, teknik ve hukuki pazarlayan sosyal, ekonomik, teknik ve hukuki bir bbir büüttüündndüür.r.
BaBaşşkalarkalarıınnıın ihtiyan ihtiyaççlarlarıınnııkarkarşışılamak lamak üüzere mal ve hizmet zere mal ve hizmet üüretir.retir.
İşİşletme pazar iletme pazar iççin in üüretim yapar. retim yapar.
77
İşİşletme ve Giriletme ve Girişşimim
TTüüm im işşletmeler kâr amacletmeler kâr amacıı ggüüder der mi?mi?
88
İşİşletme ve Giriletme ve GirişşimimTTüüm girim girişşimler birer iimler birer işşletmedir.letmedir.Ancak tAncak tüüm im işşletmeler giriletmeler girişşim deim değğildir.ildir.GiriGirişşimlerin iimlerin işşletmelerden farkletmelerden farkıı ““KârKâr””amacamacıı ggüütmeleridir.tmeleridir.Oysa ki Oysa ki ““KârKâr”” amacamacıı ggüütmeyen tmeyen iişşletmeler de vardletmeler de vardıır;r;ÖÖr: Dernek ve vakr: Dernek ve vakııflarflarıın kurduklarn kurduklarııiişşletmelerletmelerÖÖr: Hukuken bir r: Hukuken bir ““iişşletmeletme”” saysayıılmasa da lmasa da üüniversitemizniversitemiz……
99
““KârKâr”” amacamacıı ggüütmeyen itmeyen işşletme letme öörneklerirnekleri
1010
““KârKâr”” amacamacıı ggüütmeyen itmeyen işşletme letme öörneklerirnekleri
““KârKâr”” amacamacıı ggüütmeyen itmeyen işşletme letme öörneklerirnekleri
1111 1212
““KârKâr”” amacamacıı ggüütmeyen itmeyen işşletme letme öörneklerirnekleri
““KârKâr”” amacamacıı ggüütmeyen tmeyen iişşletmelerletmeler
““KârKâr”” amacamacıı ggüütmeyen itmeyen işşletmelerin letmelerin kurulukuruluşş amacamacıı ““kârkâr”” elde etmek olmasa elde etmek olmasa da bu ida bu işşletmeler de letmeler de ““kârkâr”” amacamacıı ggüüden den iişşletmeler gibi letmeler gibi iktisadiiktisadi olmak olmak zorundadzorundadıırlar!rlar!Yani belirli bir ihtiyacYani belirli bir ihtiyacıı karkarşışılamak ve bu lamak ve bu ihtiyacihtiyacıı karkarşışılarken larken zarar etmemek zarar etmemek zorundadzorundadıırlar!rlar!
1313 1414
Girişimci; Başkalarının ihtiyaçlarını karşılayacak mal ve/veya hizmet üretmek amacıyla üretim faktörlerini ele geçirerek birleştiren, kâr amacıgüden ve riske katlanan kişidir.
GiriGirişşimci ve Yimci ve Yööneticinetici
1515
Yönetici; Kar ve riski başkalarına ait olmak üzere üretim faktörlerini mal ve/veya hizmet üretimi için yöneten ve bunun sonucunda bir ücret elde eden kişidir.
GiriGirişşimci ve Yimci ve Yööneticinetici
1616
Girişimci - YöneticiFarklı kişiler
olabileceği gibi...
Aynı kişi deolabilir.
GiriGirişşimci ve Yimci ve Yööneticinetici
ÜÜretim Faktretim Faktöörleri Nelerdir?rleri Nelerdir?
GiriGirişşimcilik (Giriimcilik (Girişşim Fikri)im Fikri)İİnsan Gnsan Güüccüü (Emek)(Emek)–– Kas GKas Güüccüü ve Bilgi Gve Bilgi Güüccüü
DoDoğğal Kaynaklaral Kaynaklar–– HammaddeHammadde
SermayeSermaye–– Makine, TeMakine, Teççhizat ve Tesishizat ve Tesis–– Bilgi Sermayesi: KnowBilgi Sermayesi: Know--HowHow
1717
GiriGirişşimcilik (Giriimcilik (Girişşim Fikri)im Fikri)
İşİşletme fikrinin letme fikrinin ççekirdeekirdeğğidir.idir.GiriGirişşimcilik, timcilik, tüüm dim diğğer er ÜÜFF’’ni bir araya ni bir araya getiren ve onlargetiren ve onlarıı bbüüttüünlenleşştiren, ayntiren, aynııamaamaçç dodoğğrultusunda irultusunda işşleten bir leten bir iradedir.iradedir.İşİşletmelerin baletmelerin başşararıı derecelerinin farklderecelerinin farklııolmasolmasıı de genelde giride genelde girişşimcilik imcilik faktfaktöörrüünden kaynaklannden kaynaklanıır.r.
1818
GiriGirişşimcilik (Giriimcilik (Girişşim Fikri)im Fikri)
GGüünnüümmüüzde rakiplerine oranla daha zde rakiplerine oranla daha yaratyaratııccıı daha daha yenilikyenilikççii girigirişşim fikirleri, im fikirleri, rekabette rekabette ööne gene geççmede mede öönemli bir nemli bir faktfaktöördrdüür.r.
1919
PastaPasta : : ŞŞeker + Seker + Süüt + Tereyat + Tereyağığı + Un + + Un + Yumurta + Meyve veya Yumurta + Meyve veya ÇÇikolataikolata
2020
2121
PastaPasta : : ŞŞeker + Seker + Süüt + Tereyat + Tereyağığı + + Un + Yumurta + Meyve veya Un + Yumurta + Meyve veya ÇÇikolataikolata
İİnsan Gnsan Güüccüü (Emek)(Emek)
Emek: Bir iEmek: Bir işş yapmak iyapmak iççin harcanan in harcanan zihinsel (bilgi gzihinsel (bilgi güüccüü) ve bedensel (kas ) ve bedensel (kas ggüüccüü) ) ççabanabanıın toplamn toplamııddıır.r.Zihinsel Zihinsel ççaba gereksinimi en az, aba gereksinimi en az, bedensel bedensel ççaba gereksinimi en fazla aba gereksinimi en fazla iişşlerden (toprak kazmak, talerden (toprak kazmak, taşş kkıırmak, rmak, ……) ) bedensel bedensel ççaba gereksinimi en az, aba gereksinimi en az, zihinsel zihinsel ççaba gereksinimi en fazla iaba gereksinimi en fazla işşlere lere kadar hepsi insan gkadar hepsi insan güüccüüddüürr…… 2222
İİnsan Gnsan Güüccüü (Emek)(Emek)
2323
Zihi
nsel
Çab
a
Bedensel Çaba
Düşük
Yüksek
YüksekDüşük
Pilot
AstronotÖğretim elemanı
Madenci
İİnsan Gnsan Güüccüü (Emek)(Emek)
En dEn düüşşüük nitelikli ik nitelikli işş ggüüccüünden en tepe nden en tepe yyööneticiye kadar neticiye kadar üüretimde gretimde göörev alan rev alan her birey emek fakther birey emek faktöörrüü iiççerisinde yer erisinde yer alalıır.r.Bir bireyin emek faktBir bireyin emek faktöörrüü iiççinde yer inde yer almasalmasıı ise nitelikleri ve gise nitelikleri ve göösteri steri ççaba aba karkarşışıllığıığında belirli miktarda nda belirli miktarda üücret cret almasalmasıı ile mile müümkmküündndüür.r.
2424
DoDoğğal Kaynaklaral Kaynaklar
Araziler, ormanlar, bitkiler, madenler, Araziler, ormanlar, bitkiler, madenler, su kaynaklarsu kaynaklarıı, hava, r, hava, rüüzgar, gzgar, güüneneşşışığıışığı, g, güüneneşş ııssııssıı, vb. kaynaklar, vb. kaynaklarıı ifade ifade eder.eder.
2525
DoDoğğal Kaynaklaral Kaynaklar
DoDoğğa, ilk insandan a, ilk insandan bu yana bu yana üüretimin retimin temel bir temel bir faktfaktöörrüüddüür.r.
2626
DoDoğğal Kaynaklaral Kaynaklar
BugBugüün teknoloji sayesinde bu n teknoloji sayesinde bu üüretim retim faktfaktöörrüünnüün sahip oldun sahip olduğğu u öönem, nem, üüretim retim alanlaralanlarıı arasarasıında farklnda farklıı ööneme sahiptir.neme sahiptir.
2727
DoDoğğal Kaynaklaral Kaynaklar
Bu faktBu faktöörrüün en n en öönemli nemli öözellizelliğği;i;SSıınnıırlrlıı ve Kve Kııt olmast olmasııddıır.r.DolayDolayııssııyla tyla tüükenebilir niteliktedir.kenebilir niteliktedir.GGüünnüümmüüz iz işşletmelerinin yapmak letmelerinin yapmak zorunda olduzorunda olduğğu u şşey key kııt kaynaklart kaynaklarııkorumak ve bunlarkorumak ve bunlarıı harcarken dikkatli harcarken dikkatli olmaktolmaktıır. r.
2828
SermayeSermaye
YanlYanlışış bilinenin aksine sermaye para bilinenin aksine sermaye para demek dedemek değğildir!ildir!Sermaye; Sermaye; öönceden nceden üüretilmiretilmişş olan, olan, üüretimde kullanretimde kullanıılan ve lan ve üüretilen mal retilen mal veya hizmetin finansal deveya hizmetin finansal değğeri eri iiççerisinde amortisman (yerisinde amortisman (yııpranma paypranma payıı) ) olarak yer alan varlolarak yer alan varlııklarklarıın toplamn toplamııddıır.r.
2929
SermayeSermaye
Sermaye dediSermaye dediğğimiz varlimiz varlııklar klar ggüünnüümmüüzde girizde girişşimcinin kendisi imcinin kendisi taraftarafıından ndan üüretilmek yerine satretilmek yerine satıın n alalıındndığıığı ((ve istenirse tekrar satve istenirse tekrar satııllııp, p, paraya dparaya döönnüüşşttüürrüülebilecelebileceğğii) i) iççin ve in ve parasal deparasal değğer ile ifade edildikleri ier ile ifade edildikleri iççin in yanlyanlışış olarak para ile aynolarak para ile aynıı anlamda anlamda kullankullanııllıır.r.
3030
Sermaye faktSermaye faktöörrüünde nde yayaşşanan deanan değğiişşimimŞŞekil verilmiekil verilmişş bir tabir taşştantan…… robotlararobotlara……
3131
Sermaye Sermaye
AlAlışışageldiageldiğği i üüzere sermayeyi oluzere sermayeyi oluşşturan turan varlvarlııklarklarıın maddi varln maddi varlııklar olduklar olduğğu u ddüüşşüünnüülebilir.lebilir.Ancak gAncak güünnüümmüüzde kabul gzde kabul göören dren düüşşüünceye nceye ggööre; ire; işşletmenin iletmenin işş yapma biyapma biççimine iliimine ilişşkin kin sahip oldusahip olduğğu u ““bilgi birikimibilgi birikimi”” maddi olmayan maddi olmayan fakat fakat ççok deok değğerli bir varlerli bir varlııktktıır. Buna r. Buna İİngilizcengilizce’’de Knowde Know--How denir. Patentler, vb. How denir. Patentler, vb. ile korunur.ile korunur.
3232
3333
İİşşletme; insan ihtiyaletme; insan ihtiyaççlarlarıınnıı karkarşışılamak lamak üüzere, zere, üüretim faktretim faktöörlerinin bir araya getirilerek rlerinin bir araya getirilerek piyasa piyasa iiççin iktisadi malin iktisadi mal ve/veya hizmet ve/veya hizmet üüreten ve/veya reten ve/veya pazarlayan sosyal, ekonomik, teknik ve hukuki pazarlayan sosyal, ekonomik, teknik ve hukuki bir bbir büüttüündndüür.r.
BaBaşşkalarkalarıınnıın ihtiyan ihtiyaççlarlarıınnııkarkarşışılamak lamak üüzere mal ve hizmet zere mal ve hizmet üüretir.retir.
İşİşletme piyasa iletme piyasa iççin in üüretim yapar. retim yapar.
Piyasa (Pazar) Nedir?Piyasa (Pazar) Nedir?
Piyasa, alPiyasa, alııccıı ve satve satııccıılarlarıın n karkarşışılalaşşttııklarklarıı; mal/hizmet dola; mal/hizmet dolaşışımmıınnıın n gergerççekleekleşştirilditirildiğği yerdir.i yerdir.Arz ve talebin buluArz ve talebin buluşştutuğğu yerdir.u yerdir.
3434
İİktisadi Mal veya Hizmet ktisadi Mal veya Hizmet Nedir?Nedir?İİhtiyahtiyaçç giderme giderme öözellizelliğği tai taşışıyan ve bir yan ve bir ççaba sonucunda ortaya aba sonucunda ortaya ççııkarkarıılan mal lan mal ya da hizmettir.ya da hizmettir.Bu mal ve hizmetlerin elde edilmesi Bu mal ve hizmetlerin elde edilmesi ancak baancak başşka ka şşeylerden vazgeeylerden vazgeççilmesi ilmesi ile gerile gerççekleekleşşebilir. Vazgeebilir. Vazgeççilen ilen şşey ise ey ise genellikle paradgenellikle paradıır.r.
3535
İşİşletme Sosyal bir yapletme Sosyal bir yapııddıır.r.
İş görenler (çalışanlar)İş görenlerin manevi ihtiyaçları, beklentileri, psikolojik sorunları, vb.MüşterilerMüşterilerin beklentileri, tercihleri, marka bağımlılıkları, kültürü, gelenekleri, demografik özellikleri, vb.TüketicilerTüketicilerin beklentileri, ürün/hizmet hakkında duygu ve düşünceleri, beğenileri, şikayetleri, vb.
İşİşletme Ekonomik bir yapletme Ekonomik bir yapııddıır.r.
Sermaye sahiplerinin kâr beklentisi,İş görenleri ücret beklentisi, maddi ihtiyaçları, vb.Tedarikçilerin fiyat beklentisi, satışgücü, vb.Müşterilerin fiyat beklentisi, alım gücü, vb.Maliyetler, Vergiler, vb.
İşİşletme Teknik bir yapletme Teknik bir yapııddıır.r.
Üretimde kullanılan makine, araç, gereç, üretim bantları, vb.Üretim sistemleri, otomasyon.Bilgi işlem sistemleri, bilgisayarlar.İletişim altyapısı, vb.
İşİşletme Hukuki bir yapletme Hukuki bir yapııddıır.r.
Ulusal ve uluslararası yasalar gereği;İş verenin hakları ve sorumluluklarıİş görenlerin hakları ve sorumluluklarıTedarikçilerin hakları ve sorumluluklarıMüşterilerin hakları ve sorumluluklarıTüketicilerin hakları ve sorumluluklarıGereğinin yerine getirilip getirilmediğini denetleyen adalet sistemi, mahkemeler.
İşİşletmenin Fonksiyonlarletmenin Fonksiyonlarıı
İİnsan Vnsan Vüücudunun Fonksiyonlarcudunun Fonksiyonlarıı
Kemik SistemiKemik SistemiKas SistemiKas SistemiDolaDolaşışım Sistemim SistemiSindirim SistemiSindirim SistemiSinir SistemiSinir SistemiSolunum SistemiSolunum Sistemi……
4141
BEYBEYİİNN
4242
Üretim
PazarlamaFinansman
İnsan Kaynakları
Muhasebe
Ar-Ge
Halkla İlişkiler
Yönetim
Tedarik
İşİşletmenin Fonksiyonlarletmenin Fonksiyonlarıı
4343
Haftaya gHaftaya göörrüüşşmek dilemek dileğğiyleiyle……
Yrd. DoYrd. Doçç. Dr. M. Volkan T. Dr. M. Volkan TÜÜRKERRKERT.C. Marmara T.C. Marmara ÜÜniversitesiniversitesiİİF F İşİşletme Bletme Bööllüümmüü