เชญ ไกรนรา: ส านกงานประสานความรวมมอระหวางประเทศ ส านกงานคณะกรรมการพฒนาการเศรษฐกจและสงคมแหงชาต ๑

ความกาวหนาดานการคาและการพฒนาของประเทศสมาชกภายใตความตกลง

ขององคการการคาโลก (World Trade Organization: WTO)

3 ตลาคม 2554 องคการการคาโลก หรอ WTO เปนองคกรระหวางประเทศทมพฒนาการมาจากความตกลงทวไปวาดวยภาษศลกากรและการคา หรอ “แกตต (General Agreement on Tariffs and Trade: GATT)” จดตงขนอยางเปนทางการตามความตกลงมารราเกชเมอวนท ๑ มกราคม ๒๕๓๘ โดยมส านกงานใหญตงอยทนครเจนวา ประเทศสวตเซอรแลนด ปจจบน (ณ วนท ๑ ตลาคม ๒๕๕๑ ) มสมาชกรวมทงสน ๑๕๓ ประเทศ มประเทศผสงเกตการณจ านวน ๓๑ ประเทศ ประเทศไทยเปนหนงในสมาชกผกอตงองคการการคาโลกโดยเปนสมาชกโดยสมบรณเมอวนท ๒๘ ธนวาคม ๒๕๓๘ ซงเปนประเทศสมาชกล าดบท ๕๙

๑. วตถประสงคและหลกการ

๑) วตถประสงค เปนเวทในการเจรจาลดอปสรรคและขอกดกนทางการคา และจดท ากฎระเบยบการคาระหวางประเทศ เพอสนบสนนใหการคาโลกมความเสรยงขน บนพนฐานของการแขงขนทเทาเทยมกน เปนเวทในการยตขอพพาท ทางการคาระหวางประเทศสมาชก เปนกลไกตรวจสอบและทบทวนนโยบายการคาของประเทศสมาชก ๒ ) หลกการส าคญของระบบการคาภายใตองคการการคาโลก (๑) ก าหนดใหใชมาตรการทางการคาระหวางประเทศโดยไมเลอกปฏบต (Non-Discrimination) โดยใหการปฏบตตอสนคาจากประเทศสมาชกอยางเทาเทยมกนทกประเทศ (Most-Favored Nation Treatment: MFN) และปฏบตตอสนคาน าเขาเทาเทยมกบสนคาภายในประเทศ ( National Treatment) การก าหนดและบงคบใชมาตรการทางการคาจะตองมความโปรงใส และคมครองผผลตภายในดวยภาษศลกากรเทานน ( Tariff-only protection) (๒) การคามความเสรมากขนเนองจากการลดอปสรรคทางการคาทางดานอตราภาษศลกากร และมาตรการอนๆ เชน การหามน าเขาหรอการจ ากดการน าเขา โดยผานการเจรจาตอรองระหวางประเทศสมาชก นอกจากนยงมการหารอเกยวกบประเดนความลาชาของระบบราชการและนโยบายอตราการแลกเปลยนเงนตราดวย ขอตกลงภายใต WTO เปดโอกาสใหประเทศสมาชกมการปรบตวเพอการเปดเสร ทางการคาแบบคอยเปนคอยไป และ WTO จะมการตดตามการก าหนดนโยบายการคาของประเทศสมาชกกฎหมายการคาและมาตรการทเกยวของเพอเสรมสรางความโปรงใสทางการคาทวโลก (๓) สงเสรมการแขงขนทางการคาทเปนธรรม ( Fair competition) ระบบการคาอนญาตใหมการใชอตราภาษหรอการปกปองในรปแบบอนๆ ตามความจ าเปน โดยประเทศสมาชกสามารถเกบภาษตอบโตการทมตลาดและการอดหนนจากสนคาน าเขาได หากมการไตสวนตามกฎเกณฑของ WTO แลวพบวา ประเทศผสงออกม

เชญ ไกรนรา: ส านกงานประสานความรวมมอระหวางประเทศ ส านกงานคณะกรรมการพฒนาการเศรษฐกจและสงคมแหงชาต ๒

การทมตลาด หรอใหการอดหนนจรง และกอใหเกดความเสยหายตออตสาหกรรมภายใน นอกจากน ยงหามไมใหประเทศสมาชกอดหนนการผลตและการสงออกจนบดเบอนกลไกตลาด ตลอดทง ยงสรางความมนใจใหแกทงผคาและผลงทน ผผลตและสงออกสามารถคาดการณและวางแผนการคาระหวางประเทศลวงหนาได (๔) ใหมการรวมกลมทางการคาเพอลดภาษระหวางกนได หากมวตถประสงคเพอขยายการคา (No trade blocs) ประเทศสมาชกสามารถตกลงรวมกลม เพอขยายการคาระหวางกนได แตมเงอนไขวาการรวมกลมตองไมมจดประสงค เพอกดกนการน าเขาสนคาจากประเทศนอกกลม และเมอรวมกลมกนแลวตองไมกระทบตอผลประโยชนเดมของประเทศนอกกลม (๕) มกระบวนการยตขอพพาททางการคา (Trade dispute settlement mechanism) เมอมกรณขอขดแยงทางการคา ใหหารอเพอหาทางยตขอพพาท หากไมสามารถหาขอสรปได ใหน าเรองเขาสกระบวนการยตขอพพาทของ WTO โดยการยนเรองตอองคกรระงบขอพพาท ( Dispute settlement body: DSB) ของ WTO เพอจดตงคณะผพจารณาขนพจารณากรณดงกลาว และรายงานผลใหประเทศสมาชกอนรวมกนพจารณา บงคบใหเปนไปตามผลการพจารณาของคณะผพจารณา หากไมปฏบตตามค าตดสน ประเทศผเสยหายสามารถท าการตอบโตทางการคาได (๖) ใหสทธพเศษแกประเทศก าลงพฒนาในการปฏบตตามพนธกรณ (Special and differential treatment: S&D) ผอนผนใหประเทศก าลงพฒนามระยะเวลาในการปฏบตตามพนธกรณทยาวนานกวา จ ากดการน าเขา ไดหากมจดประสงคเพอการพฒนาเศรษฐกจ และรกษาเสถยรภาพดลการช าระเงน และใหโอกาสประเทศพฒนาแลวใหสทธพเศษทางศลกากร (GSP) แกประเทศก าลงพฒนาได แมจะขดกบหลก MFN กตาม (๗) การสงเสรมการพฒนาและการปฏรปเศรษฐกจ ประมาณ ๓ ใน ๔ ของสมาชกองคการการคาโลกเปนประเทศก าลงพฒนาหรอก าลงเขาสการเปนประเทศตลาดใหม ซงประเทศสมาชกเหลานมอทธพลสงตอการเจรจาการเปดเสรทางการคา ภายหลงจากการเจรจารอบอรกวยประเทศพฒนาแลวไดเรมเปดใหมการน าเขาแบบปลอดภาษหรอไมจ ากดปรมาณการน าเขาส าหรบสนคาจากประเทศดอยพฒนา ๒.พฒนาการของการเจรจาการคาระดบพหภาคภายใตองคการการคาโลก องคการการคาโลกมฐานะเปนองคกรระหวางประเทศ มววฒนาการมาจากแกตตซงเปนความตกลงทเกดขนภายหลงสงครามโลกครงท 2 (พ.ศ.๒๔๘๒-๒๔๘๘) อนเปนชวงทประเทศตาง ๆ ประสบปญหาจากสงคราม ตองการฟนฟเศรษฐกจ จงไดมการกอตงแกตตเมอวนท ๑ มกราคม พ.ศ. ๒๔๙๑ ซงปจจบนกอตงมาแลว ๖๓ ป กอนหนานแกตตเปนองคกรจดระบบกฎระเบยบการคาโลก โดยไมมกฎหมายและองคกรระหวางประเทศรองรบ และมสมาชกแรกเรม 23 ประเทศ ท าหนาทควบคมบรหารงานทวไป คอ (๑) เปนกฎระเบยบทางการคาระหวางประเทศ (๒) เปนเวทเพอเจรจาการคา (๓) เปนเวทใหประเทศคกรณยตขอพพาทการคา ซงมววฒนาการโดยผานการเจรจามาแลวหลายรอบ โดยการเจรจาครงสดทายและใหญทสดของแกตต คอ การเจรจารอบอรวยซงด าเนนการเปนระยะเวลา ๘ ป ตงแตป พ.ศ. ๒๕๒๙ จนถงป พ.ศ. ๒๕๓๗ และน าไปสการกอตงองคการการคาโลกในป พ.ศ. ๒๕๓๘ ในขณะทแกตตเกยวของโดยตรงกบขอตกลงการคาสนคา แตขอตกลงรอบอรวยถอเปนการเจรจารอบทส าคญทสดทกอใหเกดการเปลยนแปลงตอกฏเกณฑการคาโลกมากทสดเพราะไดขยายขอบเขตการเจรจาใหกระชบ รดกมและทนสมย และครอบคลมขอตกลงการคาบรการและการคดคนสรางสรรคและการ

เชญ ไกรนรา: ส านกงานประสานความรวมมอระหวางประเทศ ส านกงานคณะกรรมการพฒนาการเศรษฐกจและสงคมแหงชาต ๓

ออกแบบ โดยเฉพาะดานทรพยสนทางปญญา ซงระหวางป พ.ศ.๒๔๙o-๒๕๓๗ แกตตไดจดใหมการเจรจาการคาหลายฝายในระดบพหภาคเพอลดขอจ ากดทเปนอปสรรคทางการคาไปแลวรวม ๘ รอบ รายละเอยดปรากฏในตารางท ๑ ตารางท ๑ : สรปผลการเจรจาการคาภายใตแกตต ระหวางป พ.ศ.๒๔๙o-๒๕๓๗

รอบการเจรจาการคา จ านวนประ เทศทจรจา

วตถประสงค ผลการเจรจา

๑. Geneva Round เมอป พ.ศ. ๒๔๙o ณ นครเจนวา ประเทศ

สวตเซอรแลนด

๒๓ (เปน

ประเทศเรมกอตง)

เพอลดอตราภาษอากรระหวางกน

มการแลกเปลยนขอลดหยอนภาษศลกากรทงสน ๔๕,000 รายการ มลคาการคาประมาณ ๑o พนลานดอลลารสหรฐ ครอบคลมกวารอยละ ๒o ของปรมาณการคาโลก

๒. Annecy Round เมอป พ.ศ.๒๔๙๒ ณ เมอง Annecy ประเทศฝรงเศส

๑๓ เพอใหประเทศทไมไดเจรจาในรอบท ๑ ไดมโอกาสเจรจาลดภาษศลกากรเพมเตม

มการลดภาษศลกากรระหวางกน

๓. Torquay Round เมอป พ.ศ.๒๔๙๔ ณ เมอง Torquay ประเทศองกฤษ

๓๘ เพอใหประเทศทไมไดเจรจาในรอบท ๑ ไดมโอกาสเจรจาลดภาษศลกากรเพมเตม

มการลดภาษศลกากรลงเฉลยรอยละ ๒๕ จากระดบป พ.ศ.๒๔๙๑ ซงระหวางป ๒๔๙๓-๒๕o๓ ปรมาณการคาโลกขยายตวเฉลยประมาณรอยละ ๘ ตอป ซงการขยายตวทางการคาของประเทศสมาชกสงกวาการขยายตวของ GDP

๔. Geneva Round เมอป พ.ศ. ๒๔๙๙ ณ นครเจนวา ประเทศสวตเซอรแลนด

๒๖ เพอเจรจาลดภาษอากรระหวางกน

ไมมขอมล

๕. Dillon Round เมอป พ.ศ. ๒๕o๓- ๒๕ o๔ ณ นครเจนวา ประเทศสวตเซอรแลนด

๒๖ เพอเจรจาลดภาษอากรระหวางกนเพราะมการรวมกลมประเทศเปนตลาดรวมยโรป และตองการปรบปรงบทบญญตของแกตต

มการลดภาษศลกากรระหวางกนประมาณ ๔,๔oo รายการแตไมรวมสนคาเกษตรและสนคาทออนไหวงาย

๖. Kennedy Round เมอป พ.ศ.๒๕ o๗

๖๒ เพอเจรจาลดภาษอากรระหวางกนประมาณครงหนง

การจดท าแนวปฏบตดานการทมตลาดภายใตแกตต การเพมประเดนการคา

เชญ ไกรนรา: ส านกงานประสานความรวมมอระหวางประเทศ ส านกงานคณะกรรมการพฒนาการเศรษฐกจและสงคมแหงชาต ๔

ณ นครเจนวา ประเทศสวตเซอรแลนด

โดยมขอยกเวนขนต าบางสวน การยกเลกขอจ ากดดานการคาสนคาเกษตร การยกเลกกฎระเบยบทไมใชภาษ และการใหความชวยเหลอประเทศก าลงพฒนา

และการพฒนาภายใตขอบญญตของแกตต และการยกเวนประเทศก าลงพฒนาทไมตองปฏบตตามกฎทางการคาแบบตางตอบแทน ขอตกลงดานการคาพชผลเกษตรทใหราคาซอขายขนต าสงขนรวมทงแผนความชวยเหลอดานอาหารแกประเทศก าลงพฒนา นอกจากนยงขยายความตกลงระยะยาวของสงทอและฝายออกไปอกเปนระยะเวลา ๓ ป และจดท ากรอบเจรจาภาษส าหรบสนคาเหลก อลมเนยม สารเคม เยอกระดาษและกระดาษ

๗. Tokyo Round เมอป พ.ศ. ๒๕๑๖- ๒๕๒๒ ณ นครเจนวา ประเทศสวตเซอรแลนด

๑o๒ เพอเจรจาลดภาษอากรระหวางกนและเจรจาความตกลงยอยเกยวกบมาตากรทไมใชภาษศลกากร

มการลดภาษประมาณ ๑ ใน ๓ ของ ๙ ตลาดสนคาอตสาหกรรมหลกของโลก มการลดภาษศลกากรของสนคาอตสาหกรรมจากเฉลยรอยละ 7 เหลอเฉลยรอยละ 4.7 และมแผนลดภาษระยะ ๘ ป ซงเกยวของกบการท าใหสอดคลองกนและไมประสบความส าเรจในการแกไขปญหาพนฐานเกยวกบการคาสนคาเกษตร แตไดท าแนวปฏบตดานขอตกลงทไมเกยวกบภาษหลายดาน ซงน าไปสการปรบปรงระบบการเจรจาการคาโลกใหมทงระบบ

๘. Uruguay Round เมอป พ.ศ. ๒๕๒๙- ๒๕๓๗ ณ นครเจนวา ประเทศสวตเซอรแลนด

๑๒๕

เปนการเจรจาครงสดทายทใหญทสดและครอบคลมประเดนตางๆกวางขวางทสดโดยมการเจรจาลดภาษอากรระหวางกน และมาตรการทมใชภาษ กฎระเบยบตางๆ การคาผลตภณฑธรรมชาต เสอผาและสงทอ เกษตร ผลตภณฑเขตรอน ขอปฏบตของการเจรจารอบ

มการลดภาษศลกากรลงเฉลยรอยละ 40 จากระดบเดมและมการตกลงยกฐานะความตกลงแกตตขนเปนองคการการคาโลก การเจรจารอบนเปนการจดระเบยบทางการคาขนใหม โดยมการน าเอาเรองสนคาเกษตร การคาสงทอและการคาบรการเขามารวมอยดวย และประเทศทพฒนาแลวควรเรงการด าเนนการตามขอตกลงเพอการเปดตลาดส าหรบสนคาทน าเขาจากประเทศ

เชญ ไกรนรา: ส านกงานประสานความรวมมอระหวางประเทศ ส านกงานคณะกรรมการพฒนาการเศรษฐกจและสงคมแหงชาต ๕

โตเกยว การตอบโตการทมตลาด การอดหนน ทรพยสนทางปญญา มาตรการดานการลงทน การไกลเกลยขอพพาท ระบบของแกตต และการคาบรการตางๆ

ดอยพฒนา ตลอดทงการใหความชวยเหลอทางวชาการแกประเทศดอยพฒนาใหมากขน

ทมา: World Trade Organization.๒o๑o .Understanding the WTO. Fifth Edition. World Trade Organization. Geneva. http://www.dtn.go.th/dtn/index.php. http://en.wikipedia.org/wiki/Kennedy_Round องคการการคาโลกมหนาททส าคญคอ - บรหารความตกลงการคาหลายฝายและพหภาคภายใต WTO โดยผานคณะมนตร และกรรมการตาง ๆ ตลอดจนดแลใหมการปฏบตตามพนธกรณ ซง WTO ไดก ากบดแลความตกลงตางๆทเปนผลจากการเจรจาจ านวน ๒๙ ความตกลง ปฏญญา มตและบนทกความเขาใจของรฐมนตรอก ๒๕ ฉบบ

- เปนเวทเพอการเจรจาลดอปสรรคทางการคาระหวางประเทศสมาชกทงในรปของมาตรการภาษและมาตรการทมใชภาษศลกากร

- เปนเวทเพอใหสมาชกหนหนาเขาหารอเพอแกไขขอขดแยงทางการคาและหากไมสามารถจดตงคณะผพจารณา (Panel) จะท าหนาทตรวจสอบขอเทจจรงและใหขอเสนอแนะ - เปนผดแลสถานการณการคาระหวางประเทศ และจดใหมการทบทวนนโยบายการคาระหวางประเทศเสมอใหความชวยเหลอแกประเทศก าลงพฒนาในดานขอมล ขอแนะน า เพอใหสามารถปฏบตไดอยางเพยงพอ ตลอดจนท าการศกษาประเดนการคาทส าคญ ๆ

- ประสานงานกบกองทนการเงนระหวางประเทศ ( IMF) และธนาคารโลกเพอใหนโยบายเศรษฐกจทสอดคลองกนยงขน ๓.ความตกลงตางๆ ภายใตองคการการคาโลก โครงสรางทเปนพนฐานของความตกลงทางการคาโลกประกอบดวย ๖ ดานหลกซงเปนผลสบเนองจากการเจรจารอบอรกวย ไดแก แกนหลกของขอตกลงทางการคา การเจรจาสนคา บรการ และทรพยสนทางปญญา การไกลเกลยขอพพาทและการทบทวนนโยบายการคาของประเทศสมาชก โดยมความสมพนธกนดงตารางท ๒

เชญ ไกรนรา: ส านกงานประสานความรวมมอระหวางประเทศ ส านกงานคณะกรรมการพฒนาการเศรษฐกจและสงคมแหงชาต ๖

ตารางท ๒: โครงสรางซงเปนพนฐานของความตกลงการคาโลก

แกนหลก ขอตกลงเพอจดตงองคการการคาโลก สนคา บรการ ทรพยสนทางปญญา หลกการพนฐาน

ขอตกลงทวไปวาดวยภาษศลกากรและการคา

(General Agreement on Tariffs and Trade: GATT)

ขอตกลงทวไปวาดวยการคาบรการ

(General Agreement on Trade in Services:

GATS)

ทรพยสนทางปญญาในประเดนทเกยวของกบการคา

(Trade-Related Aspects of Intellectual Property Rights:

TRIPS) รายละเอยดเพมเตม

ขอตกลงดานสนคาอนๆ และภาคผนวกซงเกยวของกบขอก าหนดเฉพาะของแตละสาขาหรอประเดนประกอบดวย เกษตร กฎระเบยบดานสขภาพส าหรบสนคาเกษตร สงทอและเสอผา มาตรฐานผลตภณฑ มาตรการดานการลงทน มาตรการตอบโตการทมตลาด วธการประเมนมลคาภาษ การตรวจสอบกอนการสงออก กฎวาดวยแหลงก าเนดสนคาทยอมรบรวมกนระหวางประเทศสมาชก WTO ใบอนญาตน าเขา การอดหนนและมาตรการตอบโต และมาตรการปองกน

ภาคผนวกของภาคบรการซงเกยวของกบขอก าหนดเฉพาะของแตละสาขาหรอประเดนประกอบดวย การเคลอนยายของบคคล บรการขนสงทางอากาศ บรการทางการเงน บรการสงออก-น าเขา และ บรการโทรคมนาคม

ขอตกลงครอบคลมลขสทธและสทธทเกยวของซงจะใหความคมครองทงภาพและเสยงระยะเวลา ๕0 ป สทธบตรใหความคมครองระยะเวลา ๒o ป การออกแบบแผงวรจรคอมพวเตอรใหความคมครองระยะเวลา 10 ป นอกจากนยงรวมถงเครองหมายการคาและเครองหมายบรการ สงบงชทางภมศาสตร การออกแบบทางอตสาหกรรม ขอมลทไมสามารถเปดเผยไดรวมทงความลบทางการคา

พนธะการเปดตลาด

ก าหนดการหรอรายการเปดตลาดตามพนธะผกพนของแตละประเทศสมาชก

ก าหนดการเปดตลาดตามพนธะผกพนของประเทศสมาชก (และขอยกเวน MFN)

การไกลเกลยขอพพาท

การไกลเกลยขอพพาท

ความโปรงใส การทบทวนนโยบายการคา โดย ๔ ประเทศทมมลคาการคาสง เชน สหภาพยโรป สหรฐอเมรกา ญปนและจน จะถกทบทวนนโยบายทกๆ ๒ ป ๑๖ ประเทศทมลคาการคาสงถดมารวมทงไทยจะถกทบทวนนโยบายทกๆ ๔ ป สวนประเทศอนๆ ทเหลอจะถกทบทวนทกๆ ๖ ป และอาจจะนานมากขนส าหรบประเทศดอยการพฒนา ส าหรบประเทศไทยไดผานการทบทวนนโยบายการคามาแลว ๕ ครง

เชญ ไกรนรา: ส านกงานประสานความรวมมอระหวางประเทศ ส านกงานคณะกรรมการพฒนาการเศรษฐกจและสงคมแหงชาต ๗

ทมา: World Trade Organization.๒o๑o. Understanding the WTO. Fifth Edition. World Trade Organization. Geneva. http://www.dtn.go.th/dtn/index.php การลดภาษ มพนธะผกพนเพมมากขนและใกลทจะเปนอตรา O % การลดภาษของประเทศพฒนาแลวไดเรมมาในชวงระยะเวลา ๕ ปตงแตวนท ๑ มกราคม พ.ศ.๒๕๓๘ ซงมการลดภาษส าหรบสนคาอตสาหกรรมลดลงจากเฉลยรอยละ ๖.๓ เปนรอยละ ๓.๘ มสนคาไมกชนดทยงถกเกบภาษในอตราทสง ซงสดสวนของสนคาน าเขามายงประเทศพฒนาแลวและตองเสยภาษมากกวารอยละ ๑๕ ลดลงจากรอยละ ๗ เหลอรอยละ ๕ และสดสวนของสนคาสงออกจากประเทศก าลงพฒนาทถกเกบภาษมากกวารอยละ ๑๕ ในประเทศพฒนาแลวจะลดลงจากรอยละ ๙ เหลอรอยละ ๕ นอกจากนมการท าขอผกพนเพมมากขน โดยประเทศพฒนาแลวไดเพมจ านวนสนคาน าเขาทไดท าขอผกพนทางอตราภาษจากรอยละ ๗๘ ของสนคาทงหมดเปนรอยละ ๙๙ ส าหรบประเทศก าลงพฒนาไดเพมขนจากรอยละ ๒๑ เปนรอยละ ๙๘ หรอคดเปน ๓.๔๗ เทา สวนประเทศทเศรษฐกจอยในชวงเปลยนผานจากระบบการวางแผนจากสวนกลางเพมการท าขอผกพนอตราภาษจากรอยละ ๗๓ เปนรอยละ ๙๘ ซงทงหมดท าใหเกดความมนคงทางการตลาดส าหรบนกธรกจการคาและนกลงทน ๔.กฎเกณฑทางการคาทส าคญขององคการการคาโลก ประกอบดวย (๑) หลกหามเลอกปฏบตระหวางสนคาของสมาชกอนและสนคาของสมาชก WTO โดยถอการปฏบตทเทาเทยมกน (๒) หลกหามเรยกเกบภาษทสงกวาอตราทผกพนไว (๓) หลกหามเลอกปฏบตระหวางสนคาน าเขาและสนคาทผลตในประเทศ (๔) หลกหามจ ากดการน าเขาหรอสงออกโดยใชโควตา เนองจากเปนมาตรการทไมโปรงใสและไมแนนอน (๕) มาตรการเกบภาษตอบโตการทมตลาด (การทมตลาดคอราคาสนคาของประเทศทน าเขาต ากวาราคาขายภายในประเทศผสงออก) (๖) การอดหนน ซงอาจบดเบอนการคาประกอบดวย (๑) การอดหนนทหามปฏบต เชน การอดหนนเพอใหบรรลเปาหมายการสงออกและการก าหนดใหใชสนคาภายในประเทศแทนสนคาน าเขา และ (๒) การอดหนนทอาจท าไดแตอาจถกตอบโตได หากประเทศผน าเขาพบวาการกระท าดงกลาวสงผลกระทบรนแรงตออตสาหกรรมภายในประเทศของตนกสามารถเรยกเกบภาษตอบโตการอดหนนไดเปนระยะเวลา ๕ ป การอดหนนมบทบาทส าคญส าหรบประเทศก าลงพฒนาและประเทศทเศรษฐกจก าลงเปลยนผานจากระบบการวางแผนจากสวนกลาง ประเทศดอยพฒนาและประเทศก าลงพฒนาทมรายไดตอหวต ากวา ๑,ooo เหรยญสหรฐตอปไดรบการยกเวนจากกฎระเบยบการหามอดหนนการสงออกน ประเทศก าลงพฒนาใหยกเลกการอดหนนการสงออกภายในป พ.ศ.๒๕๔๖ และประเทศดอยพฒนาใหยกเลกการอดหนนเพอทดแทนการน าเขาภายในป พ.ศ.๒๕๔๖ ส าหรบประเทศทเศรษฐกจก าลงเปลยนผานจากระบบการวางแผนจากสวนกลางใหยกเลกการอดหนนภายในป พ.ศ.๒๕๔๕ และประเทศก าลงพฒนาจะไดรบการพจารณาเปนพเศษถาถกสอบสอนวามการอดหนนการสงออก

เชญ ไกรนรา: ส านกงานประสานความรวมมอระหวางประเทศ ส านกงานคณะกรรมการพฒนาการเศรษฐกจและสงคมแหงชาต ๘

(๗ ) มาตรการปกปอง ซงเปนกลไกทจ ากดการน าเขาเปนการชวคราวเพอชวยปกปองอตสาหกรรมภายในประเทศทอาจไดรบผลกระทบรนแรงจากการเพมการน าเขาและชวยรองรบการเปดตลาดของประเทศและใหโอกาสอตสาหกรรมภายในไดมเวลาปรบตว เพอใหแขงขนกบสนคาน าได การใชมาตรการปกปองไมควรเกนระยะเวลา ๔ ป ซงสามารถขยายไดถง ๘ ป และไมสามารถใชมาตรการเพอเจาะจงกบประเทศผสงออกเพยงประเทศเดยว ยกเวนวามการเพมขนของการน าเขาอยางรวดเรวผดปกต ประเทศก าลงพฒนาไดรบการคมครองบางสวนจากมาตรการปกปอง ซงประเทศผน าเขาจะใชมาตรการปกปองส าหรบสนคาชนดใดชนดหนงถาประเทศก าลงพฒนานนสงออกสนคามากกวารอยละ ๓ ของมลคาน าเขา หรอสมาชกของประเทศก าลงหลายประเทศทสงออกนอยกวารอยละ ๓ แตรวมกนแลวมากกวามสดสวนมากกวารอยละ ๙ ของสนคาแตละชนด ๕.กลไกการด าเนนงาน องคการการคาโลกท าหนาทก าหนดนโยบายตลอดจนควบคมการด าเนนงานของสมาชกในเรองตางๆ เรยงตามล าดบความส าคญ คอ ทประชมระดบรฐมนตร (Ministerial Conference) คณะมนตรใหญ (General Council) คณะมนตร (Council) และคณะกรรมการตางๆ (Committee) ซงประกอบดวยผแทนของสมาชก WTO โดยมฝายเลขานการชวยดานการบรหารงานทวไป องคการการคาโลกก าหนดใหมการประชมระดบรฐมนตรอยางนอยทกๆ ๒ ป เพอทบทวนปญหาในการปฏบตตามขอผกพนของสมาชก และวางแนวทางในการเปดเสรทางการคาระดบพหภาค ภายใต WTO โดยไดมการจดการประชมมาแลวจ านวน ๗ ครง สรปผลการประชมปรากฏในตารางท ๓ ตารางท ๓: สรปผลการประชมระดบรฐมนตรในการเจรจาภายใตองคการการคาโลกระหวาง ป พ.ศ.๒๕๓๙-๒๕๕๒

การประชมระดบรฐมนตรองคการ

การคาโลก

วตถประสงค ผลการประชม

๑. การประชมระดบรฐมนตรครงท ๑ ระหวางวนท ๙-๑๓ ธนวาคม ๒๕๓๙ ณ ประเทศสงคโปร

ประเทศก าลงพฒนารวมทงไทยตองการใหทประชมผลกดนใหสมาชกปฏบตตามกฎเกณฑการคาซงเปนผลของการเจรจารอบอรกวยอยางจรงจง โดยเฉพาะเรองการเปดตลาดตามความตกลงเรองสนคาเกษตรและสงทอ แตประเทศพฒนาแลวกลบตองการน าเรองใหมเขามาเจรจาเพอก าหนดกฎเกณฑในองคการการคา

มการแถลงปฏญญาจ านวน ๒ ฉบบคอ ๑.ปฏญญาการประชมรฐมนตรองคการการคาโลก โดยเหนชอบใหเรมด าเนนการตามแผนงานเจรจาสนคาเกษตรไดตงแตป ๒๕๔o ย าถงความส าคญของการเปดตลาดสงทอ และไมใหมการใชมาตรการปกปองตลาดอยางไมสมเหตสมผล และการใหความส าคญกบประเดนการคากบสงแวดลอม และมประเดนทประเทศพฒนาแลวผลกดนและไทยและประเทศก าลงพฒนาอนๆ ขอใหทบทวนเชน เสนอใหมการจดตงคณะท างานศกษาความสมพนธระหวางการคากบการลงทน ควรศกษาความโปรงใสใสการจดซอโดยรฐโดยตองค านงถงนโยบายของชาตการเสนอใหตรวจสอบและวเคราะหงานดานการอ านวยความสะดวกทางการคาขององคการระหวางประเทศอนๆทเกยวของเพอปรบปรงกระบวนการคาใหงายและสะดวกยงขน และประเมน

เชญ ไกรนรา: ส านกงานประสานความรวมมอระหวางประเทศ ส านกงานคณะกรรมการพฒนาการเศรษฐกจและสงคมแหงชาต ๙

โลกดวย เชน สหรฐอเมรกา ผลกดนเรองมาตรฐานแรงงาน และการจดซอโดยรฐ พรอมทงเจรจาการเปดตลาดสนคาเทคโนโลยสารสนเทศ ในขณะทสหภาพยโรป ญปน และแคนาดาเสนอใหมการเจรจาเรองการลงทน นโยบายการแขงขน และการอ านวยความสะดวกทางการคา

ขอบเขตของกฎระเบยบ WTO ในเรองน และจะไมมการน ามาตรฐานแรงงานมาใชเพอกดกนการคา รวมทงไมมการน าขอไดเปรยบในเรองคาจางแรงงานต ามาเปนประเดนเจรจา ๒.ปฏญญาวาดวยความตกลงเปดเสรสนคาเทคโนโลยสารสนเทศ มประเทศสมาชก ๒๙ ประเทศตกลงจะลดภาษน าเขาสนคา IT เปน o % และผกพนไวกบ WTO ภายในป ๒๕๔๓-ธนวาคม ๒๕๔๖ ซงไดมการเจรจาเปดตลาดสนคา IT ไปแลว ๒ รอบ และมสมาชกเขารวมความตกลงเพมขนเปน ๕๕ ประเทศ รวมทงไทย คดเปนประมาณรอยละ ๙๓ ของการคาสนคา IT ของโลก

๒. การประชมระดบ รฐมนตรครงท ๒ ระหวางวนท ๑๘- ๒o พฤษภาคม ๒๕๔๑ ณ นครเจนวา ประเทศสวตเซอรแลนด (พรอมกบจดงานฉลองครบรอบ ๕o ป ระบบการคาพหภาค)

มการแถลงปฏญญาจ านวน ๒ ฉบบคอ ๑.ปฏญญาการประชมรฐมนตรองคการการคาโลก คณะมนตรทวไปไดรบมอบหมายใหจดท าแผนการด าเนนงานเพอเสนอตอทประชมระดบรฐมนตรครงท ๓ โดยใหรวมเรองทส าคญ ไดแกการด าเนนการใหเปนไปตามความตกลงจากการเจรจารอบอรกวย รวมทงการเจรจารอบใหมดานเกษตรและบรการซงเปนการเจรจาตอเนองทก าหนดไวในความตกลงเรองใหมๆ ตามมตของทประชมระดบรฐมนตรครงแรกทสงคโปร เชน การคาและสงแวดลอม การลงทน นโยบายการแขงขน และการอ านวยความสะดวกทางการคา และแผนงานเรองพาณชยอเลกทรอนกส ๒.ปฏญญาเรองพาณชยอเลกทรอนกส สมาชก WTO ยนยนทจะคงสถานะการไมเรยกเกบภาษศลกากรในการใชสออเลกทรอนกส ตามขอเสนอของสหรฐฯ และยนยนอกครงหนงหลงจากทคณะมนตรทวไปไดจดท าแผนการด าเนนงานเสรจสนแลว

๓. การประชมระดบรฐมนตรครงท ๓ ระหวางวนท ๓o พฤศจกายน-๓ ธนวาคม ๒๕๔๒ ณ นครซแอตเตล ประเทศสหรฐอเมรกา

เพอทบทวนการปฏบตตามพนธกจของประเทศสมาชกจากผลการเจรจารอบอรกวย และพจารณาก าหนดแผนงานในอนาคตของ WTO

ทประชมไมสามารถหาขอสรปเพอเปดการเจรจาการคารอบใหมตามทไดตงเปาไว และการประชมครงนประสบความลมเหลว มประเทศสมาชกเขารวมประชมจ านวน ๑๓๕ ประเทศและไมสามารถตกลงกนได เนองจากเนอหาของการเจรจามความซบซอน หลากหลาย ประเทศสมาชกมแนวคดทแตกตางกน ไมสามารถปรบทาทเขาหากนไดในเวลาทจ ากดเพยง ๔ ประกอบกบมการประทวงในทองถนนท าใหตองเรมประชมชากวาก าหนดและไมสามารถด าเนนการประชมไดอยางตอเนอง

๔. การประชมระดบ ประเทศสมาชกตกลงทจะ ประเดนการเจรจาม ๗ หวขอโดยมหลกการวาตองเจรจาตกลงกน

เชญ ไกรนรา: ส านกงานประสานความรวมมอระหวางประเทศ ส านกงานคณะกรรมการพฒนาการเศรษฐกจและสงคมแหงชาต ๑๐

รฐมนตรครงท ๔ เมอเดอนพฤศจกายน ๒๕๔๔ ณ กรงโดฮา ประเทศ กาตาร หรอทเรยกสนๆ วา “การเจรจาการพฒนารอบโดฮา”

เรมตนเจรจาโดยใหความส าคญในเรองการพฒนาและยกระดบความเปนอยของประเทศทยากจน (Doha Development Agenda: DDA) การเจรจามก าหนดระยะเวลา ๔ ปป (๒๕๔๔-๒๕๔๘)

ใหไดครบในคราวเดยวกน (Single Undertaking) จงจะถอวาบรรลความตกลงของการเจรจารอบโดฮา ประกอบดวย (๑) การเจรจาเปดตลาดและปฏรปการคาสนคาเกษตร ประกอบดวยการลดภาษ การยกเลกการอดหนนสงออก และการลดการอดหนนภายในสนคาเกษตร (๒) การเจรจาเปดตลาดสนคาอตสาหกรรม (๓) การเจรจาเปดตลาดการคาบรการ (๔) การเจรจาเรองสทธในทรพยสนทางปญญาทเกยวกบการคา (๕) การเจรจาเพอปรบปรงกฎระเบยบทางการคา (มประเดนยอยประกอบดวย การตอบโตการทมตลาด การอดหนนและมาตรการตอบโตการอดหนน การอดหนนการประมง และการรวมกลมเพอเจรจาการคาในภมภาค) (๖) การเจรจาเรองการคาและการพฒนา และ (๗) การเจรจาเรองการคากบสงแวดลอม โดยประเดนเจรจา ๔ เรองแรกประเทศสมาชกใหความสนใจคอนขางมาก นอกจากนกใหพจารณาวาจะน าเรองททประชมระดบรฐมนตรครงท ๑ ทสงคโปร ทมอบหมายใหศกษาหรอทเรยกวา Singapore Issues ซงประกอบดวย ๔ เรองคอ การลงทน นโยบายการแขงขน ความโปรงใสในการจดซอจดจางโดยรฐ และการอ านวยความสะดวกทางการคา เขามาเจรจาในรอบโดฮาหรอไม

๕. การประชมระดบรฐมนตรครงท ๕ เมอป ๒๕๔๖ ณ เมองแคนคน ประเทศเมกซโก

การประชมครงนประสบความลมเหลวเนองจากประเทศพฒนาแลวตองการใหทประชมตดสนใจน าเรอง Singapore Issues เขามาเจรจาดวย แตประเทศก าลงพฒนาสวนใหญคดคาน นอกจากนกลมประเทศผสงออกฝายในภมภาคอาฟรกาเรยกรองใหประเทศพฒนาแลวโดยเฉพาะสหรฐฯ ลดการอดหนนฝายเปนการแลกเปลยน แตสหรฐฯ ไมยนยอม

๖. การประชมระดบรฐมนตรครงท ๖ เมอ ๑๓-๑๘ ธนวาคม ๒๕๔๘ ณ ประเทศฮองกง

เนนการหารอใน ๔ เรอง คอ การเปดตลาดและปฏรปการคาสนคาเกษตร การเปดตลาดสนคาอตสาหกรรม การเปดตลาดการคาบรการ และการเปดตลาดใหประเทศดอยพฒนาในรปแบบปลอดภาษและปลอดโควตา

ก าหนดกรอบการลดภาษและการลดการอดหนนสนคาเกษตรรวมทงใหมการยกเลกการลดการอดหนนสงออกสนคาเกษตรภายในป ๒๕๕๓ และส าหรบสนคาอตสาหกรรม กก าหนดวธการลดภาษ และประเทศสมาชกตกลงเปดตลาดเปนพเศษรปแบบปลอดภาษและปลอดโควตาแกสนคาทกประเภทจากประเทศดอยการพฒนาภายในป ๒๕๕๑ หรอในปทเรมปฏบตตามพนธกรณ ส าหรบประเทศก าลงพฒนาใหเลอกไดวาจะเปดตลาดใหประเทศดอยพฒนาหรอไมตามความสมครใจ

๗. การประชมระดบรฐมนตรครงท ๗ เมอ ๓o พฤศจกายน- ๒

เพอเนนย าถงความส าคญของการคาระหวางประเทศและการเจรจารอบโดฮาทจะ

ทประชมเหนชอบการขยายเวลาการยกเวนการเกบภาษศลกากรชวคราวส าหรบสนคาทสงผานสออเลกทรอนกส และเหนชอบการขยายเวลาการยกเวนการฟองกรณพพาทเกยวกบความตกลงวาดวย

เชญ ไกรนรา: ส านกงานประสานความรวมมอระหวางประเทศ ส านกงานคณะกรรมการพฒนาการเศรษฐกจและสงคมแหงชาต ๑๑

ธนวาคม ๒๕๕๒ ณ นครเจนวา ประเทศสวตเซอรแลนด

ชวยบรรเทาและเยยวยาผลกระทบจากวกฤตเศรษฐกจ ตลอดจนชวยแกไขปญหาความยากจนในประเทศก าลงพฒนาและสนบสนนใหสรปการเจรจารอบโดฮาในทกๆ เรองใหแลวเสรจในป ๒๕๕๓

สทธในทรพยสนทางปญญาทเกยวกบการคา ภายใตกระบวนการระงบขอพพาทของ WTO ในกรณทมไดท าผดพนธกรณภายใตความตกลงดงกลาว และการขยายเวลาการยกเวนการใชกระบวนการระงบขอพพาทดงกลาวตอไปจนกวาจะถงการประชมระดบรฐมนตรครงท ๘

ทมา: กรมเจรจาการคาระหวางประเทศ คนหาจาก http://www.dtn.go.th/dtn/index.php. ๖.ประโยชนทไดรบจากการเขาเปนสมาชกองคการการคาโลก ขอตกลงขององคการการคาโลกซงเปนผลลพธจากการเจรจาการคารอบอรกวย ท าใหเกดโอกาสมากมายส าหรบประเทศก าลงพฒนาทจะไดประโยชนจากการคา ซงการเจรจาการคาเสรอยางตอเนองภายใตรอบโดฮามเปาหมายเพอปรบปรงโอกาสการไดรบประโยชนตางๆ โดยเฉพาะดานการสงออก ประกอบดวย

การปฏรปถงระดบพนฐานเกยวกบการคาสนคาเกษตร การยกเลกโควตา ส าหรบสนคาสงออกจากประเทศก าลงพฒนาครอบคลมสนคาสงทอและเสอผา การเพมจ านวนสนคาทมอตราภาษทผกพนภายใตองคการการคาโลกซงท าใหยากตอการเพมอตราภาษให

สงขน การยกเลกขอตกลงทวภาคเพอจ ากดปรมาณของสนคาส าหรบสนคาบางชนด (ซงไมเปนทยอมรบภายใต

GATT-WTO) นอกจากนการเปดเสรภายใตองคการการคาโลกไดเพมมลคาผลตภณฑมวลรวมของโลกและกระตนความ

ตองการของตลาดโลกส าหรบสนคาทสงออกจากประเทศก าลงพฒนา ๗.การคาสนคา การคามความเชอมโยงอยางใกลชดกบการลงทนโดยประมาณ ๑ ใน ๓ ของปรมาณการคาสนคาและบรการของโลกในป ๒๕๓๘ เปนการคาภายในบรษทเดยวกน เชน ระหวางบรษทลกในตางประเทศ หรอระหวางบรษทลกในตางประเทศกบส านกงานใหญ การคาสนคาครอบคลม ๕ ดานหลกคอ ๗.๑ พนธกรณการเจรจาสนคาเกษตรภายใตการเจรจารอบอรกวย สนคาเกษตรทส าคญไดแก ขาว ขาวโพดเลยงสตว ถวเหลอง น ามนถวเหลอง กากถวเหลอง ปาลมน ามน ชา กาแฟ และกง โดยมกลมประเทศทผลกดนหลกหลกดงน

กลม Cairns ซงเปนการรวมตวอยางไมเปนทางการของประเทศผสงออกสนคาเกษตรในชวงป ๒๕๒๙ กอนการเปดการเจรจารอบอรกวย ผลกดนใหการเจรจารอบอรกวยใหความส าคญกบเรองการคาสนคาเกษตร มสมาชกจ านวน ๑๙ ประเทศมการสงออกสนคาเกษตรมากกวารอยละ ๒๕ ของมลคาการสงออกสนคาเกษตรโลก โดยสมาชกประกอบดวย ออสเตรเลย อารเจนตนา โบลเวย บราซล แคนาดา ชล โคลมเบย

เชญ ไกรนรา: ส านกงานประสานความรวมมอระหวางประเทศ ส านกงานคณะกรรมการพฒนาการเศรษฐกจและสงคมแหงชาต ๑๒

คอสตารกา กวเตมาลา อนโดนเซย มาเลเซย นวซแลนด ปากสถาน ปารากวย เปร ฟลปปนส อรกวย แอฟรกาใต และไทย

กลมประเทศก าลงพฒนา G๒o ประกอบดวย ๒๓ ประเทศคอ อารเจนตนา โบลเวย บราซล ชล จน เอกวาดอร ควบา อยปต อนเดย อนโดนเซย เมกซโก กวเตมาลา ไนจเรย เปร ปากสถาน ปารากวย แทนซาเนย ฟลปปนส อรกวย แอฟรกาใต ไทย เวเนซเอลา ซมบบเว ซงผลกดนใหประเทศพฒนาแลวเปดตลาดและลดการอดหนนภายใน แตตองการใหมความยดหยนอยางมากในการเปดเสรส าหรบประเทศก าลงพฒนา

กลมประเทศ G ๓๓ ซงประกอบดวย ๔๔ ประเทศ คอ แอนตกวและบาบดา บาบาดอส เบลส เบนน บอสวานา จน ไอวอรโคส ควบา คองโก สาธารณรฐโดมนกน เอลซลวาดอร เกรนาดา กวเตมาลา เฮต ฮอนดรส อนเดย อนโดนเซย จาไมกา เคนยา ลาว มอรเชยส มาดากสการ มองโกเลย โมซมบก นการากว ไนจเรย ปากสถาน ปานามา เปร ฟลปปนส เซนคสและเนวส เซนลเซย เซนวนเซนและเกรนาดน เซเนกล เกาหลใต ศรลงกา สรนาม แทนซาเนย ตรนแดดและโตเบโก ตรก อกนดา เวเนซเอลา แซมเบย ซมบบเว แอนดอรา ฝรงเศส มเปาหมายการผลกดนโดยเนนการปดตลาดสนคาเกษตรของประเทศก าลงพฒนา

ความกาวหนาตามพนธกรณความตกลงการเจรจาสนคาเกษตรมดงน ๑) การเปดตลาดโดยการลดภาษศลกากร ประเทศพฒนาแลว ตองลดภาษลงรอยละ ๓๖ ภายใน ๖ ป แตละรายการสนคาจะตองลดลงอยางนอยรอย

ละ ๑๕ ประเทศก าลงพฒนา ตองลดภาษลงรอยละ ๒๔ ภายใน ๑o ป แตละรายการสนคาจะตองลดลงรอยละ ๑o การปรบเปลยนมาตรการทไมใชภาษศลกากรทใชกบสนคาเกษตร เชน การหามน าเขา การก าหนดโควตาน าเขา

และการก าหนดสดสวนการรบซอผลผลตภายในประเทศ ใหเปนมาตรการภาษศลกากรทงหมดโดยก าหนดเปนปรมาณโควตา และเกบภาษศลกากรสนคาในโควตาในระดบต า และหากมการน าเขาเกนกวาปรมาณโควตาทก าหนดกจะเกบอตราภาษนอกโควตาในอตราทสงมาก ตารางท ๔ : การลดอตราภาษของสมาชก WTO ทส าคญ

ประเทศ จ านวนอตราภาษทผกพน (รายการ)

ลดภาษลงเฉลย (%)

อตราภาษเฉลย (กอน WTO)

อตราภาษเฉลยสดทาย % (๒๕๔๓)

สหภาพยโรป ๒,๑๓๒ ๓๖ ๑๒ ๘ สหรฐอเมรกา ๑,๒๘o ๓๖ ๗ ๕ ญปน ๑,๔๕๓ ๓๖ ๑๗ ๑๑ ไทย ๗๔o ๒๔ ๔๙ ๒๗-๓o ทมา: กรมเจรจาการคาระหวางประเทศ

เชญ ไกรนรา: ส านกงานประสานความรวมมอระหวางประเทศ ส านกงานคณะกรรมการพฒนาการเศรษฐกจและสงคมแหงชาต ๑๓

๒) การลดการอดหนนการผลตภายในประเทศ แบงออกเปน ๔ ลกษณะคอ (๑) การอดหนนภายในทบดเบอนตลาด (Amber Box) เชน การประกนราคาขนต า การแทรกแซงราคา

เปนตน โดยประเทศสมาชกตองลดการอดหนนการผลตภายในจากระดบทผกพนไวดงน ประเทศพฒนาแลว ลดการอดหนนภายในลงในอตรารอยละ ๒o ภายใน ๖ ป หากการอดหนนในแตละ

สนคามมลคาต ากวารอยละ ๕ ของมลคาการผลต ไมตองเอามลคาการอดหนนมาค านวณในยอดการอดหนนรวม

ประเทศก าลงพฒนา ลดการอดหนนนลงในอตรารอยละ ๑๓ ภายใน ๑o ป ซงใชเวลาทยาวนานกวา หากการอดหนนในแตละสนคามมลคาต ากวารอยละ ๑o ของมลคาการผลต ไมตองเอามลคาการอดหนนมาค านวณในยอดการอดหนนรวม

การอดหนนภายในประเทศนก าหนดเปนยอดปรมาณรวมเพอใหรฐบาลบรหารเงนอดหนนนไดตามความจ าเปน มความยดหยนในการใชโดยไมเจาะจงสนคา

(๒) การอดหนนภายในทไมบดเบอนตลาด (Green Box) เนองจากไมมผลตอการผลตสนคาและราคาสนคา หรอหากมกจะนอยมาก เชน การอดหนนการผลตเพอคมครองสงแวดลอม การศกษาวจยและพฒนา การสรางโครงสรางพนฐาน การปรบโครงสรางการผลต และการพฒนาชนบท ซงประเทศสมาชกสามารถใชการอดหนนนไดโดยไมมขดจ ากด

(๓) การอดหนนโดยตรงภายใตโครงการจ ากดการผลต (Blue Box) การอดหนนการผลตภายในทใหกบเกษตรกรโดยตรง แตตองอยภายใตโครงการจ ากดการผลตซงมเงอนไขส าคญ ๓ ขอคอ (๑) การจายเงนนนขนอยกบเนอทเพาะปลกและผลผลตตอหนวยทก าหนดไวแลว หรอ (๒) การจายเงนนนจายในอตรารอยละ ๘๕ หรอต ากวาของระดบการผลตทใชเปนฐาน หรอ (๓) การจายเงนส าหรบปศสตวทจายตามจ านวนหวซงก าหนดไวแลว การอดหนนนถอวาเปนขอยกเวนทอนญาตใหประเทศสมาชก WTO ท าไดไมมขดจ ากด และไมตองน ามาค านวณภายใตการอดหนนการผลตภายในทบดเบอนตลาดทมเพดานการใชทตองลด แตตองเปนไปตามเงอนไขขางตน

(๔) การอดหนนทยกเวนใหประเทศก าลงพฒนาใหใชได (Special and Differential Box) คอ การอดหนนดานปจจยการผลตและดานการลงทน ไดแก การอดหนนเพอซอเมลดพชและปยในราคาถก การอดหนนเพอซอเครองมอ และเครองจกร เปนตน

เชญ ไกรนรา: ส านกงานประสานความรวมมอระหวางประเทศ ส านกงานคณะกรรมการพฒนาการเศรษฐกจและสงคมแหงชาต ๑๔

ตารางท ๕ : การอดหนนการผลตภายในประเทศสมาชกทส าคญ ประเทศ การอดหนนการผลตภายในประเทศทผกพนกบ WTO (ลานบาท)

๒๕๓๘ ๒๕๔๓ จ านวนทลด สหภาพยโรป ๓,๒๔o,ooo ๒,๖๙o,ooo ๕๕o,ooo สหรฐอเมรกา ๘๗๗,๑๕๙ ๗๒๕,๙๑๔ ๑๕๑,๒๔๕ ญปน ๑,๖๘o,ooo ๑,๓๙o,ooo ๒๙o,ooo ไทย ๒๑,๘๑๖ ๑๙,o๒๘(ป ๒๕๔๗) ๒,๗๘๘ ทมา: กรมเจรจาการคาระหวางประเทศ

๓) การอดหนนการสงออก สมาชกตองลดการอดหนนการสงออกดงน ประเทศพฒนาแลว ตองลดปรมาณสนคาเกษตรทไดใหการอดหนนการสงออกลงรอยละ ๒๑ และลด

จ านวนเงนอดหนนลงรอยละ ๓๖ ภายใน ๖ ป ประเทศก าลงพฒนา ตองลดปรมาณทใหการอดหนนสงออกลงรอยละ ๑๔ และลดจ านวนเงนอดหนนลง

รอยละ ๒๔ ภายใน ๑o ป สมาชกตองไมอดหนนเกนกวาทผกพนไว โดยใชยอดการอดหนนในปฐาน (พ.ศ. ๒๕๒๙-๒๕๓๑) เปนจดเรมตน

และผกพนการอดหนนสงออกเปนรายสนคากลาวคอสมาชกไมสามารถใหการอดหนนสงออกสนคากบสนคาเกษตรทไมเคยไดรบการอดหนนการสงออกในปฐานได แตกมขอยกเวนใหประเทศก าลงพฒนากรณทเปนการอดหนนสงออกเพอลด (๑) ตนทนการตลาดทรวมถงตนทนในการปรบปรงคณภาพสนคาและการขนสงระหวางประเทศ และ (๒) ตนทนดานการขนสงภายใน ตารางท ๖ : การลดการอดหนนการสงออกของสมาชก WTO ทส าคญ

ประเทศ การอดหนนการสงออกทผกพนกบ WTO (ลานบาท) ๒๕๓๘ ๒๕๔๓ จ านวนทลด

สหภาพยโรป ๔๖๕,๕๒๘ ๒๙๗,๙๓๖ ๑๖๗,๕๙๒ สหรฐอเมรกา ๓๕,๓o๒ ๒๒,๕๗๒ ๑๒,๗๓o ญปน ไมม ไมม - ไทย ไมม ไมม -

ทมา: กรมเจรจาการคาระหวางประเทศ ๗.๒ การเจรจาเปดตลาดสนคาอตสาหกรรม ซงมสนคาทส าคญ ไดแก ยานยนตและชนสวนยานยนต เหลกและผลตภณฑ ทองแดง แกวและกระจก เครองส าอาง เซรามค หนออนและกระเบอง อญมณและ

เชญ ไกรนรา: ส านกงานประสานความรวมมอระหวางประเทศ ส านกงานคณะกรรมการพฒนาการเศรษฐกจและสงคมแหงชาต ๑๕

เครองประดบ ยา สงทอและเครองนงหม โดยมแนวทางการลดภาษส าหรบสนคาอตสาหกรรมภายใตกรอบ WTO คอ

อตราภาษสงจะลดในอตราทมากกวาอตราภาษต า ใชอตราภาษทผกพน (Bound rate) เปนฐานในการลดภาษ ในกรณทยงไมไดผกพนอตราภาษส าหรบรายการสนคาใดสนคาหนง ใหก าหนดอตราฐานทจะเขาสตรการ

ลดภาษจากการวดจากภาษทเรยกเกบจรงซงจะเปนเทาใดขนอยกบการเจรจา ประเทศก าลงพฒนาจะมระยะเวลาการลดภาษทยาวนานกวาและมการปฏบตทเปนพเศษโดยจะตองเลอกระหวาง

ใหยกเวนจากการผกพน (ในกรณทยงมไดผกพน) หรอไมตองลดภาษไดเปนจ านวนรอยละ ๕ ของรายการสนคาอตสาหกรรมและประมงแตตองมมลคาไมเกนรอยละ ๕ ของมลคาน าเขารวม หรอ

ใหยกเวนจากการลดภาษโดยใชสตรไดรอยละ ๑o ของจ านวนรายการสนคา (แตตองลดมากกวาครงหนงของการลดโดยใชสตร) และมลคาน าเขาของรายการทยกเวนตองไมเกนรอยละ ๑o ของมลคาน าเขารวม

หามใชขอยกเวนกบสนคาทงหมด

นอกจากนยงมความพยายามเจรจาลดภาษรายสาขา โดยการลดภาษเปนรอยละ 0 หรอลดลงมาอยในอตราทเทากนในกลมสนคาทตกลงกน โดยสมาชกยอมรบใหการเขารวมลดภาษรายสาขาเปนไปตามความสมครใจ โดยจะลดภาษในแตละสาขาตอเมอเมอสมาชกเขารวมมากพอ (Critical mass) นอกจากนยงมการเจรจาใหมการปฏบตเปนกรณพเศษส าหรบประเทศก าลงพฒนาและประเทศดอยพฒนาดวย เชน ยดระยะเวลาการลดภาษใหยาวกวาประเทศพฒนาแลว หรอใหภาษสดทายมากกวารอยละ 0 เปนตน โดย WTO ไดจ าแนกการเจรจาออกเปน ๑๔ สาขาอตสาหกรรม ซงไทยไดสนใจเขารวมจ านวน ๕ สาขา ตารางท ๗ : รายชอของสาขาอตสาหกรรมทเสนอใหมการเจรจาลดภาษระหวางกน

สาขาอตสาหกรรม ประเทศผเสนอและประเทศทสนใจ เขารวมเจรจา

จ านวนประเทศสมาชกทตองการ(Critical mass: %)

๑.สาขายานยนตและชนสวน ญปน ๙๙ และ ๙๘ ของการคายานยนตและชนสวนยานยนตของโลก

ตามล าดบ ๒.สาขาจกรยานและชนสวน ไตหวน สงคโปร สวสเซอรแลนด และไทย ๙o ๓.สาขาเคมภณฑ สหรฐอเมรกา แคนาดา สหภาพยโรป ญปน นอร

เวย สงคโปร สวสเซอรแลนด ไตหวน ยงไมมการก าหนด

๔.สาขาเครองใชไฟฟาและอเลกทรอนกส

ญปน ฮองกง จน ญปน เกาหล สงคโปร ไทย และสหรฐอเมรกา

๙o

๕.สาขาประมง:ปลาและผลตภณฑจากปลา

นวซแลนด แคนาดา ฮองกง จน ไอซแลนด นอรเวย โอมาน สงคโปร ไทย และอรกวย

๙o

เชญ ไกรนรา: ส านกงานประสานความรวมมอระหวางประเทศ ส านกงานคณะกรรมการพฒนาการเศรษฐกจและสงคมแหงชาต ๑๖

๖.สาขาปาไมและผลตภณฑจากปาไม

แคนาดา ฮองกง จน นวซแลนด สงคโปร สวสเซอรแลนด ไตหวน ไทย และสหรฐอเมรกา

๙o

๗.สาขาอญมณและเครองประดบ

ไทย แคนาดา สหภาพยโรป ฮองกง จน ญปน นอรเวย สงคโปร สวสเซอรแลนด ไตหวน และสหรฐอเมรกา

๙o

๘.สาขาเครองมอทใชงานดวยมอ

ไตหวน ๙o

๙.สาขาเวชภณฑและเครองมอทางการแพทย

สวสเซอรแลนด สงคโปร ไตหวน และสหรฐอเมรกา ยงไมมการก าหนด

๑o.สาขาวตถดบ สหรฐอาหรบเอมเรต ๙o ๑๑.เครองจกรกลทางอตสาหกรรม

แคนาดา สหภาพยโรป ญปน นอรเวย สงคโปร สวสเซอรแลนด ไตหวน และสหรฐอเมรกา

ยงไมมการก าหนด

๑๒.สาขาอปกรณกฬา ไตหวน นอรเวย สงคโปร สวสเซอรแลนด และสหรฐอเมรกา

๙o

๑๓.สาขาสงทอและเครองนงหม สหภาพยโรป ยงไมมสมาชกสนใจเขารวม ๑๔.สาขาของเลน ฮองกง จน ไตหวน ๙o

ทมา: กรมเจรจาการคาระหวางประเทศ World Trade Organization.๒oo๘.Fourth Revision of Draft Modalities for Non-Agricultural Market Access. Negotiating Group on Market Access. หมายเหต: ตวเขมในชอประเทศหมายถงประเทศผเสนอใหมการเจรจาการคาสาขาอตสาหกรรม ๗.๓ การคาบรการ การบรการเปนสาขาทขยายตวเรวทสดในระบบเศรษฐกจโลกเนองจากความกาวหนาอยางรวดเรวดานเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสารโดยคดเปน ๒ ใน ๓ ของผลผลตของโลก มการจางงานประมาณ ๑ใน ๓ ของการจางงานทวโลกและคดเปนรอยละ ๒o ของปรมาณการคาโลก โดยการเปดเจรจาการคาบรการเปนการเปดเสรแบบคอยเปนคอยไปโดยเรมจากการยนขอเรยกรอง และยนขอเสนอ และพฒนามาเปนการจดท าขอเรยกรองของกลม เพอยนตอประเทศทเปนกลมเปาหมาย ซงการรวมกลมนมประมาณ ๒o กลม เชน กลมทผลกดนการเปดตลาดบรการทางการเงน บรการโทรคมนาคม บรการจดจ าหนาย บรการขนสง และบรการขามพรมแดน ก าหนดใหสมาชก WTO มหนาทเขารวมเจรจาเปนรอบๆ ละ ๕ ป ซงในรอบแรกก าหนดใหเรมตนภายใน ๕ ป นบจากวนทความตกลงจดตง WTO มผลใชบงคบ ในการเจรจาแตละรอบสมาชกจะตองลดหรอยกเลกขอจ ากดทเปนอปสรรคตอการคาบรการใน ๒ ลกษณะคอ

๑) ขอจ ากดในการเขาสตลาด หมายถง กฎหมาย กฎระเบยบ หรอเงอนไขตางๆ ทสมาชกก าหนดขน อนเปน อปสรรคตอการเขามาประกอบธรกจและใหบรการของผใหบรการตางชาต

๒) ขอจ ากดในการใหการปฏบตเยยงคนชาต หมายถงการใหการปฏบตตอตางชาตดอยกวาคนในชาตตน

เชญ ไกรนรา: ส านกงานประสานความรวมมอระหวางประเทศ ส านกงานคณะกรรมการพฒนาการเศรษฐกจและสงคมแหงชาต ๑๗

ซงมกจะเปนกฎหมายหรอระเบยบภายในทมการเลอกปฏบต เชน กรณทรฐบาลใหการอดหนนเฉพาะคนชาต หรอการก าหนดเงอนไขใหบรษทตางชาตตองถายทอดเทคโนโลยและประสบการณของตนแกคนในชาต เปนตน อยางไรกตามกใหความยดหยนกบประเทศก าลงพฒนา โดยยอมใหผกพนการเปดตลาดในจ านวนสาขาหรอกจกรรมทนอยกวาประเทศพฒนาแลว การคาบรการ หมายถงการใหบรการทสามารถเกดขนได ๔ รปแบบ (๔ Modes of supply) ดงน

รปแบบท ๑: การบรการขามพรมแดน (Cross-border Supply) เปนการใหบรการจากพรมแดนของประเทศสมาชกหนงไปสพรมแดนของประเทศสมาชกอนทเปนลกคา โดยผใหบรการไมตองปรากฏตวอยในประเทศของประเทศลกคา เชน การศกษาผานทางไกล บรการผานสอสารโทรคมนาคม และบรการใหค าปรกษาผานอนเตอรเนต เปนตน

รปแบบท ๒ การบรโภคในตางประเทศ (Consumption Abroad) เปนการใหบรการทเกดขนในพรมแดนของประเทศผใหบรการโดยอาศยการเคลอนยายของผบรโภคเปนเงอนไขส าคญ เชน บรการดานการทองเทยว การออกไปรบการรกษาพยาบาลในโรงพยาบาลตางประเทศ การไปศกษาในตางประเทศ เปนตน

การจดตงธรกจเพอใหบรการ (Commercial Presence) เปนการเขาไปลงทนจดตงธรกจในรปแบบตางๆ เพอใหบรการในประเทศลกคา เชน การจดตงสาขาส านกงานตวแทน หรอบรษท เปนตน

การใหบรการโดยบคคลธรรมดา (Presence of Natural Person) เปนการเขาไปท างานประกอบอาชพในสาขาบรการดานตางๆ เปนการชวคราวในประเทศลกคา เชน การเขามาประกอบอาชพทปรกษากฎหมายของนกกฎหมายชาวตางชาตในไทย ครตางชาตเขามาใหบรการสอนภาษาในไทย เปนตน

การเจรจาเพอจดท าขอผกพนการเปดตลาดบรการ (ขอผกพนเฉพาะ) โดยแยกสาขายอยของบรการทมการคาระหวางประเทศออกเปน ๑๒ สาขา คอ

๑) บรการธรกจ ประกอบดวยบรการวชาชพ (เชน วศวกร สถาปนก นกกฎหมาย และนกบญช) บรการดานคอมพวเตอร บรการดานวจยและพฒนา บรการเกยวกบอสงหารมทรพย บรการใหเชา/เชาซอ และอนๆ เปนตน

๒) บรการดานการสอสาร ประกอบดวยบรการไปรษณย โทรคมนาคม โสตทศน ๓) บรการกอสราง ๔) บรการจดจ าหนาย ประกอบดวยบรการตวแทนนายหนา คาปลก คาสง แฟรนไชส ๕) บรการดานการศกษา ๖) บรการเกยวกบสงแวดลอม ๗) บรการดานการเงน ประกอบดวย ประกนภย หลกทรพย และธนาคาร ๘) บรการดานสขภาพและสงคม ๙) บรการเกยวกบการเดนทางและการทองเทยว ประกอบดวย โรงแรม ภตตาคาร ธรกจเดนทางทองเทยว

มคคเทศก เปนตน

เชญ ไกรนรา: ส านกงานประสานความรวมมอระหวางประเทศ ส านกงานคณะกรรมการพฒนาการเศรษฐกจและสงคมแหงชาต ๑๘

๑o) บรการนนทนาการ วฒนธรรม และการกฬา เชน บรการดานการบนเทง บรการหองสมด พพธภณฑ เปนตน ๑๑) บรการดานการขนสง ประกอบดวย การขนสงทางน า ทางอากาศทางราง ทางทะเล ทางบกและขนสง ผโดยสารแบบไมมตารางเวลาอนๆ และบรการทเกยวของกบการขนสงทกรปแบบ ๑๒) บรการดานอนๆ ทไมอยใน ๑๑ สาขาดงกลาวขางตน เชน บรการดานความงาม สปา เปนตน

๗.๔ การคาและสงแวดลอม มการก าหนด ๓ ประเดนทส าคญทรเรมการเจรจาในปฏญญาโดฮาคอ ๑) ความสมพนธระหวางกฎเกณฑ WTO กบมาตรการทางการคาภายใตความตกลงสงแวดลอมระหวาง ประเทศ (Multilateral Environmental Agreements: MEAs) โดยมความกาวหนาคอ ประเทศสมาชกสวนใหญสนบสนนขอเสนอของออสเตรเลยใหจดท าขอตกลงในลกษณะของการแลกเปลยนประสบการณของสมาชกในการสงเสรมใหมการประสานงานในแตละประเทศระหวางเจาหนาทดานการคาและสงแวดลอมเพอใหกฎระเบยบของ MEAs และ WTO สอดคลองกนและใหมการจดท ารายงานเรองนตอการประชมระดบรฐมนตร นอกจากนนยงคดคานการผลกดนของสหภาพยโรป และสวสเซอรแลนดทใหยอมรบวาการปฏบตตาม MEAs ตางๆ ไมขดกบกฎระเบยบของ WTO โดยอตโนมต ซงอาจเปดโอกาสใหมการใชมาตรการกดกนทางการคาโดยใชเหตผลดานสงแวดลอมใน MEAs ตางๆไดงายขน ตลอดทงมการคดคานการใชความเชยวชาญของ MEAs ในการจดการขอพพาทเนองจากเปนสงทนอกเหนอขอบเขตความรบผดชอบ และปจจบนยงไมไดขอสรปในเรองน ๒) กระบวนการแลกเปลยนขอมลระหวางฝายเลขาธการของ MEAs และคณะกรรมการทเกยวของของ WTO และหลกเกณฑในการใหสถานะผสงเกตการณแก MEAs สมาชกสวนใหญเหนดวยกบการเสรมสรางกระบวนการแลกเปลยนขอมลระหวาง MEAs และ WTO รวมทงเหนควรใหมกจกรรมทจดรวมกนระหวาง MEAs และ WTO มากขน เชน การประชมและการจดกจกรรมความชวยเหลอทางวชาการตาง ๓) การลดหรอยกเลกมาตรการภาษและมาตรการทมใชภาษส าหรบสนคาและบรการสงแวดลอม คณะกรรมการการคาและสงแวดลอมไดรบมอบหมายใหก าหนดรายการสนคาสงแวดลอมเพอสงตอใหกลมการคาสนคาอตสาหกรรมพจารณาสตรการลดภาษซงหลกเกณฑในการก าหนดรายการสนคาสงแวดลอมทสมาชกเสนอไดแก

วตถประสงคในการใชสนคานนๆ สนคาทสามารถก าหนดพกดศลกากรได กระบวนการการผลตทเปนมตรกบสงแวดลอม สนคาทเปนมตรตอสงแวดลอม การตดฉลากสงแวดลอม รายการสนคาภายใต APEC และ OECD

เชญ ไกรนรา: ส านกงานประสานความรวมมอระหวางประเทศ ส านกงานคณะกรรมการพฒนาการเศรษฐกจและสงคมแหงชาต ๑๙

แตจนถงปจจบนสมาชกยงไมสามารถตกลงในรายการสนคากนไดเนองจากยงมความเหนทตางกนในประเดนทเกยวกบแนวทางในการเจรจา ซงประเทศพฒนาแลวพยายามผลกดนใหสมาชกยอมรบแนวทางการก าหนดรายการการเจรจา (List Approach) โดยในชวงแรกมการเสนอจ านวนสนคา ๔๘o รายการ ซงไดรบการตอตานจากประเทศก าลงพฒนามาก ตอมาในเดอนเมษายน ๒๕๕o กลม Friends of Environmental Goods ซงประกอบดวย สหรฐอเมรกา ญปน แคนาดา สหภาพยโรป นวซแลนด สวสเซอรแลนด ไตหวน เกาหล และนอรเวย ไดเสนอรายการสนคาสงแวดลอมทมโอกาสทจะยอมรบกนไดซงไดลดลงจากเดมเหลอ ๑๕๓ สนคา และเมอเดอนธนวาคม ๒๕๕o สหรฐอเมรกาไดเสนอเอกสารเรองขอตกลงสนคาสงแวดลอมและการบรการ โดยมสหภาพยโรปรวมเปนเจาภาพโดยสวนแรกจะเปนการลด/เลกภาษส าหรบสนคา ๔๓ ชนดทเกยวกบการเปลยนแปลงสภาพอากาศ ซงก าหนดโดยการศกษาของธนาคารโลกแตสามารถรวมสนคาอนๆ ได และสวนทสองเปนการเจรจาขอตกลงสนคาสงแวดลอมและการบรการซงจะรวมสนคาอนๆนอกเหนอจากสนคาในสวนแรกซงประเทศก าลงพฒนาหลายประเทศแสดงความคดเหนคดคานเนองจากเปนการกดดนสมาชกใหยอมรบแนวทางรายการสนคา นอกจากนบราซลไดเสนอแนวทางการรองขอและการตอบรบการรองขอ และใหมรอบการตอบรบการรองขอทจ ากดเพอใหประเทศก าลงพฒนาสามารถเลอกสนคาทเปนประโยชนตอประเทศตนเอง รวมทงเนนวาขอตกลงสนคาสงแวดลอมและการบรการควรครอบคลมสนคาเกษตรและพลงงานชวมวล ซงฝายทผลกดนใหใชแนวทางรายการสนคายงไมรบรองเชนกน อยางไรกตามความตกลงดานนอาจจะมความชดเจนในการเจรจาระยะตอไป ๗.๕ มาตรการทมใชภาษ มาตรการทมใชภาษภายใตความตกลงองคการการคาโลกประกอบดวย ๑ ) มาตรการสขอนามยและสขอนามยพช (Sanitary and Phytosanitary) เปนมาตรการทใชในการจ ากดการน าเขาสนคาเกษตรเพอปกปองและคมครองชวตและสขภาพของมนษย พช สตวภายในประเทศตนเองในดานทเกยวของกบความเสยงในการบรโภคหรอเสยงตอโรคทเกดจากสงมชวตทตดมากบพช สตวและผลตภณฑ ซงครอบคลมสนคาเกษตรทกชนด(รวมทงสนคาประมง) ตงแตสตวและพชมชวต ผลไม และผลตภณฑจากสตว พช และผลไม เครองดมและอาหารสตวดวย รวมทงสารเจอปนในอาหาร สารพษหรอจลนทรยทเปนพาหะของโรค โดยมหลกการทส าคญคอ

การก าหนดมาตรการสขอนามยและสขอนามยพชจะตองมขอพสจนทางวทยาศาสตรรองรบและ ก าหนดใหประเทศสมาชกใชมาตรฐานระหวางประเทศทก าหนดโดย ๓ องคการคอ

o CODEX วาดวยมาตรฐานความปลอดภยของอาหาร o OIE วาดวยมาตรฐานการควบคมโรคของสตว o IPPC วาดวยมาตรฐานการอารกขาพช

ประเทศสมาชกตองใชมาตรการสขอนามยและสขอนามยพชโดยไมเลอกปฏบตหรอกอใหเกดการบดเบอนทางการคา

มาตรการสขอนามยและสขอนามยพชอนญาตใหมการใชมาตรการปองกนโดยกรณทประเทศสมาชกเหนวาตองใชมาตรการปกปองชวตมนษย สตว พช ฉกเฉน ซงประเทศสมาชกสามารถใชมาตรการดงกลาวไดชวคราวและตองแจงเหตผลความจ าเปนใหแกสมาชกอนทราบ รวมทงตองมหลกฐานทางวทยาศาสตรรองรบมาตรการดวย

เชญ ไกรนรา: ส านกงานประสานความรวมมอระหวางประเทศ ส านกงานคณะกรรมการพฒนาการเศรษฐกจและสงคมแหงชาต ๒๐

ประเทศสมาชกตองก าหนดจดสอบถามกรณสมาชกอนมขอสงสยตอการใชมาตรการสขอนามยและสขอนามยพช

๒) ขอตกลงดานขอจ ากดทางวชาการตอการคา (Technical Barriers to Trade Agreement: TBT) เปนความพยายามสรางความมนใจวากฎระเบยบ มาตรฐานตางๆ การทดสอบ และขนตอนการออกใบรบรองจะไมสรางปญหาอปสรรคทไมจ าเปน อยางไรกตามขอตกลงดงกลาวไดยอมรบในสทธของประเทศสมาชกทจะใชมาตรฐานทประเทศตนเหนวาเหมาะสมเพอการปกปองสขภาพของคน สขภาพของพช สตว และการปกปองสงแวดลอมหรอเพอคมครองผบรโภคและขอตกลงเสนอแนะใหประยกตใชกฎระเบยบระหวางประเทศทเกยวของเพออ านวยความสะดวกตอผประกอบการอตสาหกรรมและผสงออกตลอดทงขอตกลงไดจดท าแนวปฏบตทเปนตวอยางทดส าหรบรฐบาล ภาคเอกชนและองคกรอตสาหกรรมเพอเตรยมการ ปรบใช และประยกตใชมาตรฐานโดยสมครใจ ซงมองคการทก าหนดมาตรฐานกวา ๒oo แหงไดปรบใชแนวปฏบตดงกลาวแลว โดยในแตละปองคการการคาโลกไดรบแจงวามการจดท ามาตรฐานใหมและทเปลยนแปลงใหมรวมประมาณ ๙oo มาตรฐาน ๘.ปญหาของการเจรจากรอบพหภาคภายใตองคการการคาโลก การเจรจาการคาโลกรอบโดฮาซงเรมตงแตป ๒๕๕๔ ประสบปญหาความลาชาเนองจากประเทศสมาชกไมสามารถบรรลขอตกลงไดจนถงปจจบนนบเปนระยะเวลากวา ๑o ป แลว โดยมสาเหตหลกดงน ๙.๑ ประเทศสมาชกไดมงเนนการเจรจาและแกปญหาความขดแยงใน ๓ ประเดนหลก ไดแก ๑) ปญหาของการเจรจาสนคาเกษตร ประเดนส าคญของการเจรจาสนคาเกษตร ไดแก การลดการอดหนนทงการอดหนนภายใตและการอดหนนการสงออก รวมทงการการลดภาษเพอเปดตลาดสนคาเกษตรเพมขน โดยประเทศก าลงพฒนาและประเทศดอยการพฒนาจะไดรบความยดหยน ปญหาทการเจรจาสนคาเกษตรยงไมสามารถตกลงกนไดในปจจบนเนองจาก ผเลนหลกไดแก สหรฐฯ และอนเดย ยงไมสามารถบรรลขอตกลงใหเปนทพงพอใจได โดยเฉพาะขอเรยกรองเรองการลดการอดหนนสนคาเกษตรในสหรฐฯ และขอเรยกรองทตองการความยดหยนจากการเปดตลาดสนคาเกษตรของอนเดย ๒) ปญหาการเจรจาสนคาอตสาหกรรมและการประมง ผเลนของการเจรจาสนคาอตสาหกรรมแบงเปน ๓ กลม ไดแก กลมท ๑ คอผสงออกสนคาอตสาหกรรมทตองการผลกดนใหสมาชกเปดตลาด เชน สหรฐฯ สหภาพยโรป ญปน แคนาดา ออสเตรเลย และนวซแลนด เปนตน กลมท ๒ คอ กลมทมทาทเปนกลาง เชน ชล เมกซโก ฮองกง สงคโปร มาเลเซย และไทย และกลมท ๓ คอกลมทไมตองการเปดตลาดสนคาอตสาหกรรม ไดแก อนเดย บราซล อาเจนตนา ซงไดพยายามเชอมโยงการเปดตลาดสนคาอตสาหกรรมกบการปฏรปสนคาเกษตรของประเทศพฒนาแลวในการเจรจาสนคาเกษตรมาโดยตลอด

เชญ ไกรนรา: ส านกงานประสานความรวมมอระหวางประเทศ ส านกงานคณะกรรมการพฒนาการเศรษฐกจและสงคมแหงชาต ๒๑

๓) ปญหาของการเจรจาการคาบรการ มผเลนหลกแบงออกเปน ๒ กลม คอ ประเทศพฒนาแลวโดยเฉพาะสหรฐฯ และสหภาพยโรป ซงมความสามารถสงทจะแขงขนในสาขาบรการไดพยายามผลกดนใหประเทศก าลงพฒนาเปดตลาดใหประเทศตนเองสามารถเขาไปเปนผใหบรการได และกลมประเทศก าลงพฒนา ซงธรกจบรการยงอยในชวงเรมตนโดยประเทศเหลานรองขอใหการเปดเสรการคาบรการเปนแบบคอยเปนคอยไปและขนอยกบระดบการพฒนาและความพรอมของแตละประเทศ รวมทงเรยกรองใหประเทศพฒนาแลวเปดโอกาสใหบคลากรจากประเทศก าลงพฒนาเขาไปใหบรการในประเทศพฒนาแลวใหมากกวาทเปนอยในปจจบน ๙.๒ ยงมปญหาอตราภาษสงมากเปนพเศษ (Tariff Peak) ส าหรบสนคาบางชนด เชน เสอผา สงทอ ปลา และผลตภณฑจากปลา ในตลาดทส าคญซงเปนอปสรรคตอการสงออกจากประเทศก าลงพฒนา โดยระหวางการเจรจารอบอรกวยโดยเฉลยแลวประเทศพฒนาแลวไดลดภาษส าหรบสนคาทสงออกจากประเทศก าลงพฒนา (รอยละ ๓๗) นอยกวาสนคาทน าเขาจากประเทศอนๆ ทงหมด (รอยละ ๔o) ในขณะเดยวกนโอกาสทประเทศก าลงพฒนาทจะท าการคาดวยกนกมอปสรรคเนองจากมการตงอตราภาษทสงมากระหวางประเทศก าลงพฒนาดวยกน แตการเพมขนของสดสวนการคาทอยภายใตพนธะผกพนขององคการการคาโลกกท าใหเกดความมนคงตอการสงออกจากประเทศก าลงพฒนา ๙.๓ ปญหาการขนภาษ (Tariff Escalation) ซงประเทศผน าเขาสนคาตองการปกปองอตสาหกรรมการแปรรปและการผลตภายประเทศจงตงอตราภาษทต าส าหรบการน าเขาวตถดบและชนสวน และเกบภาษน าเขาในอตราสงส าหรบสนคาส าเรจรป ซงปญหานไดมการปรบปรงใหดขน ปญหาการขนอตราภาษยงคงมภายหลงการเจรจาการคารอบอรกวยแตมความรนแรงนอยลง ปจจบนการเจรจาการคารอบโดฮายงไดใหความสนใจเปนพเศษทจะลดภาษทจดเกบในอตราสงในสนคาบางชนดและลดปญหาการขนภาษ ๙.ขอตกลงการรวมกลมทางการคาระดบภมภาค ขอตกลงการคาระดบภมภาคมบทบาทส าคญในระบบการคาพหภาคในปจจบน โดยจ านวนของขอตกลงทางการคาแบบพเศษนและสดสวนของการคาตอการคาโลกไดคอยๆ เพมมากขนในระยะ ๑o ปทผานมา ความลาชาในกรอบการเจรจาพหภาคภายใตรอบโดฮาไดเรงใหมการท าความตกลงการคาระดบภมภาคมากขน ณ เดอนมนาคม ๒๕๕๔ องคการการคาโลกไดรบแจงวามขอตกลงทางการคาระดบภมภาคจ านวน ๒๙๗ ขอตกลง เฉพาะในภมภาคเอเชยมขอตกลงทางการคาระดบภมภาคจ านวน ๕o ขอตกลง และอยระหวางเตรยมการจ านวน ๘o ขอตกลง ขอตกลงทางการคาระดบภมภาคไดถกใชเปนเครองมอทางนโยบายการคาและในบางกรณเพอสนบสนนการปฏบตตอสมาชกอยางเทาเทยมกนทกประเทศ โดยปกตแลวการจดท าขอตกลงการคาระดบภมภาคเกดขนระหวางพนธมตรทางการคาแบบธรรมชาตซงเปนประเทศทมภมศาสตรตดตอกนและมรปแบบการเชอมโยงทางการคาทเขมแขงแลว การสงเสรมการคาเสรแบบพเศษนจะชวยประเทศก าลงพฒนาในการด าเนนการปฏรปภายในประเทศและเปดสการแขงขนดานการตลาดทเขมขนมากขนในระดบทยงยน ตลอดทงอ านวยความสะดวกดานการบรณาการใน

เชญ ไกรนรา: ส านกงานประสานความรวมมอระหวางประเทศ ส านกงานคณะกรรมการพฒนาการเศรษฐกจและสงคมแหงชาต ๒๒

เศรษฐกจโลก ซงจะมประโยชนตอกระบวนการเจรจาการคาพหภาคดวยโดยการผลกดนใหมการเปดและการแขงขนการเปดเสรในความสมพนธทางการคาระหวางประเทศ แตการพฒนาของเครอขายทมความซบซอนของความสมพนธอยางไมเทาเทยมกนทกประเทศและระบบกฏระเบยบซงไดเกยวของกบดานนโยบายทเปนเรองใหมส าหรบขอตกลงทางการคาแบบพหภาคอาจท าใหประเทศก าลงพฒนาอยในต าแหนงทออนแอลงภายใตขอตกลงทางการคาพหภาค และส าหรบการเจรจาการคาพหภาคการขยายตวของขอตกลงทางการคาระดบภมภาคไดท าลายความโปรงใสและความสามารถคาดเดาไดในความสมพนธทางการคาระหวางประเทศซงเปนเสาหลกของระบบองคการการคาโลก ซงในทสดแลวสามารถเปลยนแปลงรปแบบการคาโลกทมนยส าคญตอสมาชกองคการการคาโลก ท าใหเกดการเปลยนแปลงดานการคาและการลงทนและการลดความสนใจตอระบบการเจรจาการคาพหภาค ขอตกลงทางการคาระดบภมภาคทส าคญมดงน

๑) ทวปยโรป มการจดท าขอตกลงทางการคาระดบภมภาคมากทสด โดยมสหภาพยโรป (European Union) และสมาคมเขตการคาเสรยโรป (European Free Trade Association) เปนศนยกลาง และการเพมจ านวนประเทศสมาชกของสหภาพยโรปท าใหเกดความเชอมโยงทางการคาในยโรปเพมมากขน

๒) ทวปเอเชย มการจดท าขอตกลงเขตการคาเสรอาเซยน (ASEAN Free Trade Area) เขตการคาเสรเอเชยใต (South Asian Free Trade Area) ความรวมมอในภมภาคส าหรบสมาคมเอเชยใต (South Asian Association for Regional Cooperation)

๓) ทวปอเมรกา มการจดท าเขตการคาเสรทงทวปอเมรกา (Free Trade Area for the Americas) เขตการคาเสรอเมรกาเหนอ (North America Free Trade Area) Mercosur (๔ ประเทศ คอ อาเจนตนา บราซล ปารากวย และอรกวย) ประชาคมแอนดน(Andean Community ประกอบดวย โบลเวย โคลมเบย เอกวาดอร และ เปร)

๔) ทวปอาฟรกา มการจดท าสหภาพทางการเงนและเศรษฐกจอาฟรกาตะวนตก (West African Economic and Monetary Union) ประชาคมการเงนและเศรษฐกจอาฟรกาตอนกลาง (Central African Economic and Monetary Community) ตลาดรวมส าหรบอาฟรกาตะวนออกและอาฟรกาใต (Common Market for Eastern and Southern Africa) และประชาคมการพฒนาอาฟรกาใต (South African Development Community)

๕) ทวปออสเตรเลย มการจดท าความสมพนธทางเศรษฐกจทใกลชดระหวางออสเตรเลยและนวซแลนด (Closer Economic Relations Agreement) ความรวมมอทางการคาของประเทศหมเกาะแปซฟก (Pacific Islands Countries Trade Agreement)

๑o. สถานการณการคาระหวางประเทศสมาชกขององคการการคาโลก ผลตภณฑมวลรวมของโลกและการสงออกสนคารวมของโลกไมเพยงแตเคลอนไหวไปในทศทางเดยวกนแตการขยายตวของการสงออกสงกวาการขยายตวของผลตภณฑมวลรวมของโลกซงมความเชอมโยงกบการขยายตวของการคาระหวางประเทศ ซงการลดลงของผลตภณฑมวลรวมของโลกกเปนไปในทศทางเดยวกบไมแนนอนของการคาโลกมาตงแตป พ.ศ. ๒๕o๓-๒๕๕๑ โดยความยดหยนของรายไดของการสงออกสนคาอตสาหกรรมสงกวา

เชญ ไกรนรา: ส านกงานประสานความรวมมอระหวางประเทศ ส านกงานคณะกรรมการพฒนาการเศรษฐกจและสงคมแหงชาต ๒๓

การสงออกสนคารวม การขยายตวของการเคลอนยายสนคาอตสาหกรรมขนกลางโดยการด าเนนการผานหวงโซอปทานระหวางประเทศสงผลใหปรมาณการคาระหวางประเทศเพมมากขนมากกวาผลตภณฑมวลรวมของโลก โดยสดสวนของการคาสนคาอตสาหกรรมขนกลางตอการคาสนคารวมของโลกซงไมรวมสนคาพลงงานคดเปนประมาณรอยละ ๔o ในป ๒๕๕๑ และตวเลขการขยายตวของแตละประเทศจะแตกตางกนขนอยกบความเชยวชาญในการสงออก ผลกระทบจากวกฤตเศรษฐกจการเงนในสหรฐอเมรกาในป ๒๕๕๑ และกระจายไปยงตลาดการเงนทวโลกไดสงผลกระทบทแตกตางกนไปของแตละภมภาคซงสงผลใหมลคาการคาลดลงมากทสดในภมภาคยโรปประมาณ ๑๖ % ในชวงไตรมาสท ๔ ของปเมอเปรยบเทยบกบชวงเดยวกนของป ๒๕๕o การสงออกของภมภาคเอเชยลดลง ๕ % และอเมรกาเหนอลดลง ๗ % เมอเปรยบเทยบปตอป การคาภายในภมภาคมแนวโนมทจะลดลงเรวกวาการคาระหวางภมภาค เชน การคาภายในยโรปซงเปนพนททมการบรณาการทางเศรษฐกจใกลชดกนทสดลดลง ๑๘ % ในทางตรงกนขามการคาภายในภมภาคเอเชยลดลงประมาณครงหนงเมอเปรยบเทยบกบยโรป ขณะทการคาภายในอเมรกาเหนอลดลง ๑o % ผลตภณฑมวลรวมของโลกระหวางป ๒๕๔๓ -๒๕๕๑ ขยายตวเฉลย ๓ % ตอป โดยเฉพาะป ๒๕๕๑ ขยายตว ๑.๕ % และทงการการสงออกและการน าเขาทวโลกระหวางป ๒๕๔๓-๒๕๕๑ ขยายตวเฉลยปละ ๕ % โดยเฉพาะป ๒๕๕๑ ขยายตว ๑.๕ % ณ ป ๒๕๕๑ มลคาการคาโลกแบงสดสวนการคาตามรายภมภาค(Inter-regional trade) ออกเปนยโรป ๔๒.๙ % เอเชย ๒๔.๘ % อเมรกาเหนอ ๑๗.๒ % อเมรกาใตและอเมรกากลาง ๓.๗ % อาณานคมของรฐอสระ ๓.๓ % และอาฟรกา ๒.๙ % มลคาการคาระหวางภมภาคเอเชยกบภมภาคอนทส าคญแบงสดสวนออกเปนตะวนออกกลางคดเปน ๑๔.๖ % ยโรป ๑๒.๕ % อเมรกาเหนอ ๙.๖ % และการคาภายในแตละภมภาค (Intra-regional trade) ทส าคญคดสดสวนออกเปนภายในภมภาคอเมรกาเหนอ ๓๗.๕ % ภายในภมภาคเอเชย ๕๕.๙ % และภายในภมภาคยโรป ๖๙.๗ % เปนตน ๑๑.สถานการณการคาระหวางประเทศไทยกบโลกและระหวางประเทศไทยกบภมภาคตางๆ ของโลก การคาระหวางประเทศไทยกบโลกขยายตวอยางตอเนองเนองจากมกฎเกณฑการคาโลกทสามารถคาดเดาได ประเทศสมาชกองคการการคาโลกไดทยอยลดภาษสนคาและบรการใหแกกน และมประเทศสมาชกองคการการคาโลกเพมมากขน ท าใหเปดโอกาสทางการตลาดทกวางมากขนโดยเฉพาะตลาดสงออกทส าคญของไทย โดยในชวง ๑๒ ป ระหวางป พ.ศ.๒๕๔๓-๒๕๕๔ การคาระหวางไทยกบโลกมมลคาเฉลยประมาณ ๘,๕๘๔,๗๗๕ ลานบาท ตอป อตราขยายตวทางการคาปละ ๑o.๙๑ % อยางไรกตามมลคาการคาระหวางไทยกบโลกในป ๒๕๕๒ หดตว –๑๗ % เมอเปรยบเทยบกบป ๒๕๕๑ เนองจากความผนผวนของเศรษฐกจโลก ส าหรบมลคาการสงออกเฉลยตอปประมาณ ๔,๓๖๙,๒๓๙ ลานบาท ขยายตวประมาณ ๑ o.๑๙ % และ มลคาน าเขาเฉลยตอปประมาณ ๔,๒๑๕,๕๓๖ ลานบาท ขยายตวเฉลยปละ ๑๑.๘๓ % ตามล าดบ สงผลใหมความผนผวนของดลการคาโดยเฉลยประมาณ –๒ o.๗๘ % ตอป ซงเปนประเดนทประเทศไทยควรระมดระวงในการด าเนนนโยบายทางการผลตและการคาระหวางประเทศ รายละเอยดทศทางแนวโนมการคาระหวางไทยกบโลกปรากฏดงแผนภมท ๑

เชญ ไกรนรา: ส านกงานประสานความรวมมอระหวางประเทศ ส านกงานคณะกรรมการพฒนาการเศรษฐกจและสงคมแหงชาต ๒๔

แผนภมท ๑: มลคาการคาระหวางไทยกบโลกระหวางป ๒๕๔๓-๒๕๕๔

-2,000,000

-

2,000,000

4,000,000

6,000,000

8,000,000

10,000,000

12,000,000

14,000,000

2543 2544 2545 2546 2547 2548 2549 2550 2551 2552 2553 2554

ลานบ

าท

สงออก น าเขา มลคาการคา ดลการคา ทมา: ส านกงานปลดกระทรวงพาณชย คนควาสถตมลคาการคาจาก www. http://www2.ops3.moc.go.th/ หมายเหต: ขอมลการคาไทยกบโลกในป ๒๕๕๔ เปนระยะเวลา ๘ เดอน ตงแตมกราคม-สงหาคม ๒๕๕๔ ประเทศไทยท าการคาสวนใหญกบประเทศในภมภาคเอเชยเนองจากมภมศาสตรทตงทอยใกลชดกนตลอดทงการสนบสนนโดยขอตกลงการคาเสรทงระดบทวภาคและระดบภมภาคระหวางกน เชน เขตการคาเสรไทย -ญปน เขตการคาเสรอาเซยน เขตการคาเสรอาเซยน -จน เปนตน โดยระยะเวลา ๔ ป ระหวางป ๒๕๕๑-๒๕๕๔ สดสวนการคาระหวางประเทศไทยและประเทศในภมภาคเอเชยเฉลยสงถงรอยละ ๖๗ .๔๕ ตอป และมแนวโนมคอยๆ ขยายตวเพมขน ซงในจ านวนนเปนการคาระหวางไทยกบภมภาคอาเซยนเฉลยรอยละ ๑๙ .๘๕ ตอป สวนการคากบภมภาคอนๆ มแนวโนมการขยายตวคอนขางทรงตวแตมศกยภาพในการขยายตลาดการคาไดอกในอนาคต เชน ภมภาคยโรปมสดสวนเฉลยรอยละ ๑๓ .๕๕ ตอป อเมรกาเหนอมสดสวนเฉลยรอยละ ๙.๖ ตอป ออสเตรเลยมสดสวนเฉลยรอยละ ๔.๔๔ ตอป รายละเอยดสดสวนการคาระหวางประเทศไทยกบประเทศในภมภาคตางๆ ของโลกปรากฏตามตารางท ๘

เชญ ไกรนรา: ส านกงานประสานความรวมมอระหวางประเทศ ส านกงานคณะกรรมการพฒนาการเศรษฐกจและสงคมแหงชาต ๒๕

ตารางท ๘: สดสวนการคาระหวางประเทศไทยกบประเทศในภมภาคตางๆของโลก

ภมภาค ป พ.ศ. (หนวย: %) ๒๕๕๑ ๒๕๕๒ ๒๕๕๓ ๒๕๕๔

๑.เอเชย ๖๖.๖๗ ๖๖.๕๗ ๖๗.๘๖ ๖๘.๗๓ ๒.ยโรป ๑๓.๖๗ ๑๓.๕๗ ๑๓.๓๓ ๑๓.๖๖ ๓.อเมรกาเหนอ ๑o.๒๑ ๙.๘๘ ๙.๔๒ ๘.๘๙ ๔.ออสเตรเลย ๔.๓๒ ๔.๘o ๔.๕๗ ๔.๑o ๕.อาฟรกา ๒.๕๓ ๒.๗๒ ๒.๒๔ ๒.๑๙ ๖.อเมรกาใต ๑.๗๓ ๑.๔๗ ๑.๘๑ ๑.๗๖ ๗.ประเทศอนๆ .๘๗ .๙๙ .๗๗ .๖๗

รวม ๑oo ๑oo ๑oo ๑oo ทมา: ส านกงานปลดกระทรวงพาณชย คนควาจาก www. http://www2.ops3.moc.go.th/ หมายเหต: ขอมลสดสวนการคาไทยกบโลกในป ๒๕๕๔ เปนระยะเวลา ๘ เดอน ตงแตมกราคม-สงหาคม ๒๕๕๔

ส าหรบโครงสรางสนคาสงออกของไทยในป ๒๕๕๔ ประเทศไทยสงออกสนคาอตสาหกรรมเปนสดสวนสงถงรอยละ ๗๔.๑ ประกอบดวยสนคาเครองคอมพวเตอร อปกรณและสวนประกอบ รถยนต อปกรณและสวนประกอบ อญมณและเครองประดบ เมดพลาสตก แผงวงจรไฟฟา เคมภณฑ ตามดวยสนคาเกษตรกรรม เชน ยางพารา ขาว ปศสตว และประมงรอยละ ๑๒.๘ สนคาอตสาหกรรมการเกษตร เชน ผลตภณฑยาง รอยละ ๗.๕ สนคาแรและเชอเพลง เชน น ามนส าเรจรป รอยละ ๕.๗ เปนตน ส าหรบโครงสรางสนคาน าเขาประกอบดวยสนคาวตถดบและกงส าเรจรป เชน เคมภณฑ เหลก เหลกกลา และสวนประกอบ แผงวงจรไฟฟาสนแรโลหะอน ๆ เศษโลหะและผลตภณฑ สวนประกอบและอปกรณยานยนต เครองเพชรพลอย อญมณ เงนแทงและทองค า คดเปนสดสวนสงถงรอยละ ๔๒.๑ สนคาทน เชน เครองจกรกลและสวนประกอบ รอยละ ๒๕.๗ สนคาเชอเพลง น ามนดบ รอยละ ๑๙.๔ สนคาอปโภค บรโภค รอยละ ๙ ยานพาหนะและอปกรณการขนสง รอยละ ๓.๗ และ อาวธ ยทธปจจย และสนคาอนๆ รอยละ o.๒

เมอพจารณาจากโครงสรางการสงออกและน าเขาแสดงใหเหนวาประเทศไทยเปนฐานการผลตอตสาหกรรมทรองรบการลงทนทงการลงทนโดยตรงภายในประเทศและการลงทนโดยตรงจากตางประเทศซงเปนการกระจายกระบวนการผลตบางสวนมายงประเทศไทย (Production fragmentation) โดยสวนใหญเปนการน าเขาสนคาเครองจกรและอปกรณและชนสวนเพอประกอบการผลตของบรษทขามชาต ดงนนการคาสนคาอตสาหกรรมขนกลางจงมบทบาทความส าคญสงมากตอการคาระหวางประเทศของไทย อยางไรกตามการคาสนคาเกษตรและเกษตรแปรรปกยงคงมความส าคญสงตอประเทศไทยเชนกนเพราะสวนใหญเปนการใชวตถดบภายในประเทศและ

เชญ ไกรนรา: ส านกงานประสานความรวมมอระหวางประเทศ ส านกงานคณะกรรมการพฒนาการเศรษฐกจและสงคมแหงชาต ๒๖

สรางมลคาเพมภายในประเทศบางสวนเพอการสงออก ตลอดทงการเปนแหลงสรางงานจ านวนมากใหแกคนไทยโดยเฉพาะในพนทชนบท ๑๒.การปรบตวและบทบาทของไทยเพอการผลกดนใหเกดความกาวหนาในเวท WTO จากความส าคญของ WTO ดงทกลาวขางตน ท าใหไทยตองแสดงบทบาทใน WTO เพอปกปองและรกษาผลประโยชนของไทย ทงในฐานะผสงออกและในฐานะทจะตองใหการคมครองปกปองสนคาและบรการทมความออนไหวของประเทศ ตลอดจนในฐานะประเทศก าลงพฒนาขนาดกลางในเวทการคาโลก นอกจากไทยจะไดเขารวมการประชมตางๆ และเจรจาในนามของประเทศไทยแลว ไทยยงไดเขารวมประชมกบกลมประเทศสมาชกทมทาทคลายกนเพอแลกเปลยนความเหนในเรองสถานการณการเจรจา ตลอดจนเพอใหการผลกดนประเดนตางๆ ของไทยมน าหนกมากยงขนดวย เชน การเจรจาเพอจดท ากลไกปกปองฉกเฉนส าหรบการคาภายในกลมอาเซยนและรวมกบกลมประเทศก าลงพฒนาอนๆ เพอผลกดนเรองการแกไขปญหายาจ าเปน เปนตน ในบางเรองไทยกอาจเปนพนธมตรกบประเทศพฒนาแลวทมผลประโยชนรวมกน เชน

ในกลม Cairns ไทยเปนพนธมตรกบออสเตรเลย นวซแลนด และแคนาดา เพอผลกดนการเปดตลาดสนคาเกษตร

ในกลม Anti Dumping (AD) Friends ไทยเปนพนธมตรกบญปนแคนาดา นอรเวย และประเทศก าลงพฒนาเชน เกาหล ชล ฮองกง สงคโปร เปนตน เพอรวมกนผลกดนการปรบปรงแกไขความตกลง AD ใหลดการใชดลยพนจของผไตสวน และใหมความชดเจนและเปนธรรมมากขน

ในกลม Geographical Indication (GI) Friends ไทยเปนพนธมตรกบสหภาพยโรป และอนเดย เพอผลกดนใหมการขยายความคมครองสนคาทจะไดรบการคมครองสงบงชทางภมศาสตร

ในกลม G20 ไทยไดเขารวมกบประเทศก าลงพฒนา เชน บราซล จน อนเดย อนโดนเซย เปนตน เพอสรางพลงตอรองกบประเทศพฒนาแลว เชน สหรฐอเมรกา และสหภาพยโรป ใหเปดตลาด เลกการอดหนนสงออก และลดการอดหนนภายในสนคาเกษตร ซงหากไมไดเขารวมกบกลมพนธมตรเหลานคงจะเปนเรองยากทจะตอรองกบประเทศขนาดใหญใหเปดเสรภาคเกษตร

นอกจากน องคการการคาโลกไดสรางเวทในการรองเรยนขอพพาททางการคาและไทยมแนวรวมใน การตอสกบประเทศใหญในกรณทประเทศเหลานนมการใชมาตรการทบดเบอนการคา ซงไทยไดรบประโยชนและชนะคดทประเทศอนๆ กดกนการคาแลวในหลายกรณ

๑๓.ขอเสนอแนะประเดนเชงนโยบายเพอเชอมโยงการด าเนนงานดานการคาและการพฒนาภายใตองคการการคาโลกกบแผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาตฉบบท ๑๑ ความรวมมอในการด าเนนการเปดเสรทางการคาโดยการลดภาษน าเขาสนคาระหวางประเทศสมาชกทงในระดบพหภาคและระดบภมภาคภายใตองคการการคาโลกสงผลกระทบประเทศไทยไดรบประโยชนในการสงออกสนคาและขยายมลคาการคาระหวางประเทศและมความจ าเปนตองปรบตวเพอใหสามารถไดรบประโยชนจากการคาเสรอยางตอเนองและยงยน โดยมประเดนขอเสนอแนะเชงนโยบายทควรพจารณาประกอบดวย

เชญ ไกรนรา: ส านกงานประสานความรวมมอระหวางประเทศ ส านกงานคณะกรรมการพฒนาการเศรษฐกจและสงคมแหงชาต ๒๗

๑) การปรบโครงสรางการผลตและอตสาหกรรมภายในประเทศ ยกระดบเทคโนโลยการผลตและมาตรฐานสนคาสงออกทส าคญ เชน สนคาเกษตร และสนคา

อปโภคบรโภคทไมคงทน เพอเปนแหลงจางงานใหแกแรงงานจ านวนมากในชนบทและลดความยากจน พรอมทงด าเนนการควบคไปกบการปรบไปสกจกรรมการผลตทสรางมลคาเพมทใชเทคโนโลยระดบกลางและระดบสง เชน อตสาหกรรมอเลคทรอนคส และอปกรณขนสง เพอเสรมสรางขดความสามารถในการแขงขนของประเทศและขบเคลอนประเทศไทยใหรอดพนจากการตกอยในกบดกทมตอประเทศทมระดบรายไดปานกลาง

สงเสรมการพฒนาชนบทโดยการพฒนาอตสาหกรรมในชนบทและเชอมโยงกบเครอขายการ ผลตและการตลาดระดบภมภาค ระดบชาต และระดบนานาชาต

บรณาการการก าหนดนโยบายดานการผลตและการคาระหวางประเทศของประเทศใหม เอกภาพโดยใหความส าคญเปนพเศษกบมาตรการทเปนขอจ ากดทางวชาการตอการคาของประเทศสมาชกองคการการคาโลกทมมากขน เพอใหการผลตของสาขาเกษตร อตสาหกรรม และบรการสอดคลองกบศกยภาพทางการคาระหวางประเทศ โดยมเปาหมายรวมเพอสรางพลงในการขบเคลอนไปสการยกระดบขดความสามารถในการแขงขนของประเทศ

๒) การด าเนนการตามขอตกลงทางการคาเสร ใชประโยชนจากความตกลงการคาเสรเพอสงเสรมการสงออกสนคาและบรการ และชวยเหลอ

ผประกอบการอตสาหกรรมและการคา หรอกลมเกษตรกรทไดรบผลกระทบจากการเปดเสรทางการคา ขยายตลาดการคาไปยงภมภาคอนๆ ทมศกยภาพ เชน อาเซยน ภมภาคอเมรกาใต อเมรกา

เหนอ อาฟรกา และเอเชยใต เปนตน สงเสรมความรวมมอเพอการคนควาวจยดานการคาระหวางประเทศกบภาควชาการและ

สถาบนการวจย เพอสรางความเชอมโยงทางวชาการและเปนแหลงขอมลและองคความรดานการคาระหวางประเทศและการเปลยนแปลงอยางรวดเรวของขอจ ากดดานวชาการตอการคา ตลอดทงการเผยแพรองคความรดานการคาระหวางประเทศทเปนปจจบนสสาธารณะอยางกวางขวางเพอน าไปสการปรบตวของทกภาคสวนของสงคมไทยใหรเทาทนการเปลยนแปลงของโลกในยคของการเปดเสรทางการคา

ใหความชวยเหลอทางวชาการดานการคาเพอการพฒนากบประเทศดอยพฒนารวมทงประเทศ เพอนบานและสมาชกกลมประเทศอาเซยนเพอสรางโอกาสในการขยายความสมพนธทางการคา

๓) การประสานการเจรจาความตกลงทางการคาภายใตองคการการคาโลก มสวนรวมในการเรงรดการเจรจาภายใตกรอบความตกลงทางการคารอบโดฮาใหม

ความกาวหนาเพอน าไปสความสมดลของการคาเพอการพฒนาทกระดบ ผลกดนการเจรจาการลดภาษในรายอตสาหกรรมทไทยมจดแขงกบประเทศพนธมตรเพอขยาย

การสงออกและสรางแนวรวมเพอการผลกดนการเจรจาเปดตลาดสนคาอตสาหกรรม เสรมสรางบทบาททเดนชดของไทยในการผลกดนการเจรจาการเปดตลาดสนคาเกษตรในกลม

ประเทศพฒนาแลว

เชญ ไกรนรา: ส านกงานประสานความรวมมอระหวางประเทศ ส านกงานคณะกรรมการพฒนาการเศรษฐกจและสงคมแหงชาต ๒๘

เอกสารอางอง

Jo-Ann Crawford and Roberto V.Fiorentino.๒oo๕.The Changing Landscape of Regional Trade Agreements. World Trade Organization. Geneva. World Trade Organization.๒oo๘.Fourth Revision of Draft Modalities for Non-Agricultural Market Access. Negotiating Group on Market Access. World Trade Organization.๒oo๙.International Trade Statistics ๒oo๙. World Trade Organization. Geneva. World Trade Organization.๒o๑o. Understanding the WTO. Fifth Edition. World Trade Organization. Geneva. http://www.acfs.go.th/km/wto.php http://blog.eduzones.com/offy/4475 http://www.dtn.go.th/dtn/index.php http://www.dtn.go.th/dtn/tradeinfo/กฎเกณฑทางการคา.pdf www.//http://www2.ops3.moc.go.th/ http://www.ops3.moc.go.th/infor/MenuComTH/trade_sum/report.asp http://www.thailandwto.org/DocThaiWto.asp http://en.wikipedia.org/wiki/Kennedy_Round