รศ.สมพร อศวลานนท นกวชาการอาวโส สถาบนคลงสมองของชาต

เวทสมมนาทางวชาการ เทคโนโลยการผลตขาวแหงอนาคต จดโดย” ” สมาคมสอมวลชนเกษตรแหงประเทศไทย รวมกบ อมแพค เมองทองธาน ณ Hall 1-2 อมแพค เมองทองธาน กรงเทพฯ วนพฤหสบดท

17 กนยายน 2558 เวลา 9.00-12.00 น

สถาบนคลงสมองของชาต

สถานการณขาวไทยในตลาดการคาขาวโลก จดออนและความทาทาย

E-mail:somporn@knit.or.th

หวขอการนำาเสนอ

1. สถานการณทกดดนการคาขาวของไทยในตลาดการคาขาวโลก2. จดออนของขาวไทยในชวงทศวรรษทผานมา3 .ขาวไทยภายใตความทาทายใหม

เวทสมมนาทางวชาการ เทคโนโลยการผลตขาวแหงอนาคต จดโดย” ” สมาคมสอมวลชนเกษตรแหงประเทศไทย รวมกบ อมแพค เมองทองธาน ณ Hall 1-2 อมแพค เมองทองธาน กรงเทพฯ

1. สถานการณทกดดนการคาขาวของไทยในตลาดการคาขาวโลก

สถาบนคลงสมองของชาต

เวทสมมนาทางวชาการ เทคโนโลยการผลตขาวแหงอนาคต จดโดย” ” สมาคมสอมวลชนเกษตรแหงประเทศไทย รวมกบ อมแพค เมองทองธาน ณ Hall 1-2 อมแพค เมองทองธาน กรงเทพฯ

ตลาดการคาขาวโลกมการขยายตวของอปทานสงออก

ทมา : Grain : World Markets and Trade, USDA, March 2015

การคาขาวโลกมจำานวน 43.22 ลานตนหรอประมาณ 9.06% ของผลผลตขาวโลก(477 ลานตน) ในขณะทมจำานวนสตอกในป 2557 มประมาณ 106.46 ลานตนทำาใหอปทานขาวโลกมมากกวาอปสงคอยมาก และกดดนราคาในทศทางขาลง

2003/0

4

2004/0

5

2005/0

6

2006/0

7

2007/0

8

2008/0

9

2009/1

0

2010/1

1

2011/1

2

2012/1

3

2013/14

0

100

200

300

400

500

600

0

100

200

300

400

500

600

700

Production TY Exports Domestic ConsumptionEnding Stocks US Southern long grain milled Thailand 5% ParboiledVietnam 5% Brokens

อปทา

น แล

ะอปส

งค (ห

นวย:

ลาน

ตน)

ราคา

หนวย

: Us$

per

ton

s

1. สถานการณทกดดนการคาขาวของไทยในตลาดการคาขาวโลก

ภมภาคทมสวนเกนของขาวมากไดแกอาเซยนและเอเซยใต

ทมา : 1/ World Food Statistic and Kyushu University, Faculty of Agriculture; 2/ Grain : World Markets and Trade , January 2013

ภมภาค จำานวนประชากร(ลาน

คน)1/

ปรมาณการบรโภค

(ลานตน)2/

ปรมาณการผลต (ลาน

ตน)2/

การผลตเกนการบรโภค

(ลานตน)เอเชย 3,755.87 409.71 428.56 +18.85รอยละ 85.81 89.83

-เอเซยตะวนออก 1550.67 162.66 157.59 -5.07

-เอเซยใต 1610.60 144.01 154.29 +10.28

-เอเซยตะวนออกเฉยงใต 594.60 103.04 116.68 +13.64

ตะวนออกกลาง 276.90 9.16 2.45 -6.70

อเมรกา 891.10

22.99 23.67 +0.68สหภาพยโรป 520.20 3.25 1.97 -1.28โซเวยตยเนยนเดม 284.80 1.53 1.21 -0.32

แอฟรกา 989.50

30.14 17.95 -12.19อนๆ 84.60 0.68 1.27 +0.59

รวม 6,838.20 477.46 477.08 -0.38

ปรมาณการบรโภค และการผลตขาวในรปขาวสารของโลก ป 2556/57

1. สถานการณทกดดนการคาขาวของไทยในตลาดการคาขาวโลก

ทมา: USDA อางใน “Southeast Asia’s Rice Surplus” by K. Baldwin; N. Childs; J. Dyck and J. Hansen, USDA, December 2012

การเปนผสงออกสทธของอาเซยนมแนวโนมขยายตวกดดนตอการเพมปรมาณขาวในตลาดการคาขาวโลกการผลตขาวของอเซยน 116.68 ลานตน สวนการบรโภค 103.04 ลานตนและมสวนเกน 13.64 ลานตน การเพมขนขอปทานจากเมยนมาร และกมพชา และนโยบายพงพงตนเองของ อนโดนเชย และฟลปปนส ทำาใหเกดการหดตวของการนำาเขาและมขาวสวนเกนเพมขน

นำาเขาป 2557 ของ ASEAN รวม 4.42 ลานตน ตำากวาป 2554 ซงนำาเขา 6.50 ลานตน ลดลง 2.08 ลานตน

ป 2557 สงออกของASEANรวม 16.10 ลานตน ตำากวาป 2554 ซงสงออก 19.25 ลานตนลดลง 3.15 ลานตน

1. สถานการณทกดดนการคาขาวของไทยในตลาดการคาขาวโลก

คแขงขนขาวไทยในทกระดบตลาดการคาขาวโลกมมากขน

ตลาดขาวระดบพรเมยมตลาดขาวพรเมยม ไดแกตลาดขาวหอมมการแขงขนทมากกวาเดมเพราะเวยดนามไดพฒนาการผลตขาวคณภาพพรเมยมและสามารถสงอกขาวหอมมะลในระดบราคาทตำากวาไทยอยางมาก ในขณะกมพชามการสงออกขาวหอมมากขน อกทงจนและสหรฐฯ ตางกไดมการพฒนาการผลตขาวหอมดวยเชนกน

ตลาดขาวสารเจา 5% และ 25% เปนตลาดขาวทมการแขงขนสง เวยดนาม อนเดย และรวมถงประเทศทจะเขามาแขงขนใหมในตลาดไดแกเขมรและพมา รวมถงขาวจากกลมประเทศในละตนอเมรกา ขาวในกลมนของไทยกำาลงแขงขนไมได และถกแทนทโดยคแขงขนทมตนทนทตำากวา

ตลาดขาวสารเจา 5% และ 25%

ตลาดขาวนงตลาดขาวนงเปนตลาดในแอฟรกาและตะวนออกกลางซงเดมอนเดยเปนผสงออกขาวนงไปในตลาดแอฟรการายใหญ แตจากป 2551 เปนตนมาทอนเดยหยดการสงออก ทำาใหขาวนงจากไทยเขาไปแทนตลาดขาวนงของอนเดย แมไทยจะสงออกขาวนงไดมากแตการทอนเดยกลบมาสงออกในป 2554เปนตนมา ทำาใหตลาดขาวนงมการแขงขนมากขน

1. สถานการณทกดดนการคาขาวของไทยในตลาดการคาขาวโลก

ขาวหอมมะลไทยทวาเยยมพบวาสวนแบงการตลาดกำาลงหดตว

ทมา: Saminder Bedi, 2014

หนวย: พนตน

เวยดนามและกมพชาถอครองตลาดเพมขน

1. สถานการณทกดดนการคาขาวของไทยในตลาดการคาขาวโลก

ขาวขาว

...

ขาวขาว

10%

ขาวขาว

25%

ขาวหอมมะล

ขาวปทมธาน

ขาวอนๆ

0500000

10000001500000200000025000003000000

ไทย เวยดนาม

หนวย

: ตน

ตลาดนอกเอเชย ป 2554

ทมา : จดทำาจากฐานขอมลสภาหอการคาแหงประเทศไทย และ Vietnam Grain and Feed Annual 2012 และ 2014

ขาวขาว

100%

ขาวขาว

10%

ขาวขาว

25%

ขาวหอม

มะล

ขาวปทมธาน

ขาวอน

ๆ0.00

500,000.001,000,000.001,500,000.002,000,000.002,500,000.00 ไทย เวยดนาม

หนวย

: ตน

ตลาดในเอเชย ป 2554

9

0500000

10000001500000200000025000003000000

ไทยเวยดนาม

หนวย

:ตน

ขาวขาว

5%

ขาวขาว

15%

ขาวขาว

100% ขาวน

ง

ขาวหอมปทมธาน

10

200000400000600000800000

100000012000001400000160000018000002000000

ไทยหนวย

:ตน

ตลาดในเอเชย ป 2556ตลาดนอกเอเชย ป 2556

ขาวไทยแขงขนกบขาวเวยดนามไมไดในตลาดอาเซยนเวยดนามเปนผครองตลาดในอาเซยนมาหลายปแลว

1. สถานการณทกดดนการคาขาวของไทยในตลาดการคาขาวโลก

ทมา:คำานวณจากฐานขอมลของสำานกงานเศรษฐกจการเกษตรดวยความรวมมอกบกรมศลกากร

แอฟรกาเปนตลาดทสำาคญของขาวไทย

10

ASEAN

Non-ASEAN

Middle ea

st

Europe

Russia

America

Australi

aAfric

aOther

-

500,000

1,000,000

1,500,000

2,000,000

2,500,000

3,000,000

3,500,000

4,000,000

4,500,000

5,000,000

5,500,000

6,000,000

6,500,000

ปรมาการสงออกขาวไทยไปยงภมภาคตางๆ ป 2552-2557 (ตน)

255225532554255525562557

1. สถานการณทกดดนการคาขาวของไทยในตลาดการคาขาวโลก

ปรมาณการสงออกขาวไทยป 2555-2557 แยกตามประเภทขาว

ทมา: ป 2555จากสภาหอการคาไทย; ป 2556-57 จากสมาคมผสงออกขาวไทย

ตลาดสงออกขาวไทยแตกตางไปตามชนดของขาว

ขาวสารเจา 100%

ขาวสารเจา 5%

ขาวสารเจา 10%

ขาวสารเจา 15%

ขาวสารเจา 25%

ขาวกลอง ขาวหอมมะล ขาวหอมปทม ขาวนง ขาวเหนยว ขาวอน ๆ -

500,000

1,000,000

1,500,000

2,000,000

2,500,000

3,000,000

3,500,000 หนวย: ตน

1. สถานการณทกดดนการคาขาวของไทยในตลาดการคาขาวโลก

เอเชยอาเซ

ยน

ตะวนออกกลาง

ยโรป EUแอฟรก

า

อเมรกา

โอเชยเนย รวม

- 500,000

1,000,000 1,500,000 2,000,000 2,500,000 3,000,000 3,500,000 4,000,000

ปรมาณการสงออกขาวนง 2553-57 (ตน)

25532554255525562557

ทมา:คำานวณจากฐานขอมลของสำานกงานเศรษฐกจการเกษตรดวยความรวมมอกบกรมศลกากร

การกระจายขาวไทยแตละประเภทในตลาดสงออกมความแตกตางไปตามภมภาค

เอเชย

ตะวนออกกลาง EU

อเมรกา

รวม -

500,000

1,000,000

1,500,000

2,000,000

2,500,000

3,000,000

ปรมาณการสงออกขาวหอมมะล 2553-57 (ตน)

25532554255525562557

1. สถานการณทกดดนการคาขาวของไทยในตลาดการคาขาวโลก

เอเชย

ตะวนออกกลาง EU

อเมรกา

รวม -

100,000 200,000 300,000 400,000 500,000 600,000 700,000 800,000 900,000

ปรมาณการสงออกขาวขาว 100% 2553-57 (ตน)

25532554255525562557

เอเชย

ตะวนออกกลาง EU

อเมรกา

รวม -

500,000 1,000,000 1,500,000 2,000,000 2,500,000 3,000,000 3,500,000

ปรมาณการสงออกขาว 5% 2553-57 (ตน)

25532554255525562557

เอเชยอาเซ

ยน

ตะวนออกกลาง

ยโรป EUแอฟรก

า

อเมรกา

โอเชยเนย รวม

- 400,000 800,000

1,200,000 1,600,000

ปรมาณการสงออกขาว 25% 2553-57 (ตน)

25532554255525562557

(ตอ)1. สถานการณทกดดนการคาขาวของไทยในตลาดการคาขาวโลก

สถาบนคลงสมองของชาตสถาบนคลงสมองของชาต14

2. จดออนของขาวไทยในชวงทศวรรษทผานมา

เวทสมมนาทางวชาการ เทคโนโลยการผลตขาวแหงอนาคต จดโดย” ” สมาคมสอมวลชนเกษตรแหงประเทศไทย รวมกบ อมแพค เมองทองธาน ณ Hall 1-2 อมแพค เมองทองธาน กรงเทพฯ

15

ภาคการเมองแทรกแซงอตสาหกรรมขาวไทยและทำาใหขาวจากพชเศรษฐกจกลายเปนพชการเมอง

การผลตขาวของไทยขายตวเพมขนมากในชวง สองทศวรรษทผานมา เกนกวาความตองการใชในประเทศถงกวา 60% ซงจะตองผลกดนไปสตลาดสงออกทมการแขงขนสง

การใชนโยบายยกระดบราคาใหสง เปนการจงใจสรางอำานาจผกขาดโดยภาครฐทงในตลาดขาวเปลอกและตลาดขาวสารสงออก สรางผลกระทบและนำามาซงความสญเสยทงในภาคการผลตและภาคการตลาด

ขาดความชดเจนในการสรางความสามารถในการแขงขนและยกระดบคณภาพของสนคาขาวในภาคการผลต แตกลบผลกดนใหตนทนการผลตขยายตว ละเลยในการจดการดานคณภาพ ทำาใหขาวไทยแขงขนไดยากขนในตลาดสงออก

2. จดออนของขาวไทยในชวง ทศวรรษทผานมา

การลงทนวจยในเรองขาวของไทยตำาเกนไปทำาใหการพฒนาตอยอดนวตกรรมทำาไดจำากด

ประเทศไทยมงบประมาณวจยนอยเพยง 0.31% ของ GDP ซงตำากวาประเทศ เกาหล (3.2%) สงคโปร(2.5%) และมาเลเชย(0.7%) อยมากทำาใหขาดการพฒนาทงกำาลงคนและ technologyการลงทนวจยมผลตอศกยภาพการผลตและความสามารถในการแขงขน โดยผานทางตนทนทลดลงหรอคณภาพทเพมขนเฉลยชวง 2550-2553 การลงทนวจยทางการเกษตรของไทยมจำากดเฉลยประมาณ 1,318 ลานบาทตอป เปนเงนวจยในขาวประมาณ 200 ลานบาท(ทมา: พงษเทพ อครธนกล 2554)

ผลตภณฑ พนทปลก1งบประมาณวจย

2550-532 งบวจยตอป3 (บาทวจย/ไร/ป)(ลานไร) (ลานบาท) (ลานบาท)

ขาว 69.90 740 185 316

2. จดออนของขาวไทยในชวง ทศวรรษทผานมา

Source: USDA, Economic Research Service

ความกาวหนาดานเทคโนโลยและการจดการมนอยทำาใหขาวไทยมความสามารถในการแขงขนลดลง

ประเทศ ตนทนขาวเปลอก(บาทตอตน)

ไทย 1/ 7,452เวยดนาม 2/ 5,615พมา 3/ 4,3531/ Somporn Isvilanonda and Piyatat Palanuruk, Agribenchmark(2013); 2/ Nguyen Tri Khiem (December 2013); 3/ Kyaw Myint, 2013;

ป ราคาขาวเปลอกความชน 15%(บาท/ตน)

2558(10 ก.ค. ) 7,500-7,900ทมา: กรมการคาภายใน

ตนทนการผลตขาวของประเทศคแขงบางประเทศ

ราคาขาวเปลอกทพระนครศรอยธยา

ระดบตนทนการผลตขาวเปลอกทสงเปนปจจยสำาคญทสงผลกระทบตอความสามารถในการแขงขนในตลาดสงออกขาวไทยและสรางแรงกดดนในรบไรนา

2. จดออนของขาวไทยในชวง ทศวรรษทผานมา

ทมา : คำานวณเฉลยจากขอมล FAO Rice price report various issue

ยทธศาสตรขาวไทยขาดความเขาใจวาขาวเปนสนคาทดแทนไดงายและไมสามารถสรางอำานาจเหนอตลาดสงออกได เวนแตการสรางความจำาเพาะในตวสนคา

ขาว 5% ขาว 25% หอมมะล บาสมาต ขาวนง ป ไทย เวยดนาม ความตาง อนเดย ไทย เวยดนาม ไทย ปากสถาน ไทย

2553 492 416 +76 - 444 387 1,045 881 5322554 549 505 +44 409 511 467 1,054 1,060 5632555 573 432 +141 391 560 397 1,091 1,137 5942556 518 391 +127 402 504 363 1,180 1,372 5302557 423 410 +13 377 382 377 1,150 1,324 4352558(ม.ค.- พ.ค.) 407 361 +46 348 390 341 1,077 943 4122558(ส.ค.) 373 332 +41 339 362 316 997 888 387

ราคาสงออก F.O.B. ขาวสารของไทยเทยบกบคแขงบางประเทศหนวย:ดอลลาหสหรฐตอตน

2. จดออนของขาวไทยในชวง ทศวรรษทผานมา

นโยบายรฐทผานมามสวนผลกดนใหราคาขาวไทยขาดเสถยรภาพ

ไทยไมมอำานาจเหนอคแขงในตลาดการคาขาวโลก สนคาขาว 5% และ 25% เปนสนคาททดแทนกนไดด

ทมา: USDA “Grain: World Markets and Trade”, December 2013

2. จดออนของขาวไทยในชวง ทศวรรษทผานมา

สถาบนคลงสมองของชาตสถาบนคลงสมองของชาต20

3. มองขาวไทยภายใตความทาทายใหม

เวทสมมนาทางวชาการ เทคโนโลยการผลตขาวแหงอนาคต จดโดย” ” สมาคมสอมวลชนเกษตรแหงประเทศไทย รวมกบ อมแพค เมองทองธาน ณ Hall 1-2 อมแพค เมองทองธาน กรงเทพฯ

21

ไมใชมองแตเพยงวาผลผลตขาวไทยม 36 ลานตนขาวเปลอก เปนการผลตขาวนาป 27 ลานตน และขาวนาปรงประมาณ 11 ลานตน

ขาวนาปรง

การแยกสตรหมายถงวาการบรหารจดการขาวแตละชนดมความแตกตางกนและมกลไกตลาดทแตกตางกน

ขาวหอมมะลมผลผลต 8 ลานตนขาวเปลอก(4 ลานตนขาวสาร) ขาวเหนยว 7 ลานตนขาวเปลอก(3.5 ลานตนขาวสาร)ขาวพนธไวแสงอนๆ 3 ลานตนขาวเปลอก(1.5 ลานตนขาวสาร)ขาวพนธไมไวแสง 9 ลานตนขาวเปลอก ปลกในพนทชลประทาน

เปนขาวพนธไมไวแสง ประมาณ 11 ลานตนขาวเปลอก และมพนทชลประทานเปนแหลงผลตสำาคญ ปลกแลวแขงขนไมไดรวมขาวพนธไมไวแสง 20 ลานตนขาวเปลอก (13 ลานตนขาวสาร) ซงเปนขาวทมตลาดทดแทนไดงาย แขงขนสง จะปรบไปสขาวทมคณภาพมความจำาเพาะไดอยางไร

การบรหารจดการเรองขาวควรแยกเปนนโยบายหลายสตร3. มองขาวไทยภายใตความทาทายใหม

ขาวนาป เปนขาวทมตลาดจำาเพาะ

เหนอ อสาณ กลาง ใต รวม

ผลผลตขาวนาปเฉลย 54-56(ลานตนขาวเปลอก)ขาวเจา 6.63 7.40 5.77 0.44 20.24 ขาวเจาอนๆ 5.51 0.53 5.38 0.44 11.86 ขาวหอมมะล 1.12 6.87 0.39 - 8.38ขาวเหนยว 2.09 5.60 0.01 - 7.70

ผลผลตขาวนาปรงเฉลย 54-56(ลานตนขาวเปลอก) ขาวเจา 4.40 1.34 4.85 0.21 10.80

รวมการผลตทงป(ลานตนขาวเปลอก)ขาวเจาอนๆ 9.91 1.87 10.23 0.65 22.66

ขาวหอมมะล 1.12 6.87 0.39 - 8.38

ขาวเหนยว 2.09 5.60 0.01 - 7.70

รวมขาวทกชนด 13.12 14.34 10.63 0.65 38.74

(ตอ)

ทมา: คำานวณจากขอมล สศก.

3. มองขาวไทยภายใตความทาทายใหม

ขาวขาว20 บาท/กก.

ขาวมกลนหอม35บาท/กก.

ขาวทมองคประกอบโภชนาการสง

>70 บาท/กก.

ยทธศาสตรขาวไทย:ทำาอยางไรจะใชพนทเทาเดมแตไดรายไดเพมจากคณคาและมลคาของผลผลต

ทมา: ดดแปลงจาก Apichart Vannvichit

เครองสำาอางค/spa6,500 บาทตอกก.

เกษตรกรจะตองมการรวมตวกน(zoning หรอ Networking)โดยใชหลกของการจดการเชงคณคา

การใหความสำาคญกบการลงทนวจยทงการสรางคณคาจากตนนำาสปลายนำามความจำาเปน

3. มองขาวไทยภายใตความทาทายใหม

การสรางกลมใหเขมแขง มกระบวนการผลตทดจากตนนำาและเชอมตอกบกระบวนการกลางนำาและปลายนำา เพอใหเกดกระบวนการทำาธรกจโดยคำานงถงคณคา เชน การใชพนธจำาเพาะภายในกลม การใชเทคนคดจำาเพาะ(เชน ขาวหอมมะลอนทรย )การสรางระบบความปลอดภยในการผลตและการแปรรป

การนำาเอาทนทางสงคม ทรพยากรธรรมชาตสงแวดลอม วฒนธรรมและภมปญญาของชมชน มาขบเคลอนเพอสรางนวตกรรมในตวสนคา

สรางหลกคดภายใตกระบวนการจดการความร การตระหนกถงความเสยง การสรางรายไดและการประหยดรายจาย การสรางคณคามาตรฐานและความปลอดภยและความเชอถอในตวสนคา

ทำาอยางไรจะทำาใหระบบการผลตแบบ MASS ไปสการผลตแบบ Niche โดยอาศยชมชนเปนจดศนยกลาง

24

3. มองขาวไทยภายใตความทาทายใหม

ระบบการผลต(Production System)

ระบบการตลาด (

ทำาอยางไรจงจะใหเกดการใชนวตกรรมชวยตอเตมหวงโซอปทานขนเปนหวงโซคณคา

ระบบการแปรรป(Processing System) Marketing System)

ระบบการบรโภค (Consumption System)

ใชนวตกรรมและความคดเพมมลคาในหวงโซอปทาน

3. มองขาวไทยภายใตความทาทายใหม

High Antioxidants Selenium/ Folate/ Phytonutrients (สารฟฤกษเคม)

Low – medium glycemic index

Iron and high Fe bioavailability

Let Your Rice be

Your Medicine

ทมา: รชน คงคาฉยฉาย 2556

Good Quality High Nutrient For Longevity Lifeทำาอยางไรจะใหขาวเปนไดมากกวาอาหารจานหลก

3. มองขาวไทยภายใตความทาทายใหม

Country Standard

International Standard

มาตรฐานไทย

มาตรฐานสากลการเกษตรอาเซยน

ทำาอยางไรจะทำาใหเกษตรกรรายยอยคำานงถงมาตรฐานการผลตสนคาเพราะเปนความจำาเปนในยคของการคาเสร

27การกาวสยคการคาเสรความกาวหนาของเทคโนโลยและนวตกรรม

มาตรฐานสนคาเกษตรและอาหาร เชนขาวหอมมะลมาตรฐานระบบ (เชน GAP, Organic Thailand, GMP เปนตน)มาตรฐานชมชนมาตรฐานทวไปSPS/QIE/CODEX/ IPPC

มาตรฐาน IFOAM, USDA ORGANIC มาตรฐานทวไปSPS/QIE/CODEX/ IPPC/OIE

การเขาส Word Free Trade Economy ตามบรบทขององคการการคาโลก

มตเวลา

3. มองขาวไทยภายใตความทาทายใหม

ปจจยการผลต• เมลดพนธด• .ใชปจจยการผลตคณภาพ• จดการเครองมออยางม

ประสทธภาพ

การผลต• รวมทนาใหใหญขน• มมาตรบานการผลต• ใชเครองจกรกลเขาชวย• ทำาชลประทานไรนาใหมประสทธภาพการดแลหลงเกบเกยว

• แปรรปทด• เกบรกษาด• การขนสงด

การแปรรป• High VA processing• Processing by-products

การคา• สบทมาได• คณภาพด• ความปลอดภย• การตลาด

ธรกจ

สหกรณการเกษตร

การจดการทดนและทน

การสงเสรม การใหสนเชอ

Source:Dang Kim Son, 2014:

28

ทำาอยางไรจงจะสรางกระบวนการผลตและการตลาดของชมชนใหเกดเปนเครอขายทมขนาดใหญมความไดเปรยบตอขนาด

3. มองขาวไทยภายใตความทาทายใหม

ทำาอยางไรเกษตรกรรายยอยจะมความมนคงและยงยน

ไดรบคณคาจากการบรโภคอาหารทไดคณภาพ เปนมตรกบสงแวดลอม มความปลอดภย เขาถงไดและมอยอยางพอเพยง

ผกโยงเครอขายสรางเปนตลาดจำาเพาะ(nich market) มกลไกรบรองคณคา มชองทางในการกระจายสนคา ทเปนธรรม

สรางความจำาเพาะในคณคาของสนคา(niche product) ใชปจจยการผลตทเปนมตรตอสงแวดลอม มกลไกของกจกรรมและการจดการทด

ตระหนกถงความสำาคญของระบบนเวศ สภาพแวดลอมและทรพยากรธรรมชาต

ผผลต

การเชอมตอกจกรรม

กลางนำา

ผบรโภค

เสนทางสเกษตรก

รรมยงย

น

การรกษาไว

ซงความสมดลของ

สภาพแวด

ลอมทางธรรมชาตและ

คณภาพชวต

ทด

29

ดน นำา อากาศbiodiversity

สงคม

เศรษฐกจสงแวดลอม

เกษตรกรรมยงยน

คณภาพชวตทดของเกษตรกร

ประสทธภาพ ความเปนธรรม

การผสมผสานการ

ผลตพช และสตว

3. มองขาวไทยภายใตความทาทายใหม

ผลทตามมาเกษตรกรรายยอยจำานวนไมนอยตกอยในภาวะยากจนและไมมความมนคงในอาชพ

ทำาอยางไรจะสรางภมคมกนใหมใหกบชาวนา

ทมา: ดดแปลงจาก อภชาต วรรณวจตร 2557

ขาดความรการจดการไรนา

ขาดเทคนคในการปรบลดตนทน

ขาดเทคนคสระบบการผลตปลอดภย ไดมาตรฐาน ไดคณภาพ

เขาไมถงกลไกตลาด

3. มองขาวไทยภายใตความทาทายใหม

สถาบนการศกษาและหนวยงานราชการเขามาเสรมเพอเตมเตมชองวางการผลตการจดการ

สรางวธการจดการใหมสรางชองทางตลาดใหม

พนธจำาเพาะ

ความทาทายทจะสรางภมคมกนใหมใหกบชาวนาเพอความมนคงและยงยนในอาชพ

สรางนวตกรรมในตวสนคา ผลตภณฑทโดดเดน

การคาทเปนธรรม

ทมา: ดดแปลงจาก อภชาต วรรณวจตร 2557

ภาคธรกจเขามารวมเชอมตอโซอปทาน เปนการเตมชองวางการจดการทางการตลาด การสราง

มลคาเพมเพอการกระจายสนคาตอผบรโภค

ชมชนรวมอกนใหเขมแขง

ยกระดบการจดการในไรนาของเกษตรกรทำาการผลตโดยการตระหนกถงคณภาพ มาตรฐาน และความปลอดภย

ผกโยงการผลตใหเขากบแรงขบเคลอนทางการตลาดอยางเปนธรรมและมประสทธภาพ

3. มองขาวไทยภายใตความทาทายใหม

ขอบคณ

32

Q&A

เพราะการขยายตวทางเศรษฐกจทผานมาเกดจากการเพมปรมาณ (จำานวน) ของปจจยการผลตเปนหลกโดยไมไดเนนถงการจดการและการเพมคณคาเชงนวตกรรมของสนคา รวมถงการตระหนกถงคณภาพของปจจยทใชใหมศกยภาพการผลตทสงขน

ภาคการผลตขาวของไทยทผานมาเกดจากการขยายตวของการใชทรพยากรมากกวาการเพมศกยภาพการผลต

สภาวะความมจำากดของทรพยากรการผลต จะทำาใหการพฒนาตามแนวทางเดมมผลตภาพจากการผลตลดลงและสงผลตอการเพมขนของตนทนการผลต

เมอตลาดมการแขงขนมากขนในชวงเวลาทผานมากำาลงจะทำาใหการผลตขาวของไทยไมสามารถแขงขนได

2. จดออนของขาวไทยในชวง ทศวรรษทผานมา

33