Dünyanın En Hızlı Büyüyen Türev Piyasası Borsa İstanbul VİOP

03.05.2023 1

2015 DEĞERLENDİRME TOPLANTISI7 Ocak 2016

2015 Değerlendirme Toplantısı7 Ocak 2016

03.05.2023 2

İÇERİK

VİOP Ürün Portföyü Yönetici Özeti 2015 Rekorları Toplam İşlem Hacmi & Açık Pozisyon Gelişmeleri Ürün bazında İşlem Hacmi & Açık Pozisyon Gelişmeleri

Elektrik VİS Döviz VİS Döviz Opsiyon Endeks VİS Endeks Opsiyon Pay VİS Pay Opsiyon Dolar/Ons Altın ve TL/Gram Altın VİS

03.05.2023 3

VİOP’TA İŞLEM GÖREN VADELİ İŞLEM SÖZLEŞMELERİ

VİOP Vadeli İşlem Sözleşmeleri

Dayanak Varlıkları

Pay AKBNK, EREGL, GARAN, ISCTR, SAHOL, TCELL, THYAO, TUPRS, VAKBN,YKBNK

Endeks BIST 30

Döviz DolarTL, EuroTL, EUR/USD

Kıymetli Madenler Altın TL, Dolar/Ons

Emtia Ege Pamuk, Anadolu Buğday, Makarnalık Buğday

Enerji Elektrik

Yabancı Endeks SASX 10 Endeksi

Metal Hurda Çelik

Borsa Yatırım Fonu FBIST BYF

FaizAylık Gecelik Repo Oranı

Üç Aylık Gecelik Repo Oranı

03.05.2023 4

VİOP Opsiyon Sözleşmeleri Dayanak

Varlıkları

Pay

AKBNK, EREGL, GARAN, ISCTR,

SAHOL, TCELL, THYAO, TUPRS, VAKBN,

YKBNK

Endeks BIST 30 Mini BIST 30

Döviz DolarTL

VİOP’TA İŞLEM GÖREN OPSİYON SÖZLEŞMELERİ

03.05.2023 5

YÖNETİCİ ÖZETİ -I

Rekorlar 2015

Tüm zamanların (2005-2015) aylık/günlük işlem hacmi, işlem miktarı, işlem sayısı ve emir sayısı rekorları kırıldı.

2015 yılında gerçekleşen işlem hacmi 2014 yılına göre %32 artarak 575 milyar TL oldu. Sözleşme sayısı toplam işlem hacmi ise %52 artarak 90,3 milyon olarak gerçekleşti.

2015 yılında döviz vadeli işlem sözleşmelerinde gerçekleşen işlem hacmi 2014 yılına göre %224 artarak 104 milyar TL oldu.

İşlem hacminde endeks sözleşmeleri dışındaki sözleşmelerin ağırlığı %20’ye artırıldı. Tek ürüne bağımlılık azaldı.

03.05.2023 6

YÖNETİCİ ÖZETİ -II

2015 yılında ortalama toplam açık pozisyon sayısı 2014 yılına göre %83 artarak 875.314 adet oldu.

2015 yılında yabancı yatırımcıların toplam işlem hacmi %58 artış gösterek 327 milyar TL olarak gerçekleşti ve toplam işlem hacmindeki payı rekor kırarak %28 oldu.

2015 yılında gerçekleşen günlük ortalama işlem hacmi 2014 yılına göre %32 artarak 2,3 milyar TL oldu.

2015 yılında toplam 38 adet eğitim gerçekleştirildi.

Ülke çapında düzenlenen 3. VİOPS Sanal Portföy Yarışması 3-30 Nisan, 4. VİOPS Sanal Portföy Yarışması 5-30 Ekim tarihleri arasında gerçekleşti.

03.05.2023 7

Genel VİOP Verileri

03.05.2023 8

REKORLAR YILI 2015

25 ŞubatEndeks VİS

Günlük İşlem Hacmi4,6 milyar TL

25 MayısDolarTL VİS

Açık Pozisyon Sayısı357.696

28 AğustosPay VİS

Günlük İşlem Miktarı308.417

28 AğustosPay VİS

Günlük İşlem Hacmi136 milyon TL

31 AğustosEndeks VİS

Açık Pozisyon399.568

15 EkimDöviz Opsiyonİşlem Hacmi

276 milyon TL

26 EkimDöviz VİS Açık

Pozisyon427.800

30 EkimUSDTRY Döviz VİS


30 EkimPay Opsiyonİşlem Hacmi

30.675.000 TL

30 EkimPay Opsiyonİşlem Miktarı

68.400

30 EkimGünlük İşlem Miktarı

1.097.483

30 EkimGünlük İşlem Hacmi

5,1 milyar TL

30 EkimDöviz VİS


Ekim 2015Aylık Toplam İşlem

Hacmi55,7 milyar TL

24 KasımGünlük Emir Sayısı

1.040.690

27 KasımDöviz Opsiyon


Kasım 2015Döviz Opsiyon

Aylık İşlem Hacmi 1,5 milyar TL

Kasım 2015Döviz Opsiyon

Aylık İşlem Miktarı538.837

8 Aralık Elektrik VİSİşlem Hacmi

17,2 milyar TL

8 AralıkElektrik VİS

İşlem Miktarı1.449

25 AralıkPay VİS


31 AralıkElektrik VİS


31 AralıkPay VİS

İşlem Hacmi150,7 milyar TL

30 AralıkEndeks Opsiyon


30 AralıkPay Opsiyon


03.05.2023 9

2015 YILI ÖNEMLİ GELİŞMELER

Ocak 20152015 yılı itibariyle gelir

paylaşımına dayalı piyasa yapıcılık uygulamasına geçildi.

13 OcakLondra Borsası ile «Türev

Ürünler» anlaşması imzalandı.

2 Şubat İş Yatırım BIST 30 Endeks

Opsiyon Sözleşmelerinde piyasa yapıcılık faaliyetlerine başladı.

2 ŞubatFinans Yatırım Pay Vadeli İşlem

Sözleşmelerinde piyasa yapıcılık faaliyetlerine başladı.

2 MartGaranti Bankası piyasa yapıcısı

olduğu döviz ve altın sözleşmelerinde otomatik kotasyon vermeye başladı.

2 MartGedik Yatırım DolarTL Opsiyon Sözleşmelerinde piyasa yapıcı

oldu.

12 MartHurda Çelik ve FBIST Borsa Yatırım Fonu Vadeli İşlem Sözleşmelerinin unsurları

Genelgemize eklendi.

12 MartDöviz Vadeli İşlem

Sözleşmelerinin döngü ayları değiştirildi.

19 MartHatalı gerçekleşen işlemlerin

Borsa tarafından iptaline ilişkin prosedür yayınlandı.

2 NisanHurda Çelik Vadeli İşlem

Sözleşmeleri işleme açıldı.

1 Nisan1 Nisan 2015 tarihinden itibaren

VİOP’ta işlem gören döviz ve altın sözleşmelerine ait Düzey 1

verileri için kullanıcı ücreti alınmıyor.

16 NisanAltın sözleşmelerinin vade sonu uzlaşma fiyatlarında değişikliğe

gidildi.

03.05.2023 10

2015 YILI ÖNEMLİ GELİŞMELER - II

3 Nisan – 30 Nisan 3. VİOP Sanal Portföy

Yarışması (VİOPS) düzenlendi.

16 NisanAltın sözleşmelerinin vade sonu uzlaşma fiyatlarında

değişikliğe gidildi.

5 MayısFBIST Vadeli İşlem

Sözleşmeleri işleme açıldı.

1 HaziranAk Yatırım BIST 30 Endeks

Opsiyonlarında piyasa yapıcı oldu.

1 EylülAk Yatırım Pay vadelilerde

piyasa yapıcı oldu

14 Eylül BIST30 Endeksine dayalı vadeli işlem ve opsiyon

sözleşmeleri Londra Borsası Türev Piyasasında işlem

görmeye başladı.

1 EkimFinans Yatırım ve Deniz Yatırım Elektrik VİS’te

Piyasa Yapıcı oldu.

5 Ekim – 30 Ekim4. VİOP Sanal Portföy

Yarışması (VİOPS) düzenlendi.

21 EkimAylık/Üç Aylık Gecelik Repo Vadeli İşlem Sözleşmeleri

işleme açıldı.

21 EkimVİOP’ta ilk webinar etkinliği

opsiyon sözleşmeleri üzerine gerçekleştirildi.

2 Kasım İş Yatırım ve Ak Yatırım

Elektrik VİS’te piyasa yapıcı oldu.

13 KasımVİOP ve ICBC Tekstil Yatırım Renminbi Sözleşmelerinde

işbirliğini duyurdu.

30 Kasım Pay ile Endeks Opsiyon ve

Vadeli işlem Sözleşmelerinde öğle arası uygulamasına son verildi.

10 AralıkVİOP’ta ikinci webinar

etkinliği döviz opsiyonları üzerine gerçekleştirildi.

16 AralıkÇelik ve Enerji Piyasaları

Danışma Komiteleri kuruldu.

03.05.2023 11

YILLIK TOPLAM HACMİ

2015 yılında gerçekleşen işlem miktarı 2014 yılına göre %52 artış göstererek 90,3 milyon adet olmuştur.

2014 yılında toplam işlem miktarı 2013 yılına göre %11 artarak 59 milyon adet oldu.

2011 2012 2013 2014 20150

102030405060708090

100 74.362.5

53.5 59.5

90.3

İşlem Hacmi (sözleşme)

%52%11

-%16-%14

Mily

on

adet

03.05.2023 12

YILLIK TOPLAM İŞLEM HACMİ

2015 yılında gerçekleşen işlem hacmi 2014 yılına göre %32 artış göstererek 575 milyar TL olmuştur.

2014 yılında Piyasamız toplam işlem hacmi 2013 yılına göre %5 artarak 436 milyar TL olarak gerçekleşti.

2011 2012 2013 2014 20150

100

200

300

400

500

600 439.8 403.9 416.6 435.7

575.0İşlem Hacmi (milyar TL)

%32-%8 %3 %5

03.05.2023 13

2015 YILI TOPLAM İŞLEM HACMİ

Sözleşme Türü İşlem Hacmi (sözleşme) 2014

İşlem Hacmi (sözleşme) 2015

Değişim (2014-2015)

Endeks Vadeli 43.368.269 46.457.606 %7

Endeks Opsiyon 107.344 290.856 %171

Pay Vadeli 194.377 2.743.457 %1311

Pay Opsiyon 88.919 847.500 %853

Döviz Vadeli 14.068.406 36.944.429 %163

Döviz Opsiyon 26.801 1.462.346 %5356

Kıymetli Madenler Vadeli 1.597.961 1.475.998 -%8

Elektrik Vadeli 2.049 27.949 %1264

BYF Vadeli - 6.087 -

Toplam 59.452.114 90.254.216 %52

03.05.2023 14

2015 YILI TOPLAM İŞLEM HACMİ (TL)

Sözleşme Türü İşlem Hacmi (TL)2014

İşlem Hacmi (TL)2015

Değişim (2014-2015)

Endeks Vadeli 400.623.922.570 460.307.059.375 %15

Endeks Opsiyon 984.914.140 2.836.368.995 %188

Pay Vadeli 134.940.357 1.751.850.335 %1198

Pay Opsiyon 63.870.150 527.253.250 %726

Döviz Vadeli 31.986.126.488 103.608.640.569 %224

Döviz Opsiyon 60.005.550 4.196.083.225 %6893

Kıymetli Madenler Vadeli 1.867.597.277 1.463.283.349 -%22

Elektrik Vadeli 450.130 301.143.324 %66801

BYF Vadeli - 14.194.835 -

Toplam 435.721.826.048 575.005.895.535 %32

03.05.2023 15

YILLIK İŞLEM HACMİ GELİŞMELERİ

İşlem Hacmi (TL) 2014 2015 Değişim (2014-2015)

Vadeli İşlem Sözleşmeleri 434.613.036.208 567.446.190.061 %31

Opsiyon Sözleşmeleri 1.108.789.840 7.559.705.470 %582

İşlem Hacmi (sözleşme) 2014 2015 Değişim

(2014-2015)

Vadeli İşlem Sözleşmeleri 59.229.050 87.653.514 %48

Opsiyon Sözleşmeleri 223.064 2.600.702 %1066

03.05.2023 16

İŞLEM HACMİNİN ÜRÜN BAZINDA KIRILIMI

%80,05

%18,02 %0,30

%0,49

%0,25

%0,73

%0,09

2015 İşlem Hacmi Dağılımı

Endeks Vadeli - %80,05Döviz Vadeli - %18,02Pay Vadeli - %0,3Endeks Opsiyon - %0,49Kıymetli Madenler - %0,25Döviz Opsiyon - %0,73Pay Opsiyon - %0,09

%91,94

%7,34

%0,43

%0,23

%0,01

%0,03

%0,01


Endeks Vadeli - %91,94Döviz Vadeli - %7,34Kıymetli Madenler - %0,43Endeks Opsiyon - %0,23Pay Opsiyon - %0,01Pay Vadeli - %0,03Döviz Opsiyon - %0,01

03.05.2023 17

İŞLEM HACMİNİN ÜRÜN BAZINDA KIRILIMI

%93,37

%5,46 %1,14

%0,02

%0,01


Endeks Vadeli - %93,37Döviz Vadeli - %5,46Kıymetli Madenler - %1,14Endeks Opsiyon - %0,02Pay Opsiyon - %0,01

%91,94

%7,34

%0,43

%0,23

%0,01

%0,03

%0,01


Endeks Vadeli - %91,94Döviz Vadeli - %7,34Kıymetli Madenler - %0,43Endeks Opsiyon - %0,23Pay Opsiyon - %0,01Pay Vadeli - %0,03Döviz Opsiyon - %0,01

03.05.2023 18

İngiltere%49

Diğer ülkeler (<< >> ile işaretlenmiş) :KKTC, Almanya, Fransa, İrlanda, Amerika Birleşik Devletleri, Azerbaycan, Cayman Adaları, Saint Vincent ve Grenadinler, Belize, Bulgaristan, İsveç, Lüksemburg, Japonya, Rusya Federasyonu, Polonya, Yunanistan, Kuveyt, İran (İslam Cumhuriyeti), İzlanda, Moldova Cumhuriyeti, Birleşik Arap Emirlikleri, Tunus, Özbekistan, Pakistan, Hırvatistan, Singapur

Poland31

Hollanda%29

Malta%13Avusturya

%1

Avustralya%2

G. Afrika%1

İŞLEM HACMİNİN ÜLKELERE GÖRE KIRILIMI

KKTC %3

03.05.2023 19

İŞLEM HACMİNİN ÜLKELERE GÖRE KIRILIMI

2015 2014 2013

ÜLKE ADI İŞLEM HACMİ ORAN ÜLKE ADI İŞLEM HACMİ ORAN ÜLKE ADI İŞLEM HACMİ ORAN

İngiltere 144.725.989.272 %49 İngiltere 136.001.115.290

%75 İngiltere 49.050.418.687 %78

Hollanda 85.722.453.549 %29 Hollanda 28.104.190.624 %15 Hollanda 7.640.861.419 %12

Malta 37.657.860.460 %13 Avustralya 7.755.657.283 %4 Avustralya 2.370.240.613 %4

KKTC 9.192.653.093 %3 Polonya 2.075.862.880 %1 Cayman Adaları 1.164.941.155 %2

Avustralya 7.401.563.841 %2 Cayman Adaları 1.615.931.886 %1 İsveç 699.959.500 %1

Güney Afrika 3.050.087.875 %1 Almanya 1.181.222.078 %1 İrlanda 677.752.803 %1

Avusturya 2.471.110.879 %1 İrlanda 1.076.299.495 %1 Fransa 627.459.705 %1

03.05.2023 20

USD/TRY OPSİYON OYNAKLIK (1 AY)

03.05.2023 21

DÖVİZ VADELİ İŞLEM SÖZLEŞMELERİ

2015 yılında gerçekleşen işlem hacmi ise 2014 yılına göre %224 artış göstererek 104 milyar TL olmuştur.

2014 yılında döviz vadeli işlem sözleşmeleri toplam işlem hacmi 2013 yılına göre %41 artarak 32 milyar TL oldu.

2013 2014 20150

20

40

60

80

100

120

22.73 31.99

103.61

İşlem Hacmi (milyar TL)

%41

%224

03.05.2023 22

AYLIK TOPLAM İŞLEM HACMİ

Ocak ayı hariç 2015’in tüm aylarında 2014’e göre daha yüksek hacim gerçekleşmiştir. 2015 yılı Ekim ayında 56 milyar TL ile tüm zamanların aylık işlem hacmi rekoru kırılmıştır.

Ocak Şubat Mart Nisan Mayıs Haziran TemmuzAğustos Eylül Ekim Kasım Aralık0

10,000,000,000

20,000,000,000

30,000,000,000

40,000,000,000

50,000,000,000

60,000,000,000

201320142015

03.05.2023 23

GÜNLÜK ORTALAMA İŞLEM HACMİ

2015 yılında günlük ortalama işlem hacmi 2014 yılına göre %32 artarak 2,3 milyar TL’ye yükselmiştir

Ocak Şubat Mart Nisan Mayıs Haziran Temmuz Ağustos Eylül Ekim Kasım Aralık0

500,000,000

1,000,000,000

1,500,000,000

2,000,000,000

2,500,000,000

3,000,000,000

2014 2015

03.05.2023 24

TOPLAM AÇIK POZİSYON SAYISI

2015 yılında ise günlük ortalama toplam açık pozisyon sayısı 2014 yılına göre %83 artarak 875.314 adet olmuştur.

Ocak Şubat Mart Nisan Mayıs Haziran TemmuzAğustos Eylül Ekim Kasım Aralık

201320142015

875.314

%83

03.05.2023 25

TOPLAM AÇIK POZİSYON SAYISI

2015 yılında ise günlük ortalama toplam açık pozisyon sayısı 2014 yılına göre %83 artarak 875.314 adet olmuştur.

2011 2012 2013 2014 20150

100,000200,000300,000400,000500,000600,000700,000800,000900,000

340,160 356,810 390,501478,849

875,314

Günlük Ortalama Açık Pozisyon Sayısı

%5

%9%23

%83

03.05.2023 26

İŞLEM HACMİNİN YERLİ/YABANCI KIRILIMI

2015 yılında yabancı yatırımcıların işlem hacmindeki payı %28’e çıktı.

%72

%28

2015

YerliYabancı

%76

%24

2014

YerliYabancı

03.05.2023 27

İŞLEM HACMİNİN YERLİ/YABANCI KIRILIMI – II

2011 2012 2013 2014 20150

100,000,000,000

200,000,000,000

300,000,000,000

400,000,000,000

500,000,000,000

600,000,000,000

700,000,000,000

800,000,000,000

900,000,000,000

746,515,313,597679,091,719,924

627,580,023,095664,824,362,186

816,087,629,465

133,083,264,931128,773,757,026

205,638,276,287206,619,289,912

320,657,714,820

YerliYabancı

-%9%23

-%8 %6

-%3

%60%0,5 %55

• Yerli – Yabancı işlem hacimleri çift taraflı olarak verilmektedir.

03.05.2023 28

İŞLEM HACMİNİN YERLİ/YABANCI KIRILIMI – III

2011 2012 2013 2014 2015

%85 %84

%75 %76%72

%15 %16

%25 %24%28

YerliYabancı

03.05.2023 29

İŞLEM HACMİNDE YABANCI YATIRIMCI PAYI

2011 2012 2013 2014 20150

50,000,000,000

100,000,000,000

150,000,000,000

200,000,000,000

250,000,000,000

300,000,000,000

350,000,000,000

133,083,264,931128,773,757,026

205,638,276,287 206,619,289,912

320,657,714,820

%55

-%3%60

%0,5

03.05.2023 30

İŞLEM HACMİNİN BİREYSEL/KURUMSAL KIRILIMI

2015 yılında işlem hacmimizin %63’ü bireysel yatırımcılar tarafından, %37’si kurumsal yatırımcılar tarafından gerçekleştirildi.

%63

%37

2015

Bireysel

Kurumsal

%64

%36

2014

BireyselKurumsal

03.05.2023 31

AÇIK HESAP SAYISI

2015 yılında piyasamızda açık hesap sayısı, %14 artarak 107.274 oldu.

* 2015 verisi olarak 31/12/2015 tarihindeki açık hesap sayısı verilmektedir.

2011 2012 2013 2014 20150

20,000

40,000

60,000

80,000

100,000

120,000

72,22681,192

88,227 94,430107,274

Hesap Sayısı%14

%9 %7%12

03.05.2023 32

İŞLEM YAPAN HESAP SAYISI

İşlem yapan hesap sayısı 2015’te bir önceki yıla göre %17 artarak aylık ortalama 7.437 oldu. 2013 yılında bu sayı 6.229 iken 2014 yılında 6.345 olarak gerçekleşmiştir.

Oca. Şub. Mar. Nis. May. Haz. Tem. Ağu. Eyl. Eki. Kas. Ara.4,500

5,000

5,500

6,000

6,500

7,000

7,500

8,000

8,500

6,724 6,430

6,076

6,385

6,7367,009

6,1836,004 6,102

5,258

5,536

6,3006,450

6,334

6,681 6,776

5,9826,234

5,740

6,197 6,2806,428

6,288

6,7546,742

7,092

7,6057,386 7,293

7,680

7,212

7,579

7,269

7,8887,775 7,728

İşlem Yapan Hesap Sayısı- 2013 İşlem Yapan Hesap Sayısı- 2014 İşlem Yapan Hesap Sayısı- 2015

03.05.2023 33

İŞLEM YAPAN HESAP SAYISI

2013 2014 20155,600

5,800

6,000

6,200

6,400

6,600

6,800

7,000

7,200

7,400

7,600

6,2296,345

7,437

%2

%17

03.05.2023 34

TOPLAM İŞLEM HACMİNDE İLK 10 ÜYE

*Üye bazında işlem hacimleri çift taraflı olarak verilmektedir.

Sıra Üye Adı 2014 Yılı İşlem Hacmi*

2015 Yılıİşlem Hacmi* Değişim (%)

2015 İşlem Hacmindeki Payı

(%)

1 TEB YATIRIM 94.678.825.663 165.723.649.817 %75 %14,60

2 İŞ YATIRIM 96.823.951.698 100.260.924.990 %4 %8,83

3 GARANTİ YATIRIM 57.433.300.719 97.820.052.784 %70 %8,62

4 SANKO MENKUL 38.272.232.751 75.629.136.898 %98 %6,66

5 YAPI KREDİ YATIRIM 43.422.847.997 59.767.508.811 %38 %5,26

6 GEDİK YATIRIM 33.748.492.575 51.459.010.338 %52 %4,53

7 YATIRIM FİNANSMAN 33.664.634.027 43.245.951.234 %28 %3,81

8 AK YATIRIM 28.747.294.390 40.244.214.451 %40 %3,55

9 CREDIT SUISSE 27.710.779.648 38.247.940.830 %38 %3,37

10 DENİZ YATIRIM 35.213.146.330 35.023.338.104 -%1 %3,09

03.05.2023 35

VİOP PİYASA YAPICILARI

SÖZLEŞMELER PİYASA YAPICI Pay VİS İş Yatırım

Finans YatırımAk Yatırım

BIST 30 Endeks Opsiyon İş YatırımAk Yatırım

DolarTL Opsiyon Garanti BankasıElektrik VİS Deniz Yatırım – Zorlu

Finans Yatırım – Fina İş Yatırım – Naksan, Aksa, Odaş Ak Yatırım - Enerjisa

FBIST BYF VİS Finans Yatırım

Gelir Paylaşımına Dayalı Piyasa Yapıcılık Kapsamında Sözleşmeler

SÖZLEŞMELER PİYASA YAPICI DolarTL VİS Garanti Bankası EuroTL VİS Garanti Bankası EUR/USD VİS Garanti Bankası Altın VİS Garanti Bankası Dolar/Ons Altın VİS Garanti Bankası

Diğer Piyasa Yapıcılık Kapsamında Sözleşmeler

03.05.2023 36

Elektrik Vadeli İşlem Sözleşmeleri

03.05.2023 37

ELEKTRİK VADELİ İŞLEM SÖZLEŞMELERİ

03.05.2023 38

Eylül 2011 - Elektrik sözleşmeleri işleme açıldı 16 Nisan 2015 – ETD Üyeleri Eğitimi Haziran 2015 – 29 milyon TL’lik işlem hacmi rekoru kırıldı 9 Temmuz 2015 – Elektrik VİS Bilgilendirme Eğitimi 16 Haziran 2015 – VİOP – ETD Elektrik VİS Eğitimi 30 Haziran 2015 – Enerji Şirketleri ve Yatırım Kuruluşları Sektör buluşma

gerçekleşti. 2 Eylül 2015 – Spot Enerji Piyasası Eğitimi Eylül 2015 – Vade ayları 4 aydan 16 aya çıkarıldı. Ekim 2015 – Gelir paylaşımına dayalı piyasa yapıcılık devreye alındı. 16 Aralık 2015 – Enerji Piyasası Danışma komitesi kuruldu. 4 aracı kurum altında 6 adet enerji şirketi piyasa yapıcı olarak faaliyete

geçti.


03.05.2023 39


Elektrik Vadeli İşlem Sözleşmeleri Aylık İşlem Hacmi

0

20000000

40000000

60000000

80000000

100000000

120000000

140000000

160000000

29,239,820

5,830,9978,035,95116,645,621

25,032,721

69,258,710

146,684,143

20112012201320142015

672 kat

2015 yılında elektrik vadeli işlem sözleşmeleri işlem hacmi 2014 yılına göre 672 kat artarak 301 milyon TL olmuştur.

03.05.2023 40


Elektrik Vadeli İşlem Sözleşmeleri Açık Pozisyon Sayısı

OcakŞu

batMart

Nisan

Mayıs

Haziran

Temmuz

Ağusto

sEyl

ülEki

mKası

mAral

ık0

500

1,000

1,500

2,000

2,500

3,000

3,500

4,000

4,500

5,000

15 23 151 179 301 448

972

3236

4682

201320142015

2015 yılında elektrik vadeli işlem sözleşmeleri ortalama açık pozisyon sayısı 2014 yılına göre 715 kat artarak 10 bin adet olmuştur.

715 kat

03.05.2023 41


2015 yılında elektrik vadeli işlem sözleşmeleri işlem hacmi 2014 yılına göre 672 kat artarak 301 milyon TL olmuştur.

Elektrik Vadeli İşlem Sözleşmelerinde Toplam İşlem Hacmi (TL)

2011 2012 2013 2014 20150

50,000,000

100,000,000

150,000,000

200,000,000

250,000,000

300,000,000

350,000,000

3,253,884 12,598,742 544,557 448,116

301,141,309

%287

-%96 -%18

%67.102

03.05.2023 42


2015 yılında 2014 yılına göre %128 artışla 2.593 MWh değerinde işlem gerçekleşmiştir.

2015 yılında elektrik vadeli işlem sözleşmeleri işlem miktarı 2014 yılına göre 741 kat artarak 26 bin olmuştur.

Elektrik Vadeli İşlem Sözleşmelerinde İşlem Hacmi (sözleşme)

2013 2014 20150

5,000

10,000

15,000

20,000

25,000

30,000

160 35

25,934

741 kat

-%78

03.05.2023 43

ELEKTRİK VADELİ İŞLEM SÖZLEŞMELERİ ÜYE SIRALAMASI

Sıra Üye Adı İşlem Hacmi* İşlem Hacmindeki Payı

1 AK YATIRIM 36.426 %64,652 TEB YATIRIM 23.199 %11,323 HALK YATIRIM 57.658 %7,84



1 FİNANS YATIRIM 14.919.893 %30,48

2 İŞ YATIRIM 8.594.333 %24,09

3 AK YATIRIM 17.516.806 %21,37

2014 yılında en çok işlem yapan ilk 3 kurum;


03.05.2023 44

Döviz Vadeli İşlem Sözleşmeleri

03.05.2023 45


2015 yılında döviz vadeli işlem sözleşmeleri toplam işlem hacmi 2014 yılına göre %224 artarak 104 milyar TL oldu.

2013 2014 20150

20,000,000,000

40,000,000,000

60,000,000,000

80,000,000,000

100,000,000,000

120,000,000,000

22,727,191,293

31,986,126,488

103,608,640,569

Döviz Vadeli İşlem Sözleşmeleri Yıllık İşlem Hacmi

%41

%224

03.05.2023 46


Döviz Vadeli İşlem Sözleşmelerinde İşlem Hacmi (sözleşme)

2013 2014 20150

5,000,000

10,000,000

15,000,000

20,000,000

25,000,000

30,000,000

35,000,000

40,000,000

11,080,42614,068,406

36,944,429

%163

%27

03.05.2023 47


2015 yılının her ayında döviz vadeli işlem sözleşmelerinin işlem hacmi 2014 hacimlerini katlayarak geçmiştir.

OcakŞu

batMart

Nisan

Mayıs

Haziran

Temmuz

Ağusto

sEyl

ülEki

mKası

mAral

ık0

2,000,000,000

4,000,000,000

6,000,000,000

8,000,000,000

10,000,000,000

12,000,000,000

4,781,122,529

7,509,076,649

8,859,256,8038,685,184,901

6,648,882,615

8,890,651,1787,940,379,535

10,182,755,6699,859,116,580

11,490,165,404

9,458,703,5639,303,345,143

201320142015

03.05.2023 48

DÖVİZ VADELİ İŞLEM SÖZLEŞMELERİ ÜYE SIRALAMASI


1 TERA MENKUL 11.097.574.414 %17,35

2 GARANTİ YATIRIM 5.941.153.913 %9,29

3 TEB YATIRIM 5.784.842.511 %9,04





1 TEB YATIRIM 43.847.213.280 %21,16

2 SANKO MENKUL 40.238.942.959 %19,42

3 GARANTİ YATIRIM 29.868.434.004 %14,41

03.05.2023 49

DÖVİZ VİS AÇIK POZİSYON SAYISI

2015 yılında döviz vadeli işlem sözleşmeleri ortalama açık pozisyon sayısı 2014 yılı ortalama açık pozisyon sayısına göre %78 artarak 322.815 adet olmuştur.

OcakŞu

batMart

Nisan

Mayıs

Haziran

Temmuz

Ağusto

sEyl

ülEki

mKası

mAral

ık0

50,000

100,000

150,000

200,000

250,000

300,000

350,000

400,000

201320142015

03.05.2023 50

DÖVİZ VİS YERLİ/YABANCI İŞLEM HACMİ DAĞILIMI

2015 yılında yabancı yatırımcıların işlem hacminde payı %36’ya ulaşmıştır.

2013 2014 2015

%97 %91

%64

%3%9

%36YerliYabancı

03.05.2023 51

DÖVİZ VİS YERLİ/YABANCI İŞLEM HACMİ DAĞILIMI

2015 yılında yabancı yatırımcıların gerçekleştirdiği işlem hacmi 14 kat artarak 73,8 milyar TL oldu.

• Yerli – Yabancı işlem hacimleri çift taraflı olarak verilmektedir.

2013 2014 20150

20,000,000,000

40,000,000,000

60,000,000,000

80,000,000,000

100,000,000,000

120,000,000,000

140,000,000,000

44,090,751,10857,063,593,352

129,210,556,246

1,363,631,478 5,424,508,934

73,791,049,544

YerliYabancı%1260

%298

03.05.2023 52

2015 yılında döviz vadeli işlem sözleşmeleri açık pozisyon dağılımında yabancı yatırımcıların payı %25 olmuştur.

DÖVİZ VİS YERLİ/YABANCI AÇIK POZİSYON DAĞILIMI

2013 2014 2015

%96 %94

%75

%4 %6

%25

YerliYabancı

03.05.2023 53

DÖVİZ VİS BİREYSEL/KURUMSAL İŞLEM HACMİ DAĞILIMI

2015 yılında döviz vadeli işlem sözleşmeleri işlem hacmi dağılımında kurumsal yatırımcıların payı %27’den %44’e çıkmıştır.

2013 2014 2015

%73 %73

%56

%27 %27

%44

BireyselKurumsal

03.05.2023 54

Döviz Opsiyon Sözleşmeleri

03.05.2023 55

DÖVİZ OPSİYON SÖZLEŞMELERİ

2015 yılında geçen seneki toplam işlem hacminin 70 katı (4,196 milyar TL) işlem hacmine ulaşılmıştır.


200000000

400000000

600000000

800000000

1000000000

1200000000

1400000000

1600000000

1,556,253,050

20142015

70 kat

03.05.2023 56

Döviz Opsiyon Sözleşmelerinde İşlem Hacmi (sözleşme)

DÖVİZ OPSİYON SÖZLEŞMELERİ

2013 2014 20150

200,000

400,000

600,000

800,000

1,000,000

1,200,000

1,400,000

1,600,000

45,806 88,919

1,462,346

%94

%1545

03.05.2023 57

DÖVİZ OPSİYON SÖZLEŞMELERİ AÇIK POZİSYON DEĞERİ

2014/5

2014/6

2014/7

2014/8

2014/9

2014/10

2014/11

2014/12

2015/1

2015/2

2015/3

2015/4

2015/5

2015/6

2015/7

2015/8

2015/9

2015/10

2015/11

2015/120

50,000,000

100,000,000

150,000,000

200,000,000

250,000,000

300,000,000

350,000,000

400,000,000

231,035.0285,775.01,022,176.34,239,092.95,448,834.1133,638.8649,675.017,160,394.6

50,498,953.630,591,171.3

53,067,847.781,944,789.3

41,832,792.168,572,158.0

51,134,900.065,160,310.775,257,752.596,936,864.3

344,737,858.3

384,819,695.5

Döviz Opsiyon Sözleşmeleri Açık Pozisyon Değeri

1665 kat

03.05.2023 58

DÖVİZ OPSİYON BİREYSEL/KURUMSAL İŞLEM HACMİ DAĞILIMI

2014 2015

%39

%13

%61

%87

BireyselKurumsal

03.05.2023 59

DÖVİZ OPSİYON SÖZLEŞMELERİ ÜYE SIRALAMASI


1 İŞ YATIRIM 95.193.150 %83,11

2 GARANTİ BANKASI 9.646.675 %8,42

3 GARANTİ YATIRIM 3.177.150 %2,77





1 GARANTİ BANKASI 4.470.295.350 %58,78

2 İŞ YATIRIM 1.659.909.600 %21,83

3 GEDİK YATIRIM 401.228.175 %5,28

03.05.2023 60

Endeks Vadeli İşlem Sözleşmeleri

03.05.2023 61

ENDEKS VADELİ İŞLEM SÖZLEŞMELERİ

2015 yılında endeks vadeli işlem sözleşmeleri işlem hacmi 2014 yılına göre %15 artarak 460 milyar TL olmuştur.

Endeks Vadeli İşlem Sözleşmelerinde Toplam İşlem Hacmi (TL)

2013 2014 2015340,000,000,000

360,000,000,000

380,000,000,000

400,000,000,000

420,000,000,000

440,000,000,000

460,000,000,000

480,000,000,000

388,991,371,013

400,623,922,571

460,307,059,375

%15

%3

03.05.2023 62


2015 yılında endeks vadeli işlem sözleşmeleri işlem miktarı 2014 yılına göre %7,12 oranında artarak 46 milyon olmuştur.

2013 2014 20153700000038000000390000004000000041000000420000004300000044000000450000004600000047000000

40,588,945.00

43,368,269.00

46,457,606.00

%7,12

%6,85

Endeks Vadeli İşlem Sözleşmelerinde İşlem Hacmi (sözleşme)

03.05.2023 63


Endeks Vadeli İşlem Sözleşmeleri Aylık İşlem Hacmi

OcakŞu

batMart

Nisan

Mayıs

Haziran

Temmuz

Ağusto

sEyl

ülEki

mKası

mAral

ık0

5,000,000,000

10,000,000,000

15,000,000,000

20,000,000,000

25,000,000,000

30,000,000,000

35,000,000,000

40,000,000,000

45,000,000,000

201320142015

03.05.2023 64

ENDEKS VİS AÇIK POZİSYON SAYISI

2015 yılında endeks vadeli işlem sözleşmeleri ortalama açık pozisyon sayısı 2014 yılına göre %6 artarak 263.313 adet olmuştur.

Endeks Vadeli İşlem Sözleşmeleri Açık Pozisyon Sayısı


50,000

100,000

150,000

200,000

250,000

300,000

350,000

201320142015

03.05.2023 65

ENDEKS VİS ÜYE SIRALAMASI


1 İŞ YATIRIM 92.806.313.735 %11,582 TEB YATIRIM 88.569.635.783 %11,053 GARANTİ YATIRIM 51.133.307.713 %6,38



1 TEB YATIRIM 121.312.159.738 %13,18

2 İŞ YATIRIM 90.015.367.163 %9,78

3 GARANTİ YATIRIM 67.663.891.323 %7,35



03.05.2023 66

ENDEKS VİS YERLİ/YABANCI İŞLEM HACMİ DAĞILIMI

2015 yılında endeks vadeli işlem sözleşmeleri işlem hacmi dağılımında yabancı yatırımcıların payı %27, yerli yatırımcıların payı ise %73 olmuştur.

2013 2014 2015

%73 %75 %73

%27 %25 %27

Yerli Yabancı

03.05.2023 67

ENDEKS VİS BİREYSEL/KURUMSAL İŞLEM HACMİ DAĞILIMI

2013 2014 2015

%61 %64 %66

%39%36 %34

BireyselKurumsal

03.05.2023 68

ENDEKS VİS YERLİ/YABANCI AÇIK POZİSYON DAĞILIMI

2015 yılında endeks vadeli işlem sözleşmeleri açık pozisyon dağılımında yabancı yatırımcıların payı %61, yerli yatırımcıların payı ise %39 olmuştur.

2013 2014 2015

%38%33

%39

%62%67

%61

Yerli Yabancı

03.05.2023 69

Endeks Opsiyon Sözleşmeleri

03.05.2023 70

ENDEKS OPSİYON SÖZLEŞMELERİ

2015 yılında endeks opsiyon sözleşmeleri toplam işlem hacmi 2014 yılına göre %188 artarak 2,8 milyar TL olmuştur.

2013 2014 20150

500,000,000

1,000,000,000

1,500,000,000

2,000,000,000

2,500,000,000

3,000,000,000

94,614,200

984,914,140

2,836,368,995

Endeks Opsiyon Sözleşmelerinde Toplam İşlem Hacmi (TL)

%188

%984

03.05.2023 71

ENDEKS OPSİYON SÖZLEŞMELERİ

2013 2014 20150

50,000

100,000

150,000

200,000

250,000

300,000

10,352

107,344

290,856

%937

%171

Endeks Opsiyon Sözleşmelerinde İşlem Hacmi (sözleşme)

03.05.2023 72

ENDEKS OPSİYON SÖZLEŞMELERİ İŞLEM HACMİ


50,000,000

100,000,000

150,000,000

200,000,000

250,000,000

300,000,000

350,000,000

400,000,000

150,087,000

209,245,200

158,541,600157,120,800148,404,400

348,718,200

216,714,200

397,827,800

230,242,505217,573,600214,008,600

387,885,090

201320142015

03.05.2023 73

2015 yılında endeks opsiyon sözleşmelerinde ortalama açık pozisyon sayısı 2014 yılına göre %81 artarak 13.341 adet olmuştur.

ENDEKS OPSİYON SÖZLEŞMELERİ AÇIK POZİSYON SAYISI


5,000

10,000

15,000

20,000

25,000

30,000

201320142015

03.05.2023 74

ENDEKS OPSİYON SÖZLEŞMELERİ AÇIK POZİSYON DEĞERİ

Endeks Opsiyon Sözleşmeleri Açık Pozisyon Değeri (TL)

OcakŞu

batMart

Nisan

Mayıs

Haziran

Temmuz

Ağusto

sEyl

ülEki

mKası

mAral

ık0

50000000

100000000

150000000

200000000

250000000

201320142015

03.05.2023 75

ENDEKS OPSİYON SÖZLEŞMELERİ ÜYE SIRALAMASI

Sıra Üye Adı İşlem Hacmi*İşlem

Hacmindeki Payı

1 İŞ YATIRIM 476.032.400 %27,50

2 DEUTSCHE SECURITIES 439.034.200 %25,36

3 GEDİK YATIRIM 426.051.600 %24,61




Sıra Üye Adı İşlem Hacmi*İşlem

Hacmindeki Payı

1 GEDİK YATIRIM 1.766.181.200 %33,98

2 DEUTSCHE SECURITIES 1.011.681.400 %19,46

3 İŞ YATIRIM 935.430.795 %18,00

03.05.2023 76

ENDEKS OPSİYON YERLİ/YABANCI İŞLEM HACMİ DAĞILIMI

2015 yılında endeks opsiyon sözleşmeleri işlem hacmi dağılımında yabancı yatırımcıların payı %20, yerli yatırımcıların payı ise %80 olmuştur.

2013 2014 2015

%84

%67

%80

%16

%33

%20

YerliYabancı

03.05.2023 77

ENDEKS OPSİYON YERLİ/YABANCI AÇIK POZİSYON DAĞILIMI

2015 yılında endeks opsiyon sözleşmeleri açık pozisyon dağılımında yabancı yatırımcıların payı %29, yerli yatırımcıların payı ise %71 olmuştur.

2013 2014 2015

%90

%57

%71

%10

%43

%29YerliYabancı

03.05.2023 78

ENDEKS OPSİYON BİREYSEL/KURUMSAL İŞLEM HACMİ DAĞILIMI

2013 2014 2015

%65

%39 %38%35

%61 %62

BireyselKurumsal

03.05.2023 79

Pay Vadeli İşlem Sözleşmeleri

03.05.2023 80

YENİ AÇILACAK PAY VADELİ VE OPSİYON SÖZLEŞMELERİ

Mevcut Pay Sözleşmeleri Yeni Açılacak Pay Sözleşmeleri

AKBNK ARCLK

EREGL EKGYO

GARAN HALKB

ISCTR KCHOL

SAHOL KRDMD

TCELL PETKM

THYAO PGSUS

TUPRS SISE

VAKBN TOASO

YKBNK TTKOM

10 adet pay dayanak varlık üzerine işlem gören Pay vadeli işlem ve opsiyon sözleşmelerinin sayısı 20’ye çıkarılacak.

03.05.2023 81

PAY VADELİ İŞLEM SÖZLEŞMELERİ

2015 yılında ise pay vadeli işlem sözleşmeleri işlem hacmi 2014 yılına göre %1198 artarak 1.8 milyar TL oldu.

2013 2014 20150

200,000,000400,000,000600,000,000800,000,000

1,000,000,0001,200,000,0001,400,000,0001,600,000,0001,800,000,000

20,555,304 134,940,357

1,751,850,335

Pay Vadeli İşlem Sözleşmelerinde Toplam İşlem Hacmi (TL)

%556

%1198

03.05.2023 82

Pay Vadeli İşlem Sözleşmelerinde İşlem Hacmi (sözleşme)


2013 2014 20150

500,000

1,000,000

1,500,000

2,000,000

2,500,000

3,000,000

24,073194,377

2,743,457

%707

%1311

03.05.2023 83


Pay Vadeli İşlem Sözleşmeleri Aylık İşlem Hacmi (TL)


50000000

100000000

150000000

200000000

250000000

300000000

350000000

400000000

450000000

500000000

31,236,842

181,813,532

473,940,935

68,580,09761,889,881

112,831,917

50,647,087

192,648,400

86,442,683

176,223,177

60,069,040

255,526,743201320142015

03.05.2023 84

PAY VİS AÇIK POZİSYON SAYISI

Pay Vadeli İşlem Sözleşmeleri Aylık Açık Pozisyon Sayısı

Ocak Şubat Mart Nisan Mayıs Haziran TemmuzAğustos Eylül Ekim Kasım Aralık -

50,000

100,000

150,000

200,000

250,000

11,709

70,520

160,374

73,190

39,037

68,213

153,157

182,518 176,718

177,177 183,036

225,319

201320142015

03.05.2023 85

PAY VADELİ İŞLEM SÖZLEŞMELERİ ÜYE SIRALAMASI



2 OSMANLI MENKUL 41.796.703 %15,49

3 BURGAN YATIRIM 11.486.129 %4,26





1 DEUTSCHE SECURITIES 1.287.676.658 %36,75

2 OSMANLI MENKUL DEĞERLER 794.313.736 %22,67

3 DENİZ YATIRIM 383.590.721 %10,95

03.05.2023 86

2015 yılında pay vadeli işlem sözleşmeleri işlem hacminde yabancı yatırımcıların payı %43, yerli yatırımcıların payı ise %57 olmuştur.

PAY VİS YERLİ/YABANCI İŞLEM HACMİ DAĞILIMI

2013 2014 2015

%100

%36

%57

%0

%64

%43 YerliYabancı

03.05.2023 87

2015 yılında pay vadeli işlem sözleşmeleri açık pozisyon dağılımında yabancı yatırımcıların payı %44, yerli yatırımcıların payı ise %56 olmuştur.

PAY VİS YERLİ/YABANCI AÇIK POZİSYON DAĞILIMI

2013 2014 2015

%100

%35

%56

%0

%65

%44 YerliYabancı

03.05.2023 88

PAY VİS BİREYSEL/KURUMSAL İŞLEM HACMİ DAĞILIMI

2013 2014 2015

%51

%27

%43%49

%73

%57

BireyselKurumsal

03.05.2023 89

Pay Opsiyon Sözleşmeleri

03.05.2023 90

PAY OPSİYON SÖZLEŞMELERİ

Pay opsiyon sözleşmeleri 2015 yılında 2014 yılı işlem hacminin 7,25 katını aşarak 527 milyon TL’ye ulaştı.

2013 2014 20150

100,000,000

200,000,000

300,000,000

400,000,000

500,000,000

600,000,000

26,179,54463,870,150

527,253,250

Pay Opsiyon Sözleşmelerinde Toplam İşlem Hacmi

2,5 kat

7 kat

03.05.2023 91

Pay Opsiyon Sözleşmelerinde İşlem Hacmi (sözleşme)


2013 2014 20150

100,000

200,000

300,000

400,000

500,000

600,000

700,000

800,000

900,000

45,806 88,919

847,500

%94

%853

03.05.2023 92


Pay Opsiyon Sözleşmeleri Aylık İşlem Hacmi


20,000,000

40,000,000

60,000,000

80,000,000

100,000,000

120,000,000

8,999,175

17,526,475

36,937,225

9,795,725

18,577,375

31,290,950

44,269,850

85,186,050

54,007,45049,842,125

105,459,675

65,361,175

201320142015

03.05.2023 93

PAY OPSİYON SÖZLEŞMELERİ AÇIK POZİSYON DEĞERİ

Pay Opsiyon Sözleşmeleri Açık Pozisyon Değeri (TL)

OcakŞu

batMart

Nisan

Mayıs

Haziran

Temmuz

Ağusto

sEyl

ülEki

mKası

mAral

ık0

20,000,000

40,000,000

60,000,000

80,000,000

100,000,000

120,000,000102 milyon TL

201320142015

03.05.2023 94

2015 yılında pay opsiyon sözleşmeleri işlem hacminde yabancı yatırımcıların payı %34, yerli yatırımcıların payı ise %66 olmuştur.

PAY OPSİYON YERLİ/YABANCI İŞLEM HACMİ DAĞILIMI

2013 2014 2015

%100

%75

%66

%0

%25%34

YerliYabancı

03.05.2023 95

2015 yılında pay opsiyon sözleşmeleri açık pozisyon sayısında yabancı yatırımcıların payı %40, yerli yatırımcıların payı ise %60 olmuştur.

PAY OPSİYON YERLİ/YABANCI AÇIK POZİSYON DAĞILIMI

2013 2014 2015

%100

%73

%60

%0

%27

%40 YerliYabancı

03.05.2023 96

PAY OPSİYON BİREYSEL/KURUMSAL İŞLEM HACMİ DAĞILIMI

2013 2014 2015

%6

%41%45

%94

%59%55

BireyselKurumsal

03.05.2023 97

PAY OPSİYON SÖZLEŞMELERİ ÜYE SIRALAMASI


1 İŞ YATIRIM 43.689.400 %34,20


3 OSMANLI MENKUL 16.076.250 %12,59






2 DENİZ YATIRIM 187.119.800 %17,74

3 OSMANLI MENKUL 168.149.150 %15,95

03.05.2023 98

Dolar/Ons Altın Vadeli İşlem Sözleşmeleri

03.05.2023 99

DOLAR/ONS ALTIN VİS İŞLEM HACMİ

2015 yılında Dolar/Ons Altın vadeli işlem sözleşmeleri toplam işlem hacmi bir önceki yıla göre %1 düşerek 1,36 milyar TL oldu.

OcakŞu

batMart

Nisan

Mayıs

Haziran

Temmuz

Ağusto

sEyl

ülEki

mKası

mAral

ık0

100,000,000

200,000,000

300,000,000

400,000,000

500,000,000

600,000,000

201320142015

03.05.2023 100

DOLAR/ONS ALTIN VİS AÇIK POZİSYON SAYISI


2,000

4,000

6,000

8,000

10,000

12,000

14,000

201320142015

03.05.2023 101

DOLAR/ONS ALTIN VİS YERLİ/YABANCI İŞLEM HACMİ DAĞILIMI

2015 yılında Dolar/Ons Altın vadeli işlem sözleşmeleri işlem hacminde yabancı yatırımcıların payı %5’ten %23’e yükseldi.

2013 2014 2015

%97 %95

%77

%3 %5

%23

YerliYabancı

03.05.2023 102

DOLAR/ONS ALTIN VİS YERLİ/YABANCI AÇIK POZİSYON DAĞILIMI

2015 yılında Dolar/Ons Altın vadeli işlem sözleşmelerinde bulunan açık pozisyon sayısında yabancı yatırımcıların payı %5’ten %15’e yükseldi.

2013 2014 2015

%95 %95%85

%5 %5

%15

YerliYabancı

03.05.2023 103

DOLAR/ONS ALTIN VİS BİREYSEL/KURUMSAL İŞLEM HACMİ DAĞILIMI

2015 yılında Dolar/Ons Altın vadeli işlem sözleşmeleri işlem hacminde kurumsal yatırımcıların payı %18’den %31’e yükseldi.

2013 2014 2015

%74%82

%69

%26%18

%31BireyselKurumsal

03.05.2023 104

KIYMETLİ MADENLER VİS ÜYE SIRALAMASI


1 DENİZ YATIRIM 734.246.598 %19,66

2 TERA MENKUL 520.113.622 %13,92

3 GARANTİ YATIRIM 358.317.246 %9,59





1 TEB YATIRIM 555.804.122 %18,99

2 DENİZ YATIRIM 396.779.212 %13,56

3 SANKO MENKUL 355.997.673 %12,16

03.05.2023 105

TL/Gram Altın Vadeli İşlem Sözleşmeleri

03.05.2023 106

TL/GRAM ALTIN VİS İŞLEM HACMİ

2015 yılında TL/Gram Altın vadeli işlem sözleşmelerinin işlem hacmi 2014 yılına göre %50 azalarak 106 milyon TL oldu.


5,000,000

10,000,000

15,000,000

20,000,000

25,000,000

30,000,000

35,000,000

40,000,000

45,000,000

50,000,000

201320142015

03.05.2023 107

TL/GRAM ALTIN VİS AÇIK POZİSYON SAYISI


10,000

20,000

30,000

40,000

50,000

60,000

70,000

0

100

200

300

400

500

600

700

2014 2015 2013

03.05.2023 108

2013 2014 2015

%100 %98 %100

%0 %2 %0

YerliYabancı

TL/GRAM ALTIN VİS YERLİ/YABANCI AÇIK POZİSYON DAĞILIMI

03.05.2023 109

TL/GRAM ALTIN VİS YERLİ/YABANCI İŞLEM HACMİ DAĞILIMI

2013 2014 2015

%100 %98 %100

%0 %2 %0

YerliYabancı

03.05.2023 110

TL/GRAM ALTIN VİS BİREYSEL/KURUMSAL İŞLEM HACMİ DAĞILIMI

2013 2014 2015

%93%88

%98

%7%12

%2

BireyselKurumsal

03.05.2023 111

Diğer Konular

03.05.2023 112

VİOP’TA RİSK YÖNETİMİ

İşlem teminatları 31/12/2015 tarihi itibariyle 2014 yılı sonuna göre %18 artarak 2 milyar TL olmuştur. Piyasamız için tutulan Garanti Fonu toplam değeri ise aynı döneme göre %17 artarak 184,8 milyon TL olmuştur.

112,627,325

72,227,209

Garanti Fonu

Nakit (TL) Nakit Dışı (TL)

1,824,418,369

173,010,141

İşlem Teminatları

Nakit Teminat (TL)Nakit Dışı Teminat (TL)

03.05.2023 113

İYİLEŞTİRME ÇALIŞMALARI

Operasyonel İyileştirmeler Hatalı işlem düzeltmeleri üye temsilcileri tarafından yapılabilir hale

getirildi. Özel Emirler Pazarında özel emir işlemlerinin gerçekleşmesi için Borsa

tarafından verilen onay süreci otomatize edildi. Gün sonu süreçlerinde yapılan iyileştirmeler ile gün sonu işlemlerinin

süresi %60 azaltıldı.

Emir İletiminde Yapılan İyileştirmeler Saniyede girilebilecek sistem tarafından kabul edilen emir sayısı 150’den

3000’e çıkarıldı. Fazla hesabı olan üyelerde yaşanan gecikme ortadan kaldırılarak tüm

üyeler için emir iletimindeki gecikme maksimum 1 milisaniyeye düşürüldü.

03.05.2023 114

VİOP’TA EĞİTİM - I

VİOP’ta 2015 yılında ise 38 adet eğitim gerçekleştirildi. 2013, 2014 ve 2015 yıllarında toplam 142 eğitim düzenlendi

II. VİOP Risk Yönetim Konferansı Veri Yayın Şirketleri ile gerçekleştirilen eğitimler VİOP İşlem Sistemi Uygulama Eğitimleri Spot Enerji Piyasası Eğitimi Webinar’lar - Opsiyon Sözleşmeleri Online Eğitimleri VİOP AKADEMİ VİOP Başlangıç Düzeyi Eğitimleri VİOP & İş Yatırım VİOP’un Sunduğu Fırsatlar Eğitimi VİOP & Garanti Bankası VİOP ve Opsiyon Sözleşmeleri Eğitimi VİOP & Deutsche Securities Opsiyon Sözleşmeleri Eğitimi VİOP & Yapı Kredi Yatırım VİOP ve Opsiyon Sözleşmeleri Eğitimi VİOP & Enerji Ticareti Derneği Spot Enerji Piyasası Eğitimi VİOP &Yatırım Finansman VİOP’ta Opsiyonlar ve Opsiyon Strateji

Eğitimleri

03.05.2023 115

KEY ACCOUNT MANAGEMENT (KAM) MODELİ

Key Account Management (KAM) Modeli

Her bir üyemiz bir uzman (KAM) sorumluluğuna verilmiştir. Bu kapsamda her personelimiz kendisine atanan üyelerin çalışma

sistemi ve ihtiyaçları konusunda uzmanlaşmaktadır. Her gün başında key account manager’lara üyelerinin pazar bazında

işlem hacmi ve bir önceki güne göre işlem hacmi değişim oranı mail yoluyla gönderilmektedir.

KAM sistemi sayesinde üyelerimiz soru ve taleplerini kendileri hakkında bilgi sahibi uzman personele aktarabilmekte, riskin erken saptanması kapsamında üyelerimize gerekli uyarılar önceden yapılabilmekte ayrıca sorunları olması halinde kendilerine karakteristiklerine en uygun çözümler üretilebilmektedir.

03.05.2023 116

BAYRAM VELİ SALURYAPI KREDİ YATIRIM, TACİRLER

YATIRIM, MERRILL LYNCH, TEKSTİL YATIRIM, TOROS MENKUL, İNFO

YATIRIM,BAŞKENT MENKUL, YAPI KREDİ BANKASI, TEKSTİL BANKASI,

DENİZBANK, İŞ YATIRIM

BORA AKDENİZ DENİZ YATIRIM, FİNANS YATIRIM, TAKSİM YATIRIM, ATIG YATIRIM,

PİRAMİT MENKUL, ÜNLÜ MENKUL, FİNANSBANK

ÇİĞDEM ERKEN GEDİK YATIRIM, A1 CAPITAL, DELTA MENKUL, MARBAŞ MENKUL, ATA

YATIRIM, ATA ONLINE MENKUL, ULUS MENKUL, STRATEJİ MENKUL,

RENAISSANCE CAPITAL, METRO YATIRIM, IŞIK MENKUL, CEROS

MENKUL

HAKAN KAYA SANKO MENKUL, HALK YATIRIM, CITI MENKUL, ANADOLU YATIRIM, GALATA

YATIRIM, VAKIF YATIRIM, ANADOLU BANK, UBS MENKUL, REFERANS

MENKUL, BİZİM MENKUL, MEKSA YTIRIM

ONUR OLGUNYATIRIM FİNANSMAN,ALB MENKUL, BURGAN YATIRIM, ZİRAAT YATIRIM,

TURKISH YATIRIM, İNTEGRAL MENKUL, ACAR MENKUL, ZİRAAT

BANKASI

ONUR ÜSTÜNDAĞ AK YATIRIM, HSBC YATIRIM, OYAK

YATIRIM, PHILLIP CAPITAL, OSMANLI MENKUL, EKİNCİLER YATIRIM,

EGEMEN MENKUL, NETA YATIRIM, INVEST-AZ, EURO YATIRIM

TUĞÇE TOKEM TEB YATIRIM, DEUTSCHE SECURITIES, CREDIT SUISSE İSTANBUL, ALTERNATİF

YATIRIM, ING MENKUL, ECZACIBAŞI MENKUL, DEUTSCHE BANK, BGC

PARTNERS, ALTERNATİFBANK

YAPRAK TURAN GARANTİ YATIRIM, TERA MENKUL,

GLOBAL MENKUL, GARANTİ BANKASI, ALAN MENKUL, NOOR

CAPITAL, DESTEK MENKUL, ERSTE SECURITIES İSTANBUL, ŞEKER

YATIRIM

KEY ACCOUNT MANAGEMENT (KAM) MODELİ

03.05.2023 117

YURTDIŞI TANITIM FAALİYETLERİ

03.05.2023 118

YURTDIŞI TANITIM FAALİYETLERİ

03.05.2023 119

YURTİÇİ EĞİTİM FAALİYETLERİ

03.05.2023 120

YURTİÇİ EĞİTİM FAALİYETLERİ

03.05.2023 121

VİOP SANAL PORTFÖY YARIŞMASI - VİOPS

1. VİOPS Ödüllü Sanal Portföy Yarışması (5 Mayıs–30 Mayıs 2014)

2. VİOPS Ödüllü Sanal Portföy Yarışması (3 Aralık-31 Aralık 2014)

3. VİOPS Ödüllü Sanal Portföy Yarışması (3–30 Nisan 2015)

4. VİOPS Ödüllü Sanal Portföy Yarışması (5-30 Ekim 2015)

Yarışmanın birincisi Aralık 2015’te Singapur’da düzenlenen FIA Asia Derivatives Conference fuarına ulaşım ve konaklama masrafları dahil katılım hakkı elde etti. İkinci ve üçüncü ise Tablet PC sahibi oldu.

03.05.2023 122

• Eğitim Talep Formuhttp://www.borsaistanbul.com/urunler-ve-piyasalar/piyasalar/vadeli-islem-ve-opsiyon-piyasasi/viop-egitimleri-talep-formu

• VİOP Eğitim Sunumlarıhttp://www.borsaistanbul.com/urunler-ve-piyasalar/piyasalar/vadeli-islem-ve-opsiyon-piyasasi/viop-egitim-sunumlari

• VİOP Webinarlarıhttp://www.borsaistanbul.com/urunler-ve-piyasalar/piyasalar/vadeli-islem-ve-opsiyon-piyasasi/viop-egitim-sunumlari/viop-online-egitimler

• Bilgilendirme Kitapçıklarıhttp://www.borsaistanbul.com/urunler-ve-piyasalar/piyasalar/vadeli-islem-ve-opsiyon-piyasasi/bilgilendirme-kitapciklari

VİOP SANAL PORTFÖY YARIŞMASI - VİOPS

http://www.borsaistanbul.com/urunler-ve-piyasalar/piyasalar/vadeli-islem-ve-opsiyon-piyasasi/viop-egitimleri-talep-formu



http://www.borsaistanbul.com/urunler-ve-piyasalar/piyasalar/vadeli-islem-ve-opsiyon-piyasasi/viop-egitim-sunumlari



http://www.borsaistanbul.com/urunler-ve-piyasalar/piyasalar/vadeli-islem-ve-opsiyon-piyasasi/viop-egitim-sunumlari/viop-online-egitimler



http://www.borsaistanbul.com/urunler-ve-piyasalar/piyasalar/vadeli-islem-ve-opsiyon-piyasasi/bilgilendirme-kitapciklari



03.05.2023 123

WEBİNARLARIMIZ

21 Ekim 2015’te Borsa İstanbul VİOP tarafından ilk defa gerçekleştiren online eğitim (webinar) yoğun talep gördü. Opsiyon sözleşmelerinde temel konuların ele alındığı eğitime Türkiye’nin 42 farklı ilinden 250’yi aşkın yatırımcı kayıt yaptırdı.

10 Aralık 2015’te ikincisi gerçekleştrilen webinar etkinliğinde DolarTL Opsiyon Sözleşmeleri ve opsiyon stratejileri üzerinde duruldu.

03.05.2023 124

PERISCOPE YAYINLARIMIZ

Her sabah 9:15’te Borsa İstanbul Periscope hesabından ‘’Günlük Veri Paylaşım Yayını’’ yapılmaktadır.

03.05.2023 125

VİOP’TA PİYASA YAPICILIK

• Gelir paylaşımına dayalı piyasa yapıcılık programı 2 Ocak 2015 tarihinde uygulamaya alındı.

• Borsa payı gelirlerinin %50’sinin piyasa yapıcılar ile paylaşılmaktadır.

• Programda piyasa yapıcıların yükümlülükleri:

• Maksimum spread• Minimum emir büyüklüğü• Piyasada bulunma oranı

03.05.2023 126

TEŞVİK PROGRAMLARI I

İşlem hacmini artırmak amacıyla borsa payı indirimi sunan iki farklı teşvik programı tasarlanmıştır.

1. İşlem Hacmini Teşvik Programı • Teşvik Başlama Sınırı: Geçen seneki aynı döneme göre yüzde (%)

kaçlık bir artış sonrası indirimin başlayacağını belirten sınır.

• İndirimli Borsa Payı: Teşvik başlama sınırının geçilmesi durumunda uygulanacak borsa payı.

• Üst Limit (cap): Üye işlem hacminin çok yükselmesi durumunda (örneğin %50) indirimin sonlandırılacağı yüzde.

03.05.2023 127

2. Yüksek Miktarlı Limit Emir Girişi Teşvik Programı

• Minimum Emir Miktarı: Program katılımcısının girmesi beklenen minimum emir miktarıdır. Minimum emir miktarı üstünde girilen limit emirlerden gerçekleşen işlemler borsa payı indirimine tabi tutulacaktır.

• Teşvik Yüzdesi: Program katılımcılarının istenilen şartları yerine getirmeleri durumunda ödemeleri gereken borsa payı (ilgili emirlerden gerçekleşen işlemler için ödenmesi gereken borsa payı) için kazanacakları indirimi ifade etmektedir.

TEŞVİK PROGRAMLARI II

03.05.2023 128

HURDA ÇELİK VADELİ İŞLEM SÖZLEŞMELERİ İŞLEME AÇILDI

• The Steel Index’in Türkiye ithal çelik hurdası fiyat endeksine dayalı Hurda Çelik Vadeli İşlem Sözleşmeleri 2 Nisan 2015 tarihinde gong töreniyle işlem görmeye başladı.

• Fiyat risklerini yönetebilme gereksinimi üzerine oluşturulan hurda çelik üzerine dayalı vadeli işlem sözleşmelerinin, çelik üreticisi ve kullanıcılarının girdi, yarı mamul ve mamul fiyat risklerini yönetebilme imkânı sunarak üretim ve tüketim kararları almalarını kolaylaştırmasını bekleniyor.

03.05.2023 129

YENİ ÜRÜN - GECELİK REPO VADELİ İŞLEM SÖZLEŞMELERİ

• Dayanak Varlık (Aylık): Borsa İstanbul Repo-Ters Repo Pazarı veya Borsa İstanbul Bankalar arası Repo-Ters Repo Pazarı’nda gerçekleşen aynı gün valörlü gecelik miktar ağırlıklı ortalama basit faiz oranının aylık bileşik ortalamasıdır.

• Vade Sonu Uzlaşma Fiyatı (Aylık):

03.05.2023 130

ANADOLU KIRMIZI BUĞDAY VADELİ İŞLEM SÖZLEŞMELERİ

Dayanak Varlık Anadolu Kırmızı Sert İkinci Sınıf Baz Kalite Buğday

Fiyat Kotasyonu 1 kg Anadolu kırmızı sert ikinci sınıf baz kalitede buğdayın Türk Lirası cinsinden değeri virgülden sonra dört basamak halinde kote edilir.

Sözleşme Büyüklüğü 5.000 kg (5 ton)

Vade Ayları

Ocak, Şubat, Mayıs, Temmuz, Eylül ve Aralık. (Aynı anda içinde bulunulan aya en yakın üç vade ayına ait sözleşmeler işlem görür. Bu üç vade ayından biri Eylül değilse, Eylül vade ayı ayrıca işleme açılır.)

Minimum Fiyat Adımı Minimum fiyat adımının değeri 2,5 TL’ye karşılık gelmektedir

Son İşlem Günü Her bir vade ayının son iş günü

Uzlaşma Şekli Fiziki teslimat

Vade Sonu Uzlaşma Fiyatı Son işlem günü Konya Ticaret Borsası’nda Anadolu Kırmızı Sert Buğdayının ikinci sınıf baz kalitesi için gün sonu itibariyle oluşmuş fiyatların miktar ağırlıklı ortalaması

Merkezi Karşı Taraf Takasbank

Takas Süresi Fiziki teslimat işlemlerinde takas süresi T + 5, diğer işlemlerde ise T+1 olarak uygulanır.

03.05.2023 131

MAKARNALIK BUĞDAY VADELİ İŞLEM SÖZLEŞMELERİ

Dayanak Varlık Makarnalık Üçüncü Sınıf Baz Kalite Buğday

Fiyat Kotasyonu 1 kg Makarnalık üçüncü sınıf baz kalitede buğdayın Türk Lirası cinsinden değeri virgülden sonra dört basamak halinde kote edilir.

Sözleşme Büyüklüğü 5.000 kg (5 ton)

Vade Ayları

Ocak, Şubat, Mayıs, Temmuz, Eylül ve Aralık. (Aynı anda içinde bulunulan aya en yakın üç vade ayına ait sözleşmeler işlem görür. Bu üç vade ayından biri Eylül değilse, Eylül vade ayı ayrıca işleme açılır.)

Minimum Fiyat Adımı Minimum fiyat adımının değeri 2,5 TL’ye karşılık gelmektedir


Uzlaşma Şekli Fiziki teslimat

Vade Sonu Uzlaşma FiyatıSon işlem günü Konya Ticaret Borsası’nda Makarnalık Buğdayının Üçüncü sınıf baz kalitesi için gün sonu itibariyle oluşmuş fiyatların miktar ağırlıklı ortalaması hesaplanır. Bu fiyat vade sonu uzlaşma fiyatı olarak belirlenir .


Takas Süresi Fiziki teslimat işlemlerinde takas süresi T + 5, diğer işlemlerde ise T+1 olarak uygulanır.

03.05.2023 132

AYLIK GECELİK VADELİ İŞLEM SÖZLEŞMELERİ

Dayanak Varlık Borsa İstanbul Bankalararası Repo-Ters Repo Pazarı’nda gerçekleşen aynı gün valörlü gecelik miktar ağırlıklı ortalama basit faiz oranının aylık bileşik ortalaması

Fiyat Kotasyonu (Faiz oranı*100) (Örn: 10,05 veya 10,06)

Sözleşme Büyüklüğü 1.000.000 TL

Vade AylarıYılın tüm ayları. (Aynı anda içinde bulunulan ay ve bu aya en yakın 3 vade ayı olmak üzere toplam 4 vade ayına ait sözleşmeler işlem görür.)

Minimum Fiyat Adımı 0,01


Uzlaşma Şekli Nakdi uzlaşma

Vade Sonu Uzlaşma Fiyatı

N : vade ayındaki takvim günü sayısı No: hesaplama periyodundaki iş günü sayısı ni : ri faiz oranının geçerli olduğu takvim günü sayısı ri : i günü için Bankalararası Repo-Ters Repo Pazarı’nda oluşan miktar ağırlıklı ortalama basit faiz oranı


Takas Süresi T+1

03.05.2023 133

3 AYLIK GECELİK VADELİ İŞLEM SÖZLEŞMELERİ

Dayanak Varlık Borsa İstanbul Bankalararası Repo-Ters Repo Pazarı’nda gerçekleşen aynı gün valörlü gecelik miktar ağırlıklı ortalama basit faiz oranının üç aylık bileşik ortalaması

Fiyat Kotasyonu (Faiz oranı*100) (Örn: 10,05 veya 10,06)

Sözleşme Büyüklüğü 1.000.000 TL

Vade AylarıMart, Haziran, Eylül, Aralık. (Aynı anda içinde bulunulan aya en yakın 8 vade ayına ait sözleşmeler işlem görür.)

Minimum Fiyat Adımı 0,01


Uzlaşma Şekli Nakdi uzlaşma

Vade Sonu Uzlaşma Fiyatı

N : vade ayındaki takvim günü sayısı No: hesaplama periyodundaki iş günü sayısı ni : ri faiz oranının geçerli olduğu takvim günü sayısı ri : i günü için Bankalararası Repo-Ters Repo Pazarı’nda oluşan miktar ağırlıklı ortalama basit faiz oranı


Takas Süresi T+1

03.05.2023 134

TEŞEKKÜRLERMuammer ÇAKIRVİOP Grup MüdürüTel: +90 212 298 25 [email protected]

Kamil GÜZELFinansal Türev Ürünler Piyasası Bölüm MüdürüTel: +90 212 298 25 [email protected]

Ali AYTENArif Onur ÖZYILDIRIMBayram Veli SALURBora AKDENİZCeyda ÜSTÜNÇiğdem ERKENGizem NAYİRHakan KAYAKemal Burçak KAPLANOnur OLGUNOnur ÜSTÜNDAĞSait ŞATIROĞLUTuğçe TOKEM GÜRSÖZSedat UĞURYaprak TURAN

mailto:[email protected]

mailto:[email protected]

Economy & Finance

Dünyanın En Hızlı Büyüyen Türev Piyasası Borsa İstanbul VİOP