საინვესტიციო ქონებაბუღალტრული აღრიცხვის საერთაშორისო სტანდარტი (ბასს) 40

განცხადება გარანტიის არარსებობაზე

• მიუხედავად იმისა, რომ ამ პრეზენტაციის მომზადებისას მისი ავტორი ეცადა საუკეთესოდ გამოეყენებინა მთელი საკუთარი ცოდნა პრეზენტაციის თემაზე ცოდნის გადაცემის მიზნით, არც პრეზენტაციის ავტორი და არც წამყვანი არ იძლევიან არანაირ გარანტიას, რომ წარმოდგენილი მასალა ზუსტად და სრულად ასახავს ყველა განსახილველ საკითხს და არ იძლევიან არანაირ გარანტიას, რომ ეს მასალა იქნება შესაბამისი თქვენი რომელიმე კონკრეტული ამოცანისათვის.

• აქ წარმოდგენილი მსჯელობები და რჩევები შესაძლოა არ შეესაბამებოდეს თქვენს კონკრეტულ მოთხოვნებსა და სიტუაციას.

• თქვენ უნდა გაიაროთ კონსულტაცია შესაფერის პროფესიონალთან ნებისმიერ თქვენთვის საინტერესო საკითხზე.

• არც ამ პრეზენტაციის შემქმნელი და არც წამყვანი არ შეიძლება განხილული იყოს ვალდებულად ამ პრეზენტაციის მასალებზე დაყრდნობით მიღებული რაიმე ზარალისა თუ ზიანისათვის.

• ბუღალტრული აღრიცხვის საერთაშორისო სტანდარტების ოფიციალური ტექსტები და განმარტებები ხელმისაწვდომია ფინანსური ანგარიშგების საერთაშორისო სტანდარტების საბჭოსაგან.

კლასიფიკაცია

საინვესტიციო ქონებად კლასიფიკაცია

შენობა (ან შენობის ნაწილი) ან მიწა

• გამოიყენება საიჯარო შემოსავლების მისაღებად, ან

• კაპიტალის ზრდის მიზნით, ან

• დანიშნულება ჯერ განუსაზღვრელია

საინვესტიციო ქონება

• გამოიყენება წარმოებაში, საქონლის ან მომსახურების მიწოდებისათვის ან ადმინისტრაციული მიზნებისათვის, ან

• ჩვეულებრივი საქმიანობის პროცესში გაყიდვისთვისაა გამიზნული

სხვა კლასიფიკაცია(ძირითადი საშუალება,

მარაგი, სხვა)

იჯარით აღებული ქონება

სხვა პირობებით ქონება დაკლასიფიცირდებოდა საინვესტიციო ქონებად

და

მოიჯარე აქტივის შეფასებისთვის იყენებს სამართლიანი ღირებულების მოდელს

თუ

იჯარით აღებული შენობა (ან შენობის ნაწილი) ან მიწაშეიძლება კლასიფიცირდეს საინვესტიციო ქონებად

საინვესტიციო ქონების მაგალითები

მიწა, რომელსაც კომპანია ფლობს

და “ინახავს” იმის გამო, რომ

ელოდება მომავალში მისი

ფასის ზრდას

მიწა, რომელსაც კომპანია

ფლობს, მაგრამ ჯერ არ

გადაუწყვეტია რაში

გამოიყენებს

შენობა, რომელიც გაქირავებულია ერთ

ან რამოდენიმე მეიჯარეზე

საოპერაციო იჯარით

მშენებლობის პროცესში მყოფი შენობა, რომელიც

გამიზნულია დამთავრების

შემდგომ საოპერაციო იჯარით გასაცემად

ერთ ან რამოდენიმე მოიჯარეზე

შერეული გამოყენება

შენობის მფლობელის

ოფისით დაკავებული

ნაწილი

გაქირავებული ნაწილი

ძირითადი საშუალება

საინვესტიციო ქონება

გამიჯვნა შესაძლებელია

შერეული გამოყენება

გაქირავებული ნაწილი

მთლიანად საინვესტიციო

ქონება

გამიჯვნა / ცალ-ცალკე გაყიდვა შეუძლებელია

შენობის მფლობელი

ს ოფისი

გაქირავებული ნაწილი

მთლიანად ძირითადი საშუალება

შენობის მფლობელი

ს ოფისი

იჯარა თანმდევი მომსახურებებით

საიჯარო შემოსავლები

საინვესტიციო ქონება

ძირითადი საშუალება

თანმდევი სერვისებ

ი

საიჯარო შემოსავლები

შემოსავალი თანმდევი

სერვისებიდან

ბუღალტრული აღრიცხვა

აღიარება

როგორც სხვა აქტივები, საინვესტიციო ქონებაც აღიარდება, როდესაც:

1. მოსალოდნელია, რომ საწარმო მომავალში ამ აქტივიდან მიიღებს ეკონომიკურ სარგებელს, და

2. აქტივის ღირებულების საიმედოდ შეფასება შესაძლებელია

თავდაპირველი შეფასება

საინვესტიციო ქონება თავდაპირველად აღიარდება თვითღირებულებით.

თვითღირებულება:1. შეძენილი ან საკუთარი აშენებული - შეძენის ფასი + პირდაპირ

დაკავშირებული დანახარჯები + სესხთან დაკავშირებული დანახარჯები (თუ შესაფერისია)

2. იჯარით აღებული - ბასს 17-ის მიხედვით

შემდგომი შეფასება

თვითღირებულების მოდელი

• იგივე რაც ბასს 16-ში;

• ცვეთა• გაუფასურების

ტესტირება

გადაფასების მოდელი

რეალური ღირებულების ცვლილება პირდაპირ მოგება-ზარალში აღიარდება

ან

შერჩეული მოდელი უნდა გამოიყენოთ ყველა საინვესტიციო ქონებისათვის

შერჩეული მოდელის ცვლილება დასაშვებია, თუმცა რეალური ღირებულებიდან თვითღირებულების მოდელზე გადასვლა ძალიან

რთული დასასაბუთებელია

სტანდარტით მაინც ყველას სჭირდება რეალური ღირებულების შეფასება, რადგან ახსნა-განმარტებით შენიშვნებში მაინც

მოითხოვება მისი ჩვენება

საკითხები რეალური ღირებულების შეფასებისას

რეალური ღირებულების დათვლისას საწარმომ უნდა გამორიცხოს ცალკე აქტივებად აღიარებული ელემენტების განმეორებით ჩათვლა საინვესტიციო აქტივის ღირებულებაში

ავეჯი, როდესაც შენობა ავეჯიანად ქირავდება;

ლიფტები, გათბობისა და კონდიცირების სისტემები და სხვ.

რეკლასიფიკაცია საინვესტიციო ქონებად

მესაკუთრის მიერ დაკავებული ქონება - ბასს

16

საინვესტიციო ქონება აღრიცხული რეალური ღირებულებით

ღირებულების ცვლილება აღირიცხება როგორც

გადაფასება ბასს 16-ის მიხედვით

მარაგი - ბასს 2

ღირებულების ცვლილება მიდის მოგება-ზარალში

რეკლასიფიკაცია საინვესტიციო ქონებიდან სხვა ჯგუფში

სხვა კლასიფიკაცია (მესაკუთრის მიერ

დაკავებული ქონება - ბასს 16, ან მარაგი - ბასს

2)

თვითღირებულებით აღრიცხული

საინვესტიციო ქონება

თვითღირებულება ჩვეულებრივად

გამოიყნება ახალი კლასიფიკაციისთვის

სხვა კლასიფიკაცია (მესაკუთრის მიერ

დაკავებული ქონება - ბასს 16, ან მარაგი - ბასს

2)

რეალური ღირებულებით აღრიცხული

საინვესტიციო ქონება

რეალური ღირებულება განიხილება ახალი

კლასიფიკაციის აქტივისთვის

თვითღირებულებად

აღიარების შეწყვეტა (“ჩამოწერა”)

აქტივი გაიყიდა, ან საჩუქრად გადაეცა ვინმეს, ან ჩამოერთვა კომპანიას რაიმე მიზეზით, მოკლედ როდესაც კომპანიიდან გავიდა,

ან

ხმარებიდან ამოღებულია სამუდამოდ და კომპანია ვერავითარი სარგებლის მიღებას ვეღარ შეძლებს ვერც მისი გამოყენებით და ვერც

გაყიდვის გზით

გადავამოწმოთ რა ვისწავლეთ

ბასს 40 მოითხოვს საინვესტიციო ქონების აღრიცხვას რეალური ღირებულების მოდელით

რომელი გამონათქვამია სწორი?

ბასს 40 იძლევა საშუალებას კომპანიამ აარჩიოს ან თვითღირებულების ან რეალური ღირებულების მოდელი

თუ ქონებას ორმაგი გამოყენება აქვს (ნაწილი ქირავდება, ნაწილში ოფისი გვაქვს) მაშინ ბასს 40 მოითხოვს მის აღრიცხვას რეალური ღირებულების მოდელით

გმადლობთ და არ დაგავიწყდეთ:

1. საინვესტიციო ქონების კლასიფიკაციაში გადამწყვეტია მისი გამოყენება - თუ ქონება საიჯარო შემოსავლების მიღების ან კაპიტალის მომავალში ზრდის მიზნით აქვს კომპანიას, მაშინ ეს საინვესტიციო ქონებაა;

2. საინვესტიციო ქონებისთვის შეიძლება როგორც თვითღირებულების მოდელის, ასევე რეალური ღირებულების მოდელის გამოყენება;

3. რეალური ღირებულებით აღრიცხვისას რეალური ღირებულების ცვლილებები აისახება მოგება-ზარალში