ត ើប្រជាពលរដ្ឋប្រីប្រតៅទីណា អស់ត ើយ?

ការវាយ ម្លៃភាពប្រីប្រ តៅរលពុជា ឆ្ន ាំ ២០១៣

ម្ងៃទី ២០ ខែ រុលភៈ ឆ្ន ាំ ២០១៤

រាជធានី ភ្នាំតពញ ប្រតទសរលពុជា

កាឡូស សូប្ាដ្ូ

2

១. វឌ្ឍនភាពម្នការ កា ់រនថយភាពប្រីប្រ

២. រញ្ហា ប្រឈលខដ្លតៅតសសសល់

៣. អនុសាសន៍ជាតោលនតោាយ

ចាំណុចសាំខាន់ៗម្នរទរង្ហា ញ

3

ួតលែផ្ៃូវការ សតីពីអប្ាភាពប្រីប្រ តៅរលពុជា

o អប្ាភាពប្រីប្រតៅ រលពុជាប្ ូវានតេេណនាជា តលើរដ្ាំរូងរនុង ឆ្ន ាំ ១៩៩៤

o តប្កាយ ឆ្ន ាំ ១៩៩៤ មានការេណនាជារនតរនាា រ ់ រ៏រ ុខនត លទធផ្លទាំងតនាោះមានការលាំាររនុងការយរលរតប្រៀរត ៀរ

o ឆ្ន ាំ ២០០៤ វិទាសាថ នជា ិសថិ ិ(វ.ជ.ស) តផ្ដើលតប្រើប្ាស់រទដ្ឋឋ នតោល សប្មារ់ត វើអតងេ តសដ្ឋរិចច-សងគលរលពុជា (អ.ស.ស.រ)

4

តៅឆ្ន ាំ ២០១៣ រនាា រ់ពីមានការត វើរចចុរបននភាពវិ ីសាស្តសតេណនាភាពប្រីប្រអប្ាភាពប្រីប្រប្ ូវានតេេណនាជាតរៀងរាល់ឆ្ន ាំ

53.2% 50.1%

38.8%

23.9% 22.1% 20.5%

18.6%

0%

10%

20%

30%

40%

50%

2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012

អប្ាភាព

ប្រីប្រ

p

5

តេត ើញថាភាពប្រីប្រធាៃ រ់ចុោះជាទូតៅ

រ ុខនតទជីនរទមានភាពប្រីប្ររប្លិ ែពស់តៅតឡើយ

15.8% 2.7%

4.3% 3.8%

39.7% 35.0%

12.7% 9.1%

59.0% 57.9%

27.5%

22.2%

0%

10%

20%

30%

40%

50%

60%

70%

2004 2007 2008 2009 2010 2011 2012

Phnom Penh

Other Urban

Rural

p

6

វិ ីសាប្សតេណនាភាពប្រីប្រ

o េណនាតដ្ឋយតប្រៀរត ៀរ ចាំណាយតលើការតប្រើប្ាស់ររស់រុេគលមាន រ់ តៅនឹង រនាា ់ ភាពប្រីប្រ

o រនាា ់ភាពប្រីប្រ ជា ម្លៃចាំណាយសរុរតលើលាូរអាហារតដ្ើលបីទទួលាន កាឡូរអីរបររមាប្ទប្ទងជ់ីវិ រូរនឹងការចាំណាយតលើររស់រររនិងតសវាតផ្េងៗតទៀ

តប្ៅពលីាូរអាហារ

o តប្រើទិននន័យ ឆ្ន ាំ ២០០៩ជាតោលសប្មារ់េណនាភាពប្រីប្រឆ្ន ាំដ្៏ម្ទតទៀ

o េណនាតដ្ឋយខផ្ែរ តលើព ៌មានានពីការអតងេ (លិនខលនពីជាំតរឿនតទ)

7

ប្រជាពលរដ្ឋខដ្លចារផុ្ ពីភាពប្រីប្រ

...សាថ នភាពរស់តៅមានសភាពប្រតសើរ ជាងលុន

33.9%

3.6% 7.1%

52.9%

21.8%

28.8%

0%

10%

20%

30%

40%

50%

60%2004 2011

ដ្ាំរូលស័ងេសី

អាំពូលអេគិសនី

រងគន់អនាល័យ

8

ប្រជាពលរដ្ឋ ខដ្លចារផ្ុ ពីភាពប្រីប្រ

...រម៏ានប្ទពយតប្ចើនជាងលុន ខដ្រ

18.9%

2.2%

41.4%

17.1%

54.9%

62.5% 62.7% 63.2%

0%

20%

40%

60%

80%

Motorcycle Mobile phone Television Suitcases

2004 2011

ល ូ ូ ទូរសព័ា ម្ដ្ ទូរទសេន ៍ វា៉ា ល ី

9

ចាំត ោះ វិស័យ អរ់រំវិញ តេត ើញ ថា អប្ាពិ ម្នការសិរា

ានតរើនតឡើងប្េរ់រប្លិ

0%

20%

40%

60%

80%

1 2 3 4 5 6 1 2 3 4 5 6

Year in primary Year in secondary

អប្ាពិ ម្

នការសិរ

ា

អប្ាពិ ម្នការសរិា

2004 Net 2011 Net

លាំដ្ឋរ់ឆ្ន ាំតៅរឋលសិរា លាំដ្ឋរ់ឆ្ន ាំតៅ ល យលសិរា

10

េមាៃ តយនឌ្័រ រនុងវិស័យអរ់រំ ានងយចុោះ

ត ើយរួល ូចតៅៗ

-1

0

1

2

3

4

5

6

7

8

9

1919

1924

1929

1934

1939

1944

1949

1954

1959

1964

1969

1974

1979

1984

1989

1994

ឆ្ន ាំរាំតណើ

Female Male

GAP

អាយុចូលតរៀន

11

រលពុជា អាចសតប្លចានតោលតៅអភ្វិឌ្ឍន៍ស សេវ េរ៍

តលើការកា ់រនថយលរណៈភាពររស់រុមារអាយុតប្កាល ៥ឆ្ន ាំ

0

20

40

60

80

100

120

140

160

2000 2005 2010

ប្េួសារប្របី្ររាំផ្ ុ

ប្េួសារមានរាំផ្ ុ

ចាំនួនរុមា

រលរណៈរនុង

១០០០រាំត

ណើ

ត ើអវីជា រាត តៅពីតប្កាយការ កា ់រនថយ ភាពប្រីប្រ ដ្៏េួរ ឲ្យ តកា សរតសើរតនោះ?

13

រនុងឆ្ន ាំ ២០០៤ ពលរដ្ឋលួយភាេ ាំ មានជីវភាពតៅតប្កាលរនាា ់ភាពប្រីប្ររនតិច

2004 Poor

2011

0%

2%

4%

6%

8%

10%

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15

ចាំនួនពល

រដ្ឋ (េិ

ជា%)

ចាំណាយតលើការតប្រើប្ាសរ់នងុមាន រ ់តៅ ឆ្ន ាំ 2009 (ភ្នាំតពញ, ន់ តរៀល/ម្ងៃ)

រនាា ់ភាពប្របី្រ = 5326 ៛ (ម្ងៃតោល 2009)

14

ប្ ឹលឆ្ន ាំ ២០១១ ពលរដ្ឋទាំងតនាោះ ឈរ់ប្រតទៀ ត ើយ ជីវភាពពួរោ ស់ថិ តៅតលើរនាា ់ភាពប្រីប្ររនតិច

2004

2011

0%

2%

4%

6%

8%

10%

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15

ចាំនួនពល

រដ្ឋ (េិ

ជា%)

ចាំណាយតលើការតប្រើប្ាសរ់នងុមាន រ ់តៅ ឆ្ន ាំ 2009 (ភ្នាំតពញ, ន់ តរៀល/ម្ងៃ)

រនាា ់ភាពប្រីប្រ = 5326 ៛ (ម្ងៃ តោល 2009)

2011

Poor

15

រាត សាំខាន់រាំផ្ុ ម្នការកា ់រនថយ ភាពប្រីប្រ

េឺការតឡើងម្ងៃប្សូវ-អងេរ និងរាំតណើនផ្លិ រលមប្សូវ

ការតឡើងម្ងៃប្សូវ- អងេរ និងរាំតណើនផ្លិ រលមប្សូវ រួលចាំខណរ

ចាំនួន ៤៧% រនុងការកា ់រនថយភាពប្រីប្រសរុរ

រាត សាំខាន់ៗ រនុង ការ កា ់រនថយ ភាពប្រី ប្រ ឆ្ន ាំ ២០០៤ ដ្ល់ ឆ្ន ាំ ២០១១

រររតប្ៅពីរសរិលម ១៩% រម្ប្លឈនួល រសរិលម ១៦ %

ប្ារ់ខែតៅ ទបី្រជុាំជន ៤%

ផ្លិ រលមប្សវូ

២៣%

ម្ងៃប្សវូ-អងេរ

២៤%

រាត តផ្េងតទៀ ១៤%

16

រាំតណើនតសដ្ឋរិចច ខដ្លជួយដ្ល់ពលរដ្ឋប្រីប្រជាតប្ចើន

ានជួយកា ់រនថយភាពប្រីប្រ រនុងឆ្ន ាំ ២០០៨, ២០១០ និង ២០១១

21 19

21 21 22 23 23

33

37

32 32 30

28 28

0

5

10

15

20

25

30

35

40

2004 2007 2008 2009 2010 2011 2012

Share prosperity (bottom 40%) GINI * 100

17

រាត សាំខាន់ៗ តផ្េងតទៀ ៈ

…ទីផ្ាររសិផ្លមានលរខណៈតសរី

ជាឧទ រណ៏៖ ពី ឆ្ន ាំ ២០០៤ ដ្ល ់ឆ្ន ាំ ២០០៩ • ម្លៃអងេរទីផ្ារអនតរជា :ិ ↑134% • ម្លៃអងេររនុងប្សុរតៅរលពុជា: ↑119%

18

... រួល ផ្េាំនឹងការរសាងត ដ្ឋឋ រចនាសលព័នធ ររស់រាជរដ្ឋឋ ភ្ិាលរលពុជា

19

o ផ្ៃូវរនុងភ្ូលិចាំនួន ៨០០០ខែេ

អាចជួយ ឲ្យរសិររដ្ឹរប្សូវ តៅ

កាន់ទីផ្ាររនុងប្សុរ។

o ពលរដ្ឋ ប្រីប្រកាន់ខ តប្ចើនានតប្រើ ផ្ៃូវទាំងតនាោះ។ ចាំនួនល ូ ូររស់

ប្េួសារប្រីប្រតរើនរួនដ្ងេឺពី៧% តៅដ្ល់២៩%។

... និង ការរសាងត ដ្ឋឋ រចនាសលព័នធលូលដ្ឋឋ ន ាលរយ:លូលនិ ិ ុាំ-សង្ហេ ់តដ្ឋយត ៃ្ើយ រតៅនឹងតសចរតីប្ ូវការររស់ពលរដ្ឋរនុងលូលដ្ឋឋ ន

20

o អប្ាភាពប្រីប្រប្ ូវានកា ់រនថយពី ៥៣.២% (២០០៤) លរតៅប្ ឹល ២០.៥% (២០១១)

o ្ៃុោះរញ្ហច ាំងាលរយៈភាពប្រតសើរជាងលុនម្នសាថ នភាពរស់តៅ ប្ទពយសលប ត ិការអរ់រំ និងសុែភាពររស់ប្រជាពលរដ្ឋ

o ការកា ់រនថយភាពប្រីប្រតនោះអាចសតប្លចានតដ្ឋយសារ៖

o ពលរដ្ឋប្រីប្រជាតប្ចើនចារផ្ុ ពីរនាា ់ភាពប្រីប្រ

o ម្ងៃប្សូវអងេរែពស ់និងរាំតណើនផ្លិ រលមប្សូវ

o រាំតណើនតសដ្ឋរិចចខដ្លជួយដ្ល់ ពលរដ្ឋ ប្រីប្រជាតប្ចើន

o ម្ងៃទីផ្ារប្សូវអងេរមានលរខណៈតសរី

o ការរសាងត ដ្ឋឋ រចនាសលព័នធជនរទររសរ់ាជរដ្ឋឋ ភ្ិាល

វឌ្ឍនភាពរនុងការ កា ់រនថយភាពប្រីប្រ

... ជាសតងខរ

ងវី តរើ រលពុជាាន កា ់រនថយភាពប្រីប្រ េួរ ឲ្យតកា សរតសើររ៏តដ្ឋយ រ ុខនត តៅមានរញ្ហា ប្រឈល

លួយចាំនួន...

22

ចាំនួនពលរដ្ឋប្រីប្រធាៃ រ់ចុោះ រ ុខនត ពលរដ្ឋប្រីប្រភាេតប្ចើន

តៅខ ប្រលូលផ្តុាំតៅទីជនរទ: 9 នារ់រនុងចាំតណាល 10 នារ់

ប្រជាជនប្របី្រ 6.8 លាននារ់ រនុងឆ្ន ាំ ២០០៤

ទីប្រជុាំជនដ្៏ម្ទតទៀ 0.6 លាននារ់

ភ្នាំតពញ 0.2 លាននារ ់

ជនរទ 6.2 លាននារ ់

ទីប្រជុាំជនដ្ម៏្ទតទៀ 0.2 លាននារ ់

ភ្នាំតពញ 0.1 លាននារ ់

ជនរទ 2.7 លាននារ់

ប្រជាជនប្របី្រ 3.0 លាននារ់

រនុងឆ្ន ាំ ២០១១

23

ចាំនួនជនប្រីប្រធាៃ រ់ចុោះ

ខ ចាំនួនជនង្ហយរងតប្ោោះតរើនតឡើង

4.6

8.1

2004 2011

ចាំនួនពលរដ្ឋខរបរភាពប្រីប្រ (លាននារ់)

ពលរដ្ឋខរបរប្រីប្រ េឺជនខដ្លចាំណាយតលើសពី ១.១៥ ដ្ុលាៃ រ/ម្ងៃ ខ តប្កាល ២.៣០ ដ្ុលាៃ រ/ម្ងៃ

6.9

3.0

2004 2011

ចាំនួនពលរដ្ឋប្របី្រ (លាននារ់)

ពលរដ្ឋប្រីប្រ េឺជនខដ្ល ចាំណាយ តប្កាល ១.១៥ ដ្ុលាៃ រ/ម្ងៃ (រនាា ់ភាពប្រីប្រ)

24

ឥទធិពលម្នតប្ោោះ ូចាចលួយអាចត វើឲ្យ

អប្ាភាពប្រីប្រតរើនតទវរដ្ង

20.5%

41.0%

2011 2011 with shock

អប្ាភាពប្រីប្រ

- =

2011 (តរើមានតប្ោោះ)

25

ម្ងៃប្សូវ-អងេរ ទាំនងជាខលងតរើនសាុោះខាៃ ាំង

ដ្ូចលុនតទៀ ត ើយ

ម្ងៃអងេរតៅទីផ្ារអនតរជា ិ(ប្រតទសម្ង)

26

រុមារខដ្លតលើសអាយចុូលតរៀន ជារញ្ហា ចលបង តៅរឋលសិរាត ើយជារាត ខដ្លត វើឲ្យការតាោះរងស់ាលាតរើនតឡើងតៅល យលសិរា

ការចូលតរៀនយឺ ររស់រុមារ តៅថាន រទី់១ ានរាាំងសាោះដ្ល់សកាត នុពលររស់រុមាររនុងការតរៀនសូប្ និងត វើឲ្យអាប្ាការតាោះរង់ការសិរាតរើនតឡើង៖

o ៤០% ម្នសិសេចូលតរៀនថាន រ់ទី១មានអាយុ៨ឆ្ន ាំ

(យឺ ជាងអាយុចូលតរៀន លមា២ឆ្ន ាំ)

o ៤០% ម្នសិសេរញ្ចរ់រឋលសិរាមានអាយុ១៥ឆ្ន ាំ

(យឺ ជាងអាយុចូលតរៀន លមា ៣.១ឆ្ន ាំ)

27

េមាៃ អប្ាពិ ម្នការសិរា រវាងពលរដ្ឋប្រីប្ររាំផ្ុ និងពលរដ្ឋអនរមានរាំផ្ុ រនុងឆ្ន ាំ ២០១១ តៅខ ែពស់តៅតឡើយ

0%

20%

40%

60%

80%

100%

1 2 3 4 5 6 7 8

អប្ាពល

រដ្ឋអាយ១ុ

៥-២០ ឆ្

នាំ ខដ្លរ

ញ្ចរការស

រិា (ឆ្នាំ២០១១

)

ឆ្ន ាំរញ្ចរ់ការសិរា

Lowest quintile Highest quintile

ពលរដ្ឋប្របី្ររាំផ្ ុ

ពលរដ្ឋអនរមានរាំផ្ ុ

28

តទោះរីមានវឌ្ឍនភាពពីឆ្ន ាំ ២០០០-២០០៥ រតីរ៏អប្ារងវោះ អាហារូរ ថលភររស់រុមារ ដ្ូចជាតៅប្ទឹងពីឆ្ន ាំ ២០០៥-២០១០

2000 2000

2005 2005 2010 2010

0%

10%

20%

30%

40%

50%

Stunted Underweight

រុមារប្រនិ រុមារ សគលសាគ ាំង

29

ការតប្រើប្ាស់លូលនិ ិសល ល៌សុែភាព

តៅមានរប្លិ ទរ

o ងវីតរើ លូលនិ ិសល ល៌សុែភាព ជាយនតការេនៃឹោះ រនុងការ ធានាថា ពលរដ្ឋប្រីប្រអាចតប្រើប្ាស់តសវាសុែភាពសាធារណៈ រដ ីរ៏តេត ើញតៅ មានរញ្ហា ប្រឈលលួយចាំនួន៖

o ការប្េរដ្ណដ រ់៖ ប្េួសារ ប្រីប្រចាំនួន ២៥% ោម នរ័ណណលូលនិ ិសល ល៌តទ

o ការតប្រើប្ាស់៖ រនុងចាំតណាលអនរមានរ័ណណលូលនិ ិសល ល៌ ៦០% លិនានតប្រើវាតទ

o សប្មារ់ពលរដ្ឋប្រីប្រខដ្លតៅររតសវាសុខាភ្ិាល រនុងចាំតណាលការររតសវា១០០ដ្ង ៥៥% េឺពួរោ ់តៅររតសវាសុខាភិ្ាលតប្ៅផ្ៃូវការ ជាទីរខនៃងខដ្លការពិនិ យ ជ

លៃ ឺនិងការពាាលជលៃឺ លិនអាចទុរចិ តាន

30

o ចាំនួនជនប្រីប្រកាន់ខ ចិ រ ុខនតចាំនួនជន ង្ហយរងតប្ោោះ កាន់ខ តរើនតឡើង

o តប្ោោះខ រនតិចរនតួច អាច រតងេើន អប្ាភាពប្រីប្ររលពុជាតទវរដ្ង

o ម្ងៃ ប្សូវ-អងេរ ទាំនងជាខលងតរើនសាុោះខាៃ ាំងដ្ូចលុនតទៀ ត ើយ

o រុមារតលើសអាយុចូលតរៀន មាន តប្ចើន

o អប្ាពិ ម្នការសិរាររស់រុមារប្រីប្រតៅមានរប្លិ ទរ

o រងវោះអាហារូរ ថលភ តៅប្ទឹង

o លូលនិ ិសល ល៌សុែភាព លិនប្ វូាន តប្រើប្ាស់ឲ្យ ាន តពញតលញ

រញ្ហា ប្រឈលតៅតសសសល ់...ជាសតងខរ

តោរល់លួយចាំនួន សប្មារ់តរៀរចាំ

តោលនតោាយ និង រលមវិ ីនានា

តដ្ើលបីកា ់រនថយភាពប្រីប្រ និង

ភាពង្ហយរងតប្ោោះ

32

ឧទ រណ៏៖

o រតងេើនចាំតណោះដ្ឹងដ្ល់រសិររាលរយៈការរណដុ ោះរណាដ លនិងផ្េពវផ្ាយ

o ពប្ងីរការតប្រើប្ាស់ពូជលែ ត ើយសុទធ

o តលើររលពស់សមាេលអនរតប្រើប្ាស់ទឹរ

ជប្លុញការប្រររររររសិរលមានផ្លចាំតណញនិង ត វើពិពិ រលមរសិរលម

33

o ត វើខផ្នការ ភាា រ់និង ខងទាំផ្ៃូវងនល់ និង ត ដ្ឋឋ រចនាសលព័នធឯតទៀ

o រតងេើនងវិកាសប្មារ់ការអភិ្វឌ្ឍនានាដ្ល់ថាន រ់ ុាំ-សង្ហេ ់តដ្ើលបីត ៃ្ើយ រឲ្យានប្រតសើរជាងលុនចាំត ោះ ប្លូវការតៅថាន រ់លូលដ្ឋឋ ន

រនតជាំរុញ ការរសាងត ដ្ឋឋ រចនាសលពន័ធសាំខាន់ៗ និង តលើររលពស់តសវាសាធារណៈតៅទជីនរទ

34

រ ុខនត រ៏ប្ ូវសលៃឹងឲ្យ ួសពីវិស័យរសិរលមផ្ងខដ្រ

រតងេើនការង្ហររនុងវិស័យរលមនតសាល តដ្ឋយតដ្ឋោះប្សាយឧរសេគេនៃឹោះចាំនួន ៣៖

o រញ្ចុោះម្ងៃអេគិសនី និង រតងេើនប្រប្រ ីភាពផ្គ ់ផ្គង់អេគិសនីាលរយៈយនតការ «ភាពជាម្ដ្េូរវាងរដ្ឋ និង វិស័យឯរជន» ប្រររតដ្ឋយយុទធសាស្តសត និង

មានការប្ររួ ប្រខជងប្ ឹលប្ ូវ

o ខរលលែររិោកាស ុររិចចតដ្ឋយកា ់រនថយចាំណាយតប្ៅផ្ៃូវការ និងរទរញ្ញ តិ-និ ិវិ ីសមុេសាម ញ

o រញ្ចុោះម្ងៃដ្ឹរជញ្ាូននិង កា ់រនថយការប្រេល់ទាំនិញយឺ ោ វតដ្ឋយរតងេើនភាពប្រទរ់ប្រឡាម្ន ាំណភាា រ់ររស់វិស័យេលនាេលន៍។

35

ការវិនិតោេតលើវិស័យអរ់រ ំ

o ពប្ងីរលត តយយសិរា តដ្ើលបជីប្លុញដ្ល់ការចូលតរៀនថាន រ់ទី១ឲ្យទន់តពល

o ពប្ងឹងេុណភាពអរ់រំចារ់ពីរប្លិ ទរៗតៅតដ្ើលបីកា ់រនថយការតរៀនប្ ួ ថាន រ់តៅរឋលសិរា

o ផ្តល់អាហារូរររណ៍ និងការរាំរ នអាហារ តៅសាលារឋល និង ល យលសិរា ពិតសសសប្មារ់រុមារប្រីប្រ តដ្ើលបីកា ់រនថយអប្ាតាោះរង់ការ

សិរា និង រតងេើននូវអាប្ាពិ ម្នការសិរា

36

o ពប្ងីរការផ្តល់រ័ណណសល ល៌សុែភាព

o រតងេើនការតប្រើប្ាសរ់័ណណសល ល៌សុែភាព តដ្ើលបីតលើរទឹរចិ តឲ្យពលរដ្ឋតប្រើតសវាសុែភាពសាធារណៈតៅាលលនាីរតពទយរដ្ឋ

o ប្ ួ ពិនិ យឲ្យាន ឹងរុ៉ឹងតលើតសវាសុខាភិ្ាលតប្ៅផ្ៃូវការសាំតៅតលើររលពស់ប្រសិទធភាពពាាល

រតងេើនលទធភាពទទួលាន

តសវាសុខាភ្ិាលសាធារណៈ

37

រលមវិ ីតដ្ើលបីតដ្ឋោះប្សាយរញ្ហា រងវោះអាហារូរ ថលភររស់រុមារ ប្ ូវមានលរខណោះសមា រ័ណរលម

o ការរតងេើនជីវជា ិនិងសារធា ុរាំរ នរនុងចាំណីអាហារ o ជាំរុញ ការរាំតៅតដ្ឋោះដ្ល់ទររ និងការផ្តល់លាូរអាហារឲ្យានប្ ឹលប្ ូវ o កា ់រនថយការរតនាា ររង ់សវាល សកាល

o តលើររលពស់អនាល័យរនុងការរស់តៅ

38

អនុវ ត តោលនតោាយ េណតនយយភាពសងគល ថាន រ់តប្កាល ជា ិ តដ្ើលបី ឲ្យអនរផ្ដល់តសវាតៅលូលដ្ឋឋ ន រាំតពញភាររិចចកាន់ខ ប្រតសើរ

o រតងេើ ការាលដ្ឋន និង ការផ្ដល់ល ិតោរល់ ជាលរខណៈ ប្រព័នធពីសាំណារ់អនរតប្រើប្ាស ់និង ពលរដ្ឋ

o រង្ហា ញព័ ៌មាន សដីពីការរាំតពញភាររិចច និង ងវិកា ដ្ល់ ុាំ-សង្ហេ ់ សាលាតរៀន និង លណឌ លសុែភាព

ពប្ងឹងេណតនយយភាព តដ្ើលបីឲ្យ ការផ្ដល់តសវា

មានសភាពប្រតសើរតឡើង

39

អនុវ តយុទធសាស្តសតជា ោិាំ រសងគល

o រញ្ហា រ់តអាយចាស់ពី ការទទួលែុសប្ ូវររស់សាថ រ័ន និង ផ្តល់ការោាំប្ទដ្ល់

ភាន រ់ង្ហរអនុវ តយុទធសាស្តសតជា ោិាំ រសងគល

o តលើរទឹរចិ តឲ្យរលមររ-និតោជិ ខដ្លមានប្ារ់តរៀវ េជាប្រចាាំចូលរួលរនុង

តរឡាជា ិសនតិសុែសងគល

40

o រសិរលម៖ ពប្ងីរការរណដុ ោះរណាដ ល និង ផ្េពវផ្ាយ ពូជប្សូវ និងការចូលរួលររស់ពលរដ្ឋរនុងការសតប្លចតលើេតប្មាងរសាងត ដ្ឋឋ រចនាសលព័នធ

o រលមនដសាល៖ កា ់រនថយ ម្ងៃអេគិសន ីនិងម្ងៃដ្ឹរជញ្ាូន និងកា ់រនថយការរង់ប្ារ់តប្ៅផ្ៃូវការ និងរទរញ្ញ ត ិនិងនិ ិវិ ីសមុេសាម ញតផ្េងៗ

o ការអររ់៖ំ ពប្ងីរលត តយយសិរា និង រតងេើនអប្ាម្នការសិរាពិ ររស់ រុមារប្រីប្រ

អនុសាសនត៍ោលនតោាយ ... ជាសតងខរ

41

o សុែភាព៖ រលមវិ តីដ្ើលបីតដ្ឋោះប្សាយរញ្ហា រងវោះអាហារូរ ថលភររស់រុមារប្ ូវមានលរខណោះសមា រណ័រលម រតងេើន ការយល់ ដ្ឹងជុាំវិញការតប្រើប្ាស់

លូលនិ ិសល លស៌ុែភាព និងប្ ួ ពិនិ យឲ្យាន ងឹរុ៉ឹងតលើតសវាសុខាភ្ិាលតប្ៅផ្ៃូវការ

o ោាំ រ សងគល៖ រតងេើន រិចចោាំប្ទ ដ្ល់ សាថ រ័នសប្លរសប្លួល និងតលើរទឹរចិ តឲ្យរលមររ-នតិោជិ ខដ្លមានប្ារ់តរៀវ េជាប្រចាាំចូលរួលរនុងតរឡាជា ិ

សនតិសុែសងគល

o រតងេើន េណតនយយភាព៖ សប្មារ់អនរ ផ្ដល់តសវាទាំងអស ់

អនុសាសនត៍ោលនតោាយ ... ជាសតងខរ

Thank you very much for your

attention

សូលខងៃងអាំណរេុណ!