หากพจารณาเชงระบบ การจดเกบและคนคนสารสนเทศเปนการเชอมโยงระหวางทรพยากรสารสนเทศกบผใชซงมความตองการสารสนเทศ โดยมฐานขอมลในฐานะเปนแหลงทรวบรวมสารสนเทศประเภทใดหนง

1. ทรพยากรสารสนเทศ (information resources)

2. ฐานขอมล (database)

3. ผใช (user)

1. ทรพยากรสารสนเทศ 3. ผใช2. ฐานขอมล

ความตองการของผใช

สารสนเทศทผใชตองการ

1. ทรพยากรสารสนเทศ (information resources)

- คอ วสดทบนทกสารสนเทศ มหลากหลายชนด เชน หนงสอ เอกสารเทปเสยง สารานกรมบนแผนซด e-Journal สารสนเทศบน WWW ฯลฯ วสดเหลานนถกจดเกบและใหบรการในหองสมด เพอสนองความตองการดานตาง ๆ ของผใช

- การแบงประเภทของ IR ท าไดหลายวธ ขนอยกบเกณฑทใชในการแบง

1) แบงตามรปลกษณของสอทใชจดเกบ คอ สอสงพมพ สอโสตทศน และสออเลกทรอนกส

2) แบงตามสาขาวชา เปน มนษยศาสตร สงคมศาสตร วทยาศาสตรและเทคโนโลย

3) แบงตามการจดการดวยคอมพวเตอร คอ แอนะลอก และดจทล

1. แหลงขอมลปฐมภม (Primary Sources)= งานทเขยนขนเปนครงแรก ขอเขยนใหมเฉพาะเรอง รายงานการคนพบใหมๆ

ไมเคยตพมพทใดมากอน เชน รายงานการวจย/ทดลอง วทยานพนธ งานวจยบทความในวารสาร สทธบตร มาตรฐาน ฯลฯ

2. แหลงขอมลทตยภม (Secondary Sources)= งานทผานกระบวนการคดเลอก ขดเกลา ยอ/สรป วจารณ -------> เรยบเรยงใหม

จดอยในรปแบบใหม เชน บทความในวารสาร บทคดยอ พจนานกรม สารานกรม ดรรชนและสาระสงเขป ฯลฯ

3. แหลงขอมลตตยภม (Tertiary Sources)= งานเขยนทกลนกรอง และรวบรวมจาก 1 + 2 เชน หนงสอต าราวชาการ เปนตน

4) แบงตามแหลงสารสนเทศ หรอ แหลงทมา/การผลต หรอ ตามความใหม เกาของตวเนอหา แบงออกเปนแหลงปฐมภม แหลงทตยภม และแหลงตตยภม

2. ฐานขอมล (database)

คอ แหลงสะสมขอเทจจรงตาง ๆ โดยมการรวบรวมขอมลทมความสมพนธกนไวดวยกน และมโปรแกรมระบบจดการฐานขอมล (DBMS -- Database

Management System) มาชวยในการจดเกบ จดเรยง และสบคนได

ในระบบสารสนเทศและหองสมด ฐานขอมลเปนทรวมของระเบยนทรพยากรสารสนเทศตาง ๆ ทมในหองสมด ซงกคอ “ฐานขอมลทรพยากรสารสนเทศของหองสมด” และหมายรวมถง “ฐานขอมลเฉพาะสาขาวชาทหองสมดพฒนาขนเอง” “ฐานขอมลซดรอม” และ”ฐานขอมลออนไลน” ดวย

ฐานขอมลทรพยากรสารสนเทศของหองสมด UTCC

ฐานขอมลทหองสมด UTCC พฒนาขนเอง

ฐานขอมลออนไลนทหองสมด UTCC บอกรบ

ฐานขอมลทหองสมด UTCC เปนสมาชก

3. ผใช (User)

ประเภทของผใชสามารถแบงไดหลายประเภท ขนอยกบเกณฑทใชในการแบง โดยทวไปแบงผใชออกเปนดงน

3.1 แบงตามหนาทในหนวยงานบรการสารสนเทศ

3.2 แบงตามความช านาญ หรอประสบการณในการคนหาสารสนเทศ

3. ผใช (User) (ตอ)

3.1 แบงตามหนาทในหนวยงานบรการสารสนเทศ คอ

3.1.1 ผใชทเปนตวกลาง (intermediary/ mediator) หมายถง ผใหบรการคนคนสารสนเทศ อาท บรรณารกษ นกเอกสารสนเทศ เปนตน ซงท าหนาทคนคนสารสนเทศใหแกผใช

3.1.2 ผใชปลายทาง (end user) ไดแก ผใชทมความตองการสารสนเทศของตนเอง อาจเปนนกวจย ผบรหาร นกศกษา อาจารย หรอประชาชนทวไป โดยมการแสวงหาสารสนเทศดวยตนเอง หรอขอความชวยเหลอจากผใหบรการสารสนเทศ

3. ผใช (User) (ตอ)

3.2 แบงตามความช านาญ หรอประสบการณในการคนหาสารสนเทศ เปนการแบงผใชทเปนตวกลางและผใชปลายทางออกเปน

1) ผใชทมความช านาญเปนอยางด

2) ผใชทมความช านาญระดบปานกลาง

3) ผทไมเคยใชระบบมากอน

เปนกระบวนการในการจบคระหวางทรพยากรสารสนเทศทมอยกบความตองการสารสนเทศของผใช หากจบคไดตรงกน ยอมไดผลการคนคน หากจบคไมตรงกนผลจะเปนศนย

องคประกอบของตวแบบพนฐาน

1. เอกสารทไดคดเลอก หรอเรยกวา “เอกสาร (document)”

2. ตวแทนเอกสาร (document surrogate/ representation)

3. ความตองการสารสนเทศ (information need)

4. ตวแทนความตองการสารสนเทศ

5. การจบคระหวางตวแทนความตองการสารสนเทศกบตวแทนเอกสาร (matching process)

1. เอกสารทไดคดเลอก หรอเรยกวา “เอกสาร (document)”คอ ทรพยากรสารสนเทศ ทไดรบการคดเลอก หรอคดสรรตามนโยบายของหนวยงานบรการสารสนเทศแหงนน

2. ตวแทนเอกสาร (document surrogate/ representation)คอ การสรางตวแทนเอกสารในรปแบบตาง ๆ อยางมมาตรฐาน แลวจดเกบในรปของฐานขอมล เชน

- การสรางขอมลบรรณานกรม เพอเปนตวแทนโครงสรางเอกสาร เชน ถาเปนหนงสอ จะมโครงสรางของตวแทนหนงสอ ประกอบดวย ชอผแตง ชอเรอง สถานทพมพ ส านกพมพ ปพมพ หวเรอง ค าส าคญ เปนตน

- การก าหนดตวแทนสาระ หรอดรรชน- การสรปยอเนอหาส าคญในรปของสาระสงเขป

ฯลฯ

3. ความตองการสารสนเทศ (information need)

หรอบางครงเรยกวา “ความตองการของผใช”

สารสนเทศทผใชตองการมหลากหลายแตกตางกนไป และเปลยนแปลงไปตามปจจย และเวลา ไมคงทแนนอน

4. ตวแทนความตองการสารสนเทศ

หมายถงการสราง หรอก าหนดตวแทนความตองการสารสนเทศในรปแบบของ “ค าศพท” หรอค าคนทคดวาสามารถแทนความตองการสารสนเทศไดตรงและถกตองทสด

5. การจบคระหวางตวแทนความตองการสารสนเทศกบตวแทนเอกสาร (matching

process)

กลาวคอ กระบวนการจบคเปนกลไกส าคญในการคนคนสารสนเทศ

หากจบคไดอยางดและมประสทธภาพ ผใชจะไดผลการคนคนทเขาเรอง (relevant)

หรอ ตรงกบความตองการสารสนเทศของตน (pertinent)

“จ านวนรายการทคนคนได (retrieved item)” เปนประเดนส าคญทตองพจารณาเชนกน

ดงนนจงควรมการจดอนดบรายการทคนคนได (ranking) เพอใหเอกสารทคาดวาเขาเรองทสดอยในอนดบตน และเอกสารเขาเรองนอยกวาอยในอนดบรองลง มาตามล าดบ

เปนกระบวนการในการจบคระหวางทรพยากรสารสนเทศทมอยกบความตองการสารสนเทศของผใช

เพอ ไดผลการสบคนทเขาเรอง (ถกตองตรงตามความตองการของผใช) สามารถจดอนดบรายการทคนคนได (เอกสารทเขาเรองทสดอยในอนดบตน) สามารถคนคนไดอยางรวดเรว

ซงการทระบบคนคนสารสนเทศจะมประสทธภาพตองมการด าเนนการการจดเกบเอกสาร (document) การจดท าระเบยนเอกสาร (โครงสรางของเอกสาร) และ การจดท าดรรชน (เพอใชเปนตวแทนเนอหาสาระของเอกสาร) อยางมประสทธภาพเชนกน

หมายรวมถงผใชเองกตองมความสามารถในการก าหนดค าคนไดดวยตนเอง

ระบบคนคนสารสนเทศมองคประกอบทส าคญ คอ

1. ขอมลน าเขา (Input)

2. การประมวลผล (Processing)

3. ผลลพธ (Output)

4. ผลปอนกลบ (Feedback)

ขอมลน าเขา

• เอกสาร หรอ ตวแทนเอกสาร

• ขอค าถามของผใช

การประมวล

ผล

• การจดหมวดหม

• การแยกประเภท

• จดเรยงฯลฯ

ผลลพธหรอ

ผลการคนคน

• เอกสาร หรอ ตวแทนเอกสาร ทเขาเรอง

ผลปอนกลบ

• ความคดเหนของผใชตอผลการคนคน และปญหาทพบ ฯลฯ

ตามแนวคดของรองศาสตราจารย ดร. สมพร พทธาพทกษผล (2545:1: 44) กลาววาระบบคนคนสารสนเทศมหนาทส าคญ 3 ประการ คอ

1. การวเคราะหเนอหา หรอสาระของเอกสารทไดคดเลอกมา

2. การวเคราะหขอค าถาม หรอความตองการสารสนเทศของผใช

3. การจบคระหวางขอค าถาม หรอตวแทนความตองการสารสนเทศของผใช กบเอกสาร และ/หรอตวแทนเอกสาร

1. การวเคราะหเนอหา หรอสาระของเอกสารทไดคดเลอกมาเพอสรางตวแทนเอกสาร และ ค าแทนสาระของเอกสาร บางระบบอาจมสาระสงเขปของเอกสาร หรอเอกสารฉบบเตมดวย

2. การวเคราะหขอค าถาม หรอความตองการสารสนเทศของผใชคอ การสรางกลยทธการสบคนเพอคนหาสารสนเทศทตองการ โดยการใช

- ค าคนเพยงค าเดยว - ใชค าสงระบเขตขอมล (ใหไปคนหาค าคนทเขตขอมลหวเรอง ผแตง ฯลฯ) - ใชตรรกบลเชอมค าคนหลาย ๆ ค า- ระบภาษา หรอ ปค.ศ. ของเอกสาร

โดยระบบคนคนสารสนเทศจะแปลงค าสงการสบคนของผใชใหเปนค าสง หรอภาษาทระบบนน ๆ เขาใจเพอด าเนนการสบคนตอไป

3. การจบคระหวางขอค าถาม หรอตวแทนความตองการสารสนเทศของผใช กบเอกสาร และ/หรอตวแทนเอกสารเพอดงสารสนเทศเฉพาะรายการทเขาเรอง หรอตรงกบขอค าถามของผใชออกมา

เปนผลการคนคน

จากหนงสอการคนคนสารสนเทศ (Information Retrieval) ของอาจารยเดชา นนทพชย (2546: 22-23) ไดอธบายภารกจและหนาทของระบบคนคนสารสนเทศวาสรปได ดงน

1. การวเคราะหเอกสารและการจดระบบสารสนเทศ คอ การสรางฐานขอมลเอกสาร ไดแก การจดท าโครงสรางเอกสาร การวเคราะหเนอหา การจดท าดรรชน

2. การวเคราะหความตองการของผใช และเตรยมกลยทธการสบคน

3. การสบคน (Searching) และการเปรยบเทยบความตองการผใชกบฐานขอมล

4. การประเมนผลลพธทได

(เดชา นนทพชย, 2546: 23)

Information Analysis and Organized

Sources Representation Information

Retrieval Matching

Information

Users Query Analyzed

Analysis Queries

(search statement)

จากภาพขางตนอาจารยเดชา นนทพชย (2546: 23) สรปวาถาแบงภาระงาน (Task) ของระบบการคนคนสารสนเทศกสามารถจ าแนกออกเปน 2 ลกษณะใหญ ๆ คอ

1. งานทเกยวกบการวเคราะหเนอหา และหวเรองไดแก งานวเคราะห จดระบบ และจดเกบสารสนเทศทเกยวของ

2. งานทเกยวกบการสบคน และคนคนไดแก งานเกยวกบกระบวนการคนหา และคนคน รวมถงงานวเคราะหค ารอง

ของผใช และสรางสตรการคนคน

Lancaster (อางถงในสมพร พทธาพทกษผล, 2545: 1: 44-47) อธบายระบบคนคนสารสนเทศวาประกอบดวยระบบยอย 6 ระบบ ไดแก

1. ระบบยอยการคดเลอกเอกสาร (Document Selection Subsystem)2. ระบบยอยการจดท าดรรชน (Indexing Subsystem)3. ระบบยอยค าศพท (Vocabulary Subsystem)4. ระบบยอยการสบคน (Searching Subsystem)5. ระบบยอยการปฏสมพนธระหวางระบบคนคนสารสนเทศกบผใช (Subsystem of

Interaction Between the User and the System)6. ระบบยอยการจบค (Matching Subsystem)

1. ระบบยอยการคดเลอกเอกสาร (Document Selection Subsystem)

ท าหนาทในการคดเลอกเอกสารตามนโยบายของหนวยงานบรการสารสนเทศนน ๆ

2. ระบบยอยการจดท าดรรชน (Indexing Subsystem)

ท าหนาทวเคราะหเนอหาของเอกสาร และก าหนดค าศพททเรยกวา “ดรรชน” ขนแทนเนอหาสาระของเอกสาร รวมถงท าดรรชนของค าทปรากฏในสาระสงเขป หรอเอกสารฉบบเตมเพอใหสามารถคนคนไดดวย ระเบยน (record) หรอ ตวแทนเอกสาร

ตวแทนเอกสาร หรอ ระเบยน (record) เหลานจะถกจดเกบไวในฐานขอมล ซงจ านวนระเบยนจะใชเปนเกณฑในการบอกขนาดของฐานขอมล

3. ระบบยอยค าศพท (Vocabulary Subsystem)

ท าหนาทเปนคลงศพทดรรชน หรอศพทส าคญทใชในการจดท าดรรชน ระบบยอยนมประโยชนทงในการจดท าดรรชน และการคน เพราะหากผใช

ก าหนดค าศพททจะคนไดตรงกบศพททใชในการท าดรรชน ยอมไดผลการคนคนทเขาเรอง

4. ระบบยอยการสบคน (Searching Subsystem)

เปนการวเคราะหความตองการสารสนเทศของผใช และก าหนดกลยทธการคน รวมถงการแปลงกลยทธการคนใหอยในรปของค าสง หรอภาษาทใชในระบบคนคนสารสนเทศนน ๆ (มการใชเทคนคการคนคนทแตกตางกน)

อาจใชคลงศพทดรรชน หรอศพทส าคญของระบบฯ นนชวยในการคนกได

5. ระบบยอยการปฏสมพนธระหวางระบบคนคนสารสนเทศกบผใช (Subsystem of Interaction Between the User and the System)

เปนการสอสารระหวางผใชกบระบบคนคนสารสนเทศในขณะท าการคนการปฏสมพนธอาจอยในรปแบบของการออกแบบหนาจอ (Screen Design)

เพอใหผใชสามารถใชงานไดอยางสะดวกและรวดเรว มขอความทชวยแนะน าผใชหากกระท าผดพลาด (Error Message)มสารสนเทศทชวยเหลอในดานตาง ๆ (Help Information)มทางเลอกใหผใชสามารถออกค าสงไดตามสะดวกดวยตนเอง หรอดวยการเลอก

ตวเลอกทหนาจอ

6. ระบบยอยการจบค (Matching Subsystem)

คอ การจบคระหวางตวแทนเอกสารกบตวแทนความตองการสารสนเทศของผใชโดยการจบคยอมขนอยกบซอฟตแวรทใชกบโครงสรางระบบฐานขอมลเปนส าคญผใชจะไมเหนการท างานของระบบยอยน

การท างานของระบบยอยทง 6 ในระบบคนคนสารสนเทศจะสมพนธกบหนาทของระบบคนคนสารสนเทศทง 3 ประการคอ 1) การวเคราะหเนอหาของเอกสาร 2) การวเคราะหขอค าถามของผใช และ 3) การจบคระหวางขอค าถามกบเอกสาร หรอตวแทนเอกสาร

จงวเคราะห

ความสมพนธระหวางระบบยอยของระบบคนคนสารสนเทศทง 6 ระบบยอยกบหนาทของระบบคนคนสารสนเทศ

โดยเขยนเปนแผนภาพและมค าอธบายประกอบ

การวเคราะหเนอหา หรอสาระ การจบคระหวางขอค าถามกบ การวเคราะหขอค าถาม

ของเอกสารทไดคดเลอกมา เอกสาร หรอตวแทนเอกสาร หรอ ความตองการผใช

ระบบยอยการคดเลอกเอกสาร ระบบยอยการสบคน

ระบบยอยการจดท าดรรชน ระบบยอยค าศพท

ระบบยอยการปฏสมพนธ

ระบบยอยการจบค

ความหมายของพฤตกรรมสารสนเทศ ความสมพนธระหวางพฤตกรรมสารสนเทศกบพฤตกรรมทเกยวของ ตวแบบพฤตกรรมสารสนเทศ ตวแบบทวไปของพฤตกรรมสารสนเทศ แนวคดเกยวกบพฤตกรรมการแสวงหาสารสนเทศ

คอพฤตกรรมทงมวลของบคคลหนง ซงเชอมโยงบคคลผนนใหเขาถงแหลงสารสนเทศ

ตางๆ โดยใชชองทางในการเผยแพรและในการไดสารสนเทศมาโดยตรง หรอทางออม

พฤตกรรมสารสนเทศเปนค าทมความหมายกวาง ครอบคลมพฤตกรรมการแสวงหาสารสนเทศ และพฤตกรรมการคนหาสารสนเทศ โดยล าดบ

1. พฤตกรรมการแสวงหาสารสนเทศ (Information-seeking Behavior) แตกตางจากพฤตกรรมการคนหาสารสนเทศ (Information Search Behavior) อยางไร

2. จงอธบายแผนภาพตวแบบพฤตกรรมสารสนเทศในหนา 54

3. ตวแบบทวไปของพฤตกรรมสารสนเทศ (หนา55-57) มลกษณะแตกตางจากตวแบบพฤตกรรมสารสนเทศ (หนา 53-54) อยางไร

4. สมมตวาทานก าลงทองเวบเพอคนหาสารสนเทศเกยวกบ Google Desktop Search ใหทานใชตวแบบพฤตกรรมการแสวงหาสารสนเทศของวลสนอธบายขนตอนททานใชในการแสวงหาสารสนเทศ (ดทขอ 3 ของหนา 59-60)

1. พฤตกรรมการแสวงหาสารสนเทศ (Information-seeking Behavior) แตกตางจากพฤตกรรมการคนหาสารสนเทศ (Information Search Behavior) อยางไร

พฤตกรรมการแสวงหาสารสนเทศ (Information-seeking Behavior) เปนพฤตกรรมทเกดจากผใชมความตองการสารสนเทศในเรองใดเรองหนง จงเกดการแสวงหาสารสนเทศอยางมวตถประสงคขน ซงพฤตกรรมขางตนกวางกวาและครอบคลมพฤตกรรมการคนหาสารสนเทศดวย เชน...

พฤตกรรมการคนหาสารสนเทศ (Information Search Behavior) เปนพฤตกรรมทผใชมปฏสมพนธกบระบบสารสนเทศ ไมวาจะเปนในระดบปฏบต (เชน การใชเมาส) หรอในระดบการใชความคด สตปญญาและความร (เชน การใชตรรกบล) หรอ การตดสนใจเลอกสารสนเทศทดทสด หรอการพจารณาวาสารสนเทศทไดมาตรงกบความตองการของตนหรอไม อยางไร

2. จงอธบายแผนภาพตวแบบพฤตกรรมสารสนเทศในหนา 54

เปนตวแบบแรกทวลสนพฒนาขนเพอใชอธบายพฤตกรรมสารสนเทศ (ดหนา 53 และแผนภาพหนา 54)

ตอมาไดศกษาวจยและปรบปรงจนไดตวแบบทสองซงเรยกวา “ตวแบบทวไปของพฤตกรรมสารสนเทศ”

3. ตวแบบทวไปของพฤตกรรมสารสนเทศ (หนา55-57) มลกษณะแตกตางจากตวแบบพฤตกรรมสารสนเทศ (หนา 53-54) อยางไร

ตวแบบพฤตกรรมสารสนเทศ อธบายพฤตกรรมสารสนเทศในดานตาง ๆ คอ ความตองการสารสนเทศ และกจกรรมตาง ๆ อนเปนผลจากความตองการนน โดยแสดงขนตอนของกจกรรมตาง ๆ ทงในการคนหา และการแลกเปลยนสารสนเทศ และการใชสารสนเทศดวย

ตวแบบทวไปของพฤตกรรมสารสนเทศ อธบาย พฤตกรรมสารสนเทศในเชงมหภาค พฤตกรรมสารสนเทศเปนผลมาจากความตองการสารสนเทศ กลไก หรอภาวะทสนบสนน หรอเปนอปสรรคตอการแสวงหาสารสนเทศ การแสวงหาสารสนเทศทงทผใชรเรมดวยตนเอง หรอมไดรเรมดวยตนเอง และการประมวล และการใชสารสนเทศ

ครตองการสารสนเทศ เรอง ISAR

กลไก หรอตวแปรทกระตนใหเกดการแสวงหาสารสนเทศ คอ- เปนคร จบปรญญาโท

- มความสามารถในการสบคนสารสนเทศในขนสง- รจกแหลงสารสนเทศทงทเปนทางการและไมเปนทางการ

- ตองหาสารสนเทศเพอใชในการสอน- ตองการใหนกศกษาเขาใจเนอหาทเรยน

เกดพฤตกรรมการแสวงหาสารสนเทศซงรเรมดวยตนเอง

พบสารสนเทศทตองการกคดเลอก รวบรวม เรยบเรยงเปน PPT ใชสอน

1. การเรมตน ดวยการตดสนใจทอง WWW2. การส ารวจเลอกด โดยการใชเครองมอชวยคนประเภท Search Tools เพอคนหา

เวบไซตทมสารสนเทศทเกยวกบ Google Desktop Search 3. การแยกแยะ ดวยการพจารณาวาแหลงใดจะมความนาเชอถอมากกวา (โดยใช

เกณฑการประเมนคา Internet Resources ชวย) 4. การดงสารสนเทศทสามารถน าไปใชไดทนทออกมาจากตวเอกสาร เชน ความหมาย

ลกษณะ ขนตอนการใช Google Desktop Search เปนตน5. การตรวจสอบความถกตองของเอกสาร โดยเปรยบเทยบกบเวบไซตทมเนอหา

เหมอนกน หรอจากหนงสอวชาการ หรอจากการสอบถามผร6. การจบ เปนการเกบรวบรวมสารสนเทศทแสวงหาทงหมดเขาดวยกน เพราะแนใจ

วาไดสารสนเทศในระดบทตองการแลว

4. ตวแบบพฤตกรรมการแสวงหาสารสนเทศของวลสนอธบายขนตอนในการแสวงหาสารสนเทศดวยการทองเวบเพอคนหาสารสนเทศเกยวกบ Google Desktop Search ไดดงน

ตวแบบพนฐานในการจดเกบและคนคนสารสนเทศมงเนนไปทการจบคระหวางทรพยากรสารสนเทศทมอยกบความตองการสารสนเทศของผใช เพอบรรลวตถประสงค คอการคนคนสารสนเทศใหไดตรงกบความตองการของผใชมากทสด

แตตวแบบทวไปของพฤตกรรมสารสนเทศอธบายพฤตกรรมการแสวงหาและการใชสารสนเทศโดยเนนทผใชเปนส าคญ เพราะผใชมพฤตกรรมสารสนเทศทหลากหลาย ซงขนอยกบสภาวะ หรอกลไกทมผลตอพฤตกรรมการแสวงหาสารสนเทศ เชน สภาวะทางอารมณ- - ทางสตปญญา ตวแปรทางสงคมทมการแขงขนในทท างานสง หนาทการงาน ความสามารถในการสบคนสารสนเทศ ฯลฯ

ดงนนระบบคนคนสารสนเทศควรใหความส าคญกบสภาวะ หรอกลไกทมผลตอพฤตกรรมการแสวงหาสารสนเทศของผใชดวย เพอชวยใหผใชไดสารสนเทศตามทตองการอยางแทจรง

เดชา นนทพชย. 2546. การคนคนสารสนเทศ (Information Retrieval). พมพครงท 2. นครศรธรรมราช: หลกสตรการจดการสารสนเทศ ส านกวชาสารสนเทศศาสตร มหาวทยาลยวลยลกษณ.

มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช. 2545. แนวการศกษาชดวชาการจดเกบและการคนคนสารสนเทศ (Information Storage and Retrieval) หนวยท 1-15. นนทบร: สาขาวชาศลปศาสตร มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช.

สมพร พทธาพทกษผล. 2545. “ทฤษฎพนฐานเกยวกบการจดเกบและการคนคนสารสนเทศ.” ใน ประมวลสาระชดวชาการจดเกบและการคนคนสารสนเทศ (Information Storage and Retrieval), หนวยท 1-4, หนา 31-62. นนทบร: สาขาวชาศลปศาสตร มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช.