ทัศนธาตุ นวัตกรรมเล่ม 2 ส่งเผยแพร่

เอกสารประกอบการเรยน

ชด ทศนศลปสรางสรรค วชาทศนศลป(ศ21102)

กลมสาระการเรยนรศลปะ ชนมธยมศกษาปท 1เลม 2 ทศนธาต

นางสาวพมพสวาสด ผกากรอง

โรงเรยนมธยมศกษาจฬาภรณ

ส านกงานเขตพนทการศกษามธยมศกษา เขต 12

ค าน า

เอกสารประกอบการเรยน ชด ทศนศลปสรางสรรค วชาทศนศลป (ศ21102) กลมสาระการเรยนรศลปะ ชนมธยมศกษาปท 1 เลม 2 เรอง ทศนธาต น จดท าขนเพอใชเปนสอประกอบในการจดกจกรรมการเรยนรวชาทศนศลป ในกลมสาระการเรยนรศลปะ ส าหรบนกเรยนชนมธยมศกษาปท 1 ตามหลกสตรการศกษาขนพนฐานและหลกสตรสถานศกษา ปพทธศกราช 2551 โดยมงเนนนกเรยนเปนส าคญ นกเรยนสามารถศกษาเนอหา และท ากจกรรมดวยตนเองโดยมครผสอนคอยใหค าแนะน าและชวยเหลออยางใกลชด ทงนเพอใหนกเรยนเกดความรความเขาใจและสามารถน าความรทไดไปประยกตใชในชวตประจ าวนได

ผจดท าหวงเปนอยางยงวา เอกสารประกอบการเรยนฯ เลมน จะอ านวยประโยชนตอ ผทมสวนเกยวของในการจดกจกรรมการเรยนรใน วชาทศนศลป กลมสาระการเรยนรศลปะ ชนมธยมศกษาปท 1 ใหเกดประสทธภาพสงสดตอไป

พมพสวาสด ผกากรอง

เอกสารประกอบการเรยน เลม 2 เรอง ทศนธาต

ก

ค าน า

สวสดจา...ยนดทไดรจก กระผมนายใจด เรามาเรยนรดวยกนนะครบ

http://www.google.co.th/url?sa=i&rct=j&q=&esrc=s&frm=1&source=images&cd=&cad=rja&uact=8&docid=8u4hditBMJnJQM&tbnid=4BFChMsyitPidM:&ved=0CAUQjRw&url=http%3A%2F%2Fth.hereisfree.com%2Fmaterials%2Fdownload%2F3603.html&ei=XqmZU4GqOsqSkgWX1oDoBg&psig=AFQjCNGUW_xPh7X7GW-VbbLDoNqyNoBpyg&ust=1402665652445181





http://www.google.co.th/url?sa=i&rct=j&q=&esrc=s&frm=1&source=images&cd=&docid=X-SlGQeOE2XvFM&tbnid=VYZDdloTIQls6M:&ved=0CAUQjRw&url=http://www.vectorstock.com/royalty-free-vector/splash-banners-color-vector-892122&ei=WQeYU7aFNoq8ugS95IG4Ag&psig=AFQjCNHS-r_ICPthbvSEqiQ3dI54JHTJ8g&ust=1402558452689410


http://www.google.co.th/url?sa=i&rct=j&q=&esrc=s&frm=1&source=images&cd=&cad=rja&uact=8&docid=y0VSd61tG7Qu6M&tbnid=V4SOIE-9wFxXRM:&ved=0CAUQjRw&url=http://ru.dreamstime.com/%D1%81%D1%82%D0%BE%D0%BA%D0%BE%D0%B2%D0%B0%D1%8F-%D1%84%D0%BE%D1%82%D0%BE%D0%B3%D1%80%D0%B0%D1%84%D0%B8%D1%8F-%D0%BF%D0%B0%D0%BB%D0%B8%D1%82%D1%80%D0%B0-s-%D1%85%D1%83-%D0%BE%D0%B6%D0%BD%D0%B8%D0%BA%D0%B0-image19951192&ei=9gyYU5mHHM2LuASi5YCIAQ&psig=AFQjCNGF5hrM_nXOxsQA5U34rwxisFnBCg&ust=1402559502662116

http://www.google.co.th/url?sa=i&source=images&cd=&cad=rja&uact=8&ved=0CAgQjRw4QA&url=http%3A%2F%2Fwww.fallingpixel.com%2Fcartoon-house-3d-model%2F47481&ei=lhRiVNuoPNa3uQT_uIC4Cw&psig=AFQjCNFW138-UW7R2HnOYmZyN2Kx_AzOmA&ust=1415800343133194

http://www.google.co.th/url?sa=i&source=images&cd=&cad=rja&uact=8&ved=0CAgQjRw4zQE&url=http%3A%2F%2Ffunny-pictures.picphotos.net%2Fcartoon-character-chick-child-children-costume%2F1%2F&ei=sxViVLGxE5e1uQTsxYGADA&psig=AFQjCNFH2D7ugXWvQZYCkAThwhmv2P5cAQ&ust=1415800627440627

http://digital-art-gallery.com/picture/big/19412

http://www.google.co.th/url?sa=i&source=images&cd=&cad=rja&uact=8&ved=0CAgQjRw4Sg&url=http%3A%2F%2F3d-pictures.picphotos.net%2Fmax-max-version-9-12-4mb%2Fthe3dstudio.com*download_image.ashxquestionmarksize%3Dlargeampersandmode%3Dproductampersandfile_guid%3D5e8b08e1-6774-4f6e-a3f9-51f9cf261a23%2F&ei=tBdiVM2zCcWUuASZ_oJY&psig=AFQjCNG43fRzcUD7Y4LC-XD4v53jzUaFmw&ust=1415801140394257

http://www.google.co.th/url?sa=i&rct=j&q=&esrc=s&frm=1&source=images&cd=&cad=rja&uact=8&ved=0CAcQjRw&url=http%3A%2F%2Fwww.123rf.com%2Fphoto_14958115_3d-art-illustration-of-bunny-with-white-sign.html&ei=QhliVIKNG8KSuATI-YGYCQ&bvm=bv.79189006,d.c2E&psig=AFQjCNE56uTE0_GTG0ZyfpqUr5LoSNZIbg&ust=1415801402852825

http://nature.desktopnexus.com/get/26883/?t=6rh1r144dafgl8ujisndhmke6154621a1629653

https://www.google.co.th/url?sa=i&rct=j&q=&esrc=s&frm=1&source=images&cd=&cad=rja&uact=8&ved=&url=https%3A%2F%2Fwww.etsy.com%2Fmarket%2Fbutterfly_tattoo&ei=1xpiVKWrPIKxuQT274GgAg&bvm=bv.79189006,d.c2E&psig=AFQjCNGoTf8OaKJ4sHlEEqL38-4PvLCwWw&ust=1415801944384043

http://thumbs.dreamstime.com/z/fun-giraffe-d-generated-illustration-32507834.jpg

สารบญ

1

สารบญ

ค าน าสารบญสารบญภาพค าแนะน าในการใชเอกสารประกอบการเรยนส าหรบครค าแนะน าในการใชเอกสารประกอบการเรยนส าหรบนกเรยนมาตรฐาน/ตวชวดจดประสงคการเรยนรแบบทดสอบกอนเรยน

ทศนธาตรปแบบของทศนธาต

ใบงานท 1 เรอง รปแบบของทศนธาตใบงานท 2 เรอง สใบงานท 3 เรอง รปแบบของทศนธาต

ทศนธาตกบการจดองคประกอบศลป ใบงานท 4 เรอง ทศนธาตกบการจดองคประกอบศลป

ทศนธาตในงานทศนศลปและสงแวดลอม ใบงานท 5 เรอง ทศนธาตในงานทศนศลปและสงแวดลอมสรป แบบทดสอบหลงเรยน เฉลยแบบทดสอบกอนเรยนและหลงเรยนบรรณานกรม ภาคผนวก ประวตผจดท า

กขงจฉชซ133

161820173032

2729303132


ข

http://www.google.co.th/url?sa=i&rct=j&q=&esrc=s&frm=1&source=images&cd=&cad=rja&uact=8&docid=BZid1nYEluV5rM&tbnid=hoTmXPH7pb41nM:&ved=0CAUQjRw&url=http%3A%2F%2Fth.hereisfree.com%2Fmaterials%2Fdownload%2F8741.html&ei=50WVU9HCHoSIuATTuIKACw&psig=AFQjCNFOBzSQVA-c6aOfsn7kJK3UoSokUw&ust=1402378029160531




สารบญภาพ


ค

ภาพท หนา

1 ประสานกนของจด กลายเปนรปรางรปทรง……………………………………………………………………………3

2 เสนตรงแนวตง………………………………………………………………………………………………………………………..4

3 เสนตรงแนวนอน……………………………………………………………………………………………………………………..4

4 เสนเฉยง……………………………………………………………………………..…………………………………………………..5

5 เสนฟนปลา………………………………………………………………………………..……………………………………………5

6 เสนประ ……………………………………………………………………………………………….…………………………………5

7 เสนโคงลง………………………………………………………………………………………………………..……………………..6

8 เสนโคงขน………………………………………………………………………………………………………………….……………6

9 เสนคด…………………………………………………………………………………………………………………………………….6

10 เสนกนหอย……………………………………………………………………………………………………………………………..7

11 เสนโคงอสระ……………………………………………………………………………………………………………………………7

12 คาน าหนกของแสงและเงา………………………………………………………………………………………………………8

13 น าหนกทเกดจากเงาของวตถทเกดบนพนหรอพาดบนวตถอนทรองรบ……………….................8

14 วงจรส…………………………………………………………………………………………………………………………………….9

15 วรรณะสรอน…………………………………………………………………………………………………………………………10

16 วรรณะสเยน…………………………………………………………………………………………………………………………10

17 การใชสวรรณะสรอน…………………………………………………………………………………………………………….11

18 การใชสวรรณะสเยน……………………………………………………………………………………………………………..11

19 จตวทยาของส……………………………………………………………………………………………………………………….12

20 พนผวลกษณะตาง ๆ ……………………………………………………………………………………………………….. 13

21 พนผวเรยบลนในงานประตมากรรมใหความรสกหร ละเอยด และมคา...............................13





สารบญภาพ

ภาพท หนา

21 พนผวเรยบลนในงานประตมากรรมใหความรสกหร ละเอยด และมคา..............................13

22 รปรางและรปทรงเรขาคณต.............................................................................................14

23 รปรางและรปทรงอสระ...................................................................................................14

24 ทวางแบบเปด และทวางแบบปด......................................................................................15

25 การจดภาพอยางมเอกภา................................................................................................2426 การออกแบบลวดลายกระเบองทอาศยสมดลแบบเหมอนกนทงซายและขวา…………………..2527 การจดภาพแบบ สมดลแบบซาย-ขวาไมเทากน…………………………………………………………………2528 The Starry Night ผลงาน ฟนเซนต ฟาน กอกฮ……………………………………………………………….2629 ภาพทมความกลมกลนของเสน รปรางรปทรง ลกษณะผว ส น าหนกและเนอหา……………27

30 ความขดแยงของรปทรง ผลงาน พษณ ศภนมต(คศ.1979)………………………………………………2731 ภาพหนนง………………………………………………………………………………………………………………………….3032 Still life……………………………………………………………………………………………………………………………….3133 จดในธรรมชาต…………………………………………………………………………………………………………………..3434 เสนในสงแวดลอมและในงานทศนศลป………………………………………………………………………….….3535 น าหนกของแสงเงาในธรรมชาต………………………………………………………………………………………..3636 น าหนกของแสงเงาในงานทศนศลป………………………………………………………………………………….36

37 สสนในธรรมชาตและงานทศนศลป................................................................................37

38 พนผวในงานทศนศลป……………………………………………………………………………………………………….38

39 รปรางและรปทรงในงาทศนศลป………………………………………………………………………………….....3940 ทวางในธรรมชาตทมองดแลวปลอดโปรงไมทบตนและสรางแรงบนดาลใจใหเกด

จนตนาการเปนงานศลปะ..............................................................................................40

41 ทวางในงานทศนศลปซงศลปนถายทอดความงาม……………………………………………………………40


ฆ





ค าแนะน าการใชเอกสารประกอบการเรยนส าหรบคร เลม 2 เรอง ทศนธาต

วชาทศนศลป(ศ21102) กลมสาระการเรยนรศลปะ ชนมธยมศกษาปท 1

เอกสารประกอบการเรยน เรอง ทศนธาต เลมนจดท าขนเพอใชประกอบการเรยนการสอน ใชเปนคมอครและนกเรยนในการศกษาคนควา ซงประกอบไปดวยเนอหา แบบทดสอบ แบบฝกทกษะ และภาพประกอบ โดยมขนตอนการใชเอกสารประกอบการเรยนดงตอไปน

1. เอกสารประกอบการเรยนเลมน ใชประกอบการสอนวชาทศนศลป กลมสาระการเรยนรศลปะ ชนมธยมศกษาปท 1

2. ศกษาสาระส าคญ เนอหา/สาระการเรยนร ผลการเรยนรทคาดหวงแบบทดสอบกอนเรยน เนอหา ใบงาน แบบทดสอบหลงเรยน เฉลยแบบฝกทกษะ เฉลยแบบทดสอบกอนเรยน-หลงเรยน แบบบนทกคะแนน แบบสงเกตพฤตกรรม

3. ชแจงใหนกเรยนทราบถงขนตอนการศกษาเนอหาและการท ากจกรรมการเรยนร ตามล าดบ

4. ศกษาเพมเตมจากหนงสอ เอกสารทแสดงไวในบรรณานกรมทายเลม

ฉ


ง





http://www.google.co.th/url?sa=i&rct=j&q=&esrc=s&frm=1&source=images&cd=&cad=rja&uact=8&ved=0CAcQjRw&url=http%3A%2F%2Fwww.bloggang.com%2Fviewdiary.php%3Fid%3Dbluebutter%26month%3D05-2009%26date%3D01%26group%3D22%26gblog%3D23&ei=NTFiVOb0IMWUuASZ_oJY&bvm=bv.79189006,d.c2E&psig=AFQjCNGe76lXFR2VW131wTnjm141YXxE7A&ust=1415807658030824


ค าแนะน าการใชเอกสารประกอบการเรยนส าหรบนกเรยน เลมท 2 เรอง ทศนธาต


เอกสารเลมน เปนเอกสารทใชประกอบการเรยน และเปนเอกสารทนกเรยนสามารถศกษาไดดวยตนเอง ใหนกเรยนอานค าแนะน า ท าตามค าชแจงแตละขนตอนตงแตตนจนจบ นกเรยนจะไดรบความรอยางครบถวนโดยปฏบตตามขนตอน ดงตอไปน

1. ศกษาจดประสงคการเรยนร เพอใหทราบวา เมอจบบทเรยนแตละบทแลว นกเรยนสามารถเรยนรอะไรไดบาง

2. ท าแบบทดสอบกอนเรยน แลวตรวจค าตอบทเฉลยไวทายแบบฝกหดของแตละเรอง เพอใหรวามความรพนฐานเกยวกบเรองทจะศกษามากนอยเพยงใด

3. ศกษาเอกสารและท าแบบฝกกจกรรมตามทก าหนดไว เพอเปนการทบทวนใหมความรความเขาใจ ในเนอหายงขน

4. ท าแบบทดสอบหลงเรยนเพอวดความร ความเขาใจอกครงหนง 5. นกเรยนแตละคนตองมความซอสตยตอตนเอง ไมเปดดเฉลยกอนเรยน-หลง

เรยน และแบบเฉลยแบบฝกกจกรรมทกกจกรรม6. หากนกเรยนตองการศกษาเพมเตมสามารถศกษาไดจากจากหนงสอและ

เอกสารทแสดงไวในบรรณานกรมทายเลม


จ






มาตรฐาน/ตวชวด

มาตรฐานการเรยนร

มาตรฐาน ศ 1.1 สรางสรรคงานทศนศลปตามจนตนาการ และความคดสรางสรรค วเคราะห วพากษ วจารณคณคางานทศนศลป ถายทอดความรสกความคดตองานศลปะอยางอสระ ชนชม และประยกตใชในชวตประจ าวน

ตวชวด

ตวชวด ศ 1.1 ม.1/1 บรรยายความแตกตางและความคลายคลงกนของงานทศนศลปและสงแวดลอมโดยใชความรเรองทศนธาต


ฉ






เนอหาทจะตองศกษา

ทศนธาตกบการจดองคประกอบศลป

ทศนธาตในงานทศนศลปและสงแวดลอม

ทศนธาต

รปแบบของทศนธาต


ช




http://www.google.co.th/url?sa=i&rct=j&q=&esrc=s&frm=1&source=images&cd=&cad=rja&uact=8&docid=65g0VBuAVO-RoM&tbnid=5jGFhJrbUc6poM:&ved=0CAUQjRw&url=http%3A%2F%2Fwww.seesketch.com%2F%25E0%25B8%25A5%25E0%25B8%25B9%25E0%25B8%2581%25E0%25B9%2582%25E0%25B8%259B%25E0%25B9%2588%25E0%25B8%2587%25E0%25B8%25AB%25E0%25B8%25A5%25E0%25B8%25B2%25E0%25B8%2581%25E0%25B8%25AA%25E0%25B8%25B5-1054.html&ei=91aVU-CXEM2KuATB5oGADQ&bvm=bv.68445247,d.c2E&psig=AFQjCNEMdA43-5_gvMf61ECRui37xt31tg&ust=1402382415097976

เอกสารประกอบการเรยน ชด ทศนศลปสรางสรรค

เลมท 2 ทศนธาต

สาระส าคญ/ความคดรวบยอด

ทศนศลป เปนกระบวนการถายทอดทางความคดสรางสรรค จตนาการ ซงสามารถรบรทางการมองเหน

จดประสงคการเรยนรดานความร( K )

1. รและอธบายถงความหมายและความส าคญของทศนธาตได2. บอกองคประกอบของทศนธาตได3. บอกหลกการน าองคประกอบของทศนธาตไปใชในงานทศนศลปได4. รและอธบายถงการจดองคประกอบศลปของทศนธาตได5. อธบายทศนธาตในสงแวดลอมและงานทศนศลปได6. จ าแนกคณลกษณะของทศนธาตในสงแวดลอมและงานทศนศลปได7. บอกความแตกตางและความคลายคลงกนของทศนธาตในสงแวดลอมและงาน

ทศนศลปได


ซ

http://www.google.co.th/url?sa=i&rct=j&q=&esrc=s&frm=1&source=images&cd=&cad=rja&uact=8&docid=xXrDwrjEvqMB3M&tbnid=Y2GKvxivQz2zTM:&ved=0CAUQjRw&url=http%3A%2F%2Fwww.shutterstock.com%2Fs%2Fbirds%2Fsearch.html&ei=_1eVU-bSMsuwuATA7IKIAg&bvm=bv.68445247,d.c2E&psig=AFQjCNETL-vZsk2BoFtup2JN6nTikCK21A&ust=1402381922835982





http://www.google.co.th/url?sa=i&rct=j&q=&esrc=s&frm=1&source=images&cd=&cad=rja&uact=8&docid=662k3DxAMHlCSM&tbnid=Hj_HJZmCbGwt9M:&ved=&url=http%3A%2F%2Fbeautylife55.com%2Findex.php%3Ftag%2Fpoem&ei=ljqZU__iN5OB8gXUv4CICA&psig=AFQjCNGWk13r2_vyc5BMkTlUCxikHgnFnw&ust=1402637335379454

http://www.google.co.th/url?sa=i&rct=j&q=&esrc=s&frm=1&source=images&cd=&cad=rja&uact=8&docid=662k3DxAMHlCSM&tbnid=Hj_HJZmCbGwt9M:&ved=&url=http%3A%2F%2Fbeautylife55.com%2Findex.php%3Ftag%2Fpoem&ei=ljqZU__iN5OB8gXUv4CICA&psig=AFQjCNGWk13r2_vyc5BMkTlUCxikHgnFnw&ust=1402637335379454

http://www.google.co.th/url?sa=i&rct=j&q=&esrc=s&frm=1&source=images&cd=&cad=rja&uact=8&docid=65g0VBuAVO-RoM&tbnid=5jGFhJrbUc6poM:&ved=0CAUQjRw&url=http%3A%2F%2Fwww.seesketch.com%2F%25E0%25B8%25A5%25E0%25B8%25B9%25E0%25B8%2581%25E0%25B9%2582%25E0%25B8%259B%25E0%25B9%2588%25E0%25B8%2587%25E0%25B8%25AB%25E0%25B8%25A5%25E0%25B8%25B2%25E0%25B8%2581%25E0%25B8%25AA%25E0%25B8%25B5-1054.html&ei=91aVU-CXEM2KuATB5oGADQ&bvm=bv.68445247,d.c2E&psig=AFQjCNEMdA43-5_gvMf61ECRui37xt31tg&ust=1402382415097976






ดานทกษะกระบวนการ (P)

1. น าเสนอความร เรอง ความหมาย และความส าคญของทศนธาต2. อภปรายความร เรอง องคประกอบของทศนธาตและหลกการน า3. องคประกอบของทศนธาต ไปใชในงานทศนศลปได4. น าเสนอความรและรวมอภปราย เรอง ทศนธาตในงานทศนศลปและ

สงแวดลอมได5. จดองคประกอบศลปไดอยางถกตองเหมาะสม

ดานคณลกษณะอนพงประสงค (A)

1. มวนย2. ใฝเรยนร3. มงมนในการท างาน

ดานสมรรถนะส าคญของผเรยน (C)

1. ความสามารถในการสอสาร2. ความสามารถในการคด3. ความสามารถในการใชทกษะชวต


ฌ






http://www.google.co.th/url?sa=i&source=images&cd=&cad=rja&uact=8&ved=0CAgQjRw4jwE&url=http%3A%2F%2Ffunny-pictures.picphotos.net%2Ffunny-frogs-20-wallpapers-3d-fant-sticos%2Fwallpapers10.net*wp-content*uploads*2009*07*Funny_Frogs.jpg%2F&ei=OSViVLvDHs6suQTdpILABQ&psig=AFQjCNEoSAhMHlydWYwToH6PBd8yG1VnyA&ust=1415804601763836






แบบทดสอบกอนเรยน เรอง ทศนธาต

วชาทศนศลป(21102) กลมสาระการเรยนรศลปะ ชนมธยมศกษาปท 1

ค าชแจง : ใหนกเรยนเลอกขอทถกทสดใสเครองหมายกากบาท × ลงในกระดาษค าตอบ

1. สวนประกอบทส าคญทสดของทศนธาต คออะไรก. สข. เสนค. รปทรงง. แสงเงา

2. ขอใดตอไปน ไมใชองคประกอบของทศนธาตก. น าหนก ทวางข. เสน ส แสงเงาค. รปราง รปทรง พนผวง. ความสมดล สดสวน จดสนใจ

3. เสนทใหความรสกแขงแรงมนคง คอขอใด ก. เสนฟนปลาข. เสนตรงตามแนวตงค. เสนตรงตามแนวนอน ง. เสนเอยงหรอเสนทแยง

4. ขอใดคอลกษณะของรปทรงทถกตองก. รปทรงม 2 มตข. รปทรงม 3 มตค. รปทรงไมมน าหนกง. รปทรงไมมปรมาตร


1




5. สขนท 1 หรอแมส ไดแกสอะไรบางก. สแดง สสม สมวงข. สน าเงน สเขยว สแดงค. สเหลอง สน าเงน สมวงง. สแดง สเหลอง สน าเงน

6. สขนท 2 เกดจากแมส 2 สผสมกนในอตราสวนเทาไร ก. อตราสวน 1 : 1ข. อตราสวน 1 : 2ค. อตราสวน 1 : 3ง. อตราสวน 1 : 4

7. สในขอใดใหความรสก “ใจเยน สงา ฉลาด สขม” ก. สมวงข. สสมค. สเทาง. สน าตาล

8. การจดองคประกอบศลปทตองการใหเปนอนหนง อนเดยวกน คอขอใดก. จงหวะและจดสนใจข. ความเปนเอกภาพค. ความสมดลง. สดสวน

9. ขอใดคอการจดองคประกอบศลป ก. การจดบรเวณใหเหมาะสมข. การน า แสง เงา ส จงหวะ มาจดรวมกน

ค. การแยกสวนประกอบของทศนธาตออกใหชดเจนง. การน าทศนธาตมาประกอบกนใหเกดงานทศนศลป

10. สงแวดลอมกบการสรางสรรคงานทศนศลปมความ สมพนธกนอยางไรก. สงแวดลอมท าใหมนษยเกดแรงบนดาลใจในการสรางสรรคงานทศนศลปข. สงแวดลอมท าใหมนษยเรยนรการเปลยนแปลงของธรรมชาตค. สงแวดลอมเปนสวนส าคญในการสรางความสขใหกบมนษยง. สงแวดลอมท าใหมนษยมการด ารงชวตมาแตโบราณ


2




ทศนธาต หมายถง สงทเปนปจจยของการมองเหน เปนสวนส าคญทรวมกนเปนรปรางของสงทงหลายตามทตามองเหน ไดแก จด เสน รปราง รปทรง ขนาด สดสวน แสงเงา ส บรเวณวาง และพนผว เปนสวนประกอบส าคญของ งานทศนศลป ทสรางสรรคเกดเปนผลงานทศนศลปทมคณคาทางความงาม และสอความหมายตามความคดของผสรางสรรคได

รปแบบของทศนธาต

1. จด (dot) ไมมมต เมอน ามาเรยงตอกนจะกลายเปนเสน ถาจดรวมกลมกนจะกลายเปนรปรางหรอเปนน าหนกทใหปรมาตรแกรปทรง จากจดหนงถงจดหนงมเสนทมองไมเหนดวยตา แตเหนดวยจนตนาการปรากฏอย เรยกวาเสนโครงสราง เราสามารถพบเหนจดไดโดยทวไปในธรรมชาต เชน ดวงดาวบนทองฟา บนสวนตางๆของผวพชและสตว บนกอนหน พนดน ฯลฯ

ภาพท 1 การประสานกนของจด กลายเปนรปรางรปทรง ทมา : http://www.cpss.ac.th.2552/06/04.


3

ทศนธาต

http://images.clipartof.com/Clipart-Of-A-3d-Giraffe-Resting-On-His-Side-And-Wearing-Sunglasses-Royalty-Free-Vector-Illustration-10241216180.jpg




2. เสน (line) เสน คอ จดหลาย ๆ จดตอกนเปนสาย เปนแถวแนวไปในทศทางใดทศทางหนงเปนทางยาวหรอจดทเคลอนทไปในทศทางใดทศทางหนงดวยแรงผลกดน หรอ รอยขดขดเขยนของวตถเปนรอยยาว เสนแบงเปนลกษณะใหญ ๆ 2 ลกษณะ ดงน

2.1 เสนตรง2.2 เสนโคง

ซงเสนแตละลกษณะจะมความหมายในตว เชน

เสนตรง 1) เสนดง คอ เสนตรงทตงฉากกบพนระดบใหความรสกมนคง แขงแรง สงา รงเรอง

สมดล พงขน

2) เสนนอน คอ เสนตรงทนอนราบไปกบพนระดบ ใหความรสกกวางขวาง สงบเงยบเยอกเยน ผอนคลาย

ภาพท 2 เสนตรงแนวตงทมา : http://www.siam1.net/article-10499.html.2554/06/02.

ภาพท 3 เสนตรงแนวนอนทมา : http://www.siam1.net/article-10499.html.2554/06/02.


4

http://www.google.co.th/url?sa=i&source=images&cd=&cad=rja&docid=bBtI9W0LixbD8M&tbnid=TlLkhfDFExRIBM:&ved=0CAgQjRw&url=http%3A%2F%2Farteclassi.wordpress.com%2F%25E0%25B9%2580%25E0%25B8%25A3%25E0%25B8%25B5%25E0%25B8%25A2%25E0%25B8%2599%25E0%25B8%25A8%25E0%25B8%25B4%25E0%25B8%25A5%25E0%25B8%259B%25E0%25B8%25B0%2F%25E0%25B8%25A7%25E0%25B8%25B2%25E0%25B8%2594%25E0%25B9%2580%25E0%25B8%25AA%25E0%25B9%2589%25E0%25B8%2599%2F%25E0%25B8%2581%25E0%25B8%25B2%25E0%25B8%25A3%25E0%25B8%25A7%25E0%25B8%25B2%25E0%25B8%2594%25E0%25B9%2580%25E0%25B8%25AA%25E0%25B9%2589%25E0%25B8%2599%2F&ei=ox29UoTqFYe0kgXMuYGoBQ&psig=AFQjCNFgG8uBRK3n_YbMaO2HUxQJtY75EQ&ust=1388212003454620




3) เสนเฉยง คอ เสนตรงเอนไมตงฉากกบพนระดบใหความรสกไมมนคง เคลอนไหวแปรปรวน ไมสมบรณ

4) เสนฟนปลา คอ เสนตรงหลายเสนตอกนสลบขนลงระยะเทากน ใหความรสกรนแรง กระแทก ตนเตน อนตราย ขดแยง

5) เสนประ คอ เสนตรงทขาดเปนชวง ๆ มระยะเทากน ใหความรสกตอเนองขาดระยะใจหาย ไมแนนอน

ภาพท 4 เสนเฉยงทมา : http://www.siam1.net/article-10499.html.2554/06/02.

ภาพท 5 เสนฟนปลาทมา : พมพสวาสด ผกากรอง(ภาพวาด : 2553)

ภาพท 6 เสนประทมา : http://www.siam1.net/article-10499.html.2552/06/02.


5




เสนโคง1) เสนโคงลง คอ เสนทเปนทองกระทะคลายเชอกหยอน ใหความรสกออนโยน

เคลอนไหวไมแขงแรง

2) เสนโคงขน คอ เสนทโคงเปนหลงเตาคลายคนธนใหความรสกแขงแรง เชอมน เคลอนไหว

3) เสนคด คอ เสนโคงขนโคงลงตอเนองกนคลายคลนในทะเล ใหความรสกเลอนไหล ตอเนอง ออนชอย นมนวล

ภาพท 7 เสนโคงลงทมา : พมพสวาสด ผกากรอง(ภาพวาด : 2553)

ภาพท 8 เสนโคงขนทมา : พมพสวาสด ผกากรอง(ภาพวาด : 2553)

ภาพท 9 เสนคดทมา : พมพสวาสด ผกากรอง(ภาพวาด : 2553)


6




4) เสนกนหอย คอ เสนโคงตอเนองกนวนเขาเลกลงเปนจดคลายกนหอย ใหความรสกอดอด เคลอนไหวคลคลาย

5) เสนโคงอสระ คอ เสนโคงตอเนองกนไปไมมทศทาง คลายเชอกพนกน ใหความรสกวนวาย ยงเหยง ไมเปนระเบยบ

ภาพท 10 เสนกนหอยทมา : พมพสวาสด ผกากรอง(ภาพวาด : 2553)

ภาพท 11 เสนโคงอสระทมา : พมพสวาสด ผกากรอง (2555 : ภาพวาด).


7




3. น าหนก (tone) เปนคาของความออนแกของสด าหรอสอน ๆ หรอของแสงและเงา น าหนกมสองมตคอกวางกบยาว มน าหนกมความเกยวของกบทศนธาตหลายชนด เชน ชองวาง รปทรง และเสนรวมอยเปนหนวยเดยวกน การใหน าหนกลงไปในภาพจะกอใหเกดเปนสองมตขน และมความยาว ความกวาง ทศทาง และรปรางพรอมกบเสนรอบนอกเสมอ

ภาพท 12 คาน าหนกของแสงและเงาทมา : http://www.cpss.ac.th.2552/06/02.

ภาพท 13 น าหนกทเกดจากเงาของวตถทเกดบนพน หรอพาดบนวตถอนทรองรบ ทมา : http://ruksinrspa.blogspot.com.2555/01/12.


8




4. ส (Color) เปนปรากฏการณของแสงทสองกระทบวตถ สะทอนเขาสตามนษย ส มอทธพลตอความรสกของมนษย

แมสและวงจรส แมส คอ สทน ามาผสมกนแลวท าใหเกดสใหม ทมลกษณะแตกตางไปจากสเดม

แมส มอย 2 ชนด คอ 1. แมสของแสง เกดจากการหกเหของแสงผานแทงแกวปรซม ม 3 ส คอ สแดงสเหลอง และสน าเงน อยในรปของแสงรงส ซงเปนพลงงานชนดเดยวทมส คณสมบตของแสงสามารถน ามาใช ในการถายภาพ ภาพโทรทศน การจดแสงส ในการแสดงตาง ๆ เปนตน 2. แมสวตถธาต เปนสทไดมาจากธรรมชาต และจากการสงเคราะหโดยกระบวนการ ทางเคม ม 3 ส คอ สแดง สเหลอง และสน าเงน แมสวตถธาตเปนแมสทน ามาใชงานกนอยางกวางขวาง ในวงการศลปะ วงการอตสาหกรรม ฯลฯ แมสวตถธาต เมอน ามาผสมกนตามหลกเกณฑ จะท าใหเกด วงจรส ซงเปนวงส ธรรมชาต เกดจากการผสมกนของแมสวตถธาต เปนสหลกทใชงานกนทวไป ใน วงจรส จะแสดงสงตาง ๆ ดงตอไปน

ภาพท 14 วงจรส ทมา : http://www.thaigoodview.com/node/46611.2552/06/02.


9




ภาพท 15 วรรณะสรอนทมา : พมพสวาสด ผกากรอง(ภาพวาด : 2553)


10

วรรณะของส

วรรณะสรอน คอ สทใหความรสกรอน การตอส ดนรน ความมชวต ความรงโรจน โออา ความรก

ความรนแรง เวลากลางวน ไดแก สวนของ สแดง สม เหลอง น าตาล เปนตน

วรรณะสเยนคอ สทใหความรสกสงบ สดชน สนต ความเยอกเยน ความคดฝน เวลากลางคน ไดแก

สวนของส น าเงน เขยว ฟา เปนตน

ภาพท 16 วรรณะสเยนทมา : พมพสวาสด ผกากรอง(ภาพวาด : 2553)




ภาพท 17 การใชสวรรณะสอนทมา : http://www.rmutphysics.com/charud/nature.2554/03/12.

ภาพท 18 การใชสวรรณะสเยนทมา : http://www.rmutphysics.com/charud.2555/01/12.


11




สน าเงน ใหความรสก สงบ หนกแนน เงยบขรม

สเขยว ใหความรสก สดชน มชวตชวา รมเยน

สแดง ใหความรสก ตนเตน โออา มงคง รอน รนแรง

สเหลอง ใหความรสก ราเรง สดใส นาเหลอมใส ศรทธา

สสม ใหความรสก สนกสนาน เบกบาน อบอน

สมวง ใหความรสก ความเรนลบ มเสนห

สด า ใหความรสก ลกลบ นากลว โศกเศรา

สขาว ใหความรสก บรสทธ สะอาด

สชมพ ใหความรสก ออนโยน ออนหวาน บางเบา

สเทา ใหความรสก ออนเพลย หอเหยว ไมมพลง

สน าตาล ใหความรสก อบอาว แหงแลง ทรดโทรม

สฟา ใหความรสก สดใส อสระ สดชน

จตวทยาของส

จตวทยาของส คอ อทธพลของสทมผลตอความรสกและจตใจของมนษย ดงน

ภาพท 19 จตวทยาของสทมา : http://www.siam1.net/article-10499.html.2552/06/02.


12




5. พนผว (texture) คอ ลกษณะผวของสงตาง ๆ มหยาบ ละเอยด ดาน มน ขรขระ ราบเรยบ เปนรวเปนรอย ฯลฯ พนผวใหความรสกทางกายสมผส และพนผวทเกดจาก การปรงแตง เชน การแกะสลกพนผวของไมเปนลวดลายเพอใหสมผสไดเดนชด เทคนคการสรางพนผวสามารถท าไดหลายแบบ ทง 2 มต และ 3 มต อาจเขยนเปนลวดลายหรอรปรางตาง ๆ ประกอบการเขยนภาพการแสดงรายละเอยดกเปนการแสดงพนผวไดเชนเดยวกน

ภาพท 20 พนผวลกษณะตาง ๆทมา : http://www.siam1.net/article-10499.html.2552/06/02.

ภาพท 21 พนผวเรยบลนในงานประตมากรรมใหความรสกหร ละเอยด และมคาทมา : http://www.siam1.net/article-10499.html.2552/06/02.


13




6. รปราง (Shape) และรปทรง (form)

รปราง (Shape) คอ รปแบน ๆ ม 2 มต มความกวางกบความยาวไมมความหนาเกดจากเสนรอบนอกทแสดงพนทขอบเขตของรปตาง ๆ เชน รปวงกลม รปสามเหลยม หรอ รปอสระทแสดงเนอทของผวทเปนระนาบมากกวาแสดงปรมาตรหรอมวล

รปทรง (Form) คอ รปทลกษณะเปน 3 มต โดยนอกจากจะแสดงความกวาง ความยาวแลว ยงมความลก หรอความหนา นน ดวยเชน รปทรงกลม ทรงสามเหลยม ทรงกระบอก เปนตนใหความร สกมปรมาตร ความหนาแนน มมวลสาร ทเกดจากการใชคาน าหนก หรอการจดองคประกอบของรปทรง หลายรปรวมกน

รปรางและรปทรงทางทศนศลปโดยทวไปอาจแบงออกไดเปน 2 ประเภท คอ รปทรงเรขาคณต (Geometric form) และรปทรงอสระ (free form)

รปราง

รปทรง

ภาพท 22 รปรางและรปทรงเรขาคณตทมา : http://www.siam1.net/article-10499.html.2552/06/02.

ภาพท 23 รปรางและรปทรงอสระทมา : http://nrartdaily.blogspot.com/2013/04/2-2-3-1.html.2552/06/02.


14




7. ทวาง (space) คอ คของรปทรงทขดแยงกนอยางตรงกนขาม มบทบาทในการสรางและเสรมรปทรงใหเดนชดขน ความหมายของทวาง มอยหลายประการ เชน หมายถงอากาศทโอบลอมรปทรง หรอระยะหางระหวางรปทรง หรอทเรยนกวา “ชองไฟ” เปนตน

ภาพท 24 ทวางแบบเปดและทวางแบบปดทมา : http://pepolovely5401395.blogspot.com.2552/06/02.

ทศนธาต มบทบาทในการสรางสรรค งานทศนศลป โดย ศลปนน าทศนธาต รปแบบตาง ๆ นมาจดวางตามหลกองคประกอบศลป คอ เอกภาพ สมดล จดเดน ความกลมกลนและ

ขดแยง ใหมความเหมาะสม หรอพอด


15




ชนดของเสน ลกษณะของเสน ท าใหเกดความรสก

1. เสนดง มนคง แขงแรง สงางาม เปนระเบยบฬฬฬฬฬ

2. เสนนอน ราบเรยบ สงบนง ปลอดภย ไมมอนตราย.......

......................................................................

3. เสนเฉยง ราบเรยบ สงบนง ปลอดภย ไมมอนตราย.......

4. เสนโคง ราบเรยบ สงบนง ปลอดภย ไมมอนตราย.......

5. เสนคด ราบเรยบ สงบนง ปลอดภย ไมมอนตราย.......

6. เสนฟนปลา ราบเรยบ สงบนง ปลอดภย ไมมอนตราย.......

7. เสนประ ราบเรยบ สงบนง ปลอดภย ไมมอนตราย.......

ใบงานท 1 เรอง เสน

ค าชแจง ใหนกเรยนวาดลกษณะของเสนตามทก าหนด พรอมบอกความรสกของเสน


16




ชนดของเสน ลกษณะของเสน ท าใหเกดความรสก

1. เสนดง มนคง แขงแรง สงางาม เปนระเบยบฬฬฬฬฬ

2. เสนนอน ราบเรยบ สงบนง ปลอดภย ไมมอนตราย.......

………………………………………………………………………..

3. เสนเฉยง ราบเรยบ สงบนง ปลอดภย ไมมอนตราย.......

4. เสนโคง ราบเรยบ สงบนง ปลอดภย ไมมอนตราย.......

5. เสนคด ราบเรยบ สงบนง ปลอดภย ไมมอนตราย.......

6. เสนฟนปลา ราบเรยบ สงบนง ปลอดภย ไมมอนตราย.......

7. เสนประ ราบเรยบ สงบนง ปลอดภย ไมมอนตราย.......

มนคง แขงแรง สงางาม เปนระเบยบ

ราบเรยบ สงบนง ปลอดภย

ไมมอนตราย

ออนโยน อนชอย นมนวล

เอยง ไมตรง ไมมนคง รวดเรว

ราบเคลอนไหวตอเนอง

ไมมทสนสด

เปลยนแปลงอยางรวดเรว กระแทกกระทน ตนเตน อนตราย

ไมเปนระเบยบ สบสนวนวาย

ไมมนคง เสอมโทรม

ใบงานท 1 เรอง เสน

ค าชแจง ใหนกเรยนวาดลกษณะของเสนตามทก าหนด พรอมบอกความรสกของเสน


17




ใบงานท 2 เรอง ส

ค าชแจง ใหนกเรยนระบายสลงในวงกลม ใหตรงกบอารมณและความรสกทก าหนด

1. หนกแนน เยอกเยน สงบ 2. เยอกเยน มเสนห ลกลบ

3. ใจเยน สงา ฉลาด สขม 4. รอนแรง เราใจ อนตราย

5. สวาง ราเรง ศรทธา 6. อบอน แหงแลง


18




ใบงานท 2 เรอง ส

ค าชแจง ใหนกเรยนระบายสลงในวงกลม ใหตรงกบอารมณและความรสกทก าหนด

1. หนกแนน เยอกเยน สงบ 2. เยอกเยน มเสนห ลกลบ

3. ใจเยน สงา ฉลาด สขม 4. รอนแรง เราใจ อนตราย

5. สวาง ราเรง ศรทธา 6. อบอน แหงแลง


19




ใบงานท 1 เรอง ความรพนฐานเรองทศนธาต

ค าชแจง ใหนกเรยนตอบค าถามตอไปน

1. จด (Dot) หมายถง รอยแตม รอยขด หรอรอยกด เปนสวนประกอบทเลกทสด เปนพนฐานส าคญทน าไปสสวนประกอบอน ๆ ไมม

2. จดเกดขนได 2 ลกษณะ คอ จดทเกดขนเองตามธรรมชาต และจดทมนษยสรางขนรปราง รปทรงเลขาคณต และรปรางรปทรงอสระ

3. ขนาด (Size) หมายถง ลกษณะของรปทก าหนด สงเกตไดวาใหญ เลก เทานนเทาน ไดขนาดไมไดขนาด เปนตน

4. สดสวน (Proportion) หมายถง การเปรยบเทยบความสมพนธของขนาด ความกวาง ความยาว ความสง ความหนา วามความพอด เหมาะสม เชน สดสวนคน สดสวนของสงของ เปนตน

5. แสงเงา (Light-Shade) หมายถง ความสวางหรอความมดของสงของทตามองเหน

6. ส (Colour) หมายถง ลกษณะของแสงหรอความเขมของแสงหรอความถของคลนแสงสองมากระทบตาเราท าใหเหนเปนส สมความสมพนธกบแสง ถาไมมแสงจะมองไมเหนส

7. แมสวตถธาต หมายถง แมสทเกดจากการผสมของวตถธาต ทเกดจากธรรมชาต ไดจากพช สตว และแรธาตตาง ๆ

8. วงสธรรมชาต หมายถง การน าแมสวตถธาตมาผสมกนครบทง 12 ส ตามล าดบ คอ สเหลอง เขยวเหลอง เขยว เขยวน าเงน น าเงน มวงน าเงน มวง มวงแดง แดง สมแดง สมสมเหลอง

9. สกลาง คอ สทเกดจากการน าสเอาสทกสในวงสธรรมชาตมาผสมกนในปรมาณเนอสทเทา ๆ กน จะไดสเทาแก เรยกวา สกลาง

10. สแท (Hue) คอ สทอยในวงสธรรมชาตทสามารถผสมใหเปนสอนได เชน เหลอง เขยว น าเงน มวงแดง เปนตน

……………………………………………………………………………………………………….………………………………………………………………………………………………………………………………………………….…

………………………………………………………………………………………………………….……………………………………………………………………………………………………………………………………………….…

…………………………………………………………………………………………….

………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….…

………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….………..……………………………………………………………………………………………………………………………………………….….…

……………………………………………………………………………………………………………………….……………………………………………………………………………………………………………………………………………….…….……………………………………………………………………………………………………………………………………………………..

……………..……………………………………………………………………………………………………….………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

……………………………………………………………………………………………………………..……………………………………………………………………………………………………………………………………………….…….

…………………………………………………………………….…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..……………….…

ใบงานท 3 เรอง รปแบบของทศนธาต


20




….………….……………………………………………………………………………………………….………………………………………………………………………………………………………………………………………………….…

……..………………………………………………………………………………………………………….……………………………………………………………………………………………………………………………………………….…

………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….…

……………………………………………………………………………………………………………………….……………………………………………………………………………………………………………………………………………….…….……………………………………………………………………………………………………………………………………………………..

……………..……………………………………………………………………………………………………….………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

……………………………………………………………………………………………………………..……………………………………………………………………………………………………………………………………………….……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….

…………………………………………………………………….…………………………………………………

11. สตรงกนขาม คอ สทอยตรงกนขามกนในวงส เปนสทตดกนอยางแทจรง เชน สเขยวตด กบสแดง สมวงตดกบสเหลอง เปนตน

12. สขางเคยง คอ สทอยใกลเคยงกนทางดานซายหรอดานขวาในวงส สขางเคยงจะม ความกลมกลนกน เชน สเหลองกบสเขยวเหลอง สเหลองกบสสมเหลอง เปนตน

13. สทอยในวรรณะสรอนมสอะไรบาง สเหลอง สมเหลอง สม สมแดง แดง มวงแดง มวง

14. สทอยในวรรณะสเยนมสอะไรบาง สเหลอง เขยวเหลอง เขยว เขยวน าเงน น าเงน มวงน าเงน น าเงน

15. สขนทหนงหรอแมส ไดแก สอะไรบาง สแดง สเหลอง สน าเงน

16. สขนทสองเกดขนไดอยางไรมสอะไรบาง เกดจากการน าสขนท 1 มาผสมกนเปนค ๆ เชน สแดงผสมกบสน าเงนเปนสมวง สน าเงนผสมกบสเหลองเปนสเขยว สแดงผสมกบเหลองเปน

สสม

17. สขนทสามเกดขนไดอยางไร เกดจากการน าสขนท 1 กบสขนท 2 ทอยใกลเคยงกนผสมกนเปนค ๆ มสอะไรบาง เชน สเหลองผสมกบสสมเปนสสมเหลอง สสมผสมกบสแดงเปน

สสมแดง สแดงผสมกบสมวงเปนสมวงแดง สเหลองผสมกบสเขยวเปนสเหลองเขยว สเขยว ผสมกบสน าเงนเปนสเขยวน าเงน สน าเงนผสมกบสมวงเปนสน าเงนมวง

18. บรเวณวาง (Space) หมายถง ชองวางหรอทวางทอยทงในรปและนอกรป บรเวณระหวางรปหลาย ๆ รปจะเกดชองวางขน

19. ลกษณะผว (Texture) หมายถง ลกษณะภายนอกของวตถทมองเหนและสมผสพนผวไดแสดงความรสกใหรวาหยาบ ละเอยด ขรขระ มน ดาน เปนตน

20. จตวทยาของส หมายถง ดาน เปนตน

……………..……………………………………………………………………………………………………….………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

…………………………… ……………………………….………………………………………………………..


21

อทธพลของสทมผลตอความรสกและจตใจของมนษย……………..……………………………………………………………………………………………………….………………………………………………………………………………………………………………………………………………………




ใบงานท 1 เรอง ความรพนฐานเรองทศนธาต

ค าชแจง ใหนกเรยนตอบค าถามตอไปน

1. จด (Dot) หมายถง รอยแตม รอยขด หรอรอยกด เปนสวนประกอบทเลกทสด เปนพนฐานส าคญทน าไปสสวนประกอบอน ๆ ไมม

2. จดเกดขนได 2 ลกษณะ คอ จดทเกดขนเองตามธรรมชาต และจดทมนษยสรางขนรปราง รปทรงเลขาคณต และรปรางรปทรงอสระ

3. ขนาด (Size) หมายถง ลกษณะของรปทก าหนด สงเกตไดวาใหญ เลก เทานนเทาน ไดขนาดไมไดขนาด เปนตน

4. สดสวน (Proportion) หมายถง การเปรยบเทยบความสมพนธของขนาด ความกวาง ความยาว ความสง ความหนา วามความพอด เหมาะสม เชน สดสวนคน สดสวนของสงของ เปนตน

5. แสงเงา (Light-Shade) หมายถง ความสวางหรอความมดของสงของทตามองเหน

6. ส (Colour) หมายถง ลกษณะของแสงหรอความเขมของแสงหรอความถของคลนแสงสองมากระทบตาเราท าใหเหนเปนส สมความสมพนธกบแสง ถาไมมแสงจะมองไมเหนส

7. แมสวตถธาต หมายถง แมสทเกดจากการผสมของวตถธาต ทเกดจากธรรมชาต ไดจากพช สตว และแรธาตตาง ๆ

8. วงสธรรมชาต หมายถง การน าแมสวตถธาตมาผสมกนครบทง 12 ส ตามล าดบ คอ สเหลอง เขยวเหลอง เขยว เขยวน าเงน น าเงน มวงน าเงน มวง มวงแดง แดง สมแดง สมสมเหลอง

9. สกลาง คอ สทเกดจากการน าสเอาสทกสในวงสธรรมชาตมาผสมกนในปรมาณเนอสทเทา ๆ กน จะไดสเทาแก เรยกวา สกลาง

10. สแท (Hue) คอ สทอยในวงสธรรมชาตทสามารถผสมใหเปนสอนได เชน เหลอง เขยว น าเงน มวงแดง เปนตน

……………………………………………………………………………………………………….………………………………………………………………………………………………………………………………………………….…

………………………………………………………………………………………………………….… …………………………………………………………………………………………………………………………………………….…

…………………………………………………………………………………………….

…………….………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….…

………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….………..……………………………………………………………………………………………………………………………………………….….…

……………………………………………………………………………………………………………………….……………………………………………………………………………………………………………………………………………….…….……………………………………………………………………………………………………………………………………………………..

……………..……………………………………………………………………………………………………….………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

……………………………………………………………………………………………………………..……………………………………………………………………………………………………………………………………………….…….

…………………………………………………………………….…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..……………….…

ใบงานท 3 เรอง รปแบบของทศนธาต


22




….………….……………………………………………………………………………………………….………………………………………………………………………………………………………………………………………………….…

……..………………………………………………………………………………………………………….……………………………………………………………………………………………………………………………………………….…

………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….…

……………………………………………………………………………………………………………………….……………………………………………………………………………………………………………………………………………….…….……………………………………………………………………………………………………………………………………………………..

……………..……………………………………………………………………………………………………….………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

……………………………………………………………………………………………………………..……………………………………………………………………………………………………………………………………………….……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….

…………………………………………………………………….…………………………………………………

11. สตรงกนขาม คอ สทอยตรงกนขามกนในวงส เปนสทตดกนอยางแทจรง เชน สเขยวตด กบสแดง สมวงตดกบสเหลอง เปนตน

12. สขางเคยง คอ สทอยใกลเคยงกนทางดานซายหรอดานขวาในวงส สขางเคยงจะม ความกลมกลนกน เชน สเหลองกบสเขยวเหลอง สเหลองกบสสมเหลอง เปนตน

13. สทอยในวรรณะสรอนมสอะไรบาง สเหลอง สมเหลอง สม สมแดง แดง มวงแดง มวง

14. สทอยในวรรณะสเยนมสอะไรบาง สเหลอง เขยวเหลอง เขยว เขยวน าเงน น าเงน มวงน าเงน น าเงน

15. สขนทหนงหรอแมส ไดแก สอะไรบาง สแดง สเหลอง สน าเงน

16. สขนทสองเกดขนไดอยางไรมสอะไรบาง เกดจากการน าสขนท 1 มาผสมกนเปนค ๆ เชน สแดงผสมกบสน าเงนเปนสมวง สน าเงนผสมกบสเหลองเปนสเขยว สแดงผสมกบเหลองเปน

สสม

17. สขนทสามเกดขนไดอยางไร เกดจากการน าสขนท 1 กบสขนท 2 ทอยใกลเคยงกนผสมกนเปนค ๆ มสอะไรบาง เชน สเหลองผสมกบสสมเปนสสมเหลอง สสมผสมกบสแดงเปน

สสมแดง สแดงผสมกบสมวงเปนสมวงแดง สเหลองผสมกบสเขยวเปนสเหลองเขยว สเขยว ผสมกบสน าเงนเปนสเขยวน าเงน สน าเงนผสมกบสมวงเปนสน าเงนมวง

18. บรเวณวาง (Space) หมายถง ชองวางหรอทวางทอยทงในรปและนอกรป บรเวณระหวางรปหลาย ๆ รปจะเกดชองวางขน

19. ลกษณะผว (Texture) หมายถง ลกษณะภายนอกของวตถทมองเหนและสมผสพนผวไดแสดงความรสกใหรวาหยาบ ละเอยด ขรขระ มน ดาน เปนตน

20. จตวทยาของส หมายถง ดาน เปนตน

……………..……………………………………………………………………………………………………….………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

…………………………… ……………………………….………………………………………………………..


23

อทธพลของสทมผลตอความรสกและจตใจของมนษย……………..……………………………………………………………………………………………………….………………………………………………………………………………………………………………………………………………………




องคประกอบศลปเปนวชาหรอทฤษฎทเกยวกบการสรางรปทรงในงานศลปะ การน าเอาทศนธาต ไดแก จด เสน รปราง รปทรง น าหนกออน-แก พนทวาง พนผว และส มาจดวางสรางรปแบบตาง ๆ อยางลงตว เหมาะสมกลมกลน งดงาม มชวตชวาถกตองตามหลกเกณฑของการจดองคประกอบศลป การจดองคประกอบศลปนน ถอวาเปนทฤษฎเบองตนของการสรางสรรคงานศลปะ เพราะเปนแนวทางทศลปน ใชเปนหลกในการสรางสรรคงานและพจารณาคณคาของงานศลปะ หลกในการจดองคประกอบศลป จะตองค านงถงหลกเกณฑเบองตนในการจดวาง ดงน

เอกภาพ (Unity) เอกภาพ หมายถง ความเปนหนวยหรอเปนอนหนงอนเดยวกน มความกลมกลนเขากนได เอกภาพในทางศลปะ คอ การจดภาพใหเกดความสมพนธอยในกลมเดยวกน ไมกระจดกระจายหรอกอใหเกดความสบสน มความสมพนธเชอมโยงกน แมจะมสวนแตกแยกไปบางกเปนเพยงสวนประกอบเทานน แตดผลรวมแลวไมเปนลกษณะแบงแยก สงทควรค านง คอ ใหมเพยงหนวยเดยวเทานน จงจะเกดเอกภาพการจดอยางถกตอง เชน เอกภาพของเสน เอกภาพของรปทรง เอกภาพของพนผว เปนตน

ภาพท 25 การจดภาพอยางมเอกภาพทมา : http://krumek.igetweb.com/article/art_284467.jpg.2552/06/02.


24

ทศนธาตกบการจดองคประกอบศลป




http://www.clipartof.com/portfolio/julos/illustration/3d-christmas-giraffe-wearing-a-santa-and-smiling-around-a-sign-1216175.html

ความสมดล (Balance)

ความสมดลเปนคณสมบตทส าคญอยางหนงในการจดภาพ ซงการจดภาพใหเกดความสมดลนนจะตองยดเอาศนยกลางของภาพหรอเสนแบงกงกลางภาพเปนหลกในการแบง เพราะปกตงานศลปะจะมสวนทเปนแกนกลางหรอศนยกลางท าใหแบงออกไดเปนดานซาย ดานขวา ดานบน ดานลาง จงมความจ าเปนอยางยงทจะตองใหทงสองดานโดยเฉพาะดายซายและดานขวามความสมดลกน

การจดความสมดล แบงออกเปน 2 แบบ คอ 1. ความสมดลกนโดยจดภาพใหมรปราง รปทรง หรอสสนเหมอนกนทงซายและขวา

ภาพท 26 การออกแบบลวดลายกระเบองทอาศยสมดลแบบเหมอนกนทงซายและขวาทมา : http://www.manager.co.th/iBizChannel.2552/06/02.

2. ความสมดลกนโดยจดภาพทมรปราง รปทรง หรอสสนดายซายและขวาไมเหมอนกน แตใหความรสกในการถวงน าหนกใหสมดลกนได

ภาพท 27 การจดภาพแบบ สมดลแบบซาย-ขวาไมเทากนทมา : http://www.visualizerclub.com.2555/06/02.


25




จงหวะและจดสนใจ (Rhythm and Emphasis)

ในการจดภาพควรจดใหเกดจงหวะและจดสนใจประกอบกนไปดวย การจดภาพใหมจงหวะทเหมาะสม กลมกลนสวยงามนนจะตองค านงถงบรเวณวางดวย จงหวะจงเปนการจดภาพในลกษณะของการซ าทเปนระเบยบ ไดรบรถงการเคลอนไหวตอเนองของเสน น าหนก สและรปทรงจนเกดเปนจดสนใจ เชน จงหวะของรปราง รปทรงทเรยงกนแบบธรรมดาจงหวะเรยงเชอมโยงและจงหวะของรปราง รปทรง ทเรยงสลบ สวนการจดภาพใหเกดจดสนใจหรอจดเดนของภาพนน หมายถง การจดองคประกอบเพยงหนวยเดยวเพอสรางจดทเดนและนาสนใจ ซงจะตองมการเนนจดเดนหรอจดสนใจใหเหนชดเจนกวาสวนยอยทเปนจดรองลงไป โดยค านงถงขนาดทใหญกวา รวมทงความเขมของสทเมอมองดภาพแลว จะท าใหสะอาดตา ทงนต าแหนงของจดสนใจหรอจดเดนควรอยบรเวณศนยกลางของภาพ แตไมควรจะอยตรงกลางพอด อาจจะใหอยเยองเลกนอยไปทางดานใด ดานหนงกได เชน ภาพ The Starry Night โดย ฟนเซนต ฟาน กอกฮทมการจดภาพในลกษณะของการซ าทเปนระเบยบ ไดรบรถง การเคลอนไหวตอเนองของเสน น าหนก สและรปทรงจนเกดเปนจดสนใจ

ภาพท 28 The Starry Night ผลงาน ฟนเซนต ฟาน กอกฮทมา : http://th.wikipedia.org.2552/06/02.


26




ความกลมกลนและความขดแยง (Harmony and Contrast)

ความกลมกลน หมายถง การน าทศนธาตตางๆ ทตองการสรางสรรคมาจดองคประกอบใหประสานกลมกลนสอดคลองสมพนธเขากนได ความกลมกลนมหลายประเภท ไมวาจะเปนความกลมกลนของเสน รปราง รปทรง ลกษณะผว ส น าหนกออน-แก และความกลมกลนของเนอหาสาระทงหมด

ภาพท 29 ภาพทมความกลมกลนของเสน รปรางรปทรง ลกษณะผว ส น าหนกและเนอหาทมา : http://www.visualizer-club.com.2552/06/02.

ความขดแยง หมายถง ความผดแผกแตกตางออกไปจากกลมหรอสวนรวมในลกษณะทไมเหมอนกน ไมวาจะเปนรปทรงหรอเนอหากตาม

การจดองคประกอบศลป บางครงความขดแยงกบความกลมกลนกมความเกยวของกน เชน ถาสวนมากหรอทงหมดมความกลมกลนกน อาจท าใหเกดความรสกซ าซาก ไมนาสนใจ ฉะนนจงอาจออกแบบใหมความแตกตางหรอขดแยงกนบาง กจะชวยดงดดท าใหผลงานเดนสะดดตา นาสนใจ

ภาพท 30 ความขดแยงของรปทรง ผลงาน พษณ ศภนมต (คศ.1979)ทมา : http://www.visualizer-club.com.2552/06/02.


27




สดสวน (Proportion)

สดสวน หมายถง การน าเอาสวนประกอบตางๆ มาจดใหไดสดสวนทเหมาะสม ซงแสดงความสมพนธกนของจ านวน ความกวาง ยาว ลก น าหนก ขนาดของรปทรงตางๆ สดสวนนบเปนหลกส าคญของการจดภาพ ท าใหชนงานนนมความสมบรณและสมพนธกลมกลนกนอยางงดงาม เชน สดสวนของมนษยกบทอยอาศย เครองใชสอยและเสอผา สดสวนในทางศลปะเปนเรองราวของความรสกทางสนทรยภาพ การสมสดสวนนหมายรวมไปถงความสมพนธกนอยางเหมาะสมกลมกลนของส แสง เงา และทศนธาตอนๆ ดวย เชน การวาดภาพหนนงทตองอาศยสดสวนทถกตองเพอความเหมอนจรง

ภาพท 31 ภาพหนนงทมา : http://www.oknation.net.2552/06/02.


28




การวเคราะหทศนธาตในงานทศนศลป

ภาพท 32 Still lifeทมา : http://www.oknation.net.2552/06/02.

ภาพชอหนนง หรอ Still Life ของ ปอล เซซาน ศลปนชาวฝรงเศส เปนผลงานทแสดง ใหเหนถงเทคนคการใชคาน าหนกออน-แกของแสงและส โดยน าหนกของแสงจะมสวนมดและสวาง เปนความขดแยงทมสดสวนกลมกลน สวนสของผลสมมความเปนเอกภาพของสทอยในระดบเดยวกน ซงการจดวางของหนนงทประกอบดวยขวด ผลสม ถวยชาม ผนผา มพนทวางและมระยะหางทไดจงหวะ ท าใหเกดชองไฟระหวางรปทรงแตละสวน เอกภาพของรปทรงเปนแบบประสานกลมกลน สทศลปนระบายลงไปท าใหเกดพนผวตามรอยแปรงและพกน ชวยสะทอนอารมณความรสกประทบใจของศลปนในขณะนน


29




ค าชแจง ใหนกเรยนน าภาพผลงานทศนศลปทตนเองสนใจจ านวน 1 ภาพ มาตดลงในกรอบแลว วเคราะหการจดองคประกอบศลปของทศนธาตในงานดงกลาวตามประเดนทก าหนด

1. ชอผลงาน ……………………………………………………………………………..……...………………………………….....……ผลงานของ ………………………………………………………………………….…....………………………………………….....

2. การจดองคประกอบศลปของทศนธาตทปรากฏในผลงาน

1) เอกภาพ……………………………………….………………........................................................................…………………………………………………………………………………..…………….....……………………........………………………

2) สมดล……………………………………….………………..........................................................................…………………………………………………………………………………..…………….....…………………………………………….......

3) จงหวะและจดสนใจ……………………………………….……………….......................................................…………………………………………………………………………………..…………….....…...........………………………………………

4) ความกลมกลนและความขดแยง.....................................................................................................................................................……………………………………………………………………………………………….....……………………………………….…………….

5) สดสวน………………………………………………………………………………………………………….......………………...……………………………………………………………………………………………………………………….....……………........………..

(พจารณาตามค าตอบของนกเรยน โดยใหอยในดลยพนจของครผสอน)

ใบงานท 4 เรอง ทศนธาตกบการจดองคประกอบศลป


30

http://preede.files.wordpress.com/2011/09/3.jpg




“ดอกไม”สวสด ตนตสข

มการจดองคประกอบศลป ดวยหลกสมดลแบบ สองขางไมเทากน

มการสรางเอกภาพดวยรปราง – รปทรง ส ตลอดจนเรองราวทกลมกลนกน

มการสรางเอกภาพดวยรปราง – รปทรง ส ตลอดจนเรองราวทกลมกลนกน

มการจดสดสวนของภาพดวยขนาดสดสวนทเหมอนจรง

มการสรางจงหวะและจดสนในดวยเนอหาและพนผวและแสงเงาทแตกตาง


ค าชแจง ใหนกเรยนน าภาพผลงานทศนศลปทตนเองสนใจจ านวน 1 ภาพ มาตดลงในกรอบแลว วเคราะหการจดองคประกอบศลปของทศนธาตในงานดงกลาวตามประเดนทก าหนด

1. ชอผลงาน ……………………………………………………………………………………………………………………...........……ผลงานของ ………………………………………………………………………….……………………………………………...........

2. การจดองคประกอบศลปของทศนธาตทปรากฏในผลงาน

1) เอกภาพ……………………………………….………………........................................................................…………………………………………………………………………………..…………….....……………………........………………………

2) สมดล……………………………………….………………..........................................................................…………………………………………………………………………………..…………….....…………………………………………….......

3) จงหวะและจดสนใจ……………………………………….……………….......................................................…………………………………………………………………………………..…………….....…...........………………………………………

4) ความกลมกลนและความขดแยง.....................................................................................................................................................……………………………………………………………………………………………….....……………………………………….…………….

5) สดสวน………………………………………………………………………………………………………….......………………...……………………………………………………………………………………………………………………….....……………........………..

(พจารณาตามค าตอบของนกเรยน โดยใหอยในดลยพนจของครผสอน)



31

http://preede.files.wordpress.com/2011/09/3.jpg




เราไดเรยนรมาแลววา ทศนศลป (Visual art) หมายถง ศลปะทมองเหน และทราบดวา ทศนธาต ในงานทศนศลป หมายถง สวนส าคญทประกอบกน เปนงานทศนศลป อนไดแก จด เสน รปราง รปทรง ขนาด สดสวน แสงเงา ส บรเวณวางและพนผวในสวนน เราจะ ศกษาถงความสมพนธของ ทศนธาต ทศนศลป และสงแวดลอม ซงสงทนกเรยนจะตองศกษาในบทนมดงน สงแวดลอม หมายถง สงตาง ๆ ทอยแวดลอมตวเรา ทงสงทเปนธรรมชาตทเกดขนเองและสงทมนษยสรางขน

รปแบบทศนธาตในงานทศนศลปและสงแวดลอม

1. จด (dot) ไมมมต เมอน ามาเรยงตอกนจะกลายเปนเสน ถาจดรวมกลมกนจะกลายเปนรปรางหรอเปนน าหนกทใหปรมาตรแกรปทรง จากจดหนงถงจดหนงมเสนทมองไมเหนดวยตา แตเหนดวยจนตนาการปรากฏอย เรยกวา เสนโครงสราง จด ในธรรมชาตและสงแวดลอม เกดขนเองตามธรรมชาตสรางสรรคความงามตามธรรมชาต จดในงานทศนศลป เปนจดทมนษยน ามาจดองคประกอบท าใหเกดคณคาทางความงาม

ภาพท 33 จดในธรรมชาตทมา : http://www.cmadong.com.2552/06/04.

ทศนธาตในงานทศนศลปและสงแวดลอม


32




2. เสน (line) เสนเปนองคประกอบทส าคญของโครงสรางทางศลปะทมองเหนแสดงออกอยางมความหมาย และใหอารมณความรสกทางจตใจแกผด หรอใหความหมายของขนาด ความยาว และลกษณะทางกายภาพของเสน คอ เสนมมตเดยวคอเสนทมแตความยาว มลกษณะตาง ๆ คอ ตรง คด หยก โคง ฯลฯ มทศทาง มขนาดใหญ หนา บาง ท าหนาทแบงทวางออกเปนสองสวน สรางขอบเขตของทวางเรยงชดกนเปนแผนราบ

เสนในธรรมชาตและสงแวดลอม มอยมากมาย เชน เสนตรงในอาคารบานเรอน, เสาไฟฟา, ไมบรรทด, ดนสอ, ตนไมทมล าตนตรง เสนโคงในสายไฟทหยอนลงมา เสนซกแซกในใบเลอย เปนตน

เสนในงานทศนศลป มนษยน าเสนมาจดองคประกอบเพอถายทอดความรสก และท าใหเกดคณคาทางความงาม

ภาพท 34 เสนในสงแวดลอมและในงานทศนศลป ทมา : http://www.cpss.ac.th.2552/06/02.


33




3. น าหนก (Value) เปนคาของความออนแกของสด าหรอสอน ๆ หรอของแสงและเงา น าหนกมสองมตคอกวางกบยาว มน าหนกมความเกยวของกบทศนธาตหลายชนด เชน ชองวาง รปทรง และเสนรวมอยเปนหนวยเดยวกน การใหน าหนกลงไปในภาพจะกอใหเกดเปนสองมตขน และมความยาว ความกวาง ทศทาง และรปรางพรอมกบเสนรอบนอกเสมอ

น าหนกของแสงเงาในธรรมชาตและสงแวดลอม เปนแสงเงาทเกดจากปรากฏการณธรรมชาต มตนก าเนดแหงแสง สวนน าหนกของแสงเงาในงานทศนศลป เปนแสงเงาทศลปนผสรางสรรคไดเลยนแบบแสงเงาทเกดขนจรงในธรรมชาต โดยอาศยความร การศกษา การสงเกต ตลอดจนทกษะในการสรางสรรคงานทศนศลป จงบงเกดงานทศนศลป ทมคณคาทางความงามและความรสก

ภาพท 35 น าหนกของแสงเงาในธรรมชาตทมา : http://www.cpss.ac.th. 2552/06/02.

ภาพท 36 น าหนกของแสงเงาในงานทศนศลป ทมา : http://www.cpss.ac.th. 2552/06/02.


34




4. ส (Color) เปนปรากฏการณของแสงทสองกระทบวตถ สะทอนเขาสตามนษย ส มอทธพลตอความรสกของมนษย เชน สแดง กลาหาญ อนตราย เราใจ สะดดตา ดงทไดศกษาไปแลวในขางตน

สในธรรมชาตเปนปรากฏการณของแสงทสองกระทบวตถ สะทอนเขาสตามนษย เปนสทเกดจากการประสานกนของสแสง สวนสในงานทศศลปเกดจากการสงเกตและเลยนแบบสจากธรรมชาต โดยไดน าเอาธาตตาง ๆ ทสมผสได เชน ดน หน พชพนธตาง ๆ แทนสทมองเหนจากการทแสงในธรรมชาตกระทบวตถแลวสะทอนเขาตามนษย สในงานทศนศลป เปนสทสามารถผสมผสานกนไดเชนเดยวกบการผสานกนของสแสงในธรรมชาตแตตางกนทการใชสสรางสรรคงานทศนศลปสามารถใชจนตนาการ และความคดสรางสรรค สรางสรรคงานเหนอธรรมชาตได

ภาพท 37 สเสนในธรรมชาตและงานทศนศลปทมา : http://www.thaiartstudio.com/index.php.2555.06/02.


35

http://www.bloggang.com/data/thaiartstudio/picture/1240497607.jpg

http://www.bloggang.com/data/thaiartstudio/picture/1240499751.jpg




5. พนผว (texture) พนผว หมายถง ลกษณะของบรเวณผวหนาของสงตาง ๆ ทเมอสมผสแลวสามารถรบรได วามลกษณะอยางไร คอรวา หยาบ ขรขระ เรยบ มน ดาน เนยน สาก เปนตน

พนผวในธรรมชาตและสงแวดลอม เปนผวสมผส ทบงบอกความเปนเอกลกษณะของวตถนน ๆและ ใหความรสกทางกายสมผส และพนผวทเกดจากการปรงแตง เชน การแกะสลกพนผวของไมเปนลวดลายเพอใหสมผสไดเดนชด สวน พนผวในงานทศนศลปเปนเทคนค การสรางพนผวทลอกเลยนและสรางสรรคขนใหม สามารถท าไดหลายแบบ ทง 2 มต และ 3 มต อาจเขยนเปนลวดลายหรอรปรางตาง ๆ ,การแกะ, การปน, การหลอ, การฉล เพอใหเกดพนผวแหง การสรางสรรคใหม

ภาพท 38 พนผวในงานทศนศลปทมา : http://www.siam1.net/article-10499.html.2552/06/02.


36

http://www.google.co.th/url?sa=i&rct=j&q=&esrc=s&frm=1&source=images&cd=&cad=rja&uact=8&docid=LHtm9KJtpwBO4M&tbnid=swAv-j_QzcVv7M:&ved=0CAUQjRw&url=http%3A%2F%2Ffuturecoating.co.th%2Fproducts%2F%25E0%25B8%25AA%25E0%25B8%25B5%25E0%25B8%259E%25E0%25B9%2588%25E0%25B8%2599%25E0%25B8%25AD%25E0%25B8%25B8%25E0%25B8%2595%25E0%25B8%25AA%25E0%25B8%25B2%25E0%25B8%25AB%25E0%25B8%2581%25E0%25B8%25A3%25E0%25B8%25A3%25E0%25B8%25A1Indu%2F%25E0%25B8%25AA%25E0%25B8%25B5%25E0%25B8%2599%25E0%25B9%2589%25E0%25B8%25B3%25E0%25B8%25A1%25E0%25B8%25B1%25E0%25B8%2599%25E0%25B9%2580%25E0%25B8%2584%25E0%25B8%25A5%25E0%25B8%25B7%25E0%25B8%25AD%25E0%25B8%259A%25E0%25B9%2580%25E0%25B8%2587%25E0%25B8%25B2%2F&ei=u5mpU8bRKpeRuASP-IGgBw&bvm=bv.69620078,d.c2E&psig=AFQjCNHLyQaTBwXeGvznRPKmjXcA3KbxMg&ust=1403709433649357




6. รปราง (Shape) และรปทรง (form)รปราง (Shape) คอ รปแบน ๆ ม 2 มต มความกวางกบความยาวไมมความหนาเกดจากเสน

รอบนอกทแสดงพนทขอบเขตของรปตาง ๆ เชน รปวงกลม รปสามเหลยม หรอ รปอสระทแสดงเนอทของผวทเปนระนาบมากกวาแสดงปรมาตรหรอมวล รปทรง (Form) คอ รปทลกษณะเปน 3 มต โดยนอกจากจะแสดงความกวางความยาวแลว ยงมความลก หรอความหนา นน ดวยเชน รปทรงกลม ทรงสามเหลยม ทรงกระบอก เปนตนใหความรสกมปรมาตร ความหนาแนน มมวลสาร ทเกดจากการใชคาน าหนก หรอการจดองคประกอบของรปทรง หลายรปรวมกน รปรางและรปทรงโดยทวไปอาจแบงออกไดเปน 2 ประเภท คอ รปรางและรปทรงเรขาคณต (Geometric form) และรปรางและรปทรงอสระ (free form)

รปรางและรปทรงในงานธรรมชาตและสงแวดลอม เปนตนแบบในการถายทอด ความงาม ความรสกของรปรางและรปทรงในงานทศนศลป

ภาพท 39 รปรางและรปทรงในงานทศนศลปทมา : http://www.oknation.net/blog/color-water/page2.2552/06/02.


37




7. ทวาง (space) คอ คของรปทรงทขดแยงกนอยางตรงกนขาม มบทบาทในการสรางและเสรมรปทรงใหเดนชดขน ความหมายของทวางมอยหลายประการ เชน หมายถงอากาศทโอบลอมรปทรง หรอระยะหางระหวางรปทรง หรอทเรยนกวา “ชองไฟ” เปนตน

ภาพท 40 ทวางในธรรมชาตทมองดแลวปลอดโปรงไมทบตนและสรางแรงบนดาลใจใหเกดจนตนาการเปนงานศลปะ

ทมา : http://pepolovely5401395.blogspot.com.2552/06/02.

ภาพท 41 ทวางในงานทศนศลปซงศลปนถายทอดความงามทมา : http://pepolovely5401395.blogspot.com.2552/06/02.


38




……………………………………………………………………………………………….….…….….…

…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….…….....................................…………

………………………………………………………………………………………………….…………………......……………………………………..........…..……......………………………………………

……………………………………………………………………………………..………………………………………………………………

……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….....................................................

……………………………………………………………………………………………….….…….…

ใบงานท 5

เรอง ทศนธาตในงานทศนศลปและสงแวดลอม

ค าชแจง จงตอบค าถามตอไปน

1. ทศนศลปหมายถงอะไร ศลปะทรบรความงาม ความสนทรไดดวยตา…………..2. สงแวดลอมหมายถงอะไร สงทอยรอบ ๆ ตวเรา3. ทศนธาตหมายถงอะไร สวนส าคญในการทรวมกนเปนรปราง รปทรง ของสงทงหลายตามทตา มองเหน………………………………………………………………………………………………………………4. ทศนธาตมความส าคญอยางไร ทศนธาตเปนสวนประกอบส าคญในการทจะน ามาสรางงานทศนศลป5. ประเภทของทศนธาตมอะไรบาง จด เสน ส แสงเงา รปราง รปทรง ขนาดสดสวน พนผว จงหวะ

บรเวณวาง

6. จงอธบายความแตกตางและความคลายคลงกนของทศนธาตในสงแวดลอมกบทศนธาตในงานทศนศลปความแตกตาง

ความคลายคลงกนความคลายคลงกนระหวางทศนธาตในทศนศลปทมนษยสรางขนกบทศนธาตในสงแวดลอม

ไดแก รปและลกษณะของทศนธาต คอ จด เสน ส รปราง รปทรง ขนาด สดสวน พนผว ฯลฯ บางอยางจะมรปและลกษณะคลายกนโดยบงเอญ เพราะมความงามความแปลกตา นาสนใจในตวของทศนธาตเอง


39

ทศนธาตในงานทศนศลป ทศนธาตในสงแวดลอม

1. เกดจากการสรางสรรคของมนษย2. รปลกษณะทปรากฏถกควบคมใหเปนไปตามจนตนาการและแนวคดของผสราง3. สามารถพฒนารปแบบใหม ๆ ไดอยางตอเนองตามความคดจนตนาการของผสราง4. รปลกษณะของความงามมปรากฎไดทกเวลาทกสถานทเปนไปตามความคดสรางสรรคของผสราง

1. เกดขนเองตามธรรมชาต2. รปลกษณะทปรากฏถกเปนไปตามธรรมชาตไมสามารถควบคมได3. รปลกษณะทเกดเปลยนแปลงไมไดเปนมาอยางไรกเปนไปอยางนน4. รปลกษณะและความงามปรากฎไดเปนบางเวลาบางพนท ขนอยกบเงอนไขของธรรมชาต

…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………...………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..




ทศนธาตในงานทศนศลป ทศนธาตในสงแวดลอม1. เกดจากการสรางสรรคของมนษย2. รปลกษณะทปรากฏถกควบคมใหเปนไปตามจนตนาการและแนวคดของผสราง3. สามารถพฒนารปแบบใหม ๆ ไดอยางตอเนองตามความคดจนตนาการของผสราง4. รปลกษณะของความงามมปรากฎไดทกเวลาทกสถานทเปนไปตามความคดสรางสรรคของผสราง

1. เกดขนเองตามธรรมชาต2. รปลกษณะทปรากฏถกเปนไปตามธรรมชาตไมสามารถควบคมได3. รปลกษณะทเกดเปลยนแปลงไมไดเปนมาอยางไรกเปนไปอยางนน4. รปลกษณะและความงามปรากฎไดเปนบางเวลาบางพนท ขนอยกบเงอนไขของธรรมชาต

……………………………………………………………………………………………….….…….….…

………………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………….…….....................................…………

………………………………………………………………………………………………….…………………......……………………………………..........…..……......………………………………………

……………………………………………………………………………………..………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………...………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..

……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….....................................................

……………………………………………………………………………………………….….…….…

ใบงานท 5เรอง ทศนธาตในงานทศนศลปและสงแวดลอม

ค าชแจง จงตอบค าถามตอไปน

1. ทศนศลปหมายถงอะไร ศลปะทรบรความงาม ความสนทรไดดวยตา2. สงแวดลอมหมายถงอะไร สงทอยรอบ ๆ ตวเรา3. ทศนธาตหมายถงอะไร สวนส าคญในการทรวมกนเปนรปราง รปทรง ของสงทงหลายตามทตา มองเหน4. ทศนธาตมความส าคญอยางไร ทศนธาตเปนสวนประกอบส าคญในการทจะน ามาสรางงานทศนศลป5. ประเภทของทศนธาตมอะไรบาง จด เสน ส แสงเงา รปราง รปทรง ขนาดสดสวน พนผว จงหวะ

บรเวณวาง

6. จงอธบายความแตกตางและความคลายคลงกนของทศนธาตในสงแวดลอมกบทศนธาตในงานทศนศลปความแตกตาง

ความคลายคลงกนความคลายคลงกนระหวางทศนธาตในทศนศลปทมนษยสรางขนกบทศนธาตในสงแวดลอม

ไดแก รปและลกษณะของทศนธาต คอ จด เสน ส รปราง รปทรง ขนาด สดสวน พนผว ฯลฯ บางอยางจะมรปและลกษณะคลายกนโดยบงเอญ เพราะมความงามความแปลกตา นาสนใจในตวของทศนธาตเอง


40




แบบทดสอบหลงเรยน เรอง ทศนธาต


ค าชแจง : ใหนกเรยนเลอกขอทถกทสดใสเครองหมายกากบาท × ลงในกระดาษค าตอบ

1. ขอใดตอไปน ไมใชองคประกอบของทศนธาตก. น าหนก ทวางข. เสน ส แสงเงาค. รปราง รปทรง พนผวง. ความสมดล สดสวน จดสนใจ

2. สวนประกอบทส าคญทสดของทศนธาต คออะไรก. สข. เสนค. รปทรงง. แสงเงา

3. เสนทใหความรสกแขงแรงมนคง คอขอใด ก. เสนฟนปลาข. เสนตรงตามแนวตงค. เสนตรงตามแนวนอน ง. เสนเอยงหรอเสนทแยง

4. การจดองคประกอบศลปทตองการใหเปนอนหนง อนเดยวกน คอขอใดก. จงหวะและจดสนใจข. ความเปนเอกภาพค. ความสมดลง. สดสวน


41




5. สขนท 1 หรอแมส ไดแกสอะไรบางก. สแดง สสม สมวงข. สน าเงน สเขยว สแดงค. สเหลอง สน าเงน สมวงง. สแดง สเหลอง สน าเงน

6. สขนท 2 เกดจากแมส 2 สผสมกนในอตราสวนเทาไร ก. อตราสวน 1 : 1ข. อตราสวน 1 : 2ค. อตราสวน 1 : 3ง. อตราสวน 1 : 4

4. ขอใดคอลกษณะของรปทรงทถกตองก. รปทรงม 2 มตข. รปทรงม 3 มตค. รปทรงไมมน าหนกง. รปทรงไมมปรมาตร

9. ขอใดคอการจดองคประกอบศลป ก. การจดบรเวณใหเหมาะสมข. การน า แสง เงา ส จงหวะ มาจดรวมกน

ค. การแยกสวนประกอบของทศนธาตออกใหชดเจนง. การน าทศนธาตมาประกอบกนใหเกดงานทศนศลป

7. สในขอใดใหความรสก “ใจเยน สงา ฉลาด สขม” ก. สมวงข. สสมค. สเทาง. สน าตาล

10. สงแวดลอมกบการสรางสรรคงานทศนศลปมความ สมพนธกนอยางไรก. สงแวดลอมท าใหมนษยเกดแรงบนดาลใจในการสรางสรรคงานทศนศลปข. สงแวดลอมท าใหมนษยเรยนรการเปลยนแปลงของธรรมชาตค. สงแวดลอมเปนสวนส าคญในการสรางความสขใหกบมนษยง. สงแวดลอมท าใหมนษยมการด ารงชวตมาแตโบราณ


42

ไมยากเลยใชมยครบ




1. ก 2. ข 3. ง 4. ข 5. ค

6. ค 7. ค 8. ค 9. ค 10. ข

เฉลยแบบทดสอบกอนเรยน

เฉลยแบบทดสอบหลงเรยน

1. ข 2. ง 3. ข 4. ก 5. ค

6. ค 7. ค 8. ข 9. ค 10. ค


43

ส าหรบคนเกง เอาไปเลย!!




http://www.clipartof.com/portfolio/julos/illustration/3d-christmas-giraffe-holding-a-present-2-1216172.html

บรรณานกรม


44

กรมวชาการ. หลกสตรการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2544. กรงเทพมหานคร : ครสภา ลาดพราว, 2545.

สาระและมาตรฐานการเรยนร กลมสาระการเรยนรศลปะ ในหลกสตรการศกษา ขนพนฐาน พทธศกราช 2544. กรงเทพมหานคร : องคการรบสงสนคาและพสดภณฑ, 2545. โชดก เกงเขตรกจ และคณะ. หนงสอเรยนสาระการเรยนรพนฐาน กลมสาระการเรยนรศลปะ ทศนศลป ชนมธยมศกษาปท 1 ชวงชนท 3 (ชนมธยมศกษาปท 1 – 3) ตามหลกสตร การศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2544. กรงเทพมหานคร : ไทยวฒนาพานช, 2546. ผดง ศรรตน. หนงสอเรยน รายวชาพนฐาน ทศนศลป ชนมธยมศกษาปท 1 กลมสาระการเรยนร ศลปะ ตามหลกสตรแกนกล างการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 255กรงเทพมหานคร: องคการคาของ สกสค., 2552. มะลฉตร เอออานนท. กระบวนการเรยนการสอน “ทศนศลป” ในระดบประถมศกษา ส าหรบคร ยคใหม. กรงเทพมหานคร : ไทยวฒนาพานช, 2545. มานพ ถนอมศร. ศลปะสาหรบคร. กรงเทพมหานคร : เอมเทรดดง, 2546. วทรย โสแกว. หนงสอเรยน รายวชาพนฐาน ทศนศลป ชนมธยมศกษาปท 1 กลมสาระการ เรยนรศลปะ ตามหลกสตรแกนกล างการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2551. กรงเทพมหานคร : วฒนาพานช, 2551. วรณ ตงเจรญ. หนงสอเรยนสาระการเรยนรพนฐาน ทศนศลป ม.1 กลมสาระการเรยนรศลปะ ชวงชนท 3 (ชนมธยมศกษาปท 1 – 3) ต ามหลกสตรการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2544. กรงเทพมหานคร : สถาบนพฒนาคณภาพวชาการ, 2546. วโชค มกดามณ. หนงสอเรยน รายวชาพนฐาน ทศนศลป ชนมธยมศกษาปท 1 กลมสาระการเรยนรศลปะ ต ามหลกสตรแกนกล างการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2551. กรงเทพมหานคร : บรษทพฒนาคณภาพวชาการ (พว.) จากด, 2555. สชาต เถาทอง และคณะ. หนงสอเรยนสาระการเรยนรพนฐาน กลมสาระการเรยนรศลปะ ศลปะ ทศนศลป ม.1 ชวงชนท 3. กรงเทพมหานคร : อกษรเจรญทศน, 2550. สวทย มลคา และอรทย มลคา. วธจดการเรยนร. กรงเทพมหานคร : ภาพพมพ, 2545. อาร พนธมณ. คดอยางสรางสรรค. พมพครงท 6. กรงเทพมหานคร : ตนออ 1999, 2543.




ภาคผนวก


45




ประวตผจดท า

ชอ – สกล นางสาวพมพสวาสด ผกากรองเกดวนท 10 เดอน กนยายน พ.ศ. 2517 วฒการศกษาสงสด ศกษาศาสตรมหาบณฑต (หลกสตรและการสอน,บรหารการศกษา)จากสถาบนการศกษา มหาวทยาลยรามค าแหงทอย 146/1 หมท 7 ต าบลปากพน อ าเภอเมอง จงหวดนครศรธรรมราช รหสไปรษณย 80000

ประวตการรบราชการ- เรมรบราชการเมอวนท 20 เดอน กรกฎาคม พ.ศ. 2543

โรงเรยนบานตามง ส านกงานการประถมศกษาอ าเภอศรสาคร จงหวดนราธวาส

- ปจจบนด ารงต าแหนง คร อนดบ ค.ศ. 2 สงกดโรงเรยนมธยมศกษาจฬาภรณ ส านกงานเขตพนทการศกษามธยมศกษา เขต 12


46

http://www.google.co.th/url?sa=i&source=images&cd=&cad=rja&docid=aUZYMEQNMvZGjM&tbnid=GlXuHChe4gI_FM:&ved=0CAgQjRwwADitAQ&url=http://siambrandname.com/forum/showthread.php?t=2504191&ei=hBzyUYjXGYP4rQeDk4DoBA&psig=AFQjCNGN7BARV0W5d8jtxJCK71pF6lrRew&ust=1374907908495820

http://www.google.co.th/url?sa=i&source=images&cd=&cad=rja&docid=aUZYMEQNMvZGjM&tbnid=GlXuHChe4gI_FM:&ved=0CAgQjRwwADitAQ&url=http://siambrandname.com/forum/showthread.php?t=2504191&ei=hBzyUYjXGYP4rQeDk4DoBA&psig=AFQjCNGN7BARV0W5d8jtxJCK71pF6lrRew&ust=1374907908495820

http://www.google.co.th/url?sa=i&source=images&cd=&cad=rja&docid=HCvio5xH71SMmM&tbnid=Dj_YVGDqirY9NM:&ved=0CAgQjRwwADgZ&url=http://www.thaismefranchise.com/?p=2637&ei=dRHyUamKFIOlrQfQm4HYBw&psig=AFQjCNEzB0yasClNwyPTXifIwclHg2rwUA&ust=1374905077458602




Education

ทัศนธาตุ นวัตกรรมเล่ม 2 ส่งเผยแพร่