Μαρία ΜουντρίδουΜαρία Μουντρίδου Επίκουρος Καθηγήτρια

ΓΕΝΙΚΟ ΤΜΗΜΑ ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΩΝ ΜΑΘΗΜΑΤΩΝΑ.Σ.ΠΑΙ.Τ.Ε.

E-mail:E-mail: mariamou@otenet.grmariamou@otenet.grΤηλ.: 210 28 96 923Τηλ.: 210 28 96 923

Πολυμέσα: «πολλαπλά μέσα» ή «συνδυασμός μέσων»◦ ακίνητες εικόνες, ήχος, βίντεο, κινούμενες εικόνες, και/ή κείμενο, συνδυασμένα

σε ένα προϊόν που έχει στόχο την επικοινωνία πληροφοριών με πολλαπλούς τρόπους

Υπερμέσα: «συνδεδεμένα μέσα» ή «αλληλεπιδραστικά μέσα» Με τις σημερινές τεχνολογίες όπως τους φυλλομετρητές για την περιήγηση

στο Διαδίκτυο και τα συστήματα συγγραφής, τα περισσότερα συστήματα πολυμέσων είναι και συστήματα υπερμέσων. ◦ Ο συνδυασμός μέσων όπως το βίντεο και ο ήχος με κείμενο τα κάνει πολυμέσα,

ενώ η δυνατότητα της μετάβασης από ένα στοιχείο μέσου/πληροφορίας σε άλλο τα κάνει υπερμέσα.

Απαραίτητο συστατικό για την περιγραφή μιας έννοιας, ενός ορισμού, μιας διαδικασίας, ή για την παροχή επεξηγήσεων

Κείμενο Υπερκείμενο Εισάγεται:◦ με πληκτρολόγηση, ◦ με OCR έπειτα από σάρωση, ◦ ή με αναγνώριση ομιλίας.

πρέπει να λαμβάνεται μέριμνα για ορθή χρήση του κειμένου στις πολυμεσικές εφαρμογές (σωστή επιλογή λέξεων, κατάλληλη μορφοποίηση, γραμματοσειρά κλπ)

Ανάλογα με τον τρόπο κατασκευής τους διακρίνονται σε:

διανυσματικές και ψηφιογραφικές

Ψηφιογραφικές (ή χαρτογραφικές) : αποτελούνται από έναν πίνακα εικονοστοιχείων και τα χαρακτηριστικά τους είναι η ανάλυση (εικονοστοιχεία ανά ίντσα), το βάθος χρώματος (διαθέσιμα bit σε κάθε εικονοστοιχείο με πληροφορία για το χρώμα του), το μέγεθος (αποθηκευτικός χώρος που καταλαμβάνουν) και οι διαστάσεις τους. -Έτοιμες εικόνες από συλλογές, -με σάρωση, -ψηφιακή φωτογραφική μηχανή, σύλληψη από βιντεοκάμερα ή από την οθόνη του υπολογιστή κλπ. - JPG, BMP, GIF, TIF κλπ.

Διανυσματικές: παράγονται με τη χρήση γεωμετρικών σχημάτων και χαρακτηριστικά τους είναι οι διαστάσεις τους, το μικρό τους μέγεθος και η αδυναμία να αποδώσουν εικόνες με φωτορεαλιστικό τρόπο.

- DXF, CDR, EPS, WMF κλπ. -Όπως και στο κείμενο έτσι και στην εικόνα χρειάζεται προσοχή στον αριθμό των χρωμάτων, και στο ποια θα επιλεγούν

Προγράμματα επεξεργασίας εικόνας:◦ Adobe Photoshop◦ Paint.net◦ Gimp (www.gimp.org)

Προγράμματα σχεδίασης διανυσματικών εικόνων◦ Corel Draw◦ Inkscape (www.inkscape.org)

διαδοχή εικόνων που επιτελείται τόσο γρήγορα (20-30 καρέ το δευτερόλεπτο) ώστε να δίνει την αίσθηση της κίνησης.

Έτοιμες ή μέσω αντίστοιχων εργαλείων

βασικά χαρακτηριστικά: αριθμός των καρέ, ο ρυθμός προβολής τους (καρέ ανά δευτερόλεπτο), τα χρώματα και ο φωτισμός.

είτε εξ αρχής σε ψηφιακή μορφή (πχ βίντεο που έχει ληφθεί με ψηφιακή βιντεοκάμερα) είτε σε αναλογική μορφή οπότε πρέπει να ψηφιοποιηθεί

Λόγω του υπερβολικού μεγέθους χρησιμοποιούνται αλγόριθμοι συμπίεσης των αρχείων βίντεο, ώστε να καταλαμβάνουν μικρότερο χώρο. Γνωστοί αλγόριθμοι είναι οι MPEG, MJPEG, DVI.

Μια νέα τεχνική συμπίεσης αρχείων ψηφιακού βίντεο είναι το DivX που μπορεί να συμπιέσει ένα αρχείο στο 10% του αρχικού μεγέθους του. Οι πλέον γνωστοί τύποι ψηφιακού βίντεο είναι οι MPEG, AVI, MOV.

Το ψηφιακό βίντεο εξασφαλίζει πολύ καλή ποιότητα στην αντιγραφή, δυνατότητα πλοήγησης σε οποιοδήποτε σημείο της ταινίας, είναι επεξεργάσιμο και μεταδίδεται μέσω του Διαδικτύου (streaming video)

Πηγή: site του Γιάννη Αμπατζόγλουhttp://users.sch.gr/jabatzo/index.htm

• Πρόγραμμα επεξεργασίας βίντεο:Windows Movie Maker

Σε μια πολυμεσική εφαρμογή ο ήχος μπορεί να περιλαμβάνεται με τη μορφή μουσικής, ομιλίας ή ηχητικών εφέ: ◦ «Μουσικό χαλί» για παρουσιάσεις◦ Αποσπάσματα σημαντικών ομιλιών◦ Απαγγελίες ποιημάτων◦ Οδηγίες προς τους μαθητές◦ Ηχητικά εφέ που προκαλούν το ενδιαφέρον ή προσθέτουν μια δόση χιούμορ και

σηματοδοτούν τη μετάβαση από ένα σημείο σε ένα άλλο Το πόσο αποτελεσματική θα είναι η συμβολή του εξαρτάται από την ποιότητα του

ήχου, τη χρονική του διάρκεια, το συνταίριασμά του με τα άλλα μέσα που συνυπάρχουν μαζί του και την σωστή υποστήριξη του θέματος της εφαρμογής.

- WAV, MIDI Για τον περιορισμό του απαιτούμενου χώρου αποθήκευσης έχουν αναπτυχθεί

και για την περίπτωση του ήχου τεχνικές συμπίεσης. Το δημοφιλέστερο πρότυπο συμπίεσης είναι σίγουρα το MP3 το οποίο συνδυάζει καλή ποιότητα ήχου και εύκολη μεταφορά των ηχητικών αρχείων.

Λογισμικό εγγραφής/επεξεργασίας ήχου:Audacity (http://audacity.sourceforge.net)

Λογισμικά παρουσίασης –στο παρελθόν ήταν γραμμικά και έδιναν τη δυνατότητα συνδυασμού κειμένου, εικόνων, και περιορισμένα ήχου και κίνησης. Σήμερα, προσφέρουν δυνατότητες διακλάδωσης και επιτρέπουν πολλά από τα χαρακτηριστικά που έχουν και τα εμπορικά πακέτα (π.χ. ενσωματωμένοι ήχοι και βίντεο).

Συστήματα παραγωγής και επεξεργασίας βίντεο – Στο παρελθόν η παραγωγή και επεξεργασία ψηφιακού βίντεο ήταν ιδιαίτερα δύσκολη. Τα νέα συστήματα επεξεργασίας βίντεο έχουν κάνει εφικτή -ακόμα και για αρχάριους χρήστες- την παραγωγή «επαγγελματικών» ταινιών με ποικιλία ειδικών εφέ.

Συστήματα συγγραφής υπερμέσων – Και αυτά τα συστήματα έχουν αλλάξει αρκετά από τις αρχικές τους εκδόσεις. Έχουν ολοένα και περισσότερες δυνατότητες, επιτρέποντας στους χρήστες να συμπεριλάβουν πολλά από τα χαρακτηριστικά που βλέπουν σε επαγγελματικά προϊόντα με σημαντικά μεγαλύτερη ευκολία.

Συστήματα εικονικής πραγματικότητας – Τα συστήματα αυτά είναι σχεδιασμένα με στόχο την εμβύθιση των χρηστών σε εικονικά περιβάλλοντα που προσομοιώνουν τα πραγματικά. Η εικονική πραγματικότητα εμφανίζεται σε διάφορες μορφές, κάποιες εκ των οποίων συναντώνται πλέον συχνά στην εκπαίδευση.

Γραφικά περιβάλλοντα στα οποία ο δημιουργός μπορεί να συνθέτει την εφαρμογή με τη βοήθεια εργαλείων που του επιτρέπουν να ορίζει τον τρόπο παρουσίασης και το συγχρονισμό των δομικών στοιχείων της.

Στη συνέχεια το ίδιο το περιβάλλον αναλαμβάνει αυτόματα να δημιουργήσει την κατάλληλη υποδομή, σε δομές και σε κώδικα, που αντιστοιχεί στο έργο που δημιούργησε με οπτικό τρόπο ο συγγραφέας.

Κατηγορίες εργαλείων συγγραφής ανάλογα με την οργανωτική δομή που ακολουθούν για την παρουσίαση της πληροφορίας:◦ κάρτας (ή σελίδας)◦ χρονοδιαδρόμου◦ εικονιδίων

Τα συστατικά της εφαρμογής οργανώνονται σε σελίδες ή κάρτες

Το τελικό προϊόν μοιάζει με ένα ηλεκτρονικό βιβλίο Στο στάδιο της εκτέλεσης ο χρήστης μπορεί να

μεταφέρεται από σελίδα σε σελίδα μέσα από τους συνδέσμους, που μπορεί να σηματοδοτούνται με κείμενο, εικόνα, πλήκτρα ελέγχου, κ.ά.

Toolbook της SumTotal (www.toolbook.com)◦ Παράδειγμα εκπαιδευτικής εφαρμογής:

http://www.toolbook.com/demos/edu/webmesh/index.html

Οι συνιστώσες τοποθετούνται σε άξονα χρόνου. Το τμήμα που καταλαμβάνει η αντίστοιχη συνιστώσα ορίζει το πότε αυτή θα ενεργοποιηθεί και πότε θα διακοπεί, ενώ οι λοιπές παράμετροι που ενσωματώνονται καθορίζουν τον τρόπο εξέλιξής της στο διάστημα αυτό.

Μοιάζει με σκηνή θεάτρου… Macromedia Director (

http://www.adobe.com/products/director/)

Είναι οργανωμένα σε ιδεατές γραμμές ροής. Αυτές σχηματίζουν ένα διάγραμμα ροής, το οποίο κατευθύνει την εξέλιξη όλης της παρουσίασης

Η εξέλιξη της εφαρμογής εξαρτάται από τη σειρά τοποθέτησης αυτών των εικονιδίων στο διάγραμμα ροής

Adobe Authorware (http://www.adobe.com/products/authorware/)

Ανάλυση Σχεδίαση Ανάπτυξη Έλεγχος Διανομή

Ανάλυση◦ βασική ιδέα της εφαρμογής ◦ Πληροφορίες σχετικά με το αν υπάρχουν οι δυνατότητες να υλοποιηθεί

η εφαρμογή, τι αρχεία απαιτούνται και τι υπάρχει διαθέσιμο. ◦ Σε ποιους θα απευθύνεται; ◦ Κατανομή εργασιών◦ στάδια υλοποίησης έργου και χρονική διάρκεια κάθε ενός◦ ομάδα εργασίας:

υπεύθυνος της ομάδας συγγραφέας του σεναρίου σχεδιαστής του περιβάλλοντος διεπαφής ειδικοί για ήχο, εικόνα, γραφικά, κινούμενη εικόνα, βίντεο ◦ Επιλογή από τους διαθέσιμους πόρους εκείνων που θα συντελέσουν

στην υλοποίηση◦ κοστολόγηση του έργου.

Σχεδίαση◦ σύνθεση όλων των επιμέρους τμημάτων και υλικού που

αποτελούν την εφαρμογή◦ σχεδιάζεται ο χάρτης πλοήγησης του τελικού χρήστη ◦ στήνεται το διάγραμμα ροής της εφαρμογής◦ σχεδιάζεται το περιβάλλον διεπαφής αρχικά στο χαρτί και

έπειτα στην οθόνη, φροντίζοντας να ικανοποιεί κάποιες βασικές προδιαγραφές: απλό, συνεπές να παρέχει βοήθεια στο χρήστη να του δίνει τη δυνατότητα να ακυρώνει ενέργειες.

Ανάπτυξη◦ συγκεντρώνεται όλο το υλικό που θα χρησιμοποιηθεί

στην εφαρμογή είτε θα συλλεχθεί από διάφορες πηγές (πχ φωτογραφίες από

το δίκτυο) είτε θα κατασκευαστεί από την αρχή (πχ συγκεκριμένα γραφικά).

αν δεν είναι σε ψηφιακή μορφή ψηφιοποιείται◦ τα στοιχεία αρχίζουν να ενσωματώνονται στην εφαρμογή

με τη βοήθεια του εργαλείου συγγραφής που έχει επιλεγεί ή κάποιας γλώσσας προγραμματισμού◦ Διορθώνονται τα όποια σφάλματα και αδυναμίες

εντοπιστούν.

Έλεγχος◦ Μετά από κάθε στάδιο η ομάδα διορθώνει και

επανασχεδιάζει την εφαρμογή ολοκληρώνοντας έτσι την προσπάθεια και φτάνοντας στο τελικό προϊόν.

Διανομή◦ Η ολοκληρωμένη εφαρμογή εγγράφεται σε κάποιο

αποθηκευτικό μέσο. ◦ κρατούνται αντίγραφα ασφαλείας◦ Εξασφάλιση των πνευματικών δικαιωμάτων των

δημιουργών (κλείδωμα, κρυπτογράφηση) ώστε να αποτραπεί η αντιγραφή της εφαρμογής ◦ εγχειρίδιο του χρήστη (οδηγίες για την εγκατάσταση του

προϊόντος και βοήθεια για όλα τα πιθανά προβλήματα) ◦ συσκευασία του προϊόντος και αναπαραγωγή του (αν

πρόκειται για CD/DVD)

Οι επιμορφούμενοι θα κληθούν να υλοποιήσουν μια απλή πολυμεσική εφαρμογή με τη χρήση λογισμικού παρουσίασης (PowerPoint). Η εφαρμογή τους θα πρέπει να περιλαμβάνει τουλάχιστον κείμενο, ήχο, εικόνα και βίντεο.

Δημιουργήστε ομάδα εργασίας και αποφασίστε για το θέμα της εφαρμογής που θα αναπτύξετε [επιλέξτε θέμα με βάση όχι μόνο τα ενδιαφέροντα και την ειδικότητά σας αλλά και βάσει της διαθεσιμότητας ανάλογου πολυμεσικού υλικού, ή της δυνατότητας εύκολης παραγωγής του]

Ακολουθήστε (στο μέτρο του δυνατού!) τα «βήματα για το σχεδιασμό και την παραγωγή πολυμεσικών εφαρμογών»

Αξιοποιήστε τα εργαλεία επεξεργασίας εικόνας, ήχου, βίντεο που συζητήθηκαν ή άλλα αντίστοιχα, προκειμένου να προετοιμάσετε το υλικό της εφαρμογής σας

Αναπτύξτε την εφαρμογή σας στο PowerPoint ή σε άλλο κατάλληλο περιβάλλον