Embed Size (px)
Citation preview
ΓΥΜΝΑΣΙΟ
ΔΗΜΟΤΙΚΟ
Η αλλαγή σχολείου είναι μια από ένα πλήθος αλλαγών στη ζωή μας. Στην
πραγματικότητα, ολόκληρη η ζωή μας από τη γέννηση ως το θάνατο, είναι ένα
συνεχές από μεταβατικά στάδια. Ο όρος χρησιμοποιείται με
πολλούς τρόπους.Είναι ένα πέρασμα από μία κατάσταση,επίπεδο,δραστηριότητα
ή θέση σε μια άλλη. Οι περισσότερες από τις πιο πάνω αλλαγές, θεωρούνται σε
ένα μεγάλο βαθμό, μια φυσική διαδρομή ή τουλάχιστον, μια απαραίτητη
μεταβατική περίοδος στη ζωή ενός ανθρώπου και, επομένως, συνήθως
λαμβάνονται ως δεδομένες. Ωστόσο, η μεταβατική περίοδος μεταξύ Δημοτικού
και Γυμνασίου, θεωρείται σαν ένα πολύ Αυτό
γιατί οι δύο βαθμίδες εκπαίδευσης χαρακτηρίζονται από διαφορές, ενώ,
ταυτόχρονα, αυτό το μεταβατικό στάδιο συμπίπτει με το πέρασμα από την
παιδική ηλικία στην εφηβεία.
Από το 1981 μέχρι σήμερα η μετάβαση από το Δημοτικό στο Γυμνάσιο είναι
ελεύθερη.
,ορίζεται η περίοδος, απ’ τη στιγμή που ο νέος
μαθητής έρχεται στο καινούριο σχολείο ,μέχρι το τέλος του πρώτου τριμήνου της
φοίτησής του σε αυτό.Οι μαθητές,συνήθως, έχουν αντιφατικά συναισθήματα
για τη μετάβαση.Όμως, κάθε μαθητής βιώνει αυτή τη διαδικασία με διαφορετικό
τρόπο.Για κάποιους μπορεί να είναι πρόκληση και ευκαιρία για νέο ξεκίνημα,ενώ
για άλλους μια δύσκολη εμπειρία.
ορίζεται η χρονική περίοδος, απ’ το τέλος το πρώτου τριμήνου μετάβασης
,έως το τέλος του πρώτου χρόνου φοίτησης στο γυμνάσιο.
Αρνητικά συναισθήματα
των μαθητών του Δημοτικού σχολείου
• Να χάσω τους φίλους/ες μου
• Διαγωνίσματα
• Να είμαι ο πιο αδύνατος/η στα μαθήματα
• Αποβολές
• Να με ενοχλούν οι μεγαλύτεροι
• Να ξεχνώ τα πράγματά μου
• Να χάνω μαθήματα από απουσίες
• Τιμωρίες
• Πιο κουραστικό πρόγραμμα
• Να κάνω αταξίες
• Αυστηροί καθηγητές
• Δύσκολη εργασία στην τάξη
• Διαφορετικό αναλυτικό πρόγραμμα
• Νέα μαθήματα
• Εργασία στο σπίτι
• Περισσότερος χρόνος στο σχολείο
• Να μη γνωρίζω τα ονόματα των καθηγητών
• Καινούργιοι καθηγητές
• Να είμαι ο πιο μικρός/η στο σχολείο
• Αλλαγή αιθουσών διδασκαλίας
• Να έχω ένα δάσκαλο για κάθε μάθημα
• Με ποιο μέσο θα πηγαίνω στο σχολείο
Τα θετικά συναισθήματα
των μαθητών του Δημοτικού σχολείου
• Επισκέψεις και εκδρομές
• Το ότι έχω μεγαλώσει
• Το ότι θα κάμω νέους φίλους
• Αθλητικές δραστηριότητες
• Γιορτές και καλλιτεχνικές
εκδηλώσεις
• Μαθήματα τεχνολογίας
• Τέχνη
• Ξένες γλώσσες
• Οικοκυρικά
• Νέα μαθήματα
• Καινούργιοι καθηγητές
• Επιστήμη
Αυτές οι ανησυχίες ,πολλές φορές,εμποδίζουν την ομαλή
προσαρμογή και υπονομεύουν τα κίνητρα των μαθητών για
μάθηση.
• Οι μαθητές που πετυχαίνουν κατά τη διαδικασία της μετάβασης είναι
αυτοί που αντιμετωπίζουν θετικά το καινούριο σχολικό περιβάλλον.
• Έχουν αυτοπεποίθηση.
• Είναι ώριμοι κοινωνικά.
• Έχουν γονεϊκή υποστήριξη.
• Διατηρούν τις φιλικές σχέσεις του δημοτικού και δημιουργούν νέες
φιλίες.
• Δημιουργούν καλές σχέσεις με τους καθηγητές τους…
• Μετατρέπουν τις ανησυχίες σε .
1. Θεωρία του Άγχους(Stress Inoculation Theory,SIT)
Σύμφωνα με αυτή τη θεωρία ,η μετάβαση σε ένα μη οικείο περιβάλλον από το Δημοτικόστο Γυμνάσιο προπαρασκευάζει τους μαθητές για την επόμενη μετάβαση.Απ’ την άλλη,το άγχος μπορεί να δημιουργήσει διάσπαση και να δυσκολέψει τους μαθητές στηρύθμιση των εμποδίων κατά τη μετάβαση.
2. Θεωρία της Αλλαγής της Κοινωνικής Θέσης( Top Dog versus Bottom Dog Theory)
Οι μεταβαίνοντες αντιλαμβάνονται ότι παύουν να είναι η κυρίαρχη ομάδα.
3. Θεωρία Αναπτυξιακής Ετοιμότητας(Developmental ReadinessTheory)
Η σχολική ετοιμότητα έχει να κάνει με το κατά πόσο το παιδί μπορεί να αξιοποιεί ταστοιχεία της ωριμότητας, για την αφομοίωση των νέων εμπειριών και αυτό είναιαποτέλεσμα της αλληλεπίδρασης του ατόμου με το νέο εκπαιδευτικό περιβάλλον.Ημετάβαση στο Γυμνάσιο, απαιτεί ένα βαθμό ωρίμανσης ,σε γνωστικό καισυναισθηματικό επίπεδο.Απ’την άλλη, έχει διατυπωθεί και η άποψη της αλλαγήςεκπαιδευτικής βαθμίδας πριν τις εφηβικές αλλαγές και τις αλλαγές στο επίπεδο τωνπροσδοκιών των μαθητών.
4. Θεωρία Ασυνέχειας(Discontinuity Theory)
Μια αλλαγή θεωρείται ασυνεχής ,όταν είναι ξαφνική.
5. Συσσωρευτική Θεωρία(Cumulation Theory)
Η εφηβεία σε συνδυασμό με άλλους αγχωτικούς παράγοντες, μπορεί να επηρεάσει τηναυτοεκτίμηση και τα κίνητρα μάθησης.Η αντιμετώπιση πολλών προβλημάτωνταυτοχρόνως ,γίνεται ευκολότερη, όταν υπάρχουν τομείς άνεσης(area of comfort).
6. Οικοσυστημική Θεωρία
Το άτομο αλληλεπιδρά με το εγγύτερο ή ευρύτερο περιβάλλον του και βιώνει τις ιδιότητέςτου.
Η έλλειψη αυτοεκτίμησης μπορεί να προκαλέσει μείωση του επιπέδου προσπάθειας των
μαθητών.Ο βαθμός που ένας μαθητής αισθάνεται ικανός,επηρεάζει το επίπεδο των
μαθησιακών κινήτρων και της επίδοσης.Η σκέψη μιας προηγούμενης αποτυχίας
παρεμβαίνει στην τρέχουσα δραστηριότητα των μαθητών και εμποδίζει την πλήρη
αξιοποίηση των δυνατοτήτων τους.Κατά πόσο θα επηρεαστεί ένα άτομο από αυτές τις
αλλαγές, θα εξαρτηθεί από το επίπεδο ανάπτυξής του και απ'τον τρόπο με τον οποίο
αντιλαμβάνεται αυτές τις αλλαγές.Σε κάθε αλλαγή το αναπτυσσόμενο άτομο αναλαμβάνει
νέους ρόλους(επαναπροσδιορισμός),συμμετέχει σε νέες δραστηριότητες,διαμορφώνει
νέες σχέσεις.
Με την έναρξη της εφηβείας προκύπτουν νέες αναπτυξιακές ανάγκες.
Οι έφηβοι έχουν ανάγκη για περισσότερη αυτονομία.Θέλουν να δημιουργήσουν το δικό
τους αξιακό σύστημα και θέτουν τα ατομικά όρια με τα οποία θέλουν να κινηθούν στη
συνέχεια της ζωής τους.Έχουν ανάγκη από εμπειρίες,έκφραση,συμμετοχή,θετική
κοινωνική αλληλεπίδραση,σωματικές δραστηριότητες,συναγωνισμό,επιτυχία,οικοδόμηση
ξεκάθαρων ορίων.Οι γονείς παραμένουν ένα σημαντικό συναισθηματικό σημείο αναφοράς
στο δρόμο για τη σταδιακή διαμμόρφωση της προσωπικής τους ταυτότητας.
Οι πρώιμοι έφηβοι ανακαλύπτουν ξαφνικά ότι η κάθε πλευρά της ύπαρξης τους (σωματική,νοητική,ψυχική,συναισθηματική και κοινωνική ),υπόκειται σεμεγάλες αλλαγές.
• Εξωτερικές αλλαγές, όπως γρήγορη σωματική άυξηση(ύψος,βάρος,ασσυμετρίακ.λπ)
• Εσωτερικές αλλαγές στη λειτουργία των εσωτερικών οργάνων και αδένων.
• Ανάπτυξη των αρχικών χαρακτηριστικών του φύλου(ωρίμανση τουαναπαραγωγικού συστήματος).
• Ανάπτυξη των δευτερευόντων χαρακτηριστικών του φύλου(τριχοφυϊα,ακμή).
• Προσπάθεια ενσωμάτωσης των σωματικών αλλαγών στην αυτοεικόνα τους.Ημεγάλη αλλαγή στη σωματική ωρίμανση κάποιες φορές δημιουργεί ανασφάλειαγια την εμφάνιση και την απορία "είμαι φυσιολογικός/ή;"
• Διακυμάνσεις στο βασικό μεταβολισμό μπορούν να έχουν επιπτώσεις στηνικανότητα συγκέντρωσης των εφήβων και να είναι η αιτία ξαφνικών περιόδωνκούρασης.Οι αλλαγές που συνδέονται με τη λειτουργία της γενετήσιαςορμής,δημιουργούν αλλαγές στην ψυχολογική ανάπτυξη του εφήβου.Η ανάπτυξητων οστών ξεπερνά σε μέγεθος την ανάπτυξη των μυών, γι' αυτό υπάρχειευαισθησία σε τραυματισμούς. Η σωματική άσκηση βοηθάει στη σωστήανάπτυξη.
Γνωστικές αλλαγές
• Οι έφηβοι από τους συγκεκριμένους κανόνες σκέψης,μεταβαίνουν σε πιοαφηρημένους.Καταλαβαίνουν τα σύμβολα και τις αρχές.
• Μπορούν να σκέπτονται με βάση αυτό που έχουν μάθει στοπαρελθόν,προβλέπουν και αναπτύσσουν στρατηγικά σχέδια.
• Αναπτύσσουν την αυτοσυνείδηση και την κριτική σκέψη.
• Τη διαφοροποίηση (διαφορετικά επίπεδα γνωστικής ανάπτυξης),δηλαδήτην ικανότητα να σκέφτονται αφηρημένα σε μια περιοχή και μεσυγκεκριμένη σκέψη σε άλλη.
• Σύμφωνα με τη θεωρία επεξεργασίας των πληροφοριών ,η γνωστικήανάπτυξη εμφανίζεται βαθμιαία ,συνήθως σε μια γνωστική περιοχή γιακάθε χρονική περίοδο π.χ. ένας μαθητής της Α' Γυμνασίου μπορεί να έχειαναπτυγμένη την αριθμητική ικανότητα ,αλλά η γλωσσική του ικανότηταμπορεί ακόμα να είναι σχετικά χαμηλή.Όσο περισσότερες ευκαιρίες έχουντα άτομα για αλληλεπίδραση με τις πληροφορίες σε μια περιοχή ,τόσομεγαλύτερη εξέλιξη θα έχουν σε αυτή την περιοχή.Γενικά, γίνονταιπρόθυμοι να εξερευνήσουν θέματα που ενδιαφέρουν τους ίδιους, κατάτρόπο συστηματικό.Έτσι γίνονται ειδικοί σε συγκεκριμένα ενδιαφέροντα καιδιευρύνουν τις προγενέστερες γνώσεις και τη γνωστική τους ανάπτυξη.
Κοινωνική ανάπτυξηΗ ομάδα των συνομηλίκων μπορεί να έχει προσαρμοστική λειτουργία σε
αυτή τη μεταβατική περίοδο ή μπορεί να δημιουργήσει και προβλήματα, όπως
η αντικοινωνική συμπεριφορά .Εκείνοι που εκφράζουν μεγαλύτερη
ικανοποίηση για τη στήριξη των φίλων ,έχουν καλύτερα συναισθήματα για τον
εαυτό τους και λιγότερη μοναξιά.Οι φιλίες αυτήν την περίοδο γίνονται πιο
ουσιαστικές, καταναλώνοντας περισσότερο χρόνο για συζήτηση και λιγότερο
για παιχνίδι.Οι παρέες μεγαλώνουν και μέσα σ’ αυτές δημιουργούνται
υποομάδες, με άγραφους ρόλους που καθορίζουν ζητήματα όπως, το
ντύσιμο,την ομιλία,τα επίπεδα ακαδημαϊκής επιτυχίας,τις κοινωνικές
δραστηριότητες και τους φίλους.Οι έφηβοι που βιώνουν την αποδοχή
προσαρμόζονται πιο εύκολα.Η επικοινωνία και οι αλληλεπιδράσεις που
αναπτύσσονται ανάμεσα στα μέλη της ομάδας της τάξης ,καθορίζουν την
ποιότητα της σχολικής ζωής .Οι φίλοι μπορούν να επηρεάσουν ο ένας τον
άλλο με αρνητικό ή θετικό τρόπο. Συνοψίζοντας τις αλλαγές :
• Διατήρηση της αρχικής επιρροής των
γονέων(αγάπη,αξίες,αποδοχή,καθοδήγηση).
• Επιρροή της ομάδας των συνομηλίκων.
• Ανησυχία για την αποδοχή απ’ την ομάδα των συνομηλίκων.
• Μάθηση κοινωνικών δεξιοτήτων,κριτηρίων και προτύπων μέσα απ’ την
ποικιλία των συμπεριφορών της ομάδας.
Συναισθηματικές αλλαγές
Οι ορμονικές διακυμάνσεις αποτελούν μια βασική αιτία
συναισθηματικών μεταπτώσεων.Οι έφηβοι επιθυμούν την προσοχή
και η αυτοαντίληψη τους είναι πιο ασταθής.Τα αρνητικά
συναισθήματα σχετικά με την ακαδημαϊκή τους ικανότητα ,έχουν ως
αποτέλεσμα οι μαθητές να θέτουν χαμηλότερους στόχους και
σταδιακά να μειώνεται η επίδοσή τους.Συχνά ,χάνουν την άνεση της
επικοινωνίας και του συναγωνισμού.Παρόλο που οι έφηβοι
γνωρίζουν τις νέες γνωστικές τους ικανότητες ,δεν μπορούν να
εκτιμήσουν με σωστούς όρους τους εαυτούς τους,τους βλέπουν
σαν ικανούς ή ανίκανους, υπεύθυνους ή
ανεύθυνους,χρήσιμους ή άχρηστους.Οι μαθητές με χαμηλή
αυτοεκτίμηση μπορεί να εμφανιστούν απρόθυμοι να
διακινδυνεύσουν δραστηριότητες για τις οποίες δε θα είναι σίγουροι
ότι θα πετύχουν.
Αλλαγές στα κίνητραΤα κίνητρα στην πρώιμη εφηβεία είναι ευμετάβλητα και εξαρτώνται από
προσωπικούς και περιβαλλοντικούς παράγοντες.Ο φόβος της αποτυχίας είναι
αντικίνητρο ,ειδικά όταν οι μεταβαίνοντες στο Γυμνάσιο υιοθετούν στόχους
ανταγωνιστικούς διαχωρίζοντας την προσπάθεια από την ικανότητα,έτσι
επικεντρώνονται στην επίδοση.Πολλοί απ αυτούς τους παράγοντες δημιουργούν
ανησυχίες στους μαθητές και επιδρούν στην προσαρμογή και στη μάθηση.Η
ανησυχία και οι αρνητικές αντιδράσεις στην αποτυχία δημιουργούν ένα
χαμηλότερο επίπεδο στόχων.
Κατά πόσο μια πιεστική θα προκαλέσει αντιδράσεις
άγχους, εξαρτάται απ’ τον τρόπο που το άτομο θα αντιληφθεί και θα ερμηνεύσει
την κατάσταση και απ’ την ικανότητα του να αντιμετωπίσει τις δυσκολίες της.Το
άγχος είναι αποτέλεσμα της αλληλεπίδρασης των συνθηκών του περιβάλλοντος
και των χαρακτηριστικών του ατόμου.Οι μαθητές έρχονται αντιμέτωποι με τις
ακαδημαϊκές και τις κοινωνικές απαιτήσεις.Η ουσία είναι με ποιο τρόπο μπορεί
να κρατηθεί μια ισορροπία ανάμεσα στο κοινωνικό και ακαδημαϊκό πλαίσιο.
Κατώτατο όριο ευπάθειας
Όταν η συμπεριφορά των μαθητών βρίσκεται πάνω απ’ το κατώτατοόριο ,η διαχείριση των σχολικών αλλαγών γίνεται ευκολότερη, επειδήέχουν ένα υψηλό ρεπερτόριο ακαδημαϊκών και κοινωνικώνδεξιοτήτων για να τις αντιμετωπίσουν .
Για τους μαθητές που λειτουργούν κάτω απ’το κατώτατο όριο ,οισχολικές αλλαγές μπορεί να συνδεθούν με αρνητικές συνέπειες,εξαιτίας ταυτόχρονων παραγόντων κινδύνου,όπως το πέρασμα απ’την παιδικότητα στην εφηβεία ή άλλους παράγοντες π.χ δυσκολίαστο να αντιμετωπίζουν νέες καταστάσεις,έλλειψη ευελιξίας καικοινωνικών δεξιοτήτων.
Οι μαθητές σ’αυτή τη φάση ,αν τους δοθεί η δυνατότητα μπορούν νααναπτύξουν οργανωτικές δεξιότητες και υπευθυνότητα.
Σκοπός του Γυμνασίου είναι να:
• Προωθήσει την ολόπλευρη ανάπτυξη των μαθητών σε σχέση με
τις δυνατότητές τους και τις απαιτήσεις της ζωής.
• Μάθουν να καλλιεργούν τη γλωσσική τους έκφραση ώστε να
διατυπώνουν τις σκέψεις τους γραπτά και προφορικά με σαφήνεια
και ορθότητα.
• Γνωρίσουν τις διάφορες μορφές τέχνης και να διαμορφώσουν
αισθητικό κριτήριο.
• Συνειδητοποιήσουν τις δυνατότητές τους,τις κλίσεις,τις δεξιότητες
και τα ενδιαφέροντα τους.
• Γνωρίσουν για τα διάφορα επαγγέλματα.
• Διευρύνουν το σύστημα αξιών τους και να ρυθμίζουν σύμφωνα με
αυτό τη συμπεριφορά τους.
• Συνδυάζουν τις γνώσεις τους από τα διάφορα μαθήματα με τους
ανάλογους κοινωνικούς προβληματισμούς και να αναζητούν λύσεις
στα προβλήματα της ζωής με υπευθυνότητα ,διάλογο και συλλογική
προσπάθεια.
Μέρα ανοιχτής επίσκεψης(Open House Day)
Πρώτη γνωριμία με το κτίριο.
Γραφεία καθηγητών, εργαστήρια,αίθουσες,
γυμναστήριο ,τουαλέτες,κυλικείο,βοηθητικοί χώροι κ.λπ).
Επίσκεψη στο Γυμνάσιο,παρακολούθηση κάποιων μαθημάτων.
• Μπορείτε να επικοινωνείτε μαζί μας στα τηλέφωνα:
• 210 6132621 και 210 8042788
• Το email μας είναι:
Το βραβείο του Συνηγόρου του Παιδιού πήρε η
ταινία του 132ουΔημοτικού Σχολείου Αθήνας «Μη
φοβάσαι, μίλα!». Η ταινία εκφράζει τους φόβους
και τις αγωνίες των μαθητών της 6ης τάξης, που
συνδέονται με το άγχος της μετάβασης από το
δημοτικό στο γυμνάσιο, αλλά και το άγχος της
οικονομικής κρίσης και των κοινωνικών και
οικογενειακών προβλημάτων που τα ίδια βιώνουν.
Παράλληλα, τα παιδιά εκφράζουν και
Περισσότερες πληροφορίες για την Camera Zizanio
μπορείτε να βρείτε στο http://camerazizanio.net.
Βιβλιογραφία•Πολυξένη Κ. Μπενέκου,(2008), «Προβλήματα των μαθητών κατά τη μετάβαση από το Δημοτικό στο Γυμνάσιο»,Διδακτορική Διατριβή.
•Αργυρώ Αγγελοσοπούλου,Μαρία Ζαφειροπούλου,(2012), «Αγχόσαυρος»,εκδόσεις Πεδίο.
•Ι. Παπακώστας Ψυχίατρος,(2014), «Διεργασιακά Λάθη»,Αιγινήτειο Νοσοκομείο Αθηνών.
•« Μη Φοβάσαι ,Μίλα»,(2011), Ταινία από την Camera Zizanio,http://www.youtube.com/watch?v=sg1K3o5Uyk4
•«Ας Κρατήσουν οι Χοροί» , Δ. Σαββόπουλος, http://www.youtube.com/watch?v=XKOKDz2WxTM
• Ιάκωβος Ψάλτης,Διδάκτωρ Επαγγελματικών Σπουδών στην Εκπαιδευτική Διοίκηση,Middlesex University Institute for Work-Based Learning,(2012), « Η Ομαλή Μετάβαση από το Δημοτικό στο Γυμνάσιο»
Μαρία Φραγκονικολάκη
Ψυχολόγος-Ψυχοθεραπεύτρια
