34
Θέμα: «Γνωρίζω την παράδοση ταξιδεύοντας στην Ελλάδα» ΥΠΕΥΘΥΝΟΣ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ: ΚΩΔΩΝΑΣ ΙΩΑΝΝΗΣ ΤΑΞΗ: Δ΄ ΣΧΟΛΙΚΟ ΕΤΟΣ: 2014-2015

Θέμα: «Γνωρίζω την παράδοση ταξιδεύοντας στην Ελλάδα»

Embed Size (px)

Citation preview

Θέμα:

«Γνωρίζω την παράδοση

ταξιδεύοντας στην

Ελλάδα»

ΥΠΕΥΘΥΝΟΣ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ:

ΚΩΔΩΝΑΣ ΙΩΑΝΝΗΣ

ΤΑΞΗ: Δ΄

ΣΧΟΛΙΚΟ ΕΤΟΣ: 2014-2015

ΠΡΟΤΥΠΟ ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΚΟ Δ.Σ. ΣΕΡΡΩΝ «ΚΩΝ. ΚΑΡΑΜΑΝΛΗΣ»

Κωδωνάς Ιωάννης 2

Οι μαθητές της Δ΄(τετάρτης) δημοτικού στα πλαίσια των σχολικών

δραστηριοτήτων υλοποίησαν το πρόγραμμα με θέμα:

«Γνωρίζω την παράδοση ταξιδεύοντας στην Ελλάδα».

Το πρόγραμμα πραγματοποιήθηκε κατά το β΄ τρίμηνο του σχολικού

έτους 2014-2015.

Οι μαθητές της τάξης:

ΜΑΘΗΤΕΣ

Κυριακή

Πετρούλα

Χαρίκλεια-Μαρία

Χριστόφορος

Νίκος- Πρόδρομος

Ιωάννα

Στυλιανή

Δημήτριος

Απόστολος

Ευστράτιος

Μυρτώ-Εύα

Νικολέτα-Ήλα

Δέσποινα

Γεώργιος

Αθανασία

Δημήτριος

Παναγιώτης

Παναγιώτα

Στέλιος

Μαρία-Αθηνά

Αθανασία

Δανάη

Ειρήνη-Χρυσοβαλάντου

ΠΡΟΤΥΠΟ ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΚΟ Δ.Σ. ΣΕΡΡΩΝ «ΚΩΝ. ΚΑΡΑΜΑΝΛΗΣ»

Κωδωνάς Ιωάννης 3

«Μήλο μου κόκκινο ρόιδο βαμμένο»

Μήλο μου κόκκινο ρόιδο βαμμένο

μήλο μου κόκκινο ρόιδο βαμμένο

γιατί με μάρανες τον πικραμένο

γιατί με μάρανες τον πικραμένο

Παένω κι έρχομαι μα δε σε βρίσκω

παένω κι έρχομαι μα δε σε βρίσκω

βρίσκω την πόρτα σου μανταλωμένη

βρίσκω την πόρτα σου μανταλωμένη

Τα παραθυρούδια σου φεγγοβολούνε

τα παραθυρούδια σου φεγγοβολούνε

ρωτώ την πόρτα σου "πού πάει η κυρά σου;"

ρωτώ την πόρτα σου "πού πάει η κυρά σου;"

Κυρά μ’ δεν είνι δω πάεισι στη βρύση

κυρά μ’ δεν είνι δω πάεισι στη βρύση

πάεισι να πιει νερό και να γεμίσει

πάεισι να πιει νερό και να γεμίσει

Στίχοι: Παραδοσιακό

Μουσική: Παραδοσιακό Περιοχή: Μακεδονία

1. Νίτσα Τσίτρα

2. Χρήστος Τσιαμούλης & Νίκος Γράψας

3. Μαρίζα Κωχ

4. Άλκηστις Πρωτοψάλτη

5. Παντελής Θαλασσινός

6. Γλυκερία

Βίντεο:

https://www.youtube.com/watch?v=-KjWJKMOVJ0

https://www.youtube.com/watch?v=5gWxbwC0D3k

Ερωτήσεις:

1. Πόσες στροφές έχει το τραγούδι; ___________________________

2. Πόσους στίχους έχει κάθε στροφή; _________________________

3. Ζωγραφίζω μια εικόνα από το τραγούδι.

4. Ποιο φρούτο σου αρέσει και γιατί; _____________________

ΠΡΟΤΥΠΟ ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΚΟ Δ.Σ. ΣΕΡΡΩΝ «ΚΩΝ. ΚΑΡΑΜΑΝΛΗΣ»

Κωδωνάς Ιωάννης 4

5. Χρωματίζω το γεωγραφικό διαμέρισμα που προέρχεται το παραπάνω

τραγούδι.

6. Γνωρίζω τους νομούς αυτού του γεωγραφικού διαμερίσματος.

ΠΡΟΤΥΠΟ ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΚΟ Δ.Σ. ΣΕΡΡΩΝ «ΚΩΝ. ΚΑΡΑΜΑΝΛΗΣ»

Κωδωνάς Ιωάννης 5

7. Παρατηρώ τις παραδοσιακές φορεσιές των ανθρώπων εκείνης της εποχής.

ΠΡΟΤΥΠΟ ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΚΟ Δ.Σ. ΣΕΡΡΩΝ «ΚΩΝ. ΚΑΡΑΜΑΝΛΗΣ»

Κωδωνάς Ιωάννης 6

«Γερακίνα»

Στίχοι: Παραδοσιακό Μουσική: Παραδοσιακό

1. Ιωάννα Γεωργακοπούλου Φωνητικά: Βασίλης Τσιτσάνης

Κίνησε η Γερακίνα για νερό

ωρε κρύο να φέρει.

Ντρούγκου ντρούγκου

ντρουγκ ντρουγκ ντρουγκ

τα βραχιόλια της βροντούν.

Τα βραχιόλια της βροντούν,

ντρούγκου ντρούγκου ντρούγκου

ντρουγκ ντρουγκ ντρουγκ.

Κι έπεσε μες το πηγάδι

κι έβγαλε ωρε φωνή μεγάλη.

Ντρούγκου ντρούγκου

ντρουγκ ντρουγκ ντρουγκ

τα βραχιόλια της βροντούν.

Τα βραχιόλια της βροντούν,

ντρούγκου ντρούγκου ντρούγκου

ντρουγκ ντρουγκ ντρουγκ.

Κι έτρεξε ο κόσμος όλος

κι έτρεξα ωρε κι εγώ ο καημένος.

Ντρούγκου ντρούγκου

ντρουγκ ντρουγκ ντρουγκ

τα βραχιόλια της βροντούν.

Τα βραχιόλια της βροντούν,

ντρούγκου ντρούγκου ντρούγκου

ντρουγκ ντρουγκ ντρουγκ.

Γερακίνα θα σε βγάλω

και γυναίκα θα σε πάρω.

Ντρούγκου ντρούγκου

ντρουγκ ντρουγκ ντρουγκ

τα βραχιόλια της βροντούν.

Τα βραχιόλια της βροντούν,

ντρούγκου ντρούγκου ντρούγκου

ντρουγκ ντρουγκ ντρουγκ.

ΠΡΟΤΥΠΟ ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΚΟ Δ.Σ. ΣΕΡΡΩΝ «ΚΩΝ. ΚΑΡΑΜΑΝΛΗΣ»

Κωδωνάς Ιωάννης 7

Ιστορικά στοιχεία:

Γυναικείος χορός που χορεύεται στη Νιγρίτα Σερρών. Την ονομασία του οφείλει στα

λόγια του τραγουδιού που αναφέρονται σε μια όμορφη νέα, τη Γερακίνα. Σύμφωνα

με την παράδοση η Γερακίνα, προσπαθώντας να αντλήσει νερό από ένα πηγάδι,

έπεσε μέσα και δεν κατάφερε να σωθεί παρά τις προσπάθειες του αγαπημένου της.

Η ιστορία έγινε θρύλος και με τον καιρό εξελίχθηκε σε έναν από τους καλύτερους

χορούς.

Ελληνική ταινία:

https://www.youtube.com/watch?v=XvHbzwTycRI

Βίντεο:

https://www.youtube.com/watch?v=8zAOeOpJKu4

https://www.youtube.com/watch?v=tfdbm-EZRIY

Ερωτήσεις:

1. Ανοίξτε το Google map και εντοπίστε την κωμόπολη της Νιγρίτας στον χάρτη.

2. Χρωματίστε τον Νομό στον οποίο ανήκει η κωμόπολη της Νιγρίτας.

ΠΡΟΤΥΠΟ ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΚΟ Δ.Σ. ΣΕΡΡΩΝ «ΚΩΝ. ΚΑΡΑΜΑΝΛΗΣ»

Κωδωνάς Ιωάννης 8

3. Επισήμανε το ρεφρέν του τραγουδιού.

4. Παρατηρήστε τη φορεσιά της Γερακίνας και αναφέρετε τα σημαντικότερα στολίδια

της.

ΠΡΟΤΥΠΟ ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΚΟ Δ.Σ. ΣΕΡΡΩΝ «ΚΩΝ. ΚΑΡΑΜΑΝΛΗΣ»

Κωδωνάς Ιωάννης 9

«Τασιά- Μπεράτι»

Στίχοι: Παραδοσιακό

Μουσική: Παραδοσιακό

Περιοχή: Θεσσαλία

Τασιά καλέ Τασιά γιατί τα σκάρτωσες γιατί είσαι πικραμένη βαρειά βαλαντωμένη

γιατί καλέ γιατί μας κάνεις το βαρύ γιατί είσαι μαραμένει βαρειά βαλαντωμένη

Είν’ το καλέ είν’ το φουστάνι σου κοντό

και μακρινή η ποδιά σου φουρτούνα θαλασσιά σου Είν’ το καλέ είν’ το φουστάνι σου κοντό

και πίσω σου ζαρώνει βαρειά μας βαλαντώνει

Τασιά καλέ Τασιά σαν πας στην εκκλησιά να ανάψεις τρεις λαμπάδες και τέσσερα κεριά

Τ’ ακούς καλέ τ’ ακούς τι λέει ο άντρας σου θέλει να σε χωρίσει και ας έχ'ς πέντε έξι παιδιά

Στοιχεία:

Χορεύονται χωρίς να πιάνονται από τα χέρια π.χ. Μπεράτι, Τασιά. Είναι δρομικοί χοροί, χορεύονταν στους δρόμους του χωριού, όταν γυρνούσαν χορεύοντας, καθώς και στους γάμους. Ιδιαίτερα αγαπητοί ήταν αυτοί οι χοροί στους νέους, γιατί μπορούσαν να κάνουν σκέρτσα. Έκαναν στροφές, καθίσματα, φιγούρες, ανάλογα με την διάθεση και τον χαρακτήρα. Χορεύονται πότε πιο ζωηρά και πότε πιο στρωτά.

α) Μπεράτι: Έχει 6 (έξι) βήματα και ολοκληρώνεται σε 2 (δύο) μουσικά μέτρα.

Τα βήματα συνοδεύονται κι από χαρακτηριστικές κινήσεις των χεριών. Έτσι χορεύεται το γνωστό τραγούδι της «Λαφίνας».

β) Τασιά: Τα βήματα εδώ είναι 6 (έξι) και ολοκληρώνονται σε 2 (δύο) μουσικά μέτρα. Κι εδώ η εκτέλεση των βημάτων συνοδεύεται από χαρακτηριστική κίνηση των χεριών. Ο χορός πήρε το όνομα του από το γνωστό τραγούδι «Τασιά, μωρέ Τασιά».

Βίντεο:

https://www.youtube.com/watch?v=EjlSCD1NVN4

ΠΡΟΤΥΠΟ ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΚΟ Δ.Σ. ΣΕΡΡΩΝ «ΚΩΝ. ΚΑΡΑΜΑΝΛΗΣ»

Κωδωνάς Ιωάννης 10

ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ

1. Χρωματίστε το γεωγραφικό διαμέρισμα της Θεσσαλίας στον παρακάτω χάρτη.

2. Γράφω τους νομούς αυτού του γεωγραφικού διαμερίσματος και τις πρωτεύουσες

τους στον παρακάτω πίνακα.

ΠΡΟΤΥΠΟ ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΚΟ Δ.Σ. ΣΕΡΡΩΝ «ΚΩΝ. ΚΑΡΑΜΑΝΛΗΣ»

Κωδωνάς Ιωάννης 11

Νομοί Πρωτεύουσες

3. Βρείτε στο διαδίκτυο μια συνταγή της Θεσσαλίας, όπως την παρακάτω.

Μπατζίνα, Παραδοσιακή Πίτα Θεσσαλίας

ΥΛΙΚΑ

1000 gr. κολοκύθα πράσινη 500 gr. φέτα σκληρή 2 αυγά 250 ml. γάλα εβαπορέ 180 ml. ελαιόλαδο 750 gr. αλεύρι για όλες τις χρήσεις Αλάτι 3 κουταλιές της σούπας βούτυρο

ΟΔΗΓΙΕΣ

1. Κόβουμε την κολοκύθα στην μέση, με ένα κουτάλι αφαιρούμε τους σπόρους και την καθαρίζουμε εξωτερικά.

2. Τρίβουμε την κολοκύθα στο χοντρό μέρος του τρίφτη και την βάζουμε σε τρυπητό.

Πατάμε με το χέρι μας καλά την τριμμένη κολοκύθα να βγάλει τα υγρά και

αφήνουμε 45 λεπτά στο τρυπητό πριν την χρησιμοποιήσουμε.

3. Θρυμματίζουμε την φέτα με ένα πιρούνι και την βάζουμε σε ένα μπολ.

Κρατάμε στην άκρη μία χούφτα από το τυρί για το τέλος.

Προσθέτουμε στο μπολ τα αυγά, το γάλα, το ελαιόλαδο, την φέτα και

ανακατεύουμε καλά.

4. Προσθέτουμε το την τριμμένη κολοκύθα και αν χρειάζεται, ανάλογα την φέτα, λίγο

αλάτι, ανακατεύουμε καλά.

Προθερμαίνουμε τον φούρνο στους 200°C Κελσίου.

5. Προσθέτουμε το αλεύρι σταδιακά, τόσο όσο χρειάζεται για να γίνει ένας σφιχτός

χυλός, περίπου χρειάζεται η ποσότητα των 750 gr., αλλά θα το δείτε κι εσείς στην

εκτέλεση.

6. Ανακατεύουμε καλά μέχρι να ομογενοποιηθεί το μείγμα. Βουτυρώνουμε καλά ένα

μεγάλο ταψί.

Το ταψί πρέπει να είναι αρκετά μεγάλο, ώστε η πίτα να έχει πάχος το πολύ 2

εκατοστά, γιατί πρέπει να είναι λεπτή.

Προσθέτουμε πάνω από την πίτα το τυρί που κρατήσαμε, θρυμματισμένο και

μερικά κομματάκια βούτυρο στην επιφάνεια.

7. Ψήνουμε για 50-60 λεπτά στους 180°C Κελσίου, στο χαμηλό ράφι του φούρνου. Αν

την θέλουμε ξεροψημένη ψήνουμε 15 λεπτά ακόμη, αφού καλύψουμε με

ΠΡΟΤΥΠΟ ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΚΟ Δ.Σ. ΣΕΡΡΩΝ «ΚΩΝ. ΚΑΡΑΜΑΝΛΗΣ»

Κωδωνάς Ιωάννης 12

λαδόκολλα.

Αφήνουμε να κρυώσει λίγο η μπατζίνα και κόβουμε σε κομμάτια.

4. Παρατηρήστε παρακάτω τη φορεσιά της Θεσσαλίας και συγκεκριμένα της

Καραγκούνας.

ΠΡΟΤΥΠΟ ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΚΟ Δ.Σ. ΣΕΡΡΩΝ «ΚΩΝ. ΚΑΡΑΜΑΝΛΗΣ»

Κωδωνάς Ιωάννης 13

«Ζωναράδικος»

Στίχοι: Παραδοσιακό Μουσική: Παραδοσιακό

1. Καριοφύλης Δοϊτσίδης

2. Χρόνης Αηδονίδης

3. Ελένη Τσαλιγοπούλου

4. Γλυκερία

5. Μαρίζα Κωχ

6. Γιώτα Βέη

Δω στα λια κι αμάν αμάν,

δω στα λιανοχορταρούδια.

Δω στα λιανοχορταρούδια,

τι τρανός χορός θα γένει.

Σαν γαϊτά κι αμάν αμάν,

σα γαϊτάνι θα παγαίνει.

Σαν γαϊτάνι θα παγαίνει,

πέντε πέρδικες πετούσαν.

Μες τον κά κι αμάν αμάν,

μες τον κάμπο όλο γυρνούσαν.

Μες τον κάμπο όλο γυρνούσαν,

για τα μας τα δυο ρωτούσαν.

Ποια είν’ η ά κι αμάν αμάν,

ποια είν’ η άσπρη ποια είν’ η ρούσα.

Ποια είν’ η άσπρη ποια είν’ η ρούσα,

ποια είν’ η γαϊτανοφρυδούσα.

Ιστορικά στοιχεία:

Θρακιώτικος χορός, που χορεύεται με διάφορες μορφές, σε όλη τη Θράκη αλλά και σε

άλλες περιοχές της Ελλάδας όπου έχουν εγκατασταθεί πρόσφυγες από την Ανατολική

Ρωμυλία. Οφείλει την ονομασία του στη λαβή που χρησιμοποιούν οι χορευτές. Χορεύεται

από άνδρες και γυναίκες· οι άνδρες πιάνονται στην αρχή ο ένας μετά τον άλλον και

ακολουθούν οι γυναίκες.

Βίντεο:

ΠΡΟΤΥΠΟ ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΚΟ Δ.Σ. ΣΕΡΡΩΝ «ΚΩΝ. ΚΑΡΑΜΑΝΛΗΣ»

Κωδωνάς Ιωάννης 14

http://www.dailymotion.com/video/xdn7c6_%CE%B6%CF%89%CE%BD%CE%B1%CF%81%CE

%AC%CE%B4%CE%B9%CE%BA%CE%BF%CF%82_music

https://www.youtube.com/watch?v=599sjHp4XUE

ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ

1. Πόσες στροφές έχει το τραγούδι;

2. Πόσους στίχους έχει η κάθε στροφή;

3. Βρείτε την ερμηνεία των άγνωστων λέξεων του τραγουδιού από το ηλεκτρονικό

λεξικό του Μανόλη Τριανταφυλλίδη και κάνετε υπερ-συνδέσμους.

4. Χρωματίστε το γεωγραφικό διαμέρισμα της Θράκης στον παρακάτω χάρτη.

5. Χρωματίζω και συμπληρώνω στον παρακάτω πίνακα τους νομούς της Θράκης και

τις πρωτεύουσες τους.

ΠΡΟΤΥΠΟ ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΚΟ Δ.Σ. ΣΕΡΡΩΝ «ΚΩΝ. ΚΑΡΑΜΑΝΛΗΣ»

Κωδωνάς Ιωάννης 15

Νομοί Πρωτεύουσες

6. Ανοίξτε το διαδίκτυο και αναζητήστε τις παραδοσιακές φορεσιές των Θρακιωτών.

ΠΡΟΤΥΠΟ ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΚΟ Δ.Σ. ΣΕΡΡΩΝ «ΚΩΝ. ΚΑΡΑΜΑΝΛΗΣ»

Κωδωνάς Ιωάννης 16

«Γιάννη μου το μαντήλι σου»

Στίχοι: Παραδοσιακό Μουσική: Παραδοσιακό Περιοχή: Ήπειρος

1. Μαρίζα Κωχ

2. Δόμνα Σαμίου

3. Σάββας Σιάτρας

4. Ελευθερία Αρβανιτάκη & Δημήτρης Ζερβουδάκης

Γιάννη μου το, Γιάννη μου το, άιντε,

Γιάννη μου το μαντήλι σου, έλα.

Τι το ‘χεις λερωμένο βρε Γιάννη, Γιαννάκη μου,

τι το ‘χεις λερωμένο βρε παλικαράκι μου;

Το λέρωσε, το λέρωσε, άιντε,

το λέρωσε η ξενιτιά, έλα.

Τα έρημα τα ξένα βρε Γιάννη, Γιαννάκη μου,

τα έρημα τα ξένα βρε παλικαράκι μου.

Πέντε ποτά πέντε ποτά , άιντε,

πέντε ποτάμια το ‘πλυναν, έλα.

ΠΡΟΤΥΠΟ ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΚΟ Δ.Σ. ΣΕΡΡΩΝ «ΚΩΝ. ΚΑΡΑΜΑΝΛΗΣ»

Κωδωνάς Ιωάννης 17

Ωρε και βάψαν και τα πέντε βρε Γιάννη, Γιαννάκη μου,

ωρε και βάψαν και τα πέντε βρε παλικαράκι μου.

Ιστορικά στοιχεία:

Είναι ο χορός που πρωτομάθαιναν όλοι σε μικρή ηλικία γιατί έχει αργό τέμπο και απλά

βήματα. Χορευόταν, όπως και σήμερα και σ’ άλλες περιοχές της Ελλάδας, τη Θεσσαλία, τη

Δυτ. Μακεδονία τη Στερεά Ελλάδα και την Πελοπόννησο. Μπορεί να χορευτεί και μόνο με

τραγούδι, χωρίς την συνοδεία μουσικών οργάνων. Τα πιο συνηθισμένα τραγούδια που

χρησιμοποιούσαν ήταν τα «Παιδιά της Σαμαρίνας», το «Γιάννη μου το μαντήλι σου» κλπ. Η

λαβή των χεριών γίνεται από τις παλάμες και με λυγισμένους τους αγκώνες για τους δύο

πρώτους χορευτές και κάτω χαμηλά για τους υπόλοιπους. Σήμερα ο χορός εξακολουθεί να

χορεύεται, με πιο γρήγορο όμως ρυθμό και με περισσότερο απελευθερωμένες κινήσεις

τόσο για τις γυναίκες όσο και για τους άνδρες, όπως άλλωστε συμβαίνει και με όσους

άλλους παραδοσιακούς χορούς εξακολουθούν να επιβιώνουν.

Βίντεο:

https://www.youtube.com/watch?v=YFfdI5iCfZ4

Δραστηριότητες

1. Χρωματίστε το γεωγραφικό διαμέρισμα της Θράκης στον παρακάτω χάρτη.

ΠΡΟΤΥΠΟ ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΚΟ Δ.Σ. ΣΕΡΡΩΝ «ΚΩΝ. ΚΑΡΑΜΑΝΛΗΣ»

Κωδωνάς Ιωάννης 18

2. Παρατηρώ και γράφω τους νομούς και τις πρωτεύουσες του γεωγραφικού

διαμερίσματος της Ηπείρου στον παρακάτω πίνακα.

Νομοί Πρωτεύουσες

3. Ανοίγω το Google Earth και βρίσκω πόσα χιλιόμετρα απέχει οι Σέρρες από την

πρωτεύουσα της Ηπείρου, τα Ιωάννινα και τα μετατρέπω σε μέτρα.

4. Βρείτε για τους μάστορες της Ηπείρου και για ποια άλλα επαγγέλματα έκαναν

εκείνη την εποχή οι Ηπειρώτες.

http://www.ntua.gr/MIRC/db/epirus_db/ARXITEKTONIKH/Mastores.htm

«Πεντοζάλης»

Με του Μαγιού τις μυρωδιές

τα κόκκινα κεράσια

για `δέτε πως χορεύουνε

της Κρήτης τα κοράσια

Με περηφάνια αληθινή

σεμνά και τιμημένα

πως χόρευαν της Κρήτης μας

τα τέκνα τ’ αντρειωμένα

Κύτταξε Κρήτη το χορό

που μάθαν τα παιδιά σου

που ξέραν οι προγόνοι μας

και χαίρεται η καρδιά σου

Κύτταξε χάρη κι ευμορφιά

τιμή λεβεντοσύνη

όπου `χει τούτος ο χορός

ΠΡΟΤΥΠΟ ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΚΟ Δ.Σ. ΣΕΡΡΩΝ «ΚΩΝ. ΚΑΡΑΜΑΝΛΗΣ»

Κωδωνάς Ιωάννης 19

και τι χαρά π’ αφήνει

Κύτταξε και διαλάλησε

σ’ όλους της γής τους τόπους

τέτοιους χορούς να μάθουνε

με τιμημένους τρόπους

Βλέπετε τούτο το χορό

που πάει ζάλο ζάλο

στην Πόλη θα χορέψουμε

τον ίδιο δίχως άλλο

Οι εθνικοί μας οι χοροί

έχουν τιμή και χάρη

δίνουν ζωή και και λεβεντιά

στ’ όμορφο παλληκάρι

Όπου υπάρχουν Έλληνες

τα ξένα διώξετε τα

και τα δικά μας έθιμα

δέτε και μάθετε τα

https://www.youtube.com/watch?v=06RAG12bM_M

https://www.youtube.com/watch?v=2uCIJiNt-vg

Δραστηριότητα 1η: Βάψω στο παρακάτω χάρτη τους νομούς της Κρήτης.

Δραστηριότητα 2η: Δημιουργώ πίνακα 4Χ4 και γράφω τους τέσσερις νομούς της Κρήτης και

τις πρωτεύουσές τους.

ΠΡΟΤΥΠΟ ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΚΟ Δ.Σ. ΣΕΡΡΩΝ «ΚΩΝ. ΚΑΡΑΜΑΝΛΗΣ»

Κωδωνάς Ιωάννης 20

Δραστηριότητα 3η: Παρατηρώ τις κρητικές φορεσιές συγκρίνω και αναλύω με άλλες

φορεσιές.

«Ιτιά»

Ιτιά, ιτιά μοσχοϊτιά

μου 'χεις μαράνει την καρδιά.

Ιτιά, ιτιά λουλουδιασμένη,

συ μου 'χεις την καρδιά καμένη.

Ιτιά, ιτιά λουλουδιασμένη,

αχ, πώς μοσχοβολάς καημένη.

Ιτιά, ιτιά μέσα στο ρέμα,

πως σ’ αγαπώ δεν είναι ψέμα.

Ιτιά μου σε παρακαλώ,

σκύψε να κόψω τον ανθό

Στη Ρούμελη και στο Μοριά,

όλοι χορεύουν την ιτιά.

https://www.youtube.com/watch?v=ol81-SL4grI

https://www.youtube.com/watch?v=fnE3-UJwaTY

ΠΡΟΤΥΠΟ ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΚΟ Δ.Σ. ΣΕΡΡΩΝ «ΚΩΝ. ΚΑΡΑΜΑΝΛΗΣ»

Κωδωνάς Ιωάννης 21

Δραστηριότητα 1η: Βάφω τους νομούς της Στερεάς Ελλάδας.

Δραστηριότητα 2η: Συμπληρώνω τον παρακάτω πίνακα με τους νομούς, τις

πρωτεύουσες και τον πληθυσμό της Στερεάς Ελλάδας.

Δραστηριότητα 3η: Παρατηρώ τις φορεσιές της Στερεάς Ελλάδας και αναφέρω με

ποιες μοιάζουν.

ΠΡΟΤΥΠΟ ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΚΟ Δ.Σ. ΣΕΡΡΩΝ «ΚΩΝ. ΚΑΡΑΜΑΝΛΗΣ»

Κωδωνάς Ιωάννης 22

«Μαντήλι Καλαματιανό»

Στίχοι: Παραδοσιακό Μουσική: Παραδοσιακό

Περιοχή: Πελοπόννησος

Μαντήλι καλαματιανό,

φορείς στον άσπρο σου λαιμό.

Να σε χαρεί, να σε χαρεί,

εκείνος που σε λαχταρεί.

ΠΡΟΤΥΠΟ ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΚΟ Δ.Σ. ΣΕΡΡΩΝ «ΚΩΝ. ΚΑΡΑΜΑΝΛΗΣ»

Κωδωνάς Ιωάννης 23

Έλα, πουλί μου έλα,

αν μ’ αγαπάς κι εμένα

πες το μάτια μου το ναι,

δε θα βρεις άλλον σαν κι εμέ.

Εσύ είσαι ένας ήλιος

φεγγάρι λαμπερό

που θάμπωσες το φως μου

και δεν μπορώ να ιδώ.

Λάμπεις και ακτινοβολείς

σαν το αστέρι της αυγής.

Στην Καλαμάτα ήπια νερό

και δε μ’ αφήνουν να σε δω.

Έλα, πουλί μου έλα,

αν μ’ αγαπάς κι εμένα

πες το μάτια μου το ναι,

δε θα βρεις άλλον σαν κι εμέ.

Να σε χαρεί που σ’ έχει

και που σε λαχταρεί

και που σε καμαρώνει

λεβέντικο κορμί.

Σαν πας στην Καλαμάτα

και `ρθεις με το καλό

φέρε μου ένα μαντήλι

να δέσω στο λαιμό

αμάν, καλέ μεταξωτό.

Βίντεο:

https://www.youtube.com/watch?v=iBPwVZL3Jrc

https://www.youtube.com/watch?v=_uvpFCyvthQ

Δραστηριότητα 1η: Βάφω τους νομούς της Πελοποννήσου.

ΠΡΟΤΥΠΟ ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΚΟ Δ.Σ. ΣΕΡΡΩΝ «ΚΩΝ. ΚΑΡΑΜΑΝΛΗΣ»

Κωδωνάς Ιωάννης 24

Δραστηριότητα 2η: Συμπληρώνω τον παρακάτω πίνακα με τους νομούς, τις

πρωτεύουσες και μια πόλη του κάθε νομού.

Δραστηριότητα 3η: Παρατηρώ τις φορεσιές της Στερεάς Ελλάδας και αναφέρω με

ποιες μοιάζουν.

ΠΡΟΤΥΠΟ ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΚΟ Δ.Σ. ΣΕΡΡΩΝ «ΚΩΝ. ΚΑΡΑΜΑΝΛΗΣ»

Κωδωνάς Ιωάννης 25

«Η τράτα μας η κουρελού»

Στίχοι: Παραδοσιακό

Μουσική: Παραδοσιακό Περιοχή: Δωδεκάννησα ( Λέρος )

H τράτα μας η κουρελού η χιλιομπαλωμένη

όλο τήνε μπαλώναμε κι όλο ήταν ξεσκισμένη.

ΠΡΟΤΥΠΟ ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΚΟ Δ.Σ. ΣΕΡΡΩΝ «ΚΩΝ. ΚΑΡΑΜΑΝΛΗΣ»

Κωδωνάς Ιωάννης 26

H τράτα μας, γκιόσα

θέλει κουπιά, γκιόσα

θέλει πανιά, γκιόσα

γιαλέλι μ’ γιαλέλι μ’ γιαλέλι μ’ γεια χαρά

γιαλέλι μ’ γιαλέλι μ’ γεια χαρά σας ρε παιδιά.

Nα το ’ξερε η μάνα μου πως δούλευα στην τράτα

να μού ’στελνε τα ρούχα μου και την παλιά μου βράκα.

Πήγαμε και καλάραμε στην Kάρυστο ένα βράδυ

ψάρια πολλά επιάσαμε και ένα καλαμάρι.

Η τράτα μας η κουρελού

η χιλιομπαλωμένη

όλο την εμπαλώναμε

κι αυτή ήταν ξεσκισμένη

Εβίρα μια στα πανιά

βρε πήρα δυο στο χωριό

βρε πήρα τρεις στο σπίτι της

Αν το `ξερε η μάνα μου

πως δούλευα στην τράτα

θα μου `στελνε τα ρούχα μου

και την παλιά μου βράκα

Εβίρα μια στα πανιά

βρε πήρα δυο στο χωριό

βρε πήρα τρεις στο σπίτι της

Πήγαμε και καλάραμε

κάτω στα δυο Λισκάρια

και γέμισε η τράτα μας

σουπιές και καλαμάρια

Εβίρα μια στα πανιά

βρε πήρα δυο στο χωριό

βρε πήρα τρεις στο σπίτι της

Πηγάμε και καλάραμε κάτω εις το διαπόρι

πολλά ψάρια πιάσαμε μαζί και ένα χταπόδι

Εβίρα μια στα πανιά....

Την τράτα μου την πούλησα

εις τη Θεσσαλονίκη

ΠΡΟΤΥΠΟ ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΚΟ Δ.Σ. ΣΕΡΡΩΝ «ΚΩΝ. ΚΑΡΑΜΑΝΛΗΣ»

Κωδωνάς Ιωάννης 27

και γύρισα στη μάνα μου

με δίχως μεταλίκι

Βρε πήρα μια στα πανιά

βρε πήρα δυο στο χωριό

βρε πήρα τρεις στο σπίτι της

Βίντεο:

https://www.youtube.com/watch?v=ovHWN7C8DuU

https://www.youtube.com/watch?v=kO81H9txtqg

Δραστηριότητα 1η: Βάφω τα νησιά του Αιγαίου Πελάγους.

Δραστηριότητα 2η: Γράφω τα σημαντικότερα νησιά του Αιγαίου πελάγους.

ΠΡΟΤΥΠΟ ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΚΟ Δ.Σ. ΣΕΡΡΩΝ «ΚΩΝ. ΚΑΡΑΜΑΝΛΗΣ»

Κωδωνάς Ιωάννης 28

Δραστηριότητα 3η: Παρατηρώ τις φορεσιές του Αιγαίου πελάγους.

«Γιαλό – γιαλό» Νησιά Ιουνίου Στίχοι: Παραδοσιακό

Μουσική: Παραδοσιακό Περιοχή: Επτάνησα

Ας χαμηλώ ας χαμηλώναν τα βουνά

να ̀ βλεπα το να ̀ βλεπα το Μπουρνόβα

να ̀ βλεπα την αγάπη μου

τι άλλο θέλω ακόμα

ΠΡΟΤΥΠΟ ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΚΟ Δ.Σ. ΣΕΡΡΩΝ «ΚΩΝ. ΚΑΡΑΜΑΝΛΗΣ»

Κωδωνάς Ιωάννης 29

Γιαλό γιαλό πηγαίναμε

κι όλο για σένα λέγαμε

γιαλό να πας γιαλό να ̀ ρθείς

τα λόγια μου να θυμηθείς

Εις τον αφρό εις τον αφρό της θάλασσας

η αγάπη μου η αγάπη μου κοιμάται

παρακαλώ σας κύματα

μη μου την εξυπνάτε

Να ̀ ταν η θά να ̀ ταν η θάλασσα κρασί

και τα βουνά και τα βουνά μεζέδες

κι οι βάρκες κρασοπότηρα

να πίνουν οι γλεντζέδες

Κεφαλονί Κεφαλονίτικος παπάς

διαβάζει με διαβάζει με σοφία

τα δώδεκα Ευαγγέλια

τα βγάζει δεκατρία

Βίντεο: https://www.youtube.com/watch?v=vGH4LKXd4P0

Δραστηριότητα 2η: Γράφω τα νησιά του Ιουνίου Πελάγους τις πρωτεύουσές και κάτι

που γνωρίζετε ή βλέπετε στον χάρτη.

Δραστηριότητα 1η: Βάφω τα νησιά του Ιονίου Πελάγους.

ΠΡΟΤΥΠΟ ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΚΟ Δ.Σ. ΣΕΡΡΩΝ «ΚΩΝ. ΚΑΡΑΜΑΝΛΗΣ»

Κωδωνάς Ιωάννης 30

Δραστηριότητα 3η: Παρατηρώ τις φορεσιές του Ιουνίου Πελάγους.

ΚΥΠΡΟΣ

Στίχοι: Παραδοσιακό

Μουσική: Παραδοσιακό

Περιοχή: Κύπρος - Βιολάρης Μιχάλης

Αν είσαι κι αν δεν είσαι του δήμαρχου παιδί

ΠΡΟΤΥΠΟ ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΚΟ Δ.Σ. ΣΕΡΡΩΝ «ΚΩΝ. ΚΑΡΑΜΑΝΛΗΣ»

Κωδωνάς Ιωάννης 31

του δήμαρχου παιδί, ω, ω

εγώ θα σε φιλήσω κι ας κάμω φυλακή

Τα ριάλια, ριάλια, ριάλια

τα σελίνια μονά και διπλά

τα μονόλιρα, πεντόλιρα και πού ̀ ντα

ο πεζεβέγγης που τα ̀ χει στην πούγγα, ω, ω

Εσύ `σαι ο καθρέφτης, το καθαρόν γυαλίν

το καθαρόν γυαλίν, ω, ω

που φέγγει στην Ευρώπην και στην Ανατολήν

Τα ριάλια...

Ίντα τραγούδιν να σου πω, μάνα μου να σ’ αρέσει

μάνα μου να σ’ αρέσει, ω, ω

που έχεις αγγελικόν κορμί και δαχτυλίδιν μέση

Τα ριάλια...

Στην σκάλα που ξεβαίνεις, να ξέβαινα κι εγιώ

να ξέβαινα κι εγιώ, ω, ω

και εις κάθε σκαλοπάτιν να σε γλυκοφιλώ

Τα ριάλια...

Βίντεο:

https://www.youtube.com/watch?v=cXvrjkSpNx0

https://www.youtube.com/watch?v=5VgQNBXzrXM

Δραστηριότητα 1η: Χρωματίζω την Κύπρο στον παρακάτω χάρτη.

Κύπρος

ΠΡΟΤΥΠΟ ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΚΟ Δ.Σ. ΣΕΡΡΩΝ «ΚΩΝ. ΚΑΡΑΜΑΝΛΗΣ»

Κωδωνάς Ιωάννης 32

Δραστηριότητα 2η: Κυκλώνω τις σημαντικότερες πόλεις.

Δραστηριότητα 3η: Γράφω τις επαρχίες και την πρωτεύουσα (έδρα) της κάθε επαρχίας.

Επαρχία Πρωτεύουσα (έδρα)

Δραστηριότητα 4η: Εντοπίζω στον παρακάτω χάρτη την Ελεύθερη και Κατεχόμενη Κύπρος

καθώς και την Πράσινη Γραμμή.

ΠΡΟΤΥΠΟ ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΚΟ Δ.Σ. ΣΕΡΡΩΝ «ΚΩΝ. ΚΑΡΑΜΑΝΛΗΣ»

Κωδωνάς Ιωάννης 33

Δραστηριότητα 5η: Παρατηρώ και σχηματίζω τη σημαία της Κύπρου.

«ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ ΞΑΚΟΥΣΤΗ» Στίχοι: Παραδοσιακό Μουσική: Παραδοσιακό

Περιοχή: Μακεδονία

Μακεδονία ξακουστή

του Αλεξάνδρου η χώρα

που έδιωξες τους τύρρανους

κι ελεύθερ’ είσαι τώρα.

Είσαι και θα `σαι ελληνική

Ελλήνων το καμάρι

ΠΡΟΤΥΠΟ ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΚΟ Δ.Σ. ΣΕΡΡΩΝ «ΚΩΝ. ΚΑΡΑΜΑΝΛΗΣ»

Κωδωνάς Ιωάννης 34

κι εμείς θα σ’ αντικρίζουμε

περήφανα και πάλι.

Οι Μακεδόνες δεν μπορούν

να ζούνε σκλαβωμένοι

όλα και αν τα χάσανε

η λευτεριά τους μένει.

Μακεδονόπουλα μικρά

χορέψτε και χαρείτε

προτού κι εσείς στα βάσανα

του κόσμου τούτου μπείτε

https://www.youtube.com/watch?v=YePbzpcl6j0

https://www.youtube.com/watch?v=FI7VJyWt6Xw

Η Μακεδονία ξακουστή είναι τίτλος πατριωτικού τραγουδιού για τη Μακεδονία

που ακούγεται σε εορτές και εθνικές επετείους και καθιερώθηκε ως ύμνος της Μακεδονίας.

Ο παραδοσιακός «Μακεδονικός χορός» είναι ένα από τα Ελληνικά παραδοσιακά

άσματα που η ρίζα τους ξεκινάει από τους Ακρίτες υπερασπιστές του Βυζαντίου. Ο στίχος του είναι γραμμένος σε ιαμβικό δεκαπεντασύλλαβο, ο δε ρυθμός του είναι 2

τετάρτων και χορεύεται σε ρυθμό χασάπικο.

Η Μακεδονία Ξακουστή γράφτηκε μετά τους Βαλκανικούς πολέμους και τραγουδιέται σε εθνικές επετείους κυρίως στην Βόρειο Ελλάδα συνήθως πριν τον εθνικό μας ύμνο. Για λόγους πολιτικής σκοπιμότητας, με το πέρασμα του χρόνου τροποποιήθηκαν κάποιοι στίχοι. Έτσι, η φράση που έδιωξες τους Βούλγαρους αντικαταστάθηκε από την που έδιωξες τους βάρβαρους. Υπάρχει επίσης και μια

σκωπτική παραλλαγή των στίχων, όχι ιδιαίτερα γνωστή, που θυμίζει τραγούδια που έσωσε η Δόμνα Σαμίου.