ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΕΚΤΟΕΝΟΤΗΤΑ 27

ΤΟ ΚΙΝΗΜΑ ΣΤΟ ΓΟΥΔΙ

Επεξεργασια οπτικής πηγής

• Ποια πιστεύεται πως είναι η γυναικεία μορφή που εικονίζεται στην εικόνα;

• Ποιοί της παραστέκονται; Ποιες πληροφορίες μπορούμε να πάρουμε για την ταυτότητά τους (φύλο, ηλικία, επάγγελμα κλπ);

• Τι συμβολίζει το τεράστιο φίδι πάνω στο οποίο πατά η γυναικεία μορφή;

Ένωση και Πρόοδος

• «τα όλο και πιο έκδηλα συμπτώματα παρακμής της Οθωμανικής αυτοκρατορίας ώθησαν Τούρκους αξιωματικούς, αστούς και διανοούμενους στην ίδρυση της οργάνωσης Ένωση και Πρόοδος, με στόχο την αντίδραση στην παραπάνω κατάσταση» (ενότητα 22)

• Ποιες ομοιότητες παρουσιάζει ο Στρατιωτικός Σύνδεσμος με την οργάνωση «Ένωση και Πρόοδος» σύμφωνα με το απόσπασμα από την ιστορική αφήγηση;

Πριν από το κίνημα

στρατού Μικρομεσαίων

στρωμάτων πόλεων

αγροτών Λαϊκών τάξεων

Δυσαρέσκεια

Αίτια δυσαρέσκειας

Οικονομική ύφεση

Πολιτική αστάθεια

Παρεμβάσεις μοναρχίας στο στρατό

Ανικανοποίητο εθνικών επιδιώξεων

Αποδέκτες δυσαρέσκειας

πολιτικοί• Κατηγορίες για αδράνεια και ήττες

μοναρχία• Παρεμβάσεις στις ένοπλες δυνάμεις-

στάση ύπατου αρμοστή Γεωργίου στο κρητικό ζήτημα

Διχασμός ελληνικής κοινωνίας

Μεγαλοϊδεατισμός –εθνική

ολοκλήρωση

Πολιτική σύμφωνη με

τα ξένα συμφέροντα, («άψογος

στάσις») κυρίως

βρετανικά

Στρατιωτικός Σύνδεσμος

• Ίδρυση:Μάϊος 1909• Κατώτεροι αξιωματικοί οι ιδρυτές του• Ανάθεση αρχηγίας στον Συνταγματάρχη

Ζορμπά• Τα μέλη του δυσφορούσαν για: α) κακή

κατάσταση στρατού β) ευνοιοκρατία στο στράτευμα από βασιλική οικογένεια (αναξιοκρατία-έλεγχος στρατού από μοναρχία)

Η προηγούμενη παράδοση

• 1894: Εθνική Εταιρεία (με ιδρυτικά μέλη αξιωματικούς του στρατού,αλλά διεύρυνση στη συνέχεια με μέλη πολιτικούς, πανεπιστημιακούς κλπ)

• «αόρατη αρχή»• Συνωμοτική οργάνωση με σκοπό «την αναζωπύρωση

του εθνικού φρονήματος,την επαγρύπνηση επί των συμφερόντων των δούλων Ελλήνων» και την «προπαρασκευή της απελευθέρωσης αυτών δια πάσης θυσίας»

• Σας θυμίζει κάτι η «Εθνική Εταιρεία»;

Συνταγματάρχης Ζορμπάς

Τα γεγονότα

Η πολιτική ηγεσία προσπαθεί να συνδιαλλαγεί (κυβέρνηση

Ράλλη)

Διαταγή για σύλληψη ηγεσίας

Συνδέσμου

Στρατιωτικό προνουντσιαμέντο

Αιτήματα

Τι ζητούσε ο Σύνδεσμος

Κατάργηση ευνοιοκρατίας-βαθμολογική

εξέλιξη όλων των αξιωματικών

Αναδιοργάνωση ενόπλων

δυνάμεων

Μεταρρυθμίσεις σε όλους τους

τομείς του κράτους

Συλλαλητήριο στην Αθήνα

14/9/1909

Συλλαλητήριο Αθήνας

Οργάνωση από Σύνδεσμο

Συμμετοχή επαγγελματικών

οργανώσεων

Αίτημα η «ανόρθωση» του

κράτους

Μετά το κίνημα

Ο σύνδεσμος προσπαθεί να ικανοποιήσει τα αιτήματά του μέσω

της κυβέρνησης Μαυρομιχάλη

Κανένα ουσιαστικό αποτέλεσμα

Ο Σύνδεσμος προσκαλεί στην Αθήνα τον Ελευθέριο Βενιζέλο ως πολιτικό

σύμβουλό του

Απομνημονεύματα Ζορμπά Ι• Εγνώριζον κάλλιστα ότι ο στρατός δεν είναι προωρισμένος να επεμβαίνει

εις τα της πολιτείας δι’ οιουδήποτε τρόπου και ότι στρατός προβαίνων εις τοιαύτα διαβήματα καθίσταται λίαν επιζήμιος εις το κράτος. ΄Εβλεπον όμως ότι ο στρατός είχε σχεδόν αποσυντεθή και ότι το κράτος διέτρεχεν μέγιστον κίνδυνον ου μόνον ένεκα των εξωτερικών περιστάσεων, αλλά και εκ της εν γένει εσωτερικής καταστάσεως. Δεν ηγνόουν ότι γενόμενος αρχηγός Στρατιωτικού Συνδέσμου ετιθέμην εκτός νόμου, και ότι εν αποτυχία με ανέμενεν η ατιμία και ο δια τυφεκισμού θάνατος, είχον όμως την πεποίθησιν ότι ανελάμβανον έργον όπερ είχεν τον ιερόν σκοπόν της υπερασπίσεως της εις προφανή κίνδυνον διατελούσης Πατρίδος, ήτοι έργον σύμφωνον προς το στρατιωτικόν όρκον, προς ον κατά τύπους μόνον εφαίνετο ότι αντέκειτο.

ΠΗΓΗ: http://www.sansimera.gr/biographies/538#ixzz3JvxbLaxM

Απομνημονεύματα Ζορμπά ΙΙ

• Το κίνημα του στρατού δεν κατέληξε την 15η Αυγούστου εις λαϊκήν επανάστασιν, αλλά παρέμεινε κατά την ημέραν εκείνην ως ένοπλος στρατιωτική στάσις της φρουράς των Αθηνών, διότι ο λαός δεν ανεμίχθη εις το κίνημα, ουδέ εξεδήλωσε τι υπέρ τούτου, αλλά έμεινεν αδρανών και αμφιβάλλων επί του πρακτέου.

• Συμφωνούν τα απομνημονεύματα του Ζορμπά με την ιστορική αφήγηση;

ΠΗΓΗ: http://www.sansimera.gr/biographies/538#ixzz3Jvxpsq2t

Τελικά, τι ήταν το κίνημα στο Γουδί;

• Θεωρήθηκε αντίδραση του στρατού ως αυτόνομου πολιτικού παράγοντα -πράγμα όχι παράδοξο για τις κοινωνικές δομές της Ελλάδας της εποχής- σε μια "ανάξια" ηγεσία με αίτημα να αντικατασταθεί από μια "αξιότερη", χωρίς όμως στόχους θεσμικών ανατροπών

• Χαρακτηρίστηκε επίσης ως αστική επανάσταση, η οποία ωστόσο στην Ελλάδα του 1909 είναι σε αναντιστοιχία με την οικονομική και κοινωνική εξέλιξη της χώρας,

• ως ενδοαστική, προκειμένου να δηλωθεί η επιδιωκόμενη παραμέριση μιας κρατικής αστικής τάξης από μια ανερχόμενη επιχειρηματική.

Διαφορά Στρατιωτικού Συνδέσμου από προηγούμενες αναμείξεις του στρατού στην

πολιτική ζωή της χώρας• 1843-Κίνημα 3ης Σεπτέμβρη: συνεργασία στρατού-

πολιτικών• 1862:ἐξωση Όθωνα: σύμπραξη πολιτικών με

στρατιωτικούς• Εθνική Εταιρεία: συμμετοχή πολιτικών και στρατιωτικών

στην ίδρυση και δράση της• Στρατιωτικός Σύνδεσμος: η πρώτη αυτόνομη

στρατιωτική ενέργεια, η πρώτη αυτόνομη παρέμβαση των ενόπλων δυνάμεων στην πολιτική (Βερέμης: «Όψεις της Ελληνικής Κοινωνίας του 19ου αιώνα», Βιβλιοπωλείο της Εστίας,1998,σελ 173)