Առաջին Համաշխարհային

պատերազմ

Առաջին Համաշխարհային Պատերազմի ժամանակ օգտագործված զենքերի տեսակները

• Ավիացիա

• Հրացանների և ռումբերի տեսակներ

• Իլյա Մուրոմեց

• Քիմիական զենք

• Հրետանի

• Տանկեր և սուզանավեր

• Ձեռքի թնդանոթ

Այդ ժամանակ զգալի տարածվեցին ինքնաթիռները: Առաջին համաշխարհային պատերազմի սկզբին նրանց թիվը 150-250 էր ամեն պատերազմող երկրում: Սկզբում դրանք օգտագործվում էին հետախուզության համար, բայց հետո դրանք սկսեցին ռազմական գործողություններ էլ իրականացնել: Օրինակ սկսեցին նետել ռումբեր հակառակորդի վրա: Սկզբում դրանք սովորական հրետանային արկեր էին՝ մատակարարված պոչային ստաբիլիզատորով: Բացի այդ ռումբերը ստիպված էին լինում նետել ձեռքով: Շատ արագ ավիացիան կարողացավ զարմացնել հակառակորդին նոր տեսակի ռումբերով ինչպիսին ֆուգասը, բեկորային արկը և այլն էին: Ինքնաթիռների վրա չկար կայուն զենք, այդ իսկ պատճառով մինչ այդ օդաչուներն օգտագործում էին իրենց անձնական զենքը: Որոշ ժամանակ անց ի հայտ եկավ գնդացիրը, որը որոշեցին օգտագործել, սակայն սրա հետ կապված առաջացան որոշակի խնդիրներ: Օրինակ գնդացիրը պետք էր տեղադրել օդաչուի խցիկից վերև, որպեսզի պրոպելլերի շեղբերը չվնասվեն: Ավելի ուշ հայտնվեց սարք, որը սինխրոնիզացնում էր կրակոցի տեմպը և պրոպելլերի պտտման արագությունը, և հրաձիգները սկսեցին ազատ կրակել պրոպելլերի միջով՝ չվախենալով վնասել այն:

Ավիացիա

Մաս 2

Սկսեց զարգանալ նաև ծովային ավիացիան: Դեռւս մինչև պատերազմը, մի ամերիկացի օդաչու կարողացավ կատարել թռիչք մի հածանավից (крейсер) և վայրէջք կատարել մեկ այլնի վրա: Բայց ավիակրրների ժամանակը եկավ ավելի ուշ: Այդ ժամանակ օգտագործվում էին սովորական հիդրոինքնաթիռներ: Նրանք տեղափոխվում էին հատուկ նավերով և հատուկ կռունկների օգնությամբ իջացվում կամ բարձրացվում էին, երբ անհրաժեշտ էր: Նաև խոշոր նավերը ստանում էին հետաախույզ-ինքնաթիռներ, որոնք թռչում էին հրանոթային աշտարակների հատուկ հարթակներից:Պատերազմի վերջում բանակն ուներ մեծ քանակությամբ ինքնաթիռներ (մոտ. 11.000 ինքաթիռ-կործանիչներ, ինքնաթիռ-ռմբակոծիչներ և ինքնաթիռ-հետախույզներ): Նրանց արագությունը 80 կմ/ժ-ից հասավ 200 կմ/ժ-ի, իսկ գործողության հեռավորությունը՝ 500 կմ-ի: Քանի որ մարդիկ ավելին էին ուզում, նրանք յուրացրեցին գիշերային թռիչքներ, իսկ կործանիչները սկսեցին կատարել գիշերային մասսայական ռեյդեր: Այսպիսով գերմանացի ռմբակոծիչների խումբը (450 ինքնաթիռ)փորձում էին գիշերը գրոհել Փարիզը, բայց նշանակետ հասան միայն 37-ը:Նաև, ռմակոծելու նպատակով փորձում էին օգտագործել դիրիժաբլներ, բայց դրանք իրենց չարդարացրեցին: Երբ դրանք շատ հարմար նշանակետ էին ՀՕՊ-ի համար, որոնք այդ ժամանակ սկսել էին ի հայտ գալ: Սկզբում դրանք հասարակ գնդացիրներ էին հենակների վրա, որոնք թույլ էին տալիս դիպուկ կրակ բացել օդում, բայց հետո հայտնվեցին զենիթային զենքերը: Գիշերային ժամերին նշանակետերը հայտնաբերվում էին պրոյեկտորների օգնությամբ:

Հրացաններ , ռումբեր և այլն

Բրիտանական կայսրությունում օգտագործել են հրացաններ,ատրճանակներ,ռումբեր,դանականեր,ականանետներ, ավտոմատներ, սվիններ:

Ատրճանակներից ՝ Հրացաններ՝ Ավտոմատներ՝

• Բրիտանական Բուլ դոգ Արիսակա 30 Բրովին Մ1917

• Կոլտ Մ 1909 Արիսակա 39 Կոլտ 1895

• Կոլտ Մ 1911 Վինչեստեր Մ (1886,1892,1894,1895, 1907) Հոտչիկս ՄԿ |

• Մաուզեր Ց96 Ռոսս ՄԿ || Լեվիս Մ1914

Մարլին Մ1894 Վիկերս ՄԿ |

Էնֆիելդ Պ1914

Մաս 2

Ռումբեր՝ Ականանետներ` Սվվիներ՝ Դանակ՝• Ռումբ | || ինչ Մ1907 Սվվի

Կուկրի• Հալս || Գարլանդ պիստոլ Սվիի • Միլս (23,36,5) Լիվենս• Գրանդ (15,16) Նեվտոն• Ռումբ (6,7) Ստոկս

Հրացաններ , ռումբեր և այլն

Իլյա Մուրոմեց

Առաջին համաշխարհային պատերազմից ուղիղ մեկ տարի առաջ

Ռուսաստանում հայտնվեց առաջին ինքնաթիռը, որը իրոք կարող

էր դառնալ ուժեղ ռմբակոծիչ և լինել մրցակից գերմանական ցեպելիններին:1913 թվականի գարնանը «Գրանդ» ինքնաթիռը մի քանի թռիչք ունեցավ

Պետերբուրգում: Այդ ժամանակ դա համարվում էր անմիտ: Մասնագետների մեծամասնությունը

կարծում էր, որ մեկ շարժիչով ինքնաթիռը չի կարող անցնել մի քանի փոքրիկ մեքենա:

1913 թվականի հոկտեմբերին չորս շարժիչային ինքնաթիռ «Իլյա Մուրոմեցը» դարձավ առաջին չորս շարժիչ ունեցող ռմբակոծիչը:Սա դուրս եկավ բավականին հաջող մոդել: Այս ռմբակոծիչը օգտագործվել է ոչ

միայն առաջին համաշխարհային պատերազմի ժամանակ, այլև դրանից հետո՝ Հայրենական Մեծ պատերազմի ժամանակ:Չնայած ռուսական այս մոդելին ի վերջո կարողացան գերազանցել: Իտալական Caproni Ca.1-ը բաց թողնվեց «Մուրոմեցից» մեկ տարի հետո: Բրիտանացիների մոտ 1915 թվականին հայտնվեց Handley Page Type O-ը, որը տեխնիկապես նման էր ռուսականին: Գերմանիան 1917 թվականին ձեռք բերեց Gotha G.IV-ը, որը արդեն ցեպելինի փոխարեն կարողացավ ռմբակոծել Լոնդոնը:

Քիմիական զենքեր 1915 թվ. ապրիլին, Իպրի մոտ ընթացող պայքարում, գերմանացինրը առաջին անգամ օգտագործեցին քլոր: Ֆրանսիացիների դեմ ուղարկվեց 180 տոննա գազ, 6000 տարաից: Տուժեց ավելի քան 15000 մարդ, որոնցից 5000-ը մահացան միանգամից: Հետագայում սկսեցին օգտագործվել այլ նյութեր, ինչպես, օրինակ՝ մաննեխային գազն(իպրիտ) ու ածխաջրային ծծմբաթթուն(ֆոսգեն): Իսկ մանանեխային գազն իր երկրորդ՝ իպրիտ, անունը ստացել է այն պատճառով, որ օգտագործվել է Իպրում: Կես տարի հետո գազ օգտագործեցին նաև անգլիացիները, սակայն ապարդյուն: Նրանք հաշվի չէին առել քամու առակայությունը: Քամին նրանց կեղմից ստեղծած թունավոր գազային ամպը շարժեց դեպի իրենց: Թունավորումից խուսափելու համար նրանք օգտագործեցին ռուս գիտնական Զելենսկիի կողմից ստեղծած հակագազը, որը աշխատում էր ակտիվացած քարածխով:

Քիմիական զենք

ՀրետանիՀրանոթային սպառազինությունը նույնպես ակտիվորեն զարգանում էր: Մեծանում էր

հաուբիցի ուժը, որը ավելի համապատասխան էր պաշտպանական կառույցների ոչնչացման համար: <<Կրուպա>> գործարանում ստեղծվեց իր չափերով սարսափեցնող հրանոթ: Այն կշռում էր 750 տոննա, փողի երկարությունը՝ 34մետր , և 1918 թվ. 120 կիլոգրամ կշռող արկը, կրակված այս սարքի կողմից, հասավ մինչև Փարիզ: Բայց հուսալիությունը այնքան էլ մեծ չէր. 50-րդ կրակոցից հետո ստիպված էին փոխել փողը: Զենքը մարտին պատրաստելը տևում էր մի քանի օր: Բացի այդ, Սոմա գետի վրա դաշնակիցները, մեկ շաբաթվա ընթացքում բաց են թողել 1500000 արկ: 1914 թվ, գերմանացիների մոտ կային փոքր քանակի ականանետներ, բայց պատերազմի վերջին դրանց քանակը հասել էր 15 հազարի: Դրանք օգտագործվում էին ամենատարբեր նպատակներով՝ հետևակից մինչը գազային արկերը վնասազերծելու համար: Ինչը օգնում էր վնասել թշնամական զինվորներին՝մինիմալին հասցնելով շինությունների ավերումը:

Տանկեր և սուզանավերԱռաջին անգամ մարտի դաշտում հայտնվեցին տանկերը:Առաջին տանկերը, որոնք օգտագործում էին թրթուրավոր քարշուժը եւ չորս տակտային բենզինով աշխատող ներքին այրման շարժիչը, զինված էին Մաքսիմի եւ Լյուիսի հրացաններով եւ ունեին հակափամփուշտային զրահապատում: Առաջին տանկերի հիմնական խնդիրը անհուսալիությունն էր՝ դրանք շուտ էին շարքից դուրս գալիս: Առաջին համաշխարհային պատերազմի ժամանակ կարեւոր զինամթերք էին համարվում սուզանավերը: Պատերազմից առաջ սուզանավերի վրա սկսեցին օգտագործել դիզելային եւ էլեկտրական շարժիչների զուգակցումը, որոնք օգտագործվում էին մակերեսային եւ ստորջրյա շարժման համար: Բրիտանական կղզիները կախված էին սննդամթերքի եւ հումքի ծովային ճանապարհով ներկրումից: Գերմանացիների նկատմամբ բրիտանական մակերեսային նավատորմի առավելության պայմաններում, ստորջրյա պատերազմի օգնությամբ գերմանացիները փորձում էին շրջափակել բրիտանական կղզիներ ապրանքի ներկրումը: Գերմանական սուզանավերի պայքարը բրիտանական նավերի դեմ հայտնի դարձավ որպես Ատլանտիկայի համար առաջին մարտ:

Ձեռքի հրանոթԱռաջին համաշխարհային պատերազմի ժամանակ տեղի ունեցան նորամուծություններ, որոնք

համատարած օգտագործվում էին նոր սերնդի համար և որին էլ նախորդ 20 ամյակում կարողացան տիրապետել Եվրոպական զորքերը: Առաջին համաշխարհային պատերազմի սկզբում Եվրոպական զորքերը անցան հրաձիգների օգտագքրծման 6,5-8 մմ կալիբրով (առաջին անգամ օգտագործվել է Օմդուրմանի Անգլիական կռիվներում), որն ուներ զինվորական ավտոմատների և հրանոթների տեսք:Սկզբնական շրջանում դրանք սովորական հրաձգային փամփուշտներ էին, որոնք հիշեցնում էին մեխանիկական հրացանների:Միայն հրացանների կողմից արված ծանր կորուստները կարողացան ապացուցել դրա կարևորությունը երկու պատերազմող կողմերին: Եվ այդ ձևով ձեռքի հրանոթը դարձավ հիմնական հարձակողական զենքը:

Նյութը պատրաստեցին՝• Անի Գասպարյանը• Էրիկ Հարությունյանը• Մերի Գրիգորյանը• Արսեն Ադունցը• Լիլիթ Վարդանյանը• Լիլիա Դեմիրճյանը