Шет тілін оқытудағы жаттығу жүйе мәселесі

Орындаған: ШТ- 33 Шағала СалтанатқызыҒылыми жетекші: Жуматаева Б.К.

Мақсаты:Жаттығу жүйесін теориялық жағынан анықтау,онын құрылымын,мәселесін,маңыздылығын көру.Оқушылардың тыңдау,сөйлеу,жазу және оқу біліктілігін жаттығу арқылы қалыптастыруда жаттығудың тиімді қолдануды теориялық тұрғыдан негіздеу және оның прақтика жағынан тиімді әдістемесін құру.

Пәні:Оқушылардың шет тілдік біліктілігін қалыптастыру мақсатында жаттытыру арқылы жаттығуларды қолдану әдістемесі.

Құрылымы: Кіріспеден, негізгі бөлімнен, екі тараудан және жалпы зерттеу жұмысының қорытындысынан,пайдаланылған әдебиеттер тізімінен тұрады.

Курстық жұмыстың өзгешілігі

Мазмұны

КІРІСПЕ1.Жаттығу—оқытудың тиімді жүйесі1.1 Жаттығу ұғым,мәселесі,ғалымдардың көзқарасы1.2 Типология және жаттығу типологиясы1.3.Жаттығу құрылымы1.4.Жаттығу жүйесі,ғалымдардың бөлінуі2. Жаттығу прақтикада қолдануы2.1. Лексикалық,грамматикалық,фонетикалық жаттығуларды қолдануы2.2.Оқушыларды тыңдауға,сөйлеуге оқытудың әдістемелік сөзбен жаттықтыру.2.3.Жазуға және оқытуға үйретудің әдістемелік жаттықтыру

ҚОРЫТЫНДЫӘдебиеттер тізімі

Жаттығу дегеніміз – тілдік материалдарды байланыстырушы және оқытудың алға қойған мақсаттарын жүзеге асырушы нысан. Басқаша айтсақ, жаттығулар тек тілдік материалдарды меңгерту құралы ғана емес, сонымен қатар сөйлеу әрекетінің түрлерін (тыңдалым, оқылым, жазылым, айтылым) игеру құралы да болып табылады.

Типология (лингвистикалық) (гр. typos - таңба, форма, үлгі, logos сөз, ілім), типология лингвистикалық— туыстық тегіне байланыссыз, тілдердін құрылымдық және функционалдық қасиеттерін салыстырып зерттеу.

Ғылыми әдебиетте типология арқылы, пәннің жіктелуі, жүйеленуі, ғылыми түрі немесе қандай да бір белгінің жалпылығы бойынша түзілістер түсіндіріледі.

• оқу материалын оқушыларға түсіндіру процесі негізінде жаттығу типін автор анықтайды

• оқып жатқан шетел тілінде қандай да компоненттерді сүшелеу барысында.

• объективті және субъективті принциптерді эклептикалық есептеу базасында.

Жаттығу құрылымы

Б.А. Лапидус І түрі: тілдік материалдарды белсенді қолдануға мақсатты түрде

бағытталған жаттығулар: таза дайындық жаттығулары, қарапайым аралас жаттығулар, аралас жаттығулар.

ІІ түрі: жоғары деңгейге арналған тілдік практика жағдайындағы тілдік материалдарды белсенді қолдануға бағытталмаған, реттелмеген жаттығулар Яғни, күрделі мәселелерді шешудегі немесе ойлауға ерік беретін жаттығулар. Кез келген аудиторияда кездесетін тосын жағдайлар және т.б.

И.А. Грузинская

фонетика‑орфографиялық; грамматикалық; сөздік; белсенді дағдыларды қалыптастыратын жаттығулар.

Р.К. Миньяр-Белоручев • таныстыру, • таныстыру‑дайындық,• таныстыру‑ізденістік, • дайындық, • дайындық‑ізденістік, • ізденістік

П.Б. Гурвич • формалды, • формалды‑мазмұнды• мазмұнды‑формалды • мазмұнды

И.В. Рахманов • тілдік материалдарды меңгеруге арналған

жаттығулар • сөйлеу тілін дамытуға арналған жаттығуларға

Жаттығу жүйесі,ғалымдардың бөлінуі

Тілді оқытып – үйретудің ең басты шарты – жаттығулардың жүйелілігі. Оның ерекшеліктерін анықтайтын оның құрастырылуы мен жаттығулар түрлерінің ұйымдастырылуы .

• дайындық жаттығулары• сөйлеу жаттығулар

(коммуникативтік жаттығулар)

Дайындық жаттығуларының жүйесіне төмендегідей талаптар қоюға болады: Қарапайым операцияларды күрделі ойлау әрекетімен

үйлестіру,оқушылардың шығармашылық ойлауын дамыту және сол кезеңдегі мнемикалық іс-әрекетін логика ойлаумен үйлестіру;

Қабылдаудың тірегі мен бағыты есебімен айтылымның дайындық процесін қатаң меңгерту, «бағдарлмамланған» қиындықтарды жою және т.б.

Төлдік (бірлестіктерді) ұғымдарды біртіндеп арттыру; Бір немесе бірнеше ұқсас қиындықтарға оқушы

(студент) назарын бағыттау; Жаттығуларда белгілі және белгісіз материалдарды

үйлестіру; Тұлғаға назарын бағыттау.

Сөйлеу / Коммуникативтік жаттығулар түрлі тілдік хабарларды ешбір тірексіз, жағдаймен алдын –ала таныстырусыз, үлгісіз қабылдап, тілдік қарым-қатынасқа түсуге жағдай жасайды.Сөйлеу жаттығулардың мынадай қасиеттері бар: Меңгерілетін тілдік әрекеттерден меңгерілмейтін

әрекеттерге біртіндеп көшу; Қабылдаудан туған қиындықтарды кешенді шешу; Мазмұнына немесе бір мезетте тілдік формасы мен

мазмұнына назар аудару; Стилі мен жанры жағынан түрлі мәтіндерді

қолдану; Тілдік қарым-қатынасты дағдылы қабылдау.

В.Л. Скалкин• Респонсивтік жаттығулар• репликалық • ауызша әңгімелесу • Ситуативтік жаттығулар• Репродуктивтік жаттығулар• Сипаттау жаттығулары• Пікірталас жаттығулары• Композициялық жаттығулар• Бастамашыл(инициативные) жаттығулар

О.В. Усачёва тиімді (продуктивные) жаттығулар

Тіл аспектісі бойынша: • фонетикалық, • лексикалық, • грамматикалық жаттығуларға,

Сөйлеу әрекетіне қарай: • айтылым, • жазылым, • Тыңдалым• Есту жаттығуларына

Тілдік материал тілдік және сөйлеу жаттығуларын ажырату үшін, ал дағды мен шеберлік – дайындық және практикалық жаттығулар үшін негіз болады.