36
ΣΥΜΒΟΛΙΣΜΟΣ Κλωντ Μονέ Impression, soleil levant, 1872, ελαιογραφία 48 x 63 εκ - Μουσείο Marmottan, Παρίσι 1 Δεμοιράκου Μαρία

Ο Συμβολισμός

Embed Size (px)

Citation preview

Page 1: Ο Συμβολισμός

Δεμοιράκου Μαρία

1

ΣΥΜΒΟΛΙΣΜΟΣ

Κλωντ Μονέ Impression soleil levant 1872

ελαιογραφία 48 x 63 εκ - Μουσείο Marmottan Παρίσι

Δεμοιράκου Μαρία

2

Soleil Couchant oil on canvas 1891 733x926cmMuseum of Fine Arts Boston

Στη ζωγραφική συγγενεύει με τον ιμπρεσιονισμό (Μονέ)

Δεμοιράκου Μαρία

3 Parlament in London

oil on canvas 81x92cm Musee dOrsay

Δεμοιράκου Μαρία

4

Twilight Veniceoil on canvas 1908Bridgestone Museum of Art Tokyo

Δεμοιράκου Μαρία

5

πού και πότε Το σπουδαιότερο

λογοτεχνικό γεγονός της εποχής του (τέλος 19ου αρχές 20ου αι)

Ξεκίνησε από τη Γαλλία κάτω από την επίδραση της φιλοσοφίας του υποσυνειδήτου συνδέεται με το κίνημα του παρνασσισμού ως προς την προσπάθεια αντικειμενικής απεικόνισης γεγονότων και φαινομένων και τη μορφική επεξεργασία χωρίς όμως την ψυχρότητα του

Δεμοιράκου Μαρία

6

ρομαντισμός και συμβολισμός

Αποτελεί επιστροφή στη ρομαντική ποίηση Συνδυάζει την εσωτερικότητα του ρομαντισμού χωρίς όμως τον στόμφο του Συνδέεται με τις θεωρίες του Poe που επηρέασαν έναν από τους τελευταίους ρομαντικούς τον Charles Baudelaίire (1821- 1867) Αυτός θεωρείται πατέρας του συμβολισμού στη Γαλλία και στην προσπάθεια του αυτή βρήκε μιμητές και άλλους laquoποιητές της παρακμήςraquo ή laquoκαταραμένους ποιητέςraquo όπως Malarme Verlaine Lautreamont Rimbaut Laforgue αλλά και συμβολιστές όπως τον Paul Valery

O όρος πρωτοχρησιμοποιήθηκε από τον Έλληνα ποιητή Jean Moreas (1856-1910)

Δεμοιράκου Μαρία

7

τι πιστεύουν οι συμβολιστές Ο σκοπός της τέχνης είναι συλλάβει και

να εκφράσει απόλυτες αλήθειες τις οποίες επιχειρεί να προσεγγίσει με έμμεσου τρόπους

Γι αυτό έγραφαν μεταφορικά με εικόνες και αντικείμενα με συμβολική έννοια

Έντονο το μεταφυσικό ή μυστικιστικό στοιχείο

Παρόν έντονα κι ο θάνατος Πίστευαν ότι η Τέχνη είναι το καταφύγιο

απέναντι στη σκληρότητα του κόσμου

Δεμοιράκου Μαρία

8

αγαπημένες εικόνες του

Ομίχλη Φεγγαρόφωτο Τρικυμισμένη θάλασσα Φθινόπωρο Λουλούδια Κεριά Νύχτα

Δεμοιράκου Μαρία

9

αγαπημένα θέματα Απαισιοδοξία Μελαγχολία Θλίψη Ανεκπλήρωτος

έρωτας Απώλεια Νοσταλγία Έρωτας

Δεμοιράκου Μαρία

10

η υποβλητικότητα και η μουσικότητα Υποβλητικότητα

επιτυγχάνεται όταν τα αντικείμενα δεν κατονομάζονται οι εικόνες είναι θολές ασαφείς και ακαθόριστες από τη διάθεση ρεμβασμού και ονειροπόλησης

την μελαγχολία

Μουσικότητα δημιουργείται από τη χρήση μουσικών ολιγοσύλλαβων λέξεωνφράσεωνστίχωντις επαναλήψεις τον μουσικό ρυθμό το μέτρο και την ομοιοκαταληξίαΕπαναλαμβανόμενα μοτίβα

Δεμοιράκου Μαρία

11

ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΣΥΜΒΟΛΙΣΜΟΣ

Διάρκεσε από το τέλος του 19ου αι έως το 1930 περίπου οπότε διαμορφώνεται η υπαρξιακή μεταφυσική ποίηση Διακρίνονται δυο ομάδες ποιητών συμβολιστών

1 Οι συμβολιστές οι ώριμοι ποιητές των αρχών του αιώνα Κωννος Χατζόπουλος Λάμπρος Πορφύρας Μιλτιάδης Μαλακάσης

Δεμοιράκου Μαρία

12

2 οι νεορομαντικοί ή νεοσυμβολιστές

Οι ποιητές που ακμάζουν την εποχή του μεσοπολέμου9 192030 όπως οι

Ρώμος Φιλύρας Ναπολέων Λαπαθιώτης Κώστας Καρυωτάκης Μαρία Πολυδούρη Μήτσος Παπανικολάου κά

Δεμοιράκου Μαρία

13

γνωρίσματα συμβολισμού

Η έμφαση στον εσωτερικό κόσμο του ανθρώπου

Η χρήση συμβόλων για την έκφραση ψυχικών καταστάσεων δηλαδή Τα αντικείμενα σχετίζονται με ψυχικές καταστάσεις

Μουσικότητα Αφθονία εκφραστικών μέσων (εικόνων μεταφορών

παρομοιώσεων κά) Διακριτική έκφραση συναισθημάτων Θολές κι ακαθόριστες εικόνες Κλίμα μελαγχολίας Ακολουθούν παραδοσιακά σχήματα και

ρυθμούς

Δεμοιράκου Μαρία

14

Κωνσταντίνος Χατζόπουλος Ήρθεςσελ 449 Ήρθεςmiddot και η μέρα ήταν χλωμή

και ήταν κρύο -ήρθες μα με απλωμένα τα πανιά

έμενε το πλοίο Ήρθεςmiddot

και τα πουλιά καθίσαν στα κλαδιάκαι κελαηδούσαν

και τα παράθυρα ήταν ανοιχτάκι άνθη σκορπούσαν

Ήρθεςmiddotαλλά τα φύλλα στα κλαδιά

ήταν μαδημένακαι ήταν τα σύννεφα σταχτιά

και κρεμασμένα Κι ήταν η θάλασσα χλωμή

και ήτανε κρύοmiddotκι όλοι κοιτάζανε χλωμοί

που με απλωμένα τα πανιάέμενε το πλοίο

Δεμοιράκου Μαρία

15

λίγα στοιχεία για τον Χατζόπουλο (1868- 1920)

Ανήκει στους καθαρά συμβολιστές ποιητές Τα ποιήματα του χαρακτηρίζονται από μια υποβλητική ατμόσφαιρα όπου κυριαρχεί ο ελεγειακός τόνος και ένας ακαθόριστος ποιητικός ρεμβασμός με θολές κι ακαθόριστες εικόνες στις οποίες κυριαρχεί η μουσικότητα

16

χαρακτηριστικά ποιήματος

Απουσία εννοιολογικού περιεχομένου Υποβλητικότητα κυριαρχεί η ασάφεια και η αοριστία

ως προς την ταυτότητα του προσωπου που ήρθε (β΄ ενικό πρόσωπο) και μέσα από θολές κι ακαθόριστες εικόνες ( θάλασσα χλωμή σύννεφα σταχτιά )

Κυριαρχεί ο ελεγειακός τόνος η μελαγχολία μια ακαθόριστη θλίψη χλωμή θάλασσα μαδημένα φύλλα χλωμοί σύννεφα σταχτιά και κρεμασμένα

Δεμοιράκου Μαρία

Δεμοιράκου Μαρία

17

Μουσικότητα που δημιουργείται από την μουσική ποιότητα των λέξεων την επανάληψη λέξεων (ήρθες χλωμήχλωμοί έμενε το πλοίο) το ιαμβικό μέτρο

18

χρήση συμβόλων για την έκφραση ψυχικών καταστάσεων όπως

Χλωμή μέρα μελαγχολία Το ακίνητο πλοίοαβεβαιότητα Τα πουλιά που κελαηδούν στα κλαδιά χαρά για την άφιξη

του αγαπημένου προσώπου Τα λουλούδια από τα ανοιχτά παράθυρα χαρά Τα μαδημένα φύλλα τα κρεμασμένα σταχτιά σύννεφα

θλίψη διάψευση απογοήτευση ματαίωση Χλωμή θάλασσα χλωμοί άνθρωποι θλίψη απογοήτευση

Δεμοιράκου Μαρία

19

θα αναζητήσω το ποίημα του Λάμπρου Πορφύρα Το θέατρο σελ 460 και θα βρω τα στοιχεία του συμβολισμού

Δεν ξέρω πώς να σου το ειπώ Μα ο δρόμος χθες το βράδυμες στη σταχτιά τη συννεφιά σα θέατρο είχε γίνειΜόλις φαινόταν η σκηνή στ ανάριο το σκοτάδικαι σα σκιές φαινόντανε μακριά μου οι θεατρίνοι

Τα σπίτια πέρα κι οι αυλές και τα κλωνάρια αντάμαέλεγες κι ήταν σκηνικά παλιά και ξεβαμμένακι εκείνοι έβγαιναν κι έπαιζαν τ αλλόκοτο τους δράμακι άκουγες βόγκους κι άκουγες και γέλια ευτυχισμένα

Εγώ δεν ξέρω Εβγαίνανε κι εσμίγαν κι επαγαίνανκι ήτανε μια παράσταση και θλιβερή κι ωραίαΚι έβγαινε Θε μου κι η νυχτιά καθώς επαρασταίνανέβγαινε Θε μου κι έριχνε τη μαύρη της αυλαία

Δεμοιράκου Μαρία

Δεμοιράκου Μαρία

20

ΛΆΜΠΡΟΣ ΠΟΡΦΎΡΑΣ Lacrimae rerum

Ἄμοιρη τὸ σπιτάκι μας ἐστοίχιωσενἀπὸ τὴν ὀμορφιά σου τὴν θλιμμένηστοὺς τοίχους στὸν καθρέφτη στὰ εἰκονίσματαἀπὸ τὴν ὀμορφιά σου κάτι μένειΚάτι σὰ μόσκου μυρωδιά κι ἁπλώνεταικαὶ τὸ φτωχὸ σπιτάκι πλημμυρίζεικάτι σὰ φάντασμα θολὸ κι ἀνέγγιχτοκι ὅπου περνᾷ σιγὰ τὸ κάθε ἀγγίζειὌξω βαρύ μονότονο ψιχάλισμαδέρνει τὴ στέγη μας καὶ τότε ἀντάματὰ πράματα ποὺ ἁγιάσανε τὰ χέρια σουἀρχίζουν ἕνα κλάμα καὶ ἕνα κλάμαΚι ἀπ᾿ τὴ γωνιὰ ὁ καλὸς τῆς Λήθης σύντροφοςτ᾿ ἀγαπημένο μας παλιὸ ρολόιτραγουδιστὴς τοῦ χρόνου κι αὐτὸς κλαίονταςρυθμίζει ἀργά φριχτά τὸ μοιρολόιSpring

Artist Odilon RedonCompletion Date 1883Style Symbolism

Δεμοιράκου Μαρία

21

ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΧΑΤΖΟΠΟΥΛΟΣΚι ὅταν φτάσῃ ἡ ἄνοιξη

Κι ὅταν φτάσῃ ἡ ἄνοιξηκι ἔρθουν τὰ πουλιὰκαὶ γυρίσουν τ᾿ ἄνθησὰν ἕναν καιρὸθὰ σὲ περιμένω

Κι ὅταν ἔρθῃ πάλικαὶ τὸ καλοκαίριμὲ τὸ μαϊστράλισὰν ἕναν καιρὸ θὰ σὲ περιμένω

Μὰ ὅταν τὸ φθινόπωροξαναφτάσῃ ὑγρὸκαὶ συννεφιασμένοθἄρθω νὰ σὲ βρῶδὲ θὰ περιμένω

Δεμοιράκου Μαρία

22

ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΧΑΤΖΟΠΟΥΛΟΣΠέρασες καὶ εἶχες στὰ μαλλιὰ

ῥόδα καὶ φῶς καὶ εἶχες στὸ χέρικρῖνα λευκὰ καὶ στάχια ἀπ᾿ τὸν ἀγρόκαὶ σὲ εἶδα καὶ εἶπα κι ἔφτασετὸ καλοκαίρι

Μὰ ἦρθες καὶ σκόρπισες τὰ στάχια στὸ νερότὰ ρόδα στὸν ἀέρακαὶ μὲ ἕνα κρίνο στάθηκες ὠχρήσὰ φθινοπώρου μέρα

(Βραδινοὶ θρύλοι)

Δεμοιράκου Μαρία

23

ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΧΑΤΖΟΠΟΥΛΟΣΚαὶ θαμπὸ ἦρθε τὸ βράδυ

Καὶ θαμπὸ ἦρθε τὸ βράδυκαὶ θλιμμένο καὶ ἀχνό-Σοῦ εἶναι ὁ πόνος μου χάδικι ἂς θαρρῇς δὲν πονῶ

Καὶ τὸ θρύλο σου λέεισιγαλὰ τοῦ βραδιοῦκαὶ τὸ λέει καὶ κλαίεισὰν ἀχὸς τραγουδιοῦ

σὰν καμπάνα ποὺ σπάζειμὲ ἀργὸ θρῆνο σιγόκαὶ στὸ δρόμο μὲ κράζεικαὶ σὲ κράζω κι ἐγώ

Venice

Artist John Henry TwachtmanCompletion Date c1878

Δεμοιράκου Μαρία

24

2 οι νεορομαντικοί ή νεοσυμβολιστές

Οι ποιητές που ακμάζουν την εποχή του μεσοπολέμου9 192030 όπως οι

Ρώμος Φιλύρας Ναπολέων Λαπαθιώτης Κώστας Καρυωτάκης Μαρία Πολυδούρη Μήτσος Παπανικολάου κά

Δεμοιράκου Μαρία

25

Νεοσυμβολισμός β ομάδα ποιητών Επιστροφή στο παρελθόν Απαισιοδοξία Κοσμοπολιτισμός Τάση φυγής Εκφραστική τόλμη από

άποψη μορφής Σπάζουν τα μέτρα και

τους ρυθμούς εισάγοντας πεζολογικά στοιχεία

Χαλαρώνουν την νοηματική συνοχή του στίχου

Εικόνες σκόρπιες φευγαλέες

Ατμόσφαιρα διάλυσης απόγνωσης

Γενικότερο αίσθημα κόπωσης από τη ζωή

Δεμοιράκου Μαρία

26

Τα παιδάκια που παίζουν στ ανοιξιάτικο δείλιndashμια ιαχή μακρυσμένηndashτ αεράκι που λόγια με των ρόδων τα χείληψιθυρίζει και μένει

τ ανοιχτά παραθύρια που ανασαίνουν την ώραη αδειανή κάμαρά μουένα τρένο που θα ρχεται από μια άγνωστη χώρατα χαμένα όνειρά μου

οι καμπάνες που σβήνουν και το βράδυ που πέφτειολοένα στην πόληστων ανθρώπων την όψη στ ουρανού τον καθρέφτηστη ζωή μου τώρα όληhellip

ΚΓ Καρυωτάκης Ποιήματα και πεζά Ερμής

Δεμοιράκου Μαρία

27

ΝΑΠΟΛΕΩΝ ΛΑΠΑΘΙΩΤΗΣ Μυστικό

Εἶναι ψυχὲς πλασμένες ἀπὸ μάρμαροκι ἄλλες ἀπὸ χαμόγελο εἴτε πόνοΕἶναι καὶ μιὰ πλασμένη ἀπὸ τριαντάφυλλαὅμως ἐκείνη δὲ τὴ φανερώνω

Πόσο ἡ καρδιά μου θά ῾τρεμε ἂν τὴν ἔλεγαΒάνω μία κλειδαριὰ γερὴ στὸ στόμαΤόσοι σοφοὶ ποὺ βρίσκονται τριγύρω μουκαὶ δὲ τὴ μάντεψε κανεὶς ἀκόμα

Εἶναι ψυχὲς πλασμένες ἀπὸ κρύσταλλοκι ἄλλες ψυχὲς μὲ κλάματα ἔχουν γίνειΕἶναι καὶ μιὰ πλασμένη ἀπὸ ροδόσταμομὰ δὲ θὰ σᾶς τὴ ῾πῶ ποτέ μου ῾κείνη

Ὅρκο ἔβαλα νὰ μὴ τὴ ῾πῶ ὡς τὸ τάφο μουμὰ πάλι ποιὸς ξέρει καμμιὰν ὥραΚάτι μοῦ καίει τὰ χείλη μου Καλύτερανὰ κλείσω τὸ τραγούδι μ᾿ ἀπὸ τώρα

Δεμοιράκου Μαρία

28

ΝΑΠΟΛΕΩΝ ΛΑΠΑΘΙΩΤΗΣ Ἐπεισόδιο Μάτι δειλὸ ποὺ σὲ κοιτάζει

βαθιά βουβὰ καὶ σκοτεινὰκι ἔτσι πιστά σὰ νὰ σοῦ τάζειΘὰ σ᾿ ἀγαπῶ παντοτινά

Ψηλό λιγνό τρελὸ γιὰ χάδιδουλεύει σ᾿ ἕνα μαγαζίΤὸ πῆρα ἕνα Σαββάτο βράδυκαὶ κοιμηθήκαμε μαζί

Η οικία Λαπαθιώτη

Δεμοιράκου Μαρία

29

ΝΑΠΟΛΕΩΝ ΛΑΠΑΘΙΩΤΗΣΣτὸ νυχτερινὸ κέντρο

Τώρα ποὺ παίζει τὸ βιολὶ κι ἔχουμε πιεῖ τόσο πολύποὺ μ᾿ ἕναν ἔρωτα τρελὸ σὰ νά ῾μαστε δεμένοισ᾿ ἕνα συντρόφεμα ζεστό βᾶνε ξανὰ νὰ ζαλιστῶμέσ᾿ στ᾿ ὄνειρό σου νὰ κλειστῶ Τὸ μόνο ποὺ μοῦ μένει

Γιατὶ ἂν λείψει τὸ κρασὶ κι φύγεις ἄξαφνα κι ἐσὺκαὶ βουβαθεῖ καὶ τὸ βιολὶ μὲ τὸ γλυκὸ βραχνᾶ τουμεσ᾿ στῆς καρδιᾶς μου τὸ κενό μεγάλο σὰ τὸν οὐρανόθ᾿ ἀκούσω πάλι τὸ βραχνὸ τραγούδι τοῦ θανάτου

Δεμοιράκου Μαρία

30

ΜΗΤΣΟΣ ΠΑΠΑΝΙΚΟΛΑΟΥ

ΧΑΜΕΝΗ ΑΓΑΠΗ Αν άλλοτε μrsquo αγάπησες κι αν πια Δε μrsquo αγαπάς

Με΄ς στην καρδιά μου η αγάπη σου πάντοτε η ίδια μένειΜrsquo αρκεί στη θλίψη νrsquo αγαπάς της βαρυχειμωνιάςΜιrsquo άνοιξη περασμένη

Και τώρα μάταια αν ποθώ τα θεία σου φιλιάΤην αγκαλιά σου αν έχασα και αν νοσταλγός σου μένωΣrsquo αυτό τον κόσμο πάντοτε ndashπικρή παρηγοριά-Μας μένει το χαμένο

Δεμοιράκου Μαρία

31

ΜΗΤΣΟΣ ΠΑΠΑΝΙΚΟΛΑΟΥ ndash ΝΑΠΟΛΕΩΝ ΛΑΠΑΘΙΩΤΗΣ

Δεμοιράκου Μαρία

32

ΜΗΤΣΟΣ ΠΑΠΑΝΙΚΟΛΑΟΥ ΜΕΣΑ ΣΤΗ ΒΟΥΗ ΤΟΥ ΔΡΟΜΟΥ

Μέσα στην βουή του δρόμουήταν να βρω το όνειρο μουνα το βρω και να το χάσωκι ούτε πια που θα το φτάσω

Μια στιγμή πέρασε μπρος μουκι ήταν η χαρά του κόσμουη χαρά που μας ματώνεισαν οι πιο μεγάλοι πόνοι

Πέρασε όπως περνούνεόσα δε θα ξαναρθούνε-πουλιά που χουν φτερουγίσεισύννεφα μέσα στη δύση

Κι άφησε στο πέρασμά του-πέρασμα ζωής θανάτου-στην καρδιά μου σα σφραγίδαώhellip την πεθαμένη ελπίδα

Μια ελπίδα πεθαμένηπου μας ζει και μας πεθαίνεικι όλα μας τραβάει δω κάτουως την πόρτα του θανάτου

Όνειρο γλυκό και ξένοκαι παντοτινά χαμένοσε κρατώ στο νου μου ακόμασαν τριαντάφυλλο στο στόμα

Όταν πέρασες με πήρεςκι όλες μου άνοιξες τις θύρεςμε το μαγικό κλειδί σουτου χαμένου παραδείσου

Δεμοιράκου Μαρία

33

ΡΩΜΟΣ ΦΙΛΥΡΑΣΟ Ρώμος Φιλύρας (1889-1942)

Ένας καταραμένος ποιητής της νεοελληνικής λογοτεχνίας όπως ο Καρυωτάκης και ο Λαπαθιώτης Για τον Φιλύρα η ποίηση ήταν το αντίδοτο για τον πόνο της ψυχής του το καταφύγιο στο οποίο δραπέτευε από τη ζοφερή και σκοτεινή πραγματικότητα Η ποίηση ήταν η θεραπεία της ψυχής του η φυγή στο όνειρο από την άρρωστη ατμόσφαιρα του Δρομοκαΐτειου Ψυχιατρείου όπου έζησε έγκλειστος από το 1927 έως το θάνατό του το 1942

Διάχυτη θλίψη και μελαγχολία ονειρική ατμόσφαιρα

καταφυγή στην ομορφιά και την αγνότητα της φύσης

εξιδανίκευση του έρωτα και της γυναίκας

μουσικότητα και μελωδικότητα στο στίχο

χρήση δικού του λεξιλογίου και κατασκευή λέξεων

εξομολογητικός χαμηλόφωνος τόνος του ποιητικού

υποκειμένου που ως εγώ και απευθύνεται στο εσύ είναι κάποια από τα χαρακτηριστικά της ποίησής του

Δεμοιράκου Μαρία

34

ΡΩΜΟΣ ΦΙΛΥΡΑΣΣτον Έρωτα

Έρωτα Έρωτα νιώθοντάς σενιώθω να περνά της ψυχής μου σκότοςη φωτεινή σου αχτίνακαι να γίνομαι όλοςένας παλμός

Ρέε ήρεμα ήρεμα μέσα μουκαι γίνου εσύ όλος ο εαυτός μουτόσο που να γίνω περήφανοςσαν Θεόςγιατί θα κλείνω εντός μου το μόνο Θεόγιατί θα είμαιο παλμός ο δικός σου

Δεμοιράκου Μαρία

35

ΡΩΜΟΣ ΦΙΛΥΡΑΣΈρωτας

Την πόρταν εμαντάλωσες κι ήρθες σιμά μου πάλιμούacuteσφιξες τα χέρια μου κι έγειρες το κεφάλι

να μου ειπείς τacuteανείπωτα που μόνο η νύχτα ξέρειμέσα στο τρισκόταδο της κάμαρας ω ταίρι

Κι είπαμε όλα τα κρυφά που και τα ρόδα λένεστο περβόλι τις βραδιές με λίγωμα και κλαίνε

Κι άπλωσες τα χέρια σου να μacuteαγκαλιάσεις πάλικι ήρθε το ιερό φιλί σαν τρόπαιο μες στην πάλη

(αacute δημοσ Απρ 1905)

Kiss Artist Vsevolod MaksymovychCompletion Date 1913

Δεμοιράκου Μαρία

36

Κ Π ΚΑΒΑΦΗΣ Τα κεριά Του μέλλοντος η μέρες στέκοντrsquo εμπροστά μας

σα μια σειρά κεράκια αναμένα mdashχρυσά ζεστά και ζωηρά κεράκια

Η περασμένες μέρες πίσω μένουνμια θλιβερή γραμμή κεριών σβυσμένωνmiddotτα πιο κοντά βγάζουν καπνόν ακόμηκρύα κεριά λυωμένα και κυρτά

Δεν θέλω να τα βλέπωmiddot με λυπεί η μορφή τωνκαι με λυπεί το πρώτο φως των να θυμούμαιΕμπρός κυττάζω τrsquo αναμένα μου κεριά

Δεν θέλω να γυρίσω να μη διω και φρίξωτι γρήγορα που η σκοτεινή γραμμή μακραίνειτι γρήγορα που τα σβυστά κεριά πληθαίνουν

  • Συμβολισμοσ
  • Slide 2
  • Slide 3
  • Slide 4
  • πού και πότε
  • ρομαντισμός και συμβολισμός
  • τι πιστεύουν οι συμβολιστές
  • αγαπημένες εικόνες του
  • αγαπημένα θέματα
  • η υποβλητικότητα και η μουσικότητα
  • ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΣΥΜΒΟΛΙΣΜΟΣ
  • 2 οι νεορομαντικοί ή νεοσυμβολιστές
  • γνωρίσματα συμβολισμού
  • Κωνσταντίνος Χατζόπουλος Ήρθεςσελ 449
  • λίγα στοιχεία για τον Χατζόπουλο (1868- 1920)
  • χαρακτηριστικά ποιήματος
  • Slide 17
  • Slide 18
  • θα αναζητήσω το ποίημα του Λάμπρου Πορφύρα Το θέατρο σελ 460
  • Λάμπροσ Πορφύρασ
  • Κωνσταντινοσ Χατζοπουλοσ
  • Κωνσταντινοσ χατζοπουλοσ
  • Κωνσταντινοσ χατζοπουλοσ (2)
  • 2 οι νεορομαντικοί ή νεοσυμβολιστές (2)
  • Νεοσυμβολισμός β ομάδα ποιητών
  • Slide 26
  • Ναπολεων λαπαθιωτησ
  • Ναπολεων λαπαθιωτησ (2)
  • Ναπολεων λαπαθιωτησ (3)
  • Μητσοσ παπανικολαου
  • Μητσοσ παπανικολαου ndash ναπολεων λαπαθιωτησ
  • Μητσοσ παπανικολαου μεσα στη βουη του δρομου
  • Ρωμοσ φιλυρασ
  • Ρωμοσ φιλυρασ (2)
  • Ρωμοσ φιλυρασ (3)
  • Κ π καβαφησ
Page 2: Ο Συμβολισμός

Δεμοιράκου Μαρία

2

Soleil Couchant oil on canvas 1891 733x926cmMuseum of Fine Arts Boston

Στη ζωγραφική συγγενεύει με τον ιμπρεσιονισμό (Μονέ)

Δεμοιράκου Μαρία

3 Parlament in London

oil on canvas 81x92cm Musee dOrsay

Δεμοιράκου Μαρία

4

Twilight Veniceoil on canvas 1908Bridgestone Museum of Art Tokyo

Δεμοιράκου Μαρία

5

πού και πότε Το σπουδαιότερο

λογοτεχνικό γεγονός της εποχής του (τέλος 19ου αρχές 20ου αι)

Ξεκίνησε από τη Γαλλία κάτω από την επίδραση της φιλοσοφίας του υποσυνειδήτου συνδέεται με το κίνημα του παρνασσισμού ως προς την προσπάθεια αντικειμενικής απεικόνισης γεγονότων και φαινομένων και τη μορφική επεξεργασία χωρίς όμως την ψυχρότητα του

Δεμοιράκου Μαρία

6

ρομαντισμός και συμβολισμός

Αποτελεί επιστροφή στη ρομαντική ποίηση Συνδυάζει την εσωτερικότητα του ρομαντισμού χωρίς όμως τον στόμφο του Συνδέεται με τις θεωρίες του Poe που επηρέασαν έναν από τους τελευταίους ρομαντικούς τον Charles Baudelaίire (1821- 1867) Αυτός θεωρείται πατέρας του συμβολισμού στη Γαλλία και στην προσπάθεια του αυτή βρήκε μιμητές και άλλους laquoποιητές της παρακμήςraquo ή laquoκαταραμένους ποιητέςraquo όπως Malarme Verlaine Lautreamont Rimbaut Laforgue αλλά και συμβολιστές όπως τον Paul Valery

O όρος πρωτοχρησιμοποιήθηκε από τον Έλληνα ποιητή Jean Moreas (1856-1910)

Δεμοιράκου Μαρία

7

τι πιστεύουν οι συμβολιστές Ο σκοπός της τέχνης είναι συλλάβει και

να εκφράσει απόλυτες αλήθειες τις οποίες επιχειρεί να προσεγγίσει με έμμεσου τρόπους

Γι αυτό έγραφαν μεταφορικά με εικόνες και αντικείμενα με συμβολική έννοια

Έντονο το μεταφυσικό ή μυστικιστικό στοιχείο

Παρόν έντονα κι ο θάνατος Πίστευαν ότι η Τέχνη είναι το καταφύγιο

απέναντι στη σκληρότητα του κόσμου

Δεμοιράκου Μαρία

8

αγαπημένες εικόνες του

Ομίχλη Φεγγαρόφωτο Τρικυμισμένη θάλασσα Φθινόπωρο Λουλούδια Κεριά Νύχτα

Δεμοιράκου Μαρία

9

αγαπημένα θέματα Απαισιοδοξία Μελαγχολία Θλίψη Ανεκπλήρωτος

έρωτας Απώλεια Νοσταλγία Έρωτας

Δεμοιράκου Μαρία

10

η υποβλητικότητα και η μουσικότητα Υποβλητικότητα

επιτυγχάνεται όταν τα αντικείμενα δεν κατονομάζονται οι εικόνες είναι θολές ασαφείς και ακαθόριστες από τη διάθεση ρεμβασμού και ονειροπόλησης

την μελαγχολία

Μουσικότητα δημιουργείται από τη χρήση μουσικών ολιγοσύλλαβων λέξεωνφράσεωνστίχωντις επαναλήψεις τον μουσικό ρυθμό το μέτρο και την ομοιοκαταληξίαΕπαναλαμβανόμενα μοτίβα

Δεμοιράκου Μαρία

11

ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΣΥΜΒΟΛΙΣΜΟΣ

Διάρκεσε από το τέλος του 19ου αι έως το 1930 περίπου οπότε διαμορφώνεται η υπαρξιακή μεταφυσική ποίηση Διακρίνονται δυο ομάδες ποιητών συμβολιστών

1 Οι συμβολιστές οι ώριμοι ποιητές των αρχών του αιώνα Κωννος Χατζόπουλος Λάμπρος Πορφύρας Μιλτιάδης Μαλακάσης

Δεμοιράκου Μαρία

12

2 οι νεορομαντικοί ή νεοσυμβολιστές

Οι ποιητές που ακμάζουν την εποχή του μεσοπολέμου9 192030 όπως οι

Ρώμος Φιλύρας Ναπολέων Λαπαθιώτης Κώστας Καρυωτάκης Μαρία Πολυδούρη Μήτσος Παπανικολάου κά

Δεμοιράκου Μαρία

13

γνωρίσματα συμβολισμού

Η έμφαση στον εσωτερικό κόσμο του ανθρώπου

Η χρήση συμβόλων για την έκφραση ψυχικών καταστάσεων δηλαδή Τα αντικείμενα σχετίζονται με ψυχικές καταστάσεις

Μουσικότητα Αφθονία εκφραστικών μέσων (εικόνων μεταφορών

παρομοιώσεων κά) Διακριτική έκφραση συναισθημάτων Θολές κι ακαθόριστες εικόνες Κλίμα μελαγχολίας Ακολουθούν παραδοσιακά σχήματα και

ρυθμούς

Δεμοιράκου Μαρία

14

Κωνσταντίνος Χατζόπουλος Ήρθεςσελ 449 Ήρθεςmiddot και η μέρα ήταν χλωμή

και ήταν κρύο -ήρθες μα με απλωμένα τα πανιά

έμενε το πλοίο Ήρθεςmiddot

και τα πουλιά καθίσαν στα κλαδιάκαι κελαηδούσαν

και τα παράθυρα ήταν ανοιχτάκι άνθη σκορπούσαν

Ήρθεςmiddotαλλά τα φύλλα στα κλαδιά

ήταν μαδημένακαι ήταν τα σύννεφα σταχτιά

και κρεμασμένα Κι ήταν η θάλασσα χλωμή

και ήτανε κρύοmiddotκι όλοι κοιτάζανε χλωμοί

που με απλωμένα τα πανιάέμενε το πλοίο

Δεμοιράκου Μαρία

15

λίγα στοιχεία για τον Χατζόπουλο (1868- 1920)

Ανήκει στους καθαρά συμβολιστές ποιητές Τα ποιήματα του χαρακτηρίζονται από μια υποβλητική ατμόσφαιρα όπου κυριαρχεί ο ελεγειακός τόνος και ένας ακαθόριστος ποιητικός ρεμβασμός με θολές κι ακαθόριστες εικόνες στις οποίες κυριαρχεί η μουσικότητα

16

χαρακτηριστικά ποιήματος

Απουσία εννοιολογικού περιεχομένου Υποβλητικότητα κυριαρχεί η ασάφεια και η αοριστία

ως προς την ταυτότητα του προσωπου που ήρθε (β΄ ενικό πρόσωπο) και μέσα από θολές κι ακαθόριστες εικόνες ( θάλασσα χλωμή σύννεφα σταχτιά )

Κυριαρχεί ο ελεγειακός τόνος η μελαγχολία μια ακαθόριστη θλίψη χλωμή θάλασσα μαδημένα φύλλα χλωμοί σύννεφα σταχτιά και κρεμασμένα

Δεμοιράκου Μαρία

Δεμοιράκου Μαρία

17

Μουσικότητα που δημιουργείται από την μουσική ποιότητα των λέξεων την επανάληψη λέξεων (ήρθες χλωμήχλωμοί έμενε το πλοίο) το ιαμβικό μέτρο

18

χρήση συμβόλων για την έκφραση ψυχικών καταστάσεων όπως

Χλωμή μέρα μελαγχολία Το ακίνητο πλοίοαβεβαιότητα Τα πουλιά που κελαηδούν στα κλαδιά χαρά για την άφιξη

του αγαπημένου προσώπου Τα λουλούδια από τα ανοιχτά παράθυρα χαρά Τα μαδημένα φύλλα τα κρεμασμένα σταχτιά σύννεφα

θλίψη διάψευση απογοήτευση ματαίωση Χλωμή θάλασσα χλωμοί άνθρωποι θλίψη απογοήτευση

Δεμοιράκου Μαρία

19

θα αναζητήσω το ποίημα του Λάμπρου Πορφύρα Το θέατρο σελ 460 και θα βρω τα στοιχεία του συμβολισμού

Δεν ξέρω πώς να σου το ειπώ Μα ο δρόμος χθες το βράδυμες στη σταχτιά τη συννεφιά σα θέατρο είχε γίνειΜόλις φαινόταν η σκηνή στ ανάριο το σκοτάδικαι σα σκιές φαινόντανε μακριά μου οι θεατρίνοι

Τα σπίτια πέρα κι οι αυλές και τα κλωνάρια αντάμαέλεγες κι ήταν σκηνικά παλιά και ξεβαμμένακι εκείνοι έβγαιναν κι έπαιζαν τ αλλόκοτο τους δράμακι άκουγες βόγκους κι άκουγες και γέλια ευτυχισμένα

Εγώ δεν ξέρω Εβγαίνανε κι εσμίγαν κι επαγαίνανκι ήτανε μια παράσταση και θλιβερή κι ωραίαΚι έβγαινε Θε μου κι η νυχτιά καθώς επαρασταίνανέβγαινε Θε μου κι έριχνε τη μαύρη της αυλαία

Δεμοιράκου Μαρία

Δεμοιράκου Μαρία

20

ΛΆΜΠΡΟΣ ΠΟΡΦΎΡΑΣ Lacrimae rerum

Ἄμοιρη τὸ σπιτάκι μας ἐστοίχιωσενἀπὸ τὴν ὀμορφιά σου τὴν θλιμμένηστοὺς τοίχους στὸν καθρέφτη στὰ εἰκονίσματαἀπὸ τὴν ὀμορφιά σου κάτι μένειΚάτι σὰ μόσκου μυρωδιά κι ἁπλώνεταικαὶ τὸ φτωχὸ σπιτάκι πλημμυρίζεικάτι σὰ φάντασμα θολὸ κι ἀνέγγιχτοκι ὅπου περνᾷ σιγὰ τὸ κάθε ἀγγίζειὌξω βαρύ μονότονο ψιχάλισμαδέρνει τὴ στέγη μας καὶ τότε ἀντάματὰ πράματα ποὺ ἁγιάσανε τὰ χέρια σουἀρχίζουν ἕνα κλάμα καὶ ἕνα κλάμαΚι ἀπ᾿ τὴ γωνιὰ ὁ καλὸς τῆς Λήθης σύντροφοςτ᾿ ἀγαπημένο μας παλιὸ ρολόιτραγουδιστὴς τοῦ χρόνου κι αὐτὸς κλαίονταςρυθμίζει ἀργά φριχτά τὸ μοιρολόιSpring

Artist Odilon RedonCompletion Date 1883Style Symbolism

Δεμοιράκου Μαρία

21

ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΧΑΤΖΟΠΟΥΛΟΣΚι ὅταν φτάσῃ ἡ ἄνοιξη

Κι ὅταν φτάσῃ ἡ ἄνοιξηκι ἔρθουν τὰ πουλιὰκαὶ γυρίσουν τ᾿ ἄνθησὰν ἕναν καιρὸθὰ σὲ περιμένω

Κι ὅταν ἔρθῃ πάλικαὶ τὸ καλοκαίριμὲ τὸ μαϊστράλισὰν ἕναν καιρὸ θὰ σὲ περιμένω

Μὰ ὅταν τὸ φθινόπωροξαναφτάσῃ ὑγρὸκαὶ συννεφιασμένοθἄρθω νὰ σὲ βρῶδὲ θὰ περιμένω

Δεμοιράκου Μαρία

22

ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΧΑΤΖΟΠΟΥΛΟΣΠέρασες καὶ εἶχες στὰ μαλλιὰ

ῥόδα καὶ φῶς καὶ εἶχες στὸ χέρικρῖνα λευκὰ καὶ στάχια ἀπ᾿ τὸν ἀγρόκαὶ σὲ εἶδα καὶ εἶπα κι ἔφτασετὸ καλοκαίρι

Μὰ ἦρθες καὶ σκόρπισες τὰ στάχια στὸ νερότὰ ρόδα στὸν ἀέρακαὶ μὲ ἕνα κρίνο στάθηκες ὠχρήσὰ φθινοπώρου μέρα

(Βραδινοὶ θρύλοι)

Δεμοιράκου Μαρία

23

ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΧΑΤΖΟΠΟΥΛΟΣΚαὶ θαμπὸ ἦρθε τὸ βράδυ

Καὶ θαμπὸ ἦρθε τὸ βράδυκαὶ θλιμμένο καὶ ἀχνό-Σοῦ εἶναι ὁ πόνος μου χάδικι ἂς θαρρῇς δὲν πονῶ

Καὶ τὸ θρύλο σου λέεισιγαλὰ τοῦ βραδιοῦκαὶ τὸ λέει καὶ κλαίεισὰν ἀχὸς τραγουδιοῦ

σὰν καμπάνα ποὺ σπάζειμὲ ἀργὸ θρῆνο σιγόκαὶ στὸ δρόμο μὲ κράζεικαὶ σὲ κράζω κι ἐγώ

Venice

Artist John Henry TwachtmanCompletion Date c1878

Δεμοιράκου Μαρία

24

2 οι νεορομαντικοί ή νεοσυμβολιστές

Οι ποιητές που ακμάζουν την εποχή του μεσοπολέμου9 192030 όπως οι

Ρώμος Φιλύρας Ναπολέων Λαπαθιώτης Κώστας Καρυωτάκης Μαρία Πολυδούρη Μήτσος Παπανικολάου κά

Δεμοιράκου Μαρία

25

Νεοσυμβολισμός β ομάδα ποιητών Επιστροφή στο παρελθόν Απαισιοδοξία Κοσμοπολιτισμός Τάση φυγής Εκφραστική τόλμη από

άποψη μορφής Σπάζουν τα μέτρα και

τους ρυθμούς εισάγοντας πεζολογικά στοιχεία

Χαλαρώνουν την νοηματική συνοχή του στίχου

Εικόνες σκόρπιες φευγαλέες

Ατμόσφαιρα διάλυσης απόγνωσης

Γενικότερο αίσθημα κόπωσης από τη ζωή

Δεμοιράκου Μαρία

26

Τα παιδάκια που παίζουν στ ανοιξιάτικο δείλιndashμια ιαχή μακρυσμένηndashτ αεράκι που λόγια με των ρόδων τα χείληψιθυρίζει και μένει

τ ανοιχτά παραθύρια που ανασαίνουν την ώραη αδειανή κάμαρά μουένα τρένο που θα ρχεται από μια άγνωστη χώρατα χαμένα όνειρά μου

οι καμπάνες που σβήνουν και το βράδυ που πέφτειολοένα στην πόληστων ανθρώπων την όψη στ ουρανού τον καθρέφτηστη ζωή μου τώρα όληhellip

ΚΓ Καρυωτάκης Ποιήματα και πεζά Ερμής

Δεμοιράκου Μαρία

27

ΝΑΠΟΛΕΩΝ ΛΑΠΑΘΙΩΤΗΣ Μυστικό

Εἶναι ψυχὲς πλασμένες ἀπὸ μάρμαροκι ἄλλες ἀπὸ χαμόγελο εἴτε πόνοΕἶναι καὶ μιὰ πλασμένη ἀπὸ τριαντάφυλλαὅμως ἐκείνη δὲ τὴ φανερώνω

Πόσο ἡ καρδιά μου θά ῾τρεμε ἂν τὴν ἔλεγαΒάνω μία κλειδαριὰ γερὴ στὸ στόμαΤόσοι σοφοὶ ποὺ βρίσκονται τριγύρω μουκαὶ δὲ τὴ μάντεψε κανεὶς ἀκόμα

Εἶναι ψυχὲς πλασμένες ἀπὸ κρύσταλλοκι ἄλλες ψυχὲς μὲ κλάματα ἔχουν γίνειΕἶναι καὶ μιὰ πλασμένη ἀπὸ ροδόσταμομὰ δὲ θὰ σᾶς τὴ ῾πῶ ποτέ μου ῾κείνη

Ὅρκο ἔβαλα νὰ μὴ τὴ ῾πῶ ὡς τὸ τάφο μουμὰ πάλι ποιὸς ξέρει καμμιὰν ὥραΚάτι μοῦ καίει τὰ χείλη μου Καλύτερανὰ κλείσω τὸ τραγούδι μ᾿ ἀπὸ τώρα

Δεμοιράκου Μαρία

28

ΝΑΠΟΛΕΩΝ ΛΑΠΑΘΙΩΤΗΣ Ἐπεισόδιο Μάτι δειλὸ ποὺ σὲ κοιτάζει

βαθιά βουβὰ καὶ σκοτεινὰκι ἔτσι πιστά σὰ νὰ σοῦ τάζειΘὰ σ᾿ ἀγαπῶ παντοτινά

Ψηλό λιγνό τρελὸ γιὰ χάδιδουλεύει σ᾿ ἕνα μαγαζίΤὸ πῆρα ἕνα Σαββάτο βράδυκαὶ κοιμηθήκαμε μαζί

Η οικία Λαπαθιώτη

Δεμοιράκου Μαρία

29

ΝΑΠΟΛΕΩΝ ΛΑΠΑΘΙΩΤΗΣΣτὸ νυχτερινὸ κέντρο

Τώρα ποὺ παίζει τὸ βιολὶ κι ἔχουμε πιεῖ τόσο πολύποὺ μ᾿ ἕναν ἔρωτα τρελὸ σὰ νά ῾μαστε δεμένοισ᾿ ἕνα συντρόφεμα ζεστό βᾶνε ξανὰ νὰ ζαλιστῶμέσ᾿ στ᾿ ὄνειρό σου νὰ κλειστῶ Τὸ μόνο ποὺ μοῦ μένει

Γιατὶ ἂν λείψει τὸ κρασὶ κι φύγεις ἄξαφνα κι ἐσὺκαὶ βουβαθεῖ καὶ τὸ βιολὶ μὲ τὸ γλυκὸ βραχνᾶ τουμεσ᾿ στῆς καρδιᾶς μου τὸ κενό μεγάλο σὰ τὸν οὐρανόθ᾿ ἀκούσω πάλι τὸ βραχνὸ τραγούδι τοῦ θανάτου

Δεμοιράκου Μαρία

30

ΜΗΤΣΟΣ ΠΑΠΑΝΙΚΟΛΑΟΥ

ΧΑΜΕΝΗ ΑΓΑΠΗ Αν άλλοτε μrsquo αγάπησες κι αν πια Δε μrsquo αγαπάς

Με΄ς στην καρδιά μου η αγάπη σου πάντοτε η ίδια μένειΜrsquo αρκεί στη θλίψη νrsquo αγαπάς της βαρυχειμωνιάςΜιrsquo άνοιξη περασμένη

Και τώρα μάταια αν ποθώ τα θεία σου φιλιάΤην αγκαλιά σου αν έχασα και αν νοσταλγός σου μένωΣrsquo αυτό τον κόσμο πάντοτε ndashπικρή παρηγοριά-Μας μένει το χαμένο

Δεμοιράκου Μαρία

31

ΜΗΤΣΟΣ ΠΑΠΑΝΙΚΟΛΑΟΥ ndash ΝΑΠΟΛΕΩΝ ΛΑΠΑΘΙΩΤΗΣ

Δεμοιράκου Μαρία

32

ΜΗΤΣΟΣ ΠΑΠΑΝΙΚΟΛΑΟΥ ΜΕΣΑ ΣΤΗ ΒΟΥΗ ΤΟΥ ΔΡΟΜΟΥ

Μέσα στην βουή του δρόμουήταν να βρω το όνειρο μουνα το βρω και να το χάσωκι ούτε πια που θα το φτάσω

Μια στιγμή πέρασε μπρος μουκι ήταν η χαρά του κόσμουη χαρά που μας ματώνεισαν οι πιο μεγάλοι πόνοι

Πέρασε όπως περνούνεόσα δε θα ξαναρθούνε-πουλιά που χουν φτερουγίσεισύννεφα μέσα στη δύση

Κι άφησε στο πέρασμά του-πέρασμα ζωής θανάτου-στην καρδιά μου σα σφραγίδαώhellip την πεθαμένη ελπίδα

Μια ελπίδα πεθαμένηπου μας ζει και μας πεθαίνεικι όλα μας τραβάει δω κάτουως την πόρτα του θανάτου

Όνειρο γλυκό και ξένοκαι παντοτινά χαμένοσε κρατώ στο νου μου ακόμασαν τριαντάφυλλο στο στόμα

Όταν πέρασες με πήρεςκι όλες μου άνοιξες τις θύρεςμε το μαγικό κλειδί σουτου χαμένου παραδείσου

Δεμοιράκου Μαρία

33

ΡΩΜΟΣ ΦΙΛΥΡΑΣΟ Ρώμος Φιλύρας (1889-1942)

Ένας καταραμένος ποιητής της νεοελληνικής λογοτεχνίας όπως ο Καρυωτάκης και ο Λαπαθιώτης Για τον Φιλύρα η ποίηση ήταν το αντίδοτο για τον πόνο της ψυχής του το καταφύγιο στο οποίο δραπέτευε από τη ζοφερή και σκοτεινή πραγματικότητα Η ποίηση ήταν η θεραπεία της ψυχής του η φυγή στο όνειρο από την άρρωστη ατμόσφαιρα του Δρομοκαΐτειου Ψυχιατρείου όπου έζησε έγκλειστος από το 1927 έως το θάνατό του το 1942

Διάχυτη θλίψη και μελαγχολία ονειρική ατμόσφαιρα

καταφυγή στην ομορφιά και την αγνότητα της φύσης

εξιδανίκευση του έρωτα και της γυναίκας

μουσικότητα και μελωδικότητα στο στίχο

χρήση δικού του λεξιλογίου και κατασκευή λέξεων

εξομολογητικός χαμηλόφωνος τόνος του ποιητικού

υποκειμένου που ως εγώ και απευθύνεται στο εσύ είναι κάποια από τα χαρακτηριστικά της ποίησής του

Δεμοιράκου Μαρία

34

ΡΩΜΟΣ ΦΙΛΥΡΑΣΣτον Έρωτα

Έρωτα Έρωτα νιώθοντάς σενιώθω να περνά της ψυχής μου σκότοςη φωτεινή σου αχτίνακαι να γίνομαι όλοςένας παλμός

Ρέε ήρεμα ήρεμα μέσα μουκαι γίνου εσύ όλος ο εαυτός μουτόσο που να γίνω περήφανοςσαν Θεόςγιατί θα κλείνω εντός μου το μόνο Θεόγιατί θα είμαιο παλμός ο δικός σου

Δεμοιράκου Μαρία

35

ΡΩΜΟΣ ΦΙΛΥΡΑΣΈρωτας

Την πόρταν εμαντάλωσες κι ήρθες σιμά μου πάλιμούacuteσφιξες τα χέρια μου κι έγειρες το κεφάλι

να μου ειπείς τacuteανείπωτα που μόνο η νύχτα ξέρειμέσα στο τρισκόταδο της κάμαρας ω ταίρι

Κι είπαμε όλα τα κρυφά που και τα ρόδα λένεστο περβόλι τις βραδιές με λίγωμα και κλαίνε

Κι άπλωσες τα χέρια σου να μacuteαγκαλιάσεις πάλικι ήρθε το ιερό φιλί σαν τρόπαιο μες στην πάλη

(αacute δημοσ Απρ 1905)

Kiss Artist Vsevolod MaksymovychCompletion Date 1913

Δεμοιράκου Μαρία

36

Κ Π ΚΑΒΑΦΗΣ Τα κεριά Του μέλλοντος η μέρες στέκοντrsquo εμπροστά μας

σα μια σειρά κεράκια αναμένα mdashχρυσά ζεστά και ζωηρά κεράκια

Η περασμένες μέρες πίσω μένουνμια θλιβερή γραμμή κεριών σβυσμένωνmiddotτα πιο κοντά βγάζουν καπνόν ακόμηκρύα κεριά λυωμένα και κυρτά

Δεν θέλω να τα βλέπωmiddot με λυπεί η μορφή τωνκαι με λυπεί το πρώτο φως των να θυμούμαιΕμπρός κυττάζω τrsquo αναμένα μου κεριά

Δεν θέλω να γυρίσω να μη διω και φρίξωτι γρήγορα που η σκοτεινή γραμμή μακραίνειτι γρήγορα που τα σβυστά κεριά πληθαίνουν

  • Συμβολισμοσ
  • Slide 2
  • Slide 3
  • Slide 4
  • πού και πότε
  • ρομαντισμός και συμβολισμός
  • τι πιστεύουν οι συμβολιστές
  • αγαπημένες εικόνες του
  • αγαπημένα θέματα
  • η υποβλητικότητα και η μουσικότητα
  • ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΣΥΜΒΟΛΙΣΜΟΣ
  • 2 οι νεορομαντικοί ή νεοσυμβολιστές
  • γνωρίσματα συμβολισμού
  • Κωνσταντίνος Χατζόπουλος Ήρθεςσελ 449
  • λίγα στοιχεία για τον Χατζόπουλο (1868- 1920)
  • χαρακτηριστικά ποιήματος
  • Slide 17
  • Slide 18
  • θα αναζητήσω το ποίημα του Λάμπρου Πορφύρα Το θέατρο σελ 460
  • Λάμπροσ Πορφύρασ
  • Κωνσταντινοσ Χατζοπουλοσ
  • Κωνσταντινοσ χατζοπουλοσ
  • Κωνσταντινοσ χατζοπουλοσ (2)
  • 2 οι νεορομαντικοί ή νεοσυμβολιστές (2)
  • Νεοσυμβολισμός β ομάδα ποιητών
  • Slide 26
  • Ναπολεων λαπαθιωτησ
  • Ναπολεων λαπαθιωτησ (2)
  • Ναπολεων λαπαθιωτησ (3)
  • Μητσοσ παπανικολαου
  • Μητσοσ παπανικολαου ndash ναπολεων λαπαθιωτησ
  • Μητσοσ παπανικολαου μεσα στη βουη του δρομου
  • Ρωμοσ φιλυρασ
  • Ρωμοσ φιλυρασ (2)
  • Ρωμοσ φιλυρασ (3)
  • Κ π καβαφησ
Page 3: Ο Συμβολισμός

Δεμοιράκου Μαρία

3 Parlament in London

oil on canvas 81x92cm Musee dOrsay

Δεμοιράκου Μαρία

4

Twilight Veniceoil on canvas 1908Bridgestone Museum of Art Tokyo

Δεμοιράκου Μαρία

5

πού και πότε Το σπουδαιότερο

λογοτεχνικό γεγονός της εποχής του (τέλος 19ου αρχές 20ου αι)

Ξεκίνησε από τη Γαλλία κάτω από την επίδραση της φιλοσοφίας του υποσυνειδήτου συνδέεται με το κίνημα του παρνασσισμού ως προς την προσπάθεια αντικειμενικής απεικόνισης γεγονότων και φαινομένων και τη μορφική επεξεργασία χωρίς όμως την ψυχρότητα του

Δεμοιράκου Μαρία

6

ρομαντισμός και συμβολισμός

Αποτελεί επιστροφή στη ρομαντική ποίηση Συνδυάζει την εσωτερικότητα του ρομαντισμού χωρίς όμως τον στόμφο του Συνδέεται με τις θεωρίες του Poe που επηρέασαν έναν από τους τελευταίους ρομαντικούς τον Charles Baudelaίire (1821- 1867) Αυτός θεωρείται πατέρας του συμβολισμού στη Γαλλία και στην προσπάθεια του αυτή βρήκε μιμητές και άλλους laquoποιητές της παρακμήςraquo ή laquoκαταραμένους ποιητέςraquo όπως Malarme Verlaine Lautreamont Rimbaut Laforgue αλλά και συμβολιστές όπως τον Paul Valery

O όρος πρωτοχρησιμοποιήθηκε από τον Έλληνα ποιητή Jean Moreas (1856-1910)

Δεμοιράκου Μαρία

7

τι πιστεύουν οι συμβολιστές Ο σκοπός της τέχνης είναι συλλάβει και

να εκφράσει απόλυτες αλήθειες τις οποίες επιχειρεί να προσεγγίσει με έμμεσου τρόπους

Γι αυτό έγραφαν μεταφορικά με εικόνες και αντικείμενα με συμβολική έννοια

Έντονο το μεταφυσικό ή μυστικιστικό στοιχείο

Παρόν έντονα κι ο θάνατος Πίστευαν ότι η Τέχνη είναι το καταφύγιο

απέναντι στη σκληρότητα του κόσμου

Δεμοιράκου Μαρία

8

αγαπημένες εικόνες του

Ομίχλη Φεγγαρόφωτο Τρικυμισμένη θάλασσα Φθινόπωρο Λουλούδια Κεριά Νύχτα

Δεμοιράκου Μαρία

9

αγαπημένα θέματα Απαισιοδοξία Μελαγχολία Θλίψη Ανεκπλήρωτος

έρωτας Απώλεια Νοσταλγία Έρωτας

Δεμοιράκου Μαρία

10

η υποβλητικότητα και η μουσικότητα Υποβλητικότητα

επιτυγχάνεται όταν τα αντικείμενα δεν κατονομάζονται οι εικόνες είναι θολές ασαφείς και ακαθόριστες από τη διάθεση ρεμβασμού και ονειροπόλησης

την μελαγχολία

Μουσικότητα δημιουργείται από τη χρήση μουσικών ολιγοσύλλαβων λέξεωνφράσεωνστίχωντις επαναλήψεις τον μουσικό ρυθμό το μέτρο και την ομοιοκαταληξίαΕπαναλαμβανόμενα μοτίβα

Δεμοιράκου Μαρία

11

ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΣΥΜΒΟΛΙΣΜΟΣ

Διάρκεσε από το τέλος του 19ου αι έως το 1930 περίπου οπότε διαμορφώνεται η υπαρξιακή μεταφυσική ποίηση Διακρίνονται δυο ομάδες ποιητών συμβολιστών

1 Οι συμβολιστές οι ώριμοι ποιητές των αρχών του αιώνα Κωννος Χατζόπουλος Λάμπρος Πορφύρας Μιλτιάδης Μαλακάσης

Δεμοιράκου Μαρία

12

2 οι νεορομαντικοί ή νεοσυμβολιστές

Οι ποιητές που ακμάζουν την εποχή του μεσοπολέμου9 192030 όπως οι

Ρώμος Φιλύρας Ναπολέων Λαπαθιώτης Κώστας Καρυωτάκης Μαρία Πολυδούρη Μήτσος Παπανικολάου κά

Δεμοιράκου Μαρία

13

γνωρίσματα συμβολισμού

Η έμφαση στον εσωτερικό κόσμο του ανθρώπου

Η χρήση συμβόλων για την έκφραση ψυχικών καταστάσεων δηλαδή Τα αντικείμενα σχετίζονται με ψυχικές καταστάσεις

Μουσικότητα Αφθονία εκφραστικών μέσων (εικόνων μεταφορών

παρομοιώσεων κά) Διακριτική έκφραση συναισθημάτων Θολές κι ακαθόριστες εικόνες Κλίμα μελαγχολίας Ακολουθούν παραδοσιακά σχήματα και

ρυθμούς

Δεμοιράκου Μαρία

14

Κωνσταντίνος Χατζόπουλος Ήρθεςσελ 449 Ήρθεςmiddot και η μέρα ήταν χλωμή

και ήταν κρύο -ήρθες μα με απλωμένα τα πανιά

έμενε το πλοίο Ήρθεςmiddot

και τα πουλιά καθίσαν στα κλαδιάκαι κελαηδούσαν

και τα παράθυρα ήταν ανοιχτάκι άνθη σκορπούσαν

Ήρθεςmiddotαλλά τα φύλλα στα κλαδιά

ήταν μαδημένακαι ήταν τα σύννεφα σταχτιά

και κρεμασμένα Κι ήταν η θάλασσα χλωμή

και ήτανε κρύοmiddotκι όλοι κοιτάζανε χλωμοί

που με απλωμένα τα πανιάέμενε το πλοίο

Δεμοιράκου Μαρία

15

λίγα στοιχεία για τον Χατζόπουλο (1868- 1920)

Ανήκει στους καθαρά συμβολιστές ποιητές Τα ποιήματα του χαρακτηρίζονται από μια υποβλητική ατμόσφαιρα όπου κυριαρχεί ο ελεγειακός τόνος και ένας ακαθόριστος ποιητικός ρεμβασμός με θολές κι ακαθόριστες εικόνες στις οποίες κυριαρχεί η μουσικότητα

16

χαρακτηριστικά ποιήματος

Απουσία εννοιολογικού περιεχομένου Υποβλητικότητα κυριαρχεί η ασάφεια και η αοριστία

ως προς την ταυτότητα του προσωπου που ήρθε (β΄ ενικό πρόσωπο) και μέσα από θολές κι ακαθόριστες εικόνες ( θάλασσα χλωμή σύννεφα σταχτιά )

Κυριαρχεί ο ελεγειακός τόνος η μελαγχολία μια ακαθόριστη θλίψη χλωμή θάλασσα μαδημένα φύλλα χλωμοί σύννεφα σταχτιά και κρεμασμένα

Δεμοιράκου Μαρία

Δεμοιράκου Μαρία

17

Μουσικότητα που δημιουργείται από την μουσική ποιότητα των λέξεων την επανάληψη λέξεων (ήρθες χλωμήχλωμοί έμενε το πλοίο) το ιαμβικό μέτρο

18

χρήση συμβόλων για την έκφραση ψυχικών καταστάσεων όπως

Χλωμή μέρα μελαγχολία Το ακίνητο πλοίοαβεβαιότητα Τα πουλιά που κελαηδούν στα κλαδιά χαρά για την άφιξη

του αγαπημένου προσώπου Τα λουλούδια από τα ανοιχτά παράθυρα χαρά Τα μαδημένα φύλλα τα κρεμασμένα σταχτιά σύννεφα

θλίψη διάψευση απογοήτευση ματαίωση Χλωμή θάλασσα χλωμοί άνθρωποι θλίψη απογοήτευση

Δεμοιράκου Μαρία

19

θα αναζητήσω το ποίημα του Λάμπρου Πορφύρα Το θέατρο σελ 460 και θα βρω τα στοιχεία του συμβολισμού

Δεν ξέρω πώς να σου το ειπώ Μα ο δρόμος χθες το βράδυμες στη σταχτιά τη συννεφιά σα θέατρο είχε γίνειΜόλις φαινόταν η σκηνή στ ανάριο το σκοτάδικαι σα σκιές φαινόντανε μακριά μου οι θεατρίνοι

Τα σπίτια πέρα κι οι αυλές και τα κλωνάρια αντάμαέλεγες κι ήταν σκηνικά παλιά και ξεβαμμένακι εκείνοι έβγαιναν κι έπαιζαν τ αλλόκοτο τους δράμακι άκουγες βόγκους κι άκουγες και γέλια ευτυχισμένα

Εγώ δεν ξέρω Εβγαίνανε κι εσμίγαν κι επαγαίνανκι ήτανε μια παράσταση και θλιβερή κι ωραίαΚι έβγαινε Θε μου κι η νυχτιά καθώς επαρασταίνανέβγαινε Θε μου κι έριχνε τη μαύρη της αυλαία

Δεμοιράκου Μαρία

Δεμοιράκου Μαρία

20

ΛΆΜΠΡΟΣ ΠΟΡΦΎΡΑΣ Lacrimae rerum

Ἄμοιρη τὸ σπιτάκι μας ἐστοίχιωσενἀπὸ τὴν ὀμορφιά σου τὴν θλιμμένηστοὺς τοίχους στὸν καθρέφτη στὰ εἰκονίσματαἀπὸ τὴν ὀμορφιά σου κάτι μένειΚάτι σὰ μόσκου μυρωδιά κι ἁπλώνεταικαὶ τὸ φτωχὸ σπιτάκι πλημμυρίζεικάτι σὰ φάντασμα θολὸ κι ἀνέγγιχτοκι ὅπου περνᾷ σιγὰ τὸ κάθε ἀγγίζειὌξω βαρύ μονότονο ψιχάλισμαδέρνει τὴ στέγη μας καὶ τότε ἀντάματὰ πράματα ποὺ ἁγιάσανε τὰ χέρια σουἀρχίζουν ἕνα κλάμα καὶ ἕνα κλάμαΚι ἀπ᾿ τὴ γωνιὰ ὁ καλὸς τῆς Λήθης σύντροφοςτ᾿ ἀγαπημένο μας παλιὸ ρολόιτραγουδιστὴς τοῦ χρόνου κι αὐτὸς κλαίονταςρυθμίζει ἀργά φριχτά τὸ μοιρολόιSpring

Artist Odilon RedonCompletion Date 1883Style Symbolism

Δεμοιράκου Μαρία

21

ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΧΑΤΖΟΠΟΥΛΟΣΚι ὅταν φτάσῃ ἡ ἄνοιξη

Κι ὅταν φτάσῃ ἡ ἄνοιξηκι ἔρθουν τὰ πουλιὰκαὶ γυρίσουν τ᾿ ἄνθησὰν ἕναν καιρὸθὰ σὲ περιμένω

Κι ὅταν ἔρθῃ πάλικαὶ τὸ καλοκαίριμὲ τὸ μαϊστράλισὰν ἕναν καιρὸ θὰ σὲ περιμένω

Μὰ ὅταν τὸ φθινόπωροξαναφτάσῃ ὑγρὸκαὶ συννεφιασμένοθἄρθω νὰ σὲ βρῶδὲ θὰ περιμένω

Δεμοιράκου Μαρία

22

ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΧΑΤΖΟΠΟΥΛΟΣΠέρασες καὶ εἶχες στὰ μαλλιὰ

ῥόδα καὶ φῶς καὶ εἶχες στὸ χέρικρῖνα λευκὰ καὶ στάχια ἀπ᾿ τὸν ἀγρόκαὶ σὲ εἶδα καὶ εἶπα κι ἔφτασετὸ καλοκαίρι

Μὰ ἦρθες καὶ σκόρπισες τὰ στάχια στὸ νερότὰ ρόδα στὸν ἀέρακαὶ μὲ ἕνα κρίνο στάθηκες ὠχρήσὰ φθινοπώρου μέρα

(Βραδινοὶ θρύλοι)

Δεμοιράκου Μαρία

23

ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΧΑΤΖΟΠΟΥΛΟΣΚαὶ θαμπὸ ἦρθε τὸ βράδυ

Καὶ θαμπὸ ἦρθε τὸ βράδυκαὶ θλιμμένο καὶ ἀχνό-Σοῦ εἶναι ὁ πόνος μου χάδικι ἂς θαρρῇς δὲν πονῶ

Καὶ τὸ θρύλο σου λέεισιγαλὰ τοῦ βραδιοῦκαὶ τὸ λέει καὶ κλαίεισὰν ἀχὸς τραγουδιοῦ

σὰν καμπάνα ποὺ σπάζειμὲ ἀργὸ θρῆνο σιγόκαὶ στὸ δρόμο μὲ κράζεικαὶ σὲ κράζω κι ἐγώ

Venice

Artist John Henry TwachtmanCompletion Date c1878

Δεμοιράκου Μαρία

24

2 οι νεορομαντικοί ή νεοσυμβολιστές

Οι ποιητές που ακμάζουν την εποχή του μεσοπολέμου9 192030 όπως οι

Ρώμος Φιλύρας Ναπολέων Λαπαθιώτης Κώστας Καρυωτάκης Μαρία Πολυδούρη Μήτσος Παπανικολάου κά

Δεμοιράκου Μαρία

25

Νεοσυμβολισμός β ομάδα ποιητών Επιστροφή στο παρελθόν Απαισιοδοξία Κοσμοπολιτισμός Τάση φυγής Εκφραστική τόλμη από

άποψη μορφής Σπάζουν τα μέτρα και

τους ρυθμούς εισάγοντας πεζολογικά στοιχεία

Χαλαρώνουν την νοηματική συνοχή του στίχου

Εικόνες σκόρπιες φευγαλέες

Ατμόσφαιρα διάλυσης απόγνωσης

Γενικότερο αίσθημα κόπωσης από τη ζωή

Δεμοιράκου Μαρία

26

Τα παιδάκια που παίζουν στ ανοιξιάτικο δείλιndashμια ιαχή μακρυσμένηndashτ αεράκι που λόγια με των ρόδων τα χείληψιθυρίζει και μένει

τ ανοιχτά παραθύρια που ανασαίνουν την ώραη αδειανή κάμαρά μουένα τρένο που θα ρχεται από μια άγνωστη χώρατα χαμένα όνειρά μου

οι καμπάνες που σβήνουν και το βράδυ που πέφτειολοένα στην πόληστων ανθρώπων την όψη στ ουρανού τον καθρέφτηστη ζωή μου τώρα όληhellip

ΚΓ Καρυωτάκης Ποιήματα και πεζά Ερμής

Δεμοιράκου Μαρία

27

ΝΑΠΟΛΕΩΝ ΛΑΠΑΘΙΩΤΗΣ Μυστικό

Εἶναι ψυχὲς πλασμένες ἀπὸ μάρμαροκι ἄλλες ἀπὸ χαμόγελο εἴτε πόνοΕἶναι καὶ μιὰ πλασμένη ἀπὸ τριαντάφυλλαὅμως ἐκείνη δὲ τὴ φανερώνω

Πόσο ἡ καρδιά μου θά ῾τρεμε ἂν τὴν ἔλεγαΒάνω μία κλειδαριὰ γερὴ στὸ στόμαΤόσοι σοφοὶ ποὺ βρίσκονται τριγύρω μουκαὶ δὲ τὴ μάντεψε κανεὶς ἀκόμα

Εἶναι ψυχὲς πλασμένες ἀπὸ κρύσταλλοκι ἄλλες ψυχὲς μὲ κλάματα ἔχουν γίνειΕἶναι καὶ μιὰ πλασμένη ἀπὸ ροδόσταμομὰ δὲ θὰ σᾶς τὴ ῾πῶ ποτέ μου ῾κείνη

Ὅρκο ἔβαλα νὰ μὴ τὴ ῾πῶ ὡς τὸ τάφο μουμὰ πάλι ποιὸς ξέρει καμμιὰν ὥραΚάτι μοῦ καίει τὰ χείλη μου Καλύτερανὰ κλείσω τὸ τραγούδι μ᾿ ἀπὸ τώρα

Δεμοιράκου Μαρία

28

ΝΑΠΟΛΕΩΝ ΛΑΠΑΘΙΩΤΗΣ Ἐπεισόδιο Μάτι δειλὸ ποὺ σὲ κοιτάζει

βαθιά βουβὰ καὶ σκοτεινὰκι ἔτσι πιστά σὰ νὰ σοῦ τάζειΘὰ σ᾿ ἀγαπῶ παντοτινά

Ψηλό λιγνό τρελὸ γιὰ χάδιδουλεύει σ᾿ ἕνα μαγαζίΤὸ πῆρα ἕνα Σαββάτο βράδυκαὶ κοιμηθήκαμε μαζί

Η οικία Λαπαθιώτη

Δεμοιράκου Μαρία

29

ΝΑΠΟΛΕΩΝ ΛΑΠΑΘΙΩΤΗΣΣτὸ νυχτερινὸ κέντρο

Τώρα ποὺ παίζει τὸ βιολὶ κι ἔχουμε πιεῖ τόσο πολύποὺ μ᾿ ἕναν ἔρωτα τρελὸ σὰ νά ῾μαστε δεμένοισ᾿ ἕνα συντρόφεμα ζεστό βᾶνε ξανὰ νὰ ζαλιστῶμέσ᾿ στ᾿ ὄνειρό σου νὰ κλειστῶ Τὸ μόνο ποὺ μοῦ μένει

Γιατὶ ἂν λείψει τὸ κρασὶ κι φύγεις ἄξαφνα κι ἐσὺκαὶ βουβαθεῖ καὶ τὸ βιολὶ μὲ τὸ γλυκὸ βραχνᾶ τουμεσ᾿ στῆς καρδιᾶς μου τὸ κενό μεγάλο σὰ τὸν οὐρανόθ᾿ ἀκούσω πάλι τὸ βραχνὸ τραγούδι τοῦ θανάτου

Δεμοιράκου Μαρία

30

ΜΗΤΣΟΣ ΠΑΠΑΝΙΚΟΛΑΟΥ

ΧΑΜΕΝΗ ΑΓΑΠΗ Αν άλλοτε μrsquo αγάπησες κι αν πια Δε μrsquo αγαπάς

Με΄ς στην καρδιά μου η αγάπη σου πάντοτε η ίδια μένειΜrsquo αρκεί στη θλίψη νrsquo αγαπάς της βαρυχειμωνιάςΜιrsquo άνοιξη περασμένη

Και τώρα μάταια αν ποθώ τα θεία σου φιλιάΤην αγκαλιά σου αν έχασα και αν νοσταλγός σου μένωΣrsquo αυτό τον κόσμο πάντοτε ndashπικρή παρηγοριά-Μας μένει το χαμένο

Δεμοιράκου Μαρία

31

ΜΗΤΣΟΣ ΠΑΠΑΝΙΚΟΛΑΟΥ ndash ΝΑΠΟΛΕΩΝ ΛΑΠΑΘΙΩΤΗΣ

Δεμοιράκου Μαρία

32

ΜΗΤΣΟΣ ΠΑΠΑΝΙΚΟΛΑΟΥ ΜΕΣΑ ΣΤΗ ΒΟΥΗ ΤΟΥ ΔΡΟΜΟΥ

Μέσα στην βουή του δρόμουήταν να βρω το όνειρο μουνα το βρω και να το χάσωκι ούτε πια που θα το φτάσω

Μια στιγμή πέρασε μπρος μουκι ήταν η χαρά του κόσμουη χαρά που μας ματώνεισαν οι πιο μεγάλοι πόνοι

Πέρασε όπως περνούνεόσα δε θα ξαναρθούνε-πουλιά που χουν φτερουγίσεισύννεφα μέσα στη δύση

Κι άφησε στο πέρασμά του-πέρασμα ζωής θανάτου-στην καρδιά μου σα σφραγίδαώhellip την πεθαμένη ελπίδα

Μια ελπίδα πεθαμένηπου μας ζει και μας πεθαίνεικι όλα μας τραβάει δω κάτουως την πόρτα του θανάτου

Όνειρο γλυκό και ξένοκαι παντοτινά χαμένοσε κρατώ στο νου μου ακόμασαν τριαντάφυλλο στο στόμα

Όταν πέρασες με πήρεςκι όλες μου άνοιξες τις θύρεςμε το μαγικό κλειδί σουτου χαμένου παραδείσου

Δεμοιράκου Μαρία

33

ΡΩΜΟΣ ΦΙΛΥΡΑΣΟ Ρώμος Φιλύρας (1889-1942)

Ένας καταραμένος ποιητής της νεοελληνικής λογοτεχνίας όπως ο Καρυωτάκης και ο Λαπαθιώτης Για τον Φιλύρα η ποίηση ήταν το αντίδοτο για τον πόνο της ψυχής του το καταφύγιο στο οποίο δραπέτευε από τη ζοφερή και σκοτεινή πραγματικότητα Η ποίηση ήταν η θεραπεία της ψυχής του η φυγή στο όνειρο από την άρρωστη ατμόσφαιρα του Δρομοκαΐτειου Ψυχιατρείου όπου έζησε έγκλειστος από το 1927 έως το θάνατό του το 1942

Διάχυτη θλίψη και μελαγχολία ονειρική ατμόσφαιρα

καταφυγή στην ομορφιά και την αγνότητα της φύσης

εξιδανίκευση του έρωτα και της γυναίκας

μουσικότητα και μελωδικότητα στο στίχο

χρήση δικού του λεξιλογίου και κατασκευή λέξεων

εξομολογητικός χαμηλόφωνος τόνος του ποιητικού

υποκειμένου που ως εγώ και απευθύνεται στο εσύ είναι κάποια από τα χαρακτηριστικά της ποίησής του

Δεμοιράκου Μαρία

34

ΡΩΜΟΣ ΦΙΛΥΡΑΣΣτον Έρωτα

Έρωτα Έρωτα νιώθοντάς σενιώθω να περνά της ψυχής μου σκότοςη φωτεινή σου αχτίνακαι να γίνομαι όλοςένας παλμός

Ρέε ήρεμα ήρεμα μέσα μουκαι γίνου εσύ όλος ο εαυτός μουτόσο που να γίνω περήφανοςσαν Θεόςγιατί θα κλείνω εντός μου το μόνο Θεόγιατί θα είμαιο παλμός ο δικός σου

Δεμοιράκου Μαρία

35

ΡΩΜΟΣ ΦΙΛΥΡΑΣΈρωτας

Την πόρταν εμαντάλωσες κι ήρθες σιμά μου πάλιμούacuteσφιξες τα χέρια μου κι έγειρες το κεφάλι

να μου ειπείς τacuteανείπωτα που μόνο η νύχτα ξέρειμέσα στο τρισκόταδο της κάμαρας ω ταίρι

Κι είπαμε όλα τα κρυφά που και τα ρόδα λένεστο περβόλι τις βραδιές με λίγωμα και κλαίνε

Κι άπλωσες τα χέρια σου να μacuteαγκαλιάσεις πάλικι ήρθε το ιερό φιλί σαν τρόπαιο μες στην πάλη

(αacute δημοσ Απρ 1905)

Kiss Artist Vsevolod MaksymovychCompletion Date 1913

Δεμοιράκου Μαρία

36

Κ Π ΚΑΒΑΦΗΣ Τα κεριά Του μέλλοντος η μέρες στέκοντrsquo εμπροστά μας

σα μια σειρά κεράκια αναμένα mdashχρυσά ζεστά και ζωηρά κεράκια

Η περασμένες μέρες πίσω μένουνμια θλιβερή γραμμή κεριών σβυσμένωνmiddotτα πιο κοντά βγάζουν καπνόν ακόμηκρύα κεριά λυωμένα και κυρτά

Δεν θέλω να τα βλέπωmiddot με λυπεί η μορφή τωνκαι με λυπεί το πρώτο φως των να θυμούμαιΕμπρός κυττάζω τrsquo αναμένα μου κεριά

Δεν θέλω να γυρίσω να μη διω και φρίξωτι γρήγορα που η σκοτεινή γραμμή μακραίνειτι γρήγορα που τα σβυστά κεριά πληθαίνουν

  • Συμβολισμοσ
  • Slide 2
  • Slide 3
  • Slide 4
  • πού και πότε
  • ρομαντισμός και συμβολισμός
  • τι πιστεύουν οι συμβολιστές
  • αγαπημένες εικόνες του
  • αγαπημένα θέματα
  • η υποβλητικότητα και η μουσικότητα
  • ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΣΥΜΒΟΛΙΣΜΟΣ
  • 2 οι νεορομαντικοί ή νεοσυμβολιστές
  • γνωρίσματα συμβολισμού
  • Κωνσταντίνος Χατζόπουλος Ήρθεςσελ 449
  • λίγα στοιχεία για τον Χατζόπουλο (1868- 1920)
  • χαρακτηριστικά ποιήματος
  • Slide 17
  • Slide 18
  • θα αναζητήσω το ποίημα του Λάμπρου Πορφύρα Το θέατρο σελ 460
  • Λάμπροσ Πορφύρασ
  • Κωνσταντινοσ Χατζοπουλοσ
  • Κωνσταντινοσ χατζοπουλοσ
  • Κωνσταντινοσ χατζοπουλοσ (2)
  • 2 οι νεορομαντικοί ή νεοσυμβολιστές (2)
  • Νεοσυμβολισμός β ομάδα ποιητών
  • Slide 26
  • Ναπολεων λαπαθιωτησ
  • Ναπολεων λαπαθιωτησ (2)
  • Ναπολεων λαπαθιωτησ (3)
  • Μητσοσ παπανικολαου
  • Μητσοσ παπανικολαου ndash ναπολεων λαπαθιωτησ
  • Μητσοσ παπανικολαου μεσα στη βουη του δρομου
  • Ρωμοσ φιλυρασ
  • Ρωμοσ φιλυρασ (2)
  • Ρωμοσ φιλυρασ (3)
  • Κ π καβαφησ
Page 4: Ο Συμβολισμός

Δεμοιράκου Μαρία

4

Twilight Veniceoil on canvas 1908Bridgestone Museum of Art Tokyo

Δεμοιράκου Μαρία

5

πού και πότε Το σπουδαιότερο

λογοτεχνικό γεγονός της εποχής του (τέλος 19ου αρχές 20ου αι)

Ξεκίνησε από τη Γαλλία κάτω από την επίδραση της φιλοσοφίας του υποσυνειδήτου συνδέεται με το κίνημα του παρνασσισμού ως προς την προσπάθεια αντικειμενικής απεικόνισης γεγονότων και φαινομένων και τη μορφική επεξεργασία χωρίς όμως την ψυχρότητα του

Δεμοιράκου Μαρία

6

ρομαντισμός και συμβολισμός

Αποτελεί επιστροφή στη ρομαντική ποίηση Συνδυάζει την εσωτερικότητα του ρομαντισμού χωρίς όμως τον στόμφο του Συνδέεται με τις θεωρίες του Poe που επηρέασαν έναν από τους τελευταίους ρομαντικούς τον Charles Baudelaίire (1821- 1867) Αυτός θεωρείται πατέρας του συμβολισμού στη Γαλλία και στην προσπάθεια του αυτή βρήκε μιμητές και άλλους laquoποιητές της παρακμήςraquo ή laquoκαταραμένους ποιητέςraquo όπως Malarme Verlaine Lautreamont Rimbaut Laforgue αλλά και συμβολιστές όπως τον Paul Valery

O όρος πρωτοχρησιμοποιήθηκε από τον Έλληνα ποιητή Jean Moreas (1856-1910)

Δεμοιράκου Μαρία

7

τι πιστεύουν οι συμβολιστές Ο σκοπός της τέχνης είναι συλλάβει και

να εκφράσει απόλυτες αλήθειες τις οποίες επιχειρεί να προσεγγίσει με έμμεσου τρόπους

Γι αυτό έγραφαν μεταφορικά με εικόνες και αντικείμενα με συμβολική έννοια

Έντονο το μεταφυσικό ή μυστικιστικό στοιχείο

Παρόν έντονα κι ο θάνατος Πίστευαν ότι η Τέχνη είναι το καταφύγιο

απέναντι στη σκληρότητα του κόσμου

Δεμοιράκου Μαρία

8

αγαπημένες εικόνες του

Ομίχλη Φεγγαρόφωτο Τρικυμισμένη θάλασσα Φθινόπωρο Λουλούδια Κεριά Νύχτα

Δεμοιράκου Μαρία

9

αγαπημένα θέματα Απαισιοδοξία Μελαγχολία Θλίψη Ανεκπλήρωτος

έρωτας Απώλεια Νοσταλγία Έρωτας

Δεμοιράκου Μαρία

10

η υποβλητικότητα και η μουσικότητα Υποβλητικότητα

επιτυγχάνεται όταν τα αντικείμενα δεν κατονομάζονται οι εικόνες είναι θολές ασαφείς και ακαθόριστες από τη διάθεση ρεμβασμού και ονειροπόλησης

την μελαγχολία

Μουσικότητα δημιουργείται από τη χρήση μουσικών ολιγοσύλλαβων λέξεωνφράσεωνστίχωντις επαναλήψεις τον μουσικό ρυθμό το μέτρο και την ομοιοκαταληξίαΕπαναλαμβανόμενα μοτίβα

Δεμοιράκου Μαρία

11

ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΣΥΜΒΟΛΙΣΜΟΣ

Διάρκεσε από το τέλος του 19ου αι έως το 1930 περίπου οπότε διαμορφώνεται η υπαρξιακή μεταφυσική ποίηση Διακρίνονται δυο ομάδες ποιητών συμβολιστών

1 Οι συμβολιστές οι ώριμοι ποιητές των αρχών του αιώνα Κωννος Χατζόπουλος Λάμπρος Πορφύρας Μιλτιάδης Μαλακάσης

Δεμοιράκου Μαρία

12

2 οι νεορομαντικοί ή νεοσυμβολιστές

Οι ποιητές που ακμάζουν την εποχή του μεσοπολέμου9 192030 όπως οι

Ρώμος Φιλύρας Ναπολέων Λαπαθιώτης Κώστας Καρυωτάκης Μαρία Πολυδούρη Μήτσος Παπανικολάου κά

Δεμοιράκου Μαρία

13

γνωρίσματα συμβολισμού

Η έμφαση στον εσωτερικό κόσμο του ανθρώπου

Η χρήση συμβόλων για την έκφραση ψυχικών καταστάσεων δηλαδή Τα αντικείμενα σχετίζονται με ψυχικές καταστάσεις

Μουσικότητα Αφθονία εκφραστικών μέσων (εικόνων μεταφορών

παρομοιώσεων κά) Διακριτική έκφραση συναισθημάτων Θολές κι ακαθόριστες εικόνες Κλίμα μελαγχολίας Ακολουθούν παραδοσιακά σχήματα και

ρυθμούς

Δεμοιράκου Μαρία

14

Κωνσταντίνος Χατζόπουλος Ήρθεςσελ 449 Ήρθεςmiddot και η μέρα ήταν χλωμή

και ήταν κρύο -ήρθες μα με απλωμένα τα πανιά

έμενε το πλοίο Ήρθεςmiddot

και τα πουλιά καθίσαν στα κλαδιάκαι κελαηδούσαν

και τα παράθυρα ήταν ανοιχτάκι άνθη σκορπούσαν

Ήρθεςmiddotαλλά τα φύλλα στα κλαδιά

ήταν μαδημένακαι ήταν τα σύννεφα σταχτιά

και κρεμασμένα Κι ήταν η θάλασσα χλωμή

και ήτανε κρύοmiddotκι όλοι κοιτάζανε χλωμοί

που με απλωμένα τα πανιάέμενε το πλοίο

Δεμοιράκου Μαρία

15

λίγα στοιχεία για τον Χατζόπουλο (1868- 1920)

Ανήκει στους καθαρά συμβολιστές ποιητές Τα ποιήματα του χαρακτηρίζονται από μια υποβλητική ατμόσφαιρα όπου κυριαρχεί ο ελεγειακός τόνος και ένας ακαθόριστος ποιητικός ρεμβασμός με θολές κι ακαθόριστες εικόνες στις οποίες κυριαρχεί η μουσικότητα

16

χαρακτηριστικά ποιήματος

Απουσία εννοιολογικού περιεχομένου Υποβλητικότητα κυριαρχεί η ασάφεια και η αοριστία

ως προς την ταυτότητα του προσωπου που ήρθε (β΄ ενικό πρόσωπο) και μέσα από θολές κι ακαθόριστες εικόνες ( θάλασσα χλωμή σύννεφα σταχτιά )

Κυριαρχεί ο ελεγειακός τόνος η μελαγχολία μια ακαθόριστη θλίψη χλωμή θάλασσα μαδημένα φύλλα χλωμοί σύννεφα σταχτιά και κρεμασμένα

Δεμοιράκου Μαρία

Δεμοιράκου Μαρία

17

Μουσικότητα που δημιουργείται από την μουσική ποιότητα των λέξεων την επανάληψη λέξεων (ήρθες χλωμήχλωμοί έμενε το πλοίο) το ιαμβικό μέτρο

18

χρήση συμβόλων για την έκφραση ψυχικών καταστάσεων όπως

Χλωμή μέρα μελαγχολία Το ακίνητο πλοίοαβεβαιότητα Τα πουλιά που κελαηδούν στα κλαδιά χαρά για την άφιξη

του αγαπημένου προσώπου Τα λουλούδια από τα ανοιχτά παράθυρα χαρά Τα μαδημένα φύλλα τα κρεμασμένα σταχτιά σύννεφα

θλίψη διάψευση απογοήτευση ματαίωση Χλωμή θάλασσα χλωμοί άνθρωποι θλίψη απογοήτευση

Δεμοιράκου Μαρία

19

θα αναζητήσω το ποίημα του Λάμπρου Πορφύρα Το θέατρο σελ 460 και θα βρω τα στοιχεία του συμβολισμού

Δεν ξέρω πώς να σου το ειπώ Μα ο δρόμος χθες το βράδυμες στη σταχτιά τη συννεφιά σα θέατρο είχε γίνειΜόλις φαινόταν η σκηνή στ ανάριο το σκοτάδικαι σα σκιές φαινόντανε μακριά μου οι θεατρίνοι

Τα σπίτια πέρα κι οι αυλές και τα κλωνάρια αντάμαέλεγες κι ήταν σκηνικά παλιά και ξεβαμμένακι εκείνοι έβγαιναν κι έπαιζαν τ αλλόκοτο τους δράμακι άκουγες βόγκους κι άκουγες και γέλια ευτυχισμένα

Εγώ δεν ξέρω Εβγαίνανε κι εσμίγαν κι επαγαίνανκι ήτανε μια παράσταση και θλιβερή κι ωραίαΚι έβγαινε Θε μου κι η νυχτιά καθώς επαρασταίνανέβγαινε Θε μου κι έριχνε τη μαύρη της αυλαία

Δεμοιράκου Μαρία

Δεμοιράκου Μαρία

20

ΛΆΜΠΡΟΣ ΠΟΡΦΎΡΑΣ Lacrimae rerum

Ἄμοιρη τὸ σπιτάκι μας ἐστοίχιωσενἀπὸ τὴν ὀμορφιά σου τὴν θλιμμένηστοὺς τοίχους στὸν καθρέφτη στὰ εἰκονίσματαἀπὸ τὴν ὀμορφιά σου κάτι μένειΚάτι σὰ μόσκου μυρωδιά κι ἁπλώνεταικαὶ τὸ φτωχὸ σπιτάκι πλημμυρίζεικάτι σὰ φάντασμα θολὸ κι ἀνέγγιχτοκι ὅπου περνᾷ σιγὰ τὸ κάθε ἀγγίζειὌξω βαρύ μονότονο ψιχάλισμαδέρνει τὴ στέγη μας καὶ τότε ἀντάματὰ πράματα ποὺ ἁγιάσανε τὰ χέρια σουἀρχίζουν ἕνα κλάμα καὶ ἕνα κλάμαΚι ἀπ᾿ τὴ γωνιὰ ὁ καλὸς τῆς Λήθης σύντροφοςτ᾿ ἀγαπημένο μας παλιὸ ρολόιτραγουδιστὴς τοῦ χρόνου κι αὐτὸς κλαίονταςρυθμίζει ἀργά φριχτά τὸ μοιρολόιSpring

Artist Odilon RedonCompletion Date 1883Style Symbolism

Δεμοιράκου Μαρία

21

ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΧΑΤΖΟΠΟΥΛΟΣΚι ὅταν φτάσῃ ἡ ἄνοιξη

Κι ὅταν φτάσῃ ἡ ἄνοιξηκι ἔρθουν τὰ πουλιὰκαὶ γυρίσουν τ᾿ ἄνθησὰν ἕναν καιρὸθὰ σὲ περιμένω

Κι ὅταν ἔρθῃ πάλικαὶ τὸ καλοκαίριμὲ τὸ μαϊστράλισὰν ἕναν καιρὸ θὰ σὲ περιμένω

Μὰ ὅταν τὸ φθινόπωροξαναφτάσῃ ὑγρὸκαὶ συννεφιασμένοθἄρθω νὰ σὲ βρῶδὲ θὰ περιμένω

Δεμοιράκου Μαρία

22

ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΧΑΤΖΟΠΟΥΛΟΣΠέρασες καὶ εἶχες στὰ μαλλιὰ

ῥόδα καὶ φῶς καὶ εἶχες στὸ χέρικρῖνα λευκὰ καὶ στάχια ἀπ᾿ τὸν ἀγρόκαὶ σὲ εἶδα καὶ εἶπα κι ἔφτασετὸ καλοκαίρι

Μὰ ἦρθες καὶ σκόρπισες τὰ στάχια στὸ νερότὰ ρόδα στὸν ἀέρακαὶ μὲ ἕνα κρίνο στάθηκες ὠχρήσὰ φθινοπώρου μέρα

(Βραδινοὶ θρύλοι)

Δεμοιράκου Μαρία

23

ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΧΑΤΖΟΠΟΥΛΟΣΚαὶ θαμπὸ ἦρθε τὸ βράδυ

Καὶ θαμπὸ ἦρθε τὸ βράδυκαὶ θλιμμένο καὶ ἀχνό-Σοῦ εἶναι ὁ πόνος μου χάδικι ἂς θαρρῇς δὲν πονῶ

Καὶ τὸ θρύλο σου λέεισιγαλὰ τοῦ βραδιοῦκαὶ τὸ λέει καὶ κλαίεισὰν ἀχὸς τραγουδιοῦ

σὰν καμπάνα ποὺ σπάζειμὲ ἀργὸ θρῆνο σιγόκαὶ στὸ δρόμο μὲ κράζεικαὶ σὲ κράζω κι ἐγώ

Venice

Artist John Henry TwachtmanCompletion Date c1878

Δεμοιράκου Μαρία

24

2 οι νεορομαντικοί ή νεοσυμβολιστές

Οι ποιητές που ακμάζουν την εποχή του μεσοπολέμου9 192030 όπως οι

Ρώμος Φιλύρας Ναπολέων Λαπαθιώτης Κώστας Καρυωτάκης Μαρία Πολυδούρη Μήτσος Παπανικολάου κά

Δεμοιράκου Μαρία

25

Νεοσυμβολισμός β ομάδα ποιητών Επιστροφή στο παρελθόν Απαισιοδοξία Κοσμοπολιτισμός Τάση φυγής Εκφραστική τόλμη από

άποψη μορφής Σπάζουν τα μέτρα και

τους ρυθμούς εισάγοντας πεζολογικά στοιχεία

Χαλαρώνουν την νοηματική συνοχή του στίχου

Εικόνες σκόρπιες φευγαλέες

Ατμόσφαιρα διάλυσης απόγνωσης

Γενικότερο αίσθημα κόπωσης από τη ζωή

Δεμοιράκου Μαρία

26

Τα παιδάκια που παίζουν στ ανοιξιάτικο δείλιndashμια ιαχή μακρυσμένηndashτ αεράκι που λόγια με των ρόδων τα χείληψιθυρίζει και μένει

τ ανοιχτά παραθύρια που ανασαίνουν την ώραη αδειανή κάμαρά μουένα τρένο που θα ρχεται από μια άγνωστη χώρατα χαμένα όνειρά μου

οι καμπάνες που σβήνουν και το βράδυ που πέφτειολοένα στην πόληστων ανθρώπων την όψη στ ουρανού τον καθρέφτηστη ζωή μου τώρα όληhellip

ΚΓ Καρυωτάκης Ποιήματα και πεζά Ερμής

Δεμοιράκου Μαρία

27

ΝΑΠΟΛΕΩΝ ΛΑΠΑΘΙΩΤΗΣ Μυστικό

Εἶναι ψυχὲς πλασμένες ἀπὸ μάρμαροκι ἄλλες ἀπὸ χαμόγελο εἴτε πόνοΕἶναι καὶ μιὰ πλασμένη ἀπὸ τριαντάφυλλαὅμως ἐκείνη δὲ τὴ φανερώνω

Πόσο ἡ καρδιά μου θά ῾τρεμε ἂν τὴν ἔλεγαΒάνω μία κλειδαριὰ γερὴ στὸ στόμαΤόσοι σοφοὶ ποὺ βρίσκονται τριγύρω μουκαὶ δὲ τὴ μάντεψε κανεὶς ἀκόμα

Εἶναι ψυχὲς πλασμένες ἀπὸ κρύσταλλοκι ἄλλες ψυχὲς μὲ κλάματα ἔχουν γίνειΕἶναι καὶ μιὰ πλασμένη ἀπὸ ροδόσταμομὰ δὲ θὰ σᾶς τὴ ῾πῶ ποτέ μου ῾κείνη

Ὅρκο ἔβαλα νὰ μὴ τὴ ῾πῶ ὡς τὸ τάφο μουμὰ πάλι ποιὸς ξέρει καμμιὰν ὥραΚάτι μοῦ καίει τὰ χείλη μου Καλύτερανὰ κλείσω τὸ τραγούδι μ᾿ ἀπὸ τώρα

Δεμοιράκου Μαρία

28

ΝΑΠΟΛΕΩΝ ΛΑΠΑΘΙΩΤΗΣ Ἐπεισόδιο Μάτι δειλὸ ποὺ σὲ κοιτάζει

βαθιά βουβὰ καὶ σκοτεινὰκι ἔτσι πιστά σὰ νὰ σοῦ τάζειΘὰ σ᾿ ἀγαπῶ παντοτινά

Ψηλό λιγνό τρελὸ γιὰ χάδιδουλεύει σ᾿ ἕνα μαγαζίΤὸ πῆρα ἕνα Σαββάτο βράδυκαὶ κοιμηθήκαμε μαζί

Η οικία Λαπαθιώτη

Δεμοιράκου Μαρία

29

ΝΑΠΟΛΕΩΝ ΛΑΠΑΘΙΩΤΗΣΣτὸ νυχτερινὸ κέντρο

Τώρα ποὺ παίζει τὸ βιολὶ κι ἔχουμε πιεῖ τόσο πολύποὺ μ᾿ ἕναν ἔρωτα τρελὸ σὰ νά ῾μαστε δεμένοισ᾿ ἕνα συντρόφεμα ζεστό βᾶνε ξανὰ νὰ ζαλιστῶμέσ᾿ στ᾿ ὄνειρό σου νὰ κλειστῶ Τὸ μόνο ποὺ μοῦ μένει

Γιατὶ ἂν λείψει τὸ κρασὶ κι φύγεις ἄξαφνα κι ἐσὺκαὶ βουβαθεῖ καὶ τὸ βιολὶ μὲ τὸ γλυκὸ βραχνᾶ τουμεσ᾿ στῆς καρδιᾶς μου τὸ κενό μεγάλο σὰ τὸν οὐρανόθ᾿ ἀκούσω πάλι τὸ βραχνὸ τραγούδι τοῦ θανάτου

Δεμοιράκου Μαρία

30

ΜΗΤΣΟΣ ΠΑΠΑΝΙΚΟΛΑΟΥ

ΧΑΜΕΝΗ ΑΓΑΠΗ Αν άλλοτε μrsquo αγάπησες κι αν πια Δε μrsquo αγαπάς

Με΄ς στην καρδιά μου η αγάπη σου πάντοτε η ίδια μένειΜrsquo αρκεί στη θλίψη νrsquo αγαπάς της βαρυχειμωνιάςΜιrsquo άνοιξη περασμένη

Και τώρα μάταια αν ποθώ τα θεία σου φιλιάΤην αγκαλιά σου αν έχασα και αν νοσταλγός σου μένωΣrsquo αυτό τον κόσμο πάντοτε ndashπικρή παρηγοριά-Μας μένει το χαμένο

Δεμοιράκου Μαρία

31

ΜΗΤΣΟΣ ΠΑΠΑΝΙΚΟΛΑΟΥ ndash ΝΑΠΟΛΕΩΝ ΛΑΠΑΘΙΩΤΗΣ

Δεμοιράκου Μαρία

32

ΜΗΤΣΟΣ ΠΑΠΑΝΙΚΟΛΑΟΥ ΜΕΣΑ ΣΤΗ ΒΟΥΗ ΤΟΥ ΔΡΟΜΟΥ

Μέσα στην βουή του δρόμουήταν να βρω το όνειρο μουνα το βρω και να το χάσωκι ούτε πια που θα το φτάσω

Μια στιγμή πέρασε μπρος μουκι ήταν η χαρά του κόσμουη χαρά που μας ματώνεισαν οι πιο μεγάλοι πόνοι

Πέρασε όπως περνούνεόσα δε θα ξαναρθούνε-πουλιά που χουν φτερουγίσεισύννεφα μέσα στη δύση

Κι άφησε στο πέρασμά του-πέρασμα ζωής θανάτου-στην καρδιά μου σα σφραγίδαώhellip την πεθαμένη ελπίδα

Μια ελπίδα πεθαμένηπου μας ζει και μας πεθαίνεικι όλα μας τραβάει δω κάτουως την πόρτα του θανάτου

Όνειρο γλυκό και ξένοκαι παντοτινά χαμένοσε κρατώ στο νου μου ακόμασαν τριαντάφυλλο στο στόμα

Όταν πέρασες με πήρεςκι όλες μου άνοιξες τις θύρεςμε το μαγικό κλειδί σουτου χαμένου παραδείσου

Δεμοιράκου Μαρία

33

ΡΩΜΟΣ ΦΙΛΥΡΑΣΟ Ρώμος Φιλύρας (1889-1942)

Ένας καταραμένος ποιητής της νεοελληνικής λογοτεχνίας όπως ο Καρυωτάκης και ο Λαπαθιώτης Για τον Φιλύρα η ποίηση ήταν το αντίδοτο για τον πόνο της ψυχής του το καταφύγιο στο οποίο δραπέτευε από τη ζοφερή και σκοτεινή πραγματικότητα Η ποίηση ήταν η θεραπεία της ψυχής του η φυγή στο όνειρο από την άρρωστη ατμόσφαιρα του Δρομοκαΐτειου Ψυχιατρείου όπου έζησε έγκλειστος από το 1927 έως το θάνατό του το 1942

Διάχυτη θλίψη και μελαγχολία ονειρική ατμόσφαιρα

καταφυγή στην ομορφιά και την αγνότητα της φύσης

εξιδανίκευση του έρωτα και της γυναίκας

μουσικότητα και μελωδικότητα στο στίχο

χρήση δικού του λεξιλογίου και κατασκευή λέξεων

εξομολογητικός χαμηλόφωνος τόνος του ποιητικού

υποκειμένου που ως εγώ και απευθύνεται στο εσύ είναι κάποια από τα χαρακτηριστικά της ποίησής του

Δεμοιράκου Μαρία

34

ΡΩΜΟΣ ΦΙΛΥΡΑΣΣτον Έρωτα

Έρωτα Έρωτα νιώθοντάς σενιώθω να περνά της ψυχής μου σκότοςη φωτεινή σου αχτίνακαι να γίνομαι όλοςένας παλμός

Ρέε ήρεμα ήρεμα μέσα μουκαι γίνου εσύ όλος ο εαυτός μουτόσο που να γίνω περήφανοςσαν Θεόςγιατί θα κλείνω εντός μου το μόνο Θεόγιατί θα είμαιο παλμός ο δικός σου

Δεμοιράκου Μαρία

35

ΡΩΜΟΣ ΦΙΛΥΡΑΣΈρωτας

Την πόρταν εμαντάλωσες κι ήρθες σιμά μου πάλιμούacuteσφιξες τα χέρια μου κι έγειρες το κεφάλι

να μου ειπείς τacuteανείπωτα που μόνο η νύχτα ξέρειμέσα στο τρισκόταδο της κάμαρας ω ταίρι

Κι είπαμε όλα τα κρυφά που και τα ρόδα λένεστο περβόλι τις βραδιές με λίγωμα και κλαίνε

Κι άπλωσες τα χέρια σου να μacuteαγκαλιάσεις πάλικι ήρθε το ιερό φιλί σαν τρόπαιο μες στην πάλη

(αacute δημοσ Απρ 1905)

Kiss Artist Vsevolod MaksymovychCompletion Date 1913

Δεμοιράκου Μαρία

36

Κ Π ΚΑΒΑΦΗΣ Τα κεριά Του μέλλοντος η μέρες στέκοντrsquo εμπροστά μας

σα μια σειρά κεράκια αναμένα mdashχρυσά ζεστά και ζωηρά κεράκια

Η περασμένες μέρες πίσω μένουνμια θλιβερή γραμμή κεριών σβυσμένωνmiddotτα πιο κοντά βγάζουν καπνόν ακόμηκρύα κεριά λυωμένα και κυρτά

Δεν θέλω να τα βλέπωmiddot με λυπεί η μορφή τωνκαι με λυπεί το πρώτο φως των να θυμούμαιΕμπρός κυττάζω τrsquo αναμένα μου κεριά

Δεν θέλω να γυρίσω να μη διω και φρίξωτι γρήγορα που η σκοτεινή γραμμή μακραίνειτι γρήγορα που τα σβυστά κεριά πληθαίνουν

  • Συμβολισμοσ
  • Slide 2
  • Slide 3
  • Slide 4
  • πού και πότε
  • ρομαντισμός και συμβολισμός
  • τι πιστεύουν οι συμβολιστές
  • αγαπημένες εικόνες του
  • αγαπημένα θέματα
  • η υποβλητικότητα και η μουσικότητα
  • ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΣΥΜΒΟΛΙΣΜΟΣ
  • 2 οι νεορομαντικοί ή νεοσυμβολιστές
  • γνωρίσματα συμβολισμού
  • Κωνσταντίνος Χατζόπουλος Ήρθεςσελ 449
  • λίγα στοιχεία για τον Χατζόπουλο (1868- 1920)
  • χαρακτηριστικά ποιήματος
  • Slide 17
  • Slide 18
  • θα αναζητήσω το ποίημα του Λάμπρου Πορφύρα Το θέατρο σελ 460
  • Λάμπροσ Πορφύρασ
  • Κωνσταντινοσ Χατζοπουλοσ
  • Κωνσταντινοσ χατζοπουλοσ
  • Κωνσταντινοσ χατζοπουλοσ (2)
  • 2 οι νεορομαντικοί ή νεοσυμβολιστές (2)
  • Νεοσυμβολισμός β ομάδα ποιητών
  • Slide 26
  • Ναπολεων λαπαθιωτησ
  • Ναπολεων λαπαθιωτησ (2)
  • Ναπολεων λαπαθιωτησ (3)
  • Μητσοσ παπανικολαου
  • Μητσοσ παπανικολαου ndash ναπολεων λαπαθιωτησ
  • Μητσοσ παπανικολαου μεσα στη βουη του δρομου
  • Ρωμοσ φιλυρασ
  • Ρωμοσ φιλυρασ (2)
  • Ρωμοσ φιλυρασ (3)
  • Κ π καβαφησ
Page 5: Ο Συμβολισμός

Δεμοιράκου Μαρία

5

πού και πότε Το σπουδαιότερο

λογοτεχνικό γεγονός της εποχής του (τέλος 19ου αρχές 20ου αι)

Ξεκίνησε από τη Γαλλία κάτω από την επίδραση της φιλοσοφίας του υποσυνειδήτου συνδέεται με το κίνημα του παρνασσισμού ως προς την προσπάθεια αντικειμενικής απεικόνισης γεγονότων και φαινομένων και τη μορφική επεξεργασία χωρίς όμως την ψυχρότητα του

Δεμοιράκου Μαρία

6

ρομαντισμός και συμβολισμός

Αποτελεί επιστροφή στη ρομαντική ποίηση Συνδυάζει την εσωτερικότητα του ρομαντισμού χωρίς όμως τον στόμφο του Συνδέεται με τις θεωρίες του Poe που επηρέασαν έναν από τους τελευταίους ρομαντικούς τον Charles Baudelaίire (1821- 1867) Αυτός θεωρείται πατέρας του συμβολισμού στη Γαλλία και στην προσπάθεια του αυτή βρήκε μιμητές και άλλους laquoποιητές της παρακμήςraquo ή laquoκαταραμένους ποιητέςraquo όπως Malarme Verlaine Lautreamont Rimbaut Laforgue αλλά και συμβολιστές όπως τον Paul Valery

O όρος πρωτοχρησιμοποιήθηκε από τον Έλληνα ποιητή Jean Moreas (1856-1910)

Δεμοιράκου Μαρία

7

τι πιστεύουν οι συμβολιστές Ο σκοπός της τέχνης είναι συλλάβει και

να εκφράσει απόλυτες αλήθειες τις οποίες επιχειρεί να προσεγγίσει με έμμεσου τρόπους

Γι αυτό έγραφαν μεταφορικά με εικόνες και αντικείμενα με συμβολική έννοια

Έντονο το μεταφυσικό ή μυστικιστικό στοιχείο

Παρόν έντονα κι ο θάνατος Πίστευαν ότι η Τέχνη είναι το καταφύγιο

απέναντι στη σκληρότητα του κόσμου

Δεμοιράκου Μαρία

8

αγαπημένες εικόνες του

Ομίχλη Φεγγαρόφωτο Τρικυμισμένη θάλασσα Φθινόπωρο Λουλούδια Κεριά Νύχτα

Δεμοιράκου Μαρία

9

αγαπημένα θέματα Απαισιοδοξία Μελαγχολία Θλίψη Ανεκπλήρωτος

έρωτας Απώλεια Νοσταλγία Έρωτας

Δεμοιράκου Μαρία

10

η υποβλητικότητα και η μουσικότητα Υποβλητικότητα

επιτυγχάνεται όταν τα αντικείμενα δεν κατονομάζονται οι εικόνες είναι θολές ασαφείς και ακαθόριστες από τη διάθεση ρεμβασμού και ονειροπόλησης

την μελαγχολία

Μουσικότητα δημιουργείται από τη χρήση μουσικών ολιγοσύλλαβων λέξεωνφράσεωνστίχωντις επαναλήψεις τον μουσικό ρυθμό το μέτρο και την ομοιοκαταληξίαΕπαναλαμβανόμενα μοτίβα

Δεμοιράκου Μαρία

11

ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΣΥΜΒΟΛΙΣΜΟΣ

Διάρκεσε από το τέλος του 19ου αι έως το 1930 περίπου οπότε διαμορφώνεται η υπαρξιακή μεταφυσική ποίηση Διακρίνονται δυο ομάδες ποιητών συμβολιστών

1 Οι συμβολιστές οι ώριμοι ποιητές των αρχών του αιώνα Κωννος Χατζόπουλος Λάμπρος Πορφύρας Μιλτιάδης Μαλακάσης

Δεμοιράκου Μαρία

12

2 οι νεορομαντικοί ή νεοσυμβολιστές

Οι ποιητές που ακμάζουν την εποχή του μεσοπολέμου9 192030 όπως οι

Ρώμος Φιλύρας Ναπολέων Λαπαθιώτης Κώστας Καρυωτάκης Μαρία Πολυδούρη Μήτσος Παπανικολάου κά

Δεμοιράκου Μαρία

13

γνωρίσματα συμβολισμού

Η έμφαση στον εσωτερικό κόσμο του ανθρώπου

Η χρήση συμβόλων για την έκφραση ψυχικών καταστάσεων δηλαδή Τα αντικείμενα σχετίζονται με ψυχικές καταστάσεις

Μουσικότητα Αφθονία εκφραστικών μέσων (εικόνων μεταφορών

παρομοιώσεων κά) Διακριτική έκφραση συναισθημάτων Θολές κι ακαθόριστες εικόνες Κλίμα μελαγχολίας Ακολουθούν παραδοσιακά σχήματα και

ρυθμούς

Δεμοιράκου Μαρία

14

Κωνσταντίνος Χατζόπουλος Ήρθεςσελ 449 Ήρθεςmiddot και η μέρα ήταν χλωμή

και ήταν κρύο -ήρθες μα με απλωμένα τα πανιά

έμενε το πλοίο Ήρθεςmiddot

και τα πουλιά καθίσαν στα κλαδιάκαι κελαηδούσαν

και τα παράθυρα ήταν ανοιχτάκι άνθη σκορπούσαν

Ήρθεςmiddotαλλά τα φύλλα στα κλαδιά

ήταν μαδημένακαι ήταν τα σύννεφα σταχτιά

και κρεμασμένα Κι ήταν η θάλασσα χλωμή

και ήτανε κρύοmiddotκι όλοι κοιτάζανε χλωμοί

που με απλωμένα τα πανιάέμενε το πλοίο

Δεμοιράκου Μαρία

15

λίγα στοιχεία για τον Χατζόπουλο (1868- 1920)

Ανήκει στους καθαρά συμβολιστές ποιητές Τα ποιήματα του χαρακτηρίζονται από μια υποβλητική ατμόσφαιρα όπου κυριαρχεί ο ελεγειακός τόνος και ένας ακαθόριστος ποιητικός ρεμβασμός με θολές κι ακαθόριστες εικόνες στις οποίες κυριαρχεί η μουσικότητα

16

χαρακτηριστικά ποιήματος

Απουσία εννοιολογικού περιεχομένου Υποβλητικότητα κυριαρχεί η ασάφεια και η αοριστία

ως προς την ταυτότητα του προσωπου που ήρθε (β΄ ενικό πρόσωπο) και μέσα από θολές κι ακαθόριστες εικόνες ( θάλασσα χλωμή σύννεφα σταχτιά )

Κυριαρχεί ο ελεγειακός τόνος η μελαγχολία μια ακαθόριστη θλίψη χλωμή θάλασσα μαδημένα φύλλα χλωμοί σύννεφα σταχτιά και κρεμασμένα

Δεμοιράκου Μαρία

Δεμοιράκου Μαρία

17

Μουσικότητα που δημιουργείται από την μουσική ποιότητα των λέξεων την επανάληψη λέξεων (ήρθες χλωμήχλωμοί έμενε το πλοίο) το ιαμβικό μέτρο

18

χρήση συμβόλων για την έκφραση ψυχικών καταστάσεων όπως

Χλωμή μέρα μελαγχολία Το ακίνητο πλοίοαβεβαιότητα Τα πουλιά που κελαηδούν στα κλαδιά χαρά για την άφιξη

του αγαπημένου προσώπου Τα λουλούδια από τα ανοιχτά παράθυρα χαρά Τα μαδημένα φύλλα τα κρεμασμένα σταχτιά σύννεφα

θλίψη διάψευση απογοήτευση ματαίωση Χλωμή θάλασσα χλωμοί άνθρωποι θλίψη απογοήτευση

Δεμοιράκου Μαρία

19

θα αναζητήσω το ποίημα του Λάμπρου Πορφύρα Το θέατρο σελ 460 και θα βρω τα στοιχεία του συμβολισμού

Δεν ξέρω πώς να σου το ειπώ Μα ο δρόμος χθες το βράδυμες στη σταχτιά τη συννεφιά σα θέατρο είχε γίνειΜόλις φαινόταν η σκηνή στ ανάριο το σκοτάδικαι σα σκιές φαινόντανε μακριά μου οι θεατρίνοι

Τα σπίτια πέρα κι οι αυλές και τα κλωνάρια αντάμαέλεγες κι ήταν σκηνικά παλιά και ξεβαμμένακι εκείνοι έβγαιναν κι έπαιζαν τ αλλόκοτο τους δράμακι άκουγες βόγκους κι άκουγες και γέλια ευτυχισμένα

Εγώ δεν ξέρω Εβγαίνανε κι εσμίγαν κι επαγαίνανκι ήτανε μια παράσταση και θλιβερή κι ωραίαΚι έβγαινε Θε μου κι η νυχτιά καθώς επαρασταίνανέβγαινε Θε μου κι έριχνε τη μαύρη της αυλαία

Δεμοιράκου Μαρία

Δεμοιράκου Μαρία

20

ΛΆΜΠΡΟΣ ΠΟΡΦΎΡΑΣ Lacrimae rerum

Ἄμοιρη τὸ σπιτάκι μας ἐστοίχιωσενἀπὸ τὴν ὀμορφιά σου τὴν θλιμμένηστοὺς τοίχους στὸν καθρέφτη στὰ εἰκονίσματαἀπὸ τὴν ὀμορφιά σου κάτι μένειΚάτι σὰ μόσκου μυρωδιά κι ἁπλώνεταικαὶ τὸ φτωχὸ σπιτάκι πλημμυρίζεικάτι σὰ φάντασμα θολὸ κι ἀνέγγιχτοκι ὅπου περνᾷ σιγὰ τὸ κάθε ἀγγίζειὌξω βαρύ μονότονο ψιχάλισμαδέρνει τὴ στέγη μας καὶ τότε ἀντάματὰ πράματα ποὺ ἁγιάσανε τὰ χέρια σουἀρχίζουν ἕνα κλάμα καὶ ἕνα κλάμαΚι ἀπ᾿ τὴ γωνιὰ ὁ καλὸς τῆς Λήθης σύντροφοςτ᾿ ἀγαπημένο μας παλιὸ ρολόιτραγουδιστὴς τοῦ χρόνου κι αὐτὸς κλαίονταςρυθμίζει ἀργά φριχτά τὸ μοιρολόιSpring

Artist Odilon RedonCompletion Date 1883Style Symbolism

Δεμοιράκου Μαρία

21

ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΧΑΤΖΟΠΟΥΛΟΣΚι ὅταν φτάσῃ ἡ ἄνοιξη

Κι ὅταν φτάσῃ ἡ ἄνοιξηκι ἔρθουν τὰ πουλιὰκαὶ γυρίσουν τ᾿ ἄνθησὰν ἕναν καιρὸθὰ σὲ περιμένω

Κι ὅταν ἔρθῃ πάλικαὶ τὸ καλοκαίριμὲ τὸ μαϊστράλισὰν ἕναν καιρὸ θὰ σὲ περιμένω

Μὰ ὅταν τὸ φθινόπωροξαναφτάσῃ ὑγρὸκαὶ συννεφιασμένοθἄρθω νὰ σὲ βρῶδὲ θὰ περιμένω

Δεμοιράκου Μαρία

22

ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΧΑΤΖΟΠΟΥΛΟΣΠέρασες καὶ εἶχες στὰ μαλλιὰ

ῥόδα καὶ φῶς καὶ εἶχες στὸ χέρικρῖνα λευκὰ καὶ στάχια ἀπ᾿ τὸν ἀγρόκαὶ σὲ εἶδα καὶ εἶπα κι ἔφτασετὸ καλοκαίρι

Μὰ ἦρθες καὶ σκόρπισες τὰ στάχια στὸ νερότὰ ρόδα στὸν ἀέρακαὶ μὲ ἕνα κρίνο στάθηκες ὠχρήσὰ φθινοπώρου μέρα

(Βραδινοὶ θρύλοι)

Δεμοιράκου Μαρία

23

ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΧΑΤΖΟΠΟΥΛΟΣΚαὶ θαμπὸ ἦρθε τὸ βράδυ

Καὶ θαμπὸ ἦρθε τὸ βράδυκαὶ θλιμμένο καὶ ἀχνό-Σοῦ εἶναι ὁ πόνος μου χάδικι ἂς θαρρῇς δὲν πονῶ

Καὶ τὸ θρύλο σου λέεισιγαλὰ τοῦ βραδιοῦκαὶ τὸ λέει καὶ κλαίεισὰν ἀχὸς τραγουδιοῦ

σὰν καμπάνα ποὺ σπάζειμὲ ἀργὸ θρῆνο σιγόκαὶ στὸ δρόμο μὲ κράζεικαὶ σὲ κράζω κι ἐγώ

Venice

Artist John Henry TwachtmanCompletion Date c1878

Δεμοιράκου Μαρία

24

2 οι νεορομαντικοί ή νεοσυμβολιστές

Οι ποιητές που ακμάζουν την εποχή του μεσοπολέμου9 192030 όπως οι

Ρώμος Φιλύρας Ναπολέων Λαπαθιώτης Κώστας Καρυωτάκης Μαρία Πολυδούρη Μήτσος Παπανικολάου κά

Δεμοιράκου Μαρία

25

Νεοσυμβολισμός β ομάδα ποιητών Επιστροφή στο παρελθόν Απαισιοδοξία Κοσμοπολιτισμός Τάση φυγής Εκφραστική τόλμη από

άποψη μορφής Σπάζουν τα μέτρα και

τους ρυθμούς εισάγοντας πεζολογικά στοιχεία

Χαλαρώνουν την νοηματική συνοχή του στίχου

Εικόνες σκόρπιες φευγαλέες

Ατμόσφαιρα διάλυσης απόγνωσης

Γενικότερο αίσθημα κόπωσης από τη ζωή

Δεμοιράκου Μαρία

26

Τα παιδάκια που παίζουν στ ανοιξιάτικο δείλιndashμια ιαχή μακρυσμένηndashτ αεράκι που λόγια με των ρόδων τα χείληψιθυρίζει και μένει

τ ανοιχτά παραθύρια που ανασαίνουν την ώραη αδειανή κάμαρά μουένα τρένο που θα ρχεται από μια άγνωστη χώρατα χαμένα όνειρά μου

οι καμπάνες που σβήνουν και το βράδυ που πέφτειολοένα στην πόληστων ανθρώπων την όψη στ ουρανού τον καθρέφτηστη ζωή μου τώρα όληhellip

ΚΓ Καρυωτάκης Ποιήματα και πεζά Ερμής

Δεμοιράκου Μαρία

27

ΝΑΠΟΛΕΩΝ ΛΑΠΑΘΙΩΤΗΣ Μυστικό

Εἶναι ψυχὲς πλασμένες ἀπὸ μάρμαροκι ἄλλες ἀπὸ χαμόγελο εἴτε πόνοΕἶναι καὶ μιὰ πλασμένη ἀπὸ τριαντάφυλλαὅμως ἐκείνη δὲ τὴ φανερώνω

Πόσο ἡ καρδιά μου θά ῾τρεμε ἂν τὴν ἔλεγαΒάνω μία κλειδαριὰ γερὴ στὸ στόμαΤόσοι σοφοὶ ποὺ βρίσκονται τριγύρω μουκαὶ δὲ τὴ μάντεψε κανεὶς ἀκόμα

Εἶναι ψυχὲς πλασμένες ἀπὸ κρύσταλλοκι ἄλλες ψυχὲς μὲ κλάματα ἔχουν γίνειΕἶναι καὶ μιὰ πλασμένη ἀπὸ ροδόσταμομὰ δὲ θὰ σᾶς τὴ ῾πῶ ποτέ μου ῾κείνη

Ὅρκο ἔβαλα νὰ μὴ τὴ ῾πῶ ὡς τὸ τάφο μουμὰ πάλι ποιὸς ξέρει καμμιὰν ὥραΚάτι μοῦ καίει τὰ χείλη μου Καλύτερανὰ κλείσω τὸ τραγούδι μ᾿ ἀπὸ τώρα

Δεμοιράκου Μαρία

28

ΝΑΠΟΛΕΩΝ ΛΑΠΑΘΙΩΤΗΣ Ἐπεισόδιο Μάτι δειλὸ ποὺ σὲ κοιτάζει

βαθιά βουβὰ καὶ σκοτεινὰκι ἔτσι πιστά σὰ νὰ σοῦ τάζειΘὰ σ᾿ ἀγαπῶ παντοτινά

Ψηλό λιγνό τρελὸ γιὰ χάδιδουλεύει σ᾿ ἕνα μαγαζίΤὸ πῆρα ἕνα Σαββάτο βράδυκαὶ κοιμηθήκαμε μαζί

Η οικία Λαπαθιώτη

Δεμοιράκου Μαρία

29

ΝΑΠΟΛΕΩΝ ΛΑΠΑΘΙΩΤΗΣΣτὸ νυχτερινὸ κέντρο

Τώρα ποὺ παίζει τὸ βιολὶ κι ἔχουμε πιεῖ τόσο πολύποὺ μ᾿ ἕναν ἔρωτα τρελὸ σὰ νά ῾μαστε δεμένοισ᾿ ἕνα συντρόφεμα ζεστό βᾶνε ξανὰ νὰ ζαλιστῶμέσ᾿ στ᾿ ὄνειρό σου νὰ κλειστῶ Τὸ μόνο ποὺ μοῦ μένει

Γιατὶ ἂν λείψει τὸ κρασὶ κι φύγεις ἄξαφνα κι ἐσὺκαὶ βουβαθεῖ καὶ τὸ βιολὶ μὲ τὸ γλυκὸ βραχνᾶ τουμεσ᾿ στῆς καρδιᾶς μου τὸ κενό μεγάλο σὰ τὸν οὐρανόθ᾿ ἀκούσω πάλι τὸ βραχνὸ τραγούδι τοῦ θανάτου

Δεμοιράκου Μαρία

30

ΜΗΤΣΟΣ ΠΑΠΑΝΙΚΟΛΑΟΥ

ΧΑΜΕΝΗ ΑΓΑΠΗ Αν άλλοτε μrsquo αγάπησες κι αν πια Δε μrsquo αγαπάς

Με΄ς στην καρδιά μου η αγάπη σου πάντοτε η ίδια μένειΜrsquo αρκεί στη θλίψη νrsquo αγαπάς της βαρυχειμωνιάςΜιrsquo άνοιξη περασμένη

Και τώρα μάταια αν ποθώ τα θεία σου φιλιάΤην αγκαλιά σου αν έχασα και αν νοσταλγός σου μένωΣrsquo αυτό τον κόσμο πάντοτε ndashπικρή παρηγοριά-Μας μένει το χαμένο

Δεμοιράκου Μαρία

31

ΜΗΤΣΟΣ ΠΑΠΑΝΙΚΟΛΑΟΥ ndash ΝΑΠΟΛΕΩΝ ΛΑΠΑΘΙΩΤΗΣ

Δεμοιράκου Μαρία

32

ΜΗΤΣΟΣ ΠΑΠΑΝΙΚΟΛΑΟΥ ΜΕΣΑ ΣΤΗ ΒΟΥΗ ΤΟΥ ΔΡΟΜΟΥ

Μέσα στην βουή του δρόμουήταν να βρω το όνειρο μουνα το βρω και να το χάσωκι ούτε πια που θα το φτάσω

Μια στιγμή πέρασε μπρος μουκι ήταν η χαρά του κόσμουη χαρά που μας ματώνεισαν οι πιο μεγάλοι πόνοι

Πέρασε όπως περνούνεόσα δε θα ξαναρθούνε-πουλιά που χουν φτερουγίσεισύννεφα μέσα στη δύση

Κι άφησε στο πέρασμά του-πέρασμα ζωής θανάτου-στην καρδιά μου σα σφραγίδαώhellip την πεθαμένη ελπίδα

Μια ελπίδα πεθαμένηπου μας ζει και μας πεθαίνεικι όλα μας τραβάει δω κάτουως την πόρτα του θανάτου

Όνειρο γλυκό και ξένοκαι παντοτινά χαμένοσε κρατώ στο νου μου ακόμασαν τριαντάφυλλο στο στόμα

Όταν πέρασες με πήρεςκι όλες μου άνοιξες τις θύρεςμε το μαγικό κλειδί σουτου χαμένου παραδείσου

Δεμοιράκου Μαρία

33

ΡΩΜΟΣ ΦΙΛΥΡΑΣΟ Ρώμος Φιλύρας (1889-1942)

Ένας καταραμένος ποιητής της νεοελληνικής λογοτεχνίας όπως ο Καρυωτάκης και ο Λαπαθιώτης Για τον Φιλύρα η ποίηση ήταν το αντίδοτο για τον πόνο της ψυχής του το καταφύγιο στο οποίο δραπέτευε από τη ζοφερή και σκοτεινή πραγματικότητα Η ποίηση ήταν η θεραπεία της ψυχής του η φυγή στο όνειρο από την άρρωστη ατμόσφαιρα του Δρομοκαΐτειου Ψυχιατρείου όπου έζησε έγκλειστος από το 1927 έως το θάνατό του το 1942

Διάχυτη θλίψη και μελαγχολία ονειρική ατμόσφαιρα

καταφυγή στην ομορφιά και την αγνότητα της φύσης

εξιδανίκευση του έρωτα και της γυναίκας

μουσικότητα και μελωδικότητα στο στίχο

χρήση δικού του λεξιλογίου και κατασκευή λέξεων

εξομολογητικός χαμηλόφωνος τόνος του ποιητικού

υποκειμένου που ως εγώ και απευθύνεται στο εσύ είναι κάποια από τα χαρακτηριστικά της ποίησής του

Δεμοιράκου Μαρία

34

ΡΩΜΟΣ ΦΙΛΥΡΑΣΣτον Έρωτα

Έρωτα Έρωτα νιώθοντάς σενιώθω να περνά της ψυχής μου σκότοςη φωτεινή σου αχτίνακαι να γίνομαι όλοςένας παλμός

Ρέε ήρεμα ήρεμα μέσα μουκαι γίνου εσύ όλος ο εαυτός μουτόσο που να γίνω περήφανοςσαν Θεόςγιατί θα κλείνω εντός μου το μόνο Θεόγιατί θα είμαιο παλμός ο δικός σου

Δεμοιράκου Μαρία

35

ΡΩΜΟΣ ΦΙΛΥΡΑΣΈρωτας

Την πόρταν εμαντάλωσες κι ήρθες σιμά μου πάλιμούacuteσφιξες τα χέρια μου κι έγειρες το κεφάλι

να μου ειπείς τacuteανείπωτα που μόνο η νύχτα ξέρειμέσα στο τρισκόταδο της κάμαρας ω ταίρι

Κι είπαμε όλα τα κρυφά που και τα ρόδα λένεστο περβόλι τις βραδιές με λίγωμα και κλαίνε

Κι άπλωσες τα χέρια σου να μacuteαγκαλιάσεις πάλικι ήρθε το ιερό φιλί σαν τρόπαιο μες στην πάλη

(αacute δημοσ Απρ 1905)

Kiss Artist Vsevolod MaksymovychCompletion Date 1913

Δεμοιράκου Μαρία

36

Κ Π ΚΑΒΑΦΗΣ Τα κεριά Του μέλλοντος η μέρες στέκοντrsquo εμπροστά μας

σα μια σειρά κεράκια αναμένα mdashχρυσά ζεστά και ζωηρά κεράκια

Η περασμένες μέρες πίσω μένουνμια θλιβερή γραμμή κεριών σβυσμένωνmiddotτα πιο κοντά βγάζουν καπνόν ακόμηκρύα κεριά λυωμένα και κυρτά

Δεν θέλω να τα βλέπωmiddot με λυπεί η μορφή τωνκαι με λυπεί το πρώτο φως των να θυμούμαιΕμπρός κυττάζω τrsquo αναμένα μου κεριά

Δεν θέλω να γυρίσω να μη διω και φρίξωτι γρήγορα που η σκοτεινή γραμμή μακραίνειτι γρήγορα που τα σβυστά κεριά πληθαίνουν

  • Συμβολισμοσ
  • Slide 2
  • Slide 3
  • Slide 4
  • πού και πότε
  • ρομαντισμός και συμβολισμός
  • τι πιστεύουν οι συμβολιστές
  • αγαπημένες εικόνες του
  • αγαπημένα θέματα
  • η υποβλητικότητα και η μουσικότητα
  • ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΣΥΜΒΟΛΙΣΜΟΣ
  • 2 οι νεορομαντικοί ή νεοσυμβολιστές
  • γνωρίσματα συμβολισμού
  • Κωνσταντίνος Χατζόπουλος Ήρθεςσελ 449
  • λίγα στοιχεία για τον Χατζόπουλο (1868- 1920)
  • χαρακτηριστικά ποιήματος
  • Slide 17
  • Slide 18
  • θα αναζητήσω το ποίημα του Λάμπρου Πορφύρα Το θέατρο σελ 460
  • Λάμπροσ Πορφύρασ
  • Κωνσταντινοσ Χατζοπουλοσ
  • Κωνσταντινοσ χατζοπουλοσ
  • Κωνσταντινοσ χατζοπουλοσ (2)
  • 2 οι νεορομαντικοί ή νεοσυμβολιστές (2)
  • Νεοσυμβολισμός β ομάδα ποιητών
  • Slide 26
  • Ναπολεων λαπαθιωτησ
  • Ναπολεων λαπαθιωτησ (2)
  • Ναπολεων λαπαθιωτησ (3)
  • Μητσοσ παπανικολαου
  • Μητσοσ παπανικολαου ndash ναπολεων λαπαθιωτησ
  • Μητσοσ παπανικολαου μεσα στη βουη του δρομου
  • Ρωμοσ φιλυρασ
  • Ρωμοσ φιλυρασ (2)
  • Ρωμοσ φιλυρασ (3)
  • Κ π καβαφησ
Page 6: Ο Συμβολισμός

Δεμοιράκου Μαρία

6

ρομαντισμός και συμβολισμός

Αποτελεί επιστροφή στη ρομαντική ποίηση Συνδυάζει την εσωτερικότητα του ρομαντισμού χωρίς όμως τον στόμφο του Συνδέεται με τις θεωρίες του Poe που επηρέασαν έναν από τους τελευταίους ρομαντικούς τον Charles Baudelaίire (1821- 1867) Αυτός θεωρείται πατέρας του συμβολισμού στη Γαλλία και στην προσπάθεια του αυτή βρήκε μιμητές και άλλους laquoποιητές της παρακμήςraquo ή laquoκαταραμένους ποιητέςraquo όπως Malarme Verlaine Lautreamont Rimbaut Laforgue αλλά και συμβολιστές όπως τον Paul Valery

O όρος πρωτοχρησιμοποιήθηκε από τον Έλληνα ποιητή Jean Moreas (1856-1910)

Δεμοιράκου Μαρία

7

τι πιστεύουν οι συμβολιστές Ο σκοπός της τέχνης είναι συλλάβει και

να εκφράσει απόλυτες αλήθειες τις οποίες επιχειρεί να προσεγγίσει με έμμεσου τρόπους

Γι αυτό έγραφαν μεταφορικά με εικόνες και αντικείμενα με συμβολική έννοια

Έντονο το μεταφυσικό ή μυστικιστικό στοιχείο

Παρόν έντονα κι ο θάνατος Πίστευαν ότι η Τέχνη είναι το καταφύγιο

απέναντι στη σκληρότητα του κόσμου

Δεμοιράκου Μαρία

8

αγαπημένες εικόνες του

Ομίχλη Φεγγαρόφωτο Τρικυμισμένη θάλασσα Φθινόπωρο Λουλούδια Κεριά Νύχτα

Δεμοιράκου Μαρία

9

αγαπημένα θέματα Απαισιοδοξία Μελαγχολία Θλίψη Ανεκπλήρωτος

έρωτας Απώλεια Νοσταλγία Έρωτας

Δεμοιράκου Μαρία

10

η υποβλητικότητα και η μουσικότητα Υποβλητικότητα

επιτυγχάνεται όταν τα αντικείμενα δεν κατονομάζονται οι εικόνες είναι θολές ασαφείς και ακαθόριστες από τη διάθεση ρεμβασμού και ονειροπόλησης

την μελαγχολία

Μουσικότητα δημιουργείται από τη χρήση μουσικών ολιγοσύλλαβων λέξεωνφράσεωνστίχωντις επαναλήψεις τον μουσικό ρυθμό το μέτρο και την ομοιοκαταληξίαΕπαναλαμβανόμενα μοτίβα

Δεμοιράκου Μαρία

11

ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΣΥΜΒΟΛΙΣΜΟΣ

Διάρκεσε από το τέλος του 19ου αι έως το 1930 περίπου οπότε διαμορφώνεται η υπαρξιακή μεταφυσική ποίηση Διακρίνονται δυο ομάδες ποιητών συμβολιστών

1 Οι συμβολιστές οι ώριμοι ποιητές των αρχών του αιώνα Κωννος Χατζόπουλος Λάμπρος Πορφύρας Μιλτιάδης Μαλακάσης

Δεμοιράκου Μαρία

12

2 οι νεορομαντικοί ή νεοσυμβολιστές

Οι ποιητές που ακμάζουν την εποχή του μεσοπολέμου9 192030 όπως οι

Ρώμος Φιλύρας Ναπολέων Λαπαθιώτης Κώστας Καρυωτάκης Μαρία Πολυδούρη Μήτσος Παπανικολάου κά

Δεμοιράκου Μαρία

13

γνωρίσματα συμβολισμού

Η έμφαση στον εσωτερικό κόσμο του ανθρώπου

Η χρήση συμβόλων για την έκφραση ψυχικών καταστάσεων δηλαδή Τα αντικείμενα σχετίζονται με ψυχικές καταστάσεις

Μουσικότητα Αφθονία εκφραστικών μέσων (εικόνων μεταφορών

παρομοιώσεων κά) Διακριτική έκφραση συναισθημάτων Θολές κι ακαθόριστες εικόνες Κλίμα μελαγχολίας Ακολουθούν παραδοσιακά σχήματα και

ρυθμούς

Δεμοιράκου Μαρία

14

Κωνσταντίνος Χατζόπουλος Ήρθεςσελ 449 Ήρθεςmiddot και η μέρα ήταν χλωμή

και ήταν κρύο -ήρθες μα με απλωμένα τα πανιά

έμενε το πλοίο Ήρθεςmiddot

και τα πουλιά καθίσαν στα κλαδιάκαι κελαηδούσαν

και τα παράθυρα ήταν ανοιχτάκι άνθη σκορπούσαν

Ήρθεςmiddotαλλά τα φύλλα στα κλαδιά

ήταν μαδημένακαι ήταν τα σύννεφα σταχτιά

και κρεμασμένα Κι ήταν η θάλασσα χλωμή

και ήτανε κρύοmiddotκι όλοι κοιτάζανε χλωμοί

που με απλωμένα τα πανιάέμενε το πλοίο

Δεμοιράκου Μαρία

15

λίγα στοιχεία για τον Χατζόπουλο (1868- 1920)

Ανήκει στους καθαρά συμβολιστές ποιητές Τα ποιήματα του χαρακτηρίζονται από μια υποβλητική ατμόσφαιρα όπου κυριαρχεί ο ελεγειακός τόνος και ένας ακαθόριστος ποιητικός ρεμβασμός με θολές κι ακαθόριστες εικόνες στις οποίες κυριαρχεί η μουσικότητα

16

χαρακτηριστικά ποιήματος

Απουσία εννοιολογικού περιεχομένου Υποβλητικότητα κυριαρχεί η ασάφεια και η αοριστία

ως προς την ταυτότητα του προσωπου που ήρθε (β΄ ενικό πρόσωπο) και μέσα από θολές κι ακαθόριστες εικόνες ( θάλασσα χλωμή σύννεφα σταχτιά )

Κυριαρχεί ο ελεγειακός τόνος η μελαγχολία μια ακαθόριστη θλίψη χλωμή θάλασσα μαδημένα φύλλα χλωμοί σύννεφα σταχτιά και κρεμασμένα

Δεμοιράκου Μαρία

Δεμοιράκου Μαρία

17

Μουσικότητα που δημιουργείται από την μουσική ποιότητα των λέξεων την επανάληψη λέξεων (ήρθες χλωμήχλωμοί έμενε το πλοίο) το ιαμβικό μέτρο

18

χρήση συμβόλων για την έκφραση ψυχικών καταστάσεων όπως

Χλωμή μέρα μελαγχολία Το ακίνητο πλοίοαβεβαιότητα Τα πουλιά που κελαηδούν στα κλαδιά χαρά για την άφιξη

του αγαπημένου προσώπου Τα λουλούδια από τα ανοιχτά παράθυρα χαρά Τα μαδημένα φύλλα τα κρεμασμένα σταχτιά σύννεφα

θλίψη διάψευση απογοήτευση ματαίωση Χλωμή θάλασσα χλωμοί άνθρωποι θλίψη απογοήτευση

Δεμοιράκου Μαρία

19

θα αναζητήσω το ποίημα του Λάμπρου Πορφύρα Το θέατρο σελ 460 και θα βρω τα στοιχεία του συμβολισμού

Δεν ξέρω πώς να σου το ειπώ Μα ο δρόμος χθες το βράδυμες στη σταχτιά τη συννεφιά σα θέατρο είχε γίνειΜόλις φαινόταν η σκηνή στ ανάριο το σκοτάδικαι σα σκιές φαινόντανε μακριά μου οι θεατρίνοι

Τα σπίτια πέρα κι οι αυλές και τα κλωνάρια αντάμαέλεγες κι ήταν σκηνικά παλιά και ξεβαμμένακι εκείνοι έβγαιναν κι έπαιζαν τ αλλόκοτο τους δράμακι άκουγες βόγκους κι άκουγες και γέλια ευτυχισμένα

Εγώ δεν ξέρω Εβγαίνανε κι εσμίγαν κι επαγαίνανκι ήτανε μια παράσταση και θλιβερή κι ωραίαΚι έβγαινε Θε μου κι η νυχτιά καθώς επαρασταίνανέβγαινε Θε μου κι έριχνε τη μαύρη της αυλαία

Δεμοιράκου Μαρία

Δεμοιράκου Μαρία

20

ΛΆΜΠΡΟΣ ΠΟΡΦΎΡΑΣ Lacrimae rerum

Ἄμοιρη τὸ σπιτάκι μας ἐστοίχιωσενἀπὸ τὴν ὀμορφιά σου τὴν θλιμμένηστοὺς τοίχους στὸν καθρέφτη στὰ εἰκονίσματαἀπὸ τὴν ὀμορφιά σου κάτι μένειΚάτι σὰ μόσκου μυρωδιά κι ἁπλώνεταικαὶ τὸ φτωχὸ σπιτάκι πλημμυρίζεικάτι σὰ φάντασμα θολὸ κι ἀνέγγιχτοκι ὅπου περνᾷ σιγὰ τὸ κάθε ἀγγίζειὌξω βαρύ μονότονο ψιχάλισμαδέρνει τὴ στέγη μας καὶ τότε ἀντάματὰ πράματα ποὺ ἁγιάσανε τὰ χέρια σουἀρχίζουν ἕνα κλάμα καὶ ἕνα κλάμαΚι ἀπ᾿ τὴ γωνιὰ ὁ καλὸς τῆς Λήθης σύντροφοςτ᾿ ἀγαπημένο μας παλιὸ ρολόιτραγουδιστὴς τοῦ χρόνου κι αὐτὸς κλαίονταςρυθμίζει ἀργά φριχτά τὸ μοιρολόιSpring

Artist Odilon RedonCompletion Date 1883Style Symbolism

Δεμοιράκου Μαρία

21

ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΧΑΤΖΟΠΟΥΛΟΣΚι ὅταν φτάσῃ ἡ ἄνοιξη

Κι ὅταν φτάσῃ ἡ ἄνοιξηκι ἔρθουν τὰ πουλιὰκαὶ γυρίσουν τ᾿ ἄνθησὰν ἕναν καιρὸθὰ σὲ περιμένω

Κι ὅταν ἔρθῃ πάλικαὶ τὸ καλοκαίριμὲ τὸ μαϊστράλισὰν ἕναν καιρὸ θὰ σὲ περιμένω

Μὰ ὅταν τὸ φθινόπωροξαναφτάσῃ ὑγρὸκαὶ συννεφιασμένοθἄρθω νὰ σὲ βρῶδὲ θὰ περιμένω

Δεμοιράκου Μαρία

22

ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΧΑΤΖΟΠΟΥΛΟΣΠέρασες καὶ εἶχες στὰ μαλλιὰ

ῥόδα καὶ φῶς καὶ εἶχες στὸ χέρικρῖνα λευκὰ καὶ στάχια ἀπ᾿ τὸν ἀγρόκαὶ σὲ εἶδα καὶ εἶπα κι ἔφτασετὸ καλοκαίρι

Μὰ ἦρθες καὶ σκόρπισες τὰ στάχια στὸ νερότὰ ρόδα στὸν ἀέρακαὶ μὲ ἕνα κρίνο στάθηκες ὠχρήσὰ φθινοπώρου μέρα

(Βραδινοὶ θρύλοι)

Δεμοιράκου Μαρία

23

ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΧΑΤΖΟΠΟΥΛΟΣΚαὶ θαμπὸ ἦρθε τὸ βράδυ

Καὶ θαμπὸ ἦρθε τὸ βράδυκαὶ θλιμμένο καὶ ἀχνό-Σοῦ εἶναι ὁ πόνος μου χάδικι ἂς θαρρῇς δὲν πονῶ

Καὶ τὸ θρύλο σου λέεισιγαλὰ τοῦ βραδιοῦκαὶ τὸ λέει καὶ κλαίεισὰν ἀχὸς τραγουδιοῦ

σὰν καμπάνα ποὺ σπάζειμὲ ἀργὸ θρῆνο σιγόκαὶ στὸ δρόμο μὲ κράζεικαὶ σὲ κράζω κι ἐγώ

Venice

Artist John Henry TwachtmanCompletion Date c1878

Δεμοιράκου Μαρία

24

2 οι νεορομαντικοί ή νεοσυμβολιστές

Οι ποιητές που ακμάζουν την εποχή του μεσοπολέμου9 192030 όπως οι

Ρώμος Φιλύρας Ναπολέων Λαπαθιώτης Κώστας Καρυωτάκης Μαρία Πολυδούρη Μήτσος Παπανικολάου κά

Δεμοιράκου Μαρία

25

Νεοσυμβολισμός β ομάδα ποιητών Επιστροφή στο παρελθόν Απαισιοδοξία Κοσμοπολιτισμός Τάση φυγής Εκφραστική τόλμη από

άποψη μορφής Σπάζουν τα μέτρα και

τους ρυθμούς εισάγοντας πεζολογικά στοιχεία

Χαλαρώνουν την νοηματική συνοχή του στίχου

Εικόνες σκόρπιες φευγαλέες

Ατμόσφαιρα διάλυσης απόγνωσης

Γενικότερο αίσθημα κόπωσης από τη ζωή

Δεμοιράκου Μαρία

26

Τα παιδάκια που παίζουν στ ανοιξιάτικο δείλιndashμια ιαχή μακρυσμένηndashτ αεράκι που λόγια με των ρόδων τα χείληψιθυρίζει και μένει

τ ανοιχτά παραθύρια που ανασαίνουν την ώραη αδειανή κάμαρά μουένα τρένο που θα ρχεται από μια άγνωστη χώρατα χαμένα όνειρά μου

οι καμπάνες που σβήνουν και το βράδυ που πέφτειολοένα στην πόληστων ανθρώπων την όψη στ ουρανού τον καθρέφτηστη ζωή μου τώρα όληhellip

ΚΓ Καρυωτάκης Ποιήματα και πεζά Ερμής

Δεμοιράκου Μαρία

27

ΝΑΠΟΛΕΩΝ ΛΑΠΑΘΙΩΤΗΣ Μυστικό

Εἶναι ψυχὲς πλασμένες ἀπὸ μάρμαροκι ἄλλες ἀπὸ χαμόγελο εἴτε πόνοΕἶναι καὶ μιὰ πλασμένη ἀπὸ τριαντάφυλλαὅμως ἐκείνη δὲ τὴ φανερώνω

Πόσο ἡ καρδιά μου θά ῾τρεμε ἂν τὴν ἔλεγαΒάνω μία κλειδαριὰ γερὴ στὸ στόμαΤόσοι σοφοὶ ποὺ βρίσκονται τριγύρω μουκαὶ δὲ τὴ μάντεψε κανεὶς ἀκόμα

Εἶναι ψυχὲς πλασμένες ἀπὸ κρύσταλλοκι ἄλλες ψυχὲς μὲ κλάματα ἔχουν γίνειΕἶναι καὶ μιὰ πλασμένη ἀπὸ ροδόσταμομὰ δὲ θὰ σᾶς τὴ ῾πῶ ποτέ μου ῾κείνη

Ὅρκο ἔβαλα νὰ μὴ τὴ ῾πῶ ὡς τὸ τάφο μουμὰ πάλι ποιὸς ξέρει καμμιὰν ὥραΚάτι μοῦ καίει τὰ χείλη μου Καλύτερανὰ κλείσω τὸ τραγούδι μ᾿ ἀπὸ τώρα

Δεμοιράκου Μαρία

28

ΝΑΠΟΛΕΩΝ ΛΑΠΑΘΙΩΤΗΣ Ἐπεισόδιο Μάτι δειλὸ ποὺ σὲ κοιτάζει

βαθιά βουβὰ καὶ σκοτεινὰκι ἔτσι πιστά σὰ νὰ σοῦ τάζειΘὰ σ᾿ ἀγαπῶ παντοτινά

Ψηλό λιγνό τρελὸ γιὰ χάδιδουλεύει σ᾿ ἕνα μαγαζίΤὸ πῆρα ἕνα Σαββάτο βράδυκαὶ κοιμηθήκαμε μαζί

Η οικία Λαπαθιώτη

Δεμοιράκου Μαρία

29

ΝΑΠΟΛΕΩΝ ΛΑΠΑΘΙΩΤΗΣΣτὸ νυχτερινὸ κέντρο

Τώρα ποὺ παίζει τὸ βιολὶ κι ἔχουμε πιεῖ τόσο πολύποὺ μ᾿ ἕναν ἔρωτα τρελὸ σὰ νά ῾μαστε δεμένοισ᾿ ἕνα συντρόφεμα ζεστό βᾶνε ξανὰ νὰ ζαλιστῶμέσ᾿ στ᾿ ὄνειρό σου νὰ κλειστῶ Τὸ μόνο ποὺ μοῦ μένει

Γιατὶ ἂν λείψει τὸ κρασὶ κι φύγεις ἄξαφνα κι ἐσὺκαὶ βουβαθεῖ καὶ τὸ βιολὶ μὲ τὸ γλυκὸ βραχνᾶ τουμεσ᾿ στῆς καρδιᾶς μου τὸ κενό μεγάλο σὰ τὸν οὐρανόθ᾿ ἀκούσω πάλι τὸ βραχνὸ τραγούδι τοῦ θανάτου

Δεμοιράκου Μαρία

30

ΜΗΤΣΟΣ ΠΑΠΑΝΙΚΟΛΑΟΥ

ΧΑΜΕΝΗ ΑΓΑΠΗ Αν άλλοτε μrsquo αγάπησες κι αν πια Δε μrsquo αγαπάς

Με΄ς στην καρδιά μου η αγάπη σου πάντοτε η ίδια μένειΜrsquo αρκεί στη θλίψη νrsquo αγαπάς της βαρυχειμωνιάςΜιrsquo άνοιξη περασμένη

Και τώρα μάταια αν ποθώ τα θεία σου φιλιάΤην αγκαλιά σου αν έχασα και αν νοσταλγός σου μένωΣrsquo αυτό τον κόσμο πάντοτε ndashπικρή παρηγοριά-Μας μένει το χαμένο

Δεμοιράκου Μαρία

31

ΜΗΤΣΟΣ ΠΑΠΑΝΙΚΟΛΑΟΥ ndash ΝΑΠΟΛΕΩΝ ΛΑΠΑΘΙΩΤΗΣ

Δεμοιράκου Μαρία

32

ΜΗΤΣΟΣ ΠΑΠΑΝΙΚΟΛΑΟΥ ΜΕΣΑ ΣΤΗ ΒΟΥΗ ΤΟΥ ΔΡΟΜΟΥ

Μέσα στην βουή του δρόμουήταν να βρω το όνειρο μουνα το βρω και να το χάσωκι ούτε πια που θα το φτάσω

Μια στιγμή πέρασε μπρος μουκι ήταν η χαρά του κόσμουη χαρά που μας ματώνεισαν οι πιο μεγάλοι πόνοι

Πέρασε όπως περνούνεόσα δε θα ξαναρθούνε-πουλιά που χουν φτερουγίσεισύννεφα μέσα στη δύση

Κι άφησε στο πέρασμά του-πέρασμα ζωής θανάτου-στην καρδιά μου σα σφραγίδαώhellip την πεθαμένη ελπίδα

Μια ελπίδα πεθαμένηπου μας ζει και μας πεθαίνεικι όλα μας τραβάει δω κάτουως την πόρτα του θανάτου

Όνειρο γλυκό και ξένοκαι παντοτινά χαμένοσε κρατώ στο νου μου ακόμασαν τριαντάφυλλο στο στόμα

Όταν πέρασες με πήρεςκι όλες μου άνοιξες τις θύρεςμε το μαγικό κλειδί σουτου χαμένου παραδείσου

Δεμοιράκου Μαρία

33

ΡΩΜΟΣ ΦΙΛΥΡΑΣΟ Ρώμος Φιλύρας (1889-1942)

Ένας καταραμένος ποιητής της νεοελληνικής λογοτεχνίας όπως ο Καρυωτάκης και ο Λαπαθιώτης Για τον Φιλύρα η ποίηση ήταν το αντίδοτο για τον πόνο της ψυχής του το καταφύγιο στο οποίο δραπέτευε από τη ζοφερή και σκοτεινή πραγματικότητα Η ποίηση ήταν η θεραπεία της ψυχής του η φυγή στο όνειρο από την άρρωστη ατμόσφαιρα του Δρομοκαΐτειου Ψυχιατρείου όπου έζησε έγκλειστος από το 1927 έως το θάνατό του το 1942

Διάχυτη θλίψη και μελαγχολία ονειρική ατμόσφαιρα

καταφυγή στην ομορφιά και την αγνότητα της φύσης

εξιδανίκευση του έρωτα και της γυναίκας

μουσικότητα και μελωδικότητα στο στίχο

χρήση δικού του λεξιλογίου και κατασκευή λέξεων

εξομολογητικός χαμηλόφωνος τόνος του ποιητικού

υποκειμένου που ως εγώ και απευθύνεται στο εσύ είναι κάποια από τα χαρακτηριστικά της ποίησής του

Δεμοιράκου Μαρία

34

ΡΩΜΟΣ ΦΙΛΥΡΑΣΣτον Έρωτα

Έρωτα Έρωτα νιώθοντάς σενιώθω να περνά της ψυχής μου σκότοςη φωτεινή σου αχτίνακαι να γίνομαι όλοςένας παλμός

Ρέε ήρεμα ήρεμα μέσα μουκαι γίνου εσύ όλος ο εαυτός μουτόσο που να γίνω περήφανοςσαν Θεόςγιατί θα κλείνω εντός μου το μόνο Θεόγιατί θα είμαιο παλμός ο δικός σου

Δεμοιράκου Μαρία

35

ΡΩΜΟΣ ΦΙΛΥΡΑΣΈρωτας

Την πόρταν εμαντάλωσες κι ήρθες σιμά μου πάλιμούacuteσφιξες τα χέρια μου κι έγειρες το κεφάλι

να μου ειπείς τacuteανείπωτα που μόνο η νύχτα ξέρειμέσα στο τρισκόταδο της κάμαρας ω ταίρι

Κι είπαμε όλα τα κρυφά που και τα ρόδα λένεστο περβόλι τις βραδιές με λίγωμα και κλαίνε

Κι άπλωσες τα χέρια σου να μacuteαγκαλιάσεις πάλικι ήρθε το ιερό φιλί σαν τρόπαιο μες στην πάλη

(αacute δημοσ Απρ 1905)

Kiss Artist Vsevolod MaksymovychCompletion Date 1913

Δεμοιράκου Μαρία

36

Κ Π ΚΑΒΑΦΗΣ Τα κεριά Του μέλλοντος η μέρες στέκοντrsquo εμπροστά μας

σα μια σειρά κεράκια αναμένα mdashχρυσά ζεστά και ζωηρά κεράκια

Η περασμένες μέρες πίσω μένουνμια θλιβερή γραμμή κεριών σβυσμένωνmiddotτα πιο κοντά βγάζουν καπνόν ακόμηκρύα κεριά λυωμένα και κυρτά

Δεν θέλω να τα βλέπωmiddot με λυπεί η μορφή τωνκαι με λυπεί το πρώτο φως των να θυμούμαιΕμπρός κυττάζω τrsquo αναμένα μου κεριά

Δεν θέλω να γυρίσω να μη διω και φρίξωτι γρήγορα που η σκοτεινή γραμμή μακραίνειτι γρήγορα που τα σβυστά κεριά πληθαίνουν

  • Συμβολισμοσ
  • Slide 2
  • Slide 3
  • Slide 4
  • πού και πότε
  • ρομαντισμός και συμβολισμός
  • τι πιστεύουν οι συμβολιστές
  • αγαπημένες εικόνες του
  • αγαπημένα θέματα
  • η υποβλητικότητα και η μουσικότητα
  • ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΣΥΜΒΟΛΙΣΜΟΣ
  • 2 οι νεορομαντικοί ή νεοσυμβολιστές
  • γνωρίσματα συμβολισμού
  • Κωνσταντίνος Χατζόπουλος Ήρθεςσελ 449
  • λίγα στοιχεία για τον Χατζόπουλο (1868- 1920)
  • χαρακτηριστικά ποιήματος
  • Slide 17
  • Slide 18
  • θα αναζητήσω το ποίημα του Λάμπρου Πορφύρα Το θέατρο σελ 460
  • Λάμπροσ Πορφύρασ
  • Κωνσταντινοσ Χατζοπουλοσ
  • Κωνσταντινοσ χατζοπουλοσ
  • Κωνσταντινοσ χατζοπουλοσ (2)
  • 2 οι νεορομαντικοί ή νεοσυμβολιστές (2)
  • Νεοσυμβολισμός β ομάδα ποιητών
  • Slide 26
  • Ναπολεων λαπαθιωτησ
  • Ναπολεων λαπαθιωτησ (2)
  • Ναπολεων λαπαθιωτησ (3)
  • Μητσοσ παπανικολαου
  • Μητσοσ παπανικολαου ndash ναπολεων λαπαθιωτησ
  • Μητσοσ παπανικολαου μεσα στη βουη του δρομου
  • Ρωμοσ φιλυρασ
  • Ρωμοσ φιλυρασ (2)
  • Ρωμοσ φιλυρασ (3)
  • Κ π καβαφησ
Page 7: Ο Συμβολισμός

Δεμοιράκου Μαρία

7

τι πιστεύουν οι συμβολιστές Ο σκοπός της τέχνης είναι συλλάβει και

να εκφράσει απόλυτες αλήθειες τις οποίες επιχειρεί να προσεγγίσει με έμμεσου τρόπους

Γι αυτό έγραφαν μεταφορικά με εικόνες και αντικείμενα με συμβολική έννοια

Έντονο το μεταφυσικό ή μυστικιστικό στοιχείο

Παρόν έντονα κι ο θάνατος Πίστευαν ότι η Τέχνη είναι το καταφύγιο

απέναντι στη σκληρότητα του κόσμου

Δεμοιράκου Μαρία

8

αγαπημένες εικόνες του

Ομίχλη Φεγγαρόφωτο Τρικυμισμένη θάλασσα Φθινόπωρο Λουλούδια Κεριά Νύχτα

Δεμοιράκου Μαρία

9

αγαπημένα θέματα Απαισιοδοξία Μελαγχολία Θλίψη Ανεκπλήρωτος

έρωτας Απώλεια Νοσταλγία Έρωτας

Δεμοιράκου Μαρία

10

η υποβλητικότητα και η μουσικότητα Υποβλητικότητα

επιτυγχάνεται όταν τα αντικείμενα δεν κατονομάζονται οι εικόνες είναι θολές ασαφείς και ακαθόριστες από τη διάθεση ρεμβασμού και ονειροπόλησης

την μελαγχολία

Μουσικότητα δημιουργείται από τη χρήση μουσικών ολιγοσύλλαβων λέξεωνφράσεωνστίχωντις επαναλήψεις τον μουσικό ρυθμό το μέτρο και την ομοιοκαταληξίαΕπαναλαμβανόμενα μοτίβα

Δεμοιράκου Μαρία

11

ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΣΥΜΒΟΛΙΣΜΟΣ

Διάρκεσε από το τέλος του 19ου αι έως το 1930 περίπου οπότε διαμορφώνεται η υπαρξιακή μεταφυσική ποίηση Διακρίνονται δυο ομάδες ποιητών συμβολιστών

1 Οι συμβολιστές οι ώριμοι ποιητές των αρχών του αιώνα Κωννος Χατζόπουλος Λάμπρος Πορφύρας Μιλτιάδης Μαλακάσης

Δεμοιράκου Μαρία

12

2 οι νεορομαντικοί ή νεοσυμβολιστές

Οι ποιητές που ακμάζουν την εποχή του μεσοπολέμου9 192030 όπως οι

Ρώμος Φιλύρας Ναπολέων Λαπαθιώτης Κώστας Καρυωτάκης Μαρία Πολυδούρη Μήτσος Παπανικολάου κά

Δεμοιράκου Μαρία

13

γνωρίσματα συμβολισμού

Η έμφαση στον εσωτερικό κόσμο του ανθρώπου

Η χρήση συμβόλων για την έκφραση ψυχικών καταστάσεων δηλαδή Τα αντικείμενα σχετίζονται με ψυχικές καταστάσεις

Μουσικότητα Αφθονία εκφραστικών μέσων (εικόνων μεταφορών

παρομοιώσεων κά) Διακριτική έκφραση συναισθημάτων Θολές κι ακαθόριστες εικόνες Κλίμα μελαγχολίας Ακολουθούν παραδοσιακά σχήματα και

ρυθμούς

Δεμοιράκου Μαρία

14

Κωνσταντίνος Χατζόπουλος Ήρθεςσελ 449 Ήρθεςmiddot και η μέρα ήταν χλωμή

και ήταν κρύο -ήρθες μα με απλωμένα τα πανιά

έμενε το πλοίο Ήρθεςmiddot

και τα πουλιά καθίσαν στα κλαδιάκαι κελαηδούσαν

και τα παράθυρα ήταν ανοιχτάκι άνθη σκορπούσαν

Ήρθεςmiddotαλλά τα φύλλα στα κλαδιά

ήταν μαδημένακαι ήταν τα σύννεφα σταχτιά

και κρεμασμένα Κι ήταν η θάλασσα χλωμή

και ήτανε κρύοmiddotκι όλοι κοιτάζανε χλωμοί

που με απλωμένα τα πανιάέμενε το πλοίο

Δεμοιράκου Μαρία

15

λίγα στοιχεία για τον Χατζόπουλο (1868- 1920)

Ανήκει στους καθαρά συμβολιστές ποιητές Τα ποιήματα του χαρακτηρίζονται από μια υποβλητική ατμόσφαιρα όπου κυριαρχεί ο ελεγειακός τόνος και ένας ακαθόριστος ποιητικός ρεμβασμός με θολές κι ακαθόριστες εικόνες στις οποίες κυριαρχεί η μουσικότητα

16

χαρακτηριστικά ποιήματος

Απουσία εννοιολογικού περιεχομένου Υποβλητικότητα κυριαρχεί η ασάφεια και η αοριστία

ως προς την ταυτότητα του προσωπου που ήρθε (β΄ ενικό πρόσωπο) και μέσα από θολές κι ακαθόριστες εικόνες ( θάλασσα χλωμή σύννεφα σταχτιά )

Κυριαρχεί ο ελεγειακός τόνος η μελαγχολία μια ακαθόριστη θλίψη χλωμή θάλασσα μαδημένα φύλλα χλωμοί σύννεφα σταχτιά και κρεμασμένα

Δεμοιράκου Μαρία

Δεμοιράκου Μαρία

17

Μουσικότητα που δημιουργείται από την μουσική ποιότητα των λέξεων την επανάληψη λέξεων (ήρθες χλωμήχλωμοί έμενε το πλοίο) το ιαμβικό μέτρο

18

χρήση συμβόλων για την έκφραση ψυχικών καταστάσεων όπως

Χλωμή μέρα μελαγχολία Το ακίνητο πλοίοαβεβαιότητα Τα πουλιά που κελαηδούν στα κλαδιά χαρά για την άφιξη

του αγαπημένου προσώπου Τα λουλούδια από τα ανοιχτά παράθυρα χαρά Τα μαδημένα φύλλα τα κρεμασμένα σταχτιά σύννεφα

θλίψη διάψευση απογοήτευση ματαίωση Χλωμή θάλασσα χλωμοί άνθρωποι θλίψη απογοήτευση

Δεμοιράκου Μαρία

19

θα αναζητήσω το ποίημα του Λάμπρου Πορφύρα Το θέατρο σελ 460 και θα βρω τα στοιχεία του συμβολισμού

Δεν ξέρω πώς να σου το ειπώ Μα ο δρόμος χθες το βράδυμες στη σταχτιά τη συννεφιά σα θέατρο είχε γίνειΜόλις φαινόταν η σκηνή στ ανάριο το σκοτάδικαι σα σκιές φαινόντανε μακριά μου οι θεατρίνοι

Τα σπίτια πέρα κι οι αυλές και τα κλωνάρια αντάμαέλεγες κι ήταν σκηνικά παλιά και ξεβαμμένακι εκείνοι έβγαιναν κι έπαιζαν τ αλλόκοτο τους δράμακι άκουγες βόγκους κι άκουγες και γέλια ευτυχισμένα

Εγώ δεν ξέρω Εβγαίνανε κι εσμίγαν κι επαγαίνανκι ήτανε μια παράσταση και θλιβερή κι ωραίαΚι έβγαινε Θε μου κι η νυχτιά καθώς επαρασταίνανέβγαινε Θε μου κι έριχνε τη μαύρη της αυλαία

Δεμοιράκου Μαρία

Δεμοιράκου Μαρία

20

ΛΆΜΠΡΟΣ ΠΟΡΦΎΡΑΣ Lacrimae rerum

Ἄμοιρη τὸ σπιτάκι μας ἐστοίχιωσενἀπὸ τὴν ὀμορφιά σου τὴν θλιμμένηστοὺς τοίχους στὸν καθρέφτη στὰ εἰκονίσματαἀπὸ τὴν ὀμορφιά σου κάτι μένειΚάτι σὰ μόσκου μυρωδιά κι ἁπλώνεταικαὶ τὸ φτωχὸ σπιτάκι πλημμυρίζεικάτι σὰ φάντασμα θολὸ κι ἀνέγγιχτοκι ὅπου περνᾷ σιγὰ τὸ κάθε ἀγγίζειὌξω βαρύ μονότονο ψιχάλισμαδέρνει τὴ στέγη μας καὶ τότε ἀντάματὰ πράματα ποὺ ἁγιάσανε τὰ χέρια σουἀρχίζουν ἕνα κλάμα καὶ ἕνα κλάμαΚι ἀπ᾿ τὴ γωνιὰ ὁ καλὸς τῆς Λήθης σύντροφοςτ᾿ ἀγαπημένο μας παλιὸ ρολόιτραγουδιστὴς τοῦ χρόνου κι αὐτὸς κλαίονταςρυθμίζει ἀργά φριχτά τὸ μοιρολόιSpring

Artist Odilon RedonCompletion Date 1883Style Symbolism

Δεμοιράκου Μαρία

21

ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΧΑΤΖΟΠΟΥΛΟΣΚι ὅταν φτάσῃ ἡ ἄνοιξη

Κι ὅταν φτάσῃ ἡ ἄνοιξηκι ἔρθουν τὰ πουλιὰκαὶ γυρίσουν τ᾿ ἄνθησὰν ἕναν καιρὸθὰ σὲ περιμένω

Κι ὅταν ἔρθῃ πάλικαὶ τὸ καλοκαίριμὲ τὸ μαϊστράλισὰν ἕναν καιρὸ θὰ σὲ περιμένω

Μὰ ὅταν τὸ φθινόπωροξαναφτάσῃ ὑγρὸκαὶ συννεφιασμένοθἄρθω νὰ σὲ βρῶδὲ θὰ περιμένω

Δεμοιράκου Μαρία

22

ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΧΑΤΖΟΠΟΥΛΟΣΠέρασες καὶ εἶχες στὰ μαλλιὰ

ῥόδα καὶ φῶς καὶ εἶχες στὸ χέρικρῖνα λευκὰ καὶ στάχια ἀπ᾿ τὸν ἀγρόκαὶ σὲ εἶδα καὶ εἶπα κι ἔφτασετὸ καλοκαίρι

Μὰ ἦρθες καὶ σκόρπισες τὰ στάχια στὸ νερότὰ ρόδα στὸν ἀέρακαὶ μὲ ἕνα κρίνο στάθηκες ὠχρήσὰ φθινοπώρου μέρα

(Βραδινοὶ θρύλοι)

Δεμοιράκου Μαρία

23

ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΧΑΤΖΟΠΟΥΛΟΣΚαὶ θαμπὸ ἦρθε τὸ βράδυ

Καὶ θαμπὸ ἦρθε τὸ βράδυκαὶ θλιμμένο καὶ ἀχνό-Σοῦ εἶναι ὁ πόνος μου χάδικι ἂς θαρρῇς δὲν πονῶ

Καὶ τὸ θρύλο σου λέεισιγαλὰ τοῦ βραδιοῦκαὶ τὸ λέει καὶ κλαίεισὰν ἀχὸς τραγουδιοῦ

σὰν καμπάνα ποὺ σπάζειμὲ ἀργὸ θρῆνο σιγόκαὶ στὸ δρόμο μὲ κράζεικαὶ σὲ κράζω κι ἐγώ

Venice

Artist John Henry TwachtmanCompletion Date c1878

Δεμοιράκου Μαρία

24

2 οι νεορομαντικοί ή νεοσυμβολιστές

Οι ποιητές που ακμάζουν την εποχή του μεσοπολέμου9 192030 όπως οι

Ρώμος Φιλύρας Ναπολέων Λαπαθιώτης Κώστας Καρυωτάκης Μαρία Πολυδούρη Μήτσος Παπανικολάου κά

Δεμοιράκου Μαρία

25

Νεοσυμβολισμός β ομάδα ποιητών Επιστροφή στο παρελθόν Απαισιοδοξία Κοσμοπολιτισμός Τάση φυγής Εκφραστική τόλμη από

άποψη μορφής Σπάζουν τα μέτρα και

τους ρυθμούς εισάγοντας πεζολογικά στοιχεία

Χαλαρώνουν την νοηματική συνοχή του στίχου

Εικόνες σκόρπιες φευγαλέες

Ατμόσφαιρα διάλυσης απόγνωσης

Γενικότερο αίσθημα κόπωσης από τη ζωή

Δεμοιράκου Μαρία

26

Τα παιδάκια που παίζουν στ ανοιξιάτικο δείλιndashμια ιαχή μακρυσμένηndashτ αεράκι που λόγια με των ρόδων τα χείληψιθυρίζει και μένει

τ ανοιχτά παραθύρια που ανασαίνουν την ώραη αδειανή κάμαρά μουένα τρένο που θα ρχεται από μια άγνωστη χώρατα χαμένα όνειρά μου

οι καμπάνες που σβήνουν και το βράδυ που πέφτειολοένα στην πόληστων ανθρώπων την όψη στ ουρανού τον καθρέφτηστη ζωή μου τώρα όληhellip

ΚΓ Καρυωτάκης Ποιήματα και πεζά Ερμής

Δεμοιράκου Μαρία

27

ΝΑΠΟΛΕΩΝ ΛΑΠΑΘΙΩΤΗΣ Μυστικό

Εἶναι ψυχὲς πλασμένες ἀπὸ μάρμαροκι ἄλλες ἀπὸ χαμόγελο εἴτε πόνοΕἶναι καὶ μιὰ πλασμένη ἀπὸ τριαντάφυλλαὅμως ἐκείνη δὲ τὴ φανερώνω

Πόσο ἡ καρδιά μου θά ῾τρεμε ἂν τὴν ἔλεγαΒάνω μία κλειδαριὰ γερὴ στὸ στόμαΤόσοι σοφοὶ ποὺ βρίσκονται τριγύρω μουκαὶ δὲ τὴ μάντεψε κανεὶς ἀκόμα

Εἶναι ψυχὲς πλασμένες ἀπὸ κρύσταλλοκι ἄλλες ψυχὲς μὲ κλάματα ἔχουν γίνειΕἶναι καὶ μιὰ πλασμένη ἀπὸ ροδόσταμομὰ δὲ θὰ σᾶς τὴ ῾πῶ ποτέ μου ῾κείνη

Ὅρκο ἔβαλα νὰ μὴ τὴ ῾πῶ ὡς τὸ τάφο μουμὰ πάλι ποιὸς ξέρει καμμιὰν ὥραΚάτι μοῦ καίει τὰ χείλη μου Καλύτερανὰ κλείσω τὸ τραγούδι μ᾿ ἀπὸ τώρα

Δεμοιράκου Μαρία

28

ΝΑΠΟΛΕΩΝ ΛΑΠΑΘΙΩΤΗΣ Ἐπεισόδιο Μάτι δειλὸ ποὺ σὲ κοιτάζει

βαθιά βουβὰ καὶ σκοτεινὰκι ἔτσι πιστά σὰ νὰ σοῦ τάζειΘὰ σ᾿ ἀγαπῶ παντοτινά

Ψηλό λιγνό τρελὸ γιὰ χάδιδουλεύει σ᾿ ἕνα μαγαζίΤὸ πῆρα ἕνα Σαββάτο βράδυκαὶ κοιμηθήκαμε μαζί

Η οικία Λαπαθιώτη

Δεμοιράκου Μαρία

29

ΝΑΠΟΛΕΩΝ ΛΑΠΑΘΙΩΤΗΣΣτὸ νυχτερινὸ κέντρο

Τώρα ποὺ παίζει τὸ βιολὶ κι ἔχουμε πιεῖ τόσο πολύποὺ μ᾿ ἕναν ἔρωτα τρελὸ σὰ νά ῾μαστε δεμένοισ᾿ ἕνα συντρόφεμα ζεστό βᾶνε ξανὰ νὰ ζαλιστῶμέσ᾿ στ᾿ ὄνειρό σου νὰ κλειστῶ Τὸ μόνο ποὺ μοῦ μένει

Γιατὶ ἂν λείψει τὸ κρασὶ κι φύγεις ἄξαφνα κι ἐσὺκαὶ βουβαθεῖ καὶ τὸ βιολὶ μὲ τὸ γλυκὸ βραχνᾶ τουμεσ᾿ στῆς καρδιᾶς μου τὸ κενό μεγάλο σὰ τὸν οὐρανόθ᾿ ἀκούσω πάλι τὸ βραχνὸ τραγούδι τοῦ θανάτου

Δεμοιράκου Μαρία

30

ΜΗΤΣΟΣ ΠΑΠΑΝΙΚΟΛΑΟΥ

ΧΑΜΕΝΗ ΑΓΑΠΗ Αν άλλοτε μrsquo αγάπησες κι αν πια Δε μrsquo αγαπάς

Με΄ς στην καρδιά μου η αγάπη σου πάντοτε η ίδια μένειΜrsquo αρκεί στη θλίψη νrsquo αγαπάς της βαρυχειμωνιάςΜιrsquo άνοιξη περασμένη

Και τώρα μάταια αν ποθώ τα θεία σου φιλιάΤην αγκαλιά σου αν έχασα και αν νοσταλγός σου μένωΣrsquo αυτό τον κόσμο πάντοτε ndashπικρή παρηγοριά-Μας μένει το χαμένο

Δεμοιράκου Μαρία

31

ΜΗΤΣΟΣ ΠΑΠΑΝΙΚΟΛΑΟΥ ndash ΝΑΠΟΛΕΩΝ ΛΑΠΑΘΙΩΤΗΣ

Δεμοιράκου Μαρία

32

ΜΗΤΣΟΣ ΠΑΠΑΝΙΚΟΛΑΟΥ ΜΕΣΑ ΣΤΗ ΒΟΥΗ ΤΟΥ ΔΡΟΜΟΥ

Μέσα στην βουή του δρόμουήταν να βρω το όνειρο μουνα το βρω και να το χάσωκι ούτε πια που θα το φτάσω

Μια στιγμή πέρασε μπρος μουκι ήταν η χαρά του κόσμουη χαρά που μας ματώνεισαν οι πιο μεγάλοι πόνοι

Πέρασε όπως περνούνεόσα δε θα ξαναρθούνε-πουλιά που χουν φτερουγίσεισύννεφα μέσα στη δύση

Κι άφησε στο πέρασμά του-πέρασμα ζωής θανάτου-στην καρδιά μου σα σφραγίδαώhellip την πεθαμένη ελπίδα

Μια ελπίδα πεθαμένηπου μας ζει και μας πεθαίνεικι όλα μας τραβάει δω κάτουως την πόρτα του θανάτου

Όνειρο γλυκό και ξένοκαι παντοτινά χαμένοσε κρατώ στο νου μου ακόμασαν τριαντάφυλλο στο στόμα

Όταν πέρασες με πήρεςκι όλες μου άνοιξες τις θύρεςμε το μαγικό κλειδί σουτου χαμένου παραδείσου

Δεμοιράκου Μαρία

33

ΡΩΜΟΣ ΦΙΛΥΡΑΣΟ Ρώμος Φιλύρας (1889-1942)

Ένας καταραμένος ποιητής της νεοελληνικής λογοτεχνίας όπως ο Καρυωτάκης και ο Λαπαθιώτης Για τον Φιλύρα η ποίηση ήταν το αντίδοτο για τον πόνο της ψυχής του το καταφύγιο στο οποίο δραπέτευε από τη ζοφερή και σκοτεινή πραγματικότητα Η ποίηση ήταν η θεραπεία της ψυχής του η φυγή στο όνειρο από την άρρωστη ατμόσφαιρα του Δρομοκαΐτειου Ψυχιατρείου όπου έζησε έγκλειστος από το 1927 έως το θάνατό του το 1942

Διάχυτη θλίψη και μελαγχολία ονειρική ατμόσφαιρα

καταφυγή στην ομορφιά και την αγνότητα της φύσης

εξιδανίκευση του έρωτα και της γυναίκας

μουσικότητα και μελωδικότητα στο στίχο

χρήση δικού του λεξιλογίου και κατασκευή λέξεων

εξομολογητικός χαμηλόφωνος τόνος του ποιητικού

υποκειμένου που ως εγώ και απευθύνεται στο εσύ είναι κάποια από τα χαρακτηριστικά της ποίησής του

Δεμοιράκου Μαρία

34

ΡΩΜΟΣ ΦΙΛΥΡΑΣΣτον Έρωτα

Έρωτα Έρωτα νιώθοντάς σενιώθω να περνά της ψυχής μου σκότοςη φωτεινή σου αχτίνακαι να γίνομαι όλοςένας παλμός

Ρέε ήρεμα ήρεμα μέσα μουκαι γίνου εσύ όλος ο εαυτός μουτόσο που να γίνω περήφανοςσαν Θεόςγιατί θα κλείνω εντός μου το μόνο Θεόγιατί θα είμαιο παλμός ο δικός σου

Δεμοιράκου Μαρία

35

ΡΩΜΟΣ ΦΙΛΥΡΑΣΈρωτας

Την πόρταν εμαντάλωσες κι ήρθες σιμά μου πάλιμούacuteσφιξες τα χέρια μου κι έγειρες το κεφάλι

να μου ειπείς τacuteανείπωτα που μόνο η νύχτα ξέρειμέσα στο τρισκόταδο της κάμαρας ω ταίρι

Κι είπαμε όλα τα κρυφά που και τα ρόδα λένεστο περβόλι τις βραδιές με λίγωμα και κλαίνε

Κι άπλωσες τα χέρια σου να μacuteαγκαλιάσεις πάλικι ήρθε το ιερό φιλί σαν τρόπαιο μες στην πάλη

(αacute δημοσ Απρ 1905)

Kiss Artist Vsevolod MaksymovychCompletion Date 1913

Δεμοιράκου Μαρία

36

Κ Π ΚΑΒΑΦΗΣ Τα κεριά Του μέλλοντος η μέρες στέκοντrsquo εμπροστά μας

σα μια σειρά κεράκια αναμένα mdashχρυσά ζεστά και ζωηρά κεράκια

Η περασμένες μέρες πίσω μένουνμια θλιβερή γραμμή κεριών σβυσμένωνmiddotτα πιο κοντά βγάζουν καπνόν ακόμηκρύα κεριά λυωμένα και κυρτά

Δεν θέλω να τα βλέπωmiddot με λυπεί η μορφή τωνκαι με λυπεί το πρώτο φως των να θυμούμαιΕμπρός κυττάζω τrsquo αναμένα μου κεριά

Δεν θέλω να γυρίσω να μη διω και φρίξωτι γρήγορα που η σκοτεινή γραμμή μακραίνειτι γρήγορα που τα σβυστά κεριά πληθαίνουν

  • Συμβολισμοσ
  • Slide 2
  • Slide 3
  • Slide 4
  • πού και πότε
  • ρομαντισμός και συμβολισμός
  • τι πιστεύουν οι συμβολιστές
  • αγαπημένες εικόνες του
  • αγαπημένα θέματα
  • η υποβλητικότητα και η μουσικότητα
  • ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΣΥΜΒΟΛΙΣΜΟΣ
  • 2 οι νεορομαντικοί ή νεοσυμβολιστές
  • γνωρίσματα συμβολισμού
  • Κωνσταντίνος Χατζόπουλος Ήρθεςσελ 449
  • λίγα στοιχεία για τον Χατζόπουλο (1868- 1920)
  • χαρακτηριστικά ποιήματος
  • Slide 17
  • Slide 18
  • θα αναζητήσω το ποίημα του Λάμπρου Πορφύρα Το θέατρο σελ 460
  • Λάμπροσ Πορφύρασ
  • Κωνσταντινοσ Χατζοπουλοσ
  • Κωνσταντινοσ χατζοπουλοσ
  • Κωνσταντινοσ χατζοπουλοσ (2)
  • 2 οι νεορομαντικοί ή νεοσυμβολιστές (2)
  • Νεοσυμβολισμός β ομάδα ποιητών
  • Slide 26
  • Ναπολεων λαπαθιωτησ
  • Ναπολεων λαπαθιωτησ (2)
  • Ναπολεων λαπαθιωτησ (3)
  • Μητσοσ παπανικολαου
  • Μητσοσ παπανικολαου ndash ναπολεων λαπαθιωτησ
  • Μητσοσ παπανικολαου μεσα στη βουη του δρομου
  • Ρωμοσ φιλυρασ
  • Ρωμοσ φιλυρασ (2)
  • Ρωμοσ φιλυρασ (3)
  • Κ π καβαφησ
Page 8: Ο Συμβολισμός

Δεμοιράκου Μαρία

8

αγαπημένες εικόνες του

Ομίχλη Φεγγαρόφωτο Τρικυμισμένη θάλασσα Φθινόπωρο Λουλούδια Κεριά Νύχτα

Δεμοιράκου Μαρία

9

αγαπημένα θέματα Απαισιοδοξία Μελαγχολία Θλίψη Ανεκπλήρωτος

έρωτας Απώλεια Νοσταλγία Έρωτας

Δεμοιράκου Μαρία

10

η υποβλητικότητα και η μουσικότητα Υποβλητικότητα

επιτυγχάνεται όταν τα αντικείμενα δεν κατονομάζονται οι εικόνες είναι θολές ασαφείς και ακαθόριστες από τη διάθεση ρεμβασμού και ονειροπόλησης

την μελαγχολία

Μουσικότητα δημιουργείται από τη χρήση μουσικών ολιγοσύλλαβων λέξεωνφράσεωνστίχωντις επαναλήψεις τον μουσικό ρυθμό το μέτρο και την ομοιοκαταληξίαΕπαναλαμβανόμενα μοτίβα

Δεμοιράκου Μαρία

11

ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΣΥΜΒΟΛΙΣΜΟΣ

Διάρκεσε από το τέλος του 19ου αι έως το 1930 περίπου οπότε διαμορφώνεται η υπαρξιακή μεταφυσική ποίηση Διακρίνονται δυο ομάδες ποιητών συμβολιστών

1 Οι συμβολιστές οι ώριμοι ποιητές των αρχών του αιώνα Κωννος Χατζόπουλος Λάμπρος Πορφύρας Μιλτιάδης Μαλακάσης

Δεμοιράκου Μαρία

12

2 οι νεορομαντικοί ή νεοσυμβολιστές

Οι ποιητές που ακμάζουν την εποχή του μεσοπολέμου9 192030 όπως οι

Ρώμος Φιλύρας Ναπολέων Λαπαθιώτης Κώστας Καρυωτάκης Μαρία Πολυδούρη Μήτσος Παπανικολάου κά

Δεμοιράκου Μαρία

13

γνωρίσματα συμβολισμού

Η έμφαση στον εσωτερικό κόσμο του ανθρώπου

Η χρήση συμβόλων για την έκφραση ψυχικών καταστάσεων δηλαδή Τα αντικείμενα σχετίζονται με ψυχικές καταστάσεις

Μουσικότητα Αφθονία εκφραστικών μέσων (εικόνων μεταφορών

παρομοιώσεων κά) Διακριτική έκφραση συναισθημάτων Θολές κι ακαθόριστες εικόνες Κλίμα μελαγχολίας Ακολουθούν παραδοσιακά σχήματα και

ρυθμούς

Δεμοιράκου Μαρία

14

Κωνσταντίνος Χατζόπουλος Ήρθεςσελ 449 Ήρθεςmiddot και η μέρα ήταν χλωμή

και ήταν κρύο -ήρθες μα με απλωμένα τα πανιά

έμενε το πλοίο Ήρθεςmiddot

και τα πουλιά καθίσαν στα κλαδιάκαι κελαηδούσαν

και τα παράθυρα ήταν ανοιχτάκι άνθη σκορπούσαν

Ήρθεςmiddotαλλά τα φύλλα στα κλαδιά

ήταν μαδημένακαι ήταν τα σύννεφα σταχτιά

και κρεμασμένα Κι ήταν η θάλασσα χλωμή

και ήτανε κρύοmiddotκι όλοι κοιτάζανε χλωμοί

που με απλωμένα τα πανιάέμενε το πλοίο

Δεμοιράκου Μαρία

15

λίγα στοιχεία για τον Χατζόπουλο (1868- 1920)

Ανήκει στους καθαρά συμβολιστές ποιητές Τα ποιήματα του χαρακτηρίζονται από μια υποβλητική ατμόσφαιρα όπου κυριαρχεί ο ελεγειακός τόνος και ένας ακαθόριστος ποιητικός ρεμβασμός με θολές κι ακαθόριστες εικόνες στις οποίες κυριαρχεί η μουσικότητα

16

χαρακτηριστικά ποιήματος

Απουσία εννοιολογικού περιεχομένου Υποβλητικότητα κυριαρχεί η ασάφεια και η αοριστία

ως προς την ταυτότητα του προσωπου που ήρθε (β΄ ενικό πρόσωπο) και μέσα από θολές κι ακαθόριστες εικόνες ( θάλασσα χλωμή σύννεφα σταχτιά )

Κυριαρχεί ο ελεγειακός τόνος η μελαγχολία μια ακαθόριστη θλίψη χλωμή θάλασσα μαδημένα φύλλα χλωμοί σύννεφα σταχτιά και κρεμασμένα

Δεμοιράκου Μαρία

Δεμοιράκου Μαρία

17

Μουσικότητα που δημιουργείται από την μουσική ποιότητα των λέξεων την επανάληψη λέξεων (ήρθες χλωμήχλωμοί έμενε το πλοίο) το ιαμβικό μέτρο

18

χρήση συμβόλων για την έκφραση ψυχικών καταστάσεων όπως

Χλωμή μέρα μελαγχολία Το ακίνητο πλοίοαβεβαιότητα Τα πουλιά που κελαηδούν στα κλαδιά χαρά για την άφιξη

του αγαπημένου προσώπου Τα λουλούδια από τα ανοιχτά παράθυρα χαρά Τα μαδημένα φύλλα τα κρεμασμένα σταχτιά σύννεφα

θλίψη διάψευση απογοήτευση ματαίωση Χλωμή θάλασσα χλωμοί άνθρωποι θλίψη απογοήτευση

Δεμοιράκου Μαρία

19

θα αναζητήσω το ποίημα του Λάμπρου Πορφύρα Το θέατρο σελ 460 και θα βρω τα στοιχεία του συμβολισμού

Δεν ξέρω πώς να σου το ειπώ Μα ο δρόμος χθες το βράδυμες στη σταχτιά τη συννεφιά σα θέατρο είχε γίνειΜόλις φαινόταν η σκηνή στ ανάριο το σκοτάδικαι σα σκιές φαινόντανε μακριά μου οι θεατρίνοι

Τα σπίτια πέρα κι οι αυλές και τα κλωνάρια αντάμαέλεγες κι ήταν σκηνικά παλιά και ξεβαμμένακι εκείνοι έβγαιναν κι έπαιζαν τ αλλόκοτο τους δράμακι άκουγες βόγκους κι άκουγες και γέλια ευτυχισμένα

Εγώ δεν ξέρω Εβγαίνανε κι εσμίγαν κι επαγαίνανκι ήτανε μια παράσταση και θλιβερή κι ωραίαΚι έβγαινε Θε μου κι η νυχτιά καθώς επαρασταίνανέβγαινε Θε μου κι έριχνε τη μαύρη της αυλαία

Δεμοιράκου Μαρία

Δεμοιράκου Μαρία

20

ΛΆΜΠΡΟΣ ΠΟΡΦΎΡΑΣ Lacrimae rerum

Ἄμοιρη τὸ σπιτάκι μας ἐστοίχιωσενἀπὸ τὴν ὀμορφιά σου τὴν θλιμμένηστοὺς τοίχους στὸν καθρέφτη στὰ εἰκονίσματαἀπὸ τὴν ὀμορφιά σου κάτι μένειΚάτι σὰ μόσκου μυρωδιά κι ἁπλώνεταικαὶ τὸ φτωχὸ σπιτάκι πλημμυρίζεικάτι σὰ φάντασμα θολὸ κι ἀνέγγιχτοκι ὅπου περνᾷ σιγὰ τὸ κάθε ἀγγίζειὌξω βαρύ μονότονο ψιχάλισμαδέρνει τὴ στέγη μας καὶ τότε ἀντάματὰ πράματα ποὺ ἁγιάσανε τὰ χέρια σουἀρχίζουν ἕνα κλάμα καὶ ἕνα κλάμαΚι ἀπ᾿ τὴ γωνιὰ ὁ καλὸς τῆς Λήθης σύντροφοςτ᾿ ἀγαπημένο μας παλιὸ ρολόιτραγουδιστὴς τοῦ χρόνου κι αὐτὸς κλαίονταςρυθμίζει ἀργά φριχτά τὸ μοιρολόιSpring

Artist Odilon RedonCompletion Date 1883Style Symbolism

Δεμοιράκου Μαρία

21

ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΧΑΤΖΟΠΟΥΛΟΣΚι ὅταν φτάσῃ ἡ ἄνοιξη

Κι ὅταν φτάσῃ ἡ ἄνοιξηκι ἔρθουν τὰ πουλιὰκαὶ γυρίσουν τ᾿ ἄνθησὰν ἕναν καιρὸθὰ σὲ περιμένω

Κι ὅταν ἔρθῃ πάλικαὶ τὸ καλοκαίριμὲ τὸ μαϊστράλισὰν ἕναν καιρὸ θὰ σὲ περιμένω

Μὰ ὅταν τὸ φθινόπωροξαναφτάσῃ ὑγρὸκαὶ συννεφιασμένοθἄρθω νὰ σὲ βρῶδὲ θὰ περιμένω

Δεμοιράκου Μαρία

22

ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΧΑΤΖΟΠΟΥΛΟΣΠέρασες καὶ εἶχες στὰ μαλλιὰ

ῥόδα καὶ φῶς καὶ εἶχες στὸ χέρικρῖνα λευκὰ καὶ στάχια ἀπ᾿ τὸν ἀγρόκαὶ σὲ εἶδα καὶ εἶπα κι ἔφτασετὸ καλοκαίρι

Μὰ ἦρθες καὶ σκόρπισες τὰ στάχια στὸ νερότὰ ρόδα στὸν ἀέρακαὶ μὲ ἕνα κρίνο στάθηκες ὠχρήσὰ φθινοπώρου μέρα

(Βραδινοὶ θρύλοι)

Δεμοιράκου Μαρία

23

ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΧΑΤΖΟΠΟΥΛΟΣΚαὶ θαμπὸ ἦρθε τὸ βράδυ

Καὶ θαμπὸ ἦρθε τὸ βράδυκαὶ θλιμμένο καὶ ἀχνό-Σοῦ εἶναι ὁ πόνος μου χάδικι ἂς θαρρῇς δὲν πονῶ

Καὶ τὸ θρύλο σου λέεισιγαλὰ τοῦ βραδιοῦκαὶ τὸ λέει καὶ κλαίεισὰν ἀχὸς τραγουδιοῦ

σὰν καμπάνα ποὺ σπάζειμὲ ἀργὸ θρῆνο σιγόκαὶ στὸ δρόμο μὲ κράζεικαὶ σὲ κράζω κι ἐγώ

Venice

Artist John Henry TwachtmanCompletion Date c1878

Δεμοιράκου Μαρία

24

2 οι νεορομαντικοί ή νεοσυμβολιστές

Οι ποιητές που ακμάζουν την εποχή του μεσοπολέμου9 192030 όπως οι

Ρώμος Φιλύρας Ναπολέων Λαπαθιώτης Κώστας Καρυωτάκης Μαρία Πολυδούρη Μήτσος Παπανικολάου κά

Δεμοιράκου Μαρία

25

Νεοσυμβολισμός β ομάδα ποιητών Επιστροφή στο παρελθόν Απαισιοδοξία Κοσμοπολιτισμός Τάση φυγής Εκφραστική τόλμη από

άποψη μορφής Σπάζουν τα μέτρα και

τους ρυθμούς εισάγοντας πεζολογικά στοιχεία

Χαλαρώνουν την νοηματική συνοχή του στίχου

Εικόνες σκόρπιες φευγαλέες

Ατμόσφαιρα διάλυσης απόγνωσης

Γενικότερο αίσθημα κόπωσης από τη ζωή

Δεμοιράκου Μαρία

26

Τα παιδάκια που παίζουν στ ανοιξιάτικο δείλιndashμια ιαχή μακρυσμένηndashτ αεράκι που λόγια με των ρόδων τα χείληψιθυρίζει και μένει

τ ανοιχτά παραθύρια που ανασαίνουν την ώραη αδειανή κάμαρά μουένα τρένο που θα ρχεται από μια άγνωστη χώρατα χαμένα όνειρά μου

οι καμπάνες που σβήνουν και το βράδυ που πέφτειολοένα στην πόληστων ανθρώπων την όψη στ ουρανού τον καθρέφτηστη ζωή μου τώρα όληhellip

ΚΓ Καρυωτάκης Ποιήματα και πεζά Ερμής

Δεμοιράκου Μαρία

27

ΝΑΠΟΛΕΩΝ ΛΑΠΑΘΙΩΤΗΣ Μυστικό

Εἶναι ψυχὲς πλασμένες ἀπὸ μάρμαροκι ἄλλες ἀπὸ χαμόγελο εἴτε πόνοΕἶναι καὶ μιὰ πλασμένη ἀπὸ τριαντάφυλλαὅμως ἐκείνη δὲ τὴ φανερώνω

Πόσο ἡ καρδιά μου θά ῾τρεμε ἂν τὴν ἔλεγαΒάνω μία κλειδαριὰ γερὴ στὸ στόμαΤόσοι σοφοὶ ποὺ βρίσκονται τριγύρω μουκαὶ δὲ τὴ μάντεψε κανεὶς ἀκόμα

Εἶναι ψυχὲς πλασμένες ἀπὸ κρύσταλλοκι ἄλλες ψυχὲς μὲ κλάματα ἔχουν γίνειΕἶναι καὶ μιὰ πλασμένη ἀπὸ ροδόσταμομὰ δὲ θὰ σᾶς τὴ ῾πῶ ποτέ μου ῾κείνη

Ὅρκο ἔβαλα νὰ μὴ τὴ ῾πῶ ὡς τὸ τάφο μουμὰ πάλι ποιὸς ξέρει καμμιὰν ὥραΚάτι μοῦ καίει τὰ χείλη μου Καλύτερανὰ κλείσω τὸ τραγούδι μ᾿ ἀπὸ τώρα

Δεμοιράκου Μαρία

28

ΝΑΠΟΛΕΩΝ ΛΑΠΑΘΙΩΤΗΣ Ἐπεισόδιο Μάτι δειλὸ ποὺ σὲ κοιτάζει

βαθιά βουβὰ καὶ σκοτεινὰκι ἔτσι πιστά σὰ νὰ σοῦ τάζειΘὰ σ᾿ ἀγαπῶ παντοτινά

Ψηλό λιγνό τρελὸ γιὰ χάδιδουλεύει σ᾿ ἕνα μαγαζίΤὸ πῆρα ἕνα Σαββάτο βράδυκαὶ κοιμηθήκαμε μαζί

Η οικία Λαπαθιώτη

Δεμοιράκου Μαρία

29

ΝΑΠΟΛΕΩΝ ΛΑΠΑΘΙΩΤΗΣΣτὸ νυχτερινὸ κέντρο

Τώρα ποὺ παίζει τὸ βιολὶ κι ἔχουμε πιεῖ τόσο πολύποὺ μ᾿ ἕναν ἔρωτα τρελὸ σὰ νά ῾μαστε δεμένοισ᾿ ἕνα συντρόφεμα ζεστό βᾶνε ξανὰ νὰ ζαλιστῶμέσ᾿ στ᾿ ὄνειρό σου νὰ κλειστῶ Τὸ μόνο ποὺ μοῦ μένει

Γιατὶ ἂν λείψει τὸ κρασὶ κι φύγεις ἄξαφνα κι ἐσὺκαὶ βουβαθεῖ καὶ τὸ βιολὶ μὲ τὸ γλυκὸ βραχνᾶ τουμεσ᾿ στῆς καρδιᾶς μου τὸ κενό μεγάλο σὰ τὸν οὐρανόθ᾿ ἀκούσω πάλι τὸ βραχνὸ τραγούδι τοῦ θανάτου

Δεμοιράκου Μαρία

30

ΜΗΤΣΟΣ ΠΑΠΑΝΙΚΟΛΑΟΥ

ΧΑΜΕΝΗ ΑΓΑΠΗ Αν άλλοτε μrsquo αγάπησες κι αν πια Δε μrsquo αγαπάς

Με΄ς στην καρδιά μου η αγάπη σου πάντοτε η ίδια μένειΜrsquo αρκεί στη θλίψη νrsquo αγαπάς της βαρυχειμωνιάςΜιrsquo άνοιξη περασμένη

Και τώρα μάταια αν ποθώ τα θεία σου φιλιάΤην αγκαλιά σου αν έχασα και αν νοσταλγός σου μένωΣrsquo αυτό τον κόσμο πάντοτε ndashπικρή παρηγοριά-Μας μένει το χαμένο

Δεμοιράκου Μαρία

31

ΜΗΤΣΟΣ ΠΑΠΑΝΙΚΟΛΑΟΥ ndash ΝΑΠΟΛΕΩΝ ΛΑΠΑΘΙΩΤΗΣ

Δεμοιράκου Μαρία

32

ΜΗΤΣΟΣ ΠΑΠΑΝΙΚΟΛΑΟΥ ΜΕΣΑ ΣΤΗ ΒΟΥΗ ΤΟΥ ΔΡΟΜΟΥ

Μέσα στην βουή του δρόμουήταν να βρω το όνειρο μουνα το βρω και να το χάσωκι ούτε πια που θα το φτάσω

Μια στιγμή πέρασε μπρος μουκι ήταν η χαρά του κόσμουη χαρά που μας ματώνεισαν οι πιο μεγάλοι πόνοι

Πέρασε όπως περνούνεόσα δε θα ξαναρθούνε-πουλιά που χουν φτερουγίσεισύννεφα μέσα στη δύση

Κι άφησε στο πέρασμά του-πέρασμα ζωής θανάτου-στην καρδιά μου σα σφραγίδαώhellip την πεθαμένη ελπίδα

Μια ελπίδα πεθαμένηπου μας ζει και μας πεθαίνεικι όλα μας τραβάει δω κάτουως την πόρτα του θανάτου

Όνειρο γλυκό και ξένοκαι παντοτινά χαμένοσε κρατώ στο νου μου ακόμασαν τριαντάφυλλο στο στόμα

Όταν πέρασες με πήρεςκι όλες μου άνοιξες τις θύρεςμε το μαγικό κλειδί σουτου χαμένου παραδείσου

Δεμοιράκου Μαρία

33

ΡΩΜΟΣ ΦΙΛΥΡΑΣΟ Ρώμος Φιλύρας (1889-1942)

Ένας καταραμένος ποιητής της νεοελληνικής λογοτεχνίας όπως ο Καρυωτάκης και ο Λαπαθιώτης Για τον Φιλύρα η ποίηση ήταν το αντίδοτο για τον πόνο της ψυχής του το καταφύγιο στο οποίο δραπέτευε από τη ζοφερή και σκοτεινή πραγματικότητα Η ποίηση ήταν η θεραπεία της ψυχής του η φυγή στο όνειρο από την άρρωστη ατμόσφαιρα του Δρομοκαΐτειου Ψυχιατρείου όπου έζησε έγκλειστος από το 1927 έως το θάνατό του το 1942

Διάχυτη θλίψη και μελαγχολία ονειρική ατμόσφαιρα

καταφυγή στην ομορφιά και την αγνότητα της φύσης

εξιδανίκευση του έρωτα και της γυναίκας

μουσικότητα και μελωδικότητα στο στίχο

χρήση δικού του λεξιλογίου και κατασκευή λέξεων

εξομολογητικός χαμηλόφωνος τόνος του ποιητικού

υποκειμένου που ως εγώ και απευθύνεται στο εσύ είναι κάποια από τα χαρακτηριστικά της ποίησής του

Δεμοιράκου Μαρία

34

ΡΩΜΟΣ ΦΙΛΥΡΑΣΣτον Έρωτα

Έρωτα Έρωτα νιώθοντάς σενιώθω να περνά της ψυχής μου σκότοςη φωτεινή σου αχτίνακαι να γίνομαι όλοςένας παλμός

Ρέε ήρεμα ήρεμα μέσα μουκαι γίνου εσύ όλος ο εαυτός μουτόσο που να γίνω περήφανοςσαν Θεόςγιατί θα κλείνω εντός μου το μόνο Θεόγιατί θα είμαιο παλμός ο δικός σου

Δεμοιράκου Μαρία

35

ΡΩΜΟΣ ΦΙΛΥΡΑΣΈρωτας

Την πόρταν εμαντάλωσες κι ήρθες σιμά μου πάλιμούacuteσφιξες τα χέρια μου κι έγειρες το κεφάλι

να μου ειπείς τacuteανείπωτα που μόνο η νύχτα ξέρειμέσα στο τρισκόταδο της κάμαρας ω ταίρι

Κι είπαμε όλα τα κρυφά που και τα ρόδα λένεστο περβόλι τις βραδιές με λίγωμα και κλαίνε

Κι άπλωσες τα χέρια σου να μacuteαγκαλιάσεις πάλικι ήρθε το ιερό φιλί σαν τρόπαιο μες στην πάλη

(αacute δημοσ Απρ 1905)

Kiss Artist Vsevolod MaksymovychCompletion Date 1913

Δεμοιράκου Μαρία

36

Κ Π ΚΑΒΑΦΗΣ Τα κεριά Του μέλλοντος η μέρες στέκοντrsquo εμπροστά μας

σα μια σειρά κεράκια αναμένα mdashχρυσά ζεστά και ζωηρά κεράκια

Η περασμένες μέρες πίσω μένουνμια θλιβερή γραμμή κεριών σβυσμένωνmiddotτα πιο κοντά βγάζουν καπνόν ακόμηκρύα κεριά λυωμένα και κυρτά

Δεν θέλω να τα βλέπωmiddot με λυπεί η μορφή τωνκαι με λυπεί το πρώτο φως των να θυμούμαιΕμπρός κυττάζω τrsquo αναμένα μου κεριά

Δεν θέλω να γυρίσω να μη διω και φρίξωτι γρήγορα που η σκοτεινή γραμμή μακραίνειτι γρήγορα που τα σβυστά κεριά πληθαίνουν

  • Συμβολισμοσ
  • Slide 2
  • Slide 3
  • Slide 4
  • πού και πότε
  • ρομαντισμός και συμβολισμός
  • τι πιστεύουν οι συμβολιστές
  • αγαπημένες εικόνες του
  • αγαπημένα θέματα
  • η υποβλητικότητα και η μουσικότητα
  • ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΣΥΜΒΟΛΙΣΜΟΣ
  • 2 οι νεορομαντικοί ή νεοσυμβολιστές
  • γνωρίσματα συμβολισμού
  • Κωνσταντίνος Χατζόπουλος Ήρθεςσελ 449
  • λίγα στοιχεία για τον Χατζόπουλο (1868- 1920)
  • χαρακτηριστικά ποιήματος
  • Slide 17
  • Slide 18
  • θα αναζητήσω το ποίημα του Λάμπρου Πορφύρα Το θέατρο σελ 460
  • Λάμπροσ Πορφύρασ
  • Κωνσταντινοσ Χατζοπουλοσ
  • Κωνσταντινοσ χατζοπουλοσ
  • Κωνσταντινοσ χατζοπουλοσ (2)
  • 2 οι νεορομαντικοί ή νεοσυμβολιστές (2)
  • Νεοσυμβολισμός β ομάδα ποιητών
  • Slide 26
  • Ναπολεων λαπαθιωτησ
  • Ναπολεων λαπαθιωτησ (2)
  • Ναπολεων λαπαθιωτησ (3)
  • Μητσοσ παπανικολαου
  • Μητσοσ παπανικολαου ndash ναπολεων λαπαθιωτησ
  • Μητσοσ παπανικολαου μεσα στη βουη του δρομου
  • Ρωμοσ φιλυρασ
  • Ρωμοσ φιλυρασ (2)
  • Ρωμοσ φιλυρασ (3)
  • Κ π καβαφησ
Page 9: Ο Συμβολισμός

Δεμοιράκου Μαρία

9

αγαπημένα θέματα Απαισιοδοξία Μελαγχολία Θλίψη Ανεκπλήρωτος

έρωτας Απώλεια Νοσταλγία Έρωτας

Δεμοιράκου Μαρία

10

η υποβλητικότητα και η μουσικότητα Υποβλητικότητα

επιτυγχάνεται όταν τα αντικείμενα δεν κατονομάζονται οι εικόνες είναι θολές ασαφείς και ακαθόριστες από τη διάθεση ρεμβασμού και ονειροπόλησης

την μελαγχολία

Μουσικότητα δημιουργείται από τη χρήση μουσικών ολιγοσύλλαβων λέξεωνφράσεωνστίχωντις επαναλήψεις τον μουσικό ρυθμό το μέτρο και την ομοιοκαταληξίαΕπαναλαμβανόμενα μοτίβα

Δεμοιράκου Μαρία

11

ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΣΥΜΒΟΛΙΣΜΟΣ

Διάρκεσε από το τέλος του 19ου αι έως το 1930 περίπου οπότε διαμορφώνεται η υπαρξιακή μεταφυσική ποίηση Διακρίνονται δυο ομάδες ποιητών συμβολιστών

1 Οι συμβολιστές οι ώριμοι ποιητές των αρχών του αιώνα Κωννος Χατζόπουλος Λάμπρος Πορφύρας Μιλτιάδης Μαλακάσης

Δεμοιράκου Μαρία

12

2 οι νεορομαντικοί ή νεοσυμβολιστές

Οι ποιητές που ακμάζουν την εποχή του μεσοπολέμου9 192030 όπως οι

Ρώμος Φιλύρας Ναπολέων Λαπαθιώτης Κώστας Καρυωτάκης Μαρία Πολυδούρη Μήτσος Παπανικολάου κά

Δεμοιράκου Μαρία

13

γνωρίσματα συμβολισμού

Η έμφαση στον εσωτερικό κόσμο του ανθρώπου

Η χρήση συμβόλων για την έκφραση ψυχικών καταστάσεων δηλαδή Τα αντικείμενα σχετίζονται με ψυχικές καταστάσεις

Μουσικότητα Αφθονία εκφραστικών μέσων (εικόνων μεταφορών

παρομοιώσεων κά) Διακριτική έκφραση συναισθημάτων Θολές κι ακαθόριστες εικόνες Κλίμα μελαγχολίας Ακολουθούν παραδοσιακά σχήματα και

ρυθμούς

Δεμοιράκου Μαρία

14

Κωνσταντίνος Χατζόπουλος Ήρθεςσελ 449 Ήρθεςmiddot και η μέρα ήταν χλωμή

και ήταν κρύο -ήρθες μα με απλωμένα τα πανιά

έμενε το πλοίο Ήρθεςmiddot

και τα πουλιά καθίσαν στα κλαδιάκαι κελαηδούσαν

και τα παράθυρα ήταν ανοιχτάκι άνθη σκορπούσαν

Ήρθεςmiddotαλλά τα φύλλα στα κλαδιά

ήταν μαδημένακαι ήταν τα σύννεφα σταχτιά

και κρεμασμένα Κι ήταν η θάλασσα χλωμή

και ήτανε κρύοmiddotκι όλοι κοιτάζανε χλωμοί

που με απλωμένα τα πανιάέμενε το πλοίο

Δεμοιράκου Μαρία

15

λίγα στοιχεία για τον Χατζόπουλο (1868- 1920)

Ανήκει στους καθαρά συμβολιστές ποιητές Τα ποιήματα του χαρακτηρίζονται από μια υποβλητική ατμόσφαιρα όπου κυριαρχεί ο ελεγειακός τόνος και ένας ακαθόριστος ποιητικός ρεμβασμός με θολές κι ακαθόριστες εικόνες στις οποίες κυριαρχεί η μουσικότητα

16

χαρακτηριστικά ποιήματος

Απουσία εννοιολογικού περιεχομένου Υποβλητικότητα κυριαρχεί η ασάφεια και η αοριστία

ως προς την ταυτότητα του προσωπου που ήρθε (β΄ ενικό πρόσωπο) και μέσα από θολές κι ακαθόριστες εικόνες ( θάλασσα χλωμή σύννεφα σταχτιά )

Κυριαρχεί ο ελεγειακός τόνος η μελαγχολία μια ακαθόριστη θλίψη χλωμή θάλασσα μαδημένα φύλλα χλωμοί σύννεφα σταχτιά και κρεμασμένα

Δεμοιράκου Μαρία

Δεμοιράκου Μαρία

17

Μουσικότητα που δημιουργείται από την μουσική ποιότητα των λέξεων την επανάληψη λέξεων (ήρθες χλωμήχλωμοί έμενε το πλοίο) το ιαμβικό μέτρο

18

χρήση συμβόλων για την έκφραση ψυχικών καταστάσεων όπως

Χλωμή μέρα μελαγχολία Το ακίνητο πλοίοαβεβαιότητα Τα πουλιά που κελαηδούν στα κλαδιά χαρά για την άφιξη

του αγαπημένου προσώπου Τα λουλούδια από τα ανοιχτά παράθυρα χαρά Τα μαδημένα φύλλα τα κρεμασμένα σταχτιά σύννεφα

θλίψη διάψευση απογοήτευση ματαίωση Χλωμή θάλασσα χλωμοί άνθρωποι θλίψη απογοήτευση

Δεμοιράκου Μαρία

19

θα αναζητήσω το ποίημα του Λάμπρου Πορφύρα Το θέατρο σελ 460 και θα βρω τα στοιχεία του συμβολισμού

Δεν ξέρω πώς να σου το ειπώ Μα ο δρόμος χθες το βράδυμες στη σταχτιά τη συννεφιά σα θέατρο είχε γίνειΜόλις φαινόταν η σκηνή στ ανάριο το σκοτάδικαι σα σκιές φαινόντανε μακριά μου οι θεατρίνοι

Τα σπίτια πέρα κι οι αυλές και τα κλωνάρια αντάμαέλεγες κι ήταν σκηνικά παλιά και ξεβαμμένακι εκείνοι έβγαιναν κι έπαιζαν τ αλλόκοτο τους δράμακι άκουγες βόγκους κι άκουγες και γέλια ευτυχισμένα

Εγώ δεν ξέρω Εβγαίνανε κι εσμίγαν κι επαγαίνανκι ήτανε μια παράσταση και θλιβερή κι ωραίαΚι έβγαινε Θε μου κι η νυχτιά καθώς επαρασταίνανέβγαινε Θε μου κι έριχνε τη μαύρη της αυλαία

Δεμοιράκου Μαρία

Δεμοιράκου Μαρία

20

ΛΆΜΠΡΟΣ ΠΟΡΦΎΡΑΣ Lacrimae rerum

Ἄμοιρη τὸ σπιτάκι μας ἐστοίχιωσενἀπὸ τὴν ὀμορφιά σου τὴν θλιμμένηστοὺς τοίχους στὸν καθρέφτη στὰ εἰκονίσματαἀπὸ τὴν ὀμορφιά σου κάτι μένειΚάτι σὰ μόσκου μυρωδιά κι ἁπλώνεταικαὶ τὸ φτωχὸ σπιτάκι πλημμυρίζεικάτι σὰ φάντασμα θολὸ κι ἀνέγγιχτοκι ὅπου περνᾷ σιγὰ τὸ κάθε ἀγγίζειὌξω βαρύ μονότονο ψιχάλισμαδέρνει τὴ στέγη μας καὶ τότε ἀντάματὰ πράματα ποὺ ἁγιάσανε τὰ χέρια σουἀρχίζουν ἕνα κλάμα καὶ ἕνα κλάμαΚι ἀπ᾿ τὴ γωνιὰ ὁ καλὸς τῆς Λήθης σύντροφοςτ᾿ ἀγαπημένο μας παλιὸ ρολόιτραγουδιστὴς τοῦ χρόνου κι αὐτὸς κλαίονταςρυθμίζει ἀργά φριχτά τὸ μοιρολόιSpring

Artist Odilon RedonCompletion Date 1883Style Symbolism

Δεμοιράκου Μαρία

21

ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΧΑΤΖΟΠΟΥΛΟΣΚι ὅταν φτάσῃ ἡ ἄνοιξη

Κι ὅταν φτάσῃ ἡ ἄνοιξηκι ἔρθουν τὰ πουλιὰκαὶ γυρίσουν τ᾿ ἄνθησὰν ἕναν καιρὸθὰ σὲ περιμένω

Κι ὅταν ἔρθῃ πάλικαὶ τὸ καλοκαίριμὲ τὸ μαϊστράλισὰν ἕναν καιρὸ θὰ σὲ περιμένω

Μὰ ὅταν τὸ φθινόπωροξαναφτάσῃ ὑγρὸκαὶ συννεφιασμένοθἄρθω νὰ σὲ βρῶδὲ θὰ περιμένω

Δεμοιράκου Μαρία

22

ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΧΑΤΖΟΠΟΥΛΟΣΠέρασες καὶ εἶχες στὰ μαλλιὰ

ῥόδα καὶ φῶς καὶ εἶχες στὸ χέρικρῖνα λευκὰ καὶ στάχια ἀπ᾿ τὸν ἀγρόκαὶ σὲ εἶδα καὶ εἶπα κι ἔφτασετὸ καλοκαίρι

Μὰ ἦρθες καὶ σκόρπισες τὰ στάχια στὸ νερότὰ ρόδα στὸν ἀέρακαὶ μὲ ἕνα κρίνο στάθηκες ὠχρήσὰ φθινοπώρου μέρα

(Βραδινοὶ θρύλοι)

Δεμοιράκου Μαρία

23

ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΧΑΤΖΟΠΟΥΛΟΣΚαὶ θαμπὸ ἦρθε τὸ βράδυ

Καὶ θαμπὸ ἦρθε τὸ βράδυκαὶ θλιμμένο καὶ ἀχνό-Σοῦ εἶναι ὁ πόνος μου χάδικι ἂς θαρρῇς δὲν πονῶ

Καὶ τὸ θρύλο σου λέεισιγαλὰ τοῦ βραδιοῦκαὶ τὸ λέει καὶ κλαίεισὰν ἀχὸς τραγουδιοῦ

σὰν καμπάνα ποὺ σπάζειμὲ ἀργὸ θρῆνο σιγόκαὶ στὸ δρόμο μὲ κράζεικαὶ σὲ κράζω κι ἐγώ

Venice

Artist John Henry TwachtmanCompletion Date c1878

Δεμοιράκου Μαρία

24

2 οι νεορομαντικοί ή νεοσυμβολιστές

Οι ποιητές που ακμάζουν την εποχή του μεσοπολέμου9 192030 όπως οι

Ρώμος Φιλύρας Ναπολέων Λαπαθιώτης Κώστας Καρυωτάκης Μαρία Πολυδούρη Μήτσος Παπανικολάου κά

Δεμοιράκου Μαρία

25

Νεοσυμβολισμός β ομάδα ποιητών Επιστροφή στο παρελθόν Απαισιοδοξία Κοσμοπολιτισμός Τάση φυγής Εκφραστική τόλμη από

άποψη μορφής Σπάζουν τα μέτρα και

τους ρυθμούς εισάγοντας πεζολογικά στοιχεία

Χαλαρώνουν την νοηματική συνοχή του στίχου

Εικόνες σκόρπιες φευγαλέες

Ατμόσφαιρα διάλυσης απόγνωσης

Γενικότερο αίσθημα κόπωσης από τη ζωή

Δεμοιράκου Μαρία

26

Τα παιδάκια που παίζουν στ ανοιξιάτικο δείλιndashμια ιαχή μακρυσμένηndashτ αεράκι που λόγια με των ρόδων τα χείληψιθυρίζει και μένει

τ ανοιχτά παραθύρια που ανασαίνουν την ώραη αδειανή κάμαρά μουένα τρένο που θα ρχεται από μια άγνωστη χώρατα χαμένα όνειρά μου

οι καμπάνες που σβήνουν και το βράδυ που πέφτειολοένα στην πόληστων ανθρώπων την όψη στ ουρανού τον καθρέφτηστη ζωή μου τώρα όληhellip

ΚΓ Καρυωτάκης Ποιήματα και πεζά Ερμής

Δεμοιράκου Μαρία

27

ΝΑΠΟΛΕΩΝ ΛΑΠΑΘΙΩΤΗΣ Μυστικό

Εἶναι ψυχὲς πλασμένες ἀπὸ μάρμαροκι ἄλλες ἀπὸ χαμόγελο εἴτε πόνοΕἶναι καὶ μιὰ πλασμένη ἀπὸ τριαντάφυλλαὅμως ἐκείνη δὲ τὴ φανερώνω

Πόσο ἡ καρδιά μου θά ῾τρεμε ἂν τὴν ἔλεγαΒάνω μία κλειδαριὰ γερὴ στὸ στόμαΤόσοι σοφοὶ ποὺ βρίσκονται τριγύρω μουκαὶ δὲ τὴ μάντεψε κανεὶς ἀκόμα

Εἶναι ψυχὲς πλασμένες ἀπὸ κρύσταλλοκι ἄλλες ψυχὲς μὲ κλάματα ἔχουν γίνειΕἶναι καὶ μιὰ πλασμένη ἀπὸ ροδόσταμομὰ δὲ θὰ σᾶς τὴ ῾πῶ ποτέ μου ῾κείνη

Ὅρκο ἔβαλα νὰ μὴ τὴ ῾πῶ ὡς τὸ τάφο μουμὰ πάλι ποιὸς ξέρει καμμιὰν ὥραΚάτι μοῦ καίει τὰ χείλη μου Καλύτερανὰ κλείσω τὸ τραγούδι μ᾿ ἀπὸ τώρα

Δεμοιράκου Μαρία

28

ΝΑΠΟΛΕΩΝ ΛΑΠΑΘΙΩΤΗΣ Ἐπεισόδιο Μάτι δειλὸ ποὺ σὲ κοιτάζει

βαθιά βουβὰ καὶ σκοτεινὰκι ἔτσι πιστά σὰ νὰ σοῦ τάζειΘὰ σ᾿ ἀγαπῶ παντοτινά

Ψηλό λιγνό τρελὸ γιὰ χάδιδουλεύει σ᾿ ἕνα μαγαζίΤὸ πῆρα ἕνα Σαββάτο βράδυκαὶ κοιμηθήκαμε μαζί

Η οικία Λαπαθιώτη

Δεμοιράκου Μαρία

29

ΝΑΠΟΛΕΩΝ ΛΑΠΑΘΙΩΤΗΣΣτὸ νυχτερινὸ κέντρο

Τώρα ποὺ παίζει τὸ βιολὶ κι ἔχουμε πιεῖ τόσο πολύποὺ μ᾿ ἕναν ἔρωτα τρελὸ σὰ νά ῾μαστε δεμένοισ᾿ ἕνα συντρόφεμα ζεστό βᾶνε ξανὰ νὰ ζαλιστῶμέσ᾿ στ᾿ ὄνειρό σου νὰ κλειστῶ Τὸ μόνο ποὺ μοῦ μένει

Γιατὶ ἂν λείψει τὸ κρασὶ κι φύγεις ἄξαφνα κι ἐσὺκαὶ βουβαθεῖ καὶ τὸ βιολὶ μὲ τὸ γλυκὸ βραχνᾶ τουμεσ᾿ στῆς καρδιᾶς μου τὸ κενό μεγάλο σὰ τὸν οὐρανόθ᾿ ἀκούσω πάλι τὸ βραχνὸ τραγούδι τοῦ θανάτου

Δεμοιράκου Μαρία

30

ΜΗΤΣΟΣ ΠΑΠΑΝΙΚΟΛΑΟΥ

ΧΑΜΕΝΗ ΑΓΑΠΗ Αν άλλοτε μrsquo αγάπησες κι αν πια Δε μrsquo αγαπάς

Με΄ς στην καρδιά μου η αγάπη σου πάντοτε η ίδια μένειΜrsquo αρκεί στη θλίψη νrsquo αγαπάς της βαρυχειμωνιάςΜιrsquo άνοιξη περασμένη

Και τώρα μάταια αν ποθώ τα θεία σου φιλιάΤην αγκαλιά σου αν έχασα και αν νοσταλγός σου μένωΣrsquo αυτό τον κόσμο πάντοτε ndashπικρή παρηγοριά-Μας μένει το χαμένο

Δεμοιράκου Μαρία

31

ΜΗΤΣΟΣ ΠΑΠΑΝΙΚΟΛΑΟΥ ndash ΝΑΠΟΛΕΩΝ ΛΑΠΑΘΙΩΤΗΣ

Δεμοιράκου Μαρία

32

ΜΗΤΣΟΣ ΠΑΠΑΝΙΚΟΛΑΟΥ ΜΕΣΑ ΣΤΗ ΒΟΥΗ ΤΟΥ ΔΡΟΜΟΥ

Μέσα στην βουή του δρόμουήταν να βρω το όνειρο μουνα το βρω και να το χάσωκι ούτε πια που θα το φτάσω

Μια στιγμή πέρασε μπρος μουκι ήταν η χαρά του κόσμουη χαρά που μας ματώνεισαν οι πιο μεγάλοι πόνοι

Πέρασε όπως περνούνεόσα δε θα ξαναρθούνε-πουλιά που χουν φτερουγίσεισύννεφα μέσα στη δύση

Κι άφησε στο πέρασμά του-πέρασμα ζωής θανάτου-στην καρδιά μου σα σφραγίδαώhellip την πεθαμένη ελπίδα

Μια ελπίδα πεθαμένηπου μας ζει και μας πεθαίνεικι όλα μας τραβάει δω κάτουως την πόρτα του θανάτου

Όνειρο γλυκό και ξένοκαι παντοτινά χαμένοσε κρατώ στο νου μου ακόμασαν τριαντάφυλλο στο στόμα

Όταν πέρασες με πήρεςκι όλες μου άνοιξες τις θύρεςμε το μαγικό κλειδί σουτου χαμένου παραδείσου

Δεμοιράκου Μαρία

33

ΡΩΜΟΣ ΦΙΛΥΡΑΣΟ Ρώμος Φιλύρας (1889-1942)

Ένας καταραμένος ποιητής της νεοελληνικής λογοτεχνίας όπως ο Καρυωτάκης και ο Λαπαθιώτης Για τον Φιλύρα η ποίηση ήταν το αντίδοτο για τον πόνο της ψυχής του το καταφύγιο στο οποίο δραπέτευε από τη ζοφερή και σκοτεινή πραγματικότητα Η ποίηση ήταν η θεραπεία της ψυχής του η φυγή στο όνειρο από την άρρωστη ατμόσφαιρα του Δρομοκαΐτειου Ψυχιατρείου όπου έζησε έγκλειστος από το 1927 έως το θάνατό του το 1942

Διάχυτη θλίψη και μελαγχολία ονειρική ατμόσφαιρα

καταφυγή στην ομορφιά και την αγνότητα της φύσης

εξιδανίκευση του έρωτα και της γυναίκας

μουσικότητα και μελωδικότητα στο στίχο

χρήση δικού του λεξιλογίου και κατασκευή λέξεων

εξομολογητικός χαμηλόφωνος τόνος του ποιητικού

υποκειμένου που ως εγώ και απευθύνεται στο εσύ είναι κάποια από τα χαρακτηριστικά της ποίησής του

Δεμοιράκου Μαρία

34

ΡΩΜΟΣ ΦΙΛΥΡΑΣΣτον Έρωτα

Έρωτα Έρωτα νιώθοντάς σενιώθω να περνά της ψυχής μου σκότοςη φωτεινή σου αχτίνακαι να γίνομαι όλοςένας παλμός

Ρέε ήρεμα ήρεμα μέσα μουκαι γίνου εσύ όλος ο εαυτός μουτόσο που να γίνω περήφανοςσαν Θεόςγιατί θα κλείνω εντός μου το μόνο Θεόγιατί θα είμαιο παλμός ο δικός σου

Δεμοιράκου Μαρία

35

ΡΩΜΟΣ ΦΙΛΥΡΑΣΈρωτας

Την πόρταν εμαντάλωσες κι ήρθες σιμά μου πάλιμούacuteσφιξες τα χέρια μου κι έγειρες το κεφάλι

να μου ειπείς τacuteανείπωτα που μόνο η νύχτα ξέρειμέσα στο τρισκόταδο της κάμαρας ω ταίρι

Κι είπαμε όλα τα κρυφά που και τα ρόδα λένεστο περβόλι τις βραδιές με λίγωμα και κλαίνε

Κι άπλωσες τα χέρια σου να μacuteαγκαλιάσεις πάλικι ήρθε το ιερό φιλί σαν τρόπαιο μες στην πάλη

(αacute δημοσ Απρ 1905)

Kiss Artist Vsevolod MaksymovychCompletion Date 1913

Δεμοιράκου Μαρία

36

Κ Π ΚΑΒΑΦΗΣ Τα κεριά Του μέλλοντος η μέρες στέκοντrsquo εμπροστά μας

σα μια σειρά κεράκια αναμένα mdashχρυσά ζεστά και ζωηρά κεράκια

Η περασμένες μέρες πίσω μένουνμια θλιβερή γραμμή κεριών σβυσμένωνmiddotτα πιο κοντά βγάζουν καπνόν ακόμηκρύα κεριά λυωμένα και κυρτά

Δεν θέλω να τα βλέπωmiddot με λυπεί η μορφή τωνκαι με λυπεί το πρώτο φως των να θυμούμαιΕμπρός κυττάζω τrsquo αναμένα μου κεριά

Δεν θέλω να γυρίσω να μη διω και φρίξωτι γρήγορα που η σκοτεινή γραμμή μακραίνειτι γρήγορα που τα σβυστά κεριά πληθαίνουν

  • Συμβολισμοσ
  • Slide 2
  • Slide 3
  • Slide 4
  • πού και πότε
  • ρομαντισμός και συμβολισμός
  • τι πιστεύουν οι συμβολιστές
  • αγαπημένες εικόνες του
  • αγαπημένα θέματα
  • η υποβλητικότητα και η μουσικότητα
  • ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΣΥΜΒΟΛΙΣΜΟΣ
  • 2 οι νεορομαντικοί ή νεοσυμβολιστές
  • γνωρίσματα συμβολισμού
  • Κωνσταντίνος Χατζόπουλος Ήρθεςσελ 449
  • λίγα στοιχεία για τον Χατζόπουλο (1868- 1920)
  • χαρακτηριστικά ποιήματος
  • Slide 17
  • Slide 18
  • θα αναζητήσω το ποίημα του Λάμπρου Πορφύρα Το θέατρο σελ 460
  • Λάμπροσ Πορφύρασ
  • Κωνσταντινοσ Χατζοπουλοσ
  • Κωνσταντινοσ χατζοπουλοσ
  • Κωνσταντινοσ χατζοπουλοσ (2)
  • 2 οι νεορομαντικοί ή νεοσυμβολιστές (2)
  • Νεοσυμβολισμός β ομάδα ποιητών
  • Slide 26
  • Ναπολεων λαπαθιωτησ
  • Ναπολεων λαπαθιωτησ (2)
  • Ναπολεων λαπαθιωτησ (3)
  • Μητσοσ παπανικολαου
  • Μητσοσ παπανικολαου ndash ναπολεων λαπαθιωτησ
  • Μητσοσ παπανικολαου μεσα στη βουη του δρομου
  • Ρωμοσ φιλυρασ
  • Ρωμοσ φιλυρασ (2)
  • Ρωμοσ φιλυρασ (3)
  • Κ π καβαφησ
Page 10: Ο Συμβολισμός

Δεμοιράκου Μαρία

10

η υποβλητικότητα και η μουσικότητα Υποβλητικότητα

επιτυγχάνεται όταν τα αντικείμενα δεν κατονομάζονται οι εικόνες είναι θολές ασαφείς και ακαθόριστες από τη διάθεση ρεμβασμού και ονειροπόλησης

την μελαγχολία

Μουσικότητα δημιουργείται από τη χρήση μουσικών ολιγοσύλλαβων λέξεωνφράσεωνστίχωντις επαναλήψεις τον μουσικό ρυθμό το μέτρο και την ομοιοκαταληξίαΕπαναλαμβανόμενα μοτίβα

Δεμοιράκου Μαρία

11

ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΣΥΜΒΟΛΙΣΜΟΣ

Διάρκεσε από το τέλος του 19ου αι έως το 1930 περίπου οπότε διαμορφώνεται η υπαρξιακή μεταφυσική ποίηση Διακρίνονται δυο ομάδες ποιητών συμβολιστών

1 Οι συμβολιστές οι ώριμοι ποιητές των αρχών του αιώνα Κωννος Χατζόπουλος Λάμπρος Πορφύρας Μιλτιάδης Μαλακάσης

Δεμοιράκου Μαρία

12

2 οι νεορομαντικοί ή νεοσυμβολιστές

Οι ποιητές που ακμάζουν την εποχή του μεσοπολέμου9 192030 όπως οι

Ρώμος Φιλύρας Ναπολέων Λαπαθιώτης Κώστας Καρυωτάκης Μαρία Πολυδούρη Μήτσος Παπανικολάου κά

Δεμοιράκου Μαρία

13

γνωρίσματα συμβολισμού

Η έμφαση στον εσωτερικό κόσμο του ανθρώπου

Η χρήση συμβόλων για την έκφραση ψυχικών καταστάσεων δηλαδή Τα αντικείμενα σχετίζονται με ψυχικές καταστάσεις

Μουσικότητα Αφθονία εκφραστικών μέσων (εικόνων μεταφορών

παρομοιώσεων κά) Διακριτική έκφραση συναισθημάτων Θολές κι ακαθόριστες εικόνες Κλίμα μελαγχολίας Ακολουθούν παραδοσιακά σχήματα και

ρυθμούς

Δεμοιράκου Μαρία

14

Κωνσταντίνος Χατζόπουλος Ήρθεςσελ 449 Ήρθεςmiddot και η μέρα ήταν χλωμή

και ήταν κρύο -ήρθες μα με απλωμένα τα πανιά

έμενε το πλοίο Ήρθεςmiddot

και τα πουλιά καθίσαν στα κλαδιάκαι κελαηδούσαν

και τα παράθυρα ήταν ανοιχτάκι άνθη σκορπούσαν

Ήρθεςmiddotαλλά τα φύλλα στα κλαδιά

ήταν μαδημένακαι ήταν τα σύννεφα σταχτιά

και κρεμασμένα Κι ήταν η θάλασσα χλωμή

και ήτανε κρύοmiddotκι όλοι κοιτάζανε χλωμοί

που με απλωμένα τα πανιάέμενε το πλοίο

Δεμοιράκου Μαρία

15

λίγα στοιχεία για τον Χατζόπουλο (1868- 1920)

Ανήκει στους καθαρά συμβολιστές ποιητές Τα ποιήματα του χαρακτηρίζονται από μια υποβλητική ατμόσφαιρα όπου κυριαρχεί ο ελεγειακός τόνος και ένας ακαθόριστος ποιητικός ρεμβασμός με θολές κι ακαθόριστες εικόνες στις οποίες κυριαρχεί η μουσικότητα

16

χαρακτηριστικά ποιήματος

Απουσία εννοιολογικού περιεχομένου Υποβλητικότητα κυριαρχεί η ασάφεια και η αοριστία

ως προς την ταυτότητα του προσωπου που ήρθε (β΄ ενικό πρόσωπο) και μέσα από θολές κι ακαθόριστες εικόνες ( θάλασσα χλωμή σύννεφα σταχτιά )

Κυριαρχεί ο ελεγειακός τόνος η μελαγχολία μια ακαθόριστη θλίψη χλωμή θάλασσα μαδημένα φύλλα χλωμοί σύννεφα σταχτιά και κρεμασμένα

Δεμοιράκου Μαρία

Δεμοιράκου Μαρία

17

Μουσικότητα που δημιουργείται από την μουσική ποιότητα των λέξεων την επανάληψη λέξεων (ήρθες χλωμήχλωμοί έμενε το πλοίο) το ιαμβικό μέτρο

18

χρήση συμβόλων για την έκφραση ψυχικών καταστάσεων όπως

Χλωμή μέρα μελαγχολία Το ακίνητο πλοίοαβεβαιότητα Τα πουλιά που κελαηδούν στα κλαδιά χαρά για την άφιξη

του αγαπημένου προσώπου Τα λουλούδια από τα ανοιχτά παράθυρα χαρά Τα μαδημένα φύλλα τα κρεμασμένα σταχτιά σύννεφα

θλίψη διάψευση απογοήτευση ματαίωση Χλωμή θάλασσα χλωμοί άνθρωποι θλίψη απογοήτευση

Δεμοιράκου Μαρία

19

θα αναζητήσω το ποίημα του Λάμπρου Πορφύρα Το θέατρο σελ 460 και θα βρω τα στοιχεία του συμβολισμού

Δεν ξέρω πώς να σου το ειπώ Μα ο δρόμος χθες το βράδυμες στη σταχτιά τη συννεφιά σα θέατρο είχε γίνειΜόλις φαινόταν η σκηνή στ ανάριο το σκοτάδικαι σα σκιές φαινόντανε μακριά μου οι θεατρίνοι

Τα σπίτια πέρα κι οι αυλές και τα κλωνάρια αντάμαέλεγες κι ήταν σκηνικά παλιά και ξεβαμμένακι εκείνοι έβγαιναν κι έπαιζαν τ αλλόκοτο τους δράμακι άκουγες βόγκους κι άκουγες και γέλια ευτυχισμένα

Εγώ δεν ξέρω Εβγαίνανε κι εσμίγαν κι επαγαίνανκι ήτανε μια παράσταση και θλιβερή κι ωραίαΚι έβγαινε Θε μου κι η νυχτιά καθώς επαρασταίνανέβγαινε Θε μου κι έριχνε τη μαύρη της αυλαία

Δεμοιράκου Μαρία

Δεμοιράκου Μαρία

20

ΛΆΜΠΡΟΣ ΠΟΡΦΎΡΑΣ Lacrimae rerum

Ἄμοιρη τὸ σπιτάκι μας ἐστοίχιωσενἀπὸ τὴν ὀμορφιά σου τὴν θλιμμένηστοὺς τοίχους στὸν καθρέφτη στὰ εἰκονίσματαἀπὸ τὴν ὀμορφιά σου κάτι μένειΚάτι σὰ μόσκου μυρωδιά κι ἁπλώνεταικαὶ τὸ φτωχὸ σπιτάκι πλημμυρίζεικάτι σὰ φάντασμα θολὸ κι ἀνέγγιχτοκι ὅπου περνᾷ σιγὰ τὸ κάθε ἀγγίζειὌξω βαρύ μονότονο ψιχάλισμαδέρνει τὴ στέγη μας καὶ τότε ἀντάματὰ πράματα ποὺ ἁγιάσανε τὰ χέρια σουἀρχίζουν ἕνα κλάμα καὶ ἕνα κλάμαΚι ἀπ᾿ τὴ γωνιὰ ὁ καλὸς τῆς Λήθης σύντροφοςτ᾿ ἀγαπημένο μας παλιὸ ρολόιτραγουδιστὴς τοῦ χρόνου κι αὐτὸς κλαίονταςρυθμίζει ἀργά φριχτά τὸ μοιρολόιSpring

Artist Odilon RedonCompletion Date 1883Style Symbolism

Δεμοιράκου Μαρία

21

ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΧΑΤΖΟΠΟΥΛΟΣΚι ὅταν φτάσῃ ἡ ἄνοιξη

Κι ὅταν φτάσῃ ἡ ἄνοιξηκι ἔρθουν τὰ πουλιὰκαὶ γυρίσουν τ᾿ ἄνθησὰν ἕναν καιρὸθὰ σὲ περιμένω

Κι ὅταν ἔρθῃ πάλικαὶ τὸ καλοκαίριμὲ τὸ μαϊστράλισὰν ἕναν καιρὸ θὰ σὲ περιμένω

Μὰ ὅταν τὸ φθινόπωροξαναφτάσῃ ὑγρὸκαὶ συννεφιασμένοθἄρθω νὰ σὲ βρῶδὲ θὰ περιμένω

Δεμοιράκου Μαρία

22

ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΧΑΤΖΟΠΟΥΛΟΣΠέρασες καὶ εἶχες στὰ μαλλιὰ

ῥόδα καὶ φῶς καὶ εἶχες στὸ χέρικρῖνα λευκὰ καὶ στάχια ἀπ᾿ τὸν ἀγρόκαὶ σὲ εἶδα καὶ εἶπα κι ἔφτασετὸ καλοκαίρι

Μὰ ἦρθες καὶ σκόρπισες τὰ στάχια στὸ νερότὰ ρόδα στὸν ἀέρακαὶ μὲ ἕνα κρίνο στάθηκες ὠχρήσὰ φθινοπώρου μέρα

(Βραδινοὶ θρύλοι)

Δεμοιράκου Μαρία

23

ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΧΑΤΖΟΠΟΥΛΟΣΚαὶ θαμπὸ ἦρθε τὸ βράδυ

Καὶ θαμπὸ ἦρθε τὸ βράδυκαὶ θλιμμένο καὶ ἀχνό-Σοῦ εἶναι ὁ πόνος μου χάδικι ἂς θαρρῇς δὲν πονῶ

Καὶ τὸ θρύλο σου λέεισιγαλὰ τοῦ βραδιοῦκαὶ τὸ λέει καὶ κλαίεισὰν ἀχὸς τραγουδιοῦ

σὰν καμπάνα ποὺ σπάζειμὲ ἀργὸ θρῆνο σιγόκαὶ στὸ δρόμο μὲ κράζεικαὶ σὲ κράζω κι ἐγώ

Venice

Artist John Henry TwachtmanCompletion Date c1878

Δεμοιράκου Μαρία

24

2 οι νεορομαντικοί ή νεοσυμβολιστές

Οι ποιητές που ακμάζουν την εποχή του μεσοπολέμου9 192030 όπως οι

Ρώμος Φιλύρας Ναπολέων Λαπαθιώτης Κώστας Καρυωτάκης Μαρία Πολυδούρη Μήτσος Παπανικολάου κά

Δεμοιράκου Μαρία

25

Νεοσυμβολισμός β ομάδα ποιητών Επιστροφή στο παρελθόν Απαισιοδοξία Κοσμοπολιτισμός Τάση φυγής Εκφραστική τόλμη από

άποψη μορφής Σπάζουν τα μέτρα και

τους ρυθμούς εισάγοντας πεζολογικά στοιχεία

Χαλαρώνουν την νοηματική συνοχή του στίχου

Εικόνες σκόρπιες φευγαλέες

Ατμόσφαιρα διάλυσης απόγνωσης

Γενικότερο αίσθημα κόπωσης από τη ζωή

Δεμοιράκου Μαρία

26

Τα παιδάκια που παίζουν στ ανοιξιάτικο δείλιndashμια ιαχή μακρυσμένηndashτ αεράκι που λόγια με των ρόδων τα χείληψιθυρίζει και μένει

τ ανοιχτά παραθύρια που ανασαίνουν την ώραη αδειανή κάμαρά μουένα τρένο που θα ρχεται από μια άγνωστη χώρατα χαμένα όνειρά μου

οι καμπάνες που σβήνουν και το βράδυ που πέφτειολοένα στην πόληστων ανθρώπων την όψη στ ουρανού τον καθρέφτηστη ζωή μου τώρα όληhellip

ΚΓ Καρυωτάκης Ποιήματα και πεζά Ερμής

Δεμοιράκου Μαρία

27

ΝΑΠΟΛΕΩΝ ΛΑΠΑΘΙΩΤΗΣ Μυστικό

Εἶναι ψυχὲς πλασμένες ἀπὸ μάρμαροκι ἄλλες ἀπὸ χαμόγελο εἴτε πόνοΕἶναι καὶ μιὰ πλασμένη ἀπὸ τριαντάφυλλαὅμως ἐκείνη δὲ τὴ φανερώνω

Πόσο ἡ καρδιά μου θά ῾τρεμε ἂν τὴν ἔλεγαΒάνω μία κλειδαριὰ γερὴ στὸ στόμαΤόσοι σοφοὶ ποὺ βρίσκονται τριγύρω μουκαὶ δὲ τὴ μάντεψε κανεὶς ἀκόμα

Εἶναι ψυχὲς πλασμένες ἀπὸ κρύσταλλοκι ἄλλες ψυχὲς μὲ κλάματα ἔχουν γίνειΕἶναι καὶ μιὰ πλασμένη ἀπὸ ροδόσταμομὰ δὲ θὰ σᾶς τὴ ῾πῶ ποτέ μου ῾κείνη

Ὅρκο ἔβαλα νὰ μὴ τὴ ῾πῶ ὡς τὸ τάφο μουμὰ πάλι ποιὸς ξέρει καμμιὰν ὥραΚάτι μοῦ καίει τὰ χείλη μου Καλύτερανὰ κλείσω τὸ τραγούδι μ᾿ ἀπὸ τώρα

Δεμοιράκου Μαρία

28

ΝΑΠΟΛΕΩΝ ΛΑΠΑΘΙΩΤΗΣ Ἐπεισόδιο Μάτι δειλὸ ποὺ σὲ κοιτάζει

βαθιά βουβὰ καὶ σκοτεινὰκι ἔτσι πιστά σὰ νὰ σοῦ τάζειΘὰ σ᾿ ἀγαπῶ παντοτινά

Ψηλό λιγνό τρελὸ γιὰ χάδιδουλεύει σ᾿ ἕνα μαγαζίΤὸ πῆρα ἕνα Σαββάτο βράδυκαὶ κοιμηθήκαμε μαζί

Η οικία Λαπαθιώτη

Δεμοιράκου Μαρία

29

ΝΑΠΟΛΕΩΝ ΛΑΠΑΘΙΩΤΗΣΣτὸ νυχτερινὸ κέντρο

Τώρα ποὺ παίζει τὸ βιολὶ κι ἔχουμε πιεῖ τόσο πολύποὺ μ᾿ ἕναν ἔρωτα τρελὸ σὰ νά ῾μαστε δεμένοισ᾿ ἕνα συντρόφεμα ζεστό βᾶνε ξανὰ νὰ ζαλιστῶμέσ᾿ στ᾿ ὄνειρό σου νὰ κλειστῶ Τὸ μόνο ποὺ μοῦ μένει

Γιατὶ ἂν λείψει τὸ κρασὶ κι φύγεις ἄξαφνα κι ἐσὺκαὶ βουβαθεῖ καὶ τὸ βιολὶ μὲ τὸ γλυκὸ βραχνᾶ τουμεσ᾿ στῆς καρδιᾶς μου τὸ κενό μεγάλο σὰ τὸν οὐρανόθ᾿ ἀκούσω πάλι τὸ βραχνὸ τραγούδι τοῦ θανάτου

Δεμοιράκου Μαρία

30

ΜΗΤΣΟΣ ΠΑΠΑΝΙΚΟΛΑΟΥ

ΧΑΜΕΝΗ ΑΓΑΠΗ Αν άλλοτε μrsquo αγάπησες κι αν πια Δε μrsquo αγαπάς

Με΄ς στην καρδιά μου η αγάπη σου πάντοτε η ίδια μένειΜrsquo αρκεί στη θλίψη νrsquo αγαπάς της βαρυχειμωνιάςΜιrsquo άνοιξη περασμένη

Και τώρα μάταια αν ποθώ τα θεία σου φιλιάΤην αγκαλιά σου αν έχασα και αν νοσταλγός σου μένωΣrsquo αυτό τον κόσμο πάντοτε ndashπικρή παρηγοριά-Μας μένει το χαμένο

Δεμοιράκου Μαρία

31

ΜΗΤΣΟΣ ΠΑΠΑΝΙΚΟΛΑΟΥ ndash ΝΑΠΟΛΕΩΝ ΛΑΠΑΘΙΩΤΗΣ

Δεμοιράκου Μαρία

32

ΜΗΤΣΟΣ ΠΑΠΑΝΙΚΟΛΑΟΥ ΜΕΣΑ ΣΤΗ ΒΟΥΗ ΤΟΥ ΔΡΟΜΟΥ

Μέσα στην βουή του δρόμουήταν να βρω το όνειρο μουνα το βρω και να το χάσωκι ούτε πια που θα το φτάσω

Μια στιγμή πέρασε μπρος μουκι ήταν η χαρά του κόσμουη χαρά που μας ματώνεισαν οι πιο μεγάλοι πόνοι

Πέρασε όπως περνούνεόσα δε θα ξαναρθούνε-πουλιά που χουν φτερουγίσεισύννεφα μέσα στη δύση

Κι άφησε στο πέρασμά του-πέρασμα ζωής θανάτου-στην καρδιά μου σα σφραγίδαώhellip την πεθαμένη ελπίδα

Μια ελπίδα πεθαμένηπου μας ζει και μας πεθαίνεικι όλα μας τραβάει δω κάτουως την πόρτα του θανάτου

Όνειρο γλυκό και ξένοκαι παντοτινά χαμένοσε κρατώ στο νου μου ακόμασαν τριαντάφυλλο στο στόμα

Όταν πέρασες με πήρεςκι όλες μου άνοιξες τις θύρεςμε το μαγικό κλειδί σουτου χαμένου παραδείσου

Δεμοιράκου Μαρία

33

ΡΩΜΟΣ ΦΙΛΥΡΑΣΟ Ρώμος Φιλύρας (1889-1942)

Ένας καταραμένος ποιητής της νεοελληνικής λογοτεχνίας όπως ο Καρυωτάκης και ο Λαπαθιώτης Για τον Φιλύρα η ποίηση ήταν το αντίδοτο για τον πόνο της ψυχής του το καταφύγιο στο οποίο δραπέτευε από τη ζοφερή και σκοτεινή πραγματικότητα Η ποίηση ήταν η θεραπεία της ψυχής του η φυγή στο όνειρο από την άρρωστη ατμόσφαιρα του Δρομοκαΐτειου Ψυχιατρείου όπου έζησε έγκλειστος από το 1927 έως το θάνατό του το 1942

Διάχυτη θλίψη και μελαγχολία ονειρική ατμόσφαιρα

καταφυγή στην ομορφιά και την αγνότητα της φύσης

εξιδανίκευση του έρωτα και της γυναίκας

μουσικότητα και μελωδικότητα στο στίχο

χρήση δικού του λεξιλογίου και κατασκευή λέξεων

εξομολογητικός χαμηλόφωνος τόνος του ποιητικού

υποκειμένου που ως εγώ και απευθύνεται στο εσύ είναι κάποια από τα χαρακτηριστικά της ποίησής του

Δεμοιράκου Μαρία

34

ΡΩΜΟΣ ΦΙΛΥΡΑΣΣτον Έρωτα

Έρωτα Έρωτα νιώθοντάς σενιώθω να περνά της ψυχής μου σκότοςη φωτεινή σου αχτίνακαι να γίνομαι όλοςένας παλμός

Ρέε ήρεμα ήρεμα μέσα μουκαι γίνου εσύ όλος ο εαυτός μουτόσο που να γίνω περήφανοςσαν Θεόςγιατί θα κλείνω εντός μου το μόνο Θεόγιατί θα είμαιο παλμός ο δικός σου

Δεμοιράκου Μαρία

35

ΡΩΜΟΣ ΦΙΛΥΡΑΣΈρωτας

Την πόρταν εμαντάλωσες κι ήρθες σιμά μου πάλιμούacuteσφιξες τα χέρια μου κι έγειρες το κεφάλι

να μου ειπείς τacuteανείπωτα που μόνο η νύχτα ξέρειμέσα στο τρισκόταδο της κάμαρας ω ταίρι

Κι είπαμε όλα τα κρυφά που και τα ρόδα λένεστο περβόλι τις βραδιές με λίγωμα και κλαίνε

Κι άπλωσες τα χέρια σου να μacuteαγκαλιάσεις πάλικι ήρθε το ιερό φιλί σαν τρόπαιο μες στην πάλη

(αacute δημοσ Απρ 1905)

Kiss Artist Vsevolod MaksymovychCompletion Date 1913

Δεμοιράκου Μαρία

36

Κ Π ΚΑΒΑΦΗΣ Τα κεριά Του μέλλοντος η μέρες στέκοντrsquo εμπροστά μας

σα μια σειρά κεράκια αναμένα mdashχρυσά ζεστά και ζωηρά κεράκια

Η περασμένες μέρες πίσω μένουνμια θλιβερή γραμμή κεριών σβυσμένωνmiddotτα πιο κοντά βγάζουν καπνόν ακόμηκρύα κεριά λυωμένα και κυρτά

Δεν θέλω να τα βλέπωmiddot με λυπεί η μορφή τωνκαι με λυπεί το πρώτο φως των να θυμούμαιΕμπρός κυττάζω τrsquo αναμένα μου κεριά

Δεν θέλω να γυρίσω να μη διω και φρίξωτι γρήγορα που η σκοτεινή γραμμή μακραίνειτι γρήγορα που τα σβυστά κεριά πληθαίνουν

  • Συμβολισμοσ
  • Slide 2
  • Slide 3
  • Slide 4
  • πού και πότε
  • ρομαντισμός και συμβολισμός
  • τι πιστεύουν οι συμβολιστές
  • αγαπημένες εικόνες του
  • αγαπημένα θέματα
  • η υποβλητικότητα και η μουσικότητα
  • ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΣΥΜΒΟΛΙΣΜΟΣ
  • 2 οι νεορομαντικοί ή νεοσυμβολιστές
  • γνωρίσματα συμβολισμού
  • Κωνσταντίνος Χατζόπουλος Ήρθεςσελ 449
  • λίγα στοιχεία για τον Χατζόπουλο (1868- 1920)
  • χαρακτηριστικά ποιήματος
  • Slide 17
  • Slide 18
  • θα αναζητήσω το ποίημα του Λάμπρου Πορφύρα Το θέατρο σελ 460
  • Λάμπροσ Πορφύρασ
  • Κωνσταντινοσ Χατζοπουλοσ
  • Κωνσταντινοσ χατζοπουλοσ
  • Κωνσταντινοσ χατζοπουλοσ (2)
  • 2 οι νεορομαντικοί ή νεοσυμβολιστές (2)
  • Νεοσυμβολισμός β ομάδα ποιητών
  • Slide 26
  • Ναπολεων λαπαθιωτησ
  • Ναπολεων λαπαθιωτησ (2)
  • Ναπολεων λαπαθιωτησ (3)
  • Μητσοσ παπανικολαου
  • Μητσοσ παπανικολαου ndash ναπολεων λαπαθιωτησ
  • Μητσοσ παπανικολαου μεσα στη βουη του δρομου
  • Ρωμοσ φιλυρασ
  • Ρωμοσ φιλυρασ (2)
  • Ρωμοσ φιλυρασ (3)
  • Κ π καβαφησ
Page 11: Ο Συμβολισμός

Δεμοιράκου Μαρία

11

ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΣΥΜΒΟΛΙΣΜΟΣ

Διάρκεσε από το τέλος του 19ου αι έως το 1930 περίπου οπότε διαμορφώνεται η υπαρξιακή μεταφυσική ποίηση Διακρίνονται δυο ομάδες ποιητών συμβολιστών

1 Οι συμβολιστές οι ώριμοι ποιητές των αρχών του αιώνα Κωννος Χατζόπουλος Λάμπρος Πορφύρας Μιλτιάδης Μαλακάσης

Δεμοιράκου Μαρία

12

2 οι νεορομαντικοί ή νεοσυμβολιστές

Οι ποιητές που ακμάζουν την εποχή του μεσοπολέμου9 192030 όπως οι

Ρώμος Φιλύρας Ναπολέων Λαπαθιώτης Κώστας Καρυωτάκης Μαρία Πολυδούρη Μήτσος Παπανικολάου κά

Δεμοιράκου Μαρία

13

γνωρίσματα συμβολισμού

Η έμφαση στον εσωτερικό κόσμο του ανθρώπου

Η χρήση συμβόλων για την έκφραση ψυχικών καταστάσεων δηλαδή Τα αντικείμενα σχετίζονται με ψυχικές καταστάσεις

Μουσικότητα Αφθονία εκφραστικών μέσων (εικόνων μεταφορών

παρομοιώσεων κά) Διακριτική έκφραση συναισθημάτων Θολές κι ακαθόριστες εικόνες Κλίμα μελαγχολίας Ακολουθούν παραδοσιακά σχήματα και

ρυθμούς

Δεμοιράκου Μαρία

14

Κωνσταντίνος Χατζόπουλος Ήρθεςσελ 449 Ήρθεςmiddot και η μέρα ήταν χλωμή

και ήταν κρύο -ήρθες μα με απλωμένα τα πανιά

έμενε το πλοίο Ήρθεςmiddot

και τα πουλιά καθίσαν στα κλαδιάκαι κελαηδούσαν

και τα παράθυρα ήταν ανοιχτάκι άνθη σκορπούσαν

Ήρθεςmiddotαλλά τα φύλλα στα κλαδιά

ήταν μαδημένακαι ήταν τα σύννεφα σταχτιά

και κρεμασμένα Κι ήταν η θάλασσα χλωμή

και ήτανε κρύοmiddotκι όλοι κοιτάζανε χλωμοί

που με απλωμένα τα πανιάέμενε το πλοίο

Δεμοιράκου Μαρία

15

λίγα στοιχεία για τον Χατζόπουλο (1868- 1920)

Ανήκει στους καθαρά συμβολιστές ποιητές Τα ποιήματα του χαρακτηρίζονται από μια υποβλητική ατμόσφαιρα όπου κυριαρχεί ο ελεγειακός τόνος και ένας ακαθόριστος ποιητικός ρεμβασμός με θολές κι ακαθόριστες εικόνες στις οποίες κυριαρχεί η μουσικότητα

16

χαρακτηριστικά ποιήματος

Απουσία εννοιολογικού περιεχομένου Υποβλητικότητα κυριαρχεί η ασάφεια και η αοριστία

ως προς την ταυτότητα του προσωπου που ήρθε (β΄ ενικό πρόσωπο) και μέσα από θολές κι ακαθόριστες εικόνες ( θάλασσα χλωμή σύννεφα σταχτιά )

Κυριαρχεί ο ελεγειακός τόνος η μελαγχολία μια ακαθόριστη θλίψη χλωμή θάλασσα μαδημένα φύλλα χλωμοί σύννεφα σταχτιά και κρεμασμένα

Δεμοιράκου Μαρία

Δεμοιράκου Μαρία

17

Μουσικότητα που δημιουργείται από την μουσική ποιότητα των λέξεων την επανάληψη λέξεων (ήρθες χλωμήχλωμοί έμενε το πλοίο) το ιαμβικό μέτρο

18

χρήση συμβόλων για την έκφραση ψυχικών καταστάσεων όπως

Χλωμή μέρα μελαγχολία Το ακίνητο πλοίοαβεβαιότητα Τα πουλιά που κελαηδούν στα κλαδιά χαρά για την άφιξη

του αγαπημένου προσώπου Τα λουλούδια από τα ανοιχτά παράθυρα χαρά Τα μαδημένα φύλλα τα κρεμασμένα σταχτιά σύννεφα

θλίψη διάψευση απογοήτευση ματαίωση Χλωμή θάλασσα χλωμοί άνθρωποι θλίψη απογοήτευση

Δεμοιράκου Μαρία

19

θα αναζητήσω το ποίημα του Λάμπρου Πορφύρα Το θέατρο σελ 460 και θα βρω τα στοιχεία του συμβολισμού

Δεν ξέρω πώς να σου το ειπώ Μα ο δρόμος χθες το βράδυμες στη σταχτιά τη συννεφιά σα θέατρο είχε γίνειΜόλις φαινόταν η σκηνή στ ανάριο το σκοτάδικαι σα σκιές φαινόντανε μακριά μου οι θεατρίνοι

Τα σπίτια πέρα κι οι αυλές και τα κλωνάρια αντάμαέλεγες κι ήταν σκηνικά παλιά και ξεβαμμένακι εκείνοι έβγαιναν κι έπαιζαν τ αλλόκοτο τους δράμακι άκουγες βόγκους κι άκουγες και γέλια ευτυχισμένα

Εγώ δεν ξέρω Εβγαίνανε κι εσμίγαν κι επαγαίνανκι ήτανε μια παράσταση και θλιβερή κι ωραίαΚι έβγαινε Θε μου κι η νυχτιά καθώς επαρασταίνανέβγαινε Θε μου κι έριχνε τη μαύρη της αυλαία

Δεμοιράκου Μαρία

Δεμοιράκου Μαρία

20

ΛΆΜΠΡΟΣ ΠΟΡΦΎΡΑΣ Lacrimae rerum

Ἄμοιρη τὸ σπιτάκι μας ἐστοίχιωσενἀπὸ τὴν ὀμορφιά σου τὴν θλιμμένηστοὺς τοίχους στὸν καθρέφτη στὰ εἰκονίσματαἀπὸ τὴν ὀμορφιά σου κάτι μένειΚάτι σὰ μόσκου μυρωδιά κι ἁπλώνεταικαὶ τὸ φτωχὸ σπιτάκι πλημμυρίζεικάτι σὰ φάντασμα θολὸ κι ἀνέγγιχτοκι ὅπου περνᾷ σιγὰ τὸ κάθε ἀγγίζειὌξω βαρύ μονότονο ψιχάλισμαδέρνει τὴ στέγη μας καὶ τότε ἀντάματὰ πράματα ποὺ ἁγιάσανε τὰ χέρια σουἀρχίζουν ἕνα κλάμα καὶ ἕνα κλάμαΚι ἀπ᾿ τὴ γωνιὰ ὁ καλὸς τῆς Λήθης σύντροφοςτ᾿ ἀγαπημένο μας παλιὸ ρολόιτραγουδιστὴς τοῦ χρόνου κι αὐτὸς κλαίονταςρυθμίζει ἀργά φριχτά τὸ μοιρολόιSpring

Artist Odilon RedonCompletion Date 1883Style Symbolism

Δεμοιράκου Μαρία

21

ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΧΑΤΖΟΠΟΥΛΟΣΚι ὅταν φτάσῃ ἡ ἄνοιξη

Κι ὅταν φτάσῃ ἡ ἄνοιξηκι ἔρθουν τὰ πουλιὰκαὶ γυρίσουν τ᾿ ἄνθησὰν ἕναν καιρὸθὰ σὲ περιμένω

Κι ὅταν ἔρθῃ πάλικαὶ τὸ καλοκαίριμὲ τὸ μαϊστράλισὰν ἕναν καιρὸ θὰ σὲ περιμένω

Μὰ ὅταν τὸ φθινόπωροξαναφτάσῃ ὑγρὸκαὶ συννεφιασμένοθἄρθω νὰ σὲ βρῶδὲ θὰ περιμένω

Δεμοιράκου Μαρία

22

ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΧΑΤΖΟΠΟΥΛΟΣΠέρασες καὶ εἶχες στὰ μαλλιὰ

ῥόδα καὶ φῶς καὶ εἶχες στὸ χέρικρῖνα λευκὰ καὶ στάχια ἀπ᾿ τὸν ἀγρόκαὶ σὲ εἶδα καὶ εἶπα κι ἔφτασετὸ καλοκαίρι

Μὰ ἦρθες καὶ σκόρπισες τὰ στάχια στὸ νερότὰ ρόδα στὸν ἀέρακαὶ μὲ ἕνα κρίνο στάθηκες ὠχρήσὰ φθινοπώρου μέρα

(Βραδινοὶ θρύλοι)

Δεμοιράκου Μαρία

23

ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΧΑΤΖΟΠΟΥΛΟΣΚαὶ θαμπὸ ἦρθε τὸ βράδυ

Καὶ θαμπὸ ἦρθε τὸ βράδυκαὶ θλιμμένο καὶ ἀχνό-Σοῦ εἶναι ὁ πόνος μου χάδικι ἂς θαρρῇς δὲν πονῶ

Καὶ τὸ θρύλο σου λέεισιγαλὰ τοῦ βραδιοῦκαὶ τὸ λέει καὶ κλαίεισὰν ἀχὸς τραγουδιοῦ

σὰν καμπάνα ποὺ σπάζειμὲ ἀργὸ θρῆνο σιγόκαὶ στὸ δρόμο μὲ κράζεικαὶ σὲ κράζω κι ἐγώ

Venice

Artist John Henry TwachtmanCompletion Date c1878

Δεμοιράκου Μαρία

24

2 οι νεορομαντικοί ή νεοσυμβολιστές

Οι ποιητές που ακμάζουν την εποχή του μεσοπολέμου9 192030 όπως οι

Ρώμος Φιλύρας Ναπολέων Λαπαθιώτης Κώστας Καρυωτάκης Μαρία Πολυδούρη Μήτσος Παπανικολάου κά

Δεμοιράκου Μαρία

25

Νεοσυμβολισμός β ομάδα ποιητών Επιστροφή στο παρελθόν Απαισιοδοξία Κοσμοπολιτισμός Τάση φυγής Εκφραστική τόλμη από

άποψη μορφής Σπάζουν τα μέτρα και

τους ρυθμούς εισάγοντας πεζολογικά στοιχεία

Χαλαρώνουν την νοηματική συνοχή του στίχου

Εικόνες σκόρπιες φευγαλέες

Ατμόσφαιρα διάλυσης απόγνωσης

Γενικότερο αίσθημα κόπωσης από τη ζωή

Δεμοιράκου Μαρία

26

Τα παιδάκια που παίζουν στ ανοιξιάτικο δείλιndashμια ιαχή μακρυσμένηndashτ αεράκι που λόγια με των ρόδων τα χείληψιθυρίζει και μένει

τ ανοιχτά παραθύρια που ανασαίνουν την ώραη αδειανή κάμαρά μουένα τρένο που θα ρχεται από μια άγνωστη χώρατα χαμένα όνειρά μου

οι καμπάνες που σβήνουν και το βράδυ που πέφτειολοένα στην πόληστων ανθρώπων την όψη στ ουρανού τον καθρέφτηστη ζωή μου τώρα όληhellip

ΚΓ Καρυωτάκης Ποιήματα και πεζά Ερμής

Δεμοιράκου Μαρία

27

ΝΑΠΟΛΕΩΝ ΛΑΠΑΘΙΩΤΗΣ Μυστικό

Εἶναι ψυχὲς πλασμένες ἀπὸ μάρμαροκι ἄλλες ἀπὸ χαμόγελο εἴτε πόνοΕἶναι καὶ μιὰ πλασμένη ἀπὸ τριαντάφυλλαὅμως ἐκείνη δὲ τὴ φανερώνω

Πόσο ἡ καρδιά μου θά ῾τρεμε ἂν τὴν ἔλεγαΒάνω μία κλειδαριὰ γερὴ στὸ στόμαΤόσοι σοφοὶ ποὺ βρίσκονται τριγύρω μουκαὶ δὲ τὴ μάντεψε κανεὶς ἀκόμα

Εἶναι ψυχὲς πλασμένες ἀπὸ κρύσταλλοκι ἄλλες ψυχὲς μὲ κλάματα ἔχουν γίνειΕἶναι καὶ μιὰ πλασμένη ἀπὸ ροδόσταμομὰ δὲ θὰ σᾶς τὴ ῾πῶ ποτέ μου ῾κείνη

Ὅρκο ἔβαλα νὰ μὴ τὴ ῾πῶ ὡς τὸ τάφο μουμὰ πάλι ποιὸς ξέρει καμμιὰν ὥραΚάτι μοῦ καίει τὰ χείλη μου Καλύτερανὰ κλείσω τὸ τραγούδι μ᾿ ἀπὸ τώρα

Δεμοιράκου Μαρία

28

ΝΑΠΟΛΕΩΝ ΛΑΠΑΘΙΩΤΗΣ Ἐπεισόδιο Μάτι δειλὸ ποὺ σὲ κοιτάζει

βαθιά βουβὰ καὶ σκοτεινὰκι ἔτσι πιστά σὰ νὰ σοῦ τάζειΘὰ σ᾿ ἀγαπῶ παντοτινά

Ψηλό λιγνό τρελὸ γιὰ χάδιδουλεύει σ᾿ ἕνα μαγαζίΤὸ πῆρα ἕνα Σαββάτο βράδυκαὶ κοιμηθήκαμε μαζί

Η οικία Λαπαθιώτη

Δεμοιράκου Μαρία

29

ΝΑΠΟΛΕΩΝ ΛΑΠΑΘΙΩΤΗΣΣτὸ νυχτερινὸ κέντρο

Τώρα ποὺ παίζει τὸ βιολὶ κι ἔχουμε πιεῖ τόσο πολύποὺ μ᾿ ἕναν ἔρωτα τρελὸ σὰ νά ῾μαστε δεμένοισ᾿ ἕνα συντρόφεμα ζεστό βᾶνε ξανὰ νὰ ζαλιστῶμέσ᾿ στ᾿ ὄνειρό σου νὰ κλειστῶ Τὸ μόνο ποὺ μοῦ μένει

Γιατὶ ἂν λείψει τὸ κρασὶ κι φύγεις ἄξαφνα κι ἐσὺκαὶ βουβαθεῖ καὶ τὸ βιολὶ μὲ τὸ γλυκὸ βραχνᾶ τουμεσ᾿ στῆς καρδιᾶς μου τὸ κενό μεγάλο σὰ τὸν οὐρανόθ᾿ ἀκούσω πάλι τὸ βραχνὸ τραγούδι τοῦ θανάτου

Δεμοιράκου Μαρία

30

ΜΗΤΣΟΣ ΠΑΠΑΝΙΚΟΛΑΟΥ

ΧΑΜΕΝΗ ΑΓΑΠΗ Αν άλλοτε μrsquo αγάπησες κι αν πια Δε μrsquo αγαπάς

Με΄ς στην καρδιά μου η αγάπη σου πάντοτε η ίδια μένειΜrsquo αρκεί στη θλίψη νrsquo αγαπάς της βαρυχειμωνιάςΜιrsquo άνοιξη περασμένη

Και τώρα μάταια αν ποθώ τα θεία σου φιλιάΤην αγκαλιά σου αν έχασα και αν νοσταλγός σου μένωΣrsquo αυτό τον κόσμο πάντοτε ndashπικρή παρηγοριά-Μας μένει το χαμένο

Δεμοιράκου Μαρία

31

ΜΗΤΣΟΣ ΠΑΠΑΝΙΚΟΛΑΟΥ ndash ΝΑΠΟΛΕΩΝ ΛΑΠΑΘΙΩΤΗΣ

Δεμοιράκου Μαρία

32

ΜΗΤΣΟΣ ΠΑΠΑΝΙΚΟΛΑΟΥ ΜΕΣΑ ΣΤΗ ΒΟΥΗ ΤΟΥ ΔΡΟΜΟΥ

Μέσα στην βουή του δρόμουήταν να βρω το όνειρο μουνα το βρω και να το χάσωκι ούτε πια που θα το φτάσω

Μια στιγμή πέρασε μπρος μουκι ήταν η χαρά του κόσμουη χαρά που μας ματώνεισαν οι πιο μεγάλοι πόνοι

Πέρασε όπως περνούνεόσα δε θα ξαναρθούνε-πουλιά που χουν φτερουγίσεισύννεφα μέσα στη δύση

Κι άφησε στο πέρασμά του-πέρασμα ζωής θανάτου-στην καρδιά μου σα σφραγίδαώhellip την πεθαμένη ελπίδα

Μια ελπίδα πεθαμένηπου μας ζει και μας πεθαίνεικι όλα μας τραβάει δω κάτουως την πόρτα του θανάτου

Όνειρο γλυκό και ξένοκαι παντοτινά χαμένοσε κρατώ στο νου μου ακόμασαν τριαντάφυλλο στο στόμα

Όταν πέρασες με πήρεςκι όλες μου άνοιξες τις θύρεςμε το μαγικό κλειδί σουτου χαμένου παραδείσου

Δεμοιράκου Μαρία

33

ΡΩΜΟΣ ΦΙΛΥΡΑΣΟ Ρώμος Φιλύρας (1889-1942)

Ένας καταραμένος ποιητής της νεοελληνικής λογοτεχνίας όπως ο Καρυωτάκης και ο Λαπαθιώτης Για τον Φιλύρα η ποίηση ήταν το αντίδοτο για τον πόνο της ψυχής του το καταφύγιο στο οποίο δραπέτευε από τη ζοφερή και σκοτεινή πραγματικότητα Η ποίηση ήταν η θεραπεία της ψυχής του η φυγή στο όνειρο από την άρρωστη ατμόσφαιρα του Δρομοκαΐτειου Ψυχιατρείου όπου έζησε έγκλειστος από το 1927 έως το θάνατό του το 1942

Διάχυτη θλίψη και μελαγχολία ονειρική ατμόσφαιρα

καταφυγή στην ομορφιά και την αγνότητα της φύσης

εξιδανίκευση του έρωτα και της γυναίκας

μουσικότητα και μελωδικότητα στο στίχο

χρήση δικού του λεξιλογίου και κατασκευή λέξεων

εξομολογητικός χαμηλόφωνος τόνος του ποιητικού

υποκειμένου που ως εγώ και απευθύνεται στο εσύ είναι κάποια από τα χαρακτηριστικά της ποίησής του

Δεμοιράκου Μαρία

34

ΡΩΜΟΣ ΦΙΛΥΡΑΣΣτον Έρωτα

Έρωτα Έρωτα νιώθοντάς σενιώθω να περνά της ψυχής μου σκότοςη φωτεινή σου αχτίνακαι να γίνομαι όλοςένας παλμός

Ρέε ήρεμα ήρεμα μέσα μουκαι γίνου εσύ όλος ο εαυτός μουτόσο που να γίνω περήφανοςσαν Θεόςγιατί θα κλείνω εντός μου το μόνο Θεόγιατί θα είμαιο παλμός ο δικός σου

Δεμοιράκου Μαρία

35

ΡΩΜΟΣ ΦΙΛΥΡΑΣΈρωτας

Την πόρταν εμαντάλωσες κι ήρθες σιμά μου πάλιμούacuteσφιξες τα χέρια μου κι έγειρες το κεφάλι

να μου ειπείς τacuteανείπωτα που μόνο η νύχτα ξέρειμέσα στο τρισκόταδο της κάμαρας ω ταίρι

Κι είπαμε όλα τα κρυφά που και τα ρόδα λένεστο περβόλι τις βραδιές με λίγωμα και κλαίνε

Κι άπλωσες τα χέρια σου να μacuteαγκαλιάσεις πάλικι ήρθε το ιερό φιλί σαν τρόπαιο μες στην πάλη

(αacute δημοσ Απρ 1905)

Kiss Artist Vsevolod MaksymovychCompletion Date 1913

Δεμοιράκου Μαρία

36

Κ Π ΚΑΒΑΦΗΣ Τα κεριά Του μέλλοντος η μέρες στέκοντrsquo εμπροστά μας

σα μια σειρά κεράκια αναμένα mdashχρυσά ζεστά και ζωηρά κεράκια

Η περασμένες μέρες πίσω μένουνμια θλιβερή γραμμή κεριών σβυσμένωνmiddotτα πιο κοντά βγάζουν καπνόν ακόμηκρύα κεριά λυωμένα και κυρτά

Δεν θέλω να τα βλέπωmiddot με λυπεί η μορφή τωνκαι με λυπεί το πρώτο φως των να θυμούμαιΕμπρός κυττάζω τrsquo αναμένα μου κεριά

Δεν θέλω να γυρίσω να μη διω και φρίξωτι γρήγορα που η σκοτεινή γραμμή μακραίνειτι γρήγορα που τα σβυστά κεριά πληθαίνουν

  • Συμβολισμοσ
  • Slide 2
  • Slide 3
  • Slide 4
  • πού και πότε
  • ρομαντισμός και συμβολισμός
  • τι πιστεύουν οι συμβολιστές
  • αγαπημένες εικόνες του
  • αγαπημένα θέματα
  • η υποβλητικότητα και η μουσικότητα
  • ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΣΥΜΒΟΛΙΣΜΟΣ
  • 2 οι νεορομαντικοί ή νεοσυμβολιστές
  • γνωρίσματα συμβολισμού
  • Κωνσταντίνος Χατζόπουλος Ήρθεςσελ 449
  • λίγα στοιχεία για τον Χατζόπουλο (1868- 1920)
  • χαρακτηριστικά ποιήματος
  • Slide 17
  • Slide 18
  • θα αναζητήσω το ποίημα του Λάμπρου Πορφύρα Το θέατρο σελ 460
  • Λάμπροσ Πορφύρασ
  • Κωνσταντινοσ Χατζοπουλοσ
  • Κωνσταντινοσ χατζοπουλοσ
  • Κωνσταντινοσ χατζοπουλοσ (2)
  • 2 οι νεορομαντικοί ή νεοσυμβολιστές (2)
  • Νεοσυμβολισμός β ομάδα ποιητών
  • Slide 26
  • Ναπολεων λαπαθιωτησ
  • Ναπολεων λαπαθιωτησ (2)
  • Ναπολεων λαπαθιωτησ (3)
  • Μητσοσ παπανικολαου
  • Μητσοσ παπανικολαου ndash ναπολεων λαπαθιωτησ
  • Μητσοσ παπανικολαου μεσα στη βουη του δρομου
  • Ρωμοσ φιλυρασ
  • Ρωμοσ φιλυρασ (2)
  • Ρωμοσ φιλυρασ (3)
  • Κ π καβαφησ
Page 12: Ο Συμβολισμός

Δεμοιράκου Μαρία

12

2 οι νεορομαντικοί ή νεοσυμβολιστές

Οι ποιητές που ακμάζουν την εποχή του μεσοπολέμου9 192030 όπως οι

Ρώμος Φιλύρας Ναπολέων Λαπαθιώτης Κώστας Καρυωτάκης Μαρία Πολυδούρη Μήτσος Παπανικολάου κά

Δεμοιράκου Μαρία

13

γνωρίσματα συμβολισμού

Η έμφαση στον εσωτερικό κόσμο του ανθρώπου

Η χρήση συμβόλων για την έκφραση ψυχικών καταστάσεων δηλαδή Τα αντικείμενα σχετίζονται με ψυχικές καταστάσεις

Μουσικότητα Αφθονία εκφραστικών μέσων (εικόνων μεταφορών

παρομοιώσεων κά) Διακριτική έκφραση συναισθημάτων Θολές κι ακαθόριστες εικόνες Κλίμα μελαγχολίας Ακολουθούν παραδοσιακά σχήματα και

ρυθμούς

Δεμοιράκου Μαρία

14

Κωνσταντίνος Χατζόπουλος Ήρθεςσελ 449 Ήρθεςmiddot και η μέρα ήταν χλωμή

και ήταν κρύο -ήρθες μα με απλωμένα τα πανιά

έμενε το πλοίο Ήρθεςmiddot

και τα πουλιά καθίσαν στα κλαδιάκαι κελαηδούσαν

και τα παράθυρα ήταν ανοιχτάκι άνθη σκορπούσαν

Ήρθεςmiddotαλλά τα φύλλα στα κλαδιά

ήταν μαδημένακαι ήταν τα σύννεφα σταχτιά

και κρεμασμένα Κι ήταν η θάλασσα χλωμή

και ήτανε κρύοmiddotκι όλοι κοιτάζανε χλωμοί

που με απλωμένα τα πανιάέμενε το πλοίο

Δεμοιράκου Μαρία

15

λίγα στοιχεία για τον Χατζόπουλο (1868- 1920)

Ανήκει στους καθαρά συμβολιστές ποιητές Τα ποιήματα του χαρακτηρίζονται από μια υποβλητική ατμόσφαιρα όπου κυριαρχεί ο ελεγειακός τόνος και ένας ακαθόριστος ποιητικός ρεμβασμός με θολές κι ακαθόριστες εικόνες στις οποίες κυριαρχεί η μουσικότητα

16

χαρακτηριστικά ποιήματος

Απουσία εννοιολογικού περιεχομένου Υποβλητικότητα κυριαρχεί η ασάφεια και η αοριστία

ως προς την ταυτότητα του προσωπου που ήρθε (β΄ ενικό πρόσωπο) και μέσα από θολές κι ακαθόριστες εικόνες ( θάλασσα χλωμή σύννεφα σταχτιά )

Κυριαρχεί ο ελεγειακός τόνος η μελαγχολία μια ακαθόριστη θλίψη χλωμή θάλασσα μαδημένα φύλλα χλωμοί σύννεφα σταχτιά και κρεμασμένα

Δεμοιράκου Μαρία

Δεμοιράκου Μαρία

17

Μουσικότητα που δημιουργείται από την μουσική ποιότητα των λέξεων την επανάληψη λέξεων (ήρθες χλωμήχλωμοί έμενε το πλοίο) το ιαμβικό μέτρο

18

χρήση συμβόλων για την έκφραση ψυχικών καταστάσεων όπως

Χλωμή μέρα μελαγχολία Το ακίνητο πλοίοαβεβαιότητα Τα πουλιά που κελαηδούν στα κλαδιά χαρά για την άφιξη

του αγαπημένου προσώπου Τα λουλούδια από τα ανοιχτά παράθυρα χαρά Τα μαδημένα φύλλα τα κρεμασμένα σταχτιά σύννεφα

θλίψη διάψευση απογοήτευση ματαίωση Χλωμή θάλασσα χλωμοί άνθρωποι θλίψη απογοήτευση

Δεμοιράκου Μαρία

19

θα αναζητήσω το ποίημα του Λάμπρου Πορφύρα Το θέατρο σελ 460 και θα βρω τα στοιχεία του συμβολισμού

Δεν ξέρω πώς να σου το ειπώ Μα ο δρόμος χθες το βράδυμες στη σταχτιά τη συννεφιά σα θέατρο είχε γίνειΜόλις φαινόταν η σκηνή στ ανάριο το σκοτάδικαι σα σκιές φαινόντανε μακριά μου οι θεατρίνοι

Τα σπίτια πέρα κι οι αυλές και τα κλωνάρια αντάμαέλεγες κι ήταν σκηνικά παλιά και ξεβαμμένακι εκείνοι έβγαιναν κι έπαιζαν τ αλλόκοτο τους δράμακι άκουγες βόγκους κι άκουγες και γέλια ευτυχισμένα

Εγώ δεν ξέρω Εβγαίνανε κι εσμίγαν κι επαγαίνανκι ήτανε μια παράσταση και θλιβερή κι ωραίαΚι έβγαινε Θε μου κι η νυχτιά καθώς επαρασταίνανέβγαινε Θε μου κι έριχνε τη μαύρη της αυλαία

Δεμοιράκου Μαρία

Δεμοιράκου Μαρία

20

ΛΆΜΠΡΟΣ ΠΟΡΦΎΡΑΣ Lacrimae rerum

Ἄμοιρη τὸ σπιτάκι μας ἐστοίχιωσενἀπὸ τὴν ὀμορφιά σου τὴν θλιμμένηστοὺς τοίχους στὸν καθρέφτη στὰ εἰκονίσματαἀπὸ τὴν ὀμορφιά σου κάτι μένειΚάτι σὰ μόσκου μυρωδιά κι ἁπλώνεταικαὶ τὸ φτωχὸ σπιτάκι πλημμυρίζεικάτι σὰ φάντασμα θολὸ κι ἀνέγγιχτοκι ὅπου περνᾷ σιγὰ τὸ κάθε ἀγγίζειὌξω βαρύ μονότονο ψιχάλισμαδέρνει τὴ στέγη μας καὶ τότε ἀντάματὰ πράματα ποὺ ἁγιάσανε τὰ χέρια σουἀρχίζουν ἕνα κλάμα καὶ ἕνα κλάμαΚι ἀπ᾿ τὴ γωνιὰ ὁ καλὸς τῆς Λήθης σύντροφοςτ᾿ ἀγαπημένο μας παλιὸ ρολόιτραγουδιστὴς τοῦ χρόνου κι αὐτὸς κλαίονταςρυθμίζει ἀργά φριχτά τὸ μοιρολόιSpring

Artist Odilon RedonCompletion Date 1883Style Symbolism

Δεμοιράκου Μαρία

21

ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΧΑΤΖΟΠΟΥΛΟΣΚι ὅταν φτάσῃ ἡ ἄνοιξη

Κι ὅταν φτάσῃ ἡ ἄνοιξηκι ἔρθουν τὰ πουλιὰκαὶ γυρίσουν τ᾿ ἄνθησὰν ἕναν καιρὸθὰ σὲ περιμένω

Κι ὅταν ἔρθῃ πάλικαὶ τὸ καλοκαίριμὲ τὸ μαϊστράλισὰν ἕναν καιρὸ θὰ σὲ περιμένω

Μὰ ὅταν τὸ φθινόπωροξαναφτάσῃ ὑγρὸκαὶ συννεφιασμένοθἄρθω νὰ σὲ βρῶδὲ θὰ περιμένω

Δεμοιράκου Μαρία

22

ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΧΑΤΖΟΠΟΥΛΟΣΠέρασες καὶ εἶχες στὰ μαλλιὰ

ῥόδα καὶ φῶς καὶ εἶχες στὸ χέρικρῖνα λευκὰ καὶ στάχια ἀπ᾿ τὸν ἀγρόκαὶ σὲ εἶδα καὶ εἶπα κι ἔφτασετὸ καλοκαίρι

Μὰ ἦρθες καὶ σκόρπισες τὰ στάχια στὸ νερότὰ ρόδα στὸν ἀέρακαὶ μὲ ἕνα κρίνο στάθηκες ὠχρήσὰ φθινοπώρου μέρα

(Βραδινοὶ θρύλοι)

Δεμοιράκου Μαρία

23

ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΧΑΤΖΟΠΟΥΛΟΣΚαὶ θαμπὸ ἦρθε τὸ βράδυ

Καὶ θαμπὸ ἦρθε τὸ βράδυκαὶ θλιμμένο καὶ ἀχνό-Σοῦ εἶναι ὁ πόνος μου χάδικι ἂς θαρρῇς δὲν πονῶ

Καὶ τὸ θρύλο σου λέεισιγαλὰ τοῦ βραδιοῦκαὶ τὸ λέει καὶ κλαίεισὰν ἀχὸς τραγουδιοῦ

σὰν καμπάνα ποὺ σπάζειμὲ ἀργὸ θρῆνο σιγόκαὶ στὸ δρόμο μὲ κράζεικαὶ σὲ κράζω κι ἐγώ

Venice

Artist John Henry TwachtmanCompletion Date c1878

Δεμοιράκου Μαρία

24

2 οι νεορομαντικοί ή νεοσυμβολιστές

Οι ποιητές που ακμάζουν την εποχή του μεσοπολέμου9 192030 όπως οι

Ρώμος Φιλύρας Ναπολέων Λαπαθιώτης Κώστας Καρυωτάκης Μαρία Πολυδούρη Μήτσος Παπανικολάου κά

Δεμοιράκου Μαρία

25

Νεοσυμβολισμός β ομάδα ποιητών Επιστροφή στο παρελθόν Απαισιοδοξία Κοσμοπολιτισμός Τάση φυγής Εκφραστική τόλμη από

άποψη μορφής Σπάζουν τα μέτρα και

τους ρυθμούς εισάγοντας πεζολογικά στοιχεία

Χαλαρώνουν την νοηματική συνοχή του στίχου

Εικόνες σκόρπιες φευγαλέες

Ατμόσφαιρα διάλυσης απόγνωσης

Γενικότερο αίσθημα κόπωσης από τη ζωή

Δεμοιράκου Μαρία

26

Τα παιδάκια που παίζουν στ ανοιξιάτικο δείλιndashμια ιαχή μακρυσμένηndashτ αεράκι που λόγια με των ρόδων τα χείληψιθυρίζει και μένει

τ ανοιχτά παραθύρια που ανασαίνουν την ώραη αδειανή κάμαρά μουένα τρένο που θα ρχεται από μια άγνωστη χώρατα χαμένα όνειρά μου

οι καμπάνες που σβήνουν και το βράδυ που πέφτειολοένα στην πόληστων ανθρώπων την όψη στ ουρανού τον καθρέφτηστη ζωή μου τώρα όληhellip

ΚΓ Καρυωτάκης Ποιήματα και πεζά Ερμής

Δεμοιράκου Μαρία

27

ΝΑΠΟΛΕΩΝ ΛΑΠΑΘΙΩΤΗΣ Μυστικό

Εἶναι ψυχὲς πλασμένες ἀπὸ μάρμαροκι ἄλλες ἀπὸ χαμόγελο εἴτε πόνοΕἶναι καὶ μιὰ πλασμένη ἀπὸ τριαντάφυλλαὅμως ἐκείνη δὲ τὴ φανερώνω

Πόσο ἡ καρδιά μου θά ῾τρεμε ἂν τὴν ἔλεγαΒάνω μία κλειδαριὰ γερὴ στὸ στόμαΤόσοι σοφοὶ ποὺ βρίσκονται τριγύρω μουκαὶ δὲ τὴ μάντεψε κανεὶς ἀκόμα

Εἶναι ψυχὲς πλασμένες ἀπὸ κρύσταλλοκι ἄλλες ψυχὲς μὲ κλάματα ἔχουν γίνειΕἶναι καὶ μιὰ πλασμένη ἀπὸ ροδόσταμομὰ δὲ θὰ σᾶς τὴ ῾πῶ ποτέ μου ῾κείνη

Ὅρκο ἔβαλα νὰ μὴ τὴ ῾πῶ ὡς τὸ τάφο μουμὰ πάλι ποιὸς ξέρει καμμιὰν ὥραΚάτι μοῦ καίει τὰ χείλη μου Καλύτερανὰ κλείσω τὸ τραγούδι μ᾿ ἀπὸ τώρα

Δεμοιράκου Μαρία

28

ΝΑΠΟΛΕΩΝ ΛΑΠΑΘΙΩΤΗΣ Ἐπεισόδιο Μάτι δειλὸ ποὺ σὲ κοιτάζει

βαθιά βουβὰ καὶ σκοτεινὰκι ἔτσι πιστά σὰ νὰ σοῦ τάζειΘὰ σ᾿ ἀγαπῶ παντοτινά

Ψηλό λιγνό τρελὸ γιὰ χάδιδουλεύει σ᾿ ἕνα μαγαζίΤὸ πῆρα ἕνα Σαββάτο βράδυκαὶ κοιμηθήκαμε μαζί

Η οικία Λαπαθιώτη

Δεμοιράκου Μαρία

29

ΝΑΠΟΛΕΩΝ ΛΑΠΑΘΙΩΤΗΣΣτὸ νυχτερινὸ κέντρο

Τώρα ποὺ παίζει τὸ βιολὶ κι ἔχουμε πιεῖ τόσο πολύποὺ μ᾿ ἕναν ἔρωτα τρελὸ σὰ νά ῾μαστε δεμένοισ᾿ ἕνα συντρόφεμα ζεστό βᾶνε ξανὰ νὰ ζαλιστῶμέσ᾿ στ᾿ ὄνειρό σου νὰ κλειστῶ Τὸ μόνο ποὺ μοῦ μένει

Γιατὶ ἂν λείψει τὸ κρασὶ κι φύγεις ἄξαφνα κι ἐσὺκαὶ βουβαθεῖ καὶ τὸ βιολὶ μὲ τὸ γλυκὸ βραχνᾶ τουμεσ᾿ στῆς καρδιᾶς μου τὸ κενό μεγάλο σὰ τὸν οὐρανόθ᾿ ἀκούσω πάλι τὸ βραχνὸ τραγούδι τοῦ θανάτου

Δεμοιράκου Μαρία

30

ΜΗΤΣΟΣ ΠΑΠΑΝΙΚΟΛΑΟΥ

ΧΑΜΕΝΗ ΑΓΑΠΗ Αν άλλοτε μrsquo αγάπησες κι αν πια Δε μrsquo αγαπάς

Με΄ς στην καρδιά μου η αγάπη σου πάντοτε η ίδια μένειΜrsquo αρκεί στη θλίψη νrsquo αγαπάς της βαρυχειμωνιάςΜιrsquo άνοιξη περασμένη

Και τώρα μάταια αν ποθώ τα θεία σου φιλιάΤην αγκαλιά σου αν έχασα και αν νοσταλγός σου μένωΣrsquo αυτό τον κόσμο πάντοτε ndashπικρή παρηγοριά-Μας μένει το χαμένο

Δεμοιράκου Μαρία

31

ΜΗΤΣΟΣ ΠΑΠΑΝΙΚΟΛΑΟΥ ndash ΝΑΠΟΛΕΩΝ ΛΑΠΑΘΙΩΤΗΣ

Δεμοιράκου Μαρία

32

ΜΗΤΣΟΣ ΠΑΠΑΝΙΚΟΛΑΟΥ ΜΕΣΑ ΣΤΗ ΒΟΥΗ ΤΟΥ ΔΡΟΜΟΥ

Μέσα στην βουή του δρόμουήταν να βρω το όνειρο μουνα το βρω και να το χάσωκι ούτε πια που θα το φτάσω

Μια στιγμή πέρασε μπρος μουκι ήταν η χαρά του κόσμουη χαρά που μας ματώνεισαν οι πιο μεγάλοι πόνοι

Πέρασε όπως περνούνεόσα δε θα ξαναρθούνε-πουλιά που χουν φτερουγίσεισύννεφα μέσα στη δύση

Κι άφησε στο πέρασμά του-πέρασμα ζωής θανάτου-στην καρδιά μου σα σφραγίδαώhellip την πεθαμένη ελπίδα

Μια ελπίδα πεθαμένηπου μας ζει και μας πεθαίνεικι όλα μας τραβάει δω κάτουως την πόρτα του θανάτου

Όνειρο γλυκό και ξένοκαι παντοτινά χαμένοσε κρατώ στο νου μου ακόμασαν τριαντάφυλλο στο στόμα

Όταν πέρασες με πήρεςκι όλες μου άνοιξες τις θύρεςμε το μαγικό κλειδί σουτου χαμένου παραδείσου

Δεμοιράκου Μαρία

33

ΡΩΜΟΣ ΦΙΛΥΡΑΣΟ Ρώμος Φιλύρας (1889-1942)

Ένας καταραμένος ποιητής της νεοελληνικής λογοτεχνίας όπως ο Καρυωτάκης και ο Λαπαθιώτης Για τον Φιλύρα η ποίηση ήταν το αντίδοτο για τον πόνο της ψυχής του το καταφύγιο στο οποίο δραπέτευε από τη ζοφερή και σκοτεινή πραγματικότητα Η ποίηση ήταν η θεραπεία της ψυχής του η φυγή στο όνειρο από την άρρωστη ατμόσφαιρα του Δρομοκαΐτειου Ψυχιατρείου όπου έζησε έγκλειστος από το 1927 έως το θάνατό του το 1942

Διάχυτη θλίψη και μελαγχολία ονειρική ατμόσφαιρα

καταφυγή στην ομορφιά και την αγνότητα της φύσης

εξιδανίκευση του έρωτα και της γυναίκας

μουσικότητα και μελωδικότητα στο στίχο

χρήση δικού του λεξιλογίου και κατασκευή λέξεων

εξομολογητικός χαμηλόφωνος τόνος του ποιητικού

υποκειμένου που ως εγώ και απευθύνεται στο εσύ είναι κάποια από τα χαρακτηριστικά της ποίησής του

Δεμοιράκου Μαρία

34

ΡΩΜΟΣ ΦΙΛΥΡΑΣΣτον Έρωτα

Έρωτα Έρωτα νιώθοντάς σενιώθω να περνά της ψυχής μου σκότοςη φωτεινή σου αχτίνακαι να γίνομαι όλοςένας παλμός

Ρέε ήρεμα ήρεμα μέσα μουκαι γίνου εσύ όλος ο εαυτός μουτόσο που να γίνω περήφανοςσαν Θεόςγιατί θα κλείνω εντός μου το μόνο Θεόγιατί θα είμαιο παλμός ο δικός σου

Δεμοιράκου Μαρία

35

ΡΩΜΟΣ ΦΙΛΥΡΑΣΈρωτας

Την πόρταν εμαντάλωσες κι ήρθες σιμά μου πάλιμούacuteσφιξες τα χέρια μου κι έγειρες το κεφάλι

να μου ειπείς τacuteανείπωτα που μόνο η νύχτα ξέρειμέσα στο τρισκόταδο της κάμαρας ω ταίρι

Κι είπαμε όλα τα κρυφά που και τα ρόδα λένεστο περβόλι τις βραδιές με λίγωμα και κλαίνε

Κι άπλωσες τα χέρια σου να μacuteαγκαλιάσεις πάλικι ήρθε το ιερό φιλί σαν τρόπαιο μες στην πάλη

(αacute δημοσ Απρ 1905)

Kiss Artist Vsevolod MaksymovychCompletion Date 1913

Δεμοιράκου Μαρία

36

Κ Π ΚΑΒΑΦΗΣ Τα κεριά Του μέλλοντος η μέρες στέκοντrsquo εμπροστά μας

σα μια σειρά κεράκια αναμένα mdashχρυσά ζεστά και ζωηρά κεράκια

Η περασμένες μέρες πίσω μένουνμια θλιβερή γραμμή κεριών σβυσμένωνmiddotτα πιο κοντά βγάζουν καπνόν ακόμηκρύα κεριά λυωμένα και κυρτά

Δεν θέλω να τα βλέπωmiddot με λυπεί η μορφή τωνκαι με λυπεί το πρώτο φως των να θυμούμαιΕμπρός κυττάζω τrsquo αναμένα μου κεριά

Δεν θέλω να γυρίσω να μη διω και φρίξωτι γρήγορα που η σκοτεινή γραμμή μακραίνειτι γρήγορα που τα σβυστά κεριά πληθαίνουν

  • Συμβολισμοσ
  • Slide 2
  • Slide 3
  • Slide 4
  • πού και πότε
  • ρομαντισμός και συμβολισμός
  • τι πιστεύουν οι συμβολιστές
  • αγαπημένες εικόνες του
  • αγαπημένα θέματα
  • η υποβλητικότητα και η μουσικότητα
  • ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΣΥΜΒΟΛΙΣΜΟΣ
  • 2 οι νεορομαντικοί ή νεοσυμβολιστές
  • γνωρίσματα συμβολισμού
  • Κωνσταντίνος Χατζόπουλος Ήρθεςσελ 449
  • λίγα στοιχεία για τον Χατζόπουλο (1868- 1920)
  • χαρακτηριστικά ποιήματος
  • Slide 17
  • Slide 18
  • θα αναζητήσω το ποίημα του Λάμπρου Πορφύρα Το θέατρο σελ 460
  • Λάμπροσ Πορφύρασ
  • Κωνσταντινοσ Χατζοπουλοσ
  • Κωνσταντινοσ χατζοπουλοσ
  • Κωνσταντινοσ χατζοπουλοσ (2)
  • 2 οι νεορομαντικοί ή νεοσυμβολιστές (2)
  • Νεοσυμβολισμός β ομάδα ποιητών
  • Slide 26
  • Ναπολεων λαπαθιωτησ
  • Ναπολεων λαπαθιωτησ (2)
  • Ναπολεων λαπαθιωτησ (3)
  • Μητσοσ παπανικολαου
  • Μητσοσ παπανικολαου ndash ναπολεων λαπαθιωτησ
  • Μητσοσ παπανικολαου μεσα στη βουη του δρομου
  • Ρωμοσ φιλυρασ
  • Ρωμοσ φιλυρασ (2)
  • Ρωμοσ φιλυρασ (3)
  • Κ π καβαφησ
Page 13: Ο Συμβολισμός

Δεμοιράκου Μαρία

13

γνωρίσματα συμβολισμού

Η έμφαση στον εσωτερικό κόσμο του ανθρώπου

Η χρήση συμβόλων για την έκφραση ψυχικών καταστάσεων δηλαδή Τα αντικείμενα σχετίζονται με ψυχικές καταστάσεις

Μουσικότητα Αφθονία εκφραστικών μέσων (εικόνων μεταφορών

παρομοιώσεων κά) Διακριτική έκφραση συναισθημάτων Θολές κι ακαθόριστες εικόνες Κλίμα μελαγχολίας Ακολουθούν παραδοσιακά σχήματα και

ρυθμούς

Δεμοιράκου Μαρία

14

Κωνσταντίνος Χατζόπουλος Ήρθεςσελ 449 Ήρθεςmiddot και η μέρα ήταν χλωμή

και ήταν κρύο -ήρθες μα με απλωμένα τα πανιά

έμενε το πλοίο Ήρθεςmiddot

και τα πουλιά καθίσαν στα κλαδιάκαι κελαηδούσαν

και τα παράθυρα ήταν ανοιχτάκι άνθη σκορπούσαν

Ήρθεςmiddotαλλά τα φύλλα στα κλαδιά

ήταν μαδημένακαι ήταν τα σύννεφα σταχτιά

και κρεμασμένα Κι ήταν η θάλασσα χλωμή

και ήτανε κρύοmiddotκι όλοι κοιτάζανε χλωμοί

που με απλωμένα τα πανιάέμενε το πλοίο

Δεμοιράκου Μαρία

15

λίγα στοιχεία για τον Χατζόπουλο (1868- 1920)

Ανήκει στους καθαρά συμβολιστές ποιητές Τα ποιήματα του χαρακτηρίζονται από μια υποβλητική ατμόσφαιρα όπου κυριαρχεί ο ελεγειακός τόνος και ένας ακαθόριστος ποιητικός ρεμβασμός με θολές κι ακαθόριστες εικόνες στις οποίες κυριαρχεί η μουσικότητα

16

χαρακτηριστικά ποιήματος

Απουσία εννοιολογικού περιεχομένου Υποβλητικότητα κυριαρχεί η ασάφεια και η αοριστία

ως προς την ταυτότητα του προσωπου που ήρθε (β΄ ενικό πρόσωπο) και μέσα από θολές κι ακαθόριστες εικόνες ( θάλασσα χλωμή σύννεφα σταχτιά )

Κυριαρχεί ο ελεγειακός τόνος η μελαγχολία μια ακαθόριστη θλίψη χλωμή θάλασσα μαδημένα φύλλα χλωμοί σύννεφα σταχτιά και κρεμασμένα

Δεμοιράκου Μαρία

Δεμοιράκου Μαρία

17

Μουσικότητα που δημιουργείται από την μουσική ποιότητα των λέξεων την επανάληψη λέξεων (ήρθες χλωμήχλωμοί έμενε το πλοίο) το ιαμβικό μέτρο

18

χρήση συμβόλων για την έκφραση ψυχικών καταστάσεων όπως

Χλωμή μέρα μελαγχολία Το ακίνητο πλοίοαβεβαιότητα Τα πουλιά που κελαηδούν στα κλαδιά χαρά για την άφιξη

του αγαπημένου προσώπου Τα λουλούδια από τα ανοιχτά παράθυρα χαρά Τα μαδημένα φύλλα τα κρεμασμένα σταχτιά σύννεφα

θλίψη διάψευση απογοήτευση ματαίωση Χλωμή θάλασσα χλωμοί άνθρωποι θλίψη απογοήτευση

Δεμοιράκου Μαρία

19

θα αναζητήσω το ποίημα του Λάμπρου Πορφύρα Το θέατρο σελ 460 και θα βρω τα στοιχεία του συμβολισμού

Δεν ξέρω πώς να σου το ειπώ Μα ο δρόμος χθες το βράδυμες στη σταχτιά τη συννεφιά σα θέατρο είχε γίνειΜόλις φαινόταν η σκηνή στ ανάριο το σκοτάδικαι σα σκιές φαινόντανε μακριά μου οι θεατρίνοι

Τα σπίτια πέρα κι οι αυλές και τα κλωνάρια αντάμαέλεγες κι ήταν σκηνικά παλιά και ξεβαμμένακι εκείνοι έβγαιναν κι έπαιζαν τ αλλόκοτο τους δράμακι άκουγες βόγκους κι άκουγες και γέλια ευτυχισμένα

Εγώ δεν ξέρω Εβγαίνανε κι εσμίγαν κι επαγαίνανκι ήτανε μια παράσταση και θλιβερή κι ωραίαΚι έβγαινε Θε μου κι η νυχτιά καθώς επαρασταίνανέβγαινε Θε μου κι έριχνε τη μαύρη της αυλαία

Δεμοιράκου Μαρία

Δεμοιράκου Μαρία

20

ΛΆΜΠΡΟΣ ΠΟΡΦΎΡΑΣ Lacrimae rerum

Ἄμοιρη τὸ σπιτάκι μας ἐστοίχιωσενἀπὸ τὴν ὀμορφιά σου τὴν θλιμμένηστοὺς τοίχους στὸν καθρέφτη στὰ εἰκονίσματαἀπὸ τὴν ὀμορφιά σου κάτι μένειΚάτι σὰ μόσκου μυρωδιά κι ἁπλώνεταικαὶ τὸ φτωχὸ σπιτάκι πλημμυρίζεικάτι σὰ φάντασμα θολὸ κι ἀνέγγιχτοκι ὅπου περνᾷ σιγὰ τὸ κάθε ἀγγίζειὌξω βαρύ μονότονο ψιχάλισμαδέρνει τὴ στέγη μας καὶ τότε ἀντάματὰ πράματα ποὺ ἁγιάσανε τὰ χέρια σουἀρχίζουν ἕνα κλάμα καὶ ἕνα κλάμαΚι ἀπ᾿ τὴ γωνιὰ ὁ καλὸς τῆς Λήθης σύντροφοςτ᾿ ἀγαπημένο μας παλιὸ ρολόιτραγουδιστὴς τοῦ χρόνου κι αὐτὸς κλαίονταςρυθμίζει ἀργά φριχτά τὸ μοιρολόιSpring

Artist Odilon RedonCompletion Date 1883Style Symbolism

Δεμοιράκου Μαρία

21

ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΧΑΤΖΟΠΟΥΛΟΣΚι ὅταν φτάσῃ ἡ ἄνοιξη

Κι ὅταν φτάσῃ ἡ ἄνοιξηκι ἔρθουν τὰ πουλιὰκαὶ γυρίσουν τ᾿ ἄνθησὰν ἕναν καιρὸθὰ σὲ περιμένω

Κι ὅταν ἔρθῃ πάλικαὶ τὸ καλοκαίριμὲ τὸ μαϊστράλισὰν ἕναν καιρὸ θὰ σὲ περιμένω

Μὰ ὅταν τὸ φθινόπωροξαναφτάσῃ ὑγρὸκαὶ συννεφιασμένοθἄρθω νὰ σὲ βρῶδὲ θὰ περιμένω

Δεμοιράκου Μαρία

22

ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΧΑΤΖΟΠΟΥΛΟΣΠέρασες καὶ εἶχες στὰ μαλλιὰ

ῥόδα καὶ φῶς καὶ εἶχες στὸ χέρικρῖνα λευκὰ καὶ στάχια ἀπ᾿ τὸν ἀγρόκαὶ σὲ εἶδα καὶ εἶπα κι ἔφτασετὸ καλοκαίρι

Μὰ ἦρθες καὶ σκόρπισες τὰ στάχια στὸ νερότὰ ρόδα στὸν ἀέρακαὶ μὲ ἕνα κρίνο στάθηκες ὠχρήσὰ φθινοπώρου μέρα

(Βραδινοὶ θρύλοι)

Δεμοιράκου Μαρία

23

ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΧΑΤΖΟΠΟΥΛΟΣΚαὶ θαμπὸ ἦρθε τὸ βράδυ

Καὶ θαμπὸ ἦρθε τὸ βράδυκαὶ θλιμμένο καὶ ἀχνό-Σοῦ εἶναι ὁ πόνος μου χάδικι ἂς θαρρῇς δὲν πονῶ

Καὶ τὸ θρύλο σου λέεισιγαλὰ τοῦ βραδιοῦκαὶ τὸ λέει καὶ κλαίεισὰν ἀχὸς τραγουδιοῦ

σὰν καμπάνα ποὺ σπάζειμὲ ἀργὸ θρῆνο σιγόκαὶ στὸ δρόμο μὲ κράζεικαὶ σὲ κράζω κι ἐγώ

Venice

Artist John Henry TwachtmanCompletion Date c1878

Δεμοιράκου Μαρία

24

2 οι νεορομαντικοί ή νεοσυμβολιστές

Οι ποιητές που ακμάζουν την εποχή του μεσοπολέμου9 192030 όπως οι

Ρώμος Φιλύρας Ναπολέων Λαπαθιώτης Κώστας Καρυωτάκης Μαρία Πολυδούρη Μήτσος Παπανικολάου κά

Δεμοιράκου Μαρία

25

Νεοσυμβολισμός β ομάδα ποιητών Επιστροφή στο παρελθόν Απαισιοδοξία Κοσμοπολιτισμός Τάση φυγής Εκφραστική τόλμη από

άποψη μορφής Σπάζουν τα μέτρα και

τους ρυθμούς εισάγοντας πεζολογικά στοιχεία

Χαλαρώνουν την νοηματική συνοχή του στίχου

Εικόνες σκόρπιες φευγαλέες

Ατμόσφαιρα διάλυσης απόγνωσης

Γενικότερο αίσθημα κόπωσης από τη ζωή

Δεμοιράκου Μαρία

26

Τα παιδάκια που παίζουν στ ανοιξιάτικο δείλιndashμια ιαχή μακρυσμένηndashτ αεράκι που λόγια με των ρόδων τα χείληψιθυρίζει και μένει

τ ανοιχτά παραθύρια που ανασαίνουν την ώραη αδειανή κάμαρά μουένα τρένο που θα ρχεται από μια άγνωστη χώρατα χαμένα όνειρά μου

οι καμπάνες που σβήνουν και το βράδυ που πέφτειολοένα στην πόληστων ανθρώπων την όψη στ ουρανού τον καθρέφτηστη ζωή μου τώρα όληhellip

ΚΓ Καρυωτάκης Ποιήματα και πεζά Ερμής

Δεμοιράκου Μαρία

27

ΝΑΠΟΛΕΩΝ ΛΑΠΑΘΙΩΤΗΣ Μυστικό

Εἶναι ψυχὲς πλασμένες ἀπὸ μάρμαροκι ἄλλες ἀπὸ χαμόγελο εἴτε πόνοΕἶναι καὶ μιὰ πλασμένη ἀπὸ τριαντάφυλλαὅμως ἐκείνη δὲ τὴ φανερώνω

Πόσο ἡ καρδιά μου θά ῾τρεμε ἂν τὴν ἔλεγαΒάνω μία κλειδαριὰ γερὴ στὸ στόμαΤόσοι σοφοὶ ποὺ βρίσκονται τριγύρω μουκαὶ δὲ τὴ μάντεψε κανεὶς ἀκόμα

Εἶναι ψυχὲς πλασμένες ἀπὸ κρύσταλλοκι ἄλλες ψυχὲς μὲ κλάματα ἔχουν γίνειΕἶναι καὶ μιὰ πλασμένη ἀπὸ ροδόσταμομὰ δὲ θὰ σᾶς τὴ ῾πῶ ποτέ μου ῾κείνη

Ὅρκο ἔβαλα νὰ μὴ τὴ ῾πῶ ὡς τὸ τάφο μουμὰ πάλι ποιὸς ξέρει καμμιὰν ὥραΚάτι μοῦ καίει τὰ χείλη μου Καλύτερανὰ κλείσω τὸ τραγούδι μ᾿ ἀπὸ τώρα

Δεμοιράκου Μαρία

28

ΝΑΠΟΛΕΩΝ ΛΑΠΑΘΙΩΤΗΣ Ἐπεισόδιο Μάτι δειλὸ ποὺ σὲ κοιτάζει

βαθιά βουβὰ καὶ σκοτεινὰκι ἔτσι πιστά σὰ νὰ σοῦ τάζειΘὰ σ᾿ ἀγαπῶ παντοτινά

Ψηλό λιγνό τρελὸ γιὰ χάδιδουλεύει σ᾿ ἕνα μαγαζίΤὸ πῆρα ἕνα Σαββάτο βράδυκαὶ κοιμηθήκαμε μαζί

Η οικία Λαπαθιώτη

Δεμοιράκου Μαρία

29

ΝΑΠΟΛΕΩΝ ΛΑΠΑΘΙΩΤΗΣΣτὸ νυχτερινὸ κέντρο

Τώρα ποὺ παίζει τὸ βιολὶ κι ἔχουμε πιεῖ τόσο πολύποὺ μ᾿ ἕναν ἔρωτα τρελὸ σὰ νά ῾μαστε δεμένοισ᾿ ἕνα συντρόφεμα ζεστό βᾶνε ξανὰ νὰ ζαλιστῶμέσ᾿ στ᾿ ὄνειρό σου νὰ κλειστῶ Τὸ μόνο ποὺ μοῦ μένει

Γιατὶ ἂν λείψει τὸ κρασὶ κι φύγεις ἄξαφνα κι ἐσὺκαὶ βουβαθεῖ καὶ τὸ βιολὶ μὲ τὸ γλυκὸ βραχνᾶ τουμεσ᾿ στῆς καρδιᾶς μου τὸ κενό μεγάλο σὰ τὸν οὐρανόθ᾿ ἀκούσω πάλι τὸ βραχνὸ τραγούδι τοῦ θανάτου

Δεμοιράκου Μαρία

30

ΜΗΤΣΟΣ ΠΑΠΑΝΙΚΟΛΑΟΥ

ΧΑΜΕΝΗ ΑΓΑΠΗ Αν άλλοτε μrsquo αγάπησες κι αν πια Δε μrsquo αγαπάς

Με΄ς στην καρδιά μου η αγάπη σου πάντοτε η ίδια μένειΜrsquo αρκεί στη θλίψη νrsquo αγαπάς της βαρυχειμωνιάςΜιrsquo άνοιξη περασμένη

Και τώρα μάταια αν ποθώ τα θεία σου φιλιάΤην αγκαλιά σου αν έχασα και αν νοσταλγός σου μένωΣrsquo αυτό τον κόσμο πάντοτε ndashπικρή παρηγοριά-Μας μένει το χαμένο

Δεμοιράκου Μαρία

31

ΜΗΤΣΟΣ ΠΑΠΑΝΙΚΟΛΑΟΥ ndash ΝΑΠΟΛΕΩΝ ΛΑΠΑΘΙΩΤΗΣ

Δεμοιράκου Μαρία

32

ΜΗΤΣΟΣ ΠΑΠΑΝΙΚΟΛΑΟΥ ΜΕΣΑ ΣΤΗ ΒΟΥΗ ΤΟΥ ΔΡΟΜΟΥ

Μέσα στην βουή του δρόμουήταν να βρω το όνειρο μουνα το βρω και να το χάσωκι ούτε πια που θα το φτάσω

Μια στιγμή πέρασε μπρος μουκι ήταν η χαρά του κόσμουη χαρά που μας ματώνεισαν οι πιο μεγάλοι πόνοι

Πέρασε όπως περνούνεόσα δε θα ξαναρθούνε-πουλιά που χουν φτερουγίσεισύννεφα μέσα στη δύση

Κι άφησε στο πέρασμά του-πέρασμα ζωής θανάτου-στην καρδιά μου σα σφραγίδαώhellip την πεθαμένη ελπίδα

Μια ελπίδα πεθαμένηπου μας ζει και μας πεθαίνεικι όλα μας τραβάει δω κάτουως την πόρτα του θανάτου

Όνειρο γλυκό και ξένοκαι παντοτινά χαμένοσε κρατώ στο νου μου ακόμασαν τριαντάφυλλο στο στόμα

Όταν πέρασες με πήρεςκι όλες μου άνοιξες τις θύρεςμε το μαγικό κλειδί σουτου χαμένου παραδείσου

Δεμοιράκου Μαρία

33

ΡΩΜΟΣ ΦΙΛΥΡΑΣΟ Ρώμος Φιλύρας (1889-1942)

Ένας καταραμένος ποιητής της νεοελληνικής λογοτεχνίας όπως ο Καρυωτάκης και ο Λαπαθιώτης Για τον Φιλύρα η ποίηση ήταν το αντίδοτο για τον πόνο της ψυχής του το καταφύγιο στο οποίο δραπέτευε από τη ζοφερή και σκοτεινή πραγματικότητα Η ποίηση ήταν η θεραπεία της ψυχής του η φυγή στο όνειρο από την άρρωστη ατμόσφαιρα του Δρομοκαΐτειου Ψυχιατρείου όπου έζησε έγκλειστος από το 1927 έως το θάνατό του το 1942

Διάχυτη θλίψη και μελαγχολία ονειρική ατμόσφαιρα

καταφυγή στην ομορφιά και την αγνότητα της φύσης

εξιδανίκευση του έρωτα και της γυναίκας

μουσικότητα και μελωδικότητα στο στίχο

χρήση δικού του λεξιλογίου και κατασκευή λέξεων

εξομολογητικός χαμηλόφωνος τόνος του ποιητικού

υποκειμένου που ως εγώ και απευθύνεται στο εσύ είναι κάποια από τα χαρακτηριστικά της ποίησής του

Δεμοιράκου Μαρία

34

ΡΩΜΟΣ ΦΙΛΥΡΑΣΣτον Έρωτα

Έρωτα Έρωτα νιώθοντάς σενιώθω να περνά της ψυχής μου σκότοςη φωτεινή σου αχτίνακαι να γίνομαι όλοςένας παλμός

Ρέε ήρεμα ήρεμα μέσα μουκαι γίνου εσύ όλος ο εαυτός μουτόσο που να γίνω περήφανοςσαν Θεόςγιατί θα κλείνω εντός μου το μόνο Θεόγιατί θα είμαιο παλμός ο δικός σου

Δεμοιράκου Μαρία

35

ΡΩΜΟΣ ΦΙΛΥΡΑΣΈρωτας

Την πόρταν εμαντάλωσες κι ήρθες σιμά μου πάλιμούacuteσφιξες τα χέρια μου κι έγειρες το κεφάλι

να μου ειπείς τacuteανείπωτα που μόνο η νύχτα ξέρειμέσα στο τρισκόταδο της κάμαρας ω ταίρι

Κι είπαμε όλα τα κρυφά που και τα ρόδα λένεστο περβόλι τις βραδιές με λίγωμα και κλαίνε

Κι άπλωσες τα χέρια σου να μacuteαγκαλιάσεις πάλικι ήρθε το ιερό φιλί σαν τρόπαιο μες στην πάλη

(αacute δημοσ Απρ 1905)

Kiss Artist Vsevolod MaksymovychCompletion Date 1913

Δεμοιράκου Μαρία

36

Κ Π ΚΑΒΑΦΗΣ Τα κεριά Του μέλλοντος η μέρες στέκοντrsquo εμπροστά μας

σα μια σειρά κεράκια αναμένα mdashχρυσά ζεστά και ζωηρά κεράκια

Η περασμένες μέρες πίσω μένουνμια θλιβερή γραμμή κεριών σβυσμένωνmiddotτα πιο κοντά βγάζουν καπνόν ακόμηκρύα κεριά λυωμένα και κυρτά

Δεν θέλω να τα βλέπωmiddot με λυπεί η μορφή τωνκαι με λυπεί το πρώτο φως των να θυμούμαιΕμπρός κυττάζω τrsquo αναμένα μου κεριά

Δεν θέλω να γυρίσω να μη διω και φρίξωτι γρήγορα που η σκοτεινή γραμμή μακραίνειτι γρήγορα που τα σβυστά κεριά πληθαίνουν

  • Συμβολισμοσ
  • Slide 2
  • Slide 3
  • Slide 4
  • πού και πότε
  • ρομαντισμός και συμβολισμός
  • τι πιστεύουν οι συμβολιστές
  • αγαπημένες εικόνες του
  • αγαπημένα θέματα
  • η υποβλητικότητα και η μουσικότητα
  • ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΣΥΜΒΟΛΙΣΜΟΣ
  • 2 οι νεορομαντικοί ή νεοσυμβολιστές
  • γνωρίσματα συμβολισμού
  • Κωνσταντίνος Χατζόπουλος Ήρθεςσελ 449
  • λίγα στοιχεία για τον Χατζόπουλο (1868- 1920)
  • χαρακτηριστικά ποιήματος
  • Slide 17
  • Slide 18
  • θα αναζητήσω το ποίημα του Λάμπρου Πορφύρα Το θέατρο σελ 460
  • Λάμπροσ Πορφύρασ
  • Κωνσταντινοσ Χατζοπουλοσ
  • Κωνσταντινοσ χατζοπουλοσ
  • Κωνσταντινοσ χατζοπουλοσ (2)
  • 2 οι νεορομαντικοί ή νεοσυμβολιστές (2)
  • Νεοσυμβολισμός β ομάδα ποιητών
  • Slide 26
  • Ναπολεων λαπαθιωτησ
  • Ναπολεων λαπαθιωτησ (2)
  • Ναπολεων λαπαθιωτησ (3)
  • Μητσοσ παπανικολαου
  • Μητσοσ παπανικολαου ndash ναπολεων λαπαθιωτησ
  • Μητσοσ παπανικολαου μεσα στη βουη του δρομου
  • Ρωμοσ φιλυρασ
  • Ρωμοσ φιλυρασ (2)
  • Ρωμοσ φιλυρασ (3)
  • Κ π καβαφησ
Page 14: Ο Συμβολισμός

Δεμοιράκου Μαρία

14

Κωνσταντίνος Χατζόπουλος Ήρθεςσελ 449 Ήρθεςmiddot και η μέρα ήταν χλωμή

και ήταν κρύο -ήρθες μα με απλωμένα τα πανιά

έμενε το πλοίο Ήρθεςmiddot

και τα πουλιά καθίσαν στα κλαδιάκαι κελαηδούσαν

και τα παράθυρα ήταν ανοιχτάκι άνθη σκορπούσαν

Ήρθεςmiddotαλλά τα φύλλα στα κλαδιά

ήταν μαδημένακαι ήταν τα σύννεφα σταχτιά

και κρεμασμένα Κι ήταν η θάλασσα χλωμή

και ήτανε κρύοmiddotκι όλοι κοιτάζανε χλωμοί

που με απλωμένα τα πανιάέμενε το πλοίο

Δεμοιράκου Μαρία

15

λίγα στοιχεία για τον Χατζόπουλο (1868- 1920)

Ανήκει στους καθαρά συμβολιστές ποιητές Τα ποιήματα του χαρακτηρίζονται από μια υποβλητική ατμόσφαιρα όπου κυριαρχεί ο ελεγειακός τόνος και ένας ακαθόριστος ποιητικός ρεμβασμός με θολές κι ακαθόριστες εικόνες στις οποίες κυριαρχεί η μουσικότητα

16

χαρακτηριστικά ποιήματος

Απουσία εννοιολογικού περιεχομένου Υποβλητικότητα κυριαρχεί η ασάφεια και η αοριστία

ως προς την ταυτότητα του προσωπου που ήρθε (β΄ ενικό πρόσωπο) και μέσα από θολές κι ακαθόριστες εικόνες ( θάλασσα χλωμή σύννεφα σταχτιά )

Κυριαρχεί ο ελεγειακός τόνος η μελαγχολία μια ακαθόριστη θλίψη χλωμή θάλασσα μαδημένα φύλλα χλωμοί σύννεφα σταχτιά και κρεμασμένα

Δεμοιράκου Μαρία

Δεμοιράκου Μαρία

17

Μουσικότητα που δημιουργείται από την μουσική ποιότητα των λέξεων την επανάληψη λέξεων (ήρθες χλωμήχλωμοί έμενε το πλοίο) το ιαμβικό μέτρο

18

χρήση συμβόλων για την έκφραση ψυχικών καταστάσεων όπως

Χλωμή μέρα μελαγχολία Το ακίνητο πλοίοαβεβαιότητα Τα πουλιά που κελαηδούν στα κλαδιά χαρά για την άφιξη

του αγαπημένου προσώπου Τα λουλούδια από τα ανοιχτά παράθυρα χαρά Τα μαδημένα φύλλα τα κρεμασμένα σταχτιά σύννεφα

θλίψη διάψευση απογοήτευση ματαίωση Χλωμή θάλασσα χλωμοί άνθρωποι θλίψη απογοήτευση

Δεμοιράκου Μαρία

19

θα αναζητήσω το ποίημα του Λάμπρου Πορφύρα Το θέατρο σελ 460 και θα βρω τα στοιχεία του συμβολισμού

Δεν ξέρω πώς να σου το ειπώ Μα ο δρόμος χθες το βράδυμες στη σταχτιά τη συννεφιά σα θέατρο είχε γίνειΜόλις φαινόταν η σκηνή στ ανάριο το σκοτάδικαι σα σκιές φαινόντανε μακριά μου οι θεατρίνοι

Τα σπίτια πέρα κι οι αυλές και τα κλωνάρια αντάμαέλεγες κι ήταν σκηνικά παλιά και ξεβαμμένακι εκείνοι έβγαιναν κι έπαιζαν τ αλλόκοτο τους δράμακι άκουγες βόγκους κι άκουγες και γέλια ευτυχισμένα

Εγώ δεν ξέρω Εβγαίνανε κι εσμίγαν κι επαγαίνανκι ήτανε μια παράσταση και θλιβερή κι ωραίαΚι έβγαινε Θε μου κι η νυχτιά καθώς επαρασταίνανέβγαινε Θε μου κι έριχνε τη μαύρη της αυλαία

Δεμοιράκου Μαρία

Δεμοιράκου Μαρία

20

ΛΆΜΠΡΟΣ ΠΟΡΦΎΡΑΣ Lacrimae rerum

Ἄμοιρη τὸ σπιτάκι μας ἐστοίχιωσενἀπὸ τὴν ὀμορφιά σου τὴν θλιμμένηστοὺς τοίχους στὸν καθρέφτη στὰ εἰκονίσματαἀπὸ τὴν ὀμορφιά σου κάτι μένειΚάτι σὰ μόσκου μυρωδιά κι ἁπλώνεταικαὶ τὸ φτωχὸ σπιτάκι πλημμυρίζεικάτι σὰ φάντασμα θολὸ κι ἀνέγγιχτοκι ὅπου περνᾷ σιγὰ τὸ κάθε ἀγγίζειὌξω βαρύ μονότονο ψιχάλισμαδέρνει τὴ στέγη μας καὶ τότε ἀντάματὰ πράματα ποὺ ἁγιάσανε τὰ χέρια σουἀρχίζουν ἕνα κλάμα καὶ ἕνα κλάμαΚι ἀπ᾿ τὴ γωνιὰ ὁ καλὸς τῆς Λήθης σύντροφοςτ᾿ ἀγαπημένο μας παλιὸ ρολόιτραγουδιστὴς τοῦ χρόνου κι αὐτὸς κλαίονταςρυθμίζει ἀργά φριχτά τὸ μοιρολόιSpring

Artist Odilon RedonCompletion Date 1883Style Symbolism

Δεμοιράκου Μαρία

21

ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΧΑΤΖΟΠΟΥΛΟΣΚι ὅταν φτάσῃ ἡ ἄνοιξη

Κι ὅταν φτάσῃ ἡ ἄνοιξηκι ἔρθουν τὰ πουλιὰκαὶ γυρίσουν τ᾿ ἄνθησὰν ἕναν καιρὸθὰ σὲ περιμένω

Κι ὅταν ἔρθῃ πάλικαὶ τὸ καλοκαίριμὲ τὸ μαϊστράλισὰν ἕναν καιρὸ θὰ σὲ περιμένω

Μὰ ὅταν τὸ φθινόπωροξαναφτάσῃ ὑγρὸκαὶ συννεφιασμένοθἄρθω νὰ σὲ βρῶδὲ θὰ περιμένω

Δεμοιράκου Μαρία

22

ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΧΑΤΖΟΠΟΥΛΟΣΠέρασες καὶ εἶχες στὰ μαλλιὰ

ῥόδα καὶ φῶς καὶ εἶχες στὸ χέρικρῖνα λευκὰ καὶ στάχια ἀπ᾿ τὸν ἀγρόκαὶ σὲ εἶδα καὶ εἶπα κι ἔφτασετὸ καλοκαίρι

Μὰ ἦρθες καὶ σκόρπισες τὰ στάχια στὸ νερότὰ ρόδα στὸν ἀέρακαὶ μὲ ἕνα κρίνο στάθηκες ὠχρήσὰ φθινοπώρου μέρα

(Βραδινοὶ θρύλοι)

Δεμοιράκου Μαρία

23

ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΧΑΤΖΟΠΟΥΛΟΣΚαὶ θαμπὸ ἦρθε τὸ βράδυ

Καὶ θαμπὸ ἦρθε τὸ βράδυκαὶ θλιμμένο καὶ ἀχνό-Σοῦ εἶναι ὁ πόνος μου χάδικι ἂς θαρρῇς δὲν πονῶ

Καὶ τὸ θρύλο σου λέεισιγαλὰ τοῦ βραδιοῦκαὶ τὸ λέει καὶ κλαίεισὰν ἀχὸς τραγουδιοῦ

σὰν καμπάνα ποὺ σπάζειμὲ ἀργὸ θρῆνο σιγόκαὶ στὸ δρόμο μὲ κράζεικαὶ σὲ κράζω κι ἐγώ

Venice

Artist John Henry TwachtmanCompletion Date c1878

Δεμοιράκου Μαρία

24

2 οι νεορομαντικοί ή νεοσυμβολιστές

Οι ποιητές που ακμάζουν την εποχή του μεσοπολέμου9 192030 όπως οι

Ρώμος Φιλύρας Ναπολέων Λαπαθιώτης Κώστας Καρυωτάκης Μαρία Πολυδούρη Μήτσος Παπανικολάου κά

Δεμοιράκου Μαρία

25

Νεοσυμβολισμός β ομάδα ποιητών Επιστροφή στο παρελθόν Απαισιοδοξία Κοσμοπολιτισμός Τάση φυγής Εκφραστική τόλμη από

άποψη μορφής Σπάζουν τα μέτρα και

τους ρυθμούς εισάγοντας πεζολογικά στοιχεία

Χαλαρώνουν την νοηματική συνοχή του στίχου

Εικόνες σκόρπιες φευγαλέες

Ατμόσφαιρα διάλυσης απόγνωσης

Γενικότερο αίσθημα κόπωσης από τη ζωή

Δεμοιράκου Μαρία

26

Τα παιδάκια που παίζουν στ ανοιξιάτικο δείλιndashμια ιαχή μακρυσμένηndashτ αεράκι που λόγια με των ρόδων τα χείληψιθυρίζει και μένει

τ ανοιχτά παραθύρια που ανασαίνουν την ώραη αδειανή κάμαρά μουένα τρένο που θα ρχεται από μια άγνωστη χώρατα χαμένα όνειρά μου

οι καμπάνες που σβήνουν και το βράδυ που πέφτειολοένα στην πόληστων ανθρώπων την όψη στ ουρανού τον καθρέφτηστη ζωή μου τώρα όληhellip

ΚΓ Καρυωτάκης Ποιήματα και πεζά Ερμής

Δεμοιράκου Μαρία

27

ΝΑΠΟΛΕΩΝ ΛΑΠΑΘΙΩΤΗΣ Μυστικό

Εἶναι ψυχὲς πλασμένες ἀπὸ μάρμαροκι ἄλλες ἀπὸ χαμόγελο εἴτε πόνοΕἶναι καὶ μιὰ πλασμένη ἀπὸ τριαντάφυλλαὅμως ἐκείνη δὲ τὴ φανερώνω

Πόσο ἡ καρδιά μου θά ῾τρεμε ἂν τὴν ἔλεγαΒάνω μία κλειδαριὰ γερὴ στὸ στόμαΤόσοι σοφοὶ ποὺ βρίσκονται τριγύρω μουκαὶ δὲ τὴ μάντεψε κανεὶς ἀκόμα

Εἶναι ψυχὲς πλασμένες ἀπὸ κρύσταλλοκι ἄλλες ψυχὲς μὲ κλάματα ἔχουν γίνειΕἶναι καὶ μιὰ πλασμένη ἀπὸ ροδόσταμομὰ δὲ θὰ σᾶς τὴ ῾πῶ ποτέ μου ῾κείνη

Ὅρκο ἔβαλα νὰ μὴ τὴ ῾πῶ ὡς τὸ τάφο μουμὰ πάλι ποιὸς ξέρει καμμιὰν ὥραΚάτι μοῦ καίει τὰ χείλη μου Καλύτερανὰ κλείσω τὸ τραγούδι μ᾿ ἀπὸ τώρα

Δεμοιράκου Μαρία

28

ΝΑΠΟΛΕΩΝ ΛΑΠΑΘΙΩΤΗΣ Ἐπεισόδιο Μάτι δειλὸ ποὺ σὲ κοιτάζει

βαθιά βουβὰ καὶ σκοτεινὰκι ἔτσι πιστά σὰ νὰ σοῦ τάζειΘὰ σ᾿ ἀγαπῶ παντοτινά

Ψηλό λιγνό τρελὸ γιὰ χάδιδουλεύει σ᾿ ἕνα μαγαζίΤὸ πῆρα ἕνα Σαββάτο βράδυκαὶ κοιμηθήκαμε μαζί

Η οικία Λαπαθιώτη

Δεμοιράκου Μαρία

29

ΝΑΠΟΛΕΩΝ ΛΑΠΑΘΙΩΤΗΣΣτὸ νυχτερινὸ κέντρο

Τώρα ποὺ παίζει τὸ βιολὶ κι ἔχουμε πιεῖ τόσο πολύποὺ μ᾿ ἕναν ἔρωτα τρελὸ σὰ νά ῾μαστε δεμένοισ᾿ ἕνα συντρόφεμα ζεστό βᾶνε ξανὰ νὰ ζαλιστῶμέσ᾿ στ᾿ ὄνειρό σου νὰ κλειστῶ Τὸ μόνο ποὺ μοῦ μένει

Γιατὶ ἂν λείψει τὸ κρασὶ κι φύγεις ἄξαφνα κι ἐσὺκαὶ βουβαθεῖ καὶ τὸ βιολὶ μὲ τὸ γλυκὸ βραχνᾶ τουμεσ᾿ στῆς καρδιᾶς μου τὸ κενό μεγάλο σὰ τὸν οὐρανόθ᾿ ἀκούσω πάλι τὸ βραχνὸ τραγούδι τοῦ θανάτου

Δεμοιράκου Μαρία

30

ΜΗΤΣΟΣ ΠΑΠΑΝΙΚΟΛΑΟΥ

ΧΑΜΕΝΗ ΑΓΑΠΗ Αν άλλοτε μrsquo αγάπησες κι αν πια Δε μrsquo αγαπάς

Με΄ς στην καρδιά μου η αγάπη σου πάντοτε η ίδια μένειΜrsquo αρκεί στη θλίψη νrsquo αγαπάς της βαρυχειμωνιάςΜιrsquo άνοιξη περασμένη

Και τώρα μάταια αν ποθώ τα θεία σου φιλιάΤην αγκαλιά σου αν έχασα και αν νοσταλγός σου μένωΣrsquo αυτό τον κόσμο πάντοτε ndashπικρή παρηγοριά-Μας μένει το χαμένο

Δεμοιράκου Μαρία

31

ΜΗΤΣΟΣ ΠΑΠΑΝΙΚΟΛΑΟΥ ndash ΝΑΠΟΛΕΩΝ ΛΑΠΑΘΙΩΤΗΣ

Δεμοιράκου Μαρία

32

ΜΗΤΣΟΣ ΠΑΠΑΝΙΚΟΛΑΟΥ ΜΕΣΑ ΣΤΗ ΒΟΥΗ ΤΟΥ ΔΡΟΜΟΥ

Μέσα στην βουή του δρόμουήταν να βρω το όνειρο μουνα το βρω και να το χάσωκι ούτε πια που θα το φτάσω

Μια στιγμή πέρασε μπρος μουκι ήταν η χαρά του κόσμουη χαρά που μας ματώνεισαν οι πιο μεγάλοι πόνοι

Πέρασε όπως περνούνεόσα δε θα ξαναρθούνε-πουλιά που χουν φτερουγίσεισύννεφα μέσα στη δύση

Κι άφησε στο πέρασμά του-πέρασμα ζωής θανάτου-στην καρδιά μου σα σφραγίδαώhellip την πεθαμένη ελπίδα

Μια ελπίδα πεθαμένηπου μας ζει και μας πεθαίνεικι όλα μας τραβάει δω κάτουως την πόρτα του θανάτου

Όνειρο γλυκό και ξένοκαι παντοτινά χαμένοσε κρατώ στο νου μου ακόμασαν τριαντάφυλλο στο στόμα

Όταν πέρασες με πήρεςκι όλες μου άνοιξες τις θύρεςμε το μαγικό κλειδί σουτου χαμένου παραδείσου

Δεμοιράκου Μαρία

33

ΡΩΜΟΣ ΦΙΛΥΡΑΣΟ Ρώμος Φιλύρας (1889-1942)

Ένας καταραμένος ποιητής της νεοελληνικής λογοτεχνίας όπως ο Καρυωτάκης και ο Λαπαθιώτης Για τον Φιλύρα η ποίηση ήταν το αντίδοτο για τον πόνο της ψυχής του το καταφύγιο στο οποίο δραπέτευε από τη ζοφερή και σκοτεινή πραγματικότητα Η ποίηση ήταν η θεραπεία της ψυχής του η φυγή στο όνειρο από την άρρωστη ατμόσφαιρα του Δρομοκαΐτειου Ψυχιατρείου όπου έζησε έγκλειστος από το 1927 έως το θάνατό του το 1942

Διάχυτη θλίψη και μελαγχολία ονειρική ατμόσφαιρα

καταφυγή στην ομορφιά και την αγνότητα της φύσης

εξιδανίκευση του έρωτα και της γυναίκας

μουσικότητα και μελωδικότητα στο στίχο

χρήση δικού του λεξιλογίου και κατασκευή λέξεων

εξομολογητικός χαμηλόφωνος τόνος του ποιητικού

υποκειμένου που ως εγώ και απευθύνεται στο εσύ είναι κάποια από τα χαρακτηριστικά της ποίησής του

Δεμοιράκου Μαρία

34

ΡΩΜΟΣ ΦΙΛΥΡΑΣΣτον Έρωτα

Έρωτα Έρωτα νιώθοντάς σενιώθω να περνά της ψυχής μου σκότοςη φωτεινή σου αχτίνακαι να γίνομαι όλοςένας παλμός

Ρέε ήρεμα ήρεμα μέσα μουκαι γίνου εσύ όλος ο εαυτός μουτόσο που να γίνω περήφανοςσαν Θεόςγιατί θα κλείνω εντός μου το μόνο Θεόγιατί θα είμαιο παλμός ο δικός σου

Δεμοιράκου Μαρία

35

ΡΩΜΟΣ ΦΙΛΥΡΑΣΈρωτας

Την πόρταν εμαντάλωσες κι ήρθες σιμά μου πάλιμούacuteσφιξες τα χέρια μου κι έγειρες το κεφάλι

να μου ειπείς τacuteανείπωτα που μόνο η νύχτα ξέρειμέσα στο τρισκόταδο της κάμαρας ω ταίρι

Κι είπαμε όλα τα κρυφά που και τα ρόδα λένεστο περβόλι τις βραδιές με λίγωμα και κλαίνε

Κι άπλωσες τα χέρια σου να μacuteαγκαλιάσεις πάλικι ήρθε το ιερό φιλί σαν τρόπαιο μες στην πάλη

(αacute δημοσ Απρ 1905)

Kiss Artist Vsevolod MaksymovychCompletion Date 1913

Δεμοιράκου Μαρία

36

Κ Π ΚΑΒΑΦΗΣ Τα κεριά Του μέλλοντος η μέρες στέκοντrsquo εμπροστά μας

σα μια σειρά κεράκια αναμένα mdashχρυσά ζεστά και ζωηρά κεράκια

Η περασμένες μέρες πίσω μένουνμια θλιβερή γραμμή κεριών σβυσμένωνmiddotτα πιο κοντά βγάζουν καπνόν ακόμηκρύα κεριά λυωμένα και κυρτά

Δεν θέλω να τα βλέπωmiddot με λυπεί η μορφή τωνκαι με λυπεί το πρώτο φως των να θυμούμαιΕμπρός κυττάζω τrsquo αναμένα μου κεριά

Δεν θέλω να γυρίσω να μη διω και φρίξωτι γρήγορα που η σκοτεινή γραμμή μακραίνειτι γρήγορα που τα σβυστά κεριά πληθαίνουν

  • Συμβολισμοσ
  • Slide 2
  • Slide 3
  • Slide 4
  • πού και πότε
  • ρομαντισμός και συμβολισμός
  • τι πιστεύουν οι συμβολιστές
  • αγαπημένες εικόνες του
  • αγαπημένα θέματα
  • η υποβλητικότητα και η μουσικότητα
  • ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΣΥΜΒΟΛΙΣΜΟΣ
  • 2 οι νεορομαντικοί ή νεοσυμβολιστές
  • γνωρίσματα συμβολισμού
  • Κωνσταντίνος Χατζόπουλος Ήρθεςσελ 449
  • λίγα στοιχεία για τον Χατζόπουλο (1868- 1920)
  • χαρακτηριστικά ποιήματος
  • Slide 17
  • Slide 18
  • θα αναζητήσω το ποίημα του Λάμπρου Πορφύρα Το θέατρο σελ 460
  • Λάμπροσ Πορφύρασ
  • Κωνσταντινοσ Χατζοπουλοσ
  • Κωνσταντινοσ χατζοπουλοσ
  • Κωνσταντινοσ χατζοπουλοσ (2)
  • 2 οι νεορομαντικοί ή νεοσυμβολιστές (2)
  • Νεοσυμβολισμός β ομάδα ποιητών
  • Slide 26
  • Ναπολεων λαπαθιωτησ
  • Ναπολεων λαπαθιωτησ (2)
  • Ναπολεων λαπαθιωτησ (3)
  • Μητσοσ παπανικολαου
  • Μητσοσ παπανικολαου ndash ναπολεων λαπαθιωτησ
  • Μητσοσ παπανικολαου μεσα στη βουη του δρομου
  • Ρωμοσ φιλυρασ
  • Ρωμοσ φιλυρασ (2)
  • Ρωμοσ φιλυρασ (3)
  • Κ π καβαφησ
Page 15: Ο Συμβολισμός

Δεμοιράκου Μαρία

15

λίγα στοιχεία για τον Χατζόπουλο (1868- 1920)

Ανήκει στους καθαρά συμβολιστές ποιητές Τα ποιήματα του χαρακτηρίζονται από μια υποβλητική ατμόσφαιρα όπου κυριαρχεί ο ελεγειακός τόνος και ένας ακαθόριστος ποιητικός ρεμβασμός με θολές κι ακαθόριστες εικόνες στις οποίες κυριαρχεί η μουσικότητα

16

χαρακτηριστικά ποιήματος

Απουσία εννοιολογικού περιεχομένου Υποβλητικότητα κυριαρχεί η ασάφεια και η αοριστία

ως προς την ταυτότητα του προσωπου που ήρθε (β΄ ενικό πρόσωπο) και μέσα από θολές κι ακαθόριστες εικόνες ( θάλασσα χλωμή σύννεφα σταχτιά )

Κυριαρχεί ο ελεγειακός τόνος η μελαγχολία μια ακαθόριστη θλίψη χλωμή θάλασσα μαδημένα φύλλα χλωμοί σύννεφα σταχτιά και κρεμασμένα

Δεμοιράκου Μαρία

Δεμοιράκου Μαρία

17

Μουσικότητα που δημιουργείται από την μουσική ποιότητα των λέξεων την επανάληψη λέξεων (ήρθες χλωμήχλωμοί έμενε το πλοίο) το ιαμβικό μέτρο

18

χρήση συμβόλων για την έκφραση ψυχικών καταστάσεων όπως

Χλωμή μέρα μελαγχολία Το ακίνητο πλοίοαβεβαιότητα Τα πουλιά που κελαηδούν στα κλαδιά χαρά για την άφιξη

του αγαπημένου προσώπου Τα λουλούδια από τα ανοιχτά παράθυρα χαρά Τα μαδημένα φύλλα τα κρεμασμένα σταχτιά σύννεφα

θλίψη διάψευση απογοήτευση ματαίωση Χλωμή θάλασσα χλωμοί άνθρωποι θλίψη απογοήτευση

Δεμοιράκου Μαρία

19

θα αναζητήσω το ποίημα του Λάμπρου Πορφύρα Το θέατρο σελ 460 και θα βρω τα στοιχεία του συμβολισμού

Δεν ξέρω πώς να σου το ειπώ Μα ο δρόμος χθες το βράδυμες στη σταχτιά τη συννεφιά σα θέατρο είχε γίνειΜόλις φαινόταν η σκηνή στ ανάριο το σκοτάδικαι σα σκιές φαινόντανε μακριά μου οι θεατρίνοι

Τα σπίτια πέρα κι οι αυλές και τα κλωνάρια αντάμαέλεγες κι ήταν σκηνικά παλιά και ξεβαμμένακι εκείνοι έβγαιναν κι έπαιζαν τ αλλόκοτο τους δράμακι άκουγες βόγκους κι άκουγες και γέλια ευτυχισμένα

Εγώ δεν ξέρω Εβγαίνανε κι εσμίγαν κι επαγαίνανκι ήτανε μια παράσταση και θλιβερή κι ωραίαΚι έβγαινε Θε μου κι η νυχτιά καθώς επαρασταίνανέβγαινε Θε μου κι έριχνε τη μαύρη της αυλαία

Δεμοιράκου Μαρία

Δεμοιράκου Μαρία

20

ΛΆΜΠΡΟΣ ΠΟΡΦΎΡΑΣ Lacrimae rerum

Ἄμοιρη τὸ σπιτάκι μας ἐστοίχιωσενἀπὸ τὴν ὀμορφιά σου τὴν θλιμμένηστοὺς τοίχους στὸν καθρέφτη στὰ εἰκονίσματαἀπὸ τὴν ὀμορφιά σου κάτι μένειΚάτι σὰ μόσκου μυρωδιά κι ἁπλώνεταικαὶ τὸ φτωχὸ σπιτάκι πλημμυρίζεικάτι σὰ φάντασμα θολὸ κι ἀνέγγιχτοκι ὅπου περνᾷ σιγὰ τὸ κάθε ἀγγίζειὌξω βαρύ μονότονο ψιχάλισμαδέρνει τὴ στέγη μας καὶ τότε ἀντάματὰ πράματα ποὺ ἁγιάσανε τὰ χέρια σουἀρχίζουν ἕνα κλάμα καὶ ἕνα κλάμαΚι ἀπ᾿ τὴ γωνιὰ ὁ καλὸς τῆς Λήθης σύντροφοςτ᾿ ἀγαπημένο μας παλιὸ ρολόιτραγουδιστὴς τοῦ χρόνου κι αὐτὸς κλαίονταςρυθμίζει ἀργά φριχτά τὸ μοιρολόιSpring

Artist Odilon RedonCompletion Date 1883Style Symbolism

Δεμοιράκου Μαρία

21

ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΧΑΤΖΟΠΟΥΛΟΣΚι ὅταν φτάσῃ ἡ ἄνοιξη

Κι ὅταν φτάσῃ ἡ ἄνοιξηκι ἔρθουν τὰ πουλιὰκαὶ γυρίσουν τ᾿ ἄνθησὰν ἕναν καιρὸθὰ σὲ περιμένω

Κι ὅταν ἔρθῃ πάλικαὶ τὸ καλοκαίριμὲ τὸ μαϊστράλισὰν ἕναν καιρὸ θὰ σὲ περιμένω

Μὰ ὅταν τὸ φθινόπωροξαναφτάσῃ ὑγρὸκαὶ συννεφιασμένοθἄρθω νὰ σὲ βρῶδὲ θὰ περιμένω

Δεμοιράκου Μαρία

22

ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΧΑΤΖΟΠΟΥΛΟΣΠέρασες καὶ εἶχες στὰ μαλλιὰ

ῥόδα καὶ φῶς καὶ εἶχες στὸ χέρικρῖνα λευκὰ καὶ στάχια ἀπ᾿ τὸν ἀγρόκαὶ σὲ εἶδα καὶ εἶπα κι ἔφτασετὸ καλοκαίρι

Μὰ ἦρθες καὶ σκόρπισες τὰ στάχια στὸ νερότὰ ρόδα στὸν ἀέρακαὶ μὲ ἕνα κρίνο στάθηκες ὠχρήσὰ φθινοπώρου μέρα

(Βραδινοὶ θρύλοι)

Δεμοιράκου Μαρία

23

ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΧΑΤΖΟΠΟΥΛΟΣΚαὶ θαμπὸ ἦρθε τὸ βράδυ

Καὶ θαμπὸ ἦρθε τὸ βράδυκαὶ θλιμμένο καὶ ἀχνό-Σοῦ εἶναι ὁ πόνος μου χάδικι ἂς θαρρῇς δὲν πονῶ

Καὶ τὸ θρύλο σου λέεισιγαλὰ τοῦ βραδιοῦκαὶ τὸ λέει καὶ κλαίεισὰν ἀχὸς τραγουδιοῦ

σὰν καμπάνα ποὺ σπάζειμὲ ἀργὸ θρῆνο σιγόκαὶ στὸ δρόμο μὲ κράζεικαὶ σὲ κράζω κι ἐγώ

Venice

Artist John Henry TwachtmanCompletion Date c1878

Δεμοιράκου Μαρία

24

2 οι νεορομαντικοί ή νεοσυμβολιστές

Οι ποιητές που ακμάζουν την εποχή του μεσοπολέμου9 192030 όπως οι

Ρώμος Φιλύρας Ναπολέων Λαπαθιώτης Κώστας Καρυωτάκης Μαρία Πολυδούρη Μήτσος Παπανικολάου κά

Δεμοιράκου Μαρία

25

Νεοσυμβολισμός β ομάδα ποιητών Επιστροφή στο παρελθόν Απαισιοδοξία Κοσμοπολιτισμός Τάση φυγής Εκφραστική τόλμη από

άποψη μορφής Σπάζουν τα μέτρα και

τους ρυθμούς εισάγοντας πεζολογικά στοιχεία

Χαλαρώνουν την νοηματική συνοχή του στίχου

Εικόνες σκόρπιες φευγαλέες

Ατμόσφαιρα διάλυσης απόγνωσης

Γενικότερο αίσθημα κόπωσης από τη ζωή

Δεμοιράκου Μαρία

26

Τα παιδάκια που παίζουν στ ανοιξιάτικο δείλιndashμια ιαχή μακρυσμένηndashτ αεράκι που λόγια με των ρόδων τα χείληψιθυρίζει και μένει

τ ανοιχτά παραθύρια που ανασαίνουν την ώραη αδειανή κάμαρά μουένα τρένο που θα ρχεται από μια άγνωστη χώρατα χαμένα όνειρά μου

οι καμπάνες που σβήνουν και το βράδυ που πέφτειολοένα στην πόληστων ανθρώπων την όψη στ ουρανού τον καθρέφτηστη ζωή μου τώρα όληhellip

ΚΓ Καρυωτάκης Ποιήματα και πεζά Ερμής

Δεμοιράκου Μαρία

27

ΝΑΠΟΛΕΩΝ ΛΑΠΑΘΙΩΤΗΣ Μυστικό

Εἶναι ψυχὲς πλασμένες ἀπὸ μάρμαροκι ἄλλες ἀπὸ χαμόγελο εἴτε πόνοΕἶναι καὶ μιὰ πλασμένη ἀπὸ τριαντάφυλλαὅμως ἐκείνη δὲ τὴ φανερώνω

Πόσο ἡ καρδιά μου θά ῾τρεμε ἂν τὴν ἔλεγαΒάνω μία κλειδαριὰ γερὴ στὸ στόμαΤόσοι σοφοὶ ποὺ βρίσκονται τριγύρω μουκαὶ δὲ τὴ μάντεψε κανεὶς ἀκόμα

Εἶναι ψυχὲς πλασμένες ἀπὸ κρύσταλλοκι ἄλλες ψυχὲς μὲ κλάματα ἔχουν γίνειΕἶναι καὶ μιὰ πλασμένη ἀπὸ ροδόσταμομὰ δὲ θὰ σᾶς τὴ ῾πῶ ποτέ μου ῾κείνη

Ὅρκο ἔβαλα νὰ μὴ τὴ ῾πῶ ὡς τὸ τάφο μουμὰ πάλι ποιὸς ξέρει καμμιὰν ὥραΚάτι μοῦ καίει τὰ χείλη μου Καλύτερανὰ κλείσω τὸ τραγούδι μ᾿ ἀπὸ τώρα

Δεμοιράκου Μαρία

28

ΝΑΠΟΛΕΩΝ ΛΑΠΑΘΙΩΤΗΣ Ἐπεισόδιο Μάτι δειλὸ ποὺ σὲ κοιτάζει

βαθιά βουβὰ καὶ σκοτεινὰκι ἔτσι πιστά σὰ νὰ σοῦ τάζειΘὰ σ᾿ ἀγαπῶ παντοτινά

Ψηλό λιγνό τρελὸ γιὰ χάδιδουλεύει σ᾿ ἕνα μαγαζίΤὸ πῆρα ἕνα Σαββάτο βράδυκαὶ κοιμηθήκαμε μαζί

Η οικία Λαπαθιώτη

Δεμοιράκου Μαρία

29

ΝΑΠΟΛΕΩΝ ΛΑΠΑΘΙΩΤΗΣΣτὸ νυχτερινὸ κέντρο

Τώρα ποὺ παίζει τὸ βιολὶ κι ἔχουμε πιεῖ τόσο πολύποὺ μ᾿ ἕναν ἔρωτα τρελὸ σὰ νά ῾μαστε δεμένοισ᾿ ἕνα συντρόφεμα ζεστό βᾶνε ξανὰ νὰ ζαλιστῶμέσ᾿ στ᾿ ὄνειρό σου νὰ κλειστῶ Τὸ μόνο ποὺ μοῦ μένει

Γιατὶ ἂν λείψει τὸ κρασὶ κι φύγεις ἄξαφνα κι ἐσὺκαὶ βουβαθεῖ καὶ τὸ βιολὶ μὲ τὸ γλυκὸ βραχνᾶ τουμεσ᾿ στῆς καρδιᾶς μου τὸ κενό μεγάλο σὰ τὸν οὐρανόθ᾿ ἀκούσω πάλι τὸ βραχνὸ τραγούδι τοῦ θανάτου

Δεμοιράκου Μαρία

30

ΜΗΤΣΟΣ ΠΑΠΑΝΙΚΟΛΑΟΥ

ΧΑΜΕΝΗ ΑΓΑΠΗ Αν άλλοτε μrsquo αγάπησες κι αν πια Δε μrsquo αγαπάς

Με΄ς στην καρδιά μου η αγάπη σου πάντοτε η ίδια μένειΜrsquo αρκεί στη θλίψη νrsquo αγαπάς της βαρυχειμωνιάςΜιrsquo άνοιξη περασμένη

Και τώρα μάταια αν ποθώ τα θεία σου φιλιάΤην αγκαλιά σου αν έχασα και αν νοσταλγός σου μένωΣrsquo αυτό τον κόσμο πάντοτε ndashπικρή παρηγοριά-Μας μένει το χαμένο

Δεμοιράκου Μαρία

31

ΜΗΤΣΟΣ ΠΑΠΑΝΙΚΟΛΑΟΥ ndash ΝΑΠΟΛΕΩΝ ΛΑΠΑΘΙΩΤΗΣ

Δεμοιράκου Μαρία

32

ΜΗΤΣΟΣ ΠΑΠΑΝΙΚΟΛΑΟΥ ΜΕΣΑ ΣΤΗ ΒΟΥΗ ΤΟΥ ΔΡΟΜΟΥ

Μέσα στην βουή του δρόμουήταν να βρω το όνειρο μουνα το βρω και να το χάσωκι ούτε πια που θα το φτάσω

Μια στιγμή πέρασε μπρος μουκι ήταν η χαρά του κόσμουη χαρά που μας ματώνεισαν οι πιο μεγάλοι πόνοι

Πέρασε όπως περνούνεόσα δε θα ξαναρθούνε-πουλιά που χουν φτερουγίσεισύννεφα μέσα στη δύση

Κι άφησε στο πέρασμά του-πέρασμα ζωής θανάτου-στην καρδιά μου σα σφραγίδαώhellip την πεθαμένη ελπίδα

Μια ελπίδα πεθαμένηπου μας ζει και μας πεθαίνεικι όλα μας τραβάει δω κάτουως την πόρτα του θανάτου

Όνειρο γλυκό και ξένοκαι παντοτινά χαμένοσε κρατώ στο νου μου ακόμασαν τριαντάφυλλο στο στόμα

Όταν πέρασες με πήρεςκι όλες μου άνοιξες τις θύρεςμε το μαγικό κλειδί σουτου χαμένου παραδείσου

Δεμοιράκου Μαρία

33

ΡΩΜΟΣ ΦΙΛΥΡΑΣΟ Ρώμος Φιλύρας (1889-1942)

Ένας καταραμένος ποιητής της νεοελληνικής λογοτεχνίας όπως ο Καρυωτάκης και ο Λαπαθιώτης Για τον Φιλύρα η ποίηση ήταν το αντίδοτο για τον πόνο της ψυχής του το καταφύγιο στο οποίο δραπέτευε από τη ζοφερή και σκοτεινή πραγματικότητα Η ποίηση ήταν η θεραπεία της ψυχής του η φυγή στο όνειρο από την άρρωστη ατμόσφαιρα του Δρομοκαΐτειου Ψυχιατρείου όπου έζησε έγκλειστος από το 1927 έως το θάνατό του το 1942

Διάχυτη θλίψη και μελαγχολία ονειρική ατμόσφαιρα

καταφυγή στην ομορφιά και την αγνότητα της φύσης

εξιδανίκευση του έρωτα και της γυναίκας

μουσικότητα και μελωδικότητα στο στίχο

χρήση δικού του λεξιλογίου και κατασκευή λέξεων

εξομολογητικός χαμηλόφωνος τόνος του ποιητικού

υποκειμένου που ως εγώ και απευθύνεται στο εσύ είναι κάποια από τα χαρακτηριστικά της ποίησής του

Δεμοιράκου Μαρία

34

ΡΩΜΟΣ ΦΙΛΥΡΑΣΣτον Έρωτα

Έρωτα Έρωτα νιώθοντάς σενιώθω να περνά της ψυχής μου σκότοςη φωτεινή σου αχτίνακαι να γίνομαι όλοςένας παλμός

Ρέε ήρεμα ήρεμα μέσα μουκαι γίνου εσύ όλος ο εαυτός μουτόσο που να γίνω περήφανοςσαν Θεόςγιατί θα κλείνω εντός μου το μόνο Θεόγιατί θα είμαιο παλμός ο δικός σου

Δεμοιράκου Μαρία

35

ΡΩΜΟΣ ΦΙΛΥΡΑΣΈρωτας

Την πόρταν εμαντάλωσες κι ήρθες σιμά μου πάλιμούacuteσφιξες τα χέρια μου κι έγειρες το κεφάλι

να μου ειπείς τacuteανείπωτα που μόνο η νύχτα ξέρειμέσα στο τρισκόταδο της κάμαρας ω ταίρι

Κι είπαμε όλα τα κρυφά που και τα ρόδα λένεστο περβόλι τις βραδιές με λίγωμα και κλαίνε

Κι άπλωσες τα χέρια σου να μacuteαγκαλιάσεις πάλικι ήρθε το ιερό φιλί σαν τρόπαιο μες στην πάλη

(αacute δημοσ Απρ 1905)

Kiss Artist Vsevolod MaksymovychCompletion Date 1913

Δεμοιράκου Μαρία

36

Κ Π ΚΑΒΑΦΗΣ Τα κεριά Του μέλλοντος η μέρες στέκοντrsquo εμπροστά μας

σα μια σειρά κεράκια αναμένα mdashχρυσά ζεστά και ζωηρά κεράκια

Η περασμένες μέρες πίσω μένουνμια θλιβερή γραμμή κεριών σβυσμένωνmiddotτα πιο κοντά βγάζουν καπνόν ακόμηκρύα κεριά λυωμένα και κυρτά

Δεν θέλω να τα βλέπωmiddot με λυπεί η μορφή τωνκαι με λυπεί το πρώτο φως των να θυμούμαιΕμπρός κυττάζω τrsquo αναμένα μου κεριά

Δεν θέλω να γυρίσω να μη διω και φρίξωτι γρήγορα που η σκοτεινή γραμμή μακραίνειτι γρήγορα που τα σβυστά κεριά πληθαίνουν

  • Συμβολισμοσ
  • Slide 2
  • Slide 3
  • Slide 4
  • πού και πότε
  • ρομαντισμός και συμβολισμός
  • τι πιστεύουν οι συμβολιστές
  • αγαπημένες εικόνες του
  • αγαπημένα θέματα
  • η υποβλητικότητα και η μουσικότητα
  • ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΣΥΜΒΟΛΙΣΜΟΣ
  • 2 οι νεορομαντικοί ή νεοσυμβολιστές
  • γνωρίσματα συμβολισμού
  • Κωνσταντίνος Χατζόπουλος Ήρθεςσελ 449
  • λίγα στοιχεία για τον Χατζόπουλο (1868- 1920)
  • χαρακτηριστικά ποιήματος
  • Slide 17
  • Slide 18
  • θα αναζητήσω το ποίημα του Λάμπρου Πορφύρα Το θέατρο σελ 460
  • Λάμπροσ Πορφύρασ
  • Κωνσταντινοσ Χατζοπουλοσ
  • Κωνσταντινοσ χατζοπουλοσ
  • Κωνσταντινοσ χατζοπουλοσ (2)
  • 2 οι νεορομαντικοί ή νεοσυμβολιστές (2)
  • Νεοσυμβολισμός β ομάδα ποιητών
  • Slide 26
  • Ναπολεων λαπαθιωτησ
  • Ναπολεων λαπαθιωτησ (2)
  • Ναπολεων λαπαθιωτησ (3)
  • Μητσοσ παπανικολαου
  • Μητσοσ παπανικολαου ndash ναπολεων λαπαθιωτησ
  • Μητσοσ παπανικολαου μεσα στη βουη του δρομου
  • Ρωμοσ φιλυρασ
  • Ρωμοσ φιλυρασ (2)
  • Ρωμοσ φιλυρασ (3)
  • Κ π καβαφησ
Page 16: Ο Συμβολισμός

16

χαρακτηριστικά ποιήματος

Απουσία εννοιολογικού περιεχομένου Υποβλητικότητα κυριαρχεί η ασάφεια και η αοριστία

ως προς την ταυτότητα του προσωπου που ήρθε (β΄ ενικό πρόσωπο) και μέσα από θολές κι ακαθόριστες εικόνες ( θάλασσα χλωμή σύννεφα σταχτιά )

Κυριαρχεί ο ελεγειακός τόνος η μελαγχολία μια ακαθόριστη θλίψη χλωμή θάλασσα μαδημένα φύλλα χλωμοί σύννεφα σταχτιά και κρεμασμένα

Δεμοιράκου Μαρία

Δεμοιράκου Μαρία

17

Μουσικότητα που δημιουργείται από την μουσική ποιότητα των λέξεων την επανάληψη λέξεων (ήρθες χλωμήχλωμοί έμενε το πλοίο) το ιαμβικό μέτρο

18

χρήση συμβόλων για την έκφραση ψυχικών καταστάσεων όπως

Χλωμή μέρα μελαγχολία Το ακίνητο πλοίοαβεβαιότητα Τα πουλιά που κελαηδούν στα κλαδιά χαρά για την άφιξη

του αγαπημένου προσώπου Τα λουλούδια από τα ανοιχτά παράθυρα χαρά Τα μαδημένα φύλλα τα κρεμασμένα σταχτιά σύννεφα

θλίψη διάψευση απογοήτευση ματαίωση Χλωμή θάλασσα χλωμοί άνθρωποι θλίψη απογοήτευση

Δεμοιράκου Μαρία

19

θα αναζητήσω το ποίημα του Λάμπρου Πορφύρα Το θέατρο σελ 460 και θα βρω τα στοιχεία του συμβολισμού

Δεν ξέρω πώς να σου το ειπώ Μα ο δρόμος χθες το βράδυμες στη σταχτιά τη συννεφιά σα θέατρο είχε γίνειΜόλις φαινόταν η σκηνή στ ανάριο το σκοτάδικαι σα σκιές φαινόντανε μακριά μου οι θεατρίνοι

Τα σπίτια πέρα κι οι αυλές και τα κλωνάρια αντάμαέλεγες κι ήταν σκηνικά παλιά και ξεβαμμένακι εκείνοι έβγαιναν κι έπαιζαν τ αλλόκοτο τους δράμακι άκουγες βόγκους κι άκουγες και γέλια ευτυχισμένα

Εγώ δεν ξέρω Εβγαίνανε κι εσμίγαν κι επαγαίνανκι ήτανε μια παράσταση και θλιβερή κι ωραίαΚι έβγαινε Θε μου κι η νυχτιά καθώς επαρασταίνανέβγαινε Θε μου κι έριχνε τη μαύρη της αυλαία

Δεμοιράκου Μαρία

Δεμοιράκου Μαρία

20

ΛΆΜΠΡΟΣ ΠΟΡΦΎΡΑΣ Lacrimae rerum

Ἄμοιρη τὸ σπιτάκι μας ἐστοίχιωσενἀπὸ τὴν ὀμορφιά σου τὴν θλιμμένηστοὺς τοίχους στὸν καθρέφτη στὰ εἰκονίσματαἀπὸ τὴν ὀμορφιά σου κάτι μένειΚάτι σὰ μόσκου μυρωδιά κι ἁπλώνεταικαὶ τὸ φτωχὸ σπιτάκι πλημμυρίζεικάτι σὰ φάντασμα θολὸ κι ἀνέγγιχτοκι ὅπου περνᾷ σιγὰ τὸ κάθε ἀγγίζειὌξω βαρύ μονότονο ψιχάλισμαδέρνει τὴ στέγη μας καὶ τότε ἀντάματὰ πράματα ποὺ ἁγιάσανε τὰ χέρια σουἀρχίζουν ἕνα κλάμα καὶ ἕνα κλάμαΚι ἀπ᾿ τὴ γωνιὰ ὁ καλὸς τῆς Λήθης σύντροφοςτ᾿ ἀγαπημένο μας παλιὸ ρολόιτραγουδιστὴς τοῦ χρόνου κι αὐτὸς κλαίονταςρυθμίζει ἀργά φριχτά τὸ μοιρολόιSpring

Artist Odilon RedonCompletion Date 1883Style Symbolism

Δεμοιράκου Μαρία

21

ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΧΑΤΖΟΠΟΥΛΟΣΚι ὅταν φτάσῃ ἡ ἄνοιξη

Κι ὅταν φτάσῃ ἡ ἄνοιξηκι ἔρθουν τὰ πουλιὰκαὶ γυρίσουν τ᾿ ἄνθησὰν ἕναν καιρὸθὰ σὲ περιμένω

Κι ὅταν ἔρθῃ πάλικαὶ τὸ καλοκαίριμὲ τὸ μαϊστράλισὰν ἕναν καιρὸ θὰ σὲ περιμένω

Μὰ ὅταν τὸ φθινόπωροξαναφτάσῃ ὑγρὸκαὶ συννεφιασμένοθἄρθω νὰ σὲ βρῶδὲ θὰ περιμένω

Δεμοιράκου Μαρία

22

ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΧΑΤΖΟΠΟΥΛΟΣΠέρασες καὶ εἶχες στὰ μαλλιὰ

ῥόδα καὶ φῶς καὶ εἶχες στὸ χέρικρῖνα λευκὰ καὶ στάχια ἀπ᾿ τὸν ἀγρόκαὶ σὲ εἶδα καὶ εἶπα κι ἔφτασετὸ καλοκαίρι

Μὰ ἦρθες καὶ σκόρπισες τὰ στάχια στὸ νερότὰ ρόδα στὸν ἀέρακαὶ μὲ ἕνα κρίνο στάθηκες ὠχρήσὰ φθινοπώρου μέρα

(Βραδινοὶ θρύλοι)

Δεμοιράκου Μαρία

23

ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΧΑΤΖΟΠΟΥΛΟΣΚαὶ θαμπὸ ἦρθε τὸ βράδυ

Καὶ θαμπὸ ἦρθε τὸ βράδυκαὶ θλιμμένο καὶ ἀχνό-Σοῦ εἶναι ὁ πόνος μου χάδικι ἂς θαρρῇς δὲν πονῶ

Καὶ τὸ θρύλο σου λέεισιγαλὰ τοῦ βραδιοῦκαὶ τὸ λέει καὶ κλαίεισὰν ἀχὸς τραγουδιοῦ

σὰν καμπάνα ποὺ σπάζειμὲ ἀργὸ θρῆνο σιγόκαὶ στὸ δρόμο μὲ κράζεικαὶ σὲ κράζω κι ἐγώ

Venice

Artist John Henry TwachtmanCompletion Date c1878

Δεμοιράκου Μαρία

24

2 οι νεορομαντικοί ή νεοσυμβολιστές

Οι ποιητές που ακμάζουν την εποχή του μεσοπολέμου9 192030 όπως οι

Ρώμος Φιλύρας Ναπολέων Λαπαθιώτης Κώστας Καρυωτάκης Μαρία Πολυδούρη Μήτσος Παπανικολάου κά

Δεμοιράκου Μαρία

25

Νεοσυμβολισμός β ομάδα ποιητών Επιστροφή στο παρελθόν Απαισιοδοξία Κοσμοπολιτισμός Τάση φυγής Εκφραστική τόλμη από

άποψη μορφής Σπάζουν τα μέτρα και

τους ρυθμούς εισάγοντας πεζολογικά στοιχεία

Χαλαρώνουν την νοηματική συνοχή του στίχου

Εικόνες σκόρπιες φευγαλέες

Ατμόσφαιρα διάλυσης απόγνωσης

Γενικότερο αίσθημα κόπωσης από τη ζωή

Δεμοιράκου Μαρία

26

Τα παιδάκια που παίζουν στ ανοιξιάτικο δείλιndashμια ιαχή μακρυσμένηndashτ αεράκι που λόγια με των ρόδων τα χείληψιθυρίζει και μένει

τ ανοιχτά παραθύρια που ανασαίνουν την ώραη αδειανή κάμαρά μουένα τρένο που θα ρχεται από μια άγνωστη χώρατα χαμένα όνειρά μου

οι καμπάνες που σβήνουν και το βράδυ που πέφτειολοένα στην πόληστων ανθρώπων την όψη στ ουρανού τον καθρέφτηστη ζωή μου τώρα όληhellip

ΚΓ Καρυωτάκης Ποιήματα και πεζά Ερμής

Δεμοιράκου Μαρία

27

ΝΑΠΟΛΕΩΝ ΛΑΠΑΘΙΩΤΗΣ Μυστικό

Εἶναι ψυχὲς πλασμένες ἀπὸ μάρμαροκι ἄλλες ἀπὸ χαμόγελο εἴτε πόνοΕἶναι καὶ μιὰ πλασμένη ἀπὸ τριαντάφυλλαὅμως ἐκείνη δὲ τὴ φανερώνω

Πόσο ἡ καρδιά μου θά ῾τρεμε ἂν τὴν ἔλεγαΒάνω μία κλειδαριὰ γερὴ στὸ στόμαΤόσοι σοφοὶ ποὺ βρίσκονται τριγύρω μουκαὶ δὲ τὴ μάντεψε κανεὶς ἀκόμα

Εἶναι ψυχὲς πλασμένες ἀπὸ κρύσταλλοκι ἄλλες ψυχὲς μὲ κλάματα ἔχουν γίνειΕἶναι καὶ μιὰ πλασμένη ἀπὸ ροδόσταμομὰ δὲ θὰ σᾶς τὴ ῾πῶ ποτέ μου ῾κείνη

Ὅρκο ἔβαλα νὰ μὴ τὴ ῾πῶ ὡς τὸ τάφο μουμὰ πάλι ποιὸς ξέρει καμμιὰν ὥραΚάτι μοῦ καίει τὰ χείλη μου Καλύτερανὰ κλείσω τὸ τραγούδι μ᾿ ἀπὸ τώρα

Δεμοιράκου Μαρία

28

ΝΑΠΟΛΕΩΝ ΛΑΠΑΘΙΩΤΗΣ Ἐπεισόδιο Μάτι δειλὸ ποὺ σὲ κοιτάζει

βαθιά βουβὰ καὶ σκοτεινὰκι ἔτσι πιστά σὰ νὰ σοῦ τάζειΘὰ σ᾿ ἀγαπῶ παντοτινά

Ψηλό λιγνό τρελὸ γιὰ χάδιδουλεύει σ᾿ ἕνα μαγαζίΤὸ πῆρα ἕνα Σαββάτο βράδυκαὶ κοιμηθήκαμε μαζί

Η οικία Λαπαθιώτη

Δεμοιράκου Μαρία

29

ΝΑΠΟΛΕΩΝ ΛΑΠΑΘΙΩΤΗΣΣτὸ νυχτερινὸ κέντρο

Τώρα ποὺ παίζει τὸ βιολὶ κι ἔχουμε πιεῖ τόσο πολύποὺ μ᾿ ἕναν ἔρωτα τρελὸ σὰ νά ῾μαστε δεμένοισ᾿ ἕνα συντρόφεμα ζεστό βᾶνε ξανὰ νὰ ζαλιστῶμέσ᾿ στ᾿ ὄνειρό σου νὰ κλειστῶ Τὸ μόνο ποὺ μοῦ μένει

Γιατὶ ἂν λείψει τὸ κρασὶ κι φύγεις ἄξαφνα κι ἐσὺκαὶ βουβαθεῖ καὶ τὸ βιολὶ μὲ τὸ γλυκὸ βραχνᾶ τουμεσ᾿ στῆς καρδιᾶς μου τὸ κενό μεγάλο σὰ τὸν οὐρανόθ᾿ ἀκούσω πάλι τὸ βραχνὸ τραγούδι τοῦ θανάτου

Δεμοιράκου Μαρία

30

ΜΗΤΣΟΣ ΠΑΠΑΝΙΚΟΛΑΟΥ

ΧΑΜΕΝΗ ΑΓΑΠΗ Αν άλλοτε μrsquo αγάπησες κι αν πια Δε μrsquo αγαπάς

Με΄ς στην καρδιά μου η αγάπη σου πάντοτε η ίδια μένειΜrsquo αρκεί στη θλίψη νrsquo αγαπάς της βαρυχειμωνιάςΜιrsquo άνοιξη περασμένη

Και τώρα μάταια αν ποθώ τα θεία σου φιλιάΤην αγκαλιά σου αν έχασα και αν νοσταλγός σου μένωΣrsquo αυτό τον κόσμο πάντοτε ndashπικρή παρηγοριά-Μας μένει το χαμένο

Δεμοιράκου Μαρία

31

ΜΗΤΣΟΣ ΠΑΠΑΝΙΚΟΛΑΟΥ ndash ΝΑΠΟΛΕΩΝ ΛΑΠΑΘΙΩΤΗΣ

Δεμοιράκου Μαρία

32

ΜΗΤΣΟΣ ΠΑΠΑΝΙΚΟΛΑΟΥ ΜΕΣΑ ΣΤΗ ΒΟΥΗ ΤΟΥ ΔΡΟΜΟΥ

Μέσα στην βουή του δρόμουήταν να βρω το όνειρο μουνα το βρω και να το χάσωκι ούτε πια που θα το φτάσω

Μια στιγμή πέρασε μπρος μουκι ήταν η χαρά του κόσμουη χαρά που μας ματώνεισαν οι πιο μεγάλοι πόνοι

Πέρασε όπως περνούνεόσα δε θα ξαναρθούνε-πουλιά που χουν φτερουγίσεισύννεφα μέσα στη δύση

Κι άφησε στο πέρασμά του-πέρασμα ζωής θανάτου-στην καρδιά μου σα σφραγίδαώhellip την πεθαμένη ελπίδα

Μια ελπίδα πεθαμένηπου μας ζει και μας πεθαίνεικι όλα μας τραβάει δω κάτουως την πόρτα του θανάτου

Όνειρο γλυκό και ξένοκαι παντοτινά χαμένοσε κρατώ στο νου μου ακόμασαν τριαντάφυλλο στο στόμα

Όταν πέρασες με πήρεςκι όλες μου άνοιξες τις θύρεςμε το μαγικό κλειδί σουτου χαμένου παραδείσου

Δεμοιράκου Μαρία

33

ΡΩΜΟΣ ΦΙΛΥΡΑΣΟ Ρώμος Φιλύρας (1889-1942)

Ένας καταραμένος ποιητής της νεοελληνικής λογοτεχνίας όπως ο Καρυωτάκης και ο Λαπαθιώτης Για τον Φιλύρα η ποίηση ήταν το αντίδοτο για τον πόνο της ψυχής του το καταφύγιο στο οποίο δραπέτευε από τη ζοφερή και σκοτεινή πραγματικότητα Η ποίηση ήταν η θεραπεία της ψυχής του η φυγή στο όνειρο από την άρρωστη ατμόσφαιρα του Δρομοκαΐτειου Ψυχιατρείου όπου έζησε έγκλειστος από το 1927 έως το θάνατό του το 1942

Διάχυτη θλίψη και μελαγχολία ονειρική ατμόσφαιρα

καταφυγή στην ομορφιά και την αγνότητα της φύσης

εξιδανίκευση του έρωτα και της γυναίκας

μουσικότητα και μελωδικότητα στο στίχο

χρήση δικού του λεξιλογίου και κατασκευή λέξεων

εξομολογητικός χαμηλόφωνος τόνος του ποιητικού

υποκειμένου που ως εγώ και απευθύνεται στο εσύ είναι κάποια από τα χαρακτηριστικά της ποίησής του

Δεμοιράκου Μαρία

34

ΡΩΜΟΣ ΦΙΛΥΡΑΣΣτον Έρωτα

Έρωτα Έρωτα νιώθοντάς σενιώθω να περνά της ψυχής μου σκότοςη φωτεινή σου αχτίνακαι να γίνομαι όλοςένας παλμός

Ρέε ήρεμα ήρεμα μέσα μουκαι γίνου εσύ όλος ο εαυτός μουτόσο που να γίνω περήφανοςσαν Θεόςγιατί θα κλείνω εντός μου το μόνο Θεόγιατί θα είμαιο παλμός ο δικός σου

Δεμοιράκου Μαρία

35

ΡΩΜΟΣ ΦΙΛΥΡΑΣΈρωτας

Την πόρταν εμαντάλωσες κι ήρθες σιμά μου πάλιμούacuteσφιξες τα χέρια μου κι έγειρες το κεφάλι

να μου ειπείς τacuteανείπωτα που μόνο η νύχτα ξέρειμέσα στο τρισκόταδο της κάμαρας ω ταίρι

Κι είπαμε όλα τα κρυφά που και τα ρόδα λένεστο περβόλι τις βραδιές με λίγωμα και κλαίνε

Κι άπλωσες τα χέρια σου να μacuteαγκαλιάσεις πάλικι ήρθε το ιερό φιλί σαν τρόπαιο μες στην πάλη

(αacute δημοσ Απρ 1905)

Kiss Artist Vsevolod MaksymovychCompletion Date 1913

Δεμοιράκου Μαρία

36

Κ Π ΚΑΒΑΦΗΣ Τα κεριά Του μέλλοντος η μέρες στέκοντrsquo εμπροστά μας

σα μια σειρά κεράκια αναμένα mdashχρυσά ζεστά και ζωηρά κεράκια

Η περασμένες μέρες πίσω μένουνμια θλιβερή γραμμή κεριών σβυσμένωνmiddotτα πιο κοντά βγάζουν καπνόν ακόμηκρύα κεριά λυωμένα και κυρτά

Δεν θέλω να τα βλέπωmiddot με λυπεί η μορφή τωνκαι με λυπεί το πρώτο φως των να θυμούμαιΕμπρός κυττάζω τrsquo αναμένα μου κεριά

Δεν θέλω να γυρίσω να μη διω και φρίξωτι γρήγορα που η σκοτεινή γραμμή μακραίνειτι γρήγορα που τα σβυστά κεριά πληθαίνουν

  • Συμβολισμοσ
  • Slide 2
  • Slide 3
  • Slide 4
  • πού και πότε
  • ρομαντισμός και συμβολισμός
  • τι πιστεύουν οι συμβολιστές
  • αγαπημένες εικόνες του
  • αγαπημένα θέματα
  • η υποβλητικότητα και η μουσικότητα
  • ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΣΥΜΒΟΛΙΣΜΟΣ
  • 2 οι νεορομαντικοί ή νεοσυμβολιστές
  • γνωρίσματα συμβολισμού
  • Κωνσταντίνος Χατζόπουλος Ήρθεςσελ 449
  • λίγα στοιχεία για τον Χατζόπουλο (1868- 1920)
  • χαρακτηριστικά ποιήματος
  • Slide 17
  • Slide 18
  • θα αναζητήσω το ποίημα του Λάμπρου Πορφύρα Το θέατρο σελ 460
  • Λάμπροσ Πορφύρασ
  • Κωνσταντινοσ Χατζοπουλοσ
  • Κωνσταντινοσ χατζοπουλοσ
  • Κωνσταντινοσ χατζοπουλοσ (2)
  • 2 οι νεορομαντικοί ή νεοσυμβολιστές (2)
  • Νεοσυμβολισμός β ομάδα ποιητών
  • Slide 26
  • Ναπολεων λαπαθιωτησ
  • Ναπολεων λαπαθιωτησ (2)
  • Ναπολεων λαπαθιωτησ (3)
  • Μητσοσ παπανικολαου
  • Μητσοσ παπανικολαου ndash ναπολεων λαπαθιωτησ
  • Μητσοσ παπανικολαου μεσα στη βουη του δρομου
  • Ρωμοσ φιλυρασ
  • Ρωμοσ φιλυρασ (2)
  • Ρωμοσ φιλυρασ (3)
  • Κ π καβαφησ
Page 17: Ο Συμβολισμός

Δεμοιράκου Μαρία

17

Μουσικότητα που δημιουργείται από την μουσική ποιότητα των λέξεων την επανάληψη λέξεων (ήρθες χλωμήχλωμοί έμενε το πλοίο) το ιαμβικό μέτρο

18

χρήση συμβόλων για την έκφραση ψυχικών καταστάσεων όπως

Χλωμή μέρα μελαγχολία Το ακίνητο πλοίοαβεβαιότητα Τα πουλιά που κελαηδούν στα κλαδιά χαρά για την άφιξη

του αγαπημένου προσώπου Τα λουλούδια από τα ανοιχτά παράθυρα χαρά Τα μαδημένα φύλλα τα κρεμασμένα σταχτιά σύννεφα

θλίψη διάψευση απογοήτευση ματαίωση Χλωμή θάλασσα χλωμοί άνθρωποι θλίψη απογοήτευση

Δεμοιράκου Μαρία

19

θα αναζητήσω το ποίημα του Λάμπρου Πορφύρα Το θέατρο σελ 460 και θα βρω τα στοιχεία του συμβολισμού

Δεν ξέρω πώς να σου το ειπώ Μα ο δρόμος χθες το βράδυμες στη σταχτιά τη συννεφιά σα θέατρο είχε γίνειΜόλις φαινόταν η σκηνή στ ανάριο το σκοτάδικαι σα σκιές φαινόντανε μακριά μου οι θεατρίνοι

Τα σπίτια πέρα κι οι αυλές και τα κλωνάρια αντάμαέλεγες κι ήταν σκηνικά παλιά και ξεβαμμένακι εκείνοι έβγαιναν κι έπαιζαν τ αλλόκοτο τους δράμακι άκουγες βόγκους κι άκουγες και γέλια ευτυχισμένα

Εγώ δεν ξέρω Εβγαίνανε κι εσμίγαν κι επαγαίνανκι ήτανε μια παράσταση και θλιβερή κι ωραίαΚι έβγαινε Θε μου κι η νυχτιά καθώς επαρασταίνανέβγαινε Θε μου κι έριχνε τη μαύρη της αυλαία

Δεμοιράκου Μαρία

Δεμοιράκου Μαρία

20

ΛΆΜΠΡΟΣ ΠΟΡΦΎΡΑΣ Lacrimae rerum

Ἄμοιρη τὸ σπιτάκι μας ἐστοίχιωσενἀπὸ τὴν ὀμορφιά σου τὴν θλιμμένηστοὺς τοίχους στὸν καθρέφτη στὰ εἰκονίσματαἀπὸ τὴν ὀμορφιά σου κάτι μένειΚάτι σὰ μόσκου μυρωδιά κι ἁπλώνεταικαὶ τὸ φτωχὸ σπιτάκι πλημμυρίζεικάτι σὰ φάντασμα θολὸ κι ἀνέγγιχτοκι ὅπου περνᾷ σιγὰ τὸ κάθε ἀγγίζειὌξω βαρύ μονότονο ψιχάλισμαδέρνει τὴ στέγη μας καὶ τότε ἀντάματὰ πράματα ποὺ ἁγιάσανε τὰ χέρια σουἀρχίζουν ἕνα κλάμα καὶ ἕνα κλάμαΚι ἀπ᾿ τὴ γωνιὰ ὁ καλὸς τῆς Λήθης σύντροφοςτ᾿ ἀγαπημένο μας παλιὸ ρολόιτραγουδιστὴς τοῦ χρόνου κι αὐτὸς κλαίονταςρυθμίζει ἀργά φριχτά τὸ μοιρολόιSpring

Artist Odilon RedonCompletion Date 1883Style Symbolism

Δεμοιράκου Μαρία

21

ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΧΑΤΖΟΠΟΥΛΟΣΚι ὅταν φτάσῃ ἡ ἄνοιξη

Κι ὅταν φτάσῃ ἡ ἄνοιξηκι ἔρθουν τὰ πουλιὰκαὶ γυρίσουν τ᾿ ἄνθησὰν ἕναν καιρὸθὰ σὲ περιμένω

Κι ὅταν ἔρθῃ πάλικαὶ τὸ καλοκαίριμὲ τὸ μαϊστράλισὰν ἕναν καιρὸ θὰ σὲ περιμένω

Μὰ ὅταν τὸ φθινόπωροξαναφτάσῃ ὑγρὸκαὶ συννεφιασμένοθἄρθω νὰ σὲ βρῶδὲ θὰ περιμένω

Δεμοιράκου Μαρία

22

ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΧΑΤΖΟΠΟΥΛΟΣΠέρασες καὶ εἶχες στὰ μαλλιὰ

ῥόδα καὶ φῶς καὶ εἶχες στὸ χέρικρῖνα λευκὰ καὶ στάχια ἀπ᾿ τὸν ἀγρόκαὶ σὲ εἶδα καὶ εἶπα κι ἔφτασετὸ καλοκαίρι

Μὰ ἦρθες καὶ σκόρπισες τὰ στάχια στὸ νερότὰ ρόδα στὸν ἀέρακαὶ μὲ ἕνα κρίνο στάθηκες ὠχρήσὰ φθινοπώρου μέρα

(Βραδινοὶ θρύλοι)

Δεμοιράκου Μαρία

23

ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΧΑΤΖΟΠΟΥΛΟΣΚαὶ θαμπὸ ἦρθε τὸ βράδυ

Καὶ θαμπὸ ἦρθε τὸ βράδυκαὶ θλιμμένο καὶ ἀχνό-Σοῦ εἶναι ὁ πόνος μου χάδικι ἂς θαρρῇς δὲν πονῶ

Καὶ τὸ θρύλο σου λέεισιγαλὰ τοῦ βραδιοῦκαὶ τὸ λέει καὶ κλαίεισὰν ἀχὸς τραγουδιοῦ

σὰν καμπάνα ποὺ σπάζειμὲ ἀργὸ θρῆνο σιγόκαὶ στὸ δρόμο μὲ κράζεικαὶ σὲ κράζω κι ἐγώ

Venice

Artist John Henry TwachtmanCompletion Date c1878

Δεμοιράκου Μαρία

24

2 οι νεορομαντικοί ή νεοσυμβολιστές

Οι ποιητές που ακμάζουν την εποχή του μεσοπολέμου9 192030 όπως οι

Ρώμος Φιλύρας Ναπολέων Λαπαθιώτης Κώστας Καρυωτάκης Μαρία Πολυδούρη Μήτσος Παπανικολάου κά

Δεμοιράκου Μαρία

25

Νεοσυμβολισμός β ομάδα ποιητών Επιστροφή στο παρελθόν Απαισιοδοξία Κοσμοπολιτισμός Τάση φυγής Εκφραστική τόλμη από

άποψη μορφής Σπάζουν τα μέτρα και

τους ρυθμούς εισάγοντας πεζολογικά στοιχεία

Χαλαρώνουν την νοηματική συνοχή του στίχου

Εικόνες σκόρπιες φευγαλέες

Ατμόσφαιρα διάλυσης απόγνωσης

Γενικότερο αίσθημα κόπωσης από τη ζωή

Δεμοιράκου Μαρία

26

Τα παιδάκια που παίζουν στ ανοιξιάτικο δείλιndashμια ιαχή μακρυσμένηndashτ αεράκι που λόγια με των ρόδων τα χείληψιθυρίζει και μένει

τ ανοιχτά παραθύρια που ανασαίνουν την ώραη αδειανή κάμαρά μουένα τρένο που θα ρχεται από μια άγνωστη χώρατα χαμένα όνειρά μου

οι καμπάνες που σβήνουν και το βράδυ που πέφτειολοένα στην πόληστων ανθρώπων την όψη στ ουρανού τον καθρέφτηστη ζωή μου τώρα όληhellip

ΚΓ Καρυωτάκης Ποιήματα και πεζά Ερμής

Δεμοιράκου Μαρία

27

ΝΑΠΟΛΕΩΝ ΛΑΠΑΘΙΩΤΗΣ Μυστικό

Εἶναι ψυχὲς πλασμένες ἀπὸ μάρμαροκι ἄλλες ἀπὸ χαμόγελο εἴτε πόνοΕἶναι καὶ μιὰ πλασμένη ἀπὸ τριαντάφυλλαὅμως ἐκείνη δὲ τὴ φανερώνω

Πόσο ἡ καρδιά μου θά ῾τρεμε ἂν τὴν ἔλεγαΒάνω μία κλειδαριὰ γερὴ στὸ στόμαΤόσοι σοφοὶ ποὺ βρίσκονται τριγύρω μουκαὶ δὲ τὴ μάντεψε κανεὶς ἀκόμα

Εἶναι ψυχὲς πλασμένες ἀπὸ κρύσταλλοκι ἄλλες ψυχὲς μὲ κλάματα ἔχουν γίνειΕἶναι καὶ μιὰ πλασμένη ἀπὸ ροδόσταμομὰ δὲ θὰ σᾶς τὴ ῾πῶ ποτέ μου ῾κείνη

Ὅρκο ἔβαλα νὰ μὴ τὴ ῾πῶ ὡς τὸ τάφο μουμὰ πάλι ποιὸς ξέρει καμμιὰν ὥραΚάτι μοῦ καίει τὰ χείλη μου Καλύτερανὰ κλείσω τὸ τραγούδι μ᾿ ἀπὸ τώρα

Δεμοιράκου Μαρία

28

ΝΑΠΟΛΕΩΝ ΛΑΠΑΘΙΩΤΗΣ Ἐπεισόδιο Μάτι δειλὸ ποὺ σὲ κοιτάζει

βαθιά βουβὰ καὶ σκοτεινὰκι ἔτσι πιστά σὰ νὰ σοῦ τάζειΘὰ σ᾿ ἀγαπῶ παντοτινά

Ψηλό λιγνό τρελὸ γιὰ χάδιδουλεύει σ᾿ ἕνα μαγαζίΤὸ πῆρα ἕνα Σαββάτο βράδυκαὶ κοιμηθήκαμε μαζί

Η οικία Λαπαθιώτη

Δεμοιράκου Μαρία

29

ΝΑΠΟΛΕΩΝ ΛΑΠΑΘΙΩΤΗΣΣτὸ νυχτερινὸ κέντρο

Τώρα ποὺ παίζει τὸ βιολὶ κι ἔχουμε πιεῖ τόσο πολύποὺ μ᾿ ἕναν ἔρωτα τρελὸ σὰ νά ῾μαστε δεμένοισ᾿ ἕνα συντρόφεμα ζεστό βᾶνε ξανὰ νὰ ζαλιστῶμέσ᾿ στ᾿ ὄνειρό σου νὰ κλειστῶ Τὸ μόνο ποὺ μοῦ μένει

Γιατὶ ἂν λείψει τὸ κρασὶ κι φύγεις ἄξαφνα κι ἐσὺκαὶ βουβαθεῖ καὶ τὸ βιολὶ μὲ τὸ γλυκὸ βραχνᾶ τουμεσ᾿ στῆς καρδιᾶς μου τὸ κενό μεγάλο σὰ τὸν οὐρανόθ᾿ ἀκούσω πάλι τὸ βραχνὸ τραγούδι τοῦ θανάτου

Δεμοιράκου Μαρία

30

ΜΗΤΣΟΣ ΠΑΠΑΝΙΚΟΛΑΟΥ

ΧΑΜΕΝΗ ΑΓΑΠΗ Αν άλλοτε μrsquo αγάπησες κι αν πια Δε μrsquo αγαπάς

Με΄ς στην καρδιά μου η αγάπη σου πάντοτε η ίδια μένειΜrsquo αρκεί στη θλίψη νrsquo αγαπάς της βαρυχειμωνιάςΜιrsquo άνοιξη περασμένη

Και τώρα μάταια αν ποθώ τα θεία σου φιλιάΤην αγκαλιά σου αν έχασα και αν νοσταλγός σου μένωΣrsquo αυτό τον κόσμο πάντοτε ndashπικρή παρηγοριά-Μας μένει το χαμένο

Δεμοιράκου Μαρία

31

ΜΗΤΣΟΣ ΠΑΠΑΝΙΚΟΛΑΟΥ ndash ΝΑΠΟΛΕΩΝ ΛΑΠΑΘΙΩΤΗΣ

Δεμοιράκου Μαρία

32

ΜΗΤΣΟΣ ΠΑΠΑΝΙΚΟΛΑΟΥ ΜΕΣΑ ΣΤΗ ΒΟΥΗ ΤΟΥ ΔΡΟΜΟΥ

Μέσα στην βουή του δρόμουήταν να βρω το όνειρο μουνα το βρω και να το χάσωκι ούτε πια που θα το φτάσω

Μια στιγμή πέρασε μπρος μουκι ήταν η χαρά του κόσμουη χαρά που μας ματώνεισαν οι πιο μεγάλοι πόνοι

Πέρασε όπως περνούνεόσα δε θα ξαναρθούνε-πουλιά που χουν φτερουγίσεισύννεφα μέσα στη δύση

Κι άφησε στο πέρασμά του-πέρασμα ζωής θανάτου-στην καρδιά μου σα σφραγίδαώhellip την πεθαμένη ελπίδα

Μια ελπίδα πεθαμένηπου μας ζει και μας πεθαίνεικι όλα μας τραβάει δω κάτουως την πόρτα του θανάτου

Όνειρο γλυκό και ξένοκαι παντοτινά χαμένοσε κρατώ στο νου μου ακόμασαν τριαντάφυλλο στο στόμα

Όταν πέρασες με πήρεςκι όλες μου άνοιξες τις θύρεςμε το μαγικό κλειδί σουτου χαμένου παραδείσου

Δεμοιράκου Μαρία

33

ΡΩΜΟΣ ΦΙΛΥΡΑΣΟ Ρώμος Φιλύρας (1889-1942)

Ένας καταραμένος ποιητής της νεοελληνικής λογοτεχνίας όπως ο Καρυωτάκης και ο Λαπαθιώτης Για τον Φιλύρα η ποίηση ήταν το αντίδοτο για τον πόνο της ψυχής του το καταφύγιο στο οποίο δραπέτευε από τη ζοφερή και σκοτεινή πραγματικότητα Η ποίηση ήταν η θεραπεία της ψυχής του η φυγή στο όνειρο από την άρρωστη ατμόσφαιρα του Δρομοκαΐτειου Ψυχιατρείου όπου έζησε έγκλειστος από το 1927 έως το θάνατό του το 1942

Διάχυτη θλίψη και μελαγχολία ονειρική ατμόσφαιρα

καταφυγή στην ομορφιά και την αγνότητα της φύσης

εξιδανίκευση του έρωτα και της γυναίκας

μουσικότητα και μελωδικότητα στο στίχο

χρήση δικού του λεξιλογίου και κατασκευή λέξεων

εξομολογητικός χαμηλόφωνος τόνος του ποιητικού

υποκειμένου που ως εγώ και απευθύνεται στο εσύ είναι κάποια από τα χαρακτηριστικά της ποίησής του

Δεμοιράκου Μαρία

34

ΡΩΜΟΣ ΦΙΛΥΡΑΣΣτον Έρωτα

Έρωτα Έρωτα νιώθοντάς σενιώθω να περνά της ψυχής μου σκότοςη φωτεινή σου αχτίνακαι να γίνομαι όλοςένας παλμός

Ρέε ήρεμα ήρεμα μέσα μουκαι γίνου εσύ όλος ο εαυτός μουτόσο που να γίνω περήφανοςσαν Θεόςγιατί θα κλείνω εντός μου το μόνο Θεόγιατί θα είμαιο παλμός ο δικός σου

Δεμοιράκου Μαρία

35

ΡΩΜΟΣ ΦΙΛΥΡΑΣΈρωτας

Την πόρταν εμαντάλωσες κι ήρθες σιμά μου πάλιμούacuteσφιξες τα χέρια μου κι έγειρες το κεφάλι

να μου ειπείς τacuteανείπωτα που μόνο η νύχτα ξέρειμέσα στο τρισκόταδο της κάμαρας ω ταίρι

Κι είπαμε όλα τα κρυφά που και τα ρόδα λένεστο περβόλι τις βραδιές με λίγωμα και κλαίνε

Κι άπλωσες τα χέρια σου να μacuteαγκαλιάσεις πάλικι ήρθε το ιερό φιλί σαν τρόπαιο μες στην πάλη

(αacute δημοσ Απρ 1905)

Kiss Artist Vsevolod MaksymovychCompletion Date 1913

Δεμοιράκου Μαρία

36

Κ Π ΚΑΒΑΦΗΣ Τα κεριά Του μέλλοντος η μέρες στέκοντrsquo εμπροστά μας

σα μια σειρά κεράκια αναμένα mdashχρυσά ζεστά και ζωηρά κεράκια

Η περασμένες μέρες πίσω μένουνμια θλιβερή γραμμή κεριών σβυσμένωνmiddotτα πιο κοντά βγάζουν καπνόν ακόμηκρύα κεριά λυωμένα και κυρτά

Δεν θέλω να τα βλέπωmiddot με λυπεί η μορφή τωνκαι με λυπεί το πρώτο φως των να θυμούμαιΕμπρός κυττάζω τrsquo αναμένα μου κεριά

Δεν θέλω να γυρίσω να μη διω και φρίξωτι γρήγορα που η σκοτεινή γραμμή μακραίνειτι γρήγορα που τα σβυστά κεριά πληθαίνουν

  • Συμβολισμοσ
  • Slide 2
  • Slide 3
  • Slide 4
  • πού και πότε
  • ρομαντισμός και συμβολισμός
  • τι πιστεύουν οι συμβολιστές
  • αγαπημένες εικόνες του
  • αγαπημένα θέματα
  • η υποβλητικότητα και η μουσικότητα
  • ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΣΥΜΒΟΛΙΣΜΟΣ
  • 2 οι νεορομαντικοί ή νεοσυμβολιστές
  • γνωρίσματα συμβολισμού
  • Κωνσταντίνος Χατζόπουλος Ήρθεςσελ 449
  • λίγα στοιχεία για τον Χατζόπουλο (1868- 1920)
  • χαρακτηριστικά ποιήματος
  • Slide 17
  • Slide 18
  • θα αναζητήσω το ποίημα του Λάμπρου Πορφύρα Το θέατρο σελ 460
  • Λάμπροσ Πορφύρασ
  • Κωνσταντινοσ Χατζοπουλοσ
  • Κωνσταντινοσ χατζοπουλοσ
  • Κωνσταντινοσ χατζοπουλοσ (2)
  • 2 οι νεορομαντικοί ή νεοσυμβολιστές (2)
  • Νεοσυμβολισμός β ομάδα ποιητών
  • Slide 26
  • Ναπολεων λαπαθιωτησ
  • Ναπολεων λαπαθιωτησ (2)
  • Ναπολεων λαπαθιωτησ (3)
  • Μητσοσ παπανικολαου
  • Μητσοσ παπανικολαου ndash ναπολεων λαπαθιωτησ
  • Μητσοσ παπανικολαου μεσα στη βουη του δρομου
  • Ρωμοσ φιλυρασ
  • Ρωμοσ φιλυρασ (2)
  • Ρωμοσ φιλυρασ (3)
  • Κ π καβαφησ
Page 18: Ο Συμβολισμός

18

χρήση συμβόλων για την έκφραση ψυχικών καταστάσεων όπως

Χλωμή μέρα μελαγχολία Το ακίνητο πλοίοαβεβαιότητα Τα πουλιά που κελαηδούν στα κλαδιά χαρά για την άφιξη

του αγαπημένου προσώπου Τα λουλούδια από τα ανοιχτά παράθυρα χαρά Τα μαδημένα φύλλα τα κρεμασμένα σταχτιά σύννεφα

θλίψη διάψευση απογοήτευση ματαίωση Χλωμή θάλασσα χλωμοί άνθρωποι θλίψη απογοήτευση

Δεμοιράκου Μαρία

19

θα αναζητήσω το ποίημα του Λάμπρου Πορφύρα Το θέατρο σελ 460 και θα βρω τα στοιχεία του συμβολισμού

Δεν ξέρω πώς να σου το ειπώ Μα ο δρόμος χθες το βράδυμες στη σταχτιά τη συννεφιά σα θέατρο είχε γίνειΜόλις φαινόταν η σκηνή στ ανάριο το σκοτάδικαι σα σκιές φαινόντανε μακριά μου οι θεατρίνοι

Τα σπίτια πέρα κι οι αυλές και τα κλωνάρια αντάμαέλεγες κι ήταν σκηνικά παλιά και ξεβαμμένακι εκείνοι έβγαιναν κι έπαιζαν τ αλλόκοτο τους δράμακι άκουγες βόγκους κι άκουγες και γέλια ευτυχισμένα

Εγώ δεν ξέρω Εβγαίνανε κι εσμίγαν κι επαγαίνανκι ήτανε μια παράσταση και θλιβερή κι ωραίαΚι έβγαινε Θε μου κι η νυχτιά καθώς επαρασταίνανέβγαινε Θε μου κι έριχνε τη μαύρη της αυλαία

Δεμοιράκου Μαρία

Δεμοιράκου Μαρία

20

ΛΆΜΠΡΟΣ ΠΟΡΦΎΡΑΣ Lacrimae rerum

Ἄμοιρη τὸ σπιτάκι μας ἐστοίχιωσενἀπὸ τὴν ὀμορφιά σου τὴν θλιμμένηστοὺς τοίχους στὸν καθρέφτη στὰ εἰκονίσματαἀπὸ τὴν ὀμορφιά σου κάτι μένειΚάτι σὰ μόσκου μυρωδιά κι ἁπλώνεταικαὶ τὸ φτωχὸ σπιτάκι πλημμυρίζεικάτι σὰ φάντασμα θολὸ κι ἀνέγγιχτοκι ὅπου περνᾷ σιγὰ τὸ κάθε ἀγγίζειὌξω βαρύ μονότονο ψιχάλισμαδέρνει τὴ στέγη μας καὶ τότε ἀντάματὰ πράματα ποὺ ἁγιάσανε τὰ χέρια σουἀρχίζουν ἕνα κλάμα καὶ ἕνα κλάμαΚι ἀπ᾿ τὴ γωνιὰ ὁ καλὸς τῆς Λήθης σύντροφοςτ᾿ ἀγαπημένο μας παλιὸ ρολόιτραγουδιστὴς τοῦ χρόνου κι αὐτὸς κλαίονταςρυθμίζει ἀργά φριχτά τὸ μοιρολόιSpring

Artist Odilon RedonCompletion Date 1883Style Symbolism

Δεμοιράκου Μαρία

21

ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΧΑΤΖΟΠΟΥΛΟΣΚι ὅταν φτάσῃ ἡ ἄνοιξη

Κι ὅταν φτάσῃ ἡ ἄνοιξηκι ἔρθουν τὰ πουλιὰκαὶ γυρίσουν τ᾿ ἄνθησὰν ἕναν καιρὸθὰ σὲ περιμένω

Κι ὅταν ἔρθῃ πάλικαὶ τὸ καλοκαίριμὲ τὸ μαϊστράλισὰν ἕναν καιρὸ θὰ σὲ περιμένω

Μὰ ὅταν τὸ φθινόπωροξαναφτάσῃ ὑγρὸκαὶ συννεφιασμένοθἄρθω νὰ σὲ βρῶδὲ θὰ περιμένω

Δεμοιράκου Μαρία

22

ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΧΑΤΖΟΠΟΥΛΟΣΠέρασες καὶ εἶχες στὰ μαλλιὰ

ῥόδα καὶ φῶς καὶ εἶχες στὸ χέρικρῖνα λευκὰ καὶ στάχια ἀπ᾿ τὸν ἀγρόκαὶ σὲ εἶδα καὶ εἶπα κι ἔφτασετὸ καλοκαίρι

Μὰ ἦρθες καὶ σκόρπισες τὰ στάχια στὸ νερότὰ ρόδα στὸν ἀέρακαὶ μὲ ἕνα κρίνο στάθηκες ὠχρήσὰ φθινοπώρου μέρα

(Βραδινοὶ θρύλοι)

Δεμοιράκου Μαρία

23

ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΧΑΤΖΟΠΟΥΛΟΣΚαὶ θαμπὸ ἦρθε τὸ βράδυ

Καὶ θαμπὸ ἦρθε τὸ βράδυκαὶ θλιμμένο καὶ ἀχνό-Σοῦ εἶναι ὁ πόνος μου χάδικι ἂς θαρρῇς δὲν πονῶ

Καὶ τὸ θρύλο σου λέεισιγαλὰ τοῦ βραδιοῦκαὶ τὸ λέει καὶ κλαίεισὰν ἀχὸς τραγουδιοῦ

σὰν καμπάνα ποὺ σπάζειμὲ ἀργὸ θρῆνο σιγόκαὶ στὸ δρόμο μὲ κράζεικαὶ σὲ κράζω κι ἐγώ

Venice

Artist John Henry TwachtmanCompletion Date c1878

Δεμοιράκου Μαρία

24

2 οι νεορομαντικοί ή νεοσυμβολιστές

Οι ποιητές που ακμάζουν την εποχή του μεσοπολέμου9 192030 όπως οι

Ρώμος Φιλύρας Ναπολέων Λαπαθιώτης Κώστας Καρυωτάκης Μαρία Πολυδούρη Μήτσος Παπανικολάου κά

Δεμοιράκου Μαρία

25

Νεοσυμβολισμός β ομάδα ποιητών Επιστροφή στο παρελθόν Απαισιοδοξία Κοσμοπολιτισμός Τάση φυγής Εκφραστική τόλμη από

άποψη μορφής Σπάζουν τα μέτρα και

τους ρυθμούς εισάγοντας πεζολογικά στοιχεία

Χαλαρώνουν την νοηματική συνοχή του στίχου

Εικόνες σκόρπιες φευγαλέες

Ατμόσφαιρα διάλυσης απόγνωσης

Γενικότερο αίσθημα κόπωσης από τη ζωή

Δεμοιράκου Μαρία

26

Τα παιδάκια που παίζουν στ ανοιξιάτικο δείλιndashμια ιαχή μακρυσμένηndashτ αεράκι που λόγια με των ρόδων τα χείληψιθυρίζει και μένει

τ ανοιχτά παραθύρια που ανασαίνουν την ώραη αδειανή κάμαρά μουένα τρένο που θα ρχεται από μια άγνωστη χώρατα χαμένα όνειρά μου

οι καμπάνες που σβήνουν και το βράδυ που πέφτειολοένα στην πόληστων ανθρώπων την όψη στ ουρανού τον καθρέφτηστη ζωή μου τώρα όληhellip

ΚΓ Καρυωτάκης Ποιήματα και πεζά Ερμής

Δεμοιράκου Μαρία

27

ΝΑΠΟΛΕΩΝ ΛΑΠΑΘΙΩΤΗΣ Μυστικό

Εἶναι ψυχὲς πλασμένες ἀπὸ μάρμαροκι ἄλλες ἀπὸ χαμόγελο εἴτε πόνοΕἶναι καὶ μιὰ πλασμένη ἀπὸ τριαντάφυλλαὅμως ἐκείνη δὲ τὴ φανερώνω

Πόσο ἡ καρδιά μου θά ῾τρεμε ἂν τὴν ἔλεγαΒάνω μία κλειδαριὰ γερὴ στὸ στόμαΤόσοι σοφοὶ ποὺ βρίσκονται τριγύρω μουκαὶ δὲ τὴ μάντεψε κανεὶς ἀκόμα

Εἶναι ψυχὲς πλασμένες ἀπὸ κρύσταλλοκι ἄλλες ψυχὲς μὲ κλάματα ἔχουν γίνειΕἶναι καὶ μιὰ πλασμένη ἀπὸ ροδόσταμομὰ δὲ θὰ σᾶς τὴ ῾πῶ ποτέ μου ῾κείνη

Ὅρκο ἔβαλα νὰ μὴ τὴ ῾πῶ ὡς τὸ τάφο μουμὰ πάλι ποιὸς ξέρει καμμιὰν ὥραΚάτι μοῦ καίει τὰ χείλη μου Καλύτερανὰ κλείσω τὸ τραγούδι μ᾿ ἀπὸ τώρα

Δεμοιράκου Μαρία

28

ΝΑΠΟΛΕΩΝ ΛΑΠΑΘΙΩΤΗΣ Ἐπεισόδιο Μάτι δειλὸ ποὺ σὲ κοιτάζει

βαθιά βουβὰ καὶ σκοτεινὰκι ἔτσι πιστά σὰ νὰ σοῦ τάζειΘὰ σ᾿ ἀγαπῶ παντοτινά

Ψηλό λιγνό τρελὸ γιὰ χάδιδουλεύει σ᾿ ἕνα μαγαζίΤὸ πῆρα ἕνα Σαββάτο βράδυκαὶ κοιμηθήκαμε μαζί

Η οικία Λαπαθιώτη

Δεμοιράκου Μαρία

29

ΝΑΠΟΛΕΩΝ ΛΑΠΑΘΙΩΤΗΣΣτὸ νυχτερινὸ κέντρο

Τώρα ποὺ παίζει τὸ βιολὶ κι ἔχουμε πιεῖ τόσο πολύποὺ μ᾿ ἕναν ἔρωτα τρελὸ σὰ νά ῾μαστε δεμένοισ᾿ ἕνα συντρόφεμα ζεστό βᾶνε ξανὰ νὰ ζαλιστῶμέσ᾿ στ᾿ ὄνειρό σου νὰ κλειστῶ Τὸ μόνο ποὺ μοῦ μένει

Γιατὶ ἂν λείψει τὸ κρασὶ κι φύγεις ἄξαφνα κι ἐσὺκαὶ βουβαθεῖ καὶ τὸ βιολὶ μὲ τὸ γλυκὸ βραχνᾶ τουμεσ᾿ στῆς καρδιᾶς μου τὸ κενό μεγάλο σὰ τὸν οὐρανόθ᾿ ἀκούσω πάλι τὸ βραχνὸ τραγούδι τοῦ θανάτου

Δεμοιράκου Μαρία

30

ΜΗΤΣΟΣ ΠΑΠΑΝΙΚΟΛΑΟΥ

ΧΑΜΕΝΗ ΑΓΑΠΗ Αν άλλοτε μrsquo αγάπησες κι αν πια Δε μrsquo αγαπάς

Με΄ς στην καρδιά μου η αγάπη σου πάντοτε η ίδια μένειΜrsquo αρκεί στη θλίψη νrsquo αγαπάς της βαρυχειμωνιάςΜιrsquo άνοιξη περασμένη

Και τώρα μάταια αν ποθώ τα θεία σου φιλιάΤην αγκαλιά σου αν έχασα και αν νοσταλγός σου μένωΣrsquo αυτό τον κόσμο πάντοτε ndashπικρή παρηγοριά-Μας μένει το χαμένο

Δεμοιράκου Μαρία

31

ΜΗΤΣΟΣ ΠΑΠΑΝΙΚΟΛΑΟΥ ndash ΝΑΠΟΛΕΩΝ ΛΑΠΑΘΙΩΤΗΣ

Δεμοιράκου Μαρία

32

ΜΗΤΣΟΣ ΠΑΠΑΝΙΚΟΛΑΟΥ ΜΕΣΑ ΣΤΗ ΒΟΥΗ ΤΟΥ ΔΡΟΜΟΥ

Μέσα στην βουή του δρόμουήταν να βρω το όνειρο μουνα το βρω και να το χάσωκι ούτε πια που θα το φτάσω

Μια στιγμή πέρασε μπρος μουκι ήταν η χαρά του κόσμουη χαρά που μας ματώνεισαν οι πιο μεγάλοι πόνοι

Πέρασε όπως περνούνεόσα δε θα ξαναρθούνε-πουλιά που χουν φτερουγίσεισύννεφα μέσα στη δύση

Κι άφησε στο πέρασμά του-πέρασμα ζωής θανάτου-στην καρδιά μου σα σφραγίδαώhellip την πεθαμένη ελπίδα

Μια ελπίδα πεθαμένηπου μας ζει και μας πεθαίνεικι όλα μας τραβάει δω κάτουως την πόρτα του θανάτου

Όνειρο γλυκό και ξένοκαι παντοτινά χαμένοσε κρατώ στο νου μου ακόμασαν τριαντάφυλλο στο στόμα

Όταν πέρασες με πήρεςκι όλες μου άνοιξες τις θύρεςμε το μαγικό κλειδί σουτου χαμένου παραδείσου

Δεμοιράκου Μαρία

33

ΡΩΜΟΣ ΦΙΛΥΡΑΣΟ Ρώμος Φιλύρας (1889-1942)

Ένας καταραμένος ποιητής της νεοελληνικής λογοτεχνίας όπως ο Καρυωτάκης και ο Λαπαθιώτης Για τον Φιλύρα η ποίηση ήταν το αντίδοτο για τον πόνο της ψυχής του το καταφύγιο στο οποίο δραπέτευε από τη ζοφερή και σκοτεινή πραγματικότητα Η ποίηση ήταν η θεραπεία της ψυχής του η φυγή στο όνειρο από την άρρωστη ατμόσφαιρα του Δρομοκαΐτειου Ψυχιατρείου όπου έζησε έγκλειστος από το 1927 έως το θάνατό του το 1942

Διάχυτη θλίψη και μελαγχολία ονειρική ατμόσφαιρα

καταφυγή στην ομορφιά και την αγνότητα της φύσης

εξιδανίκευση του έρωτα και της γυναίκας

μουσικότητα και μελωδικότητα στο στίχο

χρήση δικού του λεξιλογίου και κατασκευή λέξεων

εξομολογητικός χαμηλόφωνος τόνος του ποιητικού

υποκειμένου που ως εγώ και απευθύνεται στο εσύ είναι κάποια από τα χαρακτηριστικά της ποίησής του

Δεμοιράκου Μαρία

34

ΡΩΜΟΣ ΦΙΛΥΡΑΣΣτον Έρωτα

Έρωτα Έρωτα νιώθοντάς σενιώθω να περνά της ψυχής μου σκότοςη φωτεινή σου αχτίνακαι να γίνομαι όλοςένας παλμός

Ρέε ήρεμα ήρεμα μέσα μουκαι γίνου εσύ όλος ο εαυτός μουτόσο που να γίνω περήφανοςσαν Θεόςγιατί θα κλείνω εντός μου το μόνο Θεόγιατί θα είμαιο παλμός ο δικός σου

Δεμοιράκου Μαρία

35

ΡΩΜΟΣ ΦΙΛΥΡΑΣΈρωτας

Την πόρταν εμαντάλωσες κι ήρθες σιμά μου πάλιμούacuteσφιξες τα χέρια μου κι έγειρες το κεφάλι

να μου ειπείς τacuteανείπωτα που μόνο η νύχτα ξέρειμέσα στο τρισκόταδο της κάμαρας ω ταίρι

Κι είπαμε όλα τα κρυφά που και τα ρόδα λένεστο περβόλι τις βραδιές με λίγωμα και κλαίνε

Κι άπλωσες τα χέρια σου να μacuteαγκαλιάσεις πάλικι ήρθε το ιερό φιλί σαν τρόπαιο μες στην πάλη

(αacute δημοσ Απρ 1905)

Kiss Artist Vsevolod MaksymovychCompletion Date 1913

Δεμοιράκου Μαρία

36

Κ Π ΚΑΒΑΦΗΣ Τα κεριά Του μέλλοντος η μέρες στέκοντrsquo εμπροστά μας

σα μια σειρά κεράκια αναμένα mdashχρυσά ζεστά και ζωηρά κεράκια

Η περασμένες μέρες πίσω μένουνμια θλιβερή γραμμή κεριών σβυσμένωνmiddotτα πιο κοντά βγάζουν καπνόν ακόμηκρύα κεριά λυωμένα και κυρτά

Δεν θέλω να τα βλέπωmiddot με λυπεί η μορφή τωνκαι με λυπεί το πρώτο φως των να θυμούμαιΕμπρός κυττάζω τrsquo αναμένα μου κεριά

Δεν θέλω να γυρίσω να μη διω και φρίξωτι γρήγορα που η σκοτεινή γραμμή μακραίνειτι γρήγορα που τα σβυστά κεριά πληθαίνουν

  • Συμβολισμοσ
  • Slide 2
  • Slide 3
  • Slide 4
  • πού και πότε
  • ρομαντισμός και συμβολισμός
  • τι πιστεύουν οι συμβολιστές
  • αγαπημένες εικόνες του
  • αγαπημένα θέματα
  • η υποβλητικότητα και η μουσικότητα
  • ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΣΥΜΒΟΛΙΣΜΟΣ
  • 2 οι νεορομαντικοί ή νεοσυμβολιστές
  • γνωρίσματα συμβολισμού
  • Κωνσταντίνος Χατζόπουλος Ήρθεςσελ 449
  • λίγα στοιχεία για τον Χατζόπουλο (1868- 1920)
  • χαρακτηριστικά ποιήματος
  • Slide 17
  • Slide 18
  • θα αναζητήσω το ποίημα του Λάμπρου Πορφύρα Το θέατρο σελ 460
  • Λάμπροσ Πορφύρασ
  • Κωνσταντινοσ Χατζοπουλοσ
  • Κωνσταντινοσ χατζοπουλοσ
  • Κωνσταντινοσ χατζοπουλοσ (2)
  • 2 οι νεορομαντικοί ή νεοσυμβολιστές (2)
  • Νεοσυμβολισμός β ομάδα ποιητών
  • Slide 26
  • Ναπολεων λαπαθιωτησ
  • Ναπολεων λαπαθιωτησ (2)
  • Ναπολεων λαπαθιωτησ (3)
  • Μητσοσ παπανικολαου
  • Μητσοσ παπανικολαου ndash ναπολεων λαπαθιωτησ
  • Μητσοσ παπανικολαου μεσα στη βουη του δρομου
  • Ρωμοσ φιλυρασ
  • Ρωμοσ φιλυρασ (2)
  • Ρωμοσ φιλυρασ (3)
  • Κ π καβαφησ
Page 19: Ο Συμβολισμός

19

θα αναζητήσω το ποίημα του Λάμπρου Πορφύρα Το θέατρο σελ 460 και θα βρω τα στοιχεία του συμβολισμού

Δεν ξέρω πώς να σου το ειπώ Μα ο δρόμος χθες το βράδυμες στη σταχτιά τη συννεφιά σα θέατρο είχε γίνειΜόλις φαινόταν η σκηνή στ ανάριο το σκοτάδικαι σα σκιές φαινόντανε μακριά μου οι θεατρίνοι

Τα σπίτια πέρα κι οι αυλές και τα κλωνάρια αντάμαέλεγες κι ήταν σκηνικά παλιά και ξεβαμμένακι εκείνοι έβγαιναν κι έπαιζαν τ αλλόκοτο τους δράμακι άκουγες βόγκους κι άκουγες και γέλια ευτυχισμένα

Εγώ δεν ξέρω Εβγαίνανε κι εσμίγαν κι επαγαίνανκι ήτανε μια παράσταση και θλιβερή κι ωραίαΚι έβγαινε Θε μου κι η νυχτιά καθώς επαρασταίνανέβγαινε Θε μου κι έριχνε τη μαύρη της αυλαία

Δεμοιράκου Μαρία

Δεμοιράκου Μαρία

20

ΛΆΜΠΡΟΣ ΠΟΡΦΎΡΑΣ Lacrimae rerum

Ἄμοιρη τὸ σπιτάκι μας ἐστοίχιωσενἀπὸ τὴν ὀμορφιά σου τὴν θλιμμένηστοὺς τοίχους στὸν καθρέφτη στὰ εἰκονίσματαἀπὸ τὴν ὀμορφιά σου κάτι μένειΚάτι σὰ μόσκου μυρωδιά κι ἁπλώνεταικαὶ τὸ φτωχὸ σπιτάκι πλημμυρίζεικάτι σὰ φάντασμα θολὸ κι ἀνέγγιχτοκι ὅπου περνᾷ σιγὰ τὸ κάθε ἀγγίζειὌξω βαρύ μονότονο ψιχάλισμαδέρνει τὴ στέγη μας καὶ τότε ἀντάματὰ πράματα ποὺ ἁγιάσανε τὰ χέρια σουἀρχίζουν ἕνα κλάμα καὶ ἕνα κλάμαΚι ἀπ᾿ τὴ γωνιὰ ὁ καλὸς τῆς Λήθης σύντροφοςτ᾿ ἀγαπημένο μας παλιὸ ρολόιτραγουδιστὴς τοῦ χρόνου κι αὐτὸς κλαίονταςρυθμίζει ἀργά φριχτά τὸ μοιρολόιSpring

Artist Odilon RedonCompletion Date 1883Style Symbolism

Δεμοιράκου Μαρία

21

ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΧΑΤΖΟΠΟΥΛΟΣΚι ὅταν φτάσῃ ἡ ἄνοιξη

Κι ὅταν φτάσῃ ἡ ἄνοιξηκι ἔρθουν τὰ πουλιὰκαὶ γυρίσουν τ᾿ ἄνθησὰν ἕναν καιρὸθὰ σὲ περιμένω

Κι ὅταν ἔρθῃ πάλικαὶ τὸ καλοκαίριμὲ τὸ μαϊστράλισὰν ἕναν καιρὸ θὰ σὲ περιμένω

Μὰ ὅταν τὸ φθινόπωροξαναφτάσῃ ὑγρὸκαὶ συννεφιασμένοθἄρθω νὰ σὲ βρῶδὲ θὰ περιμένω

Δεμοιράκου Μαρία

22

ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΧΑΤΖΟΠΟΥΛΟΣΠέρασες καὶ εἶχες στὰ μαλλιὰ

ῥόδα καὶ φῶς καὶ εἶχες στὸ χέρικρῖνα λευκὰ καὶ στάχια ἀπ᾿ τὸν ἀγρόκαὶ σὲ εἶδα καὶ εἶπα κι ἔφτασετὸ καλοκαίρι

Μὰ ἦρθες καὶ σκόρπισες τὰ στάχια στὸ νερότὰ ρόδα στὸν ἀέρακαὶ μὲ ἕνα κρίνο στάθηκες ὠχρήσὰ φθινοπώρου μέρα

(Βραδινοὶ θρύλοι)

Δεμοιράκου Μαρία

23

ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΧΑΤΖΟΠΟΥΛΟΣΚαὶ θαμπὸ ἦρθε τὸ βράδυ

Καὶ θαμπὸ ἦρθε τὸ βράδυκαὶ θλιμμένο καὶ ἀχνό-Σοῦ εἶναι ὁ πόνος μου χάδικι ἂς θαρρῇς δὲν πονῶ

Καὶ τὸ θρύλο σου λέεισιγαλὰ τοῦ βραδιοῦκαὶ τὸ λέει καὶ κλαίεισὰν ἀχὸς τραγουδιοῦ

σὰν καμπάνα ποὺ σπάζειμὲ ἀργὸ θρῆνο σιγόκαὶ στὸ δρόμο μὲ κράζεικαὶ σὲ κράζω κι ἐγώ

Venice

Artist John Henry TwachtmanCompletion Date c1878

Δεμοιράκου Μαρία

24

2 οι νεορομαντικοί ή νεοσυμβολιστές

Οι ποιητές που ακμάζουν την εποχή του μεσοπολέμου9 192030 όπως οι

Ρώμος Φιλύρας Ναπολέων Λαπαθιώτης Κώστας Καρυωτάκης Μαρία Πολυδούρη Μήτσος Παπανικολάου κά

Δεμοιράκου Μαρία

25

Νεοσυμβολισμός β ομάδα ποιητών Επιστροφή στο παρελθόν Απαισιοδοξία Κοσμοπολιτισμός Τάση φυγής Εκφραστική τόλμη από

άποψη μορφής Σπάζουν τα μέτρα και

τους ρυθμούς εισάγοντας πεζολογικά στοιχεία

Χαλαρώνουν την νοηματική συνοχή του στίχου

Εικόνες σκόρπιες φευγαλέες

Ατμόσφαιρα διάλυσης απόγνωσης

Γενικότερο αίσθημα κόπωσης από τη ζωή

Δεμοιράκου Μαρία

26

Τα παιδάκια που παίζουν στ ανοιξιάτικο δείλιndashμια ιαχή μακρυσμένηndashτ αεράκι που λόγια με των ρόδων τα χείληψιθυρίζει και μένει

τ ανοιχτά παραθύρια που ανασαίνουν την ώραη αδειανή κάμαρά μουένα τρένο που θα ρχεται από μια άγνωστη χώρατα χαμένα όνειρά μου

οι καμπάνες που σβήνουν και το βράδυ που πέφτειολοένα στην πόληστων ανθρώπων την όψη στ ουρανού τον καθρέφτηστη ζωή μου τώρα όληhellip

ΚΓ Καρυωτάκης Ποιήματα και πεζά Ερμής

Δεμοιράκου Μαρία

27

ΝΑΠΟΛΕΩΝ ΛΑΠΑΘΙΩΤΗΣ Μυστικό

Εἶναι ψυχὲς πλασμένες ἀπὸ μάρμαροκι ἄλλες ἀπὸ χαμόγελο εἴτε πόνοΕἶναι καὶ μιὰ πλασμένη ἀπὸ τριαντάφυλλαὅμως ἐκείνη δὲ τὴ φανερώνω

Πόσο ἡ καρδιά μου θά ῾τρεμε ἂν τὴν ἔλεγαΒάνω μία κλειδαριὰ γερὴ στὸ στόμαΤόσοι σοφοὶ ποὺ βρίσκονται τριγύρω μουκαὶ δὲ τὴ μάντεψε κανεὶς ἀκόμα

Εἶναι ψυχὲς πλασμένες ἀπὸ κρύσταλλοκι ἄλλες ψυχὲς μὲ κλάματα ἔχουν γίνειΕἶναι καὶ μιὰ πλασμένη ἀπὸ ροδόσταμομὰ δὲ θὰ σᾶς τὴ ῾πῶ ποτέ μου ῾κείνη

Ὅρκο ἔβαλα νὰ μὴ τὴ ῾πῶ ὡς τὸ τάφο μουμὰ πάλι ποιὸς ξέρει καμμιὰν ὥραΚάτι μοῦ καίει τὰ χείλη μου Καλύτερανὰ κλείσω τὸ τραγούδι μ᾿ ἀπὸ τώρα

Δεμοιράκου Μαρία

28

ΝΑΠΟΛΕΩΝ ΛΑΠΑΘΙΩΤΗΣ Ἐπεισόδιο Μάτι δειλὸ ποὺ σὲ κοιτάζει

βαθιά βουβὰ καὶ σκοτεινὰκι ἔτσι πιστά σὰ νὰ σοῦ τάζειΘὰ σ᾿ ἀγαπῶ παντοτινά

Ψηλό λιγνό τρελὸ γιὰ χάδιδουλεύει σ᾿ ἕνα μαγαζίΤὸ πῆρα ἕνα Σαββάτο βράδυκαὶ κοιμηθήκαμε μαζί

Η οικία Λαπαθιώτη

Δεμοιράκου Μαρία

29

ΝΑΠΟΛΕΩΝ ΛΑΠΑΘΙΩΤΗΣΣτὸ νυχτερινὸ κέντρο

Τώρα ποὺ παίζει τὸ βιολὶ κι ἔχουμε πιεῖ τόσο πολύποὺ μ᾿ ἕναν ἔρωτα τρελὸ σὰ νά ῾μαστε δεμένοισ᾿ ἕνα συντρόφεμα ζεστό βᾶνε ξανὰ νὰ ζαλιστῶμέσ᾿ στ᾿ ὄνειρό σου νὰ κλειστῶ Τὸ μόνο ποὺ μοῦ μένει

Γιατὶ ἂν λείψει τὸ κρασὶ κι φύγεις ἄξαφνα κι ἐσὺκαὶ βουβαθεῖ καὶ τὸ βιολὶ μὲ τὸ γλυκὸ βραχνᾶ τουμεσ᾿ στῆς καρδιᾶς μου τὸ κενό μεγάλο σὰ τὸν οὐρανόθ᾿ ἀκούσω πάλι τὸ βραχνὸ τραγούδι τοῦ θανάτου

Δεμοιράκου Μαρία

30

ΜΗΤΣΟΣ ΠΑΠΑΝΙΚΟΛΑΟΥ

ΧΑΜΕΝΗ ΑΓΑΠΗ Αν άλλοτε μrsquo αγάπησες κι αν πια Δε μrsquo αγαπάς

Με΄ς στην καρδιά μου η αγάπη σου πάντοτε η ίδια μένειΜrsquo αρκεί στη θλίψη νrsquo αγαπάς της βαρυχειμωνιάςΜιrsquo άνοιξη περασμένη

Και τώρα μάταια αν ποθώ τα θεία σου φιλιάΤην αγκαλιά σου αν έχασα και αν νοσταλγός σου μένωΣrsquo αυτό τον κόσμο πάντοτε ndashπικρή παρηγοριά-Μας μένει το χαμένο

Δεμοιράκου Μαρία

31

ΜΗΤΣΟΣ ΠΑΠΑΝΙΚΟΛΑΟΥ ndash ΝΑΠΟΛΕΩΝ ΛΑΠΑΘΙΩΤΗΣ

Δεμοιράκου Μαρία

32

ΜΗΤΣΟΣ ΠΑΠΑΝΙΚΟΛΑΟΥ ΜΕΣΑ ΣΤΗ ΒΟΥΗ ΤΟΥ ΔΡΟΜΟΥ

Μέσα στην βουή του δρόμουήταν να βρω το όνειρο μουνα το βρω και να το χάσωκι ούτε πια που θα το φτάσω

Μια στιγμή πέρασε μπρος μουκι ήταν η χαρά του κόσμουη χαρά που μας ματώνεισαν οι πιο μεγάλοι πόνοι

Πέρασε όπως περνούνεόσα δε θα ξαναρθούνε-πουλιά που χουν φτερουγίσεισύννεφα μέσα στη δύση

Κι άφησε στο πέρασμά του-πέρασμα ζωής θανάτου-στην καρδιά μου σα σφραγίδαώhellip την πεθαμένη ελπίδα

Μια ελπίδα πεθαμένηπου μας ζει και μας πεθαίνεικι όλα μας τραβάει δω κάτουως την πόρτα του θανάτου

Όνειρο γλυκό και ξένοκαι παντοτινά χαμένοσε κρατώ στο νου μου ακόμασαν τριαντάφυλλο στο στόμα

Όταν πέρασες με πήρεςκι όλες μου άνοιξες τις θύρεςμε το μαγικό κλειδί σουτου χαμένου παραδείσου

Δεμοιράκου Μαρία

33

ΡΩΜΟΣ ΦΙΛΥΡΑΣΟ Ρώμος Φιλύρας (1889-1942)

Ένας καταραμένος ποιητής της νεοελληνικής λογοτεχνίας όπως ο Καρυωτάκης και ο Λαπαθιώτης Για τον Φιλύρα η ποίηση ήταν το αντίδοτο για τον πόνο της ψυχής του το καταφύγιο στο οποίο δραπέτευε από τη ζοφερή και σκοτεινή πραγματικότητα Η ποίηση ήταν η θεραπεία της ψυχής του η φυγή στο όνειρο από την άρρωστη ατμόσφαιρα του Δρομοκαΐτειου Ψυχιατρείου όπου έζησε έγκλειστος από το 1927 έως το θάνατό του το 1942

Διάχυτη θλίψη και μελαγχολία ονειρική ατμόσφαιρα

καταφυγή στην ομορφιά και την αγνότητα της φύσης

εξιδανίκευση του έρωτα και της γυναίκας

μουσικότητα και μελωδικότητα στο στίχο

χρήση δικού του λεξιλογίου και κατασκευή λέξεων

εξομολογητικός χαμηλόφωνος τόνος του ποιητικού

υποκειμένου που ως εγώ και απευθύνεται στο εσύ είναι κάποια από τα χαρακτηριστικά της ποίησής του

Δεμοιράκου Μαρία

34

ΡΩΜΟΣ ΦΙΛΥΡΑΣΣτον Έρωτα

Έρωτα Έρωτα νιώθοντάς σενιώθω να περνά της ψυχής μου σκότοςη φωτεινή σου αχτίνακαι να γίνομαι όλοςένας παλμός

Ρέε ήρεμα ήρεμα μέσα μουκαι γίνου εσύ όλος ο εαυτός μουτόσο που να γίνω περήφανοςσαν Θεόςγιατί θα κλείνω εντός μου το μόνο Θεόγιατί θα είμαιο παλμός ο δικός σου

Δεμοιράκου Μαρία

35

ΡΩΜΟΣ ΦΙΛΥΡΑΣΈρωτας

Την πόρταν εμαντάλωσες κι ήρθες σιμά μου πάλιμούacuteσφιξες τα χέρια μου κι έγειρες το κεφάλι

να μου ειπείς τacuteανείπωτα που μόνο η νύχτα ξέρειμέσα στο τρισκόταδο της κάμαρας ω ταίρι

Κι είπαμε όλα τα κρυφά που και τα ρόδα λένεστο περβόλι τις βραδιές με λίγωμα και κλαίνε

Κι άπλωσες τα χέρια σου να μacuteαγκαλιάσεις πάλικι ήρθε το ιερό φιλί σαν τρόπαιο μες στην πάλη

(αacute δημοσ Απρ 1905)

Kiss Artist Vsevolod MaksymovychCompletion Date 1913

Δεμοιράκου Μαρία

36

Κ Π ΚΑΒΑΦΗΣ Τα κεριά Του μέλλοντος η μέρες στέκοντrsquo εμπροστά μας

σα μια σειρά κεράκια αναμένα mdashχρυσά ζεστά και ζωηρά κεράκια

Η περασμένες μέρες πίσω μένουνμια θλιβερή γραμμή κεριών σβυσμένωνmiddotτα πιο κοντά βγάζουν καπνόν ακόμηκρύα κεριά λυωμένα και κυρτά

Δεν θέλω να τα βλέπωmiddot με λυπεί η μορφή τωνκαι με λυπεί το πρώτο φως των να θυμούμαιΕμπρός κυττάζω τrsquo αναμένα μου κεριά

Δεν θέλω να γυρίσω να μη διω και φρίξωτι γρήγορα που η σκοτεινή γραμμή μακραίνειτι γρήγορα που τα σβυστά κεριά πληθαίνουν

  • Συμβολισμοσ
  • Slide 2
  • Slide 3
  • Slide 4
  • πού και πότε
  • ρομαντισμός και συμβολισμός
  • τι πιστεύουν οι συμβολιστές
  • αγαπημένες εικόνες του
  • αγαπημένα θέματα
  • η υποβλητικότητα και η μουσικότητα
  • ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΣΥΜΒΟΛΙΣΜΟΣ
  • 2 οι νεορομαντικοί ή νεοσυμβολιστές
  • γνωρίσματα συμβολισμού
  • Κωνσταντίνος Χατζόπουλος Ήρθεςσελ 449
  • λίγα στοιχεία για τον Χατζόπουλο (1868- 1920)
  • χαρακτηριστικά ποιήματος
  • Slide 17
  • Slide 18
  • θα αναζητήσω το ποίημα του Λάμπρου Πορφύρα Το θέατρο σελ 460
  • Λάμπροσ Πορφύρασ
  • Κωνσταντινοσ Χατζοπουλοσ
  • Κωνσταντινοσ χατζοπουλοσ
  • Κωνσταντινοσ χατζοπουλοσ (2)
  • 2 οι νεορομαντικοί ή νεοσυμβολιστές (2)
  • Νεοσυμβολισμός β ομάδα ποιητών
  • Slide 26
  • Ναπολεων λαπαθιωτησ
  • Ναπολεων λαπαθιωτησ (2)
  • Ναπολεων λαπαθιωτησ (3)
  • Μητσοσ παπανικολαου
  • Μητσοσ παπανικολαου ndash ναπολεων λαπαθιωτησ
  • Μητσοσ παπανικολαου μεσα στη βουη του δρομου
  • Ρωμοσ φιλυρασ
  • Ρωμοσ φιλυρασ (2)
  • Ρωμοσ φιλυρασ (3)
  • Κ π καβαφησ
Page 20: Ο Συμβολισμός

Δεμοιράκου Μαρία

20

ΛΆΜΠΡΟΣ ΠΟΡΦΎΡΑΣ Lacrimae rerum

Ἄμοιρη τὸ σπιτάκι μας ἐστοίχιωσενἀπὸ τὴν ὀμορφιά σου τὴν θλιμμένηστοὺς τοίχους στὸν καθρέφτη στὰ εἰκονίσματαἀπὸ τὴν ὀμορφιά σου κάτι μένειΚάτι σὰ μόσκου μυρωδιά κι ἁπλώνεταικαὶ τὸ φτωχὸ σπιτάκι πλημμυρίζεικάτι σὰ φάντασμα θολὸ κι ἀνέγγιχτοκι ὅπου περνᾷ σιγὰ τὸ κάθε ἀγγίζειὌξω βαρύ μονότονο ψιχάλισμαδέρνει τὴ στέγη μας καὶ τότε ἀντάματὰ πράματα ποὺ ἁγιάσανε τὰ χέρια σουἀρχίζουν ἕνα κλάμα καὶ ἕνα κλάμαΚι ἀπ᾿ τὴ γωνιὰ ὁ καλὸς τῆς Λήθης σύντροφοςτ᾿ ἀγαπημένο μας παλιὸ ρολόιτραγουδιστὴς τοῦ χρόνου κι αὐτὸς κλαίονταςρυθμίζει ἀργά φριχτά τὸ μοιρολόιSpring

Artist Odilon RedonCompletion Date 1883Style Symbolism

Δεμοιράκου Μαρία

21

ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΧΑΤΖΟΠΟΥΛΟΣΚι ὅταν φτάσῃ ἡ ἄνοιξη

Κι ὅταν φτάσῃ ἡ ἄνοιξηκι ἔρθουν τὰ πουλιὰκαὶ γυρίσουν τ᾿ ἄνθησὰν ἕναν καιρὸθὰ σὲ περιμένω

Κι ὅταν ἔρθῃ πάλικαὶ τὸ καλοκαίριμὲ τὸ μαϊστράλισὰν ἕναν καιρὸ θὰ σὲ περιμένω

Μὰ ὅταν τὸ φθινόπωροξαναφτάσῃ ὑγρὸκαὶ συννεφιασμένοθἄρθω νὰ σὲ βρῶδὲ θὰ περιμένω

Δεμοιράκου Μαρία

22

ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΧΑΤΖΟΠΟΥΛΟΣΠέρασες καὶ εἶχες στὰ μαλλιὰ

ῥόδα καὶ φῶς καὶ εἶχες στὸ χέρικρῖνα λευκὰ καὶ στάχια ἀπ᾿ τὸν ἀγρόκαὶ σὲ εἶδα καὶ εἶπα κι ἔφτασετὸ καλοκαίρι

Μὰ ἦρθες καὶ σκόρπισες τὰ στάχια στὸ νερότὰ ρόδα στὸν ἀέρακαὶ μὲ ἕνα κρίνο στάθηκες ὠχρήσὰ φθινοπώρου μέρα

(Βραδινοὶ θρύλοι)

Δεμοιράκου Μαρία

23

ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΧΑΤΖΟΠΟΥΛΟΣΚαὶ θαμπὸ ἦρθε τὸ βράδυ

Καὶ θαμπὸ ἦρθε τὸ βράδυκαὶ θλιμμένο καὶ ἀχνό-Σοῦ εἶναι ὁ πόνος μου χάδικι ἂς θαρρῇς δὲν πονῶ

Καὶ τὸ θρύλο σου λέεισιγαλὰ τοῦ βραδιοῦκαὶ τὸ λέει καὶ κλαίεισὰν ἀχὸς τραγουδιοῦ

σὰν καμπάνα ποὺ σπάζειμὲ ἀργὸ θρῆνο σιγόκαὶ στὸ δρόμο μὲ κράζεικαὶ σὲ κράζω κι ἐγώ

Venice

Artist John Henry TwachtmanCompletion Date c1878

Δεμοιράκου Μαρία

24

2 οι νεορομαντικοί ή νεοσυμβολιστές

Οι ποιητές που ακμάζουν την εποχή του μεσοπολέμου9 192030 όπως οι

Ρώμος Φιλύρας Ναπολέων Λαπαθιώτης Κώστας Καρυωτάκης Μαρία Πολυδούρη Μήτσος Παπανικολάου κά

Δεμοιράκου Μαρία

25

Νεοσυμβολισμός β ομάδα ποιητών Επιστροφή στο παρελθόν Απαισιοδοξία Κοσμοπολιτισμός Τάση φυγής Εκφραστική τόλμη από

άποψη μορφής Σπάζουν τα μέτρα και

τους ρυθμούς εισάγοντας πεζολογικά στοιχεία

Χαλαρώνουν την νοηματική συνοχή του στίχου

Εικόνες σκόρπιες φευγαλέες

Ατμόσφαιρα διάλυσης απόγνωσης

Γενικότερο αίσθημα κόπωσης από τη ζωή

Δεμοιράκου Μαρία

26

Τα παιδάκια που παίζουν στ ανοιξιάτικο δείλιndashμια ιαχή μακρυσμένηndashτ αεράκι που λόγια με των ρόδων τα χείληψιθυρίζει και μένει

τ ανοιχτά παραθύρια που ανασαίνουν την ώραη αδειανή κάμαρά μουένα τρένο που θα ρχεται από μια άγνωστη χώρατα χαμένα όνειρά μου

οι καμπάνες που σβήνουν και το βράδυ που πέφτειολοένα στην πόληστων ανθρώπων την όψη στ ουρανού τον καθρέφτηστη ζωή μου τώρα όληhellip

ΚΓ Καρυωτάκης Ποιήματα και πεζά Ερμής

Δεμοιράκου Μαρία

27

ΝΑΠΟΛΕΩΝ ΛΑΠΑΘΙΩΤΗΣ Μυστικό

Εἶναι ψυχὲς πλασμένες ἀπὸ μάρμαροκι ἄλλες ἀπὸ χαμόγελο εἴτε πόνοΕἶναι καὶ μιὰ πλασμένη ἀπὸ τριαντάφυλλαὅμως ἐκείνη δὲ τὴ φανερώνω

Πόσο ἡ καρδιά μου θά ῾τρεμε ἂν τὴν ἔλεγαΒάνω μία κλειδαριὰ γερὴ στὸ στόμαΤόσοι σοφοὶ ποὺ βρίσκονται τριγύρω μουκαὶ δὲ τὴ μάντεψε κανεὶς ἀκόμα

Εἶναι ψυχὲς πλασμένες ἀπὸ κρύσταλλοκι ἄλλες ψυχὲς μὲ κλάματα ἔχουν γίνειΕἶναι καὶ μιὰ πλασμένη ἀπὸ ροδόσταμομὰ δὲ θὰ σᾶς τὴ ῾πῶ ποτέ μου ῾κείνη

Ὅρκο ἔβαλα νὰ μὴ τὴ ῾πῶ ὡς τὸ τάφο μουμὰ πάλι ποιὸς ξέρει καμμιὰν ὥραΚάτι μοῦ καίει τὰ χείλη μου Καλύτερανὰ κλείσω τὸ τραγούδι μ᾿ ἀπὸ τώρα

Δεμοιράκου Μαρία

28

ΝΑΠΟΛΕΩΝ ΛΑΠΑΘΙΩΤΗΣ Ἐπεισόδιο Μάτι δειλὸ ποὺ σὲ κοιτάζει

βαθιά βουβὰ καὶ σκοτεινὰκι ἔτσι πιστά σὰ νὰ σοῦ τάζειΘὰ σ᾿ ἀγαπῶ παντοτινά

Ψηλό λιγνό τρελὸ γιὰ χάδιδουλεύει σ᾿ ἕνα μαγαζίΤὸ πῆρα ἕνα Σαββάτο βράδυκαὶ κοιμηθήκαμε μαζί

Η οικία Λαπαθιώτη

Δεμοιράκου Μαρία

29

ΝΑΠΟΛΕΩΝ ΛΑΠΑΘΙΩΤΗΣΣτὸ νυχτερινὸ κέντρο

Τώρα ποὺ παίζει τὸ βιολὶ κι ἔχουμε πιεῖ τόσο πολύποὺ μ᾿ ἕναν ἔρωτα τρελὸ σὰ νά ῾μαστε δεμένοισ᾿ ἕνα συντρόφεμα ζεστό βᾶνε ξανὰ νὰ ζαλιστῶμέσ᾿ στ᾿ ὄνειρό σου νὰ κλειστῶ Τὸ μόνο ποὺ μοῦ μένει

Γιατὶ ἂν λείψει τὸ κρασὶ κι φύγεις ἄξαφνα κι ἐσὺκαὶ βουβαθεῖ καὶ τὸ βιολὶ μὲ τὸ γλυκὸ βραχνᾶ τουμεσ᾿ στῆς καρδιᾶς μου τὸ κενό μεγάλο σὰ τὸν οὐρανόθ᾿ ἀκούσω πάλι τὸ βραχνὸ τραγούδι τοῦ θανάτου

Δεμοιράκου Μαρία

30

ΜΗΤΣΟΣ ΠΑΠΑΝΙΚΟΛΑΟΥ

ΧΑΜΕΝΗ ΑΓΑΠΗ Αν άλλοτε μrsquo αγάπησες κι αν πια Δε μrsquo αγαπάς

Με΄ς στην καρδιά μου η αγάπη σου πάντοτε η ίδια μένειΜrsquo αρκεί στη θλίψη νrsquo αγαπάς της βαρυχειμωνιάςΜιrsquo άνοιξη περασμένη

Και τώρα μάταια αν ποθώ τα θεία σου φιλιάΤην αγκαλιά σου αν έχασα και αν νοσταλγός σου μένωΣrsquo αυτό τον κόσμο πάντοτε ndashπικρή παρηγοριά-Μας μένει το χαμένο

Δεμοιράκου Μαρία

31

ΜΗΤΣΟΣ ΠΑΠΑΝΙΚΟΛΑΟΥ ndash ΝΑΠΟΛΕΩΝ ΛΑΠΑΘΙΩΤΗΣ

Δεμοιράκου Μαρία

32

ΜΗΤΣΟΣ ΠΑΠΑΝΙΚΟΛΑΟΥ ΜΕΣΑ ΣΤΗ ΒΟΥΗ ΤΟΥ ΔΡΟΜΟΥ

Μέσα στην βουή του δρόμουήταν να βρω το όνειρο μουνα το βρω και να το χάσωκι ούτε πια που θα το φτάσω

Μια στιγμή πέρασε μπρος μουκι ήταν η χαρά του κόσμουη χαρά που μας ματώνεισαν οι πιο μεγάλοι πόνοι

Πέρασε όπως περνούνεόσα δε θα ξαναρθούνε-πουλιά που χουν φτερουγίσεισύννεφα μέσα στη δύση

Κι άφησε στο πέρασμά του-πέρασμα ζωής θανάτου-στην καρδιά μου σα σφραγίδαώhellip την πεθαμένη ελπίδα

Μια ελπίδα πεθαμένηπου μας ζει και μας πεθαίνεικι όλα μας τραβάει δω κάτουως την πόρτα του θανάτου

Όνειρο γλυκό και ξένοκαι παντοτινά χαμένοσε κρατώ στο νου μου ακόμασαν τριαντάφυλλο στο στόμα

Όταν πέρασες με πήρεςκι όλες μου άνοιξες τις θύρεςμε το μαγικό κλειδί σουτου χαμένου παραδείσου

Δεμοιράκου Μαρία

33

ΡΩΜΟΣ ΦΙΛΥΡΑΣΟ Ρώμος Φιλύρας (1889-1942)

Ένας καταραμένος ποιητής της νεοελληνικής λογοτεχνίας όπως ο Καρυωτάκης και ο Λαπαθιώτης Για τον Φιλύρα η ποίηση ήταν το αντίδοτο για τον πόνο της ψυχής του το καταφύγιο στο οποίο δραπέτευε από τη ζοφερή και σκοτεινή πραγματικότητα Η ποίηση ήταν η θεραπεία της ψυχής του η φυγή στο όνειρο από την άρρωστη ατμόσφαιρα του Δρομοκαΐτειου Ψυχιατρείου όπου έζησε έγκλειστος από το 1927 έως το θάνατό του το 1942

Διάχυτη θλίψη και μελαγχολία ονειρική ατμόσφαιρα

καταφυγή στην ομορφιά και την αγνότητα της φύσης

εξιδανίκευση του έρωτα και της γυναίκας

μουσικότητα και μελωδικότητα στο στίχο

χρήση δικού του λεξιλογίου και κατασκευή λέξεων

εξομολογητικός χαμηλόφωνος τόνος του ποιητικού

υποκειμένου που ως εγώ και απευθύνεται στο εσύ είναι κάποια από τα χαρακτηριστικά της ποίησής του

Δεμοιράκου Μαρία

34

ΡΩΜΟΣ ΦΙΛΥΡΑΣΣτον Έρωτα

Έρωτα Έρωτα νιώθοντάς σενιώθω να περνά της ψυχής μου σκότοςη φωτεινή σου αχτίνακαι να γίνομαι όλοςένας παλμός

Ρέε ήρεμα ήρεμα μέσα μουκαι γίνου εσύ όλος ο εαυτός μουτόσο που να γίνω περήφανοςσαν Θεόςγιατί θα κλείνω εντός μου το μόνο Θεόγιατί θα είμαιο παλμός ο δικός σου

Δεμοιράκου Μαρία

35

ΡΩΜΟΣ ΦΙΛΥΡΑΣΈρωτας

Την πόρταν εμαντάλωσες κι ήρθες σιμά μου πάλιμούacuteσφιξες τα χέρια μου κι έγειρες το κεφάλι

να μου ειπείς τacuteανείπωτα που μόνο η νύχτα ξέρειμέσα στο τρισκόταδο της κάμαρας ω ταίρι

Κι είπαμε όλα τα κρυφά που και τα ρόδα λένεστο περβόλι τις βραδιές με λίγωμα και κλαίνε

Κι άπλωσες τα χέρια σου να μacuteαγκαλιάσεις πάλικι ήρθε το ιερό φιλί σαν τρόπαιο μες στην πάλη

(αacute δημοσ Απρ 1905)

Kiss Artist Vsevolod MaksymovychCompletion Date 1913

Δεμοιράκου Μαρία

36

Κ Π ΚΑΒΑΦΗΣ Τα κεριά Του μέλλοντος η μέρες στέκοντrsquo εμπροστά μας

σα μια σειρά κεράκια αναμένα mdashχρυσά ζεστά και ζωηρά κεράκια

Η περασμένες μέρες πίσω μένουνμια θλιβερή γραμμή κεριών σβυσμένωνmiddotτα πιο κοντά βγάζουν καπνόν ακόμηκρύα κεριά λυωμένα και κυρτά

Δεν θέλω να τα βλέπωmiddot με λυπεί η μορφή τωνκαι με λυπεί το πρώτο φως των να θυμούμαιΕμπρός κυττάζω τrsquo αναμένα μου κεριά

Δεν θέλω να γυρίσω να μη διω και φρίξωτι γρήγορα που η σκοτεινή γραμμή μακραίνειτι γρήγορα που τα σβυστά κεριά πληθαίνουν

  • Συμβολισμοσ
  • Slide 2
  • Slide 3
  • Slide 4
  • πού και πότε
  • ρομαντισμός και συμβολισμός
  • τι πιστεύουν οι συμβολιστές
  • αγαπημένες εικόνες του
  • αγαπημένα θέματα
  • η υποβλητικότητα και η μουσικότητα
  • ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΣΥΜΒΟΛΙΣΜΟΣ
  • 2 οι νεορομαντικοί ή νεοσυμβολιστές
  • γνωρίσματα συμβολισμού
  • Κωνσταντίνος Χατζόπουλος Ήρθεςσελ 449
  • λίγα στοιχεία για τον Χατζόπουλο (1868- 1920)
  • χαρακτηριστικά ποιήματος
  • Slide 17
  • Slide 18
  • θα αναζητήσω το ποίημα του Λάμπρου Πορφύρα Το θέατρο σελ 460
  • Λάμπροσ Πορφύρασ
  • Κωνσταντινοσ Χατζοπουλοσ
  • Κωνσταντινοσ χατζοπουλοσ
  • Κωνσταντινοσ χατζοπουλοσ (2)
  • 2 οι νεορομαντικοί ή νεοσυμβολιστές (2)
  • Νεοσυμβολισμός β ομάδα ποιητών
  • Slide 26
  • Ναπολεων λαπαθιωτησ
  • Ναπολεων λαπαθιωτησ (2)
  • Ναπολεων λαπαθιωτησ (3)
  • Μητσοσ παπανικολαου
  • Μητσοσ παπανικολαου ndash ναπολεων λαπαθιωτησ
  • Μητσοσ παπανικολαου μεσα στη βουη του δρομου
  • Ρωμοσ φιλυρασ
  • Ρωμοσ φιλυρασ (2)
  • Ρωμοσ φιλυρασ (3)
  • Κ π καβαφησ
Page 21: Ο Συμβολισμός

Δεμοιράκου Μαρία

21

ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΧΑΤΖΟΠΟΥΛΟΣΚι ὅταν φτάσῃ ἡ ἄνοιξη

Κι ὅταν φτάσῃ ἡ ἄνοιξηκι ἔρθουν τὰ πουλιὰκαὶ γυρίσουν τ᾿ ἄνθησὰν ἕναν καιρὸθὰ σὲ περιμένω

Κι ὅταν ἔρθῃ πάλικαὶ τὸ καλοκαίριμὲ τὸ μαϊστράλισὰν ἕναν καιρὸ θὰ σὲ περιμένω

Μὰ ὅταν τὸ φθινόπωροξαναφτάσῃ ὑγρὸκαὶ συννεφιασμένοθἄρθω νὰ σὲ βρῶδὲ θὰ περιμένω

Δεμοιράκου Μαρία

22

ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΧΑΤΖΟΠΟΥΛΟΣΠέρασες καὶ εἶχες στὰ μαλλιὰ

ῥόδα καὶ φῶς καὶ εἶχες στὸ χέρικρῖνα λευκὰ καὶ στάχια ἀπ᾿ τὸν ἀγρόκαὶ σὲ εἶδα καὶ εἶπα κι ἔφτασετὸ καλοκαίρι

Μὰ ἦρθες καὶ σκόρπισες τὰ στάχια στὸ νερότὰ ρόδα στὸν ἀέρακαὶ μὲ ἕνα κρίνο στάθηκες ὠχρήσὰ φθινοπώρου μέρα

(Βραδινοὶ θρύλοι)

Δεμοιράκου Μαρία

23

ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΧΑΤΖΟΠΟΥΛΟΣΚαὶ θαμπὸ ἦρθε τὸ βράδυ

Καὶ θαμπὸ ἦρθε τὸ βράδυκαὶ θλιμμένο καὶ ἀχνό-Σοῦ εἶναι ὁ πόνος μου χάδικι ἂς θαρρῇς δὲν πονῶ

Καὶ τὸ θρύλο σου λέεισιγαλὰ τοῦ βραδιοῦκαὶ τὸ λέει καὶ κλαίεισὰν ἀχὸς τραγουδιοῦ

σὰν καμπάνα ποὺ σπάζειμὲ ἀργὸ θρῆνο σιγόκαὶ στὸ δρόμο μὲ κράζεικαὶ σὲ κράζω κι ἐγώ

Venice

Artist John Henry TwachtmanCompletion Date c1878

Δεμοιράκου Μαρία

24

2 οι νεορομαντικοί ή νεοσυμβολιστές

Οι ποιητές που ακμάζουν την εποχή του μεσοπολέμου9 192030 όπως οι

Ρώμος Φιλύρας Ναπολέων Λαπαθιώτης Κώστας Καρυωτάκης Μαρία Πολυδούρη Μήτσος Παπανικολάου κά

Δεμοιράκου Μαρία

25

Νεοσυμβολισμός β ομάδα ποιητών Επιστροφή στο παρελθόν Απαισιοδοξία Κοσμοπολιτισμός Τάση φυγής Εκφραστική τόλμη από

άποψη μορφής Σπάζουν τα μέτρα και

τους ρυθμούς εισάγοντας πεζολογικά στοιχεία

Χαλαρώνουν την νοηματική συνοχή του στίχου

Εικόνες σκόρπιες φευγαλέες

Ατμόσφαιρα διάλυσης απόγνωσης

Γενικότερο αίσθημα κόπωσης από τη ζωή

Δεμοιράκου Μαρία

26

Τα παιδάκια που παίζουν στ ανοιξιάτικο δείλιndashμια ιαχή μακρυσμένηndashτ αεράκι που λόγια με των ρόδων τα χείληψιθυρίζει και μένει

τ ανοιχτά παραθύρια που ανασαίνουν την ώραη αδειανή κάμαρά μουένα τρένο που θα ρχεται από μια άγνωστη χώρατα χαμένα όνειρά μου

οι καμπάνες που σβήνουν και το βράδυ που πέφτειολοένα στην πόληστων ανθρώπων την όψη στ ουρανού τον καθρέφτηστη ζωή μου τώρα όληhellip

ΚΓ Καρυωτάκης Ποιήματα και πεζά Ερμής

Δεμοιράκου Μαρία

27

ΝΑΠΟΛΕΩΝ ΛΑΠΑΘΙΩΤΗΣ Μυστικό

Εἶναι ψυχὲς πλασμένες ἀπὸ μάρμαροκι ἄλλες ἀπὸ χαμόγελο εἴτε πόνοΕἶναι καὶ μιὰ πλασμένη ἀπὸ τριαντάφυλλαὅμως ἐκείνη δὲ τὴ φανερώνω

Πόσο ἡ καρδιά μου θά ῾τρεμε ἂν τὴν ἔλεγαΒάνω μία κλειδαριὰ γερὴ στὸ στόμαΤόσοι σοφοὶ ποὺ βρίσκονται τριγύρω μουκαὶ δὲ τὴ μάντεψε κανεὶς ἀκόμα

Εἶναι ψυχὲς πλασμένες ἀπὸ κρύσταλλοκι ἄλλες ψυχὲς μὲ κλάματα ἔχουν γίνειΕἶναι καὶ μιὰ πλασμένη ἀπὸ ροδόσταμομὰ δὲ θὰ σᾶς τὴ ῾πῶ ποτέ μου ῾κείνη

Ὅρκο ἔβαλα νὰ μὴ τὴ ῾πῶ ὡς τὸ τάφο μουμὰ πάλι ποιὸς ξέρει καμμιὰν ὥραΚάτι μοῦ καίει τὰ χείλη μου Καλύτερανὰ κλείσω τὸ τραγούδι μ᾿ ἀπὸ τώρα

Δεμοιράκου Μαρία

28

ΝΑΠΟΛΕΩΝ ΛΑΠΑΘΙΩΤΗΣ Ἐπεισόδιο Μάτι δειλὸ ποὺ σὲ κοιτάζει

βαθιά βουβὰ καὶ σκοτεινὰκι ἔτσι πιστά σὰ νὰ σοῦ τάζειΘὰ σ᾿ ἀγαπῶ παντοτινά

Ψηλό λιγνό τρελὸ γιὰ χάδιδουλεύει σ᾿ ἕνα μαγαζίΤὸ πῆρα ἕνα Σαββάτο βράδυκαὶ κοιμηθήκαμε μαζί

Η οικία Λαπαθιώτη

Δεμοιράκου Μαρία

29

ΝΑΠΟΛΕΩΝ ΛΑΠΑΘΙΩΤΗΣΣτὸ νυχτερινὸ κέντρο

Τώρα ποὺ παίζει τὸ βιολὶ κι ἔχουμε πιεῖ τόσο πολύποὺ μ᾿ ἕναν ἔρωτα τρελὸ σὰ νά ῾μαστε δεμένοισ᾿ ἕνα συντρόφεμα ζεστό βᾶνε ξανὰ νὰ ζαλιστῶμέσ᾿ στ᾿ ὄνειρό σου νὰ κλειστῶ Τὸ μόνο ποὺ μοῦ μένει

Γιατὶ ἂν λείψει τὸ κρασὶ κι φύγεις ἄξαφνα κι ἐσὺκαὶ βουβαθεῖ καὶ τὸ βιολὶ μὲ τὸ γλυκὸ βραχνᾶ τουμεσ᾿ στῆς καρδιᾶς μου τὸ κενό μεγάλο σὰ τὸν οὐρανόθ᾿ ἀκούσω πάλι τὸ βραχνὸ τραγούδι τοῦ θανάτου

Δεμοιράκου Μαρία

30

ΜΗΤΣΟΣ ΠΑΠΑΝΙΚΟΛΑΟΥ

ΧΑΜΕΝΗ ΑΓΑΠΗ Αν άλλοτε μrsquo αγάπησες κι αν πια Δε μrsquo αγαπάς

Με΄ς στην καρδιά μου η αγάπη σου πάντοτε η ίδια μένειΜrsquo αρκεί στη θλίψη νrsquo αγαπάς της βαρυχειμωνιάςΜιrsquo άνοιξη περασμένη

Και τώρα μάταια αν ποθώ τα θεία σου φιλιάΤην αγκαλιά σου αν έχασα και αν νοσταλγός σου μένωΣrsquo αυτό τον κόσμο πάντοτε ndashπικρή παρηγοριά-Μας μένει το χαμένο

Δεμοιράκου Μαρία

31

ΜΗΤΣΟΣ ΠΑΠΑΝΙΚΟΛΑΟΥ ndash ΝΑΠΟΛΕΩΝ ΛΑΠΑΘΙΩΤΗΣ

Δεμοιράκου Μαρία

32

ΜΗΤΣΟΣ ΠΑΠΑΝΙΚΟΛΑΟΥ ΜΕΣΑ ΣΤΗ ΒΟΥΗ ΤΟΥ ΔΡΟΜΟΥ

Μέσα στην βουή του δρόμουήταν να βρω το όνειρο μουνα το βρω και να το χάσωκι ούτε πια που θα το φτάσω

Μια στιγμή πέρασε μπρος μουκι ήταν η χαρά του κόσμουη χαρά που μας ματώνεισαν οι πιο μεγάλοι πόνοι

Πέρασε όπως περνούνεόσα δε θα ξαναρθούνε-πουλιά που χουν φτερουγίσεισύννεφα μέσα στη δύση

Κι άφησε στο πέρασμά του-πέρασμα ζωής θανάτου-στην καρδιά μου σα σφραγίδαώhellip την πεθαμένη ελπίδα

Μια ελπίδα πεθαμένηπου μας ζει και μας πεθαίνεικι όλα μας τραβάει δω κάτουως την πόρτα του θανάτου

Όνειρο γλυκό και ξένοκαι παντοτινά χαμένοσε κρατώ στο νου μου ακόμασαν τριαντάφυλλο στο στόμα

Όταν πέρασες με πήρεςκι όλες μου άνοιξες τις θύρεςμε το μαγικό κλειδί σουτου χαμένου παραδείσου

Δεμοιράκου Μαρία

33

ΡΩΜΟΣ ΦΙΛΥΡΑΣΟ Ρώμος Φιλύρας (1889-1942)

Ένας καταραμένος ποιητής της νεοελληνικής λογοτεχνίας όπως ο Καρυωτάκης και ο Λαπαθιώτης Για τον Φιλύρα η ποίηση ήταν το αντίδοτο για τον πόνο της ψυχής του το καταφύγιο στο οποίο δραπέτευε από τη ζοφερή και σκοτεινή πραγματικότητα Η ποίηση ήταν η θεραπεία της ψυχής του η φυγή στο όνειρο από την άρρωστη ατμόσφαιρα του Δρομοκαΐτειου Ψυχιατρείου όπου έζησε έγκλειστος από το 1927 έως το θάνατό του το 1942

Διάχυτη θλίψη και μελαγχολία ονειρική ατμόσφαιρα

καταφυγή στην ομορφιά και την αγνότητα της φύσης

εξιδανίκευση του έρωτα και της γυναίκας

μουσικότητα και μελωδικότητα στο στίχο

χρήση δικού του λεξιλογίου και κατασκευή λέξεων

εξομολογητικός χαμηλόφωνος τόνος του ποιητικού

υποκειμένου που ως εγώ και απευθύνεται στο εσύ είναι κάποια από τα χαρακτηριστικά της ποίησής του

Δεμοιράκου Μαρία

34

ΡΩΜΟΣ ΦΙΛΥΡΑΣΣτον Έρωτα

Έρωτα Έρωτα νιώθοντάς σενιώθω να περνά της ψυχής μου σκότοςη φωτεινή σου αχτίνακαι να γίνομαι όλοςένας παλμός

Ρέε ήρεμα ήρεμα μέσα μουκαι γίνου εσύ όλος ο εαυτός μουτόσο που να γίνω περήφανοςσαν Θεόςγιατί θα κλείνω εντός μου το μόνο Θεόγιατί θα είμαιο παλμός ο δικός σου

Δεμοιράκου Μαρία

35

ΡΩΜΟΣ ΦΙΛΥΡΑΣΈρωτας

Την πόρταν εμαντάλωσες κι ήρθες σιμά μου πάλιμούacuteσφιξες τα χέρια μου κι έγειρες το κεφάλι

να μου ειπείς τacuteανείπωτα που μόνο η νύχτα ξέρειμέσα στο τρισκόταδο της κάμαρας ω ταίρι

Κι είπαμε όλα τα κρυφά που και τα ρόδα λένεστο περβόλι τις βραδιές με λίγωμα και κλαίνε

Κι άπλωσες τα χέρια σου να μacuteαγκαλιάσεις πάλικι ήρθε το ιερό φιλί σαν τρόπαιο μες στην πάλη

(αacute δημοσ Απρ 1905)

Kiss Artist Vsevolod MaksymovychCompletion Date 1913

Δεμοιράκου Μαρία

36

Κ Π ΚΑΒΑΦΗΣ Τα κεριά Του μέλλοντος η μέρες στέκοντrsquo εμπροστά μας

σα μια σειρά κεράκια αναμένα mdashχρυσά ζεστά και ζωηρά κεράκια

Η περασμένες μέρες πίσω μένουνμια θλιβερή γραμμή κεριών σβυσμένωνmiddotτα πιο κοντά βγάζουν καπνόν ακόμηκρύα κεριά λυωμένα και κυρτά

Δεν θέλω να τα βλέπωmiddot με λυπεί η μορφή τωνκαι με λυπεί το πρώτο φως των να θυμούμαιΕμπρός κυττάζω τrsquo αναμένα μου κεριά

Δεν θέλω να γυρίσω να μη διω και φρίξωτι γρήγορα που η σκοτεινή γραμμή μακραίνειτι γρήγορα που τα σβυστά κεριά πληθαίνουν

  • Συμβολισμοσ
  • Slide 2
  • Slide 3
  • Slide 4
  • πού και πότε
  • ρομαντισμός και συμβολισμός
  • τι πιστεύουν οι συμβολιστές
  • αγαπημένες εικόνες του
  • αγαπημένα θέματα
  • η υποβλητικότητα και η μουσικότητα
  • ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΣΥΜΒΟΛΙΣΜΟΣ
  • 2 οι νεορομαντικοί ή νεοσυμβολιστές
  • γνωρίσματα συμβολισμού
  • Κωνσταντίνος Χατζόπουλος Ήρθεςσελ 449
  • λίγα στοιχεία για τον Χατζόπουλο (1868- 1920)
  • χαρακτηριστικά ποιήματος
  • Slide 17
  • Slide 18
  • θα αναζητήσω το ποίημα του Λάμπρου Πορφύρα Το θέατρο σελ 460
  • Λάμπροσ Πορφύρασ
  • Κωνσταντινοσ Χατζοπουλοσ
  • Κωνσταντινοσ χατζοπουλοσ
  • Κωνσταντινοσ χατζοπουλοσ (2)
  • 2 οι νεορομαντικοί ή νεοσυμβολιστές (2)
  • Νεοσυμβολισμός β ομάδα ποιητών
  • Slide 26
  • Ναπολεων λαπαθιωτησ
  • Ναπολεων λαπαθιωτησ (2)
  • Ναπολεων λαπαθιωτησ (3)
  • Μητσοσ παπανικολαου
  • Μητσοσ παπανικολαου ndash ναπολεων λαπαθιωτησ
  • Μητσοσ παπανικολαου μεσα στη βουη του δρομου
  • Ρωμοσ φιλυρασ
  • Ρωμοσ φιλυρασ (2)
  • Ρωμοσ φιλυρασ (3)
  • Κ π καβαφησ
Page 22: Ο Συμβολισμός

Δεμοιράκου Μαρία

22

ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΧΑΤΖΟΠΟΥΛΟΣΠέρασες καὶ εἶχες στὰ μαλλιὰ

ῥόδα καὶ φῶς καὶ εἶχες στὸ χέρικρῖνα λευκὰ καὶ στάχια ἀπ᾿ τὸν ἀγρόκαὶ σὲ εἶδα καὶ εἶπα κι ἔφτασετὸ καλοκαίρι

Μὰ ἦρθες καὶ σκόρπισες τὰ στάχια στὸ νερότὰ ρόδα στὸν ἀέρακαὶ μὲ ἕνα κρίνο στάθηκες ὠχρήσὰ φθινοπώρου μέρα

(Βραδινοὶ θρύλοι)

Δεμοιράκου Μαρία

23

ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΧΑΤΖΟΠΟΥΛΟΣΚαὶ θαμπὸ ἦρθε τὸ βράδυ

Καὶ θαμπὸ ἦρθε τὸ βράδυκαὶ θλιμμένο καὶ ἀχνό-Σοῦ εἶναι ὁ πόνος μου χάδικι ἂς θαρρῇς δὲν πονῶ

Καὶ τὸ θρύλο σου λέεισιγαλὰ τοῦ βραδιοῦκαὶ τὸ λέει καὶ κλαίεισὰν ἀχὸς τραγουδιοῦ

σὰν καμπάνα ποὺ σπάζειμὲ ἀργὸ θρῆνο σιγόκαὶ στὸ δρόμο μὲ κράζεικαὶ σὲ κράζω κι ἐγώ

Venice

Artist John Henry TwachtmanCompletion Date c1878

Δεμοιράκου Μαρία

24

2 οι νεορομαντικοί ή νεοσυμβολιστές

Οι ποιητές που ακμάζουν την εποχή του μεσοπολέμου9 192030 όπως οι

Ρώμος Φιλύρας Ναπολέων Λαπαθιώτης Κώστας Καρυωτάκης Μαρία Πολυδούρη Μήτσος Παπανικολάου κά

Δεμοιράκου Μαρία

25

Νεοσυμβολισμός β ομάδα ποιητών Επιστροφή στο παρελθόν Απαισιοδοξία Κοσμοπολιτισμός Τάση φυγής Εκφραστική τόλμη από

άποψη μορφής Σπάζουν τα μέτρα και

τους ρυθμούς εισάγοντας πεζολογικά στοιχεία

Χαλαρώνουν την νοηματική συνοχή του στίχου

Εικόνες σκόρπιες φευγαλέες

Ατμόσφαιρα διάλυσης απόγνωσης

Γενικότερο αίσθημα κόπωσης από τη ζωή

Δεμοιράκου Μαρία

26

Τα παιδάκια που παίζουν στ ανοιξιάτικο δείλιndashμια ιαχή μακρυσμένηndashτ αεράκι που λόγια με των ρόδων τα χείληψιθυρίζει και μένει

τ ανοιχτά παραθύρια που ανασαίνουν την ώραη αδειανή κάμαρά μουένα τρένο που θα ρχεται από μια άγνωστη χώρατα χαμένα όνειρά μου

οι καμπάνες που σβήνουν και το βράδυ που πέφτειολοένα στην πόληστων ανθρώπων την όψη στ ουρανού τον καθρέφτηστη ζωή μου τώρα όληhellip

ΚΓ Καρυωτάκης Ποιήματα και πεζά Ερμής

Δεμοιράκου Μαρία

27

ΝΑΠΟΛΕΩΝ ΛΑΠΑΘΙΩΤΗΣ Μυστικό

Εἶναι ψυχὲς πλασμένες ἀπὸ μάρμαροκι ἄλλες ἀπὸ χαμόγελο εἴτε πόνοΕἶναι καὶ μιὰ πλασμένη ἀπὸ τριαντάφυλλαὅμως ἐκείνη δὲ τὴ φανερώνω

Πόσο ἡ καρδιά μου θά ῾τρεμε ἂν τὴν ἔλεγαΒάνω μία κλειδαριὰ γερὴ στὸ στόμαΤόσοι σοφοὶ ποὺ βρίσκονται τριγύρω μουκαὶ δὲ τὴ μάντεψε κανεὶς ἀκόμα

Εἶναι ψυχὲς πλασμένες ἀπὸ κρύσταλλοκι ἄλλες ψυχὲς μὲ κλάματα ἔχουν γίνειΕἶναι καὶ μιὰ πλασμένη ἀπὸ ροδόσταμομὰ δὲ θὰ σᾶς τὴ ῾πῶ ποτέ μου ῾κείνη

Ὅρκο ἔβαλα νὰ μὴ τὴ ῾πῶ ὡς τὸ τάφο μουμὰ πάλι ποιὸς ξέρει καμμιὰν ὥραΚάτι μοῦ καίει τὰ χείλη μου Καλύτερανὰ κλείσω τὸ τραγούδι μ᾿ ἀπὸ τώρα

Δεμοιράκου Μαρία

28

ΝΑΠΟΛΕΩΝ ΛΑΠΑΘΙΩΤΗΣ Ἐπεισόδιο Μάτι δειλὸ ποὺ σὲ κοιτάζει

βαθιά βουβὰ καὶ σκοτεινὰκι ἔτσι πιστά σὰ νὰ σοῦ τάζειΘὰ σ᾿ ἀγαπῶ παντοτινά

Ψηλό λιγνό τρελὸ γιὰ χάδιδουλεύει σ᾿ ἕνα μαγαζίΤὸ πῆρα ἕνα Σαββάτο βράδυκαὶ κοιμηθήκαμε μαζί

Η οικία Λαπαθιώτη

Δεμοιράκου Μαρία

29

ΝΑΠΟΛΕΩΝ ΛΑΠΑΘΙΩΤΗΣΣτὸ νυχτερινὸ κέντρο

Τώρα ποὺ παίζει τὸ βιολὶ κι ἔχουμε πιεῖ τόσο πολύποὺ μ᾿ ἕναν ἔρωτα τρελὸ σὰ νά ῾μαστε δεμένοισ᾿ ἕνα συντρόφεμα ζεστό βᾶνε ξανὰ νὰ ζαλιστῶμέσ᾿ στ᾿ ὄνειρό σου νὰ κλειστῶ Τὸ μόνο ποὺ μοῦ μένει

Γιατὶ ἂν λείψει τὸ κρασὶ κι φύγεις ἄξαφνα κι ἐσὺκαὶ βουβαθεῖ καὶ τὸ βιολὶ μὲ τὸ γλυκὸ βραχνᾶ τουμεσ᾿ στῆς καρδιᾶς μου τὸ κενό μεγάλο σὰ τὸν οὐρανόθ᾿ ἀκούσω πάλι τὸ βραχνὸ τραγούδι τοῦ θανάτου

Δεμοιράκου Μαρία

30

ΜΗΤΣΟΣ ΠΑΠΑΝΙΚΟΛΑΟΥ

ΧΑΜΕΝΗ ΑΓΑΠΗ Αν άλλοτε μrsquo αγάπησες κι αν πια Δε μrsquo αγαπάς

Με΄ς στην καρδιά μου η αγάπη σου πάντοτε η ίδια μένειΜrsquo αρκεί στη θλίψη νrsquo αγαπάς της βαρυχειμωνιάςΜιrsquo άνοιξη περασμένη

Και τώρα μάταια αν ποθώ τα θεία σου φιλιάΤην αγκαλιά σου αν έχασα και αν νοσταλγός σου μένωΣrsquo αυτό τον κόσμο πάντοτε ndashπικρή παρηγοριά-Μας μένει το χαμένο

Δεμοιράκου Μαρία

31

ΜΗΤΣΟΣ ΠΑΠΑΝΙΚΟΛΑΟΥ ndash ΝΑΠΟΛΕΩΝ ΛΑΠΑΘΙΩΤΗΣ

Δεμοιράκου Μαρία

32

ΜΗΤΣΟΣ ΠΑΠΑΝΙΚΟΛΑΟΥ ΜΕΣΑ ΣΤΗ ΒΟΥΗ ΤΟΥ ΔΡΟΜΟΥ

Μέσα στην βουή του δρόμουήταν να βρω το όνειρο μουνα το βρω και να το χάσωκι ούτε πια που θα το φτάσω

Μια στιγμή πέρασε μπρος μουκι ήταν η χαρά του κόσμουη χαρά που μας ματώνεισαν οι πιο μεγάλοι πόνοι

Πέρασε όπως περνούνεόσα δε θα ξαναρθούνε-πουλιά που χουν φτερουγίσεισύννεφα μέσα στη δύση

Κι άφησε στο πέρασμά του-πέρασμα ζωής θανάτου-στην καρδιά μου σα σφραγίδαώhellip την πεθαμένη ελπίδα

Μια ελπίδα πεθαμένηπου μας ζει και μας πεθαίνεικι όλα μας τραβάει δω κάτουως την πόρτα του θανάτου

Όνειρο γλυκό και ξένοκαι παντοτινά χαμένοσε κρατώ στο νου μου ακόμασαν τριαντάφυλλο στο στόμα

Όταν πέρασες με πήρεςκι όλες μου άνοιξες τις θύρεςμε το μαγικό κλειδί σουτου χαμένου παραδείσου

Δεμοιράκου Μαρία

33

ΡΩΜΟΣ ΦΙΛΥΡΑΣΟ Ρώμος Φιλύρας (1889-1942)

Ένας καταραμένος ποιητής της νεοελληνικής λογοτεχνίας όπως ο Καρυωτάκης και ο Λαπαθιώτης Για τον Φιλύρα η ποίηση ήταν το αντίδοτο για τον πόνο της ψυχής του το καταφύγιο στο οποίο δραπέτευε από τη ζοφερή και σκοτεινή πραγματικότητα Η ποίηση ήταν η θεραπεία της ψυχής του η φυγή στο όνειρο από την άρρωστη ατμόσφαιρα του Δρομοκαΐτειου Ψυχιατρείου όπου έζησε έγκλειστος από το 1927 έως το θάνατό του το 1942

Διάχυτη θλίψη και μελαγχολία ονειρική ατμόσφαιρα

καταφυγή στην ομορφιά και την αγνότητα της φύσης

εξιδανίκευση του έρωτα και της γυναίκας

μουσικότητα και μελωδικότητα στο στίχο

χρήση δικού του λεξιλογίου και κατασκευή λέξεων

εξομολογητικός χαμηλόφωνος τόνος του ποιητικού

υποκειμένου που ως εγώ και απευθύνεται στο εσύ είναι κάποια από τα χαρακτηριστικά της ποίησής του

Δεμοιράκου Μαρία

34

ΡΩΜΟΣ ΦΙΛΥΡΑΣΣτον Έρωτα

Έρωτα Έρωτα νιώθοντάς σενιώθω να περνά της ψυχής μου σκότοςη φωτεινή σου αχτίνακαι να γίνομαι όλοςένας παλμός

Ρέε ήρεμα ήρεμα μέσα μουκαι γίνου εσύ όλος ο εαυτός μουτόσο που να γίνω περήφανοςσαν Θεόςγιατί θα κλείνω εντός μου το μόνο Θεόγιατί θα είμαιο παλμός ο δικός σου

Δεμοιράκου Μαρία

35

ΡΩΜΟΣ ΦΙΛΥΡΑΣΈρωτας

Την πόρταν εμαντάλωσες κι ήρθες σιμά μου πάλιμούacuteσφιξες τα χέρια μου κι έγειρες το κεφάλι

να μου ειπείς τacuteανείπωτα που μόνο η νύχτα ξέρειμέσα στο τρισκόταδο της κάμαρας ω ταίρι

Κι είπαμε όλα τα κρυφά που και τα ρόδα λένεστο περβόλι τις βραδιές με λίγωμα και κλαίνε

Κι άπλωσες τα χέρια σου να μacuteαγκαλιάσεις πάλικι ήρθε το ιερό φιλί σαν τρόπαιο μες στην πάλη

(αacute δημοσ Απρ 1905)

Kiss Artist Vsevolod MaksymovychCompletion Date 1913

Δεμοιράκου Μαρία

36

Κ Π ΚΑΒΑΦΗΣ Τα κεριά Του μέλλοντος η μέρες στέκοντrsquo εμπροστά μας

σα μια σειρά κεράκια αναμένα mdashχρυσά ζεστά και ζωηρά κεράκια

Η περασμένες μέρες πίσω μένουνμια θλιβερή γραμμή κεριών σβυσμένωνmiddotτα πιο κοντά βγάζουν καπνόν ακόμηκρύα κεριά λυωμένα και κυρτά

Δεν θέλω να τα βλέπωmiddot με λυπεί η μορφή τωνκαι με λυπεί το πρώτο φως των να θυμούμαιΕμπρός κυττάζω τrsquo αναμένα μου κεριά

Δεν θέλω να γυρίσω να μη διω και φρίξωτι γρήγορα που η σκοτεινή γραμμή μακραίνειτι γρήγορα που τα σβυστά κεριά πληθαίνουν

  • Συμβολισμοσ
  • Slide 2
  • Slide 3
  • Slide 4
  • πού και πότε
  • ρομαντισμός και συμβολισμός
  • τι πιστεύουν οι συμβολιστές
  • αγαπημένες εικόνες του
  • αγαπημένα θέματα
  • η υποβλητικότητα και η μουσικότητα
  • ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΣΥΜΒΟΛΙΣΜΟΣ
  • 2 οι νεορομαντικοί ή νεοσυμβολιστές
  • γνωρίσματα συμβολισμού
  • Κωνσταντίνος Χατζόπουλος Ήρθεςσελ 449
  • λίγα στοιχεία για τον Χατζόπουλο (1868- 1920)
  • χαρακτηριστικά ποιήματος
  • Slide 17
  • Slide 18
  • θα αναζητήσω το ποίημα του Λάμπρου Πορφύρα Το θέατρο σελ 460
  • Λάμπροσ Πορφύρασ
  • Κωνσταντινοσ Χατζοπουλοσ
  • Κωνσταντινοσ χατζοπουλοσ
  • Κωνσταντινοσ χατζοπουλοσ (2)
  • 2 οι νεορομαντικοί ή νεοσυμβολιστές (2)
  • Νεοσυμβολισμός β ομάδα ποιητών
  • Slide 26
  • Ναπολεων λαπαθιωτησ
  • Ναπολεων λαπαθιωτησ (2)
  • Ναπολεων λαπαθιωτησ (3)
  • Μητσοσ παπανικολαου
  • Μητσοσ παπανικολαου ndash ναπολεων λαπαθιωτησ
  • Μητσοσ παπανικολαου μεσα στη βουη του δρομου
  • Ρωμοσ φιλυρασ
  • Ρωμοσ φιλυρασ (2)
  • Ρωμοσ φιλυρασ (3)
  • Κ π καβαφησ
Page 23: Ο Συμβολισμός

Δεμοιράκου Μαρία

23

ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΧΑΤΖΟΠΟΥΛΟΣΚαὶ θαμπὸ ἦρθε τὸ βράδυ

Καὶ θαμπὸ ἦρθε τὸ βράδυκαὶ θλιμμένο καὶ ἀχνό-Σοῦ εἶναι ὁ πόνος μου χάδικι ἂς θαρρῇς δὲν πονῶ

Καὶ τὸ θρύλο σου λέεισιγαλὰ τοῦ βραδιοῦκαὶ τὸ λέει καὶ κλαίεισὰν ἀχὸς τραγουδιοῦ

σὰν καμπάνα ποὺ σπάζειμὲ ἀργὸ θρῆνο σιγόκαὶ στὸ δρόμο μὲ κράζεικαὶ σὲ κράζω κι ἐγώ

Venice

Artist John Henry TwachtmanCompletion Date c1878

Δεμοιράκου Μαρία

24

2 οι νεορομαντικοί ή νεοσυμβολιστές

Οι ποιητές που ακμάζουν την εποχή του μεσοπολέμου9 192030 όπως οι

Ρώμος Φιλύρας Ναπολέων Λαπαθιώτης Κώστας Καρυωτάκης Μαρία Πολυδούρη Μήτσος Παπανικολάου κά

Δεμοιράκου Μαρία

25

Νεοσυμβολισμός β ομάδα ποιητών Επιστροφή στο παρελθόν Απαισιοδοξία Κοσμοπολιτισμός Τάση φυγής Εκφραστική τόλμη από

άποψη μορφής Σπάζουν τα μέτρα και

τους ρυθμούς εισάγοντας πεζολογικά στοιχεία

Χαλαρώνουν την νοηματική συνοχή του στίχου

Εικόνες σκόρπιες φευγαλέες

Ατμόσφαιρα διάλυσης απόγνωσης

Γενικότερο αίσθημα κόπωσης από τη ζωή

Δεμοιράκου Μαρία

26

Τα παιδάκια που παίζουν στ ανοιξιάτικο δείλιndashμια ιαχή μακρυσμένηndashτ αεράκι που λόγια με των ρόδων τα χείληψιθυρίζει και μένει

τ ανοιχτά παραθύρια που ανασαίνουν την ώραη αδειανή κάμαρά μουένα τρένο που θα ρχεται από μια άγνωστη χώρατα χαμένα όνειρά μου

οι καμπάνες που σβήνουν και το βράδυ που πέφτειολοένα στην πόληστων ανθρώπων την όψη στ ουρανού τον καθρέφτηστη ζωή μου τώρα όληhellip

ΚΓ Καρυωτάκης Ποιήματα και πεζά Ερμής

Δεμοιράκου Μαρία

27

ΝΑΠΟΛΕΩΝ ΛΑΠΑΘΙΩΤΗΣ Μυστικό

Εἶναι ψυχὲς πλασμένες ἀπὸ μάρμαροκι ἄλλες ἀπὸ χαμόγελο εἴτε πόνοΕἶναι καὶ μιὰ πλασμένη ἀπὸ τριαντάφυλλαὅμως ἐκείνη δὲ τὴ φανερώνω

Πόσο ἡ καρδιά μου θά ῾τρεμε ἂν τὴν ἔλεγαΒάνω μία κλειδαριὰ γερὴ στὸ στόμαΤόσοι σοφοὶ ποὺ βρίσκονται τριγύρω μουκαὶ δὲ τὴ μάντεψε κανεὶς ἀκόμα

Εἶναι ψυχὲς πλασμένες ἀπὸ κρύσταλλοκι ἄλλες ψυχὲς μὲ κλάματα ἔχουν γίνειΕἶναι καὶ μιὰ πλασμένη ἀπὸ ροδόσταμομὰ δὲ θὰ σᾶς τὴ ῾πῶ ποτέ μου ῾κείνη

Ὅρκο ἔβαλα νὰ μὴ τὴ ῾πῶ ὡς τὸ τάφο μουμὰ πάλι ποιὸς ξέρει καμμιὰν ὥραΚάτι μοῦ καίει τὰ χείλη μου Καλύτερανὰ κλείσω τὸ τραγούδι μ᾿ ἀπὸ τώρα

Δεμοιράκου Μαρία

28

ΝΑΠΟΛΕΩΝ ΛΑΠΑΘΙΩΤΗΣ Ἐπεισόδιο Μάτι δειλὸ ποὺ σὲ κοιτάζει

βαθιά βουβὰ καὶ σκοτεινὰκι ἔτσι πιστά σὰ νὰ σοῦ τάζειΘὰ σ᾿ ἀγαπῶ παντοτινά

Ψηλό λιγνό τρελὸ γιὰ χάδιδουλεύει σ᾿ ἕνα μαγαζίΤὸ πῆρα ἕνα Σαββάτο βράδυκαὶ κοιμηθήκαμε μαζί

Η οικία Λαπαθιώτη

Δεμοιράκου Μαρία

29

ΝΑΠΟΛΕΩΝ ΛΑΠΑΘΙΩΤΗΣΣτὸ νυχτερινὸ κέντρο

Τώρα ποὺ παίζει τὸ βιολὶ κι ἔχουμε πιεῖ τόσο πολύποὺ μ᾿ ἕναν ἔρωτα τρελὸ σὰ νά ῾μαστε δεμένοισ᾿ ἕνα συντρόφεμα ζεστό βᾶνε ξανὰ νὰ ζαλιστῶμέσ᾿ στ᾿ ὄνειρό σου νὰ κλειστῶ Τὸ μόνο ποὺ μοῦ μένει

Γιατὶ ἂν λείψει τὸ κρασὶ κι φύγεις ἄξαφνα κι ἐσὺκαὶ βουβαθεῖ καὶ τὸ βιολὶ μὲ τὸ γλυκὸ βραχνᾶ τουμεσ᾿ στῆς καρδιᾶς μου τὸ κενό μεγάλο σὰ τὸν οὐρανόθ᾿ ἀκούσω πάλι τὸ βραχνὸ τραγούδι τοῦ θανάτου

Δεμοιράκου Μαρία

30

ΜΗΤΣΟΣ ΠΑΠΑΝΙΚΟΛΑΟΥ

ΧΑΜΕΝΗ ΑΓΑΠΗ Αν άλλοτε μrsquo αγάπησες κι αν πια Δε μrsquo αγαπάς

Με΄ς στην καρδιά μου η αγάπη σου πάντοτε η ίδια μένειΜrsquo αρκεί στη θλίψη νrsquo αγαπάς της βαρυχειμωνιάςΜιrsquo άνοιξη περασμένη

Και τώρα μάταια αν ποθώ τα θεία σου φιλιάΤην αγκαλιά σου αν έχασα και αν νοσταλγός σου μένωΣrsquo αυτό τον κόσμο πάντοτε ndashπικρή παρηγοριά-Μας μένει το χαμένο

Δεμοιράκου Μαρία

31

ΜΗΤΣΟΣ ΠΑΠΑΝΙΚΟΛΑΟΥ ndash ΝΑΠΟΛΕΩΝ ΛΑΠΑΘΙΩΤΗΣ

Δεμοιράκου Μαρία

32

ΜΗΤΣΟΣ ΠΑΠΑΝΙΚΟΛΑΟΥ ΜΕΣΑ ΣΤΗ ΒΟΥΗ ΤΟΥ ΔΡΟΜΟΥ

Μέσα στην βουή του δρόμουήταν να βρω το όνειρο μουνα το βρω και να το χάσωκι ούτε πια που θα το φτάσω

Μια στιγμή πέρασε μπρος μουκι ήταν η χαρά του κόσμουη χαρά που μας ματώνεισαν οι πιο μεγάλοι πόνοι

Πέρασε όπως περνούνεόσα δε θα ξαναρθούνε-πουλιά που χουν φτερουγίσεισύννεφα μέσα στη δύση

Κι άφησε στο πέρασμά του-πέρασμα ζωής θανάτου-στην καρδιά μου σα σφραγίδαώhellip την πεθαμένη ελπίδα

Μια ελπίδα πεθαμένηπου μας ζει και μας πεθαίνεικι όλα μας τραβάει δω κάτουως την πόρτα του θανάτου

Όνειρο γλυκό και ξένοκαι παντοτινά χαμένοσε κρατώ στο νου μου ακόμασαν τριαντάφυλλο στο στόμα

Όταν πέρασες με πήρεςκι όλες μου άνοιξες τις θύρεςμε το μαγικό κλειδί σουτου χαμένου παραδείσου

Δεμοιράκου Μαρία

33

ΡΩΜΟΣ ΦΙΛΥΡΑΣΟ Ρώμος Φιλύρας (1889-1942)

Ένας καταραμένος ποιητής της νεοελληνικής λογοτεχνίας όπως ο Καρυωτάκης και ο Λαπαθιώτης Για τον Φιλύρα η ποίηση ήταν το αντίδοτο για τον πόνο της ψυχής του το καταφύγιο στο οποίο δραπέτευε από τη ζοφερή και σκοτεινή πραγματικότητα Η ποίηση ήταν η θεραπεία της ψυχής του η φυγή στο όνειρο από την άρρωστη ατμόσφαιρα του Δρομοκαΐτειου Ψυχιατρείου όπου έζησε έγκλειστος από το 1927 έως το θάνατό του το 1942

Διάχυτη θλίψη και μελαγχολία ονειρική ατμόσφαιρα

καταφυγή στην ομορφιά και την αγνότητα της φύσης

εξιδανίκευση του έρωτα και της γυναίκας

μουσικότητα και μελωδικότητα στο στίχο

χρήση δικού του λεξιλογίου και κατασκευή λέξεων

εξομολογητικός χαμηλόφωνος τόνος του ποιητικού

υποκειμένου που ως εγώ και απευθύνεται στο εσύ είναι κάποια από τα χαρακτηριστικά της ποίησής του

Δεμοιράκου Μαρία

34

ΡΩΜΟΣ ΦΙΛΥΡΑΣΣτον Έρωτα

Έρωτα Έρωτα νιώθοντάς σενιώθω να περνά της ψυχής μου σκότοςη φωτεινή σου αχτίνακαι να γίνομαι όλοςένας παλμός

Ρέε ήρεμα ήρεμα μέσα μουκαι γίνου εσύ όλος ο εαυτός μουτόσο που να γίνω περήφανοςσαν Θεόςγιατί θα κλείνω εντός μου το μόνο Θεόγιατί θα είμαιο παλμός ο δικός σου

Δεμοιράκου Μαρία

35

ΡΩΜΟΣ ΦΙΛΥΡΑΣΈρωτας

Την πόρταν εμαντάλωσες κι ήρθες σιμά μου πάλιμούacuteσφιξες τα χέρια μου κι έγειρες το κεφάλι

να μου ειπείς τacuteανείπωτα που μόνο η νύχτα ξέρειμέσα στο τρισκόταδο της κάμαρας ω ταίρι

Κι είπαμε όλα τα κρυφά που και τα ρόδα λένεστο περβόλι τις βραδιές με λίγωμα και κλαίνε

Κι άπλωσες τα χέρια σου να μacuteαγκαλιάσεις πάλικι ήρθε το ιερό φιλί σαν τρόπαιο μες στην πάλη

(αacute δημοσ Απρ 1905)

Kiss Artist Vsevolod MaksymovychCompletion Date 1913

Δεμοιράκου Μαρία

36

Κ Π ΚΑΒΑΦΗΣ Τα κεριά Του μέλλοντος η μέρες στέκοντrsquo εμπροστά μας

σα μια σειρά κεράκια αναμένα mdashχρυσά ζεστά και ζωηρά κεράκια

Η περασμένες μέρες πίσω μένουνμια θλιβερή γραμμή κεριών σβυσμένωνmiddotτα πιο κοντά βγάζουν καπνόν ακόμηκρύα κεριά λυωμένα και κυρτά

Δεν θέλω να τα βλέπωmiddot με λυπεί η μορφή τωνκαι με λυπεί το πρώτο φως των να θυμούμαιΕμπρός κυττάζω τrsquo αναμένα μου κεριά

Δεν θέλω να γυρίσω να μη διω και φρίξωτι γρήγορα που η σκοτεινή γραμμή μακραίνειτι γρήγορα που τα σβυστά κεριά πληθαίνουν

  • Συμβολισμοσ
  • Slide 2
  • Slide 3
  • Slide 4
  • πού και πότε
  • ρομαντισμός και συμβολισμός
  • τι πιστεύουν οι συμβολιστές
  • αγαπημένες εικόνες του
  • αγαπημένα θέματα
  • η υποβλητικότητα και η μουσικότητα
  • ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΣΥΜΒΟΛΙΣΜΟΣ
  • 2 οι νεορομαντικοί ή νεοσυμβολιστές
  • γνωρίσματα συμβολισμού
  • Κωνσταντίνος Χατζόπουλος Ήρθεςσελ 449
  • λίγα στοιχεία για τον Χατζόπουλο (1868- 1920)
  • χαρακτηριστικά ποιήματος
  • Slide 17
  • Slide 18
  • θα αναζητήσω το ποίημα του Λάμπρου Πορφύρα Το θέατρο σελ 460
  • Λάμπροσ Πορφύρασ
  • Κωνσταντινοσ Χατζοπουλοσ
  • Κωνσταντινοσ χατζοπουλοσ
  • Κωνσταντινοσ χατζοπουλοσ (2)
  • 2 οι νεορομαντικοί ή νεοσυμβολιστές (2)
  • Νεοσυμβολισμός β ομάδα ποιητών
  • Slide 26
  • Ναπολεων λαπαθιωτησ
  • Ναπολεων λαπαθιωτησ (2)
  • Ναπολεων λαπαθιωτησ (3)
  • Μητσοσ παπανικολαου
  • Μητσοσ παπανικολαου ndash ναπολεων λαπαθιωτησ
  • Μητσοσ παπανικολαου μεσα στη βουη του δρομου
  • Ρωμοσ φιλυρασ
  • Ρωμοσ φιλυρασ (2)
  • Ρωμοσ φιλυρασ (3)
  • Κ π καβαφησ
Page 24: Ο Συμβολισμός

Δεμοιράκου Μαρία

24

2 οι νεορομαντικοί ή νεοσυμβολιστές

Οι ποιητές που ακμάζουν την εποχή του μεσοπολέμου9 192030 όπως οι

Ρώμος Φιλύρας Ναπολέων Λαπαθιώτης Κώστας Καρυωτάκης Μαρία Πολυδούρη Μήτσος Παπανικολάου κά

Δεμοιράκου Μαρία

25

Νεοσυμβολισμός β ομάδα ποιητών Επιστροφή στο παρελθόν Απαισιοδοξία Κοσμοπολιτισμός Τάση φυγής Εκφραστική τόλμη από

άποψη μορφής Σπάζουν τα μέτρα και

τους ρυθμούς εισάγοντας πεζολογικά στοιχεία

Χαλαρώνουν την νοηματική συνοχή του στίχου

Εικόνες σκόρπιες φευγαλέες

Ατμόσφαιρα διάλυσης απόγνωσης

Γενικότερο αίσθημα κόπωσης από τη ζωή

Δεμοιράκου Μαρία

26

Τα παιδάκια που παίζουν στ ανοιξιάτικο δείλιndashμια ιαχή μακρυσμένηndashτ αεράκι που λόγια με των ρόδων τα χείληψιθυρίζει και μένει

τ ανοιχτά παραθύρια που ανασαίνουν την ώραη αδειανή κάμαρά μουένα τρένο που θα ρχεται από μια άγνωστη χώρατα χαμένα όνειρά μου

οι καμπάνες που σβήνουν και το βράδυ που πέφτειολοένα στην πόληστων ανθρώπων την όψη στ ουρανού τον καθρέφτηστη ζωή μου τώρα όληhellip

ΚΓ Καρυωτάκης Ποιήματα και πεζά Ερμής

Δεμοιράκου Μαρία

27

ΝΑΠΟΛΕΩΝ ΛΑΠΑΘΙΩΤΗΣ Μυστικό

Εἶναι ψυχὲς πλασμένες ἀπὸ μάρμαροκι ἄλλες ἀπὸ χαμόγελο εἴτε πόνοΕἶναι καὶ μιὰ πλασμένη ἀπὸ τριαντάφυλλαὅμως ἐκείνη δὲ τὴ φανερώνω

Πόσο ἡ καρδιά μου θά ῾τρεμε ἂν τὴν ἔλεγαΒάνω μία κλειδαριὰ γερὴ στὸ στόμαΤόσοι σοφοὶ ποὺ βρίσκονται τριγύρω μουκαὶ δὲ τὴ μάντεψε κανεὶς ἀκόμα

Εἶναι ψυχὲς πλασμένες ἀπὸ κρύσταλλοκι ἄλλες ψυχὲς μὲ κλάματα ἔχουν γίνειΕἶναι καὶ μιὰ πλασμένη ἀπὸ ροδόσταμομὰ δὲ θὰ σᾶς τὴ ῾πῶ ποτέ μου ῾κείνη

Ὅρκο ἔβαλα νὰ μὴ τὴ ῾πῶ ὡς τὸ τάφο μουμὰ πάλι ποιὸς ξέρει καμμιὰν ὥραΚάτι μοῦ καίει τὰ χείλη μου Καλύτερανὰ κλείσω τὸ τραγούδι μ᾿ ἀπὸ τώρα

Δεμοιράκου Μαρία

28

ΝΑΠΟΛΕΩΝ ΛΑΠΑΘΙΩΤΗΣ Ἐπεισόδιο Μάτι δειλὸ ποὺ σὲ κοιτάζει

βαθιά βουβὰ καὶ σκοτεινὰκι ἔτσι πιστά σὰ νὰ σοῦ τάζειΘὰ σ᾿ ἀγαπῶ παντοτινά

Ψηλό λιγνό τρελὸ γιὰ χάδιδουλεύει σ᾿ ἕνα μαγαζίΤὸ πῆρα ἕνα Σαββάτο βράδυκαὶ κοιμηθήκαμε μαζί

Η οικία Λαπαθιώτη

Δεμοιράκου Μαρία

29

ΝΑΠΟΛΕΩΝ ΛΑΠΑΘΙΩΤΗΣΣτὸ νυχτερινὸ κέντρο

Τώρα ποὺ παίζει τὸ βιολὶ κι ἔχουμε πιεῖ τόσο πολύποὺ μ᾿ ἕναν ἔρωτα τρελὸ σὰ νά ῾μαστε δεμένοισ᾿ ἕνα συντρόφεμα ζεστό βᾶνε ξανὰ νὰ ζαλιστῶμέσ᾿ στ᾿ ὄνειρό σου νὰ κλειστῶ Τὸ μόνο ποὺ μοῦ μένει

Γιατὶ ἂν λείψει τὸ κρασὶ κι φύγεις ἄξαφνα κι ἐσὺκαὶ βουβαθεῖ καὶ τὸ βιολὶ μὲ τὸ γλυκὸ βραχνᾶ τουμεσ᾿ στῆς καρδιᾶς μου τὸ κενό μεγάλο σὰ τὸν οὐρανόθ᾿ ἀκούσω πάλι τὸ βραχνὸ τραγούδι τοῦ θανάτου

Δεμοιράκου Μαρία

30

ΜΗΤΣΟΣ ΠΑΠΑΝΙΚΟΛΑΟΥ

ΧΑΜΕΝΗ ΑΓΑΠΗ Αν άλλοτε μrsquo αγάπησες κι αν πια Δε μrsquo αγαπάς

Με΄ς στην καρδιά μου η αγάπη σου πάντοτε η ίδια μένειΜrsquo αρκεί στη θλίψη νrsquo αγαπάς της βαρυχειμωνιάςΜιrsquo άνοιξη περασμένη

Και τώρα μάταια αν ποθώ τα θεία σου φιλιάΤην αγκαλιά σου αν έχασα και αν νοσταλγός σου μένωΣrsquo αυτό τον κόσμο πάντοτε ndashπικρή παρηγοριά-Μας μένει το χαμένο

Δεμοιράκου Μαρία

31

ΜΗΤΣΟΣ ΠΑΠΑΝΙΚΟΛΑΟΥ ndash ΝΑΠΟΛΕΩΝ ΛΑΠΑΘΙΩΤΗΣ

Δεμοιράκου Μαρία

32

ΜΗΤΣΟΣ ΠΑΠΑΝΙΚΟΛΑΟΥ ΜΕΣΑ ΣΤΗ ΒΟΥΗ ΤΟΥ ΔΡΟΜΟΥ

Μέσα στην βουή του δρόμουήταν να βρω το όνειρο μουνα το βρω και να το χάσωκι ούτε πια που θα το φτάσω

Μια στιγμή πέρασε μπρος μουκι ήταν η χαρά του κόσμουη χαρά που μας ματώνεισαν οι πιο μεγάλοι πόνοι

Πέρασε όπως περνούνεόσα δε θα ξαναρθούνε-πουλιά που χουν φτερουγίσεισύννεφα μέσα στη δύση

Κι άφησε στο πέρασμά του-πέρασμα ζωής θανάτου-στην καρδιά μου σα σφραγίδαώhellip την πεθαμένη ελπίδα

Μια ελπίδα πεθαμένηπου μας ζει και μας πεθαίνεικι όλα μας τραβάει δω κάτουως την πόρτα του θανάτου

Όνειρο γλυκό και ξένοκαι παντοτινά χαμένοσε κρατώ στο νου μου ακόμασαν τριαντάφυλλο στο στόμα

Όταν πέρασες με πήρεςκι όλες μου άνοιξες τις θύρεςμε το μαγικό κλειδί σουτου χαμένου παραδείσου

Δεμοιράκου Μαρία

33

ΡΩΜΟΣ ΦΙΛΥΡΑΣΟ Ρώμος Φιλύρας (1889-1942)

Ένας καταραμένος ποιητής της νεοελληνικής λογοτεχνίας όπως ο Καρυωτάκης και ο Λαπαθιώτης Για τον Φιλύρα η ποίηση ήταν το αντίδοτο για τον πόνο της ψυχής του το καταφύγιο στο οποίο δραπέτευε από τη ζοφερή και σκοτεινή πραγματικότητα Η ποίηση ήταν η θεραπεία της ψυχής του η φυγή στο όνειρο από την άρρωστη ατμόσφαιρα του Δρομοκαΐτειου Ψυχιατρείου όπου έζησε έγκλειστος από το 1927 έως το θάνατό του το 1942

Διάχυτη θλίψη και μελαγχολία ονειρική ατμόσφαιρα

καταφυγή στην ομορφιά και την αγνότητα της φύσης

εξιδανίκευση του έρωτα και της γυναίκας

μουσικότητα και μελωδικότητα στο στίχο

χρήση δικού του λεξιλογίου και κατασκευή λέξεων

εξομολογητικός χαμηλόφωνος τόνος του ποιητικού

υποκειμένου που ως εγώ και απευθύνεται στο εσύ είναι κάποια από τα χαρακτηριστικά της ποίησής του

Δεμοιράκου Μαρία

34

ΡΩΜΟΣ ΦΙΛΥΡΑΣΣτον Έρωτα

Έρωτα Έρωτα νιώθοντάς σενιώθω να περνά της ψυχής μου σκότοςη φωτεινή σου αχτίνακαι να γίνομαι όλοςένας παλμός

Ρέε ήρεμα ήρεμα μέσα μουκαι γίνου εσύ όλος ο εαυτός μουτόσο που να γίνω περήφανοςσαν Θεόςγιατί θα κλείνω εντός μου το μόνο Θεόγιατί θα είμαιο παλμός ο δικός σου

Δεμοιράκου Μαρία

35

ΡΩΜΟΣ ΦΙΛΥΡΑΣΈρωτας

Την πόρταν εμαντάλωσες κι ήρθες σιμά μου πάλιμούacuteσφιξες τα χέρια μου κι έγειρες το κεφάλι

να μου ειπείς τacuteανείπωτα που μόνο η νύχτα ξέρειμέσα στο τρισκόταδο της κάμαρας ω ταίρι

Κι είπαμε όλα τα κρυφά που και τα ρόδα λένεστο περβόλι τις βραδιές με λίγωμα και κλαίνε

Κι άπλωσες τα χέρια σου να μacuteαγκαλιάσεις πάλικι ήρθε το ιερό φιλί σαν τρόπαιο μες στην πάλη

(αacute δημοσ Απρ 1905)

Kiss Artist Vsevolod MaksymovychCompletion Date 1913

Δεμοιράκου Μαρία

36

Κ Π ΚΑΒΑΦΗΣ Τα κεριά Του μέλλοντος η μέρες στέκοντrsquo εμπροστά μας

σα μια σειρά κεράκια αναμένα mdashχρυσά ζεστά και ζωηρά κεράκια

Η περασμένες μέρες πίσω μένουνμια θλιβερή γραμμή κεριών σβυσμένωνmiddotτα πιο κοντά βγάζουν καπνόν ακόμηκρύα κεριά λυωμένα και κυρτά

Δεν θέλω να τα βλέπωmiddot με λυπεί η μορφή τωνκαι με λυπεί το πρώτο φως των να θυμούμαιΕμπρός κυττάζω τrsquo αναμένα μου κεριά

Δεν θέλω να γυρίσω να μη διω και φρίξωτι γρήγορα που η σκοτεινή γραμμή μακραίνειτι γρήγορα που τα σβυστά κεριά πληθαίνουν

  • Συμβολισμοσ
  • Slide 2
  • Slide 3
  • Slide 4
  • πού και πότε
  • ρομαντισμός και συμβολισμός
  • τι πιστεύουν οι συμβολιστές
  • αγαπημένες εικόνες του
  • αγαπημένα θέματα
  • η υποβλητικότητα και η μουσικότητα
  • ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΣΥΜΒΟΛΙΣΜΟΣ
  • 2 οι νεορομαντικοί ή νεοσυμβολιστές
  • γνωρίσματα συμβολισμού
  • Κωνσταντίνος Χατζόπουλος Ήρθεςσελ 449
  • λίγα στοιχεία για τον Χατζόπουλο (1868- 1920)
  • χαρακτηριστικά ποιήματος
  • Slide 17
  • Slide 18
  • θα αναζητήσω το ποίημα του Λάμπρου Πορφύρα Το θέατρο σελ 460
  • Λάμπροσ Πορφύρασ
  • Κωνσταντινοσ Χατζοπουλοσ
  • Κωνσταντινοσ χατζοπουλοσ
  • Κωνσταντινοσ χατζοπουλοσ (2)
  • 2 οι νεορομαντικοί ή νεοσυμβολιστές (2)
  • Νεοσυμβολισμός β ομάδα ποιητών
  • Slide 26
  • Ναπολεων λαπαθιωτησ
  • Ναπολεων λαπαθιωτησ (2)
  • Ναπολεων λαπαθιωτησ (3)
  • Μητσοσ παπανικολαου
  • Μητσοσ παπανικολαου ndash ναπολεων λαπαθιωτησ
  • Μητσοσ παπανικολαου μεσα στη βουη του δρομου
  • Ρωμοσ φιλυρασ
  • Ρωμοσ φιλυρασ (2)
  • Ρωμοσ φιλυρασ (3)
  • Κ π καβαφησ
Page 25: Ο Συμβολισμός

Δεμοιράκου Μαρία

25

Νεοσυμβολισμός β ομάδα ποιητών Επιστροφή στο παρελθόν Απαισιοδοξία Κοσμοπολιτισμός Τάση φυγής Εκφραστική τόλμη από

άποψη μορφής Σπάζουν τα μέτρα και

τους ρυθμούς εισάγοντας πεζολογικά στοιχεία

Χαλαρώνουν την νοηματική συνοχή του στίχου

Εικόνες σκόρπιες φευγαλέες

Ατμόσφαιρα διάλυσης απόγνωσης

Γενικότερο αίσθημα κόπωσης από τη ζωή

Δεμοιράκου Μαρία

26

Τα παιδάκια που παίζουν στ ανοιξιάτικο δείλιndashμια ιαχή μακρυσμένηndashτ αεράκι που λόγια με των ρόδων τα χείληψιθυρίζει και μένει

τ ανοιχτά παραθύρια που ανασαίνουν την ώραη αδειανή κάμαρά μουένα τρένο που θα ρχεται από μια άγνωστη χώρατα χαμένα όνειρά μου

οι καμπάνες που σβήνουν και το βράδυ που πέφτειολοένα στην πόληστων ανθρώπων την όψη στ ουρανού τον καθρέφτηστη ζωή μου τώρα όληhellip

ΚΓ Καρυωτάκης Ποιήματα και πεζά Ερμής

Δεμοιράκου Μαρία

27

ΝΑΠΟΛΕΩΝ ΛΑΠΑΘΙΩΤΗΣ Μυστικό

Εἶναι ψυχὲς πλασμένες ἀπὸ μάρμαροκι ἄλλες ἀπὸ χαμόγελο εἴτε πόνοΕἶναι καὶ μιὰ πλασμένη ἀπὸ τριαντάφυλλαὅμως ἐκείνη δὲ τὴ φανερώνω

Πόσο ἡ καρδιά μου θά ῾τρεμε ἂν τὴν ἔλεγαΒάνω μία κλειδαριὰ γερὴ στὸ στόμαΤόσοι σοφοὶ ποὺ βρίσκονται τριγύρω μουκαὶ δὲ τὴ μάντεψε κανεὶς ἀκόμα

Εἶναι ψυχὲς πλασμένες ἀπὸ κρύσταλλοκι ἄλλες ψυχὲς μὲ κλάματα ἔχουν γίνειΕἶναι καὶ μιὰ πλασμένη ἀπὸ ροδόσταμομὰ δὲ θὰ σᾶς τὴ ῾πῶ ποτέ μου ῾κείνη

Ὅρκο ἔβαλα νὰ μὴ τὴ ῾πῶ ὡς τὸ τάφο μουμὰ πάλι ποιὸς ξέρει καμμιὰν ὥραΚάτι μοῦ καίει τὰ χείλη μου Καλύτερανὰ κλείσω τὸ τραγούδι μ᾿ ἀπὸ τώρα

Δεμοιράκου Μαρία

28

ΝΑΠΟΛΕΩΝ ΛΑΠΑΘΙΩΤΗΣ Ἐπεισόδιο Μάτι δειλὸ ποὺ σὲ κοιτάζει

βαθιά βουβὰ καὶ σκοτεινὰκι ἔτσι πιστά σὰ νὰ σοῦ τάζειΘὰ σ᾿ ἀγαπῶ παντοτινά

Ψηλό λιγνό τρελὸ γιὰ χάδιδουλεύει σ᾿ ἕνα μαγαζίΤὸ πῆρα ἕνα Σαββάτο βράδυκαὶ κοιμηθήκαμε μαζί

Η οικία Λαπαθιώτη

Δεμοιράκου Μαρία

29

ΝΑΠΟΛΕΩΝ ΛΑΠΑΘΙΩΤΗΣΣτὸ νυχτερινὸ κέντρο

Τώρα ποὺ παίζει τὸ βιολὶ κι ἔχουμε πιεῖ τόσο πολύποὺ μ᾿ ἕναν ἔρωτα τρελὸ σὰ νά ῾μαστε δεμένοισ᾿ ἕνα συντρόφεμα ζεστό βᾶνε ξανὰ νὰ ζαλιστῶμέσ᾿ στ᾿ ὄνειρό σου νὰ κλειστῶ Τὸ μόνο ποὺ μοῦ μένει

Γιατὶ ἂν λείψει τὸ κρασὶ κι φύγεις ἄξαφνα κι ἐσὺκαὶ βουβαθεῖ καὶ τὸ βιολὶ μὲ τὸ γλυκὸ βραχνᾶ τουμεσ᾿ στῆς καρδιᾶς μου τὸ κενό μεγάλο σὰ τὸν οὐρανόθ᾿ ἀκούσω πάλι τὸ βραχνὸ τραγούδι τοῦ θανάτου

Δεμοιράκου Μαρία

30

ΜΗΤΣΟΣ ΠΑΠΑΝΙΚΟΛΑΟΥ

ΧΑΜΕΝΗ ΑΓΑΠΗ Αν άλλοτε μrsquo αγάπησες κι αν πια Δε μrsquo αγαπάς

Με΄ς στην καρδιά μου η αγάπη σου πάντοτε η ίδια μένειΜrsquo αρκεί στη θλίψη νrsquo αγαπάς της βαρυχειμωνιάςΜιrsquo άνοιξη περασμένη

Και τώρα μάταια αν ποθώ τα θεία σου φιλιάΤην αγκαλιά σου αν έχασα και αν νοσταλγός σου μένωΣrsquo αυτό τον κόσμο πάντοτε ndashπικρή παρηγοριά-Μας μένει το χαμένο

Δεμοιράκου Μαρία

31

ΜΗΤΣΟΣ ΠΑΠΑΝΙΚΟΛΑΟΥ ndash ΝΑΠΟΛΕΩΝ ΛΑΠΑΘΙΩΤΗΣ

Δεμοιράκου Μαρία

32

ΜΗΤΣΟΣ ΠΑΠΑΝΙΚΟΛΑΟΥ ΜΕΣΑ ΣΤΗ ΒΟΥΗ ΤΟΥ ΔΡΟΜΟΥ

Μέσα στην βουή του δρόμουήταν να βρω το όνειρο μουνα το βρω και να το χάσωκι ούτε πια που θα το φτάσω

Μια στιγμή πέρασε μπρος μουκι ήταν η χαρά του κόσμουη χαρά που μας ματώνεισαν οι πιο μεγάλοι πόνοι

Πέρασε όπως περνούνεόσα δε θα ξαναρθούνε-πουλιά που χουν φτερουγίσεισύννεφα μέσα στη δύση

Κι άφησε στο πέρασμά του-πέρασμα ζωής θανάτου-στην καρδιά μου σα σφραγίδαώhellip την πεθαμένη ελπίδα

Μια ελπίδα πεθαμένηπου μας ζει και μας πεθαίνεικι όλα μας τραβάει δω κάτουως την πόρτα του θανάτου

Όνειρο γλυκό και ξένοκαι παντοτινά χαμένοσε κρατώ στο νου μου ακόμασαν τριαντάφυλλο στο στόμα

Όταν πέρασες με πήρεςκι όλες μου άνοιξες τις θύρεςμε το μαγικό κλειδί σουτου χαμένου παραδείσου

Δεμοιράκου Μαρία

33

ΡΩΜΟΣ ΦΙΛΥΡΑΣΟ Ρώμος Φιλύρας (1889-1942)

Ένας καταραμένος ποιητής της νεοελληνικής λογοτεχνίας όπως ο Καρυωτάκης και ο Λαπαθιώτης Για τον Φιλύρα η ποίηση ήταν το αντίδοτο για τον πόνο της ψυχής του το καταφύγιο στο οποίο δραπέτευε από τη ζοφερή και σκοτεινή πραγματικότητα Η ποίηση ήταν η θεραπεία της ψυχής του η φυγή στο όνειρο από την άρρωστη ατμόσφαιρα του Δρομοκαΐτειου Ψυχιατρείου όπου έζησε έγκλειστος από το 1927 έως το θάνατό του το 1942

Διάχυτη θλίψη και μελαγχολία ονειρική ατμόσφαιρα

καταφυγή στην ομορφιά και την αγνότητα της φύσης

εξιδανίκευση του έρωτα και της γυναίκας

μουσικότητα και μελωδικότητα στο στίχο

χρήση δικού του λεξιλογίου και κατασκευή λέξεων

εξομολογητικός χαμηλόφωνος τόνος του ποιητικού

υποκειμένου που ως εγώ και απευθύνεται στο εσύ είναι κάποια από τα χαρακτηριστικά της ποίησής του

Δεμοιράκου Μαρία

34

ΡΩΜΟΣ ΦΙΛΥΡΑΣΣτον Έρωτα

Έρωτα Έρωτα νιώθοντάς σενιώθω να περνά της ψυχής μου σκότοςη φωτεινή σου αχτίνακαι να γίνομαι όλοςένας παλμός

Ρέε ήρεμα ήρεμα μέσα μουκαι γίνου εσύ όλος ο εαυτός μουτόσο που να γίνω περήφανοςσαν Θεόςγιατί θα κλείνω εντός μου το μόνο Θεόγιατί θα είμαιο παλμός ο δικός σου

Δεμοιράκου Μαρία

35

ΡΩΜΟΣ ΦΙΛΥΡΑΣΈρωτας

Την πόρταν εμαντάλωσες κι ήρθες σιμά μου πάλιμούacuteσφιξες τα χέρια μου κι έγειρες το κεφάλι

να μου ειπείς τacuteανείπωτα που μόνο η νύχτα ξέρειμέσα στο τρισκόταδο της κάμαρας ω ταίρι

Κι είπαμε όλα τα κρυφά που και τα ρόδα λένεστο περβόλι τις βραδιές με λίγωμα και κλαίνε

Κι άπλωσες τα χέρια σου να μacuteαγκαλιάσεις πάλικι ήρθε το ιερό φιλί σαν τρόπαιο μες στην πάλη

(αacute δημοσ Απρ 1905)

Kiss Artist Vsevolod MaksymovychCompletion Date 1913

Δεμοιράκου Μαρία

36

Κ Π ΚΑΒΑΦΗΣ Τα κεριά Του μέλλοντος η μέρες στέκοντrsquo εμπροστά μας

σα μια σειρά κεράκια αναμένα mdashχρυσά ζεστά και ζωηρά κεράκια

Η περασμένες μέρες πίσω μένουνμια θλιβερή γραμμή κεριών σβυσμένωνmiddotτα πιο κοντά βγάζουν καπνόν ακόμηκρύα κεριά λυωμένα και κυρτά

Δεν θέλω να τα βλέπωmiddot με λυπεί η μορφή τωνκαι με λυπεί το πρώτο φως των να θυμούμαιΕμπρός κυττάζω τrsquo αναμένα μου κεριά

Δεν θέλω να γυρίσω να μη διω και φρίξωτι γρήγορα που η σκοτεινή γραμμή μακραίνειτι γρήγορα που τα σβυστά κεριά πληθαίνουν

  • Συμβολισμοσ
  • Slide 2
  • Slide 3
  • Slide 4
  • πού και πότε
  • ρομαντισμός και συμβολισμός
  • τι πιστεύουν οι συμβολιστές
  • αγαπημένες εικόνες του
  • αγαπημένα θέματα
  • η υποβλητικότητα και η μουσικότητα
  • ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΣΥΜΒΟΛΙΣΜΟΣ
  • 2 οι νεορομαντικοί ή νεοσυμβολιστές
  • γνωρίσματα συμβολισμού
  • Κωνσταντίνος Χατζόπουλος Ήρθεςσελ 449
  • λίγα στοιχεία για τον Χατζόπουλο (1868- 1920)
  • χαρακτηριστικά ποιήματος
  • Slide 17
  • Slide 18
  • θα αναζητήσω το ποίημα του Λάμπρου Πορφύρα Το θέατρο σελ 460
  • Λάμπροσ Πορφύρασ
  • Κωνσταντινοσ Χατζοπουλοσ
  • Κωνσταντινοσ χατζοπουλοσ
  • Κωνσταντινοσ χατζοπουλοσ (2)
  • 2 οι νεορομαντικοί ή νεοσυμβολιστές (2)
  • Νεοσυμβολισμός β ομάδα ποιητών
  • Slide 26
  • Ναπολεων λαπαθιωτησ
  • Ναπολεων λαπαθιωτησ (2)
  • Ναπολεων λαπαθιωτησ (3)
  • Μητσοσ παπανικολαου
  • Μητσοσ παπανικολαου ndash ναπολεων λαπαθιωτησ
  • Μητσοσ παπανικολαου μεσα στη βουη του δρομου
  • Ρωμοσ φιλυρασ
  • Ρωμοσ φιλυρασ (2)
  • Ρωμοσ φιλυρασ (3)
  • Κ π καβαφησ
Page 26: Ο Συμβολισμός

Δεμοιράκου Μαρία

26

Τα παιδάκια που παίζουν στ ανοιξιάτικο δείλιndashμια ιαχή μακρυσμένηndashτ αεράκι που λόγια με των ρόδων τα χείληψιθυρίζει και μένει

τ ανοιχτά παραθύρια που ανασαίνουν την ώραη αδειανή κάμαρά μουένα τρένο που θα ρχεται από μια άγνωστη χώρατα χαμένα όνειρά μου

οι καμπάνες που σβήνουν και το βράδυ που πέφτειολοένα στην πόληστων ανθρώπων την όψη στ ουρανού τον καθρέφτηστη ζωή μου τώρα όληhellip

ΚΓ Καρυωτάκης Ποιήματα και πεζά Ερμής

Δεμοιράκου Μαρία

27

ΝΑΠΟΛΕΩΝ ΛΑΠΑΘΙΩΤΗΣ Μυστικό

Εἶναι ψυχὲς πλασμένες ἀπὸ μάρμαροκι ἄλλες ἀπὸ χαμόγελο εἴτε πόνοΕἶναι καὶ μιὰ πλασμένη ἀπὸ τριαντάφυλλαὅμως ἐκείνη δὲ τὴ φανερώνω

Πόσο ἡ καρδιά μου θά ῾τρεμε ἂν τὴν ἔλεγαΒάνω μία κλειδαριὰ γερὴ στὸ στόμαΤόσοι σοφοὶ ποὺ βρίσκονται τριγύρω μουκαὶ δὲ τὴ μάντεψε κανεὶς ἀκόμα

Εἶναι ψυχὲς πλασμένες ἀπὸ κρύσταλλοκι ἄλλες ψυχὲς μὲ κλάματα ἔχουν γίνειΕἶναι καὶ μιὰ πλασμένη ἀπὸ ροδόσταμομὰ δὲ θὰ σᾶς τὴ ῾πῶ ποτέ μου ῾κείνη

Ὅρκο ἔβαλα νὰ μὴ τὴ ῾πῶ ὡς τὸ τάφο μουμὰ πάλι ποιὸς ξέρει καμμιὰν ὥραΚάτι μοῦ καίει τὰ χείλη μου Καλύτερανὰ κλείσω τὸ τραγούδι μ᾿ ἀπὸ τώρα

Δεμοιράκου Μαρία

28

ΝΑΠΟΛΕΩΝ ΛΑΠΑΘΙΩΤΗΣ Ἐπεισόδιο Μάτι δειλὸ ποὺ σὲ κοιτάζει

βαθιά βουβὰ καὶ σκοτεινὰκι ἔτσι πιστά σὰ νὰ σοῦ τάζειΘὰ σ᾿ ἀγαπῶ παντοτινά

Ψηλό λιγνό τρελὸ γιὰ χάδιδουλεύει σ᾿ ἕνα μαγαζίΤὸ πῆρα ἕνα Σαββάτο βράδυκαὶ κοιμηθήκαμε μαζί

Η οικία Λαπαθιώτη

Δεμοιράκου Μαρία

29

ΝΑΠΟΛΕΩΝ ΛΑΠΑΘΙΩΤΗΣΣτὸ νυχτερινὸ κέντρο

Τώρα ποὺ παίζει τὸ βιολὶ κι ἔχουμε πιεῖ τόσο πολύποὺ μ᾿ ἕναν ἔρωτα τρελὸ σὰ νά ῾μαστε δεμένοισ᾿ ἕνα συντρόφεμα ζεστό βᾶνε ξανὰ νὰ ζαλιστῶμέσ᾿ στ᾿ ὄνειρό σου νὰ κλειστῶ Τὸ μόνο ποὺ μοῦ μένει

Γιατὶ ἂν λείψει τὸ κρασὶ κι φύγεις ἄξαφνα κι ἐσὺκαὶ βουβαθεῖ καὶ τὸ βιολὶ μὲ τὸ γλυκὸ βραχνᾶ τουμεσ᾿ στῆς καρδιᾶς μου τὸ κενό μεγάλο σὰ τὸν οὐρανόθ᾿ ἀκούσω πάλι τὸ βραχνὸ τραγούδι τοῦ θανάτου

Δεμοιράκου Μαρία

30

ΜΗΤΣΟΣ ΠΑΠΑΝΙΚΟΛΑΟΥ

ΧΑΜΕΝΗ ΑΓΑΠΗ Αν άλλοτε μrsquo αγάπησες κι αν πια Δε μrsquo αγαπάς

Με΄ς στην καρδιά μου η αγάπη σου πάντοτε η ίδια μένειΜrsquo αρκεί στη θλίψη νrsquo αγαπάς της βαρυχειμωνιάςΜιrsquo άνοιξη περασμένη

Και τώρα μάταια αν ποθώ τα θεία σου φιλιάΤην αγκαλιά σου αν έχασα και αν νοσταλγός σου μένωΣrsquo αυτό τον κόσμο πάντοτε ndashπικρή παρηγοριά-Μας μένει το χαμένο

Δεμοιράκου Μαρία

31

ΜΗΤΣΟΣ ΠΑΠΑΝΙΚΟΛΑΟΥ ndash ΝΑΠΟΛΕΩΝ ΛΑΠΑΘΙΩΤΗΣ

Δεμοιράκου Μαρία

32

ΜΗΤΣΟΣ ΠΑΠΑΝΙΚΟΛΑΟΥ ΜΕΣΑ ΣΤΗ ΒΟΥΗ ΤΟΥ ΔΡΟΜΟΥ

Μέσα στην βουή του δρόμουήταν να βρω το όνειρο μουνα το βρω και να το χάσωκι ούτε πια που θα το φτάσω

Μια στιγμή πέρασε μπρος μουκι ήταν η χαρά του κόσμουη χαρά που μας ματώνεισαν οι πιο μεγάλοι πόνοι

Πέρασε όπως περνούνεόσα δε θα ξαναρθούνε-πουλιά που χουν φτερουγίσεισύννεφα μέσα στη δύση

Κι άφησε στο πέρασμά του-πέρασμα ζωής θανάτου-στην καρδιά μου σα σφραγίδαώhellip την πεθαμένη ελπίδα

Μια ελπίδα πεθαμένηπου μας ζει και μας πεθαίνεικι όλα μας τραβάει δω κάτουως την πόρτα του θανάτου

Όνειρο γλυκό και ξένοκαι παντοτινά χαμένοσε κρατώ στο νου μου ακόμασαν τριαντάφυλλο στο στόμα

Όταν πέρασες με πήρεςκι όλες μου άνοιξες τις θύρεςμε το μαγικό κλειδί σουτου χαμένου παραδείσου

Δεμοιράκου Μαρία

33

ΡΩΜΟΣ ΦΙΛΥΡΑΣΟ Ρώμος Φιλύρας (1889-1942)

Ένας καταραμένος ποιητής της νεοελληνικής λογοτεχνίας όπως ο Καρυωτάκης και ο Λαπαθιώτης Για τον Φιλύρα η ποίηση ήταν το αντίδοτο για τον πόνο της ψυχής του το καταφύγιο στο οποίο δραπέτευε από τη ζοφερή και σκοτεινή πραγματικότητα Η ποίηση ήταν η θεραπεία της ψυχής του η φυγή στο όνειρο από την άρρωστη ατμόσφαιρα του Δρομοκαΐτειου Ψυχιατρείου όπου έζησε έγκλειστος από το 1927 έως το θάνατό του το 1942

Διάχυτη θλίψη και μελαγχολία ονειρική ατμόσφαιρα

καταφυγή στην ομορφιά και την αγνότητα της φύσης

εξιδανίκευση του έρωτα και της γυναίκας

μουσικότητα και μελωδικότητα στο στίχο

χρήση δικού του λεξιλογίου και κατασκευή λέξεων

εξομολογητικός χαμηλόφωνος τόνος του ποιητικού

υποκειμένου που ως εγώ και απευθύνεται στο εσύ είναι κάποια από τα χαρακτηριστικά της ποίησής του

Δεμοιράκου Μαρία

34

ΡΩΜΟΣ ΦΙΛΥΡΑΣΣτον Έρωτα

Έρωτα Έρωτα νιώθοντάς σενιώθω να περνά της ψυχής μου σκότοςη φωτεινή σου αχτίνακαι να γίνομαι όλοςένας παλμός

Ρέε ήρεμα ήρεμα μέσα μουκαι γίνου εσύ όλος ο εαυτός μουτόσο που να γίνω περήφανοςσαν Θεόςγιατί θα κλείνω εντός μου το μόνο Θεόγιατί θα είμαιο παλμός ο δικός σου

Δεμοιράκου Μαρία

35

ΡΩΜΟΣ ΦΙΛΥΡΑΣΈρωτας

Την πόρταν εμαντάλωσες κι ήρθες σιμά μου πάλιμούacuteσφιξες τα χέρια μου κι έγειρες το κεφάλι

να μου ειπείς τacuteανείπωτα που μόνο η νύχτα ξέρειμέσα στο τρισκόταδο της κάμαρας ω ταίρι

Κι είπαμε όλα τα κρυφά που και τα ρόδα λένεστο περβόλι τις βραδιές με λίγωμα και κλαίνε

Κι άπλωσες τα χέρια σου να μacuteαγκαλιάσεις πάλικι ήρθε το ιερό φιλί σαν τρόπαιο μες στην πάλη

(αacute δημοσ Απρ 1905)

Kiss Artist Vsevolod MaksymovychCompletion Date 1913

Δεμοιράκου Μαρία

36

Κ Π ΚΑΒΑΦΗΣ Τα κεριά Του μέλλοντος η μέρες στέκοντrsquo εμπροστά μας

σα μια σειρά κεράκια αναμένα mdashχρυσά ζεστά και ζωηρά κεράκια

Η περασμένες μέρες πίσω μένουνμια θλιβερή γραμμή κεριών σβυσμένωνmiddotτα πιο κοντά βγάζουν καπνόν ακόμηκρύα κεριά λυωμένα και κυρτά

Δεν θέλω να τα βλέπωmiddot με λυπεί η μορφή τωνκαι με λυπεί το πρώτο φως των να θυμούμαιΕμπρός κυττάζω τrsquo αναμένα μου κεριά

Δεν θέλω να γυρίσω να μη διω και φρίξωτι γρήγορα που η σκοτεινή γραμμή μακραίνειτι γρήγορα που τα σβυστά κεριά πληθαίνουν

  • Συμβολισμοσ
  • Slide 2
  • Slide 3
  • Slide 4
  • πού και πότε
  • ρομαντισμός και συμβολισμός
  • τι πιστεύουν οι συμβολιστές
  • αγαπημένες εικόνες του
  • αγαπημένα θέματα
  • η υποβλητικότητα και η μουσικότητα
  • ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΣΥΜΒΟΛΙΣΜΟΣ
  • 2 οι νεορομαντικοί ή νεοσυμβολιστές
  • γνωρίσματα συμβολισμού
  • Κωνσταντίνος Χατζόπουλος Ήρθεςσελ 449
  • λίγα στοιχεία για τον Χατζόπουλο (1868- 1920)
  • χαρακτηριστικά ποιήματος
  • Slide 17
  • Slide 18
  • θα αναζητήσω το ποίημα του Λάμπρου Πορφύρα Το θέατρο σελ 460
  • Λάμπροσ Πορφύρασ
  • Κωνσταντινοσ Χατζοπουλοσ
  • Κωνσταντινοσ χατζοπουλοσ
  • Κωνσταντινοσ χατζοπουλοσ (2)
  • 2 οι νεορομαντικοί ή νεοσυμβολιστές (2)
  • Νεοσυμβολισμός β ομάδα ποιητών
  • Slide 26
  • Ναπολεων λαπαθιωτησ
  • Ναπολεων λαπαθιωτησ (2)
  • Ναπολεων λαπαθιωτησ (3)
  • Μητσοσ παπανικολαου
  • Μητσοσ παπανικολαου ndash ναπολεων λαπαθιωτησ
  • Μητσοσ παπανικολαου μεσα στη βουη του δρομου
  • Ρωμοσ φιλυρασ
  • Ρωμοσ φιλυρασ (2)
  • Ρωμοσ φιλυρασ (3)
  • Κ π καβαφησ
Page 27: Ο Συμβολισμός

Δεμοιράκου Μαρία

27

ΝΑΠΟΛΕΩΝ ΛΑΠΑΘΙΩΤΗΣ Μυστικό

Εἶναι ψυχὲς πλασμένες ἀπὸ μάρμαροκι ἄλλες ἀπὸ χαμόγελο εἴτε πόνοΕἶναι καὶ μιὰ πλασμένη ἀπὸ τριαντάφυλλαὅμως ἐκείνη δὲ τὴ φανερώνω

Πόσο ἡ καρδιά μου θά ῾τρεμε ἂν τὴν ἔλεγαΒάνω μία κλειδαριὰ γερὴ στὸ στόμαΤόσοι σοφοὶ ποὺ βρίσκονται τριγύρω μουκαὶ δὲ τὴ μάντεψε κανεὶς ἀκόμα

Εἶναι ψυχὲς πλασμένες ἀπὸ κρύσταλλοκι ἄλλες ψυχὲς μὲ κλάματα ἔχουν γίνειΕἶναι καὶ μιὰ πλασμένη ἀπὸ ροδόσταμομὰ δὲ θὰ σᾶς τὴ ῾πῶ ποτέ μου ῾κείνη

Ὅρκο ἔβαλα νὰ μὴ τὴ ῾πῶ ὡς τὸ τάφο μουμὰ πάλι ποιὸς ξέρει καμμιὰν ὥραΚάτι μοῦ καίει τὰ χείλη μου Καλύτερανὰ κλείσω τὸ τραγούδι μ᾿ ἀπὸ τώρα

Δεμοιράκου Μαρία

28

ΝΑΠΟΛΕΩΝ ΛΑΠΑΘΙΩΤΗΣ Ἐπεισόδιο Μάτι δειλὸ ποὺ σὲ κοιτάζει

βαθιά βουβὰ καὶ σκοτεινὰκι ἔτσι πιστά σὰ νὰ σοῦ τάζειΘὰ σ᾿ ἀγαπῶ παντοτινά

Ψηλό λιγνό τρελὸ γιὰ χάδιδουλεύει σ᾿ ἕνα μαγαζίΤὸ πῆρα ἕνα Σαββάτο βράδυκαὶ κοιμηθήκαμε μαζί

Η οικία Λαπαθιώτη

Δεμοιράκου Μαρία

29

ΝΑΠΟΛΕΩΝ ΛΑΠΑΘΙΩΤΗΣΣτὸ νυχτερινὸ κέντρο

Τώρα ποὺ παίζει τὸ βιολὶ κι ἔχουμε πιεῖ τόσο πολύποὺ μ᾿ ἕναν ἔρωτα τρελὸ σὰ νά ῾μαστε δεμένοισ᾿ ἕνα συντρόφεμα ζεστό βᾶνε ξανὰ νὰ ζαλιστῶμέσ᾿ στ᾿ ὄνειρό σου νὰ κλειστῶ Τὸ μόνο ποὺ μοῦ μένει

Γιατὶ ἂν λείψει τὸ κρασὶ κι φύγεις ἄξαφνα κι ἐσὺκαὶ βουβαθεῖ καὶ τὸ βιολὶ μὲ τὸ γλυκὸ βραχνᾶ τουμεσ᾿ στῆς καρδιᾶς μου τὸ κενό μεγάλο σὰ τὸν οὐρανόθ᾿ ἀκούσω πάλι τὸ βραχνὸ τραγούδι τοῦ θανάτου

Δεμοιράκου Μαρία

30

ΜΗΤΣΟΣ ΠΑΠΑΝΙΚΟΛΑΟΥ

ΧΑΜΕΝΗ ΑΓΑΠΗ Αν άλλοτε μrsquo αγάπησες κι αν πια Δε μrsquo αγαπάς

Με΄ς στην καρδιά μου η αγάπη σου πάντοτε η ίδια μένειΜrsquo αρκεί στη θλίψη νrsquo αγαπάς της βαρυχειμωνιάςΜιrsquo άνοιξη περασμένη

Και τώρα μάταια αν ποθώ τα θεία σου φιλιάΤην αγκαλιά σου αν έχασα και αν νοσταλγός σου μένωΣrsquo αυτό τον κόσμο πάντοτε ndashπικρή παρηγοριά-Μας μένει το χαμένο

Δεμοιράκου Μαρία

31

ΜΗΤΣΟΣ ΠΑΠΑΝΙΚΟΛΑΟΥ ndash ΝΑΠΟΛΕΩΝ ΛΑΠΑΘΙΩΤΗΣ

Δεμοιράκου Μαρία

32

ΜΗΤΣΟΣ ΠΑΠΑΝΙΚΟΛΑΟΥ ΜΕΣΑ ΣΤΗ ΒΟΥΗ ΤΟΥ ΔΡΟΜΟΥ

Μέσα στην βουή του δρόμουήταν να βρω το όνειρο μουνα το βρω και να το χάσωκι ούτε πια που θα το φτάσω

Μια στιγμή πέρασε μπρος μουκι ήταν η χαρά του κόσμουη χαρά που μας ματώνεισαν οι πιο μεγάλοι πόνοι

Πέρασε όπως περνούνεόσα δε θα ξαναρθούνε-πουλιά που χουν φτερουγίσεισύννεφα μέσα στη δύση

Κι άφησε στο πέρασμά του-πέρασμα ζωής θανάτου-στην καρδιά μου σα σφραγίδαώhellip την πεθαμένη ελπίδα

Μια ελπίδα πεθαμένηπου μας ζει και μας πεθαίνεικι όλα μας τραβάει δω κάτουως την πόρτα του θανάτου

Όνειρο γλυκό και ξένοκαι παντοτινά χαμένοσε κρατώ στο νου μου ακόμασαν τριαντάφυλλο στο στόμα

Όταν πέρασες με πήρεςκι όλες μου άνοιξες τις θύρεςμε το μαγικό κλειδί σουτου χαμένου παραδείσου

Δεμοιράκου Μαρία

33

ΡΩΜΟΣ ΦΙΛΥΡΑΣΟ Ρώμος Φιλύρας (1889-1942)

Ένας καταραμένος ποιητής της νεοελληνικής λογοτεχνίας όπως ο Καρυωτάκης και ο Λαπαθιώτης Για τον Φιλύρα η ποίηση ήταν το αντίδοτο για τον πόνο της ψυχής του το καταφύγιο στο οποίο δραπέτευε από τη ζοφερή και σκοτεινή πραγματικότητα Η ποίηση ήταν η θεραπεία της ψυχής του η φυγή στο όνειρο από την άρρωστη ατμόσφαιρα του Δρομοκαΐτειου Ψυχιατρείου όπου έζησε έγκλειστος από το 1927 έως το θάνατό του το 1942

Διάχυτη θλίψη και μελαγχολία ονειρική ατμόσφαιρα

καταφυγή στην ομορφιά και την αγνότητα της φύσης

εξιδανίκευση του έρωτα και της γυναίκας

μουσικότητα και μελωδικότητα στο στίχο

χρήση δικού του λεξιλογίου και κατασκευή λέξεων

εξομολογητικός χαμηλόφωνος τόνος του ποιητικού

υποκειμένου που ως εγώ και απευθύνεται στο εσύ είναι κάποια από τα χαρακτηριστικά της ποίησής του

Δεμοιράκου Μαρία

34

ΡΩΜΟΣ ΦΙΛΥΡΑΣΣτον Έρωτα

Έρωτα Έρωτα νιώθοντάς σενιώθω να περνά της ψυχής μου σκότοςη φωτεινή σου αχτίνακαι να γίνομαι όλοςένας παλμός

Ρέε ήρεμα ήρεμα μέσα μουκαι γίνου εσύ όλος ο εαυτός μουτόσο που να γίνω περήφανοςσαν Θεόςγιατί θα κλείνω εντός μου το μόνο Θεόγιατί θα είμαιο παλμός ο δικός σου

Δεμοιράκου Μαρία

35

ΡΩΜΟΣ ΦΙΛΥΡΑΣΈρωτας

Την πόρταν εμαντάλωσες κι ήρθες σιμά μου πάλιμούacuteσφιξες τα χέρια μου κι έγειρες το κεφάλι

να μου ειπείς τacuteανείπωτα που μόνο η νύχτα ξέρειμέσα στο τρισκόταδο της κάμαρας ω ταίρι

Κι είπαμε όλα τα κρυφά που και τα ρόδα λένεστο περβόλι τις βραδιές με λίγωμα και κλαίνε

Κι άπλωσες τα χέρια σου να μacuteαγκαλιάσεις πάλικι ήρθε το ιερό φιλί σαν τρόπαιο μες στην πάλη

(αacute δημοσ Απρ 1905)

Kiss Artist Vsevolod MaksymovychCompletion Date 1913

Δεμοιράκου Μαρία

36

Κ Π ΚΑΒΑΦΗΣ Τα κεριά Του μέλλοντος η μέρες στέκοντrsquo εμπροστά μας

σα μια σειρά κεράκια αναμένα mdashχρυσά ζεστά και ζωηρά κεράκια

Η περασμένες μέρες πίσω μένουνμια θλιβερή γραμμή κεριών σβυσμένωνmiddotτα πιο κοντά βγάζουν καπνόν ακόμηκρύα κεριά λυωμένα και κυρτά

Δεν θέλω να τα βλέπωmiddot με λυπεί η μορφή τωνκαι με λυπεί το πρώτο φως των να θυμούμαιΕμπρός κυττάζω τrsquo αναμένα μου κεριά

Δεν θέλω να γυρίσω να μη διω και φρίξωτι γρήγορα που η σκοτεινή γραμμή μακραίνειτι γρήγορα που τα σβυστά κεριά πληθαίνουν

  • Συμβολισμοσ
  • Slide 2
  • Slide 3
  • Slide 4
  • πού και πότε
  • ρομαντισμός και συμβολισμός
  • τι πιστεύουν οι συμβολιστές
  • αγαπημένες εικόνες του
  • αγαπημένα θέματα
  • η υποβλητικότητα και η μουσικότητα
  • ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΣΥΜΒΟΛΙΣΜΟΣ
  • 2 οι νεορομαντικοί ή νεοσυμβολιστές
  • γνωρίσματα συμβολισμού
  • Κωνσταντίνος Χατζόπουλος Ήρθεςσελ 449
  • λίγα στοιχεία για τον Χατζόπουλο (1868- 1920)
  • χαρακτηριστικά ποιήματος
  • Slide 17
  • Slide 18
  • θα αναζητήσω το ποίημα του Λάμπρου Πορφύρα Το θέατρο σελ 460
  • Λάμπροσ Πορφύρασ
  • Κωνσταντινοσ Χατζοπουλοσ
  • Κωνσταντινοσ χατζοπουλοσ
  • Κωνσταντινοσ χατζοπουλοσ (2)
  • 2 οι νεορομαντικοί ή νεοσυμβολιστές (2)
  • Νεοσυμβολισμός β ομάδα ποιητών
  • Slide 26
  • Ναπολεων λαπαθιωτησ
  • Ναπολεων λαπαθιωτησ (2)
  • Ναπολεων λαπαθιωτησ (3)
  • Μητσοσ παπανικολαου
  • Μητσοσ παπανικολαου ndash ναπολεων λαπαθιωτησ
  • Μητσοσ παπανικολαου μεσα στη βουη του δρομου
  • Ρωμοσ φιλυρασ
  • Ρωμοσ φιλυρασ (2)
  • Ρωμοσ φιλυρασ (3)
  • Κ π καβαφησ
Page 28: Ο Συμβολισμός

Δεμοιράκου Μαρία

28

ΝΑΠΟΛΕΩΝ ΛΑΠΑΘΙΩΤΗΣ Ἐπεισόδιο Μάτι δειλὸ ποὺ σὲ κοιτάζει

βαθιά βουβὰ καὶ σκοτεινὰκι ἔτσι πιστά σὰ νὰ σοῦ τάζειΘὰ σ᾿ ἀγαπῶ παντοτινά

Ψηλό λιγνό τρελὸ γιὰ χάδιδουλεύει σ᾿ ἕνα μαγαζίΤὸ πῆρα ἕνα Σαββάτο βράδυκαὶ κοιμηθήκαμε μαζί

Η οικία Λαπαθιώτη

Δεμοιράκου Μαρία

29

ΝΑΠΟΛΕΩΝ ΛΑΠΑΘΙΩΤΗΣΣτὸ νυχτερινὸ κέντρο

Τώρα ποὺ παίζει τὸ βιολὶ κι ἔχουμε πιεῖ τόσο πολύποὺ μ᾿ ἕναν ἔρωτα τρελὸ σὰ νά ῾μαστε δεμένοισ᾿ ἕνα συντρόφεμα ζεστό βᾶνε ξανὰ νὰ ζαλιστῶμέσ᾿ στ᾿ ὄνειρό σου νὰ κλειστῶ Τὸ μόνο ποὺ μοῦ μένει

Γιατὶ ἂν λείψει τὸ κρασὶ κι φύγεις ἄξαφνα κι ἐσὺκαὶ βουβαθεῖ καὶ τὸ βιολὶ μὲ τὸ γλυκὸ βραχνᾶ τουμεσ᾿ στῆς καρδιᾶς μου τὸ κενό μεγάλο σὰ τὸν οὐρανόθ᾿ ἀκούσω πάλι τὸ βραχνὸ τραγούδι τοῦ θανάτου

Δεμοιράκου Μαρία

30

ΜΗΤΣΟΣ ΠΑΠΑΝΙΚΟΛΑΟΥ

ΧΑΜΕΝΗ ΑΓΑΠΗ Αν άλλοτε μrsquo αγάπησες κι αν πια Δε μrsquo αγαπάς

Με΄ς στην καρδιά μου η αγάπη σου πάντοτε η ίδια μένειΜrsquo αρκεί στη θλίψη νrsquo αγαπάς της βαρυχειμωνιάςΜιrsquo άνοιξη περασμένη

Και τώρα μάταια αν ποθώ τα θεία σου φιλιάΤην αγκαλιά σου αν έχασα και αν νοσταλγός σου μένωΣrsquo αυτό τον κόσμο πάντοτε ndashπικρή παρηγοριά-Μας μένει το χαμένο

Δεμοιράκου Μαρία

31

ΜΗΤΣΟΣ ΠΑΠΑΝΙΚΟΛΑΟΥ ndash ΝΑΠΟΛΕΩΝ ΛΑΠΑΘΙΩΤΗΣ

Δεμοιράκου Μαρία

32

ΜΗΤΣΟΣ ΠΑΠΑΝΙΚΟΛΑΟΥ ΜΕΣΑ ΣΤΗ ΒΟΥΗ ΤΟΥ ΔΡΟΜΟΥ

Μέσα στην βουή του δρόμουήταν να βρω το όνειρο μουνα το βρω και να το χάσωκι ούτε πια που θα το φτάσω

Μια στιγμή πέρασε μπρος μουκι ήταν η χαρά του κόσμουη χαρά που μας ματώνεισαν οι πιο μεγάλοι πόνοι

Πέρασε όπως περνούνεόσα δε θα ξαναρθούνε-πουλιά που χουν φτερουγίσεισύννεφα μέσα στη δύση

Κι άφησε στο πέρασμά του-πέρασμα ζωής θανάτου-στην καρδιά μου σα σφραγίδαώhellip την πεθαμένη ελπίδα

Μια ελπίδα πεθαμένηπου μας ζει και μας πεθαίνεικι όλα μας τραβάει δω κάτουως την πόρτα του θανάτου

Όνειρο γλυκό και ξένοκαι παντοτινά χαμένοσε κρατώ στο νου μου ακόμασαν τριαντάφυλλο στο στόμα

Όταν πέρασες με πήρεςκι όλες μου άνοιξες τις θύρεςμε το μαγικό κλειδί σουτου χαμένου παραδείσου

Δεμοιράκου Μαρία

33

ΡΩΜΟΣ ΦΙΛΥΡΑΣΟ Ρώμος Φιλύρας (1889-1942)

Ένας καταραμένος ποιητής της νεοελληνικής λογοτεχνίας όπως ο Καρυωτάκης και ο Λαπαθιώτης Για τον Φιλύρα η ποίηση ήταν το αντίδοτο για τον πόνο της ψυχής του το καταφύγιο στο οποίο δραπέτευε από τη ζοφερή και σκοτεινή πραγματικότητα Η ποίηση ήταν η θεραπεία της ψυχής του η φυγή στο όνειρο από την άρρωστη ατμόσφαιρα του Δρομοκαΐτειου Ψυχιατρείου όπου έζησε έγκλειστος από το 1927 έως το θάνατό του το 1942

Διάχυτη θλίψη και μελαγχολία ονειρική ατμόσφαιρα

καταφυγή στην ομορφιά και την αγνότητα της φύσης

εξιδανίκευση του έρωτα και της γυναίκας

μουσικότητα και μελωδικότητα στο στίχο

χρήση δικού του λεξιλογίου και κατασκευή λέξεων

εξομολογητικός χαμηλόφωνος τόνος του ποιητικού

υποκειμένου που ως εγώ και απευθύνεται στο εσύ είναι κάποια από τα χαρακτηριστικά της ποίησής του

Δεμοιράκου Μαρία

34

ΡΩΜΟΣ ΦΙΛΥΡΑΣΣτον Έρωτα

Έρωτα Έρωτα νιώθοντάς σενιώθω να περνά της ψυχής μου σκότοςη φωτεινή σου αχτίνακαι να γίνομαι όλοςένας παλμός

Ρέε ήρεμα ήρεμα μέσα μουκαι γίνου εσύ όλος ο εαυτός μουτόσο που να γίνω περήφανοςσαν Θεόςγιατί θα κλείνω εντός μου το μόνο Θεόγιατί θα είμαιο παλμός ο δικός σου

Δεμοιράκου Μαρία

35

ΡΩΜΟΣ ΦΙΛΥΡΑΣΈρωτας

Την πόρταν εμαντάλωσες κι ήρθες σιμά μου πάλιμούacuteσφιξες τα χέρια μου κι έγειρες το κεφάλι

να μου ειπείς τacuteανείπωτα που μόνο η νύχτα ξέρειμέσα στο τρισκόταδο της κάμαρας ω ταίρι

Κι είπαμε όλα τα κρυφά που και τα ρόδα λένεστο περβόλι τις βραδιές με λίγωμα και κλαίνε

Κι άπλωσες τα χέρια σου να μacuteαγκαλιάσεις πάλικι ήρθε το ιερό φιλί σαν τρόπαιο μες στην πάλη

(αacute δημοσ Απρ 1905)

Kiss Artist Vsevolod MaksymovychCompletion Date 1913

Δεμοιράκου Μαρία

36

Κ Π ΚΑΒΑΦΗΣ Τα κεριά Του μέλλοντος η μέρες στέκοντrsquo εμπροστά μας

σα μια σειρά κεράκια αναμένα mdashχρυσά ζεστά και ζωηρά κεράκια

Η περασμένες μέρες πίσω μένουνμια θλιβερή γραμμή κεριών σβυσμένωνmiddotτα πιο κοντά βγάζουν καπνόν ακόμηκρύα κεριά λυωμένα και κυρτά

Δεν θέλω να τα βλέπωmiddot με λυπεί η μορφή τωνκαι με λυπεί το πρώτο φως των να θυμούμαιΕμπρός κυττάζω τrsquo αναμένα μου κεριά

Δεν θέλω να γυρίσω να μη διω και φρίξωτι γρήγορα που η σκοτεινή γραμμή μακραίνειτι γρήγορα που τα σβυστά κεριά πληθαίνουν

  • Συμβολισμοσ
  • Slide 2
  • Slide 3
  • Slide 4
  • πού και πότε
  • ρομαντισμός και συμβολισμός
  • τι πιστεύουν οι συμβολιστές
  • αγαπημένες εικόνες του
  • αγαπημένα θέματα
  • η υποβλητικότητα και η μουσικότητα
  • ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΣΥΜΒΟΛΙΣΜΟΣ
  • 2 οι νεορομαντικοί ή νεοσυμβολιστές
  • γνωρίσματα συμβολισμού
  • Κωνσταντίνος Χατζόπουλος Ήρθεςσελ 449
  • λίγα στοιχεία για τον Χατζόπουλο (1868- 1920)
  • χαρακτηριστικά ποιήματος
  • Slide 17
  • Slide 18
  • θα αναζητήσω το ποίημα του Λάμπρου Πορφύρα Το θέατρο σελ 460
  • Λάμπροσ Πορφύρασ
  • Κωνσταντινοσ Χατζοπουλοσ
  • Κωνσταντινοσ χατζοπουλοσ
  • Κωνσταντινοσ χατζοπουλοσ (2)
  • 2 οι νεορομαντικοί ή νεοσυμβολιστές (2)
  • Νεοσυμβολισμός β ομάδα ποιητών
  • Slide 26
  • Ναπολεων λαπαθιωτησ
  • Ναπολεων λαπαθιωτησ (2)
  • Ναπολεων λαπαθιωτησ (3)
  • Μητσοσ παπανικολαου
  • Μητσοσ παπανικολαου ndash ναπολεων λαπαθιωτησ
  • Μητσοσ παπανικολαου μεσα στη βουη του δρομου
  • Ρωμοσ φιλυρασ
  • Ρωμοσ φιλυρασ (2)
  • Ρωμοσ φιλυρασ (3)
  • Κ π καβαφησ
Page 29: Ο Συμβολισμός

Δεμοιράκου Μαρία

29

ΝΑΠΟΛΕΩΝ ΛΑΠΑΘΙΩΤΗΣΣτὸ νυχτερινὸ κέντρο

Τώρα ποὺ παίζει τὸ βιολὶ κι ἔχουμε πιεῖ τόσο πολύποὺ μ᾿ ἕναν ἔρωτα τρελὸ σὰ νά ῾μαστε δεμένοισ᾿ ἕνα συντρόφεμα ζεστό βᾶνε ξανὰ νὰ ζαλιστῶμέσ᾿ στ᾿ ὄνειρό σου νὰ κλειστῶ Τὸ μόνο ποὺ μοῦ μένει

Γιατὶ ἂν λείψει τὸ κρασὶ κι φύγεις ἄξαφνα κι ἐσὺκαὶ βουβαθεῖ καὶ τὸ βιολὶ μὲ τὸ γλυκὸ βραχνᾶ τουμεσ᾿ στῆς καρδιᾶς μου τὸ κενό μεγάλο σὰ τὸν οὐρανόθ᾿ ἀκούσω πάλι τὸ βραχνὸ τραγούδι τοῦ θανάτου

Δεμοιράκου Μαρία

30

ΜΗΤΣΟΣ ΠΑΠΑΝΙΚΟΛΑΟΥ

ΧΑΜΕΝΗ ΑΓΑΠΗ Αν άλλοτε μrsquo αγάπησες κι αν πια Δε μrsquo αγαπάς

Με΄ς στην καρδιά μου η αγάπη σου πάντοτε η ίδια μένειΜrsquo αρκεί στη θλίψη νrsquo αγαπάς της βαρυχειμωνιάςΜιrsquo άνοιξη περασμένη

Και τώρα μάταια αν ποθώ τα θεία σου φιλιάΤην αγκαλιά σου αν έχασα και αν νοσταλγός σου μένωΣrsquo αυτό τον κόσμο πάντοτε ndashπικρή παρηγοριά-Μας μένει το χαμένο

Δεμοιράκου Μαρία

31

ΜΗΤΣΟΣ ΠΑΠΑΝΙΚΟΛΑΟΥ ndash ΝΑΠΟΛΕΩΝ ΛΑΠΑΘΙΩΤΗΣ

Δεμοιράκου Μαρία

32

ΜΗΤΣΟΣ ΠΑΠΑΝΙΚΟΛΑΟΥ ΜΕΣΑ ΣΤΗ ΒΟΥΗ ΤΟΥ ΔΡΟΜΟΥ

Μέσα στην βουή του δρόμουήταν να βρω το όνειρο μουνα το βρω και να το χάσωκι ούτε πια που θα το φτάσω

Μια στιγμή πέρασε μπρος μουκι ήταν η χαρά του κόσμουη χαρά που μας ματώνεισαν οι πιο μεγάλοι πόνοι

Πέρασε όπως περνούνεόσα δε θα ξαναρθούνε-πουλιά που χουν φτερουγίσεισύννεφα μέσα στη δύση

Κι άφησε στο πέρασμά του-πέρασμα ζωής θανάτου-στην καρδιά μου σα σφραγίδαώhellip την πεθαμένη ελπίδα

Μια ελπίδα πεθαμένηπου μας ζει και μας πεθαίνεικι όλα μας τραβάει δω κάτουως την πόρτα του θανάτου

Όνειρο γλυκό και ξένοκαι παντοτινά χαμένοσε κρατώ στο νου μου ακόμασαν τριαντάφυλλο στο στόμα

Όταν πέρασες με πήρεςκι όλες μου άνοιξες τις θύρεςμε το μαγικό κλειδί σουτου χαμένου παραδείσου

Δεμοιράκου Μαρία

33

ΡΩΜΟΣ ΦΙΛΥΡΑΣΟ Ρώμος Φιλύρας (1889-1942)

Ένας καταραμένος ποιητής της νεοελληνικής λογοτεχνίας όπως ο Καρυωτάκης και ο Λαπαθιώτης Για τον Φιλύρα η ποίηση ήταν το αντίδοτο για τον πόνο της ψυχής του το καταφύγιο στο οποίο δραπέτευε από τη ζοφερή και σκοτεινή πραγματικότητα Η ποίηση ήταν η θεραπεία της ψυχής του η φυγή στο όνειρο από την άρρωστη ατμόσφαιρα του Δρομοκαΐτειου Ψυχιατρείου όπου έζησε έγκλειστος από το 1927 έως το θάνατό του το 1942

Διάχυτη θλίψη και μελαγχολία ονειρική ατμόσφαιρα

καταφυγή στην ομορφιά και την αγνότητα της φύσης

εξιδανίκευση του έρωτα και της γυναίκας

μουσικότητα και μελωδικότητα στο στίχο

χρήση δικού του λεξιλογίου και κατασκευή λέξεων

εξομολογητικός χαμηλόφωνος τόνος του ποιητικού

υποκειμένου που ως εγώ και απευθύνεται στο εσύ είναι κάποια από τα χαρακτηριστικά της ποίησής του

Δεμοιράκου Μαρία

34

ΡΩΜΟΣ ΦΙΛΥΡΑΣΣτον Έρωτα

Έρωτα Έρωτα νιώθοντάς σενιώθω να περνά της ψυχής μου σκότοςη φωτεινή σου αχτίνακαι να γίνομαι όλοςένας παλμός

Ρέε ήρεμα ήρεμα μέσα μουκαι γίνου εσύ όλος ο εαυτός μουτόσο που να γίνω περήφανοςσαν Θεόςγιατί θα κλείνω εντός μου το μόνο Θεόγιατί θα είμαιο παλμός ο δικός σου

Δεμοιράκου Μαρία

35

ΡΩΜΟΣ ΦΙΛΥΡΑΣΈρωτας

Την πόρταν εμαντάλωσες κι ήρθες σιμά μου πάλιμούacuteσφιξες τα χέρια μου κι έγειρες το κεφάλι

να μου ειπείς τacuteανείπωτα που μόνο η νύχτα ξέρειμέσα στο τρισκόταδο της κάμαρας ω ταίρι

Κι είπαμε όλα τα κρυφά που και τα ρόδα λένεστο περβόλι τις βραδιές με λίγωμα και κλαίνε

Κι άπλωσες τα χέρια σου να μacuteαγκαλιάσεις πάλικι ήρθε το ιερό φιλί σαν τρόπαιο μες στην πάλη

(αacute δημοσ Απρ 1905)

Kiss Artist Vsevolod MaksymovychCompletion Date 1913

Δεμοιράκου Μαρία

36

Κ Π ΚΑΒΑΦΗΣ Τα κεριά Του μέλλοντος η μέρες στέκοντrsquo εμπροστά μας

σα μια σειρά κεράκια αναμένα mdashχρυσά ζεστά και ζωηρά κεράκια

Η περασμένες μέρες πίσω μένουνμια θλιβερή γραμμή κεριών σβυσμένωνmiddotτα πιο κοντά βγάζουν καπνόν ακόμηκρύα κεριά λυωμένα και κυρτά

Δεν θέλω να τα βλέπωmiddot με λυπεί η μορφή τωνκαι με λυπεί το πρώτο φως των να θυμούμαιΕμπρός κυττάζω τrsquo αναμένα μου κεριά

Δεν θέλω να γυρίσω να μη διω και φρίξωτι γρήγορα που η σκοτεινή γραμμή μακραίνειτι γρήγορα που τα σβυστά κεριά πληθαίνουν

  • Συμβολισμοσ
  • Slide 2
  • Slide 3
  • Slide 4
  • πού και πότε
  • ρομαντισμός και συμβολισμός
  • τι πιστεύουν οι συμβολιστές
  • αγαπημένες εικόνες του
  • αγαπημένα θέματα
  • η υποβλητικότητα και η μουσικότητα
  • ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΣΥΜΒΟΛΙΣΜΟΣ
  • 2 οι νεορομαντικοί ή νεοσυμβολιστές
  • γνωρίσματα συμβολισμού
  • Κωνσταντίνος Χατζόπουλος Ήρθεςσελ 449
  • λίγα στοιχεία για τον Χατζόπουλο (1868- 1920)
  • χαρακτηριστικά ποιήματος
  • Slide 17
  • Slide 18
  • θα αναζητήσω το ποίημα του Λάμπρου Πορφύρα Το θέατρο σελ 460
  • Λάμπροσ Πορφύρασ
  • Κωνσταντινοσ Χατζοπουλοσ
  • Κωνσταντινοσ χατζοπουλοσ
  • Κωνσταντινοσ χατζοπουλοσ (2)
  • 2 οι νεορομαντικοί ή νεοσυμβολιστές (2)
  • Νεοσυμβολισμός β ομάδα ποιητών
  • Slide 26
  • Ναπολεων λαπαθιωτησ
  • Ναπολεων λαπαθιωτησ (2)
  • Ναπολεων λαπαθιωτησ (3)
  • Μητσοσ παπανικολαου
  • Μητσοσ παπανικολαου ndash ναπολεων λαπαθιωτησ
  • Μητσοσ παπανικολαου μεσα στη βουη του δρομου
  • Ρωμοσ φιλυρασ
  • Ρωμοσ φιλυρασ (2)
  • Ρωμοσ φιλυρασ (3)
  • Κ π καβαφησ
Page 30: Ο Συμβολισμός

Δεμοιράκου Μαρία

30

ΜΗΤΣΟΣ ΠΑΠΑΝΙΚΟΛΑΟΥ

ΧΑΜΕΝΗ ΑΓΑΠΗ Αν άλλοτε μrsquo αγάπησες κι αν πια Δε μrsquo αγαπάς

Με΄ς στην καρδιά μου η αγάπη σου πάντοτε η ίδια μένειΜrsquo αρκεί στη θλίψη νrsquo αγαπάς της βαρυχειμωνιάςΜιrsquo άνοιξη περασμένη

Και τώρα μάταια αν ποθώ τα θεία σου φιλιάΤην αγκαλιά σου αν έχασα και αν νοσταλγός σου μένωΣrsquo αυτό τον κόσμο πάντοτε ndashπικρή παρηγοριά-Μας μένει το χαμένο

Δεμοιράκου Μαρία

31

ΜΗΤΣΟΣ ΠΑΠΑΝΙΚΟΛΑΟΥ ndash ΝΑΠΟΛΕΩΝ ΛΑΠΑΘΙΩΤΗΣ

Δεμοιράκου Μαρία

32

ΜΗΤΣΟΣ ΠΑΠΑΝΙΚΟΛΑΟΥ ΜΕΣΑ ΣΤΗ ΒΟΥΗ ΤΟΥ ΔΡΟΜΟΥ

Μέσα στην βουή του δρόμουήταν να βρω το όνειρο μουνα το βρω και να το χάσωκι ούτε πια που θα το φτάσω

Μια στιγμή πέρασε μπρος μουκι ήταν η χαρά του κόσμουη χαρά που μας ματώνεισαν οι πιο μεγάλοι πόνοι

Πέρασε όπως περνούνεόσα δε θα ξαναρθούνε-πουλιά που χουν φτερουγίσεισύννεφα μέσα στη δύση

Κι άφησε στο πέρασμά του-πέρασμα ζωής θανάτου-στην καρδιά μου σα σφραγίδαώhellip την πεθαμένη ελπίδα

Μια ελπίδα πεθαμένηπου μας ζει και μας πεθαίνεικι όλα μας τραβάει δω κάτουως την πόρτα του θανάτου

Όνειρο γλυκό και ξένοκαι παντοτινά χαμένοσε κρατώ στο νου μου ακόμασαν τριαντάφυλλο στο στόμα

Όταν πέρασες με πήρεςκι όλες μου άνοιξες τις θύρεςμε το μαγικό κλειδί σουτου χαμένου παραδείσου

Δεμοιράκου Μαρία

33

ΡΩΜΟΣ ΦΙΛΥΡΑΣΟ Ρώμος Φιλύρας (1889-1942)

Ένας καταραμένος ποιητής της νεοελληνικής λογοτεχνίας όπως ο Καρυωτάκης και ο Λαπαθιώτης Για τον Φιλύρα η ποίηση ήταν το αντίδοτο για τον πόνο της ψυχής του το καταφύγιο στο οποίο δραπέτευε από τη ζοφερή και σκοτεινή πραγματικότητα Η ποίηση ήταν η θεραπεία της ψυχής του η φυγή στο όνειρο από την άρρωστη ατμόσφαιρα του Δρομοκαΐτειου Ψυχιατρείου όπου έζησε έγκλειστος από το 1927 έως το θάνατό του το 1942

Διάχυτη θλίψη και μελαγχολία ονειρική ατμόσφαιρα

καταφυγή στην ομορφιά και την αγνότητα της φύσης

εξιδανίκευση του έρωτα και της γυναίκας

μουσικότητα και μελωδικότητα στο στίχο

χρήση δικού του λεξιλογίου και κατασκευή λέξεων

εξομολογητικός χαμηλόφωνος τόνος του ποιητικού

υποκειμένου που ως εγώ και απευθύνεται στο εσύ είναι κάποια από τα χαρακτηριστικά της ποίησής του

Δεμοιράκου Μαρία

34

ΡΩΜΟΣ ΦΙΛΥΡΑΣΣτον Έρωτα

Έρωτα Έρωτα νιώθοντάς σενιώθω να περνά της ψυχής μου σκότοςη φωτεινή σου αχτίνακαι να γίνομαι όλοςένας παλμός

Ρέε ήρεμα ήρεμα μέσα μουκαι γίνου εσύ όλος ο εαυτός μουτόσο που να γίνω περήφανοςσαν Θεόςγιατί θα κλείνω εντός μου το μόνο Θεόγιατί θα είμαιο παλμός ο δικός σου

Δεμοιράκου Μαρία

35

ΡΩΜΟΣ ΦΙΛΥΡΑΣΈρωτας

Την πόρταν εμαντάλωσες κι ήρθες σιμά μου πάλιμούacuteσφιξες τα χέρια μου κι έγειρες το κεφάλι

να μου ειπείς τacuteανείπωτα που μόνο η νύχτα ξέρειμέσα στο τρισκόταδο της κάμαρας ω ταίρι

Κι είπαμε όλα τα κρυφά που και τα ρόδα λένεστο περβόλι τις βραδιές με λίγωμα και κλαίνε

Κι άπλωσες τα χέρια σου να μacuteαγκαλιάσεις πάλικι ήρθε το ιερό φιλί σαν τρόπαιο μες στην πάλη

(αacute δημοσ Απρ 1905)

Kiss Artist Vsevolod MaksymovychCompletion Date 1913

Δεμοιράκου Μαρία

36

Κ Π ΚΑΒΑΦΗΣ Τα κεριά Του μέλλοντος η μέρες στέκοντrsquo εμπροστά μας

σα μια σειρά κεράκια αναμένα mdashχρυσά ζεστά και ζωηρά κεράκια

Η περασμένες μέρες πίσω μένουνμια θλιβερή γραμμή κεριών σβυσμένωνmiddotτα πιο κοντά βγάζουν καπνόν ακόμηκρύα κεριά λυωμένα και κυρτά

Δεν θέλω να τα βλέπωmiddot με λυπεί η μορφή τωνκαι με λυπεί το πρώτο φως των να θυμούμαιΕμπρός κυττάζω τrsquo αναμένα μου κεριά

Δεν θέλω να γυρίσω να μη διω και φρίξωτι γρήγορα που η σκοτεινή γραμμή μακραίνειτι γρήγορα που τα σβυστά κεριά πληθαίνουν

  • Συμβολισμοσ
  • Slide 2
  • Slide 3
  • Slide 4
  • πού και πότε
  • ρομαντισμός και συμβολισμός
  • τι πιστεύουν οι συμβολιστές
  • αγαπημένες εικόνες του
  • αγαπημένα θέματα
  • η υποβλητικότητα και η μουσικότητα
  • ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΣΥΜΒΟΛΙΣΜΟΣ
  • 2 οι νεορομαντικοί ή νεοσυμβολιστές
  • γνωρίσματα συμβολισμού
  • Κωνσταντίνος Χατζόπουλος Ήρθεςσελ 449
  • λίγα στοιχεία για τον Χατζόπουλο (1868- 1920)
  • χαρακτηριστικά ποιήματος
  • Slide 17
  • Slide 18
  • θα αναζητήσω το ποίημα του Λάμπρου Πορφύρα Το θέατρο σελ 460
  • Λάμπροσ Πορφύρασ
  • Κωνσταντινοσ Χατζοπουλοσ
  • Κωνσταντινοσ χατζοπουλοσ
  • Κωνσταντινοσ χατζοπουλοσ (2)
  • 2 οι νεορομαντικοί ή νεοσυμβολιστές (2)
  • Νεοσυμβολισμός β ομάδα ποιητών
  • Slide 26
  • Ναπολεων λαπαθιωτησ
  • Ναπολεων λαπαθιωτησ (2)
  • Ναπολεων λαπαθιωτησ (3)
  • Μητσοσ παπανικολαου
  • Μητσοσ παπανικολαου ndash ναπολεων λαπαθιωτησ
  • Μητσοσ παπανικολαου μεσα στη βουη του δρομου
  • Ρωμοσ φιλυρασ
  • Ρωμοσ φιλυρασ (2)
  • Ρωμοσ φιλυρασ (3)
  • Κ π καβαφησ
Page 31: Ο Συμβολισμός

Δεμοιράκου Μαρία

31

ΜΗΤΣΟΣ ΠΑΠΑΝΙΚΟΛΑΟΥ ndash ΝΑΠΟΛΕΩΝ ΛΑΠΑΘΙΩΤΗΣ

Δεμοιράκου Μαρία

32

ΜΗΤΣΟΣ ΠΑΠΑΝΙΚΟΛΑΟΥ ΜΕΣΑ ΣΤΗ ΒΟΥΗ ΤΟΥ ΔΡΟΜΟΥ

Μέσα στην βουή του δρόμουήταν να βρω το όνειρο μουνα το βρω και να το χάσωκι ούτε πια που θα το φτάσω

Μια στιγμή πέρασε μπρος μουκι ήταν η χαρά του κόσμουη χαρά που μας ματώνεισαν οι πιο μεγάλοι πόνοι

Πέρασε όπως περνούνεόσα δε θα ξαναρθούνε-πουλιά που χουν φτερουγίσεισύννεφα μέσα στη δύση

Κι άφησε στο πέρασμά του-πέρασμα ζωής θανάτου-στην καρδιά μου σα σφραγίδαώhellip την πεθαμένη ελπίδα

Μια ελπίδα πεθαμένηπου μας ζει και μας πεθαίνεικι όλα μας τραβάει δω κάτουως την πόρτα του θανάτου

Όνειρο γλυκό και ξένοκαι παντοτινά χαμένοσε κρατώ στο νου μου ακόμασαν τριαντάφυλλο στο στόμα

Όταν πέρασες με πήρεςκι όλες μου άνοιξες τις θύρεςμε το μαγικό κλειδί σουτου χαμένου παραδείσου

Δεμοιράκου Μαρία

33

ΡΩΜΟΣ ΦΙΛΥΡΑΣΟ Ρώμος Φιλύρας (1889-1942)

Ένας καταραμένος ποιητής της νεοελληνικής λογοτεχνίας όπως ο Καρυωτάκης και ο Λαπαθιώτης Για τον Φιλύρα η ποίηση ήταν το αντίδοτο για τον πόνο της ψυχής του το καταφύγιο στο οποίο δραπέτευε από τη ζοφερή και σκοτεινή πραγματικότητα Η ποίηση ήταν η θεραπεία της ψυχής του η φυγή στο όνειρο από την άρρωστη ατμόσφαιρα του Δρομοκαΐτειου Ψυχιατρείου όπου έζησε έγκλειστος από το 1927 έως το θάνατό του το 1942

Διάχυτη θλίψη και μελαγχολία ονειρική ατμόσφαιρα

καταφυγή στην ομορφιά και την αγνότητα της φύσης

εξιδανίκευση του έρωτα και της γυναίκας

μουσικότητα και μελωδικότητα στο στίχο

χρήση δικού του λεξιλογίου και κατασκευή λέξεων

εξομολογητικός χαμηλόφωνος τόνος του ποιητικού

υποκειμένου που ως εγώ και απευθύνεται στο εσύ είναι κάποια από τα χαρακτηριστικά της ποίησής του

Δεμοιράκου Μαρία

34

ΡΩΜΟΣ ΦΙΛΥΡΑΣΣτον Έρωτα

Έρωτα Έρωτα νιώθοντάς σενιώθω να περνά της ψυχής μου σκότοςη φωτεινή σου αχτίνακαι να γίνομαι όλοςένας παλμός

Ρέε ήρεμα ήρεμα μέσα μουκαι γίνου εσύ όλος ο εαυτός μουτόσο που να γίνω περήφανοςσαν Θεόςγιατί θα κλείνω εντός μου το μόνο Θεόγιατί θα είμαιο παλμός ο δικός σου

Δεμοιράκου Μαρία

35

ΡΩΜΟΣ ΦΙΛΥΡΑΣΈρωτας

Την πόρταν εμαντάλωσες κι ήρθες σιμά μου πάλιμούacuteσφιξες τα χέρια μου κι έγειρες το κεφάλι

να μου ειπείς τacuteανείπωτα που μόνο η νύχτα ξέρειμέσα στο τρισκόταδο της κάμαρας ω ταίρι

Κι είπαμε όλα τα κρυφά που και τα ρόδα λένεστο περβόλι τις βραδιές με λίγωμα και κλαίνε

Κι άπλωσες τα χέρια σου να μacuteαγκαλιάσεις πάλικι ήρθε το ιερό φιλί σαν τρόπαιο μες στην πάλη

(αacute δημοσ Απρ 1905)

Kiss Artist Vsevolod MaksymovychCompletion Date 1913

Δεμοιράκου Μαρία

36

Κ Π ΚΑΒΑΦΗΣ Τα κεριά Του μέλλοντος η μέρες στέκοντrsquo εμπροστά μας

σα μια σειρά κεράκια αναμένα mdashχρυσά ζεστά και ζωηρά κεράκια

Η περασμένες μέρες πίσω μένουνμια θλιβερή γραμμή κεριών σβυσμένωνmiddotτα πιο κοντά βγάζουν καπνόν ακόμηκρύα κεριά λυωμένα και κυρτά

Δεν θέλω να τα βλέπωmiddot με λυπεί η μορφή τωνκαι με λυπεί το πρώτο φως των να θυμούμαιΕμπρός κυττάζω τrsquo αναμένα μου κεριά

Δεν θέλω να γυρίσω να μη διω και φρίξωτι γρήγορα που η σκοτεινή γραμμή μακραίνειτι γρήγορα που τα σβυστά κεριά πληθαίνουν

  • Συμβολισμοσ
  • Slide 2
  • Slide 3
  • Slide 4
  • πού και πότε
  • ρομαντισμός και συμβολισμός
  • τι πιστεύουν οι συμβολιστές
  • αγαπημένες εικόνες του
  • αγαπημένα θέματα
  • η υποβλητικότητα και η μουσικότητα
  • ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΣΥΜΒΟΛΙΣΜΟΣ
  • 2 οι νεορομαντικοί ή νεοσυμβολιστές
  • γνωρίσματα συμβολισμού
  • Κωνσταντίνος Χατζόπουλος Ήρθεςσελ 449
  • λίγα στοιχεία για τον Χατζόπουλο (1868- 1920)
  • χαρακτηριστικά ποιήματος
  • Slide 17
  • Slide 18
  • θα αναζητήσω το ποίημα του Λάμπρου Πορφύρα Το θέατρο σελ 460
  • Λάμπροσ Πορφύρασ
  • Κωνσταντινοσ Χατζοπουλοσ
  • Κωνσταντινοσ χατζοπουλοσ
  • Κωνσταντινοσ χατζοπουλοσ (2)
  • 2 οι νεορομαντικοί ή νεοσυμβολιστές (2)
  • Νεοσυμβολισμός β ομάδα ποιητών
  • Slide 26
  • Ναπολεων λαπαθιωτησ
  • Ναπολεων λαπαθιωτησ (2)
  • Ναπολεων λαπαθιωτησ (3)
  • Μητσοσ παπανικολαου
  • Μητσοσ παπανικολαου ndash ναπολεων λαπαθιωτησ
  • Μητσοσ παπανικολαου μεσα στη βουη του δρομου
  • Ρωμοσ φιλυρασ
  • Ρωμοσ φιλυρασ (2)
  • Ρωμοσ φιλυρασ (3)
  • Κ π καβαφησ
Page 32: Ο Συμβολισμός

Δεμοιράκου Μαρία

32

ΜΗΤΣΟΣ ΠΑΠΑΝΙΚΟΛΑΟΥ ΜΕΣΑ ΣΤΗ ΒΟΥΗ ΤΟΥ ΔΡΟΜΟΥ

Μέσα στην βουή του δρόμουήταν να βρω το όνειρο μουνα το βρω και να το χάσωκι ούτε πια που θα το φτάσω

Μια στιγμή πέρασε μπρος μουκι ήταν η χαρά του κόσμουη χαρά που μας ματώνεισαν οι πιο μεγάλοι πόνοι

Πέρασε όπως περνούνεόσα δε θα ξαναρθούνε-πουλιά που χουν φτερουγίσεισύννεφα μέσα στη δύση

Κι άφησε στο πέρασμά του-πέρασμα ζωής θανάτου-στην καρδιά μου σα σφραγίδαώhellip την πεθαμένη ελπίδα

Μια ελπίδα πεθαμένηπου μας ζει και μας πεθαίνεικι όλα μας τραβάει δω κάτουως την πόρτα του θανάτου

Όνειρο γλυκό και ξένοκαι παντοτινά χαμένοσε κρατώ στο νου μου ακόμασαν τριαντάφυλλο στο στόμα

Όταν πέρασες με πήρεςκι όλες μου άνοιξες τις θύρεςμε το μαγικό κλειδί σουτου χαμένου παραδείσου

Δεμοιράκου Μαρία

33

ΡΩΜΟΣ ΦΙΛΥΡΑΣΟ Ρώμος Φιλύρας (1889-1942)

Ένας καταραμένος ποιητής της νεοελληνικής λογοτεχνίας όπως ο Καρυωτάκης και ο Λαπαθιώτης Για τον Φιλύρα η ποίηση ήταν το αντίδοτο για τον πόνο της ψυχής του το καταφύγιο στο οποίο δραπέτευε από τη ζοφερή και σκοτεινή πραγματικότητα Η ποίηση ήταν η θεραπεία της ψυχής του η φυγή στο όνειρο από την άρρωστη ατμόσφαιρα του Δρομοκαΐτειου Ψυχιατρείου όπου έζησε έγκλειστος από το 1927 έως το θάνατό του το 1942

Διάχυτη θλίψη και μελαγχολία ονειρική ατμόσφαιρα

καταφυγή στην ομορφιά και την αγνότητα της φύσης

εξιδανίκευση του έρωτα και της γυναίκας

μουσικότητα και μελωδικότητα στο στίχο

χρήση δικού του λεξιλογίου και κατασκευή λέξεων

εξομολογητικός χαμηλόφωνος τόνος του ποιητικού

υποκειμένου που ως εγώ και απευθύνεται στο εσύ είναι κάποια από τα χαρακτηριστικά της ποίησής του

Δεμοιράκου Μαρία

34

ΡΩΜΟΣ ΦΙΛΥΡΑΣΣτον Έρωτα

Έρωτα Έρωτα νιώθοντάς σενιώθω να περνά της ψυχής μου σκότοςη φωτεινή σου αχτίνακαι να γίνομαι όλοςένας παλμός

Ρέε ήρεμα ήρεμα μέσα μουκαι γίνου εσύ όλος ο εαυτός μουτόσο που να γίνω περήφανοςσαν Θεόςγιατί θα κλείνω εντός μου το μόνο Θεόγιατί θα είμαιο παλμός ο δικός σου

Δεμοιράκου Μαρία

35

ΡΩΜΟΣ ΦΙΛΥΡΑΣΈρωτας

Την πόρταν εμαντάλωσες κι ήρθες σιμά μου πάλιμούacuteσφιξες τα χέρια μου κι έγειρες το κεφάλι

να μου ειπείς τacuteανείπωτα που μόνο η νύχτα ξέρειμέσα στο τρισκόταδο της κάμαρας ω ταίρι

Κι είπαμε όλα τα κρυφά που και τα ρόδα λένεστο περβόλι τις βραδιές με λίγωμα και κλαίνε

Κι άπλωσες τα χέρια σου να μacuteαγκαλιάσεις πάλικι ήρθε το ιερό φιλί σαν τρόπαιο μες στην πάλη

(αacute δημοσ Απρ 1905)

Kiss Artist Vsevolod MaksymovychCompletion Date 1913

Δεμοιράκου Μαρία

36

Κ Π ΚΑΒΑΦΗΣ Τα κεριά Του μέλλοντος η μέρες στέκοντrsquo εμπροστά μας

σα μια σειρά κεράκια αναμένα mdashχρυσά ζεστά και ζωηρά κεράκια

Η περασμένες μέρες πίσω μένουνμια θλιβερή γραμμή κεριών σβυσμένωνmiddotτα πιο κοντά βγάζουν καπνόν ακόμηκρύα κεριά λυωμένα και κυρτά

Δεν θέλω να τα βλέπωmiddot με λυπεί η μορφή τωνκαι με λυπεί το πρώτο φως των να θυμούμαιΕμπρός κυττάζω τrsquo αναμένα μου κεριά

Δεν θέλω να γυρίσω να μη διω και φρίξωτι γρήγορα που η σκοτεινή γραμμή μακραίνειτι γρήγορα που τα σβυστά κεριά πληθαίνουν

  • Συμβολισμοσ
  • Slide 2
  • Slide 3
  • Slide 4
  • πού και πότε
  • ρομαντισμός και συμβολισμός
  • τι πιστεύουν οι συμβολιστές
  • αγαπημένες εικόνες του
  • αγαπημένα θέματα
  • η υποβλητικότητα και η μουσικότητα
  • ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΣΥΜΒΟΛΙΣΜΟΣ
  • 2 οι νεορομαντικοί ή νεοσυμβολιστές
  • γνωρίσματα συμβολισμού
  • Κωνσταντίνος Χατζόπουλος Ήρθεςσελ 449
  • λίγα στοιχεία για τον Χατζόπουλο (1868- 1920)
  • χαρακτηριστικά ποιήματος
  • Slide 17
  • Slide 18
  • θα αναζητήσω το ποίημα του Λάμπρου Πορφύρα Το θέατρο σελ 460
  • Λάμπροσ Πορφύρασ
  • Κωνσταντινοσ Χατζοπουλοσ
  • Κωνσταντινοσ χατζοπουλοσ
  • Κωνσταντινοσ χατζοπουλοσ (2)
  • 2 οι νεορομαντικοί ή νεοσυμβολιστές (2)
  • Νεοσυμβολισμός β ομάδα ποιητών
  • Slide 26
  • Ναπολεων λαπαθιωτησ
  • Ναπολεων λαπαθιωτησ (2)
  • Ναπολεων λαπαθιωτησ (3)
  • Μητσοσ παπανικολαου
  • Μητσοσ παπανικολαου ndash ναπολεων λαπαθιωτησ
  • Μητσοσ παπανικολαου μεσα στη βουη του δρομου
  • Ρωμοσ φιλυρασ
  • Ρωμοσ φιλυρασ (2)
  • Ρωμοσ φιλυρασ (3)
  • Κ π καβαφησ
Page 33: Ο Συμβολισμός

Δεμοιράκου Μαρία

33

ΡΩΜΟΣ ΦΙΛΥΡΑΣΟ Ρώμος Φιλύρας (1889-1942)

Ένας καταραμένος ποιητής της νεοελληνικής λογοτεχνίας όπως ο Καρυωτάκης και ο Λαπαθιώτης Για τον Φιλύρα η ποίηση ήταν το αντίδοτο για τον πόνο της ψυχής του το καταφύγιο στο οποίο δραπέτευε από τη ζοφερή και σκοτεινή πραγματικότητα Η ποίηση ήταν η θεραπεία της ψυχής του η φυγή στο όνειρο από την άρρωστη ατμόσφαιρα του Δρομοκαΐτειου Ψυχιατρείου όπου έζησε έγκλειστος από το 1927 έως το θάνατό του το 1942

Διάχυτη θλίψη και μελαγχολία ονειρική ατμόσφαιρα

καταφυγή στην ομορφιά και την αγνότητα της φύσης

εξιδανίκευση του έρωτα και της γυναίκας

μουσικότητα και μελωδικότητα στο στίχο

χρήση δικού του λεξιλογίου και κατασκευή λέξεων

εξομολογητικός χαμηλόφωνος τόνος του ποιητικού

υποκειμένου που ως εγώ και απευθύνεται στο εσύ είναι κάποια από τα χαρακτηριστικά της ποίησής του

Δεμοιράκου Μαρία

34

ΡΩΜΟΣ ΦΙΛΥΡΑΣΣτον Έρωτα

Έρωτα Έρωτα νιώθοντάς σενιώθω να περνά της ψυχής μου σκότοςη φωτεινή σου αχτίνακαι να γίνομαι όλοςένας παλμός

Ρέε ήρεμα ήρεμα μέσα μουκαι γίνου εσύ όλος ο εαυτός μουτόσο που να γίνω περήφανοςσαν Θεόςγιατί θα κλείνω εντός μου το μόνο Θεόγιατί θα είμαιο παλμός ο δικός σου

Δεμοιράκου Μαρία

35

ΡΩΜΟΣ ΦΙΛΥΡΑΣΈρωτας

Την πόρταν εμαντάλωσες κι ήρθες σιμά μου πάλιμούacuteσφιξες τα χέρια μου κι έγειρες το κεφάλι

να μου ειπείς τacuteανείπωτα που μόνο η νύχτα ξέρειμέσα στο τρισκόταδο της κάμαρας ω ταίρι

Κι είπαμε όλα τα κρυφά που και τα ρόδα λένεστο περβόλι τις βραδιές με λίγωμα και κλαίνε

Κι άπλωσες τα χέρια σου να μacuteαγκαλιάσεις πάλικι ήρθε το ιερό φιλί σαν τρόπαιο μες στην πάλη

(αacute δημοσ Απρ 1905)

Kiss Artist Vsevolod MaksymovychCompletion Date 1913

Δεμοιράκου Μαρία

36

Κ Π ΚΑΒΑΦΗΣ Τα κεριά Του μέλλοντος η μέρες στέκοντrsquo εμπροστά μας

σα μια σειρά κεράκια αναμένα mdashχρυσά ζεστά και ζωηρά κεράκια

Η περασμένες μέρες πίσω μένουνμια θλιβερή γραμμή κεριών σβυσμένωνmiddotτα πιο κοντά βγάζουν καπνόν ακόμηκρύα κεριά λυωμένα και κυρτά

Δεν θέλω να τα βλέπωmiddot με λυπεί η μορφή τωνκαι με λυπεί το πρώτο φως των να θυμούμαιΕμπρός κυττάζω τrsquo αναμένα μου κεριά

Δεν θέλω να γυρίσω να μη διω και φρίξωτι γρήγορα που η σκοτεινή γραμμή μακραίνειτι γρήγορα που τα σβυστά κεριά πληθαίνουν

  • Συμβολισμοσ
  • Slide 2
  • Slide 3
  • Slide 4
  • πού και πότε
  • ρομαντισμός και συμβολισμός
  • τι πιστεύουν οι συμβολιστές
  • αγαπημένες εικόνες του
  • αγαπημένα θέματα
  • η υποβλητικότητα και η μουσικότητα
  • ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΣΥΜΒΟΛΙΣΜΟΣ
  • 2 οι νεορομαντικοί ή νεοσυμβολιστές
  • γνωρίσματα συμβολισμού
  • Κωνσταντίνος Χατζόπουλος Ήρθεςσελ 449
  • λίγα στοιχεία για τον Χατζόπουλο (1868- 1920)
  • χαρακτηριστικά ποιήματος
  • Slide 17
  • Slide 18
  • θα αναζητήσω το ποίημα του Λάμπρου Πορφύρα Το θέατρο σελ 460
  • Λάμπροσ Πορφύρασ
  • Κωνσταντινοσ Χατζοπουλοσ
  • Κωνσταντινοσ χατζοπουλοσ
  • Κωνσταντινοσ χατζοπουλοσ (2)
  • 2 οι νεορομαντικοί ή νεοσυμβολιστές (2)
  • Νεοσυμβολισμός β ομάδα ποιητών
  • Slide 26
  • Ναπολεων λαπαθιωτησ
  • Ναπολεων λαπαθιωτησ (2)
  • Ναπολεων λαπαθιωτησ (3)
  • Μητσοσ παπανικολαου
  • Μητσοσ παπανικολαου ndash ναπολεων λαπαθιωτησ
  • Μητσοσ παπανικολαου μεσα στη βουη του δρομου
  • Ρωμοσ φιλυρασ
  • Ρωμοσ φιλυρασ (2)
  • Ρωμοσ φιλυρασ (3)
  • Κ π καβαφησ
Page 34: Ο Συμβολισμός

Δεμοιράκου Μαρία

34

ΡΩΜΟΣ ΦΙΛΥΡΑΣΣτον Έρωτα

Έρωτα Έρωτα νιώθοντάς σενιώθω να περνά της ψυχής μου σκότοςη φωτεινή σου αχτίνακαι να γίνομαι όλοςένας παλμός

Ρέε ήρεμα ήρεμα μέσα μουκαι γίνου εσύ όλος ο εαυτός μουτόσο που να γίνω περήφανοςσαν Θεόςγιατί θα κλείνω εντός μου το μόνο Θεόγιατί θα είμαιο παλμός ο δικός σου

Δεμοιράκου Μαρία

35

ΡΩΜΟΣ ΦΙΛΥΡΑΣΈρωτας

Την πόρταν εμαντάλωσες κι ήρθες σιμά μου πάλιμούacuteσφιξες τα χέρια μου κι έγειρες το κεφάλι

να μου ειπείς τacuteανείπωτα που μόνο η νύχτα ξέρειμέσα στο τρισκόταδο της κάμαρας ω ταίρι

Κι είπαμε όλα τα κρυφά που και τα ρόδα λένεστο περβόλι τις βραδιές με λίγωμα και κλαίνε

Κι άπλωσες τα χέρια σου να μacuteαγκαλιάσεις πάλικι ήρθε το ιερό φιλί σαν τρόπαιο μες στην πάλη

(αacute δημοσ Απρ 1905)

Kiss Artist Vsevolod MaksymovychCompletion Date 1913

Δεμοιράκου Μαρία

36

Κ Π ΚΑΒΑΦΗΣ Τα κεριά Του μέλλοντος η μέρες στέκοντrsquo εμπροστά μας

σα μια σειρά κεράκια αναμένα mdashχρυσά ζεστά και ζωηρά κεράκια

Η περασμένες μέρες πίσω μένουνμια θλιβερή γραμμή κεριών σβυσμένωνmiddotτα πιο κοντά βγάζουν καπνόν ακόμηκρύα κεριά λυωμένα και κυρτά

Δεν θέλω να τα βλέπωmiddot με λυπεί η μορφή τωνκαι με λυπεί το πρώτο φως των να θυμούμαιΕμπρός κυττάζω τrsquo αναμένα μου κεριά

Δεν θέλω να γυρίσω να μη διω και φρίξωτι γρήγορα που η σκοτεινή γραμμή μακραίνειτι γρήγορα που τα σβυστά κεριά πληθαίνουν

  • Συμβολισμοσ
  • Slide 2
  • Slide 3
  • Slide 4
  • πού και πότε
  • ρομαντισμός και συμβολισμός
  • τι πιστεύουν οι συμβολιστές
  • αγαπημένες εικόνες του
  • αγαπημένα θέματα
  • η υποβλητικότητα και η μουσικότητα
  • ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΣΥΜΒΟΛΙΣΜΟΣ
  • 2 οι νεορομαντικοί ή νεοσυμβολιστές
  • γνωρίσματα συμβολισμού
  • Κωνσταντίνος Χατζόπουλος Ήρθεςσελ 449
  • λίγα στοιχεία για τον Χατζόπουλο (1868- 1920)
  • χαρακτηριστικά ποιήματος
  • Slide 17
  • Slide 18
  • θα αναζητήσω το ποίημα του Λάμπρου Πορφύρα Το θέατρο σελ 460
  • Λάμπροσ Πορφύρασ
  • Κωνσταντινοσ Χατζοπουλοσ
  • Κωνσταντινοσ χατζοπουλοσ
  • Κωνσταντινοσ χατζοπουλοσ (2)
  • 2 οι νεορομαντικοί ή νεοσυμβολιστές (2)
  • Νεοσυμβολισμός β ομάδα ποιητών
  • Slide 26
  • Ναπολεων λαπαθιωτησ
  • Ναπολεων λαπαθιωτησ (2)
  • Ναπολεων λαπαθιωτησ (3)
  • Μητσοσ παπανικολαου
  • Μητσοσ παπανικολαου ndash ναπολεων λαπαθιωτησ
  • Μητσοσ παπανικολαου μεσα στη βουη του δρομου
  • Ρωμοσ φιλυρασ
  • Ρωμοσ φιλυρασ (2)
  • Ρωμοσ φιλυρασ (3)
  • Κ π καβαφησ
Page 35: Ο Συμβολισμός

Δεμοιράκου Μαρία

35

ΡΩΜΟΣ ΦΙΛΥΡΑΣΈρωτας

Την πόρταν εμαντάλωσες κι ήρθες σιμά μου πάλιμούacuteσφιξες τα χέρια μου κι έγειρες το κεφάλι

να μου ειπείς τacuteανείπωτα που μόνο η νύχτα ξέρειμέσα στο τρισκόταδο της κάμαρας ω ταίρι

Κι είπαμε όλα τα κρυφά που και τα ρόδα λένεστο περβόλι τις βραδιές με λίγωμα και κλαίνε

Κι άπλωσες τα χέρια σου να μacuteαγκαλιάσεις πάλικι ήρθε το ιερό φιλί σαν τρόπαιο μες στην πάλη

(αacute δημοσ Απρ 1905)

Kiss Artist Vsevolod MaksymovychCompletion Date 1913

Δεμοιράκου Μαρία

36

Κ Π ΚΑΒΑΦΗΣ Τα κεριά Του μέλλοντος η μέρες στέκοντrsquo εμπροστά μας

σα μια σειρά κεράκια αναμένα mdashχρυσά ζεστά και ζωηρά κεράκια

Η περασμένες μέρες πίσω μένουνμια θλιβερή γραμμή κεριών σβυσμένωνmiddotτα πιο κοντά βγάζουν καπνόν ακόμηκρύα κεριά λυωμένα και κυρτά

Δεν θέλω να τα βλέπωmiddot με λυπεί η μορφή τωνκαι με λυπεί το πρώτο φως των να θυμούμαιΕμπρός κυττάζω τrsquo αναμένα μου κεριά

Δεν θέλω να γυρίσω να μη διω και φρίξωτι γρήγορα που η σκοτεινή γραμμή μακραίνειτι γρήγορα που τα σβυστά κεριά πληθαίνουν

  • Συμβολισμοσ
  • Slide 2
  • Slide 3
  • Slide 4
  • πού και πότε
  • ρομαντισμός και συμβολισμός
  • τι πιστεύουν οι συμβολιστές
  • αγαπημένες εικόνες του
  • αγαπημένα θέματα
  • η υποβλητικότητα και η μουσικότητα
  • ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΣΥΜΒΟΛΙΣΜΟΣ
  • 2 οι νεορομαντικοί ή νεοσυμβολιστές
  • γνωρίσματα συμβολισμού
  • Κωνσταντίνος Χατζόπουλος Ήρθεςσελ 449
  • λίγα στοιχεία για τον Χατζόπουλο (1868- 1920)
  • χαρακτηριστικά ποιήματος
  • Slide 17
  • Slide 18
  • θα αναζητήσω το ποίημα του Λάμπρου Πορφύρα Το θέατρο σελ 460
  • Λάμπροσ Πορφύρασ
  • Κωνσταντινοσ Χατζοπουλοσ
  • Κωνσταντινοσ χατζοπουλοσ
  • Κωνσταντινοσ χατζοπουλοσ (2)
  • 2 οι νεορομαντικοί ή νεοσυμβολιστές (2)
  • Νεοσυμβολισμός β ομάδα ποιητών
  • Slide 26
  • Ναπολεων λαπαθιωτησ
  • Ναπολεων λαπαθιωτησ (2)
  • Ναπολεων λαπαθιωτησ (3)
  • Μητσοσ παπανικολαου
  • Μητσοσ παπανικολαου ndash ναπολεων λαπαθιωτησ
  • Μητσοσ παπανικολαου μεσα στη βουη του δρομου
  • Ρωμοσ φιλυρασ
  • Ρωμοσ φιλυρασ (2)
  • Ρωμοσ φιλυρασ (3)
  • Κ π καβαφησ
Page 36: Ο Συμβολισμός

Δεμοιράκου Μαρία

36

Κ Π ΚΑΒΑΦΗΣ Τα κεριά Του μέλλοντος η μέρες στέκοντrsquo εμπροστά μας

σα μια σειρά κεράκια αναμένα mdashχρυσά ζεστά και ζωηρά κεράκια

Η περασμένες μέρες πίσω μένουνμια θλιβερή γραμμή κεριών σβυσμένωνmiddotτα πιο κοντά βγάζουν καπνόν ακόμηκρύα κεριά λυωμένα και κυρτά

Δεν θέλω να τα βλέπωmiddot με λυπεί η μορφή τωνκαι με λυπεί το πρώτο φως των να θυμούμαιΕμπρός κυττάζω τrsquo αναμένα μου κεριά

Δεν θέλω να γυρίσω να μη διω και φρίξωτι γρήγορα που η σκοτεινή γραμμή μακραίνειτι γρήγορα που τα σβυστά κεριά πληθαίνουν

  • Συμβολισμοσ
  • Slide 2
  • Slide 3
  • Slide 4
  • πού και πότε
  • ρομαντισμός και συμβολισμός
  • τι πιστεύουν οι συμβολιστές
  • αγαπημένες εικόνες του
  • αγαπημένα θέματα
  • η υποβλητικότητα και η μουσικότητα
  • ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΣΥΜΒΟΛΙΣΜΟΣ
  • 2 οι νεορομαντικοί ή νεοσυμβολιστές
  • γνωρίσματα συμβολισμού
  • Κωνσταντίνος Χατζόπουλος Ήρθεςσελ 449
  • λίγα στοιχεία για τον Χατζόπουλο (1868- 1920)
  • χαρακτηριστικά ποιήματος
  • Slide 17
  • Slide 18
  • θα αναζητήσω το ποίημα του Λάμπρου Πορφύρα Το θέατρο σελ 460
  • Λάμπροσ Πορφύρασ
  • Κωνσταντινοσ Χατζοπουλοσ
  • Κωνσταντινοσ χατζοπουλοσ
  • Κωνσταντινοσ χατζοπουλοσ (2)
  • 2 οι νεορομαντικοί ή νεοσυμβολιστές (2)
  • Νεοσυμβολισμός β ομάδα ποιητών
  • Slide 26
  • Ναπολεων λαπαθιωτησ
  • Ναπολεων λαπαθιωτησ (2)
  • Ναπολεων λαπαθιωτησ (3)
  • Μητσοσ παπανικολαου
  • Μητσοσ παπανικολαου ndash ναπολεων λαπαθιωτησ
  • Μητσοσ παπανικολαου μεσα στη βουη του δρομου
  • Ρωμοσ φιλυρασ
  • Ρωμοσ φιλυρασ (2)
  • Ρωμοσ φιλυρασ (3)
  • Κ π καβαφησ