მოთხრობითი ბრუნვის გამოყენების მარტივი ხერხი

სსიპ. მარნეულის მუნიციპალიტეტის სოფელ კირიხლოს საჯარო სკოლა

08. 05. 2013 წელი

, პრობლემები რომლებიც მუშაობის პროცესში გამოიკვეთა

მოთხრობითი ბრუნვის გამოყენების სწავლების სირთულე

მარტივი გზის არარსებობა

სისტემური მიდგომის არარსებობა

ელექტრონული რესურსის შექმნის:მიზანი

გამოცდილებისა და მიგნებების გაზიარება

მოთხრობითი ბრუნვის გამოყენების სწავლების შედარებით მარტივი ხერხის მექანიზმის ახსნა

ზმნების სისტემატიზაციის პრინციპის გაცნობა

, :ყოველმა ჩვენგანმა იცის რომმოთხრობითბრუნვიანი კონსტრუქცია გამოიყენება მეორე

სერიაში;

მოთხრობითბრუნვიან კონსტრუქციას იყენებენ არა მარტო მოქმედებითი გვარის, ანუ გარდამავალი, არამედ საშუალ-მოქმედებითი გვარის, ანუ გარდაუვალი ზმნებიც;

ვნებითებთან და საშუალ-ვნებითებთან მოთხრობითი ბრუნვა არ იხმარება;

გვარისა და გარდამავლობის ახსნა არაქართულენოვანი მოსწავლისთვის ძალიან რთულია, ზოგჯერ — შეუძლებელიც.

, :მოსწავლეებმა უნდა იცოდნენ რომმოთხრობითი ბრუნვა გამოიყენება მხოლოდ

წყვეტილთან და მეორე კავშირებითთან.

საკმარისია, ყურადღება გავამახვილოთ ზმნების დაბოლოებებზე!

მოთხრობითი ბრუნვის სწორად გამოყენებისთვის

, საკმარისია დავაკვირდეთIII სუბიექტური პირის ნიშნებს

მყოფადის( ) მწკრივის მომავალი დროის

ზმნებში

მოქმედებითი და - საშუალ მოქმედებითი გვარის( ) მოთხრობითიან , ზმნებს

როგორც აწმყოში, ასევე მყოფადში მხოლობითი რიცხვის მესამე პირში დაერთვით - ს :ნიშანი

ვაკეთებვიძინებვხატავვრთავვსვამვასხამვკრეფვყიდივმღერივცხოვრობვმუშაობაკეთებ-ს

იძინებ-სხატავ-სრთავ-სსვამ-სასხამ-სკრეფ-სყიდი-სმღერი-სცხოვრობ-

სმუშაობ-სგააკეთებ-

ს

დაიძინებ-ს

დახატავ-სმორთავ-სშესვამ-სდაასხამ-სმოკრეფ-სგაყიდი-სიმღერებ-სიცხოვრებ-

სიმუშავებ-

ს

ხოლო ვნებითი გვარის ( ) უმოთხრობითო , ზმნები როგორც აწმყოში, ასევე მყოფადში მხოლობითი

რიცხვის მესამე პირში - ა .ნიშანს დაირთავენ

ვჯდებივწვებივდგებივთბებივცივდებივიბნევივირევი(ვანთივარ) (ვაბივარ)ვაგდივარ

ჯდებ-აწვებ-ადგებ-ათბებ-აცივდებ-აიბნევ-აირევ-აანთი-ააბი-ააგდი-ა

დაჯდებ-ადაწვებ-ადადგებ-აგათბებ-აგაცივდებ-ადაიბნევ-ააირევ-აენთებ-აებმებ-აეგდებ-ა

, მართალია -საშუალ ვნებითი გვარის ( )უმოთხრობითო ზმნებს

, აწმყოში მხოლობითი რიცხვის მესამე პირში - ს , ნიშანი დაერთვით

მაგრამ მყოფადში ისინიც მხოლოდ - ა ნიშანს დაირთავენ:

ვზივარვდგავარვწევარმივდივარმოვდივარ

ზი-სდგა-სწევ-სმიდი-სმოდი-ს

იჯდებ-აიდგებ-აიწვებ-ამივ-ა, წავ-ამოვ-ა, წამოვ-

ა

პირის ნიშნებზედაკვირვებიდან გამომდინარეობს

მოთხრობითი ბრუნვის პროგნოზირების

მარტივი ხერხი:

თუ ზმნა აწმყოს მწკრივის მხოლობითი რიცხვის მესამე პირში ბოლოვდება -ა-ზე, წყვეტილსა და მეორე კავშირებითში სახელობით ბრუნვას, ანუ “ის” ნაცვალსახელს შეიწყობენ

თუ ზმნა მყოფადის მხოლობითი რიცხვის მესამე პირში მთავრდება -ა-ზე, მაშინ წყვეტილისა და მეორე კავშირებითის მესამე პირში ის აუცილებლად სახელობით ბრუნვას, ანუ „ის“ ნაცვალსახელის შეწყობას მოითხოვს.

აწმყო მყოფადი წყვეტილი

დგას იდგება იდგა ისზის იჯდება იჯდა ისმიდის წავიდა წავა ისწევს დაწვება დაწვა ისჯდება დაჯდება იჯდა ისჩნდება გამოჩნდება გამოჩნდა ისერთიანდება გაერთიანდებ

აგაერთიანდა ის

დგება ადგება ადგა ისვარდება ჩამოვარდება ჩამოვარდა ისცვივა ჩამოცვივა ჩამოცვივდა

ისკვდება მოკვდება მოკვდა ისრჩება დარჩება დარჩა ის

ხოლო თუ ზმნა მყოფადის მხოლობითი რიცხვის მესამე პირში -ს-ზე ბოლოვდება, მაშინ წყვეტილისა და მეორე კავშირებითისმესამე პირში ის მოთხრობითს, ანუ „მან“ ნაცვალსახელის შეწყობას მოითხოვს.

აწმყო მყოფადი წყვეტილი

ცხოვრობს იცხოვრებს იცხოვრა მანდუღს იდუღებს იდუღა მანტირის იტირებს იტირა მანგორავს იგორებს იგორა მანსწავლობს ისწავლის ისწავლა

მანყიდულობს იყიდის იყიდა მანიღებს აიღებს აიღო მანხარშავს მოხარშავს მოხარშა

მანფიქრობს მოიფიქრებს მოიფიქრა

მანაქრობს ჩააქრობს ჩააქრო მანიცავს დაიცავს დაიცვა მანამზადებს მოამზადებს მოამზადა

მანიბანს დაიბანს დაიბანა მან

პრაქტიკული დავალებები სკოლაში ჩასვი ფრაზაში არსებითი სახელი (დაწერს) დაწერა .... ბიჭი/ბიჭმა(იჯდება) იჯდა.... ბიჭი/ბიჭმა(წაიკითხავს) წაიკითხა ...... ბიჭი/ბიჭმა(ვარდება) ჩამოვარდა ...... ფოთოლი/ფოთოლმა(დალევს) დალია ...... ბიჭი/ბიჭმა

გაეცანი ტექსტს გიას დღის რეჟიმი შემდეგ წელს გია პირველად წავა

სკოლაში. ყოველ დილას ის რვა საათზე გაიღვიძებს.

გია ჯერ პირს დაიბანს და შემდეგ ისაუზმებს. ჩაიცვამს სასკოლო ფორმას. ის ცხრის ნახევარზე გავა სახლიდან. პატარა მოსწავლე პირველ მერხზე დაჯდება. ოთხი გაკვეთილის შემდეგ, თორმეტ საათზე, გია დაბრუნდება სახლში. ის პირველ საათზე ისადილებს. გია საშინაო დავალებას ოთხ საათამდე მოამზადებს. შემდეგ ის ითამაშებს და მულტფილმებს უყურებს. ორშაბათს გაკვეთილები იწყება და გია კვირას ადრე დაწვება. შაბათს კი ის გვიან დაიძინებს.

შეცვალე ტექსტი გიას დღის რეჟიმი გია თხუთმეტ სექტემბერს პირველად წავიდა

სკოლაში. დილით მან რვა საათზე გაიღვიძა. გიამ ჯერ

პირი დაიბანა და შემდეგ ისაუზმა. ჩაიცვა სასკოლო ფორმა. ის 9-ის ნახევარზე გავიდა სახლიდან.

პატარა მოსწავლე პირველ მერხზე დაჯდა. ოთხი გაკვეთილის შემდეგ, თორმეტ საათზე, გია დაბრუნდა სახლში. მან პირველ საათზე ისადილა.

გიამ საშინაო დავალება ოთხ საათამდე მოამზადა. შემდეგ მან ითამაშა და მულტფილმებს უყურა.

ორშაბათს გაკვეთილები დაიწყო და გია კვირას ადრე დაწვა. შაბათს კი მან გვიან დაიძინა

26 . დღეს არის დეკემბერი ეს არის 29 ნიკას დღის რეჟიმი დეკემბერს

ადგება 7საათზეპირს დაბანს, ისაუზმებს 8-ის ნახევარზე წავა სკოლაში 9-ის ნახევარზე3 საათზე იმეცადინებს სიმღერაში4საათზე შევა კაფეში, შეჭამს ხაჭაპურს და დალევს ჩაის5საათზე წავა ფეხბურთზე და ითამაშებს გუნდთან.7საათზე დაბრუნდება სახლში8-ის ნახევარზე ივახშმებს9საათამდე მოამზადებს საშინაო დავალებას10საათზე წაიკითხავს წიგნს11საათზე დაწვება დასაძინებლად12 საათამდე შეამოწმებს ელექტრონულ ფოსტას და “facebooke”-ს

სიახლეებს12 საათზე დაიძინებს.

, 30 . წარმოიდგინე რომ დღეს არის დეკემბერი , 29 ისაუბრე იმის შესახებ რა გააკეთა ნიკამ

დეკემბერს 29 დეკემბერს ნიკა ადგა 7საათზე. მან 8-ის ნახევარზე პირი

დაიბანა და ისაუზმა. ნიკა სკოლაში წავიდა 9-ის ნახევარზე. 3საათზე მან

იმეცადინა სიმღერაში. ის 4საათზე შევიდა კაფეში. ნიკამ შეჭამა ხაჭაპური და

დალია ჩაი. ნიკა 5 საათზე წავიდა ფეხბურთზე. მან ითამაშა გუნდთან

ერთად. ის სახლში 7საათზე დაბრუნდა. ნიკამ 8-ის ნახევარზე ივახშმა.

ნიკამ 9საათამდე მოამზადა საშინაო დავალება. მან 10საათამდე წიგნი წაიკითხა.

11საათზე ნიკა დაწვა. 12 საათამდე მან შეამოწმა თავისი ელექტრონული ფოსტა. ის გაეცნო “facebooke”-ს სიახლეებს.

ნიკამ 12 საათზე დაიძინა.

გაასწორე ტექსტი დათოს მეგობარს ნიკა ჰქვია. ის ნიკას

კლასში ისწავლა 4წელი. დათომ და ნიკამ ერთად დაისვენეს დათოს სოფელში. იმ წელს ნიკამ გავიდა სხვა სკოლაში. ნიკა დახატა ბავშვები სოფელში. ეს სურათი ის დათოს აჩუქა. დათომ სურათი კედელზე გააკრა.

ჩვენ ამ მარტივ ხერხს .წარმატებით ვიყენებთ

!სცადეთ თქვენცგმადლობთ ყურადღებისთვის!