Κεφ. 11 Η Πολιορκία της Ακρόπολης (1826-1827)

Με την πτώση του Μεσολογγίου (Απρίλιος 1826) οι Οθωμανοί έλεγχαν το μεγαλύτερο τμήμα της Στερεάς Ελλάδας.

To μοναδικό οχυρό που κατείχαν οι ελληνικές δυνάμεις ήταν το κάστρο των Αθηνών. Προς τα εκεί στράφηκε ο Μεχμέτ Ρεσίτ-πασάς (Κιουταχής) που τον Αύγουστο του 1826 έφτασε στην Αθήνα και ξεκίνησε την πολιορκία της Ακρόπολης.

Την Ακρόπολη την υπερασπιζόταν ο Γκούρας με τη φρουρά του κάστρου. Οι Έλληνες έπρεπε πάση θυσία να κρατήσουν ελεύθερη την Ακρόπολη για να διατηρήσουν την επανάσταση στη Στερεά Ελλάδα.

Μετά την πτώση του Μεσολογγίου ο Ιμπραήμ επιστρέφει στην Πελοπόννησο Ενώ ο Κιουταχής Καταπνίγει την επανάσταση στην Στερεά και τον Αύγουστο φτάνει στην Αθήνα

Κατά τη δεκάμηνη πολιορκία της Ακρόπολης από την πλευρά των Οθωμανών επιδιώχθηκε ο στενός αποκλεισμός των πολιορκημένων που θα τους υποχρέωνε, αργά ή γρήγορα, σε παράδοση.

Oι τελευταίοι επιχειρούσαν συχνές νυχτερινές εξόδους εναντίον των θέσεων των Οθωμανών, επιχειρήσεις στις οποίες διακρίθηκε μεταξύ άλλων ο Μακρυγιάννης.

H κατασκευή υπόγειων στοών (λαγούμια) κάτω από τις εχθρικές θέσεις και η ανατίναξή τους υπήρξε τακτική που στέφθηκε συχνά με επιτυχία, χάρις κυρίως στη δεξιότητα του Κώστα Xορμόβα (Λαγουμιτζή), ο οποίος είχε παρόμοια δράση και στο Μεσολόγγι.

Η πολιορκία της Ακρόπολης από τον Κιουταχή.Ιωάννης Μακρυγιάννης – Παναγιώτης Ζωγράφος

Μετά την πτώση του Μεσολογγίου η Διοίκηση ανέθεσε στο ρουμελιώτη καπετάνιο, Γεώργιο Καραϊσκάκη, να ανασυντάξει το ελληνικό στρατόπεδο στη Ρούμελη.

Ο Καραϊσκάκης κατάφερε γρήγορα να πετύχει την αναγνώριση των άλλων οπλαρχηγών και να επιφέρει, για πρώτη φορά ίσως, συντονισμό ανάμεσά τους.

Σχεδίαζε να κόψει τον ανεφοδιασμό του Κιουταχή από τη Θεσσαλία. Πίστευε πως με αυτόν τον τρόπο θα τον αναγκάσει να υποχωρήσει. Νίκησε μάλιστα τους Οθωμανούς σε δύο μάχες, στο Δίστομο και την Αράχοβα και κατευθύνθηκε προς την Αττική και έστησε στρατόπεδο στο Κερατσίνι (1827).

Το σχέδιο και οι μάχες του Καραϊσκάκη

Ο Γεώργιος Καραϊσκάκης εφορμά στην Ακρόπολη. Έργο του Γεωργίου Μαργαρίτη, 1844

Η μάχη του Φαλήρου

Η ανάθεση από την Ελληνική κυβέρνηση της αρχηγίας του στρατού και του στόλου στους Άγγλους αξιωματικούς Tσωρτς και Κόχραν προκάλεσε δυσαρέσκεια στους χώρους των ενόπλων.

Οι δύο Άγγλοι αποφάσισαν κατά μέτωπο επίθεση στον Κιουταχή για να απελευθερώσουν την Ακρόπολη, παρά τις αντιρρήσεις του Καραϊσκάκη.

Την παραμονή της μάχης, και ενώ ο Καραϊσκάκης είχε δώσει εντολή να μην εμπλακούν σε αψιμαχίες με τους Τούρκους, ένα μικροεπεισόδιο παίρνει διαστάσεις μάχης και ο Καραϊσκάκης σκοτώνεται.

Το αποτέλεσμα της μάχης του Φαλήρου (24 Απριλίου 1827) που ακολούθησε ήταν καταστροφικό για την ελληνική πλευρά. Πολλοί από τους οπλαρχηγούς χάνουν τη ζωή τους και η φρουρά της Ακρόπολης αναγκάζεται να συνθηκολογήσει (1827).

Το στρατόπεδο του Καραϊσκάκη.Θ. Βρυζάκης, 1855, Αθήνα, Εθνική Πινακοθήκη.

Με την παράδοση της φρουράς της Ακρόπολης στις 24 Μαΐου 1827 μειώθηκαν ακόμη περισσότερο οι ελπίδες για επικράτηση της επανάστασης στο πεδίο των μαχών. H Στερεά και το μεγαλύτερο τμήμα της Πελοποννήσου ήταν υπό την κατοχή των δυνάμεων του Κιουταχή και του Ιμπραήμ.

Ύστερα από έξι χρόνια πολέμου η θετική έκβαση της ελληνικής υπόθεσης θα κρινόταν πλέον στο πεδίο της διπλωματίας.

Γιάννης Γκούρας.Σκοτώθηκε, κατα την πολιορκία της Ακρόπολης από τον Κιουταχή, τη 1η Οκτωβρίου 1826.

Ο θάνατος του Καραϊσκάκη παραμένει ένα άλυτο ιστορικό μυστήριο. Κάποιοι ιστορικοί ισχυρίζονται ότι η σφαίρα που τον τραυμάτισε θανάσιμα προήλθε από το τουρκικό στρατόπεδο, κάποιοι άλλοι όμως ισχυρίζονται ότι προήλθε από το ελληνικό στρατόπεδο.

Η αντιπαράθεση γύρω από αυτό το γεγονός και η ιστορική αναζήτηση συνεχίζεται καθώς δεν υπάρχουν αποδείξεις που μπορούν να τεκμηριώσουν τη μια ή την άλλη εκδοχή.

Ο θάνατος του Καραϊσκάκη.Δούκας Έκτωρ, 1930.