Паўсядзённае жыццё нашых продкаў ІХ -

ХІІІ стст.

Усходнеславянскае (старажытнарускае) грамадства

Князь

Знаць, дружына

Просты народ:сяляне і рамеснікі

Аснова: простыя людзі - сяляне і рамеснікі

Сяляне:1) Свабодныя (людзі);2) Паўзалежныя (смерды);3) Поўнасцю залежныя (халопы і

чэлядзь).Асноўны занятак:Праца ў с/г;Зімой- догляд жывёлы, ткацтва,

выраб прылад працы і г.д.

Вярхі грамаства• Князь;• Дружына і "княжыя

мужы";• Вярхі дружыны –

баяры(па "Рускай праўдзе", за іх жыццё - штраф 80 грыўняў).

Дзейнасць баяр

Кіраўніцтва ў сваіх уладаннях;

Вайна з ворагам;Паляванне, піры і

забавы.

Паселішчы

• Пераважна невялікія вёскі (сёлы);• У 1 паселішчы - каля

10 сем'яў.

Жытло сялянДраўляныя хаты;Аднапакаёвыя;Уваход - у тарцовай сцяне;Курныя(печ без дымахода);Цьмяныя – асвятляліся

лучынай:Лучына – смалістая трэска, якая ўстаўлялася ў сцяну і запальвалася.

Жытло сялянПрамавугольныя хаты;Чатырохсхільны дах;Сцены – з бярвёнаў, паміж

імі мох;Вузкія акенцы,

закрываліся драўлянымі заслонкамі ці бычыным пузыром;

Спалі на лаўках ці палацях з дошак.

Побач з домам - гаспадарчыя пабудовы:

Хлеў для жывёлы і птушкі;

Гумно для збожжа, саломы і г.д.

Жыллё знаціoВялікія памеры;oРаскошная

ўнутраная аздоба.

Харчаванне простых людзейПрадукты земляробства, жывёлагадоўлі і промыслаў;Галоўны прадукт – хлеб.

Харчаванне знаці

Больш разнастайнае;Пераважала мяса;Заморскія стравы і віны.

Сродкі зносін: водныяoЛаддзі, чаўны;oСамы вядомы шлях

“з вараг у грэкі”.

Сродкі зносін: сухапутныя

oПавозкі, вазы;oЗапрагалі коней ці

валоў;oЗімой – сані.

ДарогіoЧаста размываліся;oПраходзілі праз балоты –людзі рабілі гаці;oПраходзілі праз рэкі – людзі рабілі масты.

Войска

Дружына Апалчэнне Наёмнікі –варажскія дружыны і атрады качэўнікаў.Для буйных паходаў.

ЗброяГалоўная зброя – меч;Коп’і;Баявыя сякеры;Булавы (>рэдка) і г.д.

Засцерагальная зброяПаляпшаецца:Металічныя кальчугі;Пласцінкавыя панцыры;Шлемы;Шчыты.

Ваяры апалчэнняПешыя;Узбраенне: шчыт,

сякера, кап’ё;У некаторых толькі суліца – кароткае кідальнае кап’ё.

Хітрасці падчас бітвы

• Завалы дарог;• Засады;• Падманныя

манеўры і г.д.

Забавы: музыкаІнструменты:₰ Дудка (варыянты –

сапёлка, жалейка і г.д.);₰ Дуда-валынка;₰ Варган;₰ Біла і г.д.

Забавы: скамарохі• Музыканты;• Акцёры;• Фокуснікі;• Вандроўнікі.

Забавы: паляванне

З дапамогай:Сабак;Драпежных птушак:

ястрабаў, сокалаў;Гепардаў (пардусаў).

Пасля палявання – пір і баль.

Забавы і гульні

Дзяцей:У Полацку знойдзены дзіцячыя касцяныя канькі ХІІ ст.

Дарослых:• Шашкі;• Шахматы.