โดย พลเอก เอกชย ศรวลาศ ผอ านวยการส านกสนตวธและธรรมาภบาล

สถาบนพระปกเกลา

www.elifesara.com ekkachais@hotmail.com

สนตวธในการจดการความขดแยง

“ไมมทใดมสนตภาพ

หากปราศจากความยตธรรม”

ความไมเปนธรรมน ามาซงความขดแยง

คนเรามกจะลกขนมาท าอะไรสกอยางเพอเรยกรองความเปนธรรม

หากไมไดรบการแกไข ความคบของใจจะกลายเปนความรนแรง

www.elifesara.com

ความขดแยงกนเปนเรองธรรมดา

เปนธรรมชาตของมนษยทอยรวมกนในสงคม

เมอสงคมหลกเลยงความขดแยงไมได ตองหาวธการจดการความขดแยงให

เหมาะสมกบลกษณะความขดแยงและความตองการของคกรณ เพอให

คกรณคงอยรวมกนไดในสงคมอยางปกตสข

www.elifesara.com

4

การเรยนรการจดการความขดแยง

•การใชก าลงแกปญหา เกดตนทนทางเศรษฐกจ สงคมและการเมองจะสง

•ประสบการณในอดตจะเปนค าตอบวาจะเกดอะไรในอนาคต

•ควรศกษารปแบบในการจดการปญหาทผานมาในอดตของตางประเทศและของไทย

ww.elifesara.com

ความรนแรง ท าใหเกดการแพ - ชนะ

สนตวธ ท าใหเกด ความสงบ ความสมานฉนท และเกดความ

พอใจรวมกน

www.elifesara.com

มนษยอยกบความขดแยงขดแยงกบตวอง

ขดแยงกบเพอนรวมงาน

ขดแยงตอสงคมรอบขาง

www.elifesara.com

ท าอะไรคดเอาแต“ตวก ของก”เอาตวเองเปนศนยกลาง

2

ความขดแยงในสงคมไทย

www.elifesara.com

สนตเกดไมไดถาไมมความยตธรรม

• ความขดแยงเปนเรองปกต อยาน าสนตไปเปนเครองมอในการปราบปรามประชาชนโดยอางวาเพอความ

มนคง

• สรางวฒนธรรมแหงสนต ดวยใหความยตธรรม และสทธทเทาเทยม

• ขจดความหลงผดในตวบคคล มใชมงก าจดตวบคคล

• ยงใชอ านาจ ยงเกดความรนแรงและการไมยอมรบ

• ไมมใครถกหรอผดโดยสมบรณ ความขดแยงแกไดดวยความรวมมอ

• “สนตภาพในโลกจะเกดขนไดอยางแทจรง กเมอเราแตละคนสรางสนตภาวะขนไดภายในใจของเราเอง

กอน”(ทะไล ลามะ แหงธเบต)

www.elifesara.com

สนตเกดไมไดถาไมมความยตธรรม

• สรางวฒนธรรมแหงสนต ดวยใหความยตธรรม และสทธทเทาเทยม

• ขจดความหลงผดในตวบคคล มใชมงก าจดตวบคคล

• ยงใชอ านาจ ยงเกดความรนแรงและการไมยอมรบ

• ไมมใครถกหรอผดโดยสมบรณ ความขดแยงแกไดดวยความรวมมอ

• “สนตภาพในโลกจะเกดขนไดอยางแทจรง กเมอเราแตละคนสรางสนตภาวะขนไดภายในใจของเราเองกอน”(ทะไล ลามะ แหงธเบต)

www.elifesara.com

พระราชด ารส ทพระราชทานแกประชาชนชาวไทย ในโอกาสขนปใหม 2494 ดงความตอนหนงวา

“ . ประวตศาสตรไดแสดงใหปรากฏตลอดมาวา ชาตใดเสอมสญยอยยบอบปางไป กเพราะ

ประชาชาตขาดสามคคธรรม แตกแยกเปนหมคณะ เปนพรรคเปนพวก คอยเอารดเอาเปรยบ

ประหสประหารซงกนและกน บางพรรคบางพวก ถงกบเปนไสศกใหศตรมาจโจมท าลายชาตของ

ตนดงน ขาพเจาจงขอชกชวนพนองชาวไทยทงหลาย ใหระลกถงพระคณของบรรพบรษ ซงได

กอบกรกษาบานเกดเมองนอนของเรามานนใหจงหนก แลวถอเอาความสามคค ความยนยอม

เสยสละสวนตวเพอประโยชนยงใหญของประเทศชาต เปนคณธรรมประจ าใจอยเนองนจ จง

ขอใหพนองชาวไทยทงหลาย จงบ าเพญกรณกจของตนแตละคนดวยซอสตยสจรต

ขยนหมนเพยร อดทนและกลาหาญ แลวอทศความเสยสละสวนตว ความเหนดเหนอยล าบาก

ยากแคน เปนพลบชาบรรพบรษ ผซงไดกอสรางชาตเปนมรดกตกทอดมาถงพวกเราชาวไทยจน

บดน”

www.elifesara.com

ภาครฐจะพดอยเสมอวาท าถกตองตามขนตอน ตามกฎหมาย ตามกฎ ระเบยบ

ขอบงคบ ถาทกคนท าถกตอง ทกหนวยงานท าถกตอง แลวท าไมวนนจงยงมปญหาอย

ตกลงความถกตองชอบธรรมตามกฎหมาย น าไปสความยตธรรมทางสงคมจรงหรอไม

ความถกตองตามกฎหมาย สรางใหสงคมเปยมไปดวยความยตธรรมจรยธรรมหรอไม

ทงทในหลกการแลวกฎหมายทดกควรน าไปสความยตธรรมและความมคณธรรม

จรยธรรมในสงคม ไมควรแยกหรอแปลกแยกออกจากกน

“ใหความยตธรรมมากอนและอยเหนอกฎหมาย”พระบรมราโชวาท

www.elifesara.com

สนตเกดไมไดถาไมมความยตธรรม

•สรางวฒนธรรมแหงสนต ดวยใหความยตธรรม และสทธทเทาเทยม

•ขจดความหลงผดในตวบคคล มใชมงก าจดตวบคคล

•ยงใชอ านาจ ยงเกดความรนแรงและการไมยอมรบ

• ไมมใครถกหรอผดโดยสมบรณ ความขดแยงแกไดดวยความรวมมอ

•“สนตภาพในโลกจะเกดขนไดอยางแทจรง กเมอเราแตละคนสรางสนตภาวะขนได

ภายในใจของเราเองกอน”(ทะไล ลามะ แหงธเบต)

www.elifesara.com

ปญหาพนฐาน 4 ประการในการพด

1. สงทเราพด ผฟงอาจไมไดยน

2. สงทเราพด ผฟงอาจไมเขาใจ

3. สงทเราพด ผฟงเขาใจแตอาจไมยอมรบ

4. ผพดอาจไมรวา ผฟงนนไดยน เขาใจ หรอยอมรบในสงทตนพด

www.elifesara.com

หลกส าคญทควรจะยดถอ

แยกคนออกจากปญหา

เนนทความสนใจ อยาเนนทต าแหนงหนาท

พยายามหาทางเลอกหลายๆทาง กอนตดสนใจ

ตองตกลงกนตามกฎเกณฑซงเปนทยอมรบของทกฝาย

www.elifesara.com

การใชอ านาจ

การใชอ านาจจดการความขดแยง จะน าไปสความไมพอใจและการไมรวมมอ

การใชอ านาจระงบเหตการณวนวาย ตองมนใจวาอ านาจทใชนนถกตองตามกฎหมาย

และเปนอ านาจทตนเองมอยจรง

ผบรหารแบบ “บาอ านาจ” มกจะใชวธแบบแพ-ชนะ เพราะเชอวา “เมอฉนมอ านาจ ฉน

ตองชนะ”

ผบรหารแบบบาอ านาจจะมใน 2 สถานการณคอเมอเขารบต าแหนงใหม จะแสดงใหคน

ทงหลายเหนวา ตนเองมอ านาจเปนการขมขใหยอมรบ เมอสถานการณไมแนนอน จะ

แสดงอ านาจอกมาเพอใหคนเหนวาตวเองยงมอ านาจอย

www.elifesara.com

การใชอ านาจทไมมเหตผล

หนวงเหนยวไมใหขอมลทจ าเปนตอการตดสนใจ ไมยอมแกปญหาขดแยงโดยอางวามเรองส าคญบางอยางทยงไมได

พจารณา

ไมมการปรกษาในการตดสนใจ ทง ๆ ทการตดสนใจนนมผลกระทบตอเขา

ประวงการหารอในประเดนส าคญ จนกระทงไมมเวลาพอทจะหารอได

พยายามใหคนอนๆไดรวมในการตดสนใจ แลวเลอกสงทตนไดประโยชน

ยายบคคลโดยไมสนใจความสามารถและความสนใจของบคคลทถกยาย

ยายบคคลโดยไมถามหรอรบฟงความคดเหนของผบงคบบญชาชนตน

เมอมความขดแยงเกดขน จะแสดงหรอชน าใหคนทงหลายเหนวา สาเหตแหงความขดแยงเกดขนกอนทตนเองจะมาด ารง

ต าแหนง

ควรลดการใชอ านาจและเพมการใชปญญา อ านาจจะหมดไปเมอพนวาระการด ารงต าแหนง แตปญญาเปนสมบตเฉพาะตด

ตวตลอดไปwww.elifesara.com

สถานการณภายในประเทศ

กระแสโลกาภวฒน

• การรกรานดานประเพณวฒนธรรม

• การเปดเสรดานทน การคา การเงน• สภาวะโลกไรพรมแดน

•กระแสประชาธปไตย•สทธมนษยชน•การคาเสร •การอนรกษสงแวดลอมและธรรมชาต

•การใชทรพยากรอยางสนเปลอง•สงแวดลอมเปนพษ•ปญหาการลมสลายของสงคมชนบท•ยงพฒนายงตองพงตางชาตมากขน•เกดความเสอมโทรมของสงคม•ปญหาการกระจายรายไดทไมเปนธรรม•ปญหาการแพรระบาดของโรคเอดส

การจดระเบยบโลกใหมของมหาอ านาจ

ปญหาในประเทศ

• การกอการรายสากล/ในประเทศ• อาชญากรรมทเปนขบวนการ• การปะทะทางทหารบรเวณชายแดน• ภยจากโจรสลดและก าลงทางเรอตางชาต• ปญหาเสนเขตแดนทยงไมแนนอน• ปญหาผหลบหนเขาเมองโดยผดกฎหมาย

• การเมองทขาดการมองผลประโยชนของชาต• การปกครองยดรปแบบเกาๆ• ระบบราชการขาดการปรบตวเขากบสภาวะแวดลอม

ปญหาการพฒนาประเทศแบบไมยงยน

ปญหาระบบการศกษาลาหลง

• ขาดจตส านกและชาตนยมความเปนไทย• ถกครอบง าทางความคด• ละทงคณคาภมปญญาไทย

ปญหาการเมอง การปกครอง ระบบราชการ

www.elifesara.com

การเปลยนแปลงการปกครอง ตงแตป 2475

www.elifesara 18

•

พระราชด ารส ทพระราชทานแกประชาชนชาวไทย ในโอกาสขนปใหม ๒๔๙๔

“ . ประวตศาสตรไดแสดงใหปรากฏตลอดมาวา ชาตใดเสอมสญยอยยบอบปางไป กเพราะ

ประชาชาตขาดสามคคธรรม แตกแยกเปนหมคณะ เปนพรรคเปนพวก คอยเอารดเอาเปรยบ

ประหสประหารซงกนและกน บางพรรคบางพวก ถงกบเปนไสศกใหศตรมาจโจมท าลายชาตของ

ตนดงน ขาพเจาจงขอชกชวนพนองชาวไทยทงหลาย ใหระลกถงพระคณของบรรพบรษ ซงได

กอบกรกษาบานเกดเมองนอนของเรามานนใหจงหนก แลวถอเอาความสามคค ความยนยอม

เสยสละสวนตวเพอประโยชนยงใหญของประเทศชาต เปนคณธรรมประจ าใจอยเนองนจ จง

ขอใหพนองชาวไทยทงหลาย จงบ าเพญกรณกจของตนแตละคนดวยซอสตยสจรต

ขยนหมนเพยร อดทนและกลาหาญ แลวอทศความเสยสละสวนตว ความเหนดเหนอยล าบาก

ยากแคน เปนพลบชาบรรพบรษ ผซงไดกอสรางชาตเปนมรดกตกทอดมาถงพวกเราชาวไทยจน

บดน”

www.elifesara.com

20

Peace in Thailand

การจดการความขดแยง ตองมอง ๓ มต

• มตเชงปองกน

• มตเชงแกไข

• มตเชงปรองดอง เยยวยา สนตสข

www.elifesara.com

www.elifesara.com 21

วงจรความขดแยง

การสอสารทดสรางการมสวนรวมการเปนหนสวนแผนทความขดแยงวฏจกรความขดแยงรสาเหตความขดแยง

การสานเสวนา

การอ านวยการประชมการเจรจาตอรอง

การเจรจาไกลเกลยคนกลางการอนญาโตตลาการ

การมสวนรวมกระบวนการยตธรรม

การฟนคนดการขอโทษการใหอภย

การปองกนและวเคราะหความขดแยง การจดการความขดแยง

การปรองดองสสนต

๑

๒

๓

KPI

รากเหงาและสาเหตของความขดแยง

ปญหาความตางคานยม

อดมการณ วฒนธรรม

ปญหาความสมพนธ

ปญหาขอมล

ความจรงและขาวสาร

ปญหาผลประโยชนและความตองการ ปญหาโครงสราง

23

อารมณทรนแรง การรบรคลาดเคลอน สอสาร ทศนคตตายตว ประพฤตเชงลบ

การแยงชงอ านาจ ความไมเทาเทยมกน ความไมยตธรรม กฎหมาย การปกครอง

ปรชญาความเชอไมตรงกน คานยมตางกนประสบการณ พนฐานการศกษา วฒนธรรม ประเพณตางกน

คานยม

ความสมพนธ

โครงสราง

ขอมลนอยผดพลาดแปลขอมลไมตรงกนความแตกตางในการเกบและศกษา

ขอมล

แยงชงผลประโยชนเงนทอง ทรพยากร ความเชอ ความยตธรรม วธการ

ผลประโยชน

ยากตอการเจรจา

เจรจาได

ประเภทของความขดแยง

www.elifesara.com

24เวลา

ความรน

แรง

สงคราม การปะทะกนอยางแทจรง

การลดลงและหาขอตกลง

การลดระดบลงของความตงเครยด

ชวงหลงความขดแยง

การเพมขนของความตงเครยด

ความขดแยงปรากฎขน

ความขดแยงทซอนเรนอย

ชวงสนตภาพอยางแทจรง

วฏจกรแหงความขดแยง

บทบญญตทก าหนดในกฎบตรสหประชาชาต

หมวดท ๑ Article 2 ขอ 7

“Nothing contained in the present charter shall authorize the UN to intervene in matters which are essentially within the domestic jurisdiction of any state or shall require the member to submit such matters to settlement under the present charter; But this principle shall not prejudice the application of enforcement measures under chapter 7”

www.elifesara.com

การแกปญหาดวยกระบวนการสนตภาพดวยตวเอง

หนทางท ๑ ตามบทบญญตทก าหนดในกฎบตรสหประชาชาตหมวดท ๑ Article 2 ขอ 7

• การแกปญหาภายในโดยรฐใชกระบวนการสมานฉนท(Reconciliation Process) สองฝาย

• พยายามปองกนไมใหปญหาถกยกระดบขนสสากล

• หวใจส าคญคอไมยอมใหกลมกองก าลงไดรบการยอมรบสถานภาพจากประชาคมโลก

• ควบคมการละเมดสทธมนษยชน ถาสามารถควบคมไดกมสทธทจะปฏเสธความพยายามในการแทรกแซงดวยบทบาทการรกษาสนตภาพจากประชาคมโลกได

www.elifesara.com

Peace Country

1www.elifesara.com

Peace Country Index

• 2007-105• 2008-118• 2009-118• 2010-124• 2011-107-2.247• 2012-126-2.303• 2013-130-2.378

• 121-Mali

• 122-Azerbijan

• 123-Niger

• 124-Venezuela

• 125-Philippine

• 126-Thailand

• 127-Kyrgyzstan

• 128-Guinea

• 129-Mexico

• 130-Turkey

• 131-Rwanda28

Indicator• Internal Peace 60%

• External Peace 40%• การรบรจากความผดทางอาญาในสงคม 4

• จ านวนเจาหนาทรกษาความปลอดภยภายในและต ารวจตอ 100,000 คน 3

• จ านวนคดฆาตกรรมตอ 100,000 คน 4

• จ านวนประชากรตะรางตอ 100,000 คน 3

• ความงายดายในการเขาถงอาวธท าลายลางนอย 3

• ระดบของความขดแยงทจด (ภายใน) 5

• โอกาสในการสาธตการใชความรนแรง 3

• ระดบของอาชญากรรมรนแรง 4

• ความไมแนนอนทางการเมอง 4 1

Indicator• ระดบของการท าลายสทธมนษยชน (หวาดกลวการเมอง) 4

• ปรมาณของการถายโอนจากอาวธธรรมดาทส าคญเปนผรบ (น าเขา) ตอ 100,000 คน

• ทมศกยภาพส าหรบการกอการราย 1

• จ านวนผเสยชวตจากความขดแยง (ภายใน) 5

• คาใชจายทางทหารเปนรอยละ 2 ของ GDP

• เงนทนส าหรบการสหประชาชาต 2 ภารกจรกษาสนตภาพ

• จ านวนรวมของอาวธหนกตอ 100,000 คน 3

• ปรมาณการเคลอนยายอาวธในการจดจ าหนาย ตอ 100,000 คน 3

• ความสามารถในการทหาร / 2 ความซบซอน

• จ านวนคนพลดถนเปนเปอรเซนตของประชากร 4

1

ตวชวดการสรางสงคมสนตสข

1

• การใหการตอนรบชาวตางชาต(Hospitality to foreigners)

• การรวมกลมในภมภาคอยางลมลก(Depth of regional integration)

• การมความสมพนธทดกบประเทศเพอนบาน 5

• (Relations with neighbors)

www.elifesara.com

Rank Country Score

83 Bangladesh 2.070

84 Serbia 2.071

85 Peru 2.077

86 Cameroon 2.104

87 Angola 2.109

88 Guyana 2.112

89 Montenegro 2 .113

90 Ecuador 2.116

91 Dominican Republic 2.125

92 Guinea 2.126

93 Kazakhstan 2.137

94 Papua New Guinea 2.139

95 Nepal 2.152

96 Liberia 2.159

96 Uganda 2.159

98 Congo (Brazzaville) 2.165

99 Rwanda 2.185

100 Mali 2.188

101 Saudi Arabia 2.192

102 El Salvador 2.215

103 Tajikistan 2.225

104 Eritrea 2.227

105 Madagascar 2.239

106 Jamaica 2.244

107 Thailand 2.247 1

Rank Country Score

108 Turkmenistan 2.248

109 Armenia 2.260

109 Uzbekistan 2.260

111 Kenya 2.276

112 Belarus 2.283

113 Haiti 2.288

114 Kyrgyz Republic 2.296

115 Cambodia 2.301

116 Syria 2.322

117 Honduras 2.327

119 Iran 2.356

119 Niger 2.356

121 Mexico 2.362

122 Azerbaijan 2.379

123 Bahrain 2.398

124 Venezuela 2.403

125 Guatemala 2.405

126 Sri Lanka 2.407

127 Turkey 2.411

128 Cote d’ Ivoire 2.417

129 Algeria 2.423

130 Mauritania 2.425

Rank Country Score

131 Ethiopia 2.468

132 Burundi 2.532

133 Myanmar 2.538

134 Georgia 2.558

135 India 2.570

136 Philippines 2.574

137 Lebanon 2.597

138 Yemen 2.670

139 Colombia 2.700

140 Zimbabwe 2.722

141 Chad 2.740

142 Nigeria 2.743

143 Libya 2.816

144 Central African Republic 2.869

145 Israel 2.901

146 Pakistan 2.905

147 Russia 2.966

148 Democratic Republic of Congo 3.016

149 North Korea 3.092

150 Afghanistan 3.212

151 Sudan 3.223

152 Iraq 3.296153 Somalia 3.379

Peace Index

ประเทศ 2013 2012 2011 2010 2009 2008 2007

มาเลเซย 29 20 19 22 26 37 37

สงคโปร 16 23 24 30 23 29 29

เวยดนาม 41 34 30 38 39 37 35

ลาว 39 37 32 34 45 51 -

อนโดนเซย 54 63 68 67 67 68 78

กมพชา 115 139 133 132 126 126 108

บรไน 139 133 132 126 126 108

ฟลปปนส 129 133 136 130 114 113 100

ไทย 130 126 107 124 118 118 105

พมา 140 139 133 132 126 126 108

www.elifesara.com 34

35

Global Terrorism Risk Index 2015 ของสถาบน Institute for Economics & Peace

ประเทศทเสยงตอการโจมตของกลมกอการรายมากทสดในโลก

ผลการจดอนดบ 162 ประเทศทวโลก ประจ าป 2015 ๑. อรก

๒. อฟกานสถาน

๓. ในจเรย

๔. ปากสถาน

๕. ซเรย

๖. อนเดย

๗. เยเมน

๘. โซมาเลย

๙. ลเบย

๑๐.ไทย

๑๑.ฟลปปนส

๑๒.ยเครน

๑๓.อยป

www.elifesara.com 37

38

ความทาทาย

ประชาคมโลกจบตาดบทบาทแตละประเทศ

โลกในกระแสโลกาภวตน : กฎกตกาของโลกwww.elifesara.com

39

สถานการณดานความมนคง

•แนวโนมจะใชกระบวนการทางการเมองแกไขปญหาแทนการสรบดวยอาวธ

•ความขดแยงในรปแบบใหมทเกดจากหลายปจจย เชนความแตกตางของเชอชาต ศาสนา วฒนธรรมทปะทขน ตองมมาตรการแกไขทไมใหขยายขอบเขตกวางขวาง

•มมาตราการปองกนกระแสโลกาภวตนทท าใหเกดความขดแยงในระดบปจเจกบคคลหรอกลมผลประโยชนทางการเมองทอาจขยายตวเปนความขดแยงขนาดใหญ ทม

ผลกระทบตอสนตภาพและความมนคงของประเทศตางๆ

www.elifesara.com

สภาพแวดลอมระหวางประเทศเปลยนไป

• การเคลอนยายขอมลขาวสาร เงนทน ท าใหโลกเลกลง

• รฐและพรมแดนลดความส าคญเกดปญหาลกษณะขามรฐและความสลบซบซอน

• โลกจะมประชาธปไตยสงขน

• ความโดดเดนอ านาจเดยวจะลดความส าคญ

• การตอสทางวฒนธรรมและศาสนาจะเพมมากขนระหวางพทธ อสลาม ครสต และขงจอ

www.elifesara.com

ทศทางของสถานการณโลกในอนาคต

• สถานการณดานความมนคงมความเปราะบาง

• ความขดแยงระหวางรฐและภายในรฐขยายวงกวางในทกภมภาค

• ผลจากโลกาภวฒนเกดความไมแนนอนหรอการเปลยนแปลงทรวดเรว

• การกอบโกยแยงชงทรพยากรของรฐตางๆ

• ภยคกความจากเครอขายกอการราย อาวธท าลายลางสง

• ภยคกความจากภยพบตขนาดใหญ

หมวดท ๘ ของกฏบตรสหประชาชาตwww.elifesara.com

การแกปญหาดวยกระบวนการสนตภาพดวยตวเอง

หนทางท ๑ ตามบทบญญตทก าหนดในกฎบตรสหประชาชาตหมวดท ๑ Article 2 ขอ 7

• การแกปญหาภายในโดยรฐใชกระบวนการสมานฉนทสองฝาย

• พยายามปองกนไมใหปญหาถกยกระดบขนสสากล

• หวใจส าคญคอไมยอมใหกลมกองก าลงไดรบการยอมรบสถานภาพจากประชาคมโลก

• ควบคมการละเมดสทธมนษยชน ถาสามารถควบคมไดกมสทธทจะปฏเสธความพยายามในการแทรกแซงดวยบทบาทการรกษาสนตภาพจากประชาคมโลกได

www.elifesara.com

บทบญญตทก าหนดในกฎบตรสหประชาชาต

หมวดท ๑ Article 2 ขอ 7

“Nothing contained in the present charter shall authorize the UN to intervene in matters which are essentially within the domestic jurisdiction of any state or shall require the member to submit such matters to settlement under the present charter; But this principle shall not prejudice the application of enforcement measures under chapter 7”

www.kpi.ac.th

ปญหาความขดแยงภายในประเทศ

ปญหาความขดแยงภายในชาตใดชาตหนงอาจมสาเหตจากเงอนไขหนงหรอหลายประการประกอบกน

• ความไมเปนธรรมในสงคม

•ความแตกตางทางเชอชาต ศาสนา เผาพนธ

• การรกษาการปกครองของรฐ

• กฎหมายหรอองคกรบงคบใชกฎหมาย ออนแอ

• ภมรฐศาสตรทไมเอออ านวยใหอ านาจการปกครองของรฐบาลกลางสถาปนาครอบคลมพนท

อยางเตมประสทธภาพ

www.elifesara.com

ความขดแยงระหวางรฐ : สาเหตแหงความขดแยง

• กรณรฐคกรณไมยนยอม และสหประชาชาตพจารณาวาความขดแยงดงกลาวเปนภยคกคามตอสนตภาพและความมนคง

นานาชาต

• การละเมดสนตภาพ (Breaches of Peace)

• การกระท าในลกษณะรกราน (Acts of Aggression)

• จะพจารณาใชมาตรการบงคบใหเกดสนตภาพภายใตกฎบตรฯ หมวดท ๗ โดยสหประชาชาตอาจเขาด าเนนการเอง หรออนมตอ านาจให

องคกรภมภาคเขาด าเนนการตามกฎบตรฯ หมวดท ๘ Article 53 ขอ 1

• ผลประโยชนของชาตทบซอน

• ปญหาเขตแดน

• อทธพลจากภายนอก

• ความแตกตางของการปกครอง

• ความขดแยงของปจเจกบคคลทถกยกระดบโดยภาวะโลกาภวตน

www.elifesara.com

เวลาเจรจา สาเหตขดแยง การจดการ คณก.หาความจรง

South Korea 10 เรยกรอง ปชต. ปขข.กดดน ตงคณะกรรมการ

South Africa 10 ไมเปนธรรม สรางภาพอนาคตรวมกน ตงคณะกรรมการ

Aceh Indonesia 7 ไมเปนธรรม เจรจา/ตปท. ตงคณะกรรมการ

North Ireland 26 ไมเปนธรรม เจรจา/ตปท. ตงคณะกรรมการ

Rwanda 8 ไมเปนธรรม/กดข คณก.ปรองดอง ตงศาล กาชาชา

Chili 17 อดมการณแตกตาง เลอกตง ตงคณะกรรมการ

Columbia 22 อดมการณแตกตาง ปรบปรงกฎหมาย คณก ฟนฟ

Morocco 16 เรยกรอง ปชต. ใหฝายตรงขามมารบต าแหนง ตงคณะกรรมการ

Bolivia 3 ไมเปนธรรม ลงประชามต

Germany 8 อดมการณแตกตาง การเจรจา ตงคณะกรรมการ

ชดเชยเยยวยา ทศนคตเปลยนแปลง

South Korea เยยวยา ทหารใหค ามนจะไมเกดอก

South Africa เยยวยา มองอนาคตรวมกน

Aceh Indonesia เยยวยา ความรนแรงไมแกปญหา

North Ireland เยยวยา ความรนแรงไมแกปญหา

Rwanda เยยวยา อยรวมกน

Chili เยยวยา หวงแหน ปชต.

Columbia เยยวยา การเจรจา

Morocco เยยวยา รบรมการละเมดสทธมนษชน

Bolivia ยอมรบความแตกตาง

Germany เยยวยา ยดถอความเทาเทยม

ปจจยแหงความส าเรจ

South Korea ภาคประชาชนเขมแขงผลกดนใหเปลยนแปลง

South Africa มเจตจ านงทางการเมอง/สรางภาพอนาคตรวมกน

Aceh Indonesia มเจตจ านงทางการเมอง/เจรจากบศตร

North Ireland มเจตจ านงทางการเมอง/มสวนรวม/ไดรบแกไขปญหาโครงสราง/สรางบรรยากาศ

Rwanda สรางความรวมมอ

Chili ตปท.กดดน

Columbia ภาคประชาชนเขมแขง/มเจตจ านงทางการเมอง/ปรบปรงกฎหมาย

Morocco สรางประชาธปไตย/การมสวนรวม

Bolivia ปฎรปกฎหมาย/ยอมรบความแตกตาง

Germany สรางอนาคตรวม/ลดความเหลอมล า

GAM: ในอาเจะห

ประสบการณความขดแยงในตางประเทศ

www.elifesara.com

Ache Indonesia:• ความขดแยงกลบคนสความสงบ ใหความชวยเหลอ

แกผประสบภยจากความขดแยง การเยยวยา

• หนวยงาน BRA:Reintegration And Peace Arrangement เปนองคกรเอกชน ใหค าปรกษาและใหความยตธรรมทกฝาย จายเงนใหผเสยหายทกฝาย

ชวยเหลออดตนกโทษการเมอง ฟนฟใหผทสญเสย

บาน จายคาตอบแทนส าหรบครอบครวของ

ผประสบภย

• ด าเนนการโดยการใชจายงบประมาณของรฐบาลและ

ทนจาก USAID

www.elifesara.com

North Ireland:แกความขดแยงทางการเมองจากการตอสดวยก าลงทหารทงสองฝาย เรมตนจากประชาชนถกฆา

19 คนกลบกลายเปนการตอสททงสองฝายตองสญเสยเกอบสพนคน ใชเวลาหาความจรง ๓๗ ป

www.elifesara.com

กรณศกษา Rwanda

• เปนประเทศก าลงพฒนา มการคอรปชนเหมอนประเทศไทยเรา ประชาชนยากจน

• อตราการศกษาของคนในชาตต า

• การแบงปนทรพยากรไมเปนธรรม

• สงคมขาดความยตธรรม ความขดแยงจงมขนเปนระยะ

• วทย ซงเปนสอส าคญของรฐทชาวฮต โหมกระพอความขดแยง "ความเกลยดชง" และ "ความมวเมาอ านาจ”

www.elifesara.com

ความรนแรงทเกดขนแตละครงตองมผทรบกรรมทเกด ไมมใครไดอะไรจากความ

รนแรง

55www.elifesara.com

South Africa

“หากกระบวนการเปลยนผานเรวเกนไปกจะไมไดผล ถามวาถามรฐบาลแลวจะยงยนหรอไม

“ การใชอ านาจจะตองควบคกบความรก ”

Africa: การใชอ านาจตองควบคไปกบความรก : อดม คาเฮน (Adam Kahane)

นกสนตวธโดงดงจากการน ากระบวนการสรางฉากทศนอนาคต (scenario) มาชวยสรางสนตภาพในประเทศแอฟรกาใต

www.elifesara.com

57

“ความสนตและการรบมอกบความซบซอนในสงคม จะเกดขนไดจากการบวนการแกไขอยางเปนระบบ การมสวนรวมจากทกฝาย การ

เรยนรอยางตอเนอง การสานเสวนา การสรางสมผสรวม และการ

ผนกจตใจ(ความรก)และอ านาจเขารวมกน”

Adam Kahene

www.elifesara.com

58

• หากกระบวนการเปลยนผานเรวเกนไปกจะไมไดผล ถามวาถามรฐบาลแลวจะยงยนหรอไม

• ถารฐบาลไมสามารถจดการสถานการณได กแกปญหาไมยงยน สดทายทกอยางกจะพงทลายพนาศยบเยน

• ปญหาทซบซอน จ าเปนตองแกไขเชงพลวต ตองเขาใจวาไมสามารถใชก าลงมาแกไขได

• น าผมสวนไดเสยเขามามสวนรวม ตองหยงญาน หรอรบรเชงลกซง โดยเฉพาะการฟงและการพด

• การพดซ าๆ จะไมมอะไรใหม แตเปนการพดในสงทตวเองอยากพดเทานน และกจะไมไดสรางสรรคสงใหม

เชนกน

Adam Kahene

Nelson Mandelaเรมมาจากการบนชาๆ อยางมกระบวนการ เปนการบรรลผลชาๆ อยาง

ตอเนอง ซงแมวาคณะท างานตางๆ จะมความขดแยงไมลงรอยกน แต

กสามารถรวมท างานในเชงสรางสรรคกนได

www.elifesara.com

59

อาดม คาเฮน มองปญหาเมองไทย• คาเฮน กลาววา ไมใชแคปญหาเสอเหลอง เสอแดง เพราะมความ

ซบซอนมากกวานนและมความลกซง ไมใชปญหาทจะแกดวย

นกวชาการหรอภาครฐ แตตองสรางการมสวนรวม ตองใชทงความรก

และอ านาจ

• เพราะตองไมลมวาทามกลางความขดแยงมความโกรธ การแยงอ านาจกน เมอมการแบงขวกนชดเจนตองหาวาสงใดดทสดทจะ

น ามาใชแกปญหา

• การฟงกตองใสใจทจะฟงในทกรายละเอยด ไมใชฟงเพอตดสนวาเหนดวยหรอไมเหนดวย แตตอง

พยายามสรางความเขาใจวาท าไมถงคดแบบนน

60

Adam Kahene

ทกษะทขาดหาย www.kpi.ac.th

ผน าเชงสนตวธ - พระบาทสมเดจพระเจาอยหว

พระบาทสมเดจพระเจาอยหว เปนผน าเชงสนตวธทประสบความส าเรจทรงแกไขวกฤตการณดวยสนตวธ

ในกรอบของความชอบธรรม ตามครรลองของรฐธรรมนญในระบอบประชาธปไตย

ทรงเปนพระมหากษตรยในระบอบประชาธปไตยทเผชญปญหาวกฤตของประเทศมาหลายครง แตทรง

แกไขไดทกครง ทงทพระองคทรงไมมโอกาสศกษา อบรม เตรยมตว เพอเปนพระประมขของประเทศมา

กอน

เมอบานเมองเขาสภาวะวกฤตไมอาจอาศยรฐธรรมนญได ตองอาศยพระปรชาญาณของพระองคโดยแท ซง

พระบรมราชวนจฉยกเหมาะสมกบภาวการณและโอกาสเสมอมา

ผน าเชงสนตวธ - พระบาทสมเดจพระเจาอยหว

• ตวอยางการแกไขวกฤตดวยสนตวธของในหลวง

เมอคนวนท 20 พฤษภาคม 2535 (พฤษภาทมฬ) ทรงเรยกผน าสองขวทน ามวลชนเขาห าหนถงขนเจบตายคาราชด าเนน เขาเฝาฯ และขอใหทงสองฝายหยดส นายพลทงคกราบแทบฝาพระ

บาทยนยอมกระท าตามโดยไมมเงอนไข ความสงบคนสแผนดนไทยอยางเหลอเชอ

• คณธรรมเดนทใช : ความเปนผตน ความเมตตา ความยตธรรม

ผน าเชงสนตวธ - มหาตมะคานธ

• เปนผน าคนแรกทน าสนตวธลวนๆ มาใชแลวไดผล

• ใชหลกสตยาเคราะหทแอฟรกาใต และอนเดย ท าใหองกฤษ เจาอาณานคมตองเปลยน

ยทธศาสตรในการสรบกบคนจ านวนมหาศาลทบชาคานธ

• น าชาวอนเดยยาตราเปนระยะทางกวา 400 กม. เพอท าเกลอจากน าทะเลดวยตนเอง ถอวาเปนหนาททางศลธรรมทจะตองคดคานกฎหมายอนอยตธรรมขององกฤษทหามคนอนเดยท าเกลอ

แมจะถกจบเขาคกกตาม

(คณธรรมเดนทใช: ความอดทน, ความเปนนกส, ความยตธรรม)

มหา ตมะ คานธ

•อหงการยอมท าลายมนษยโดยสนเชง ความจรงขอนทกคนตระหนกไดทกขณะ

ตรงกนขาม ความออนนอมถอมตนชวยใหมนษยเจรญเตบโตและบรรลความ

สมบรณเสมอ

•หงสาเปนอาวธของผออนแอ อหงสาเปนอาวธของผเขมแขง ควรเลกละหงสา เพราะสงทไดจากหงสานน เปนเรองลวงตา แตโทษมอยจรงและถาวร

64

ผน าเชงสนตวธ - ออง ซาน ซจ

• เปนตนแบบแหงสนตวธแนวพทธ

• ไดรบรางวลโนเบลสาขาสนตภาพใน พ.ศ. 2534

• ตอสโดยวธสนตเปนหนทางเดยวทจะรกษาชวตของทรพยากรมนษย จงเลอกใชวธอยางสนตเพอจะไมใหเกด

การนองเลอดในพมา

• การตอสของเธอเปนทยอมรบของผคนทวโลก ยกเวนรฐบาลทหารพมาทมองวาเธอเปนภยคกคามตอความ

มนคงของรฐบาลเผดจการ การเรยกรองของเธอจงยงไมมวนสนสดตราบใดทพมายงคงไมเหนความส าคญของ

ระบอบประชาธปไตย

การใชคณธรรมแกไขความขดแยงโดยสนตวธ

• นาใจและไมตรไมเพยงสามารถชนะใจคกรณในความขดแยงระหวางบคคลเทานน หากยงมอานภาพแมกระทงในความขดแยงระหวางกลมชนทลกลามจนกลายเปนสงครามระหวางกน

• พลงของนาใจไมตรและความดนนอยทการดงเอาคณธรรมและความเปนมนษยทซอนเรนหรออยลกของอกฝายหนงออกมา

• ในทางกลบกนการใชความรนแรงมแตจะดงเอาความโกรธเกลยดและคณสมบตทางลบของคกรณออกมาปะทะกน ผลกคอความขดแยงลกลามจนกลายเปนความรนแรง จนยากแกการระงบ

การใชคณธรรมแกไขความขดแยงโดยสนตวธ

• การผดงรกษาความชอบธรรมในสงคม เปนหนาททางศลธรรมอยางหนงทจ าเปนส าหรบความสงบสขในสงคม

• การกระท าบางครงอาจจะทาทายระเบยบประเพณหรอกฎหมายจนน าไปสความขดแยงในสงคม

แตหากวธการทใชนนเปนสนตวธหรอตงมนอยบนหลกการทถกตองชอบธรรม นอกจากจะไมท า

รายรางกายหรอทรพยสนของคกรณ ไมใสรายหรอโกหกมดเทจ เคารพในความคดเหนและ

สทธอนพงมพงไดของคกรณ ยอมเปนหลกประกนไดวาในทสดสนตสขจะเกดขนอยางแนนอน

•กฎมายมไวส าหรบใหมความสงบสขในบานเมอง มใชวากฏหมายมไวส าหรบบงคบประชาชน ถามงหมายทจะบงคบประชาชน กกลายเปนเผดจ

การ กลายเปนสงทบคคลหมนอยจะตองบงคบบคคลหมมาก

•ในทางตรงกนขาม กฏหมายมไวส าหรบใหบคคลสวนมากมเสรและอยไดดวยความสงบบางทเราตงกฏหมายขนมากดวยวชาการซงไดจาก

ตางประเทศ เพราะวาวชาการกฏหมายนกเปนวชาการทกวางขวาง

พระบรมราโชวาทพระบาทสมเดจพระเจาอยหว ในวน“วนรพ” ๒๗ มถนายน ๒๕๑๖

•กฎมายมไวส าหรบใหมความสงบสขในบานเมอง มใชมไวส าหรบบงคบประชาชน ถามงหมายแตวชาการนนอาจไมเหมาะสมกบสถานการณหรอทองทของเรา.....

•การท ามาหากนของประชาชนทอยหางไกล ซงเราเอากฏหมายไปบงคบประชาชนเหลานนไมได เพราะวาเปนความผดของตนเอง เพราะการปกครองไมถง

ประชาชนทอยในทหางไกล จงไมสามารถทราบถงกฏหมาย

•ความบกพรองกอยททางฝายทบงคบกฏหมายมากกวาฝายทจะถกบงคบ ขอนควรจะถอปนหลกเหมอนกน ฉะนนจะตองหาวธทจะปฏบตกฏหมายใหถกตองตามหลก

ธรรมชาต......”

พระบรมราโชวาทพระบาทสมเดจพระเจาอยหว ในวน“วนรพ” ๒๗ มถนายน ๒๕๑๖

“.......ในปาสงวนซงทางราชการไดขดเสนไววาเปนปาสงวนหรอปาจ าแนก แตวาเราขดเสนไวประชาชนกมอยในนนแลว เราจะเอากฏหมายปาสงวนไปบงคบคนท

อยในปาทยงไมไดสงวนแลวเพงไปสงวนทหลงโดยขดเสนบนเศษกระดาษกดชอบ

กลอย

แตมปญหาเกดขนทเมอขดเสนแลว ประชาชนทอยในนนกกลายเปนผฝาฝน

กฏหมายไป ถาดในทางกฏหมายเขากฝาฝน เพราะวาตรามาเปนกฏหมายโดย

ชอบธรรม แตวาถาตามธรรมชาต ใครเปนผท าผดกฏหมายกผทขดเสนนนเอง

เพราะวาบคคลทอยในปานนเขาอยกอน เขามสทธในทางเปนมนษย”

พระบรมราโชวาทพระบาทสมเดจพระเจาอยหว ในวน“วนรพ” ๒๗ มถนายน ๒๕๑๖

• เขาใจตวเอง

• เขาใจผอน

• เขาใจสงคม

• เขาใจโครงสรางของหมคณะ

• เขาใจหลกการและวธการสรางความสมพนธ

การสรางความสมพนธ

www.elifesara.com

72

Peace in Thailand

การจดการความขดแยง ตองมอง ๓ มต

• มตเชงปองกน

• มตเชงแกไข

• มตเชงปรองดอง เยยวยา สนตสข

www.elifesara.com

73

วงจรความขดแยง

การสอสารทด

สรางการมสวนรวม

การเปนหนสวน

แผนทความขดแยง

วฏจกรความขดแยง

รสาเหตความขดแยง

การสานเสวนา

การอ านวยการประชม

การเจรจาตอรอง

การเจรจาไกลเกลยคนกลาง

การอนญาโตตลาการ

การมสวนรวม

กระบวนการยตธรรม

การฟนคนด

การขอโทษ

การใหอภย

การปองกนและวเคราะห

ความขดแยง การจดการความขดแยง

การปรองดองสสนต

๑

๒

๓

www.elifesara.com

KPI

รากเหงาและสาเหตของความขดแยง

ปญหาความตางคานยม อดมการณ

วฒนธรรม

ปญหาความสมพนธ

ปญหาขอมล

ความจรงและขาวสาร

ปญหาผลประโยชน

และความตองการปญหาโครงสราง

www.elifesara.com

75

อารมณทรนแรง

การรบรคลาดเคลอน

สอสาร

ทศนคตตายตว

ประพฤตเชงลบ

การแยงชงอ านาจ

ความไมเทาเทยมกน ความ

ไมยตธรรม กฎหมาย

การปกครอง

ปรชญาความเชอไมตรงกน

คานยมตางกน

ประสบการณ

พนฐานการศกษา

วฒนธรรม ประเพณตางกน

คานยม

ความสมพนธ

โครงสราง

ขอมลนอย

ผดพลาด

แปลขอมลไมตรงกนความ

แตกตางในการเกบและศกษาขอมล

แยงชงผลประโยชน

เงนทอง

ทรพยากร

ความเชอ

ความยตธรรม

วธการ

ผลประโยชน

ยากตอการเจรจา

เจรจาได

ประเภทของความขดแยง

www.elifesara.com

76เวลา

ความรน

แรง

สงคราม การปะทะกนอยางแทจรง

การลดลงและหาขอตกลง

การลดระดบลงของความตงเครยด

ชวงหลงความขดแยง

การเพมขนของความตงเครยด

ความขดแยงปรากฎขน

ความขดแยงทซอนเรนอย

ชวงสนตภาพอยางแทจรง

วฏจกรแหงความขดแยง

77

Mahatma Ghandi

•ทนทางวฒนธรรมwww.elifesara.com

78

ดวยการกรดเลอดและดมน าสาบาน วาจะเลกแลวตอกนรวมสราง

เมองไวเปนอนสรณ

จงเกดอาณาจกรกมกาม

(นครเชยงใหมในปจจบน)

เวยงกมกาม สญลกษณแหงความปรองดอง

กษตรย 3 พระองค ตกลงรวมกน

ทจะไมท าศกสงครามระหวางกน

หนหนามาใหสตยบนตอกน

ww.elifesara.com

โครงการเสอแตงโมสมานฉนท

• คณจนทรา ลมง ประธานกลมปกจกร บานบอเกาะ ต.

สากอ อ.สไหงปาด จ.นราธวาส เปนผน าสตรมสลม

ชายแดนใต เมอป ๒๕๕๐

• ดวยความส านกในพระมหากรณาธคณของลนเกลาฯทง

สอง พระองค

• พฒนาการดานอาชพของกลมแมบานฯ ทกาวหนาไป

อยางมาก จากอดตทกลมสตรบานบอเกาะแหงน จาก

ความขดแยงกลบกลายเปนสนต

<date/time> <footer>

80www.kpi.ac.th

แตงโมสมานฉนท

81www.kpi.ac.th

รปแบบยตธรรมชมชน

• เจาโคตร ระบบเจาโคตร แกวด แกฝาย แกบาน

• การอยรวมกนเปนครอบครวขยาย การทานอาหารรวมกน การลงแขกลงขนใน

การท างานรวมกน

• การไกลเกลยชนชน บานบอเกาะ อ าเภอสไหงปาด จงหวดนราธวาส

• อนญาโตตลาการหมบาน ต าบลบานกลาง อ าเภออาวลก จงหวดกระบ

• ระบบ Barangay ในฟลปปนส

www.elifesara.com

อนญาโตตลาการชมชน

ต าบลเขาพนม อ าเภออาวลก จงหวดกระบ

ww.elifesara.com

ใครไดรบความเชอถอในชมชน

ww.elifesara.com

กรรมการอนญาโตตลาการ

ww.elifesara.com

การแกปญหา

ww.elifesara.com

BARANGAY

www.elifesara.com

University of Philippine

www.elifesara.com

ผปกครองทองถน BANRANGAY

www.elifesara.com

คณะลกขน

www.elifesara.com

ขอบคณครบ

แลกเปลยนความคดเหน หรอถามค าถามเพมเตมไดท

www.facebook.com/ekkachai.srivilaswww.elifesara.com

www.elifesara.com