1

Kurs: Zasady zabiegów fryzjerskich

Źródło: www.fotolia.com/id/56840366

KURS Zasady zabiegów fryzjerskich

MODUŁ Kolor włosów a indywidualne cechy urody

2

Kurs: Zasady zabiegów fryzjerskich

6 Kolor włosów a indywidualne cechy urody

6.1 Struktura i jakość włosów przy koloryzacji

6.1.1 Budowa włosa

Włosy spełniają funkcję ochronną, mogą też wydobywać czy tuszować mankamenty kształtu twarzy człowieka. Możemy to wykorzystać podczas jednego z kilku zabiegów fryzjerskich, takich jak np. koloryzacja. W trakcie takiej usługi fryzjer zajmuje się wystającą ze skóry głowy częścią włosa zwaną łodygą. Natomiast każdy włos wyrasta z cebulki włosa zwanej mieszkiem włosowym.

Rysunek 6.1. Budowa łodygi włosa

Źródło: www.zuzann.pl/Porady%20Fryzjerskie.htm

Wewnątrz włosa znajduje się warstwa korowa (cortex), która stanowi 80% łącznej jego masy. Zbudowana jest z wrzecionowatych komórek (włókien) makrofibryli, składających się z mniejszych włókien – mikrofibryl. W przestrzeni pomiędzy tymi włóknami znajduje się substancja, której zadaniem jest utrzymanie odpowiedniej wilgoci wewnątrz włosa. Nazywana jest ona macierzą (matrix) warstwy korowej. Niektóre włosy mogą też mieć rdzeń (medulle).

Osłonka włosa (cuticula) zbudowana jest z prostokątnych, bezbarwnych łusek nałożonych na siebie w od 4 do 12 warstwach. Stanowi ona 13% jego masy i zapewnia ochronę jego wewnętrznej warstwie przed promieniami UV i uszkodzeniami mechanicznymi.

3

Kurs: Zasady zabiegów fryzjerskich

Rysunek 6.2. Włosy w środowisku zasadowym z rozchyloną łuską i spęczniałe

Źródło: www.torebka-klaudek884.blogspot.com/2013/05/wpyw-kwasow-i-zasad-na-wosy.html

Rysunek 6.3. Włosy w środowisku kwaśnym z domkniętymi łuskami

Źródło: www.torebka-klaudek884.blogspot.com/2013/05/wpyw-kwasow-i-zasad-na-wosy.html

6.1.2 Barwienie włosów1

Substancje barwiące występują we wszystkich produktach farbujących. Zaliczają się do nich barwniki i pigment. Te pierwsze to substancje przepuszczające światło. Mogą być pochodzenia naturalnego bądź sztucznego. Barwniki osadzają się zarówno na zewnętrznej powierzchni włosa, jak i w jego wnętrzu. Wyróżnia się:

barwniki pośrednie, które zmieniają kolor przed i po nałożeniu na włosy;

barwniki bezpośrednie, które mają taki sam kolor przed i po nałożeniu na włosy.

Pigmenty są zazwyczaj nieprzezroczyste, nierozpuszczalne i stałe. Kolory farb z pigmentem mogą być bardziej lub mniej nasycone. Pigmenty składają się z trzech

1 Sumirska Z., Chemia preparatów fryzjerskich i ich działanie na włosach, Wydawnictwo SUZI, Warszawa

2006.

4

Kurs: Zasady zabiegów fryzjerskich

podstawowych barw: żółtej, czerwonej i niebieskiej. We fryzjerstwie wykorzystuje się pigmenty w preparatach służących do nietrwałej koloryzacji.

Naturalny pigment włosa znajduje się we wrzecionowatych komórkach warstwy korowej, gdzie magazynowany jest we wnętrzu mikrofibryl. Ziarenka pigmentu (melaniny) znajdują się również w przestrzeniach międzykomórkowych. Kształt ziaren może być owalny lub okrągły, mogą one też występować w postaci ciekłej. Od ilości pigmentu ziarnistego i ciekłego zależy odcień i intensywność koloru. Naturalny pigment włosa ma barwę:

siwą – oznacza to zanik naturalnego barwnika;

jasną – mają taką mieszkańcy Północy;

rudą – spotykane u przedstawicieli rasy anglosaskiej;

brązową – barwa typowa dla mieszkańców naszej strefy klimatycznej;

ciemną – ma je rasa biała śródziemnomorska;

czarną – spotykane w rasie czarnej oraz żółtej.

Tabela 6.1. Barwa i odcień włosa

Źródło: Opracowanie własne

5

Kurs: Zasady zabiegów fryzjerskich

Rysunek 6.4. Rozmieszczenie barwnika

Źródło: www.kosmetyka.edu.pl

Właściwości włosów mają decydujący wpływ na ich farbowanie oraz rozjaśnianie. Zalicza się do nich:

zdolności chłonną i pęcznienia włosów, które pomagają preparatom barwiącym wnikać do wewnątrz włosa;

zniszczenie białka włosa – keratyny – np. przy zabiegu rozjaśniania włosa;

grubość i strukturę włosa, które mają końcowy wpływ na prawidłowy efekt koloryzacji.

Chłonność i pęcznienie włosa ma duże znaczenie w przypadku farbowania oksydacyjnego, ponieważ substancje czynne farby przenikają aż do kory włosa. To właśnie tam dochodzi do rozjaśnienia jego naturalnego pigmentu, a następnie – podczas zachodzącej reakcji chemicznej – zostaje mu nadany nowy kolor. Woda oraz substancje czynne dzięki zdolnościom chłonnym włosa mogą być wprowadzone do jego środka. Pęcznienie pozwala przedostawać się większym cząstkom prekursora barwnika do kory włosa. Ponadto preparaty barwiące mają odczyn zasadowy, co pozwala rozluźnić łuski włosa i ułatwić wnikanie preparatu do jego środka2.

Uszkodzona struktura włosów wpływa na zwiększenie chłonności substancji barwiącej (czynnej) i prekursora barwnika. Rezultatem tego jest intensywniejszy

2 Sumirska Z., Chemia preparatów fryzjerskich i ich działanie na włosach, Wydawnictwo SUZI, Warszawa

2006.

6

Kurs: Zasady zabiegów fryzjerskich

i ciemniejszy odcień włosów. Dlatego powinno się stosować farby o ton jaśniejszy od koloru pożądanego, czyli docelowego.

Natomiast barwniki bezpośrednie nadają uszkodzonym włosom trwalszą i silniejszą barwę niż w przypadku tych ze zdrową strukturą. Spowodowane jest to lepszym przenikaniem pigmentów barwnika bezpośredniego w łuskę włosa.

Grubość włosów ma wpływ na czas działania emulsji farbującej. W przypadku włosów cienkich powinno się skrócić czas działania preparatu, którym pokryto owłosienie. Natomiast włosy bardzo grube wymagają dłuższego czasu farbowania: w ich przypadku wnikanie preparatu do ich wnętrza jest trudniejsze i efekt koloryzacji może być jaśniejszy.

Rysunek 6.5. Włos uszkodzony farbowaniem

Źródło: www.handsomemen.pl/wlosy,wlosy,stan_wlosow_pod_mikroskopem_elektronowym.html

6.1.3 Uszkodzenia powierzchni włosa3

Koloryzacja oksydacyjna może uszkodzić osłonkę włosa. Pozbawiony jej słabnie, a jego łuski stają się bardzo łamliwe. W takiej sytuacji włosy mogą pękać i łamać się. Farby oksydacyjne niszczą lepiszcze spajające łuskę, a ona sama jest mocno rozchylona.

I. Uszkodzenia włosa wskutek rozjaśnienia pigmentu

Naturalny pigment znajdujący się we włosie pochłania promienie UV i w ten sposób chroni keratynę przed uszkodzeniem fotochemicznym. Rozjaśnianie powoduje, że naturalne pigmenty ulegają prawie całkowitemu zniszczeniu. W efekcie zniszczona zostaje bariera ochronna UV włosów. W pielęgnacji takiego owłosienia powinno się stosować preparaty zawierające filtry UV.

II. Uszkodzenie włosa przez rozjaśnianie

Keratyna uzyskuje stabilną strukturę dzięki wiązaniom dwusiarczkowym. Podczas rozjaśniania włosów następuje rozerwanie części tych wiązań – jest to niestety nieodwracalny proces. Osłabia to keratynę i zmienia jej właściwości, a włosy stają się podatne na działanie kwasów i zasad. Również obecne w nich proteiny są mniej odporne

3 Sumirska Z., Chemia preparatów fryzjerskich i ich działanie na włosach, Wydawnictwo SUZI, Warszawa

2006.

7

Kurs: Zasady zabiegów fryzjerskich

na działanie wody. W efekcie włosy zaczynają się bardziej elektryzować. W strukturze keratyny negatywne zmiany można złagodzić, stosując odpowiednie preparaty, które mają w swoim składzie pochodne tego białka.

Tabela 6.2. Czynniki mające wpływ na farbowanie oksydacyjne

Źródło: Opracowanie własne

Włosy siwe są pozbawione naturalnego pigmentu, dlatego w ich przypadku uzyskanie zadowalającego efektu farbowania jest dość trudne. Kolory włosów popielatych mogą wchodzić w odcień szaroniebieski, a modne żywe barwy są zbyt jaskrawe. Z kolei odcienie ciemne wychodzą za blade i zbyt jasne.

Wskazaniem kolorystycznym włosów, które fryzjer powinien uwzględnić przed zabiegiem farbowania, jest typ owłosienia na głowie. Faktura włosów zależy od wyglądu przekroju poprzecznego, to znaczy od jego kształtu. Jest to naturalna cecha wpływająca na objętość włosów.

Tekstura włosów określa ich powierzchnię. Może być ona gładka, falista, przestrzenna bądź strukturalna. Uwarunkowana może też być cechą naturalną lub nabytą. Rozróżniamy następujące tekstury włosów:

włosy proste – tekstura gładka;

włosy kręcone – tekstura przestrzenna;

włosy faliste – tekstura falista;

włosy strzyżone warstwowo – tekstura strukturalna.

8

Kurs: Zasady zabiegów fryzjerskich

Tabela 6.3. Wskazania kolorystyczne włosów

Źródło: Opracowanie własne

6.2 Kolor włosów a charakter fryzury

W kolorystyce fryzjerskiej kolor włosów i rodzaj fryzury są ściśle powiązane. Naturalne kolory są bardzo uniwersalne, ponieważ pasują zarówno do fryzur sportowych, awangardowych, klasycznych, jak i nowoczesnych.

Kolory nietypowe, inaczej nazywane awangardowymi, mają barwę neonową, czerwoną, niebieską, żółtą, a nawet seledynową. Podkreślają one stylistykę fryzury, nadając jej wyrazisty, specyficzny charakter. Kolory nasycone (ostre) wykorzystywane są przy fryzurach mających geometryczne linie oraz wyraziste kontury. Można je również wykorzystywać przy krótkich fryzurach. Odcienie pastelowe najlepiej pasują do fryzur delikatnych o miękkich liniach4.

Ważnym elementem przy doborze koloru włosów jest uwzględnienie wieku klienta. Młode osoby, jeśli już decydują się na zmianę swojego naturalnego koloru włosów, powinny dobrać barwę owłosienia do typu swojej urody. Dowolność kolorystyczna i kompozycja jest duża. Nie powinno się jednak stosować kolorów neonowych. Osoby dojrzałe, podobnie jak i osoby młode, mają do dyspozycji szeroki

4 Sumirska Z., Nowoczesna stylizacja – wydanie 2., Wydawnictwo SUZI, Warszawa 2011.

9

Kurs: Zasady zabiegów fryzjerskich

wybór barw kolorystycznych z wyjątkiem tonu neonowego i jaskrawego. W przypadku osób starszych zalecane są kolory stonowane, jasne bądź naturalne, zgodne z typem urody. Nie powinny one stosować kolorów ciemnych czy jaskrawych5.

Kolor ma również duży wpływ na formę fryzury. Włosy o ciemnej barwie optycznie zmniejszają objętość fryzury i wyostrzają rysy twarzy. Zalecane są osobom z dużą głową, o obfitych kształtach i wysokiego wzrostu. Takie elementy fryzury jak: ciemna grzywka, ciemny kontur wewnętrzny czy też ciemne refleksy w konturze wewnętrznym powodują optyczne zmniejszenie, a wręcz skrócenie twarzy, wyszczuplenie szyi i odwracają uwagę od niepożądanych cech twarzy.

Z kolei jasne włosy optycznie powiększają fryzurę. Zalecane są osobom o małej głowie, niskich i z bardzo szczupłą twarzą. Efekt wizualny, który uzyskuje się przy jasnym kolorze owłosienia, to lekkość fryzury. Jest to bardzo ważna cecha w przypadku fryzur o bardzo dużej objętości. Jasne kolory świetnie sprawdzają się w przypadku cienkich i rzadkich włosów. Takie elementy fryzury jak jasna grzywka czy jasne kontury wewnętrzne fryzury nadają włosom puszystość i wydłużają kształt twarzy6.

Pasemka jedno- lub wielobarwne stosowane są jako uzupełnienie koloru podstawowego. Mogą one kontrastować z resztą włosów, akcentować poszczególne elementy fryzury oraz tworzyć na niej „graficzne rysunki”. Na jasnym poroście pasemka o barwie nieco ciemniejszej od odcienia bazowego ożywią fryzurę, dodając jej objętości i dynamiczności (szczególnie w przypadku cienkich włosów). Same zaś jasne pasemka w postaci refleksów na ciemnym poroście dodają lekkości włosom o dużej masie.

Rysunek 6.6. Ciemne włosy blond z jasnymi pasemkami

Źródło: www.stylowi.pl/9192455

Nietypowe, o mocno nasyconych kolorach pasemka sprawiają, że powierzchnia fryzury nabiera gładkości. Taki rodzaj koloryzacji podkreśla kolor i powierzchnię włosów7.

5 Tamże. 6 Tamże. 7 Sumirska Z., Nowoczesna stylizacja, wyd. 2., Wydawnictwo SUZI, Warszawa 2011.

10

Kurs: Zasady zabiegów fryzjerskich

Rysunek 6.7. Ciemne włosy z fioletowymi pasemkami

Źródło: www.modne-fryzury-damskie.pl/fryzury-damskie-krotkie.php?id=351

6.3 Kolorystyka włosów a typy urody

W celu określenia typu urody danej osoby wykorzystywana jest profesjonalna analiza kolorystyczna. Przeprowadza się ją w oparciu o zależność kolorystyczną. Efektem takiej analizy jest wytypowanie dwóch mieszanych typów kolorystycznych: zimnego i ciepłego, które z kolei dzieli się na typy urodowe: jesień, zimę, wiosnę i lato8.

Tabela 6.4. Barwa włosów i typ urody

Źródło: Opracowanie własne

8 Hülsken M., Kortekamp H., Wiggelinghoff B., Fryzjerstwo wraz z poradami kosmetycznymi,

Wydawnictwo REA, Warszawa 2006.

11

Kurs: Zasady zabiegów fryzjerskich

Spotyka się jeszcze typy mieszane, takie jak typ ciepły i typ chłodny. Do typu ciepłego zaliczamy wiosnę i jesień, natomiast do chłodnego – lato i zimę. Kryterium oceny typu mieszanego jest temperatura koloru. Wyróżniamy również barwy wskazane i niewskazane dla tego typu urody9.

Tabela 6.5. Barwy w zależności od typu urody

Źródło: Opracowanie własne

6.4 Literatura

6.4.1 Literatura obowiązkowa

Albinus I., Silke D., Nowe fryzjerstwo, Wydawnictwo REA, Warszawa 2012;

Fiest B., Kulikowska-Jakubik T., Richter M., Fryzjerstwo podstawy, Wydawnictwa Szkole i Pedagogiczne, Warszawa 2011;

Sumirska Z., Nowoczesna stylizacja, wyd. 2., Wydawnictwo SUZI, Warszawa 2011;

Sumirska Z., Nowoczesne fryzjerstwo, wyd. 2., Wydawnictwo SUZI, Warszawa 2010.

6.4.2 Literatura uzupełniająca

Hülsken M., Kortekamp H., Wiggelinghoff B., Fryzjerstwo wraz z poradami kosmetycznymi, Wydawnictwo REA, Warszawa 2006;

Sumirska Z., Bezpieczeństwo i higiena pracy w zawodzie fryzjer, Wydawnictwo SUZI, Warszawa 2002;

Sumirska Z., Chemia preparatów fryzjerskich i ich działanie na włosach, Wydawnictwo SUZI, Warszawa 2006;

Sumirska Z., Technologia fryzjerstwa. Stylizacja. Zeszyt ćwiczeń, Wydawnictwo SUZI, Warszawa 2006.

9 Hülsken M., Kortekamp H., Wiggelinghoff B., Fryzjerstwo wraz z poradami kosmetycznymi,

Wydawnictwo REA, Warszawa 2006.

12

Kurs: Zasady zabiegów fryzjerskich

6.4.3 Netografia

www.galeriowaszafa.pl/page/magia-kolorow;

www.stylowi.pl/9192455;

www.torebka-klaudek884.blogspot.com/2013/05/wpyw-kwasow-i-zasad-na-wosy.html;

www.dobra-rada.pl/dobor-koloru-farby-do-wlosow-od-czego-jest-uzalezniony_855;

www.fryzjerzy.pl/index.php?fr=porady&cn=3&co=18;

www.handsomemen.pl/wlosy,farbowanie,rozjasnianie.html;

www.handsomemen.pl/wlosy,wlosy,stan_wlosow_pod_mikroskopem_elektronowym.html;

www.modne-fryzury-damskie.pl/fryzury-damskie-krotkie.php?id=351;

www.schwarzkopf.pl/skpl/pl/home/regeneracja/porady_i_wskazowki/wiedza-o-wlosach/leksykon-wlosow.html;

www.yaacool-uroda.pl/index.php?article=2172;

www.yaacool-uroda.pl/index.php?article=2172;

www.zuzann.pl/Porady%20Fryzjerskie.htm;

www.kosmetyka.edu.pl.

6.5 Spis rysunków i tabel

Rysunek 6.1. Budowa łodygi włosa 2

Rysunek 6.2. Włosy w środowisku zasadowym z rozchyloną łuską i spęczniałe 3

Rysunek 6.3. Włosy w środowisku kwaśnym z domkniętymi łuskami 3

Tabela 6.1. Barwa i odcień włosa 4

Rysunek 6.4. Rozmieszczenie barwnika 5

Rysunek 6.5. Włos uszkodzony farbowaniem 6

Tabela 6.2. Czynniki mające wpływ na farbowanie oksydacyjne 7

Tabela 6.3. Wskazania kolorystyczne włosów 8

Rysunek 6.6. Ciemne włosy blond z jasnymi pasemkami 9

Tabela 6.4. Barwa włosów i typ urody 10 Tabela 6.5. Barwy w zależności od typu urody 11

6.6 Spis treści

6 Kolor włosów a indywidualne cechy urody ................................................................................ 2

6.1 Struktura i jakość włosów przy koloryzacji .......................................................................................... 2 6.1.1 Budowa włosa..................................................................................................................................................................... 2 6.1.2 Barwienie włosów ............................................................................................................................................................ 3 6.1.3 Uszkodzenia powierzchni włosa ................................................................................................................................ 6

13

Kurs: Zasady zabiegów fryzjerskich

6.2 Kolor włosów a charakter fryzury............................................................................................................. 8 6.3 Kolorystyka włosów a typy urody .......................................................................................................... 10 6.4 Literatura .......................................................................................................................................................... 11

6.4.1 Literatura obowiązkowa ............................................................................................................................................. 11 6.4.2 Literatura uzupełniająca ............................................................................................................................................. 11 6.4.3 Netografia .......................................................................................................................................................................... 12

6.5 Spis rysunków i tabel ................................................................................................................................... 12