Upload
anima-
View
2.949
Download
1
Embed Size (px)
Citation preview
1
เอกสารประกอบการเรยน รายวชา
การงานอาชพและเทคโนโลย 3
1 เลม
เรอง งานชางพนฐานทจ าเปนตอการด ารงชวต
กลมสาระการเรยนรการงานอาชพและเทคโนโลย ตามหลกสตรแกนกลางการศกษาชนพนฐาน พทธศกราช 2551
ชนมธยมศกษาปท
2
1
ใบความรท 1
หนวยการเรยนรท 1 งานชางพนฐานทจ าเปนตอการด ารงชวต หลกการ วธการ กระบวนการท างานชาง
หลกการ วธการ และกระบวนการท างานชาง การด ารงชวตในโลกปจจบนตองมความรและความเขาใจในทกษะทจ าเปนตอการท างาน
หรอการประกอบอาชพจ าเปนตองใชทกษะในการท างานซงแสดงใหเหนถงความช านาญในการท างานโดยมทกษะการท างานอยางเปนขนตอนและมระบบ เพอใหการท างานน นประสบความส าเรจชวยใหสามารถท างานไดอยางถกตอง รวดเรว และปลอดภย ลดการใชวสด อปกรณ และลดการใชพลงงาน
1. หลกการท างานชาง
(สราวธ ญาณยทธ และอดศกด มสข. 2547 : 13 -16)การท างานในทกองคกรมงมนท
เปาหมาย คอ ความส าเรจของงาน และเพอใหการท างาน บรรลเปาหมาย การจดการจงเปนสงจ าเปนส าคญในการท างาน ดงนนการท างานชางไดอยางมประสทธภาพและมประสทธผล ผปฏบตตองรความหมายและความส าคญของการจดการ ตลอดจนกระบวนการจดการงานชาง เพอจะไดน าไปใชวางแผนในการท างานไดการท างานงานชางใหมประสทธภาพและประสทธผลจนบรรลวตถประสงคของงานชาง มหลกการ ดงน 1.1 มความรเกยวกบโครงสรางของเครองมอ เครองใช อปกรณทจ าเปนในบาน 1.2 มความรเกยวกบหลกการการท างานของเครองมอ เครองใช อปกรณทจ าเปนในบาน 1.3 มทกษะการสงเกต การรวบรวมขอมล การสรปสภาพปญหา เพอทจะวางแผนบ ารงรกษา ซอมแซม ตดตง และผลตเครองมอ เครองใช อปกรณทจ าเปนในบาน
2
1.4 มความรเกยวกบหลกการของวสด อปกรณ เครองมอ และวธการท างาน 1.5 เลอกใชวสด อปกรณ เครองมอ และท างานอยางปลอดภย พรอมทงจดเกบ และบ ารงรกษาเครองมอ 1.6 มความรเกยวกบหลกการของเทคโนโลย ทรพยากร พลงงาน ละสงแวดลอม ทมผลกระทบตอการด ารงชวตในทองถน 1.7 เลอกใชเทคโนโลย ทรพยากร พลงงาน และสงแวดลอม ไดอยางเหมาะสม 1.8 ออกแบบ เขยนแบบ อานแบบ วเคราะห วางแผน และสามารถจดการท างาน บ ารงรกษา ซอมแซม ตดต ง และผลตอยางเปนกระบวนการ ต งแตการวางแผน ด าเนนการ ตรวจสอบ ประเมน และปรบปรง 1.9 ค านวณคาใชจายในการบ ารงรกษา ซอมแซม ตดตง และผลต พรอมทงจดการผลตและบรรจภณฑ 1.10 มความขยน อดทน ตรงตอเวลา ซอสตย และรจกใชทรพยากรอยางประหยด และมคณคา มความเปนประชาธปไตย เออเฟอ เสยสละ 2. วธการท างานงานชาง การท างานงานชางทกประเภทตองด าเนนการ ดงน 2.1 ศกษาคมอการท างานของเครองมอ เครองใช และอปกรณทจ าเปนในบาน ศกษาค าแนะน า หลกความปลอดภยในการท างาน พรอมทงศกษาปญหา ความตองการของผใช 2.2 วางแผนการด าเนนงาน การบ ารงรกษา การซอมแซม การตดตงและการผลต โดยตระหนกถงการใชเทคโนโลย ทรพยากร พลงงาน และวธการใชวสด อปกรณ เครองมอ อยางถกตองเหมาะสม 2.3 ปฏบตตามขนตอนทไดวางแผนไว พรอมทงมการตรวจสอบและแกไขระหวาง ทปฏบต จดเกบ บ ารงรกษาเครองมอ จดการผลตและบรรจภณฑ อกทงควรมการน าผลมาพฒนาปรบปรง 2.4 ตรวจสอบและประเมนการท างานทกขนตอน โดยเรมจากขนเตรยม ขนด าเนนการ และขนส าเรจของงาน
3
3. ขนตอนการท างานงานชาง การท างานงานชางทกประเภทมขนตอนการท างาน ดงน 3.1 ขนเตรยมการหรอขนวางแผน เปนขนตอนทวางแผนจดการท างานเพอการบ ารงรกษา ซอมแซม ตดตง และผลตเครองมอเครองใชและอปกรณในบาน ส าหรบการบ ารงรกษาเปนงานหนงทตองศกษาคมอ การท างานในประเดนของสวนประกอบหรอชนสวนทตองการจะบ ารงรกษา หรอซอมแซม การบ ารงรกษาเครองมอ เครองใชและอปกรณในบานแตละชนดยอมมความแตกตางกน ดงนน ผปฏบตงานตองวเคราะหวา เครองมอ เครองใช และอปกรณในบานชนดใดจะตองบ ารงรกษา ดวยวธท าความสะอาด ปดฝ นละออง เชดถ หยอดน ามนหลอลน หรอถอดชนสวนออกมาท า ความสะอาด ในสวนของการซอมแซม ตดตงและผลต ผปฏบตตองมทกษะในการสงเกต การเกบรวบรวมขอมลเพอน าขอมลมาวางแผนจดท าโครงการ เขยนแบบออกแบบ เตรยมวสด อปกรณและเครองมอ เตรยมบคลากร และงบประมาณ ใหเหมาะสมเพยงพอกบการวางแผนจดการท างานนอกจากนจะตองพจารณาวา การท างานชางแตละประเภทตองใชทรพยากรใหเหมาะสมกบทองถน เพอเปนการอนรกษทรพยากร พลงงาน และสงแวดลอม ตลอดจนคาใชจาย ในการท างานแตละประเภท ใหคมคามากทสด เพอใชเปนขอมลในการเตรยมการหรอวางแผนใน การท างานตอไป 3.2 ขนด าเนนการ เปนขนตอนการท างานตามทไดวางแผนไว โดยผปฏบตจะตองลงมอปฏบตตามขนตอนทก าหนดไววาจะใชวสด อปกรณ เครองมอชนด บคลากรจ านวนเทาไรจงจะเหมาะสม พรอมทงตรวจสอบ ปรบปรงการท างานแตละขนตอนตามทระบไวในรปแบบรายการ อกท ง การท างานชางทกประเภทจะตองจดเกบและบ ารงรกษาเครองมอใหสามารถใชงานไดตลอดเวลา อยางไรกตามการท างานชางผปฏบตจะตองเลอกใชเทคโนโลยใหเหมาะสม และเมอผลตแลว จะตองออกแบบบรรจภณฑใหสวยงาม 3.3 ขนตรวจสอบ เปนขนตอนการตรวจสอบตงแต 3.3.1 ขนเตรยมการหรอการวางแผนเพอตรวจสอบความพรอมของวสด อปกรณ เครองมอ บคลากร ฯลฯ หากพบวาไมพรอมจะตองรบแกไขทนท 3.3.2 ขนด าเนนการ เปนขนตอนการตรวจสอบ วธการท างานแตละขนตอนเพอตองการทราบวาขนตอนการท างานเปนไปตามรปแบบทก าหนดไวหรอไม เชน การใชเครองมอใหถกตองเหมาะ การใชวสดอปกรณ ใหเหมาะสม เกดประโยชนและประหยด เปนตน อกท งกระบวนการท างานตองมความปลอดภย หากการท างานแตละขนตอนไมเรยบรอย จะตองหา
4
วธแกไขทนท 3.4 ขนพฒนา-ปรบปรง เปนขนตอนส าคญของการท างานชาง เพราะขนตอนนมงเนนใหผ ปฏบตน าผล การท างานในสวนทประสบผลส าเรจมาใช โดยผปฏบตจะน าจดเดนของงานมาออกแบบหรอจดท าโครงงานเพอพฒนาใหงานมผลผลตสงขนหรอในกรณทผลงานประสบปญหาผ ปฏบตจะตองน าปญหามาวเคราะห เพอวางแผนการท าโครงงานตอไป เพอใหงานบรรลวตถประสงค สรปหลกการจดการงานชาง การจดการ หมายถง ความพยายามของบคลทจะจดการระบบงาน (ท างานเดยว) และการจดระบบคน(ท างานกลม) เพอใหการท างานส าเรจตามเปาหมายอยางมประสทธภาพ นอกจากนการจดการยงเปนสงส าคญอยางยงในการด าเนนชวตของแตละครอบครว เพราะถาหาก มการจดการทดกจะท าใหครอบครวมแตความสขซงการจดการจะท าใหการด าเนนชวตและครอบครวมการวางแผนและตดสนใจท างานตามเปาหมายทก าหนดไว พรอมทงชวยใหทกคนท างานตามบทบาทหนาทไดอยางด สงผลใหบรรลประสงคทก าหนดไว การท างานชางใหบรรลเปาหมายการจดการเปนสงส าคญ ซงกระบวนการจดการงานชางมขนตอนดงน 1. การวางแผนการด าเนนงาน 2. การแบงงาน 3. การบรหารงานบคคล 4. การบรหารการเงนและวสด 5. การผลต 6. การจดจ าหนายและการบรการ 7. การแกไขขอบกพรอง การจดการงานชาง เปนวธการจดระบบการท างานอยางเปนขนตอน โดยเรมตงแตการวางแผนการปฏบตงาน การลงมอปฏบตและตรวจสอบตามแผนการท างานทไดก าหนดไว และสดทายคอขนตอนการประเมนผลการปฏบตงานวามผลดหรอขอบกพรองอยางไร ซงจะเปนขอมลประกอบการพจารณา ตดสนใจเลอกหรอพฒนางานใหดยงขนในโอกาสตอไป ตลอดเวลาในสาขาวชาชพ และใชเหตผลในการท างาน
5
4. ทกษะทจ าเปนตอการท างานอาชพ
ทกษะกระบวนการท างาน คอ การลงมอท างานดวยตนเอง โดยมงเนนในการฝกวธท างานอยางสม าเสมอ ทงการท างานเปนรายบคคล และการท างานเปนกลม ซงสามารถท างาน ไดบรรลตามเปาหมาย โดยกระบวนการท างาน มขนตอนตงแต การวเคราะหงาน การวางแผนการท างาน การปฏบตงาน และการประเมนผลการท างาน ดงท ชลอ บญกอ และคณะ (2548 : 8 -14) กลาววา ทกษะกระบวนการท างานชางวา ลกษณะของงานชางม 4 ลกษณะ และจะมกระบวนการท างานทคลายคลงกน แตจะแตกตางกนบางในบางหวขอ กรมวชาการ (2544 : 161-162) ใหความหมาย ทกษะกระบวนการท างานวา หมายถง การลงมอท างาน ดวยตนเอง โดยมงเนนในการฝกวธท างานอยางสม าเสมอ ทงการท างานเปนรายบคคล และการท างานเปนกลม ซงสามารถ ท างานไดบรรลตามเปาหมาย ไดแก การวเคราะหงาน การวางแผนในการท างานการปฏบตงาน และการประเมนผล การท างานสอดคลองกบ ชลอ บญกอ และคณะ (2548 : 17) ทกลาววา ทกษะกระบวนการท างาน หมายถง การลงมอท างาน ดวยตนเอง โดยมงเนนในการฝกวธท างานอยางสม าเสมอ ทงการท างานเปนรายบคคล และการท างานเปนกลม ซงสามารถ ท างานไดบรรลตามเปาหมาย และอธบายถงขนตอนของกระบวนการท างานไวดงน 4.1.1 การวเคราะหงาน คอ การแจกแจงงานทจะท าวาเปนงานประเภทใด หรอลกษณะใด ตองใชเครองมอและอปกรณอะไรบาง มขนตอนการปฏบตอยางไร กลาวคอ ฝกใหผเรยนมองงานโดยภาพรวมออกมาวาจะตองท าอยางไร
4.1.2 การวางแผนในการท างาน คอ การวางแผนวาจะใชวสดอปกรณอะไรในการท างานครงน ตองใชเงนในการลงทนมากนอยอยางไร ก าลงงานในการท างานอยางไร จะท าคนเดยวหรอตองท าหลายคน ถาท าหลายคนจะแบงหนาทกนอยางไร ตลอดจนก าหนดวธการท างานใหเปนขนตอนจนงานส าเรจ
4.1 ทกษะกระบวนการท างาน
4. ทกษะทจ าเปนตองานอาชพ
6
4.1.3 การปฏบตงาน คอ การใหผเรยนไดท างานตามล าดบขนตอนทวางแผนไว ฝกใหม
ลกษณะนสยทดในการท างาน โดยเรมจากการน าหลก 5 ส. มาใชในกระบวนการท างาน การใช
คณธรรม จรยธรรม การสรางสมพนธภาพในการท างาน เชน พดจาสภาพ เหมาะสม มน าใจ
เออเฟอเผอแผ ขยน อดทนซอสตย ฯลฯ และสามารถตรวจสอบการท างาน ของตนเปนระยะ
4.1.4 การประเมนผลการท างาน คอ การประเมนผลทงการวางแผนกอนการท างาน ขณะ
ปฏบตงาน และเมองานส าเรจแลว โดยขนตอนในการวางแผนกอนการท างาน ใหประเมนวาได
วางแผนไวรอบคอบรดกมหรอไม จะตองเตรยมอะไรบาง ตรวจสอบดแผน ทวางไววาเปนไปได
หรอไม ขณะปฏบตใหประเมนวาวธการท างานเปนอยางไรบาง มขอบกพรองทจะตองปรบปรง
อยางไร และเมองานส าเรจใหประเมนวาผลงานทออกมาเปนไปตามจดมงหมายหรอไม มขอด
ขอเสยอยางไร เพอจะไดแกไขและปรบปรงผลงานของตนใหดขน
กรมวชาการ (2544 : 163) อธบายวา ทกษะการท างานรวมกบผอน หมายถง ท างานเปนกลม สามารถท างาน รวมกบผอนไดอยางมความสข โดยมงเนนใหผ เรยนไดท างาน อยางมกระบวนการท างานและฝกในการท างานกลมดงน 4.2.1 รจกบทบาทหนาทภายในกลม เปนการใหผเรยนรจกการท างานรวมกน รจกบทบาท
หนาททตนเอง ตองรบผดชอบ ฝกความเปนผน า ผตาม โดยหมนเวยนสบเปลยนบทบาทหนาทกน
ไปตามความเหมาะสม
4.2.2 มทกษะในการฟง การพด การแสดงความคดเหน และการอภปรายในกลม
4.2.3 มคณธรรมในการท างานรวมกน เปนการสรางใหผเรยนสามารถท างานและอย
รวมกนในสงคม ไดอยางมความสข ไมกอใหเกดความขดแยง คณธรรมทส าคญทควรฝกฝนไดแก
ความรบผดชอบในการท างาน ความเออเฟอเผอแผสมาชกในกลม การไมเอาเปรยบผอน ฯลฯ
4.2 ทกษะกระบวนการท างานรวมกบผอน
7
4.2.4 สรปผลโดยการจดท ารายงาน เปนการฝกใหผเรยนรจกสรปผลและฝกใหเขยน
รายงาน จากการปฏบต เพอน าเสนอหนาชนเรยนหรอสงครผสอน
4.2.5 น าเสนอรายงาน เปนการน าผลการปฏบตงานกลมรายงานหนาชนเรยนหรอจด
นทรรศการเปนตน
กรมวชาการ (2544 : 164) เสนอวา กระบวนการท างานกลม มขนตอนดงน
4.3.1 การเลอกหวหนากลม โดยการลงคะแนนเสยงดวยเหตผลและการหมนเวยน
ผลดเปลยนกนในการท างาน ในแตละครง
4.3.2 การก าหนดเปาหมาย ใหตกลงกนวาเปาหมายและวตถประสงคในการท างาน คอ
อะไร อยทใด
4.3.3 การวางแผนการท างาน มการรวมกนวางแผนวาจะท าอะไรบาง ท าอะไรกอนหลงจะ
ท างานกนอยางไร
4.3.4 แบงงานกนท าตามความสามารถและความถนดของแตละคน
4.3.5 ลงมอปฏบตงานตามบทบาท หนาท และขนตอนการปฏบตงานตามทวางแผนไว
4.3.6 ประเมนผลและปรบปรงการท างาน งานทท ามผลงานอะไร มขอด ขอเสยอยางไร
มขนตอนการท างานอยางไร จะปรบปรงการท างานอยางไร
ทกษะกระบวนการแกปญหาเปนกระบวนการทตองการใหผเรยนไดเกดความคดวธการ
แกปญหาตาง ๆ (กรมวชาการ. 2544 : 164) เสนอวาควรมขนตอนดงน
4.4.1 สงเกต ผเรยนศกษาขอมล รบร และท าความเขาใจในปญหานนและเลอกแกปญหาท
ส าคญ
4.4 ทกษะกระบวนการแกปญหา
4.3 ทกษะกระบวนการท างานกลม
8
4.4.2 วเคราะห ผเรยนจดล าดบขอมล หาความส าคญและสาเหตของแตละปญหาและ
เหมาะสม
4.4.3 สรางทางเลอก เปดโอกาสใหผเรยนแสวงหาทางเลอกในการแกปญหาอยาง
หลากหลายซงอาจมการทดลอง คนควา ตรวจสอบ เพอเปนขอมลประกอบ กรณทผเรยนท า
กจกรรมกลมควรก าหนดหนาทในการท างาน
4.4.4 ประเมนทางเลอก พจารณาขอมลทางเลอกตาง ๆ แลวประเมนทางเลอก ผเรยนตอง
วางแผนปฏบตงาน เพอรายงาน และตรวจสอบความถกตองของทางเลอกนอกจากทกษะทเปน
พนฐานในการท างานโดยทวไปแลว ผทจะสามารถท างานชางอยาง มประสทธภาพ เกดผลสมฤทธ
ตามวตถประสงคและเปาหมายทตงไว ผท างานชางยงตองมทกษะดงตอไปน
ทกษะการแสวงหาความร คอ การคนควาหาความร และสามารถสรางความรใหมเพมเตม ไดอาจมาจากการคด การศกษา การทดลอง การคนควา หรอปฏบตดวยตนเอง แลวน ามาวเคราะหเพอใหเกดความรใหม ซงสมพนธกบความรเดมทมอย โดยการศกษาคนควานน ไมจ ากดวาจะมาจากแหลงความรใด อาจเปนความรในหองเรยน ความรตามปายสถานทตาง ๆ ไปจนสออน ๆและการสบคนขอมลทางเครอขายอนเทอรเนต เปนตน เราสามารถฝกฝนทกษะการแสวงหาความรได โดยเรมจากความสนใจ หรอความตองการของตนเอง แลวอาจปรกษาหรอขอความชวยเหลอจากบคคลอน ๆ เพอใหไดขอมลทสนใจหรอตองการทกษะการแสวงหาความรดวยตน เองสามารถฝกฝนไดจากการปฏบตตอไปน 4.5.1 ก าหนดปญหาในการสบคนขอมลความร คอการตงหวขอ ตงประเดนในการศกษาคนควา ก าหนดขอบเขตของหวขอหรอประเดนทตองการจะคนควา พยายามอธบายและแสดงความคดเหนตอหวขอทตองการจะสบคนขอมลความร 4.5.2 การวางแผนในการสบคนขอมลความร คอ เมอคดหาหวขอหรอประเดนทเราตองการจะสบคนไดแลว ควรวางแผน ก าหนดเปาหมายวาจะสบคนขอมลความรจากทใด อยางไร 4.5.3 การด าเนนการสบคนขอมลความรตามแผนทก าหนดไว คอ การด าเนนการสบคนขอมลความรในหวขอทตองการ ตามแผนงานทวางไว
4.5 ทกษะการแสวงหาความร
9
4.5.4 การวเคราะหขอมลจากการสบคนความร คอ การน าขอมลตาง ๆ ทไดคนหา หรอไดรบมา มาพจารณาอยางละเอยดถงองคประกอบและความสมพนธของขอมล รวมไปถงการจ าแนกจดกลม และจดล าดบขอมล 4.5.5 การสรปผลจากการสบคนความรและบนทกและการบนทกจดเกบ เมอวเคราะห
ขอมลตาง ๆ ไดออกมาตามขอบเขตของหวขอทก าหนดไวตงแตเรมตน ควรบนทกจดเกบขอมลท
รวบรวมมาไดตาง ๆ ในรปแบบทงายตอการคนหา เชน จดเกบไวในคอมพวเตอร หรอสอบนทก
ขอมลชนดตาง ๆจดบนทกไวในสมด ถายส าเนาเอกสารเกบไวในแฟม เปนตน
ทกษะการจดการ หมายถง ความสามารถของบคคลหนงทสามารถจะจดระบบงาน และระบบตนใหท างานใหส าเรจตามเปาหมายอยางมประสทธภาพ ซงครอบคลมตงแตขนตอนการวางแผนงานการจดองคกร การจดหาคน การแบงหนาทปฏบตงาน การควบคมการปฏบตงานใหเปนไปตามทก าหนด ไปจนถงการตดตามและประเมนผล ทกษะการจดการแบงออกไดเปน 2 กลม ดงน 4.6.1 การจดการระบบงาน (การท างานเดยว) โดยสามารถจดสรรเวลาการท างานใหเปนระบบ ปฏบตงานตามกฎระเบยบแบบแผน และขนตอนตางๆ รวมไปถงการเปนผทมองทางไกล ฉลาด มไหวพรบ รอบร ทนคน ทนเหตการณ มความคดรเรมสรางสรรค และ ความกระตอรอรนในการแสวงหาขอเทจจรง มความมมานะทจะปฏบตงานใหส าเรจตามเปาหมาย รจกปรบตวใหเขากบสภาพแวดลอมทแปลกใหมอยเสมอ
4.6.2 การจดการระบบคน (การท างานกลม) โดยมความสามารถในการคดเลอกคนเขาท า งานแบงปน จดสรรคนใหเหมาะสมกบงาน มความสามารถในการสรางบรรยากาศในการท างาน
สามารถชกจงเพอนรวมงานใหมเปาหมายเดยวกน รวมมอ รวมใจกนท างานจนส าเรจ รวมถงการ
เปนคนทมมนษยสมพนธ มความขยน อดทน ซอสตยและยตธรรม เพอใหเพอนรวมงานเกดความ
พอใจ และเสมอภาค ยนดทจะท างานดวยความเตมใจ
4.6 ทกษะการจดการ
10
ทกษะดานสารสนเทศ สอ และเทคโนโลยนน เปนทกษะและความรทจ าเปนทจะตองฝกฝนและเรยนร เพอใหมสามารถปฏบตตนเพอรองรบตอการเปลยนแปลงทางดานเทคโนโลยในกระแสโลกาภวฒน ซงจ าเปนตองม
4.7.1 ความรพนฐานดานสารสนเทศ คอ สามารถพฒนา จดเกบ สบคน และแพรกระจาย
สารสนเทศเพอสนบสนนการท างานและด าเนนชวตประจ าวนไดอยางมประสทธภาพ
4.7.2 ความรพนฐานดานสอ มความร ความเขาใจ และทกษะในการใชสอ ซงมอยมากมาย
ในโลกปจจบน และจะเพมมากขนในโลกอนาคต ตองรเทาทนทนสอ และใชสอเปนเครองมอใน
การปฏบตงานได
4.7.3 ความรทางเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสาร เปนทกษะทส าคญ ทจะตองม
ความสามารถในการใชระบบคอมพวเตอร ระบบการสอสาร อยางถกตอง และอยางชาญฉลาด
เปนทกษะใหมทความส าคญในการด ารงชวตอยางมความสข ซงประกอบดวย 4.8.1 ความยดหยนและความสามารถในการปรบตว คอ สามารถยดหยนและปรบตวไดใน
ทกสถานการณ ไมวาจะเปนการปฏบตงาน หรอ ชวตประจ าวน 4.8.2 ความรเรมและการชน าตนเอง เปนสงทมความส าคญเนองจากเปนทกษะทตองพฒนา
ใหตวเราสามารถด าเนนชวตไปในทางทถกตอง ไมด าเนนชวตผดธรรมนองคลองธรรม หรอจรยธรรม รวมถงกฎหมาย
4.8.3 ทกษะทางสงคมและการเรยนรขามวฒนธรรม เนองจากในอนาคตการท างานมไดอยเพยงแตภายในประเทศเทานน แตการท างานในอนาคตจะเปดกวางมากทงในระดบภมภาคอาเซยนและระดบโลก ดงนนจ าเปนทจะตองมการฝกฝนทกษะทางสงคม และการเรยนรและท างานขามวฒนธรรมของตางประเทศได
4.8.4 การเพมผลผลตและความรรบผด คอ การใชเทคโนโลยสารสนเทศเพอเพมผลผลตใหกบองคกร รวมถงการรบผดชอบตอสงทไดท าขน
4.7 ทกษะดานสารสนเทศ สอ และเทคโนโลย
4.8 ทกษะชวตและการท างาน
11
4.8.5 ความเปนผน าและความรบผดชอบ ประการสดทายคอ จะตองฝกความเปนผน าและมความรบชอบตอหนาทของตนเองทไดรบมอบหมาย และความรบผดชอบตอสงคม
คณลกษณะผท างานชางทด จะตองเปนคนดมากกวาคนเกง ไดแก มความขยนอดทน
ซอสตยสจรตประหยด มวนย มความรบผดชอบมบคลกภาพด ตรงตอเวลา มความคดสรางสรรค มความกระตอรอรน มความปลอดภยและเชอมนในพลงความคด เปนตน และคณลกษณะดานความรและทกษะวชาชพ จะตองมความร ความสามารถในการปฏบตงานในหนาทตามสายงาน และงานทเกยวของดวยความช านาญ มทกษะ ค านงถงปลอดภยมประสบการณในงาน นอกจากนตองเปนผทแสวงหาความรททนสมย และทนตอการเปลยนแปลงทางเทคโนโลยดานคอมพวเตอร รวมทงมมการพฒนาตนเอง
ในการท างานผปฏบตงานตองมคณธรรม จรยธรรม และคานยม เพอใหสามารถปฏบตงานรวมกบผอนไดเปนอยางด และงานประสบความส าเรจตามทตงเปาหมายไว คณธรรม เปนหลกของความด ความงาม ความถกตองในการแสดงออกทงกาย วาจา ใจของแตละบคคลทยดมนไวเปนหลกประจ าใจในการประพฤตปฏบตตนจนเกดเปนนสยซงสงผลใหสามารถอยรวมกนในสงคมไดอยางมความสข จรยธรรม เปนการประพฤตปฏบตของบคคลทแสดงออกถงความดงามทงตอตนเอง ตอผอน และตอสงคม เพอใหเกดความสงบสข ความเจรญรงเรองเปนประโยชนตอสงคมและการพฒนาประเทศชาต คานยม เปนสงทสงคมถอวามคาพงปราถนาตองการใหเปนเปาหมายของสงคมและปลกฝงใหสมาชกของสงคมยดถอเปนเปาหมายในการด าเนนชวตควรหลกเลยง เชน ความยากจน สงมคณคา นาปราถนา หรอน าความสขมาใหมทงเปนวตถและไมเปนวตถ
กระทรวงศกษาธการ ประกาศนโยบายเรงดวนเรอง เรงรดการปฏรปการศกษา โดยยดหลกคณธรรมน าความร เพอสรางความตระหนก ส านกในคณคาของปรชญาเศรษฐกจพอเพยง ความสมานฉนท สนตวธ วถประชาธปไตย เพอพฒนาคนโดยใชคณธรรมเปนพนฐานของกระบวนการเรยนรทเชอมโยง ความรวมมอของสถาบนครอบครว ชมชน สถาบน ศาสนาและสถาบนการศกษา โดยมจดเนนเพอพฒนาเยาวชนใหเปนคนด มความร และอยดมสข ดงนน เพอใหการขบเคลอน
5. คณธรรม จรยธรรม และคานยมในการท างาน
สรป
12
ดงกลาวมความชดเจน เกดประสทธภาพสงสด และสามารถน าไปสการปฏบตไดอยางเปนรปธรรม 8 คณธรรมพนฐาน ทควรเรงปลกฝง ประกอบดวย
ความหมายของค าวา ขย น คอ ความต งใจเพ ยรพยายามท าหนาท การงานอยาง
ตอเนอง สม าเสมอ อดทนไมทอถอยเมอพบอปสรรค ความขยนตองปฏบตควบคกบการใชสตปญญา แกปญหาจนเกดผลส าเรจตามความมงหมาย
คณลกษณะเชงพฤตกรรม ผทมความขยน คอ ผทตงใจท าอยางจรงจงตอเนองในเรองทถกทควรผทเปนคนสงาน มความพยายาม ไมทอถอย กลาเผชญอปสรรค รกงานทท า ตงใจท าหนาทอยางจรงจง
ความหมายของค าวา ประหยด คอ การรจกเกบออม ถนอมใชทรพยสน สงของแตพอควรพอประมาณ ใหเกดประโยชนคมคา ไมฟมเฟอย ฟงเฟอ
คณลกษณะเชงพฤตกรรม ผทมความประหยด คอ ผทด าเนนชวตความเปนอยทเรยบงาย รจกฐานะการเงนของตน คดกอนใชคดกอนซอ เกบออม ถนอมใชทรพยสนสงของอยางคมคา รจกท าบญชรายรบ-รายจายของตนเองอยเสมอ
ความหมายของค าวา ความซอสตย คอ ประพฤตตรงไมเอนเอยงไมมเลหเหลยมมความ
จรงใจ ปลอดจากความรสกล าเอยงหรออคต คณลกษณะเชงพฤตกรรม ผทมความซอสตย คอ ผทมความประพฤตตรงทงตอหนาท ตอ
วชาชพ ตรงตอเวลา ไมใชเลหกล คดโกงทงทางตรงและทางออม รบรหนาทของตนเองและปฏบตอยางเตมทถกตอง
5.1 ขยน
5.2 ประหยด
5.3 ความซอสตย
13
ความหมายของค าวา มวนย คอ การยดมนในระเบยบแบบแผน ขอบงคบและขอปฏบต ซงมทงวนยในตนเองและวนยตอสงคม
คณลกษณะเชงพฤตกรรม ผทมวนย คอ ผ ทปฏบตตนในขอบเขต กฎ ระเบยบของสถานศกษา สถาบน/องคกร/สงคมและประเทศ โดยทตนเองยนดปฏบตตามอยางเตมใจและตงใจ
ความหมายของค าวา สภาพ คอ เรยบรอย ออนโยน ละมนละมอม มกรยามารยาททดงาม มสมมาคารวะ
คณลกษณะเชงพฤตกรรม ผทมความสภาพ คอ ผทออนนอมถอมตนตามสถานภาพและกาลเทศะ ไมกาวราว รนแรง วางอ านาจขมผอนทงโดยวาจาและทาทาง แตในเวลาเดยวกนยงคงมความมนใจในตนเอง เปนผทมมารยาท วางตนเหมาะสมตามวฒนธรรมไทย
ความหมายของค าวา สะอาด คอ ปราศจากความมวหมองทงกาย ใจ และสภาพแวดลอม
ความผองใสเปนทเจรญตาท าใหเกดความสบายใจแกผพบเหน คณลกษณะเชงพฤตกรรม ผทความสะอาด คอ ผรกษารางกาย ทอยอาศยสงแวดลอม
ถกตองตามสขลกษณะ ฝกฝนจตใจมใหขนมว จงมความแจมใสอยเสมอ
ความหมายของค าวา สามคค คอ ความพรอมเพยงกน ความกลมเกลยวกน ความปรองดองกน รวมใจกนปฏบตงานใหบรรล ผลตามทตองการเกดงานการอยางสรางสรรคปราศจากการทะเลาะววาท ไม เอารดเอาเปรยบกน เปนการยอมรบความมเหตผล ยอมรบความแตกตางหลากหลายทางความคด ความหลากหลายในเรองเชอชาต ความกลมเกลยวกนในลกษณะเชนน เรยกอกอยางวา ความสมานฉนท
5.4 มวนย
5.5 สภาพ
5.6 สะอาด
5.7 สามคค
14
คณลกษณะเชงพฤตกรรม ผทมความสามคค คอ ผทเปดใจกวางรบฟงความคดเหนของผอน รบทบาทของตนทงในฐานะผน าและผตามทด มความมงมนตอการรวมพลง ชวยเหลอเกอกลกนเพอใหการงานส าเรจลลวง แกปญหาและขจดความขดแยงได เปนผมเหตผล ยอมรบความแตกตางหลากหลายทางวฒนธรรม ความคด ความเชอ พรอมทจะปรบตวเพออยรวมกนอยางสนต ความหมายของค าวา มน าใจ คอ ความจรงใจทไมเหนแกเพยงตวเองหรอเรองของตวเอง แตเหนอกเหนใจเหนคณคาในเพอน มนษย มความเอออาทรเอาใจใส ใหความสนใจในความตองการ ความจ าเปน ความทกขสขของผอน และพรอมทจะใหความชวยเหลอเกอกลกนและกน
ความหมายของค าวา มน าใจ คอ ความจรงใจทไมเหนแกเพยงตวเองหรอเรองของตวเอง แตเหนอกเหนใจเหนคณคาในเพอน มนษย มความเอออาทรเอาใจใส ใหความสนใจในความตองการ ความจ าเปน ความทกขสขของผอน และพรอมทจะใหความชวยเหลอเกอกลกนและกน
คณลกษณะเชงพฤตกรรม ผทมน าใจ คอ ผใหและผอาสาชวยเหลอสงคม รจกแบงปน เสยสละความสขสวนตน เพอท าประโยชนแกผอนเขาใจ เหนใจ ผทมความเดอดรอน อาสาชวยเหลอสงคมดวยแรงกาย สตปญญา ลงมอปฏบตการเพอบรรเทาปญหา หรอรวมสรางสรรคสงดงามใหเกดขนในชมชน
ในการปฏบตงานตางๆ จ าเปนตองใชทรพยากร เพอน ามาผลตเปนสนคาและบรการ
ทรพยากรทส าคญในการปฏบตงาน แบงได 2 ประเภท ดงน 1. ทรพยากรบคคล หรอทรพยากรมนษย ซงหมายถง บคคลทมสวนรวมในการ
ปฏบตงานทกคน 2. ทรพยากรดานวตถดบ เครองมอ เทคโนโลยหรอสงอ านวยความสะดวกและสนบสนน
ใหการท างานมประสทธภาพ
5.8 มน าใจ
มคค
6. การใชทรพยากรในการปฏบตงาน
15
ทรพยากรมความส าคญตอการด ารงชวตของมนษย แตจากการเพมขนของประชากรมนษยอยางรวดเรว ท าใหความตองการในการใชทรพยากรเพมขนในรปแบบตางๆ เชน ใชเปนวตถดบ ใชเปนสถานท เปนตน ซงอาจท าใหทรพยากรหมดไปและสงผลเสยตอสงแวดลอมตามมาจงควรมแนวทางในการอนรกษและใชทรพยากรใหเกดประโยชนสงสด โดยการใชหลก 7R ดงน
1. การปฏเสธการใช (R1 – Reject) คอ การรจกปฏเสธหรอการงดใชสงของทท าให สนเปลองทรพยากร
2. การน าของใชแลวกลบมาใชใหม (R2 – Reuse) คอ การดดแปลงของทใชแลวเพอ น ากลบมาใชใหม จะชวยลดการใชทรพยากรไดมาก
3. การใชใหเกดประโยชนสงสด (R3 – Reduce) คอ การใชสงของตางๆ ใหคมคาจะ ชวยลดปรมาณความตองการทรพยากรโดยไมตองจดหาสงใหมมาใช
4. การซอมแซมฟนฟ (R4 – Repair) คอ การซอมแซมฟนฟสงของเครองใชทเกาหรอ ช ารดใหสามารถใชงานได จะชวยยดอายการใชงานและลดอตราการใชทรยากรได
5. การน าไปผลตขนใหม (R5 – Recycle) คอ การน าเอาของทใชแลวไปผาน กระบวนการผลตเปนวตถตงตนใหม จะชวยประหยดทรพยากรได
6. การถนอมรกษา (R6 – Recovery) คอ การเกบรกษาสงของเครองใชส าหรบใชใน โอกาสตอไปไดอก
7. การเสรมแตงของเกา (R7 – Renewal) คอ การเสรมแตงของทมอยหรอของทใชแลว ใหสมบรณ จะท าใหใชประโยชนไดมากขน การน าหลก 7R มาใชในชวตประจ าวนนอกจากจะไมท าใหสนเปลองทรพยากรธรรมชาตในการผลตสนคาใหมแลว ยงเปนการชวยภาวะโลกรอนจากการลดใชพลงงานและการใชทรพยากร และชวยประหยดคาใชจายของตนเองไดอกดวย
6.1 แนวทางการใชทรพยากร
16
ทกวนนมนษยเรมตระหนกถงปญหาของทรพยากรทเรมจะหมดไปเนองจากการใช
ทรพยากรเหลานนอยางฟมเฟอย ไมประหยด ดงนน จงควรมการวางแผนการใชทรพยากรใหเกดประโยชน และคมคามากทสด ดงน
1. ใชทรพยากรใหถกวตถประสงคและประโยชนการใชสอย เชน น าเพอการเพาะปลกก ควรใชในการเพาะปลก ไมควรน าน าสะอาดทใชดมไปลางภาชนะ ไมใชล าน าสาธารณะเปนทางทงน าเสยจากครวเรอนหรอโรงงาน เปนตน
2. เลอกใชทรพยากรใหมสดสวนทเหมาะสม เชน การเพาะปลกตองตดสนใจในการใช น าและทดนอยางประหยด ไมใชน าเกนความจ าเปน ไมทงทดนใหวางเปลา เปนตน
3. วางแผนอยางดกอนเรมการผลตชนงาน โดยการศกษาขอมลตางๆ เชน เครองมอ วสด อปกรณทใช วธการผลต เงนทน ปญหาทอาจจะเกดขนในการผลตและแนวทางแกไข เพอลดการสญเสยทจะเกดขนในการผลตชนงานนน
4. น าเทคโนโลยสมยใหมมาชวยในการผลต การน าเทคนคและเครองจกรมาชวยจะชวย ลดการสญเสยและท างานไดอยางมประสทธภาพ
5. แสวงหาทรพยากรทดแทนหรอน ากลบมาใชใหม เชน การน าโตะ เกาอทช ารดมา ซอมแซม เปนตน
6.2 การวางแผนการใชทรพยากร
17
ใบความรท 2 หนวยการเรยนรท 1 งานชางพนฐานทจ าเปนตอการด ารงชวต
เรอง ความรเบองตนเกยวกบงานชาง
ความรเบองตนเกยวกบงานชาง การด ารงชวตในยคปจจบนทกครอบครวมสงของเครองใชตางๆทคอยอ านวยความสะดวกในการด าเนนชวตในแตละวน โดยผใชจะตองมความรความเขาใจในการใชสงอ านวยความสะดวกเหลานนไดอยางถกตองและปลอดภย เชน การใชและการบ ารงรกษา การดดแปลง การซอมแซม การประกอบและการตดตง หรอการสรางและผลตชนงานขนมาใชเอง กจ าเปนตองมทกษะทางงานชางแตละประเภทของงานชาง
ดงนนงานชางจงมความส าคญตอการด าเนนชวตของมนษยจงจ าเปนตองมความรเกยวกบงานชางเพอทจะสามารถใชทกษะในงานชางมาดแลรกษาเครองใชภายในบานตางๆใหไดในระยะยาวนนจ าเปนตองรจกวธการบ ารงรกษาหรอดดแปลงเครองอ านวยความสะดวกเหลานน เพอชวยประหยดคาใชจาย รวมทงเพอใหมรปแบบหรอวธการใชทแปลกใหมอกดวย ดงนนงานชางจงเขามามบทบาทในการซอมแซมและดดแปลงเครองอ านวยความสะดวกตางๆ
ความหมาย และความส าคญของงานชาง
ชาง หมายถง ผช านาญในการฝมอ หรอศลปะอยางใดอยางหนง งานชาง หมายถง การท างานหรอสงทเกดจากการท างานของชาง ซงมหลายประเภท
หลายสาขาผเปนชางจงมกมค าตอทายเพอบอกประเภทหรอสาขาของงานทท า เชน ชางไฟฟา ชางประปา ชางไม ชางปน ชางโลหะ ชางเขยน ชางผม ชางเสรมสวย เปนตน
งานชาง หมายถง การน าความรพนฐานของวสด อปกรณ และวธการท างาน ตลอดจนกระบวนการทางเทคโนโลย ทรพยากร พลงงาน และสงแวดลอม มาใชในการบ ารงรกษา ซอมแซมตดตงและผลตเครองมอ เครองใชโดยมการวเคราะห ออกแบบ วางแผน และลงมอปฏบตอยางเปน
18
ระบบ อกทงมการประเมนและปรบปรงกระบวนการท างานเพอใหไดผลงานอยางสรางสรรคและสามารถน าไปใชชวตประจ าวน
ชางทดนอกจากจะมความรในงานของตนแลว ยงตองมฝมอหรอศลปะในการท างานดวยความรเกยวกบงานชางอาจไดจากการบอกเลาสบตอกนมา หรอจากการศกษาเลาเรยนทงทางตรงและทางออม ประสบการณในการท างานของชาง นอกจากจะสรางเสรมความรของชางแลวยงชวยใหมความช านาญในฝมอการท างาน
สามารถสรปไดวา งานชางพนฐาน หมายถง งานชางเบองตนททกคนสามารถท าไดดวยตนเอง งานชางพนฐานสวนใหญจงเปนงานเกยวกบงานซอมแซมแกไขสงของเครอง ใชในบานทช ารดเสยหาย เลก ๆ นอย ๆ หรอสรางสงของเครองใชงาย ๆ ไมยงยากสลบซบซอนมากนก เชน การเดนสายไฟฟาในบาน การเดนสายโทรศพท การเปลยนกอกน า การตอทอประปา การซอมแซมโตะ เกาอ รว กนสาด ผนงและถนนหรอทางเดนเทาภายในบาน เปนตน
ประโยชนของงานชางพนฐาน
งานชางพนฐานจดเปนงานชางทเนนหนกในดานความเปนอยโดยเฉพาะ อาคาร บานเรอน เครองมอเครองใช ภายในบาน การซอมแซม ดดแปลง การบ ารงรกษา ไดอยางถกตองและเหมาะสม สงผลใหมอายในการใชงานไดยาวนาน ท าใหประหยดและเปนการฝกนสยทดแกสมาชกในครอบครว และเปนพนฐานของการคนพบความสามารถ ความถนดและสนใจเพอใหเกดการตดสนใจเลอกเรยนในระดบตอไป สรพงษ ศรวนจ (2547 : 3) ไดสรปประโยชนของงานชางพนฐาน ไว 2 ดาน คอ ประโยชนโดยตรง ทเหนไดชดเจนจากการมความรในเรองงานชางพนฐาน คอ การประหยดคาใชจายทจะตองจางชางอาชพแลวยงประหยดเวลา ไมตองเสยเวลารอคอยกวาจะหาชางอาชพได หรอแมจะวาจางชางอาชพกสมารถตรวจ ควบคมดแลการท างานได ประโยชนทางออม เชน การใชเวลาวางใหเกดประโยชน การซอมหรอสรางสงของเครองใช กอใหเกดความเพลดเพลน สนกสนาน ในการท างานเชนเดยวกบการท างานอดเรกอนๆนอกจากนนผลของการท างานยงท าใหเกดความร ความช านาญจนอาจพฒนาความสามารถน าไปสชางอาชพอกดวย แมไมตองท าเปนอาชพโดยตรง กอาจท าเปนอาชพเสรม เพมรายไดใหแกครอบครวไดเปนอยางด
19
คณคาและประโยชนงานชางตอการด ารงชวตของมนษย มดงน
1. ชวยใหเกดการพฒนาความรพนฐานและทกษะทางงานชาง เพอเปนแนวทางในการศกษาตอ หรอประกอบอาชพ เชน ชางไม ชางปน ชางไฟฟา ชางเชอมโลหะ เปนตน
2. ชวยสงเสรมใหเกดการประดษฐคดคนนวตกรรมและการปรบปรง ซอมแซม ดดแปลง แกไขของเกาใหใชงานได เปนการประหยดคาใชจายในครอบครวไดเปนอยางด
3. ชวยสงเสรมใหเกดการท างานรวมกนเปนหมคณะ มความรบผดชอบในหนาท ปฏบตงานดวยความคลองตว และมทศนคตทดตออาชพชาง
4. ชวยสงเสรมสงแวดลอม โดยการแปรสภาพสงของทไมใชประโยชนแลวน ามาสรางสรรคเปนสงของใหม ๆ
5. มสวนชวยสงเสรมคณธรรมจรยธรรม โดยเฉพาะการปลกฝงใหเปนผมความอดทน ขยนขนแขง มความซอสตยสจรต เปนตวอยางทดของสงคมตอไป งานชางและลกษณะของงานชาง งานชางจ าแนกตามลกษณะงาน ได ดงน
1. งานเขยนแบบ เปนการถายทอดจนตนาการ ความคดสรางสรรคของวศวกรหรอนกออกแบบ ใหออกมาเปนรปเปนรางบนกระดาษ รปรางทเกดขนจากการลากเสนหลาย ๆ อยาง เชน เสนดง เสนโคง เสนเอยง เสนนอน มาประกอบกนเกดเปนรปรางเรยกวา แบบ หรอ แบบงาน สามารถน าไปสรางผลตภณฑตาง ๆ เชน สงของอปกรณ เครองมอเครองใช เครองจกรตาง ๆ เปนตน งานเขยนแบบจ าแนกตามลกษณะของงานได 2 ประเภท คอ
1.1 งานเขยนแบบทางสถาปตยกรรม เชน อาคารทพกอาศย อาคารสาธารณะ โบราณสถาน ฯลฯ ดงรปท 1.1
1.2 งานเขยนแบบทางวศวกรรม เชน แบบไฟฟา แบบงานโลหะ แบบเครองยนต ฯลฯ ดงรปท 1.2
20
รปท1.1 งานเขยนแบบทางสถาปตยกรรม ทมา https://www.google.co.th/search?q.(3 เมษายน 2555)
รปท 1.2 งานเขยนแบบทางวศวกรรม
ทมา https://www.google.co.th/search?q.(3 เมษายน 2555)
21
2. งานไฟฟา ในสภาพความเจรญของโลกยคปจจบน มผลท าใหการด าเนนชวตประจ าวนของมนษย
ตองเกยวของกบของใชทเปนเครองใชไฟฟา เพราะเครองใชไฟฟาใหความสะดวก ความสขสบาย อยางไรกตาม หากใชไมเปนหรอใชไมถกตอง กยอมมโทษเชนกน การใชจงตองค านงถงเรองความปลอดภย ความประหยดและอายการใชงาน งานไฟฟาทเปนงานทตองใชความร ทกษะ และประสบการณของการน าเอาพลงงานไฟฟามาใช ในลกษณะของการเปลยนเปนรปอน ๆ เชน แสงสวาง ความรอน พลงงานกล งานไฟฟาในงานชางพนฐาน สามารถปฏบตไดทงชายและหญง เพราะเปนงานทเกยวของกบชวตประจ าวน ซงจะตองรจกเครองมอเครองใช วธใช การเกบบ ารงรกษา ตลอดจนวสดอปกรณ สามารถจดหาและน ามาใชไดอยางประหยดและปลอดภย งานไฟฟาจ าแนกตามลกษณะของงานได 2 ประเภท ดงน 2.1 งานไฟฟาก าลง เชน งานเดนสายไฟฟาภายนอกและภายในอาคาร งานควบคมเครองกลไฟฟา 2.2 งานอเลกทรอนกส เชน งานวทย โทรทศน คอมพวเตอร โทรศพท เปนตน ดงภาพท 1.3
รปท1.3 งานเดนสายไฟฟา ทมา https://www.google.co.th/search?q.(3 เมษายน 2555)
22
3. งานชางยนต เปนงานทตองอาศยความร ความสามารถในการซอมแซมและบ ารงรกษายานยนต ดงนน
จงตองมการเรยนรในเรองของเครองยนตเปนหลก ในปจจบนยานยนตทนยมใชไดแก รถยนต รถจกรยานยนต ซงจะมคาใชจายในการใชงานและการดแลรกษามาก การยดอายการใชงาน การดแลตรวจเชคจะชวยลดคาใชจายและอบตเหตจากการใชงานของเครองยนตไดงานชางยนตสามารถจ าแนกตามลกษณะงานได 3 ประเภท ดงน 3.1 การใชงานและการควบคมเครองยนต เชน การขบขรถยนต 3.2 การบรการตรวจซอม ปรบแตง เชน การเปลยนชนสวนทช ารดสกหรอหมดอายการใชงานปรบอตราเรวเดนเบาของเครองยนต ใหมสภาพสมบรณในการใชงานเปนตน 3.3 การบ ารงรกษาเครองยนต เชน ลางอดฉด เปลยนถายน ามนเครอง อดจาระบ เปนตน ดงภาพท 1.4
รปท1.4 งานชางยนต ทมา https://www.google.co.th/search?q.(3 เมษายน 2555)
23
4. งานโลหะ งานโลหะเปนงานทตองอาศยทกษะ แรงกาย ความอดทน ความประณตและบางครงตองใช เทคนค วธการ และประสบการณในการท างานคอนขางสง ผลงานจงจะมคณภาพและมความปลอดภยในการท างานสวนประกอบของอาคารบานเรอน อปกรณเครองใชภายในบานหลายชนด ท าดวยโลหะ หรอโลหะเปนสวนประกอบ เชน รางน า ลกกรง ประต หมอ กระทะ ถงน า เครองเรอน เปนตน เครองใชแตละอยางใชโลหะตาง ๆ กน เชน ทองแดง ทองเหลอง เหลก อะลมเนยม มรปแบบตาง ๆ กนตามลกษณะของการใชงาน เครองใชโลหะทกอยาง เมอใชนานวนยอมมการช ารดเสยหายตองบ ารงรกษา เพอใหใชงานตอไปไดอก งานชางโลหะบางชนด เชน งานชางโลหะแผน สามารถน ามาสรางสรรคเปนเครองใชเครองตกแตงภายในบานได งานโลหะสามารถจ าแนกได 6 ประเภท ดงน 4.1 งานโลหะแผน เชน แผนมงหลงคา เฟอรนเจอรตาง ๆ ตเกบของโตะท างาน เปนตน 4.2 งานเคาะขนรปโลหะ เชน ตวถงรถยนต ตวถงจกรยานยนต เปนตน 4.3 งานเหลกดดขนรป เชน โครงหลงคา เหลกดดประตหนาตาง เปนตน
4.4 งานเชอมโลหะ เชน เชอมโลหะดวยไฟฟา เชอมโลหะดวยแกส เปนตน 4.5 งานหลอโลหะ เชน แมพมพงานตาง ๆ ชนสวนเครองจกร เครองมอเครองใชตาง ๆ
เปนตน 4.6 งานผลตภณฑอะลมเนยม เชน โครงฝาเพดาน วงกบประตหนาตาง มงลวด เปนตน
ดงภาพท 1.5
รปท1.5 งานชางโลหะ ทมา https://www.google.co.th/search?q.(3 เมษายน 2555)
24
5. งานไม งานไมเปนงานชางทใชฝมอและความคดสรางสรรค ชางไมตองมความอดทน ขยน มความรบผดชอบสง สามารถน าทรพยากรธรรมชาตทเปนไมมาประดษฐสงของตาง ๆ ไดอยางเหมาะสมทงนจะตองมทกษะในการใชเครองมอและวสด จงจะสามารถปฏบตไดทงชายและหญง เชน การซอมบ ารงรกษาเฟอรนเจอรหรอสวนประกอบของอาคารบานเรอน เปนตน งานชางไมจ าแนกตามลกษณะงานได 3 ประเภท คอ
5.1 งานไมกอสราง เชน งานไมกอสรางอาคารบานเรอนตาง ๆ งานไมทวไป 5.2 งานไมครภณฑประเภทเฟอรนเจอร และตกแตงภายใน เชน ต เตยง โตะ เกาอ
เคานเตอร ฯลฯ 5.3 งานไมแกะสลก เปนงานไมทตองใชความประณตดวยการแกะสลก เชน ประต
หนาตาง ภาพประดบผนง ฯลฯ ดงภาพท 1.6
รปท1.6 งานชางไม ทมา https://www.google.co.th/search?q.(3 เมษายน 2555)
6. งานปน เปนงานหลกในงานกอสราง อาคารสมยกอน งานกอสรางจะใชไมเปนหลก ปจจบนไมมจ านวนนอย ราคาสง นอกจากนยงชวยในการตอเตมซอมแซมสงกอสราง เหมาะส าหรบงานทไมใหญนก เชน การกออฐ ท าขอบไม การเทปนทางเดน เปนตน งานปนจ าแนกตามลกษณะ ของงานได 4 ประเภท ดงน
6.1 งานปนโครงสราง เปนสวนทใชรองรบน าหนกของอาคาร เชน ฐานราก เสา คาน ตง พน ฯลฯ
25
6.2 งานปนประณต เปนงานละเอยดใชในการตกแตงท าลวดลายตาง ๆ เชน งานท าบว งานท าลวดลายตาง ๆ
6.3 งานปนเฟอรนเจอร เชน โตะ เกาอ มานง หนขด ฯลฯ 6.4 งานปนสขภณฑ เชน งานปกระเบองหองน า หองครว และงานระบบทอน า เปนตน
ดงภาพท 1.7
รปท1.7 งานชางปน
ทมา https://www.google.co.th/search?q.(3 เมษายน 2555) 7. งานประปา
ระบบประปาและระบบการระบายน าเสยในอาการบานเรอน เปนสงจ าเปนอยางยงส าหรบชวตประจ าวน ระบบประปาและระบบการระบายน าโสโครกทมประสทธภาพมผลตอสขภาพและอนามยของผอาศย งานประปาจงมความส าคญและเปนงานทเกยวของกบการวด การตดตอทอ ขอทอ มความสามารถในการซอมแซม แกไขปญหาทอาจจะเกดขนในระบบประปาและระบบการระบายน าตาง ๆ ดงภาพท 1.8
รปท1.8 งานชางประปา
ทมา https://www.google.co.th/search?q.(3 เมษายน 2555)
26
8. งานส สเปนงานขนสดทายของงานชางหลายแขนง เชน งานไม งานปน และงานโลหะ เปนตน เพอตกแตงงานทส าเรจแลวใหดเรยบรอยสวยงาม และยงชวยใหงานแตละชนมความคงทนถาวรยงขน ยดอายการใชงานใหยาวนาน งานสมหลกวธการของเครองมอเครองใช และวสดทตองศกษาจงจะสามารถท างานไดอยางมประสทธภาพ เปนงานทท าไดทงชายและหญง ดงภาพท 1.9
รปท1.9 งานส ทมา https://www.google.co.th/search?q.(3 เมษายน 2555)
ความปลอดภยในการปฏบตงาน การปฏบตงาน สงส าคญประการหนงทตองค านงถงคอ ความปลอดภย เพราะหากเกดอนตรายจากการปฏบตงาน ผลเสยทเกดขนอาจจะน าความเดอนรอนทงตอตนเองหรอตอผอนบางครงหากเกดความรนแรง ความเสยหายทเกดขนอาจถงทพพลภาพ หรอ ถงแกชวตฉะน นผปฏบตงานควรใหความส าคญและค านงถง ดงค าทวา “ปลอดภยไวกอน” 1. สาเหตทท าใหเกดอนตรายจากการท างาน หลกใหญของสาเหตทท าใหเกดอนตรายจากการท างาน สามารถแบงออกได 4 ประการ ดงน 1.1 เกดจากผปฏบตเอง เชน การแตงกายของผปฏบตงานไมรดกม ชายเสอรมราม สวมใสเครองประดบ รางกายของผปฏบตงานไมปกต มความเครยด ออนเพลย เจบปวย
27
1.2 เกดจากเครองมอ วสดอปกรณ เชน เครองมอ หรอ เครองจกรทใชมสภาพไมพรอมจะใชงาน ช ารด หรออปกรณบางอยางหมดอาย 1.3 เกดจากการจดระบบงาน เชน ระบบงานอาจวางแผนไวไมด 1.4 เกดจากสภาพแวดลอม เชน พนทบรเวณปฏบตงานไมเหมาะสม มแสงสวางไมเพยงพอ 2. แนวทางในการปฏบตงานเพอใหเกดความปลอดภย 2.1 ในการปฏบตงานตองมสตระลกไวเสมอวา คดกอนท าและปลอดภยไวกอน 2.2 โตะบรเวณทปฏบตงานจะตองสะอาด 2.3 เกบเครองมอ วสด อปกรณ ใหเปนสดสวนเพอสะดวกในการหยบใชงาน 2.4 หากปฏบตงานไฟฟา ควรตดกระแสไฟฟาใหเรยบรอยเพอปองกนอนตราย 2.5 อปกรณ เครองใชไฟฟาจะตองมการตอสายดนเพอปองกนไฟรว 2.6 อยาน าเครองมอทมคมใสกระเปาเสอหรอกางเกงขณะปฏบตงาน 2.7 อยาใชไขควงแทนสวหรอสกด 2.8 อยาใชคอนหรอตะไบทมดามหลวมหรอแตก และ อยาใชตะไบแทนคอน 2.9 กอน และหลงปฏบตงานควรตรวจสภาพเครองมออปกรณและท าความสะอาดทกครง 3. การปองกนอบตเหต อบตเหตเกดขนไดทกเวลา วธการทดทสด คอ การปองกนกอนทจะเกดขนโดยการลดหรอปองกนอบตเหต สามารถกระท าไดดงน 3.1 ตรวจสอบเครองมอเครองใชและบ ารงรกษาใหอยในสภาพพรอมใชงาน 3.2 มความพรอมในทก ๆ ดาน ของรางกายขณะปฏบตงาน 3.3 จดบรเวณปฏบตงานใหเรยบรอย ไมมสงกดขวางหรอบดบงแสงสวาง 3.4 ขณะปฏบตงานในทสง ตองมเครองปองกน เชน เขมขดนรภย 3.5 หากปฏบตงานใกล วตถไวไฟ ควรมอปกรณ เชน ถงดบเพลงวางไวใกล ๆ หลกความปลอดภยในการปฏบตงาน การปฏบตงานเราควรยดหลก 5 ส. อนไดแก สะสาง สะดวก สะอาด สขลกษณะ และสรางนสย สามารถปฏบตไดดงน ณรงค ชศรชย และบญช สนนเสยง (2542 : 15) ไดเขยนสรปไวเปนตารางไดดงน
28
การปฏบตงานตามหลก 5 ส.
หลกการ ผลจากการไมด าเนนการ ผลจากการด าเนนการ
1. สะสาง การขจดสงของทไมตองการออก
1. เสยเวลาคนหาสงของ 2. ตรวจสอบยากวามของทตองการอยหรอไม 3. สถานทปฏบตงานมนอย 4. สนเปลองคาใชจายในการดแล
1. หาสงของทตองการไดงาย 2. มพนวางฝกปฏบตงาน 3. ประหยดคาใชจายในการดแลรกษา 4. ขจดความผดพลาดในการปฏบตงาน
2. สะดวก จดของทใชใหเปนระเบยบโดยค านงถงความปลอดภย
1. ดแลรกษายาก 2. เปนบอเกดของอบตเหต 3. เสยเวลาคนหา
1. รกษาคณภาพของสงของ ตาง ๆ ไดงาย 2. ลดการเกดอบตเหต 3. ไมเสยเวลาในการหยบใช 4. ตรวจสอบสงของไดงายขน
3. สะอาด ท าความสะอาดสถานทปฏบตงาน เครองมอ และอปกรณตางๆ ใหเรยบรอย
1. สถานทปฏบตงานรกรงรง 2. เครองมอและอปกรณตาง ๆ ช ารด เสยหายวางไมเปนระเบยบ
1. สถานทปฏบตงานสะอาด เหมาะกบการฝกปฏบตงาน 2. เครองมอและอปกรณตางๆ อยในสภาพทสามารถน ามาใชไดทนท
หลกการ ผลจากการไมด าเนนการ ผลจากการด าเนนการ
4. สขนสย จดสถานทฝกปฏบตงานใหถกสขลกษณะเพอสขภาพอนามยของตนเองและเพอนรวมงาน
1. เกดมลภาวะตาง ๆ เชนฝ นละออง อบชน กลน เสยงดง 2. เสยสขภาพจต 3. ไมกระตอรอรน
1. สถานทปฏบตงานมความรมรน ปลอดโปรงอากาศถายเทไดด 2. มสขภาพกายและสขสขภาพจตด
5. สรางนสย ปฏบต 4 ส แรกจนเกดทกษะและตดเปนนสยของตนเอง
หมายเหต 1. ฝกทกษะจนตดเปนนสยทดในการปฏบตงาน เชน การรกษาความสะอาด มระเบยบวนย และมวนยในการปฏบตงาน 2. ค านงถงความปลอดภย และกฎของโรงฝกงาน
29
รปท1.10 ความปลอดภยในงานชาง ทมา https://www.google.co.th/search?q.(3 เมษายน 2555)
การปฐมพยาบาลเบองตนในงานชาง สรพงษ ศรวนจ (2547 : 12-16) ไดกลาวไววา เมอเกดอบตเหตขนในขณะท างานอยสงทตองค านงถงอนดบแรกคอ การปฐมพยาบาลผปวยทไดรบบาดเจบจากอบตเหตทเกดขน เชน ในกรณถกของมคมบาด ควรปฐมพยาบาลดวยการหามเลอดกอน หลงจากนนจงท าความสะอาดแผลและท าแผล ถาเปนแผลใหญ ลก โลหตไหลออกมามากควรน าสงสถานอนามยหรอโรงพยาบาลในขณะทเดนทางควรปฐมพยาบาลผปวยเบองตนดวยการหามเลอดเพอปองกนการเสยเลอดมากกอนทจะถงแพทย
คดสกนดชวตจะปลอดภย
30
การปฐมพยาบาล (First Aid) หมายถง การใหความชวยเหลอตอผบาดเจบ ณ สถานทเกดเหต โดยใชอปกรณเทาทหาได กอนทจะน าสงโรงพยาบาล ควรมความรพอสงเขป ดงน
1. หลกการชวยเหลอชวตยามฉกเฉน 1. อยาใหผคนลอมตวผปวย ใหคนไขอยในทปลอดโปรง มแสงสวางพอควรจะไดท า
การปฐมพยาบาลไดสะดวก 2. ใหนอนนง ๆ ในทาทถกตองตอการพยาบาล 3. คอยสงเกตชพจร การหายใจ และอาการปวยไวตลอดเวลา 4. กอนน าผปวยไปพบแพทย ควรไดรบการปฐมพยาบาลเรยบรอยแลว 5. การเคลอนยายผปวย หรอน าสงโรงพยาบาลควรปฏบตใหถกตองตามวธการ 6. ในการน าผปวยไปพบแพทย หรอน าสงโรงพยาบาลควรมรายงานเกยวกบผปวย
และการปฐมพยาบาลมากอน เพอความสะดวกทแพทยจะท าการรกษาตอไป 7. ถาผปวยอาการสาหส อยารกษาผปวยดวยตนเอง ควรปรกษาแพทย หรอน าสง
โรงพยาบาลโดยดวน
2. การปฐมพยาบาลผปวยทเกดบาดแผล 1. ถาผปวยเปนลมหรอหมดสตตองรบแกไขใหฟนสสภาพปกต และท าความสะอาด
บาดแผลหลงจากนนจงหามเลอด 2. เมอโลหตหยดไหลแลวควรลางแผลใหสะอาดดวยแอลกอฮอล 3. ถาเกดบาดแผลเลกนอย เชน แผลรอยถลอก รอยขดขวนเมอท าความสะอาด
บาดแผลแลวควรใสยาแผลสดอกครง 4. ถาเกดบาดแลฉกรรจ ควรปฐมพยาบาลไปพรอม ๆ กบการน าสงโรงพยาบาลโดย
เรงดวน
31
3. การปฐมพยาบาลเมอมสงแปลกปลอมเขาตา
1. ควรลมตาในน าสะอาด และกระพรบตาชา ๆ 2. ควรดงเปลอกตาทงบนและลางใหหางออกจากกน เพอส ารวจสงแปลกปลอมถา
พบควรใชผาสะอาดเขยออก 3. ถารสกวายงมสงแปลกปลอมตดอย ควรใชผาแหงปดทบไวแลวรบไปพบแพทย 4. ในกรณทมสงแปลกปลอมฝงลงในตา ไมควรขยตาหรอใชของแหลมเขยออก ควร
หลบตาและใชผานม ๆ วางทบเปลอกตาไวแลวรบไปพบแพทย 5. เมอผปวยถกกรดหรอดางกระเดนเขาตา ตองรบใชน าสะอาดลางหนาและตา
โดยเรวกอนทจะไปพบแพทย
4. การปฐมพยาบาลผถกไฟฟาดด 1. หลงจากชวยผปวยใหพนจากกระแสไฟฟาดดแลว ถาปรากฏวาผปวยหมดสตไม
รสกตว หวใจหยดเตน ซงอาจสงเกตไดจากใบหนาซดเซยว จบชพจรไมได ตาคาง ตองรบปฐมพยาบาลทนทโดยวธผายปอด
2. กอนการผายปอด ถาผปวยมโลหตไหลควรหามเลอดและผายปอดไปพรอม ๆ กน 3. การผายปอดตองท าอยางระมดระวงและถกวธ เชน ถามสงแปลกปลอดอยในปาก
ตองเอาออกเสยกอน การผายปอด การผายปอด คอ การปฏบตเพอชวยใหปอดไดรบออกซเจนไดเพยงพอ เพอจะฟอกโลหตสงไปสหวใจ และหวใจจะไดสบฉดไปเลยงสมองและรางกายตอไป การผายปอดเปนการชวยหายใจในคนไขทหมดสตหรอไมรสกตว หรอหายใจล าบาก หรอ ไมหายใจ เพอใหปอดไดรบออกซเจนใหเพยงพอแกความตองการในการหายใจ เพราะการหยดหายใจชวคราวอาจท าใหถงแกความตายได
32
หลกปฏบตในการผายปอด ผประสบอบตเหตจนสงผลใหหยดหายใจ จะตองไดรบการชวยเหลอโดยการผายปอดซงม
หลกปฏบต ดงน 1. จดท านอนของผบาดเจบใหถกตองและเหมาะสมกบวธการผายปอดและควรใหศรษะต า
เลกนอย 2. ปลดเสอผาสวนทรดรางกายออกใหหลวมมากทสด 3. ใหตรวจดในปากวามอะไรตดคางหรอขวางทางเดนหายใจอยใหเอาออกใหหมด 4. เชดน าลาย หรอเสมหะ หรอเลอดทออกจากปาก 5. ปองกนลนอดล าคอ โดยใหเอยงหนาผบาดเจบไปขางใดขางหนง 6. ท าการผายปอดทนท หากแนใจวาผบาดเจบมอาการหยดหายใจ เพราะโดยเฉลยแลว
ผบาดเจบทขาดออกซเจนหายใจจะเสยชวตภายใน 6 นาท อยางไรกตามผบาดเจบทหยดหายใจ 3-4 นาท อาจท าใหสมองตายและกลายเปนเจาชายหรอเจาหญงนทราได 7. ในการผายปอดไมวาจะใชวธใดกตาม ตองท าใหมจงหวะเหมอนกนระยะการหายใจ จรง ๆ ซงในผใหญใหผาดปอดประมาณ 12 ครงตอนาท เทากน 5 วนาทตอ 1 ครง ถาเดกประมาณ 20 ครงตอนาท 8. ท าการผายปอดไปเรอย ๆ โดยไมหยดจนกวาผบาดเจบจะมอาการหายใจดขนหรอเปนปกต หรอจนแนใจวาผบาดเจบเสยชวตแลว 9. ในขณะผายปอดถาอาการไมดขน รบปรกษาแพทยหรอสงโรงพยาบาลโดยดวน ดงรปท 1.11
รปท1.11 วธการเปาลมเขาปากหรอจมกโดยตรง
ทมา https://www.google.co.th/search?q.(3 เมษายน 2555)
33
วธการผายปอด การผายปอดมหลายวธ แตละวธมเปาหมายอนเดยวกน คอเปนการชวยเหลอใหพนระยะวกฤต หรอชวยใหผบาดเจบปลอดภยมากทสด ไดมการคนควาวธการใหม ๆ ทใหมอากาศถายเทเขาสรางกายผบาดเจบใหมากทสด จนกระทงพบวา การผายปอดทไดผลดทสดมอย 2 วธ 1. วธเปาลมเขาทางปากหรอทางจมก ( Mouth to mouth method หรอ Mouth to nose method) ดงรปท 1.12
รปท1.12 วธการเปาลมเขาจมกโดยตรง
ทมา https://www.google.co.th/search?q.(3 เมษายน 2555) 2. วธยกแขนกดหลงของโฮลเกอรนลสน (Holger-Neilson method) ดงรปท 1.13
รปท1.13 วธการผายปอดแบบกดหลงยกแขน ทมา https://www.google.co.th/search?q.(3 เมษายน 2555)
34
การผายปอดโดยวธเปาลมเขาทางปาก การผายปอดโดยวธเปาลมเขาทางปาก พบวาเปนวธการทไดผลดทสดในการชวยเหลอผทหยดหายใจ เปนการปฐมพยาบาลเปาลมเขาปากของผบาดเจบมวธปฏบตดงน
1. ใหผบาดเจบนอนหงายราบกบพน ใชผานวมหรอใหหมอนรองบรเวณใตไหลระหวาง สะบกทงสองขาง เพอใหหนาแหงนมากทสดจนศรษะตงฉากกบพนและปากอา
2. ถามสงแปลกปลอม ใชนวมอพนดวยผาสะอาดลวงออกใหหมด ตองระวงไมใหสง แปลกปลอมถก ผลกดนลกเขาไปอก ถาสงแปลกปลอมตกไปอยลกในล าคอบรเวณกลองเสยง ใหผ ปฐมพยาบาลจบ ผบาดเจบนอนตะแคงแลวใชสนมอตบอยางแรง 4 ครงตด ๆ กน ทหลงระหวางสะบกทงสองขาง เพอใหสงแปลกปลอมหลดออกมา
3. ผปฐมพยาบาลอยดานขางศรษะของผบาดเจบ ท าการเปดทางหายใจ โดยจบศรษะให แหงนไปขางหลงมาก ๆ (ยกคางแหงนคอ) จนสงเกตเหนวา หลงคอตงมากหลอดลมขยายออกและลนจะถกดงไปขางหนา ไมตกลงมาอดหลอดลมใชนวชและนวหวแมมอบบจมกผบาดเจบ อกมอหนงหนนคางใหแหงน และใชหวแมมอจบขากรรไกรลางดงใหปากอาออก
4. ผท าการปฐมพยาบาลหายใจเขาลก ๆ กมหนาลงอาปากประกบปากลงบนปากผบาดเจบ ใหแนบสนท เปาลมเขาปากผบาดเจบใหหมด และช าเลองดหนาอกของผบาดเจบทขยายตวสงขน แลวถอนปากออก เพอใหลมในปอดผบาดเจบถายออกเมออกยบลง
5. เปาลมเขาปากผบาดเจบเปนระยะตดตอกนใหไดจงหวะ อตราความถในการเปาปากใน ผใหญประมาณ 12 ครงตอนาท สวนในเดกประมาณ 20 ครงตอนาท ส าหรบการเปาลมเขาปากเดกใหเปาลมไมแรงเทาผใหญ ในเดกเลก ๆ ใชลมจากกระพงแกมกพอ ในทารกใหท าการเปาปากและจมก โดยผท าการปฐมพยาบาลอาปากครอบปากและจมกของทารกใหแนบสนท
6. ท าการผายปอดตดตอกนไปจนกวาผบาดเจบหายใจไดเอง หรอมผมาชวยเหลอ ถา ขากรรไกรแขงอาปากไมออก ใหเปาลมเขาทางจมกไดเชนเดยวกน
7. ถาสงเกตเหนวา การชวยเหลอไมไดผล คอ ไมสามารถเปาลมเขาไปในปากของ ผบาดเจบได หรอหนาอกของผบาดเจบไมขยายอาจเปนเพราะมสงแปลกปลอมขวางทางเดนหายใจ ใหจบผบาดเจบนอนตะแคง ตบทหลงระหวางสะบกหรอไหลทงสองขาง โดยตบคอนขางแรง หลาย ๆ ครง เพอดวามสงอดตนทางเดนหายใจหรอไม ถามสงอดตนจะหลดออกมาแลวรบท าการ
35
ผายปอด หรออาจเปนเพราะกดศรษะผ บาดเจบไปทางดานหลงไมพอ หรอประกบปากของผบาดเจบไมสนท หรอปดจมกผบาดเจบไมสนท ใหท าการแกไขแลวรบผายปอด ดงรปท 1.14
รปท 1.14 การผายปอดโดยวธเปาลมเขาทางปาก ทมา : http://www.sahavicha.com/?name=knowledge&file=readknowledge&id=3067.
(3 เมษายน 2555) การผายปอดโดยวธเปาลมเขาทางจมก ในบางสถานการณ ผท าการปฐมพยาบาลประกบปากของผบาดเจบไดไมสนท ผท าการปฐมพยาบาลอาจใชวธเปาจมกแทน ซงท าไดงาย วธเปาลมเขาทางจมกของผบาดเจบทหยดหายใจน ใหใชหลกการและวธปฏบตเชนเดยวกบการเปาลมเขาทางปาก แตมขอแตกตาง ดงน เมอเวลาผท าการปฐมพยาบาลเปาลมเขาทางจมกผบาดเจบตองปดปากผบาดเจบใหสนท และในขณะทผท าการปฐมพยาบาลหยดพกเพอหายใจเขา ใหเปดปากผบาดเจบ เพอใหลมไดไหลออกจากปอดของผบาดเจบ ซงจะเปนการหายใจออกของผบาดเจบ การผายปอดโดยวธยกแขนกดหลง วธนเปนวธทไดรบความนยมมาก และมประสทธภาพเปนทสองรองมาจากวธเปาลมเขาปาก วธการปฏบตใหกระท าดงตอไปน
1. ใหเอาสงตาง ๆ ทคางอยในปากทจะอดหลอดลมออกใหหมด อาจใชผาสะอาดพนนว มอแลวลวงออก
2. ใหผบาดเจบนอนคว าศรษะต ากวาระดบเทา ขอศอกทงสองขางงอพบเขาหากนใหมอ ขางหนงทบมออกขางหนง และวางศรษะลงบนมอทงสอง โดยใหเอยงหนาไปขางใดขางหนง
36
3. ผท าการปฐมพยาบาลคกเขาทงสองขาง หรอขางใดขางหนงเหนอศรษะผบาดเจบโดย หนหนาไปทางผบาดเจบและใหอยในทาทสบายทสด
4. วางมอลงบนหลงผบาดเจบทงสองขางบรเวณต ากวาสะบกเลกนอย ใหหนหวแมมอทง สองขางจรดกน นวทเหลอแยกออก
5. วางแขนใหตรง กดมอพรอมทงโยกตวไปขางหนา และกดฝามอดนไปตามล าตวโดยใช น าหนกผอนไปตามแขนทงสองขางทละนอยลงบนหลงผบาดเจบ กดอยนานประมาณ 2 วนาท หรอนบ 1-2-3 ( วธนชวยใหผบาดเจบหายใจออก)
6. ใหผอนมอเมอนบ 4 พรอมกบโยกตวกลบไปขางหลงชา ๆ ขณะทโยกตวกลบนใหจบ เหนอขอศอกผบาดเจบยกขนเลกนอย แลวดงเขาหาตวผท าการปฐมพยาบาลใหตงพอประมาณ ขณะดง แขนของผท าการปฐมพยาบาลตองเหยยดตงดงเดม นบ 5-6-7 แลวคอย ๆ วางขอศอกของผบาดเจบลงทเดม นบ 8 โดยใชเวลาประมาณ 1 วนาท ( เปนวธชวยหายใจเขา เปนการครบรอบของการหายใจ อากาศจะพงเขาไปในปอด) เมอวางแขนผบาดเจบลงแลว เรมท าการกดใหมสลบกนเรอยไป
7. ใหท า 2 จงหวะ ดงทกลาวแลว ใหมอตราเทากบการหายใจจรง คอประมาณ 12 ครงตอ 1 นาท หากเหนอยใหเปลยนคนปฐมพยาบาล แตตองไมใหขาดจงหวะ
5. การหามเลอด การหามเลอด หมายถง การลดการสญเสยเลอดไปจากรางกายทางบาดแผล มหลายวธดวยกน 1. การยกอวยวะทมบาดแผลใหสงกวาระดบหวใจ เปนการหามเลอดโดยการลดแรงการไหลเวยนของเลอดใหชาลง ลดปรมาณการเสยเลอดของบาดแผลขณะเดยวกนใหใชผาสะอาดวางทบลงบนบาดแผล และใชผาพนรดใหแนนพอควรเลอดกหยด วธนใชในกรณทเลอดออกไมมากนก 2. การกดบนบาดแผลโดยตรง ใชในกรณทมเลอดไหลรนจากบาดแผลตลอดเวลา ท าการหามเลอดโดยการใชนวมอกดลงบนบาดแผลโดยตรง หรอใชผาสะอาดปดปากแผลกดลงโดยตรง เมอเลอดไหลซมชาลงใหใชผาสะอาดอกผน ปดทบลงบนผาปดแผลเดม และใชผาพนรดบาดแผลใหแนนพอควร ถามเลอดชม
37
ออกมาใหเหนใหเปลยนเฉพาะผาปดแผลผนนอก เพราะถาเอาผาชนแรกออกดวย อาจท าใหปากแผลแยกจากกนงายขน ซงเปนผลท าใหเลอดออกเพมขนได 3. การใชแรงกดบนหลอดเลอดแดงใหญ ในกรณทหามเลอดโดยกดทบาดแผลโดยตรงและยกอวยวะใหสงขนแลวไมไดผล อาจใชแรงกดบนเสนเลอดแดงใหญ ในต าแหนงระหวางบดแผลกบหวใจ การกดโดยใชแรงนวมอกดลงบนหลอดเลอดแดงกบกระดก 4. การใชสายรดหามเลอด หรอ วธขนเชนาะ เปนวธหามเลอดวธสดทายในกรณทหามเลอดดวยวธอนๆขางตนแลว ไมสามารถหยดการเสยเลอดได ทงนเพราะวาการหามเลอดวธน ถาท าไมถกวธ เชน รดแนน หรอ นานเกน 6-8 ชวโมง อวยวะทต ากวาบรเวณทรดไวอาจขาดเลอดไปเลยง ท าใหเซลลเนอเยอตายได วธขนชะเนาะมดงน 4.1 หมบรเวณทรดดวยผา เพอปองกนการเจบปวดจากการรด หรอเกดแผลทผวหนงตามรอยรดได 4.2 ใชเชอก สายยาง ผาเชดหนา หรอ เนคไท รดเหนอบาดแผล ไมควรใหชดบาดแผลเกนไป การขนเชนาะท าไดดงน 4.2.1 รดเหนอแผลใหแนน 2 รอบ แลวผก 1 ครง 4.2.2 ใชไมทแขงแรง เชน ตะเกยบ ดนสอ ปากกา ฯลฯ วางลงและผกซ าอกครง 4.3.3 หมนไม เพอรดใหแนนจนเลอดหยดไหล 4.4.4 ผกปลายไมอกดาน มดกบแขนเพอใหไมอยกบท 4.3 ไมรดแนนหรอหลวมเกนไป โดยรดใหแนนพอทเลอดจะหยดไหลออกจากแผล 4.4 เมอรดเหนอบาดแผลแลว ใหยกปลายแขนหรอปลายขาใหสงกวาระดบหวใจ เพอชวยลดการไหลเวยนของเลอดมาทแผลใหนอยลง 4.5 คลายรดทก 15-30 นาท โดยคลายนาน 1/2 – 1 นาท ถายงมเลอดออก อาจคลายเพยง 1-3 วนาท 4.6 ภายหลงการหามเลอด รบน าผบาดเจบสงโรงพยาบาลทนท เพอรบการรกษาทเหมาะสมตอไป
38
6. กระดกหก
1. หลกการชวยเหลอเมอกระดกหก
1.1 เมอสงสยวากระดกหกตองรบน าสงโรงพยาบาลโดยเรวทสด 1.2 ควรใหแพทยผช านาญการเฉพาะโรคกระดกเปนผท าการรกษา 1.3 หากมอาการเปนลมสลบหรอชอค ควรปฐมพยาบาลใหฟนกอน 1.4 หามเลอดทนททมอาการตกเลอด 1.5 ควรระมดระวงการจบตองบรเวณทหก อยาท ารนแรงเกนไป 1.6 การถอดเสอผาออกควรใชวธเลาะตะเขบ 1.7 ถามปลายกระดกโผลออกมาอยาพยายามจบเขาท ปดแผลและพนดวยผา
สะอาดเทานน ชะลางบาดแผลใหสะอาด แตอยาชะลางเขาไปในบาดแผล 1.8 เขาเฝอกดวยวธการทถกตองโดยเรว
2. กระดกไหปลาราหก
วธปฐมพยาบาล 2.1 กางแขนผปวยออกเปนมมฉากกบล าตว 2.2 ใชผาสามเหลยมหรอผาพนเปนรปเลขแปดแลวปลอยแขนหอยลง 2.3 ใชผาสามเหลยมคลองแขนขางทกระดกไหปลาราหกแนบกบล าตว หรอใชผา
ผนใหญพนแขนตดกบล าตวมาผกไวใตรกแรดานตรงขาม เพอใหเคลอนไหวไดนอยทสด ดงรป ท 1.15
รปท 1.15 การปฐมพยาบาลกระดกไหปลาราหก
https://www.google.co.th/search?q.(3 เมษายน 2555)
39
3. กระดกซโครงหก การปฐมพยาบาล ใชผาแถบยาว 3 ผน (ผาสามเหลยมพนใหเปนแถบยาว) พนรอบทรวงอก แตละ
ผนกวางประมาณ 4 นว ผนทหนงวางตรงกลางใตราวนมเลกนอย แลวผกใหแนนพอควรใตรกแรขางทกระดกซโครงไมหก ขณะผกตองบอกใหผบาดเจบหายใจออกเพอจะไดไมหลวมและหลดออกงายผนทสองและผนทสามวางเหนอและใตผนทหนงแลวผกเชนเดยวกน กอนผกผาทง 3 ผนควรหาผาพบตามยาววางใตรกแร เพอรองรบปมผาทผกและปองกนปมผากดเนอบรเวณใตรกแร ในรายหกแลวมอนตรายตออวยวะภายใน อยาผกใหแนนเกนไป เมอพนผาแลวให ผบาดเจบนอนในเปลหามในทานอนตะแคงทบทรวงอกขางท เจบ เพอใหปอดขางทดท าหนาทไดเตม ท (ถากระดกหกแลวกระดกซโครงแทงทะลผวหนงออกมา ผาผนทหนงตองพนทบลงไปตรงต าแหนงทกระดกโผล) หรออาจใช พลาสเตอรชนดเหนยวปดยดบรเวณกระดกซโครง ดงรปท 1.16
รปท 1.16 การปฐมพยาบาลกระดกซโครงหก
https://www.google.co.th/search?q.(3 เมษายน 2555)
40
4. กระดกแขนหก การปฐมพยาบาล 4.1 ใหผบาดเจบนงลง คอย ๆ วางแขนขางทบาดเจบทหนาอกในต าแหนงทท าให
เจบนอยทสด ถาท าไดขอใหผบาดเจบชวยประคองแขนตวเอง 4.2 ใชผาสามเหลยมคลองแขนชวยพยงยดแขนกบหนาอก วางผานม ๆ ระหวาง
แขนกบหนาอก และผกผาทบผาคลองแขนรอบหนาอก 4.3 เคลอนยายผบาดเจบสงโรงพยาบาลในทานงหรอนอนหงาย ดงภาพท 1.17
รปท 1.17 การปฐมพยาบาลกระดกแขนหก
https://www.google.co.th/search?q.(3 เมษายน 2555)
41
5. กระดกขาหก 5.1 กระดกตนขาหก กระดกตนขาหกมกมลกษณะผดรป คอ ปลายกระดกทหก
มกจะเกยขนมา ท าใหเหนขาขางนนสนกวาขางทปกตหรอไมไดรบบาดเจบมาก การปฐมพยาบาล โดยใหผปวยนอนหงาย ใชเฝอกไม 2 แผน กวางประมาณ 4 นวฟต อนแรกความ
ยาว ตงแตรกแรถงสนเทาวางทาบทางดานนอนของขา อกอนยาวตงแตโคนขาถงสนเทา วางไวดานในของตนขาแลวใชผาพนเฝอกใหแนนกบขาและล าตว เมอจะน าขนเปลสงโรงพยาบาลใหผกขาทปกตและขาเจบเขาดวยกน โดยมดทตรงเหนอขอเทาละขอเขา เพอใหไดรบความกระทบกระเทอนจากการเคลอนยายนอยทสด
5.2 กระดกหนาแขงหก กระดกหนาแขงประกอบดวยกระดก 2 ชน ซงอาจหก เพยงชนเดยวหรอสองชนกได
การปฐมพยาบาล ใชไมเฝอกแบน 1 อน กวางประมาณ 3 นว ความยาวตงแตเหนอเขาถงขอเทาวางไวดานนอนของขา แลวพนผาใหแนน ถาหากกระดกหกทง 2 ชน อาการอาจรนแรงและเจบปวดมาก อาจใชไมเฝอกแบน 3 อน ความยาวตงแตเหนอเขาถงขอเทาวางไวทใตขาทาบกบนองอนหนง สวนอก 2 อน วางไวดานในและนอกของขา แลวใชผาพนใหแนนพอสมควรกอนน าขนเปล เพอเคลอนยายน าสงโรงพยาบาล ควรผกขาทเจบและขางทปกตไวดวยกน เพอใหขาขางเจบไดอยนง ดงภาพท 1.18
รปท 1.18 การปฐมพยาบาลกระดกตนขาหก
ทมา : https://www.google.co.th/search?q.(3 เมษายน 2555)
42
6. กระดกสนหลงหก การปฐมพยาบาล ดามกระดกสนหลงโดยใหคอ และหลงอยในแนวตรง และระวงไมใหกระดก
เคลอนท ขณะเคลอนยายควรจดหาไมกระดานแขงไวใหนอน การพลกตวจะตองพลกแบบทอนซง (Log rolling) การชวยเหลอและการเคลอนยายจะไมลงมอจนกวาจะไดรบการชวยเหลอทพรอม คอมคนชวยเหลอเพยงพอ และมพาหนะพรอมทจะน าสงโรงพยาบาล ดงรปท 1.19
รปท 1.19 การปฐมพยาบาลกระดกสนหลงหก ทมา : https://www.google.co.th/search?q.(3 เมษายน 2555)
7. การชวยเหลอผบาดเจบถกไฟไหมหรอน ารอนลวก
แผลไฟไหมน ารอนลวกคอแผลทถกความรอนจากไฟหรอน ารอน เกดขนใน 3 ลกษณะ 1. ท าลายเฉพาะหนงก าพราผวหนงจะแดงไมพองและหายเองไดภายใน 2 – 3 วน
2. ท าลายหนงก าพราหนงแทเกดบวมแดงปวดแสบปวดรอน มตมพองม น าเหลอง 3. ท าลายเนอถงกระดก เกดการท าลายเนอแผลอยางรนแรง
43
การปฐมพยาบาล มดงน 1. ใชน าแขงหรอความเยนประคบ ปดแผลดวยผาสะอาด 2. หามเจาะตมพองและหามใสยาลงในแผล 3. ถาเปนแผลบรเวณแขนหรอขาใหยกอวยวะนนใหสงเพอลดอาการบวม 4. ถาแผลพพองแดงใหท าความสะอาดบาดแผลเหมอนวธการท าแผล
44
ใบกจกรรมท 1.1 หนวยการเรยนรท 1 งานชางพนฐานทจ าเปนตอการด ารงชวต
เรอง ทกษะกระบวนการท างานชาง จดประสงคการเรยนร
1. บอกขนตอนการใชทกษะการแสวงหาความรเพอการท างานได
2. ใชทกษะการแสวงหาความรเพอพฒนาการท างานได 3. อธบายวธการใชทกษะการแสวงหาความรทค านงถงการประหยดพลงงานได ขนตอนการปฏบตกจกรรม
1. นกเรยนแตละกลมศกษาใบความรท 1 เรอง งานชางพนฐานทจ าเปนตอการ ด ารงชวต
2. แตละกลมรวมกนอภปรายและสรปความรทได พรอมทงตอบค าถามในใบ กจกรรมท 1.1 , 1.2 และ 1.3
3. ตวแทนแตละกลมน าเสนอ โดยไปตดไวทผนงหองเรยน 4. นกเรยนแตละกลมศกษาเพมเตมโดยไปศกษาใบกจกรรมททางแตละกลมตดไว 5. นกเรยนแตละกลมตอบค าถามในใบกจกรรมท 1.4
45
ใบกจกรรมท 1.1 หนวยการเรยนรท 1 งานชางพนฐานทจ าเปนตอการด ารงชวต
เรอง ทกษะกระบวนการท างานชาง กลมท …………ชอกลม ………………………..………….. สมาชกภายในกลมประกอบดวย
1. ………………………………………………ประธานกลม 2. ……………………………………………....สมาชก 3. ………………………………………………สมาชก 4. ………………………………………………สมาชก 5. ………………………………………………เลขานการ
ค าชแจง ใหนกเรยนตอบค าถามตอไปนใหถกตอง 1. ใหบอกความหมายหลกการการท างานชาง และอธบายถงขนตอนการท างานงานชาง
………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
2. ใหบอกความหมายทกษะกระบวนการท างาน และอธบายถงขนตอนของกระบวนการ ท างาน
………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
46
ใบกจกรรมท 1.2 หนวยการเรยนรท 1 งานชางพนฐานทจ าเปนตอการด ารงชวต
เรอง คณธรรม จรยธรรม และคานยมในการท างานชาง ค าชแจง ใหนกเรยนตอบค าถามตอไปนใหถกตอง
1. ใหบอกความหมายคณธรรม จรยธรรม และคานยมในการท างานชาง
………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
2. คณธรรมพนฐาน 8 ประการประกอบดวย
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….
47
ใบกจกรรมท 1.3 หนวยการเรยนรท 1 งานชางพนฐานทจ าเปนตอการด ารงชวต
เรอง การใชทรพยากรในการปฏบตงาน ค าชแจง ใหนกเรยนตอบค าถามตอไปนใหถกตอง
1. แนวทางในการอนรกษและใชทรพยากรใหเกดประโยชนสงสด โดยการใชหลก 7R ประกอบดวย
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….
2. การวางแผนการใชทรพยากรใหเกดประโยชน และคมคามากทสดประกอบดวย
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….
48
ใบกจกรรมท 1.4 หนวยการเรยนรท 1 งานชางพนฐานทจ าเปนตอการด ารงชวต
เรอง การสรปองคความรทกษะกระบวนการท างานชาง ค าชแจง ใหนกเรยนเขยนแผนผงความคดสรปทกษะทจ าเปนตอการท างานอาชพ
49
ใบกจกรรมท 1.5 หนวยการเรยนรท 1 งานชางพนฐานทจ าเปนตอการด ารงชวต
เรอง ความรเบองตนเกยวกบงานชาง กลมท …………ชอกลม ………………………..………….. สมาชกภายในกลมประกอบดวย
1. ………………………………………………ประธานกลม 2. ……………………………………………....สมาชก 3. ………………………………………………สมาชก 4. ………………………………………………สมาชก 5. ………………………………………………เลขานการ
ค าชแจง ใหนกเรยนตอบค าถามตอไปนใหถกตอง 1. จงบอกความหมายของงานชางพนฐาน
……………………………………………………………………………………………...………………………………………………………………………………...…………………………………………………………………………………………………………...
2. จงอธบายประโยชนของงานชางพนฐาน
……………………………………………………………………………………………...……………………………………………………………………………………………...……………………………………………………………………………………………...…………………………………………………………………………………………......................................................................................................................................................
3. จงอธบายคณคาและประโยชนงานชางตอการด ารงชวตของมนษย
…………………………………………………………………………………………….…………………………………………………………………………………………….............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................
50
ใบกจกรรมท 1.6 หนวยการเรยนรท 1 งานชางพนฐานทจ าเปนตอการด ารงชวต
เรอง งานชางและลกษณะของงานชาง ค าชแจง ใหนกเรยนตอบค าถามตอไปนใหถกตอง
1. จงอธบายลกษณะของงานชางพนฐานซงจ าแนกไดตามลกษณะงานดงน 1. งานเขยนแบบ
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..... ……………………………………………………………………………………………………..... 2. งานไฟฟา ……………………………………………………………………………………………………..... ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..... 3. งานชางยนต ……………………………………………………………………………………………………..... ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..... 4. งานโลหะ ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..... …………………………………………………………………………………………………….....
51
ใบกจกรรมท 1.6 (ตอ) หนวยการเรยนรท 1 งานชางพนฐานทจ าเปนตอการด ารงชวต
เรอง งานชางและลกษณะของงานชาง 5. งานงานไม ……………………………………………………………………………………………………..... ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… 6. งานปน ……………………………………………………………………………………………………..... ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… 7. งานประปา ……………………………………………………………………………………………………..... ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… 8. งานส ……………………………………………………………………………………………………..... ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… 2. งานชางใดบางทนกเรยนน าไปใชในชวตประจ าวนพรอมอธบายลกษณะการน าไปใช ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..... ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..... …………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….....
52
ใบกจกรรมท 1.7 หนวยการเรยนรท 1 งานชางพนฐานทจ าเปนตอการด ารงชวต
เรอง ความปลอดภยและการปฐมพยาบาลงานชาง ค าชแจง ใหนกเรยนตอบค าถามตอไปนใหถกตอง
1. ใหนกเรยนเขยนแผนผงความคดหลกกจกรรม 5 ส
53
ใบกจกรรมท 1.7 (ตอ) หนวยการเรยนรท 1 งานชางพนฐานทจ าเปนตอการด ารงชวต
เรอง ความปลอดภยและการปฐมพยาบาลงานชาง
2. ใหนกเรยนอธบายหลกการปฐมพยาบาลผปวย เมอเกดอบตเหตในขณะปฏบตงาน
สถานการณทเกดอบตเหต หลกการปฐมพยาบาล 1. เกดอบตเหตแบบฉกเฉน ……………………………………………………………………….
………………………………………………………………………. ……………………………………………………………………….
2. เกดบาดแผล ………………………………………………………………………. ………………………………………………………………………. ……………………………………………………………………….
3. มสงแปลกปลอมเขาตา ………………………………………………………………………. ………………………………………………………………………. ……………………………………………………………………….
4. ถกกระแสไฟฟาดด ………………………………………………………………………. ………………………………………………………………………. ……………………………………………………………………….
5. กระดกไหปลาราหก ………………………………………………………………………. ………………………………………………………………………. ……………………………………………………………………….
6. การผายปอดโดยวธเปาลมเขาทางปาก
………………………………………………………………………. ………………………………………………………………………. ………………………………………………………………………. ……………………………………………………………………….. ………………………………………………………………………. ………………………………………………………………………. ………………………………………………………………………. ………………………………………………………………………..
54
ใบกจกรรมท 1.8
หนวยการเรยนรท 1 งานชางพนฐานทจ าเปนตอการด ารงชวต เรอง การสรปองคความรความปลอดภยและการปฐมพยาบาลงานชาง
ค าชแจง ใหนกเรยนเขยนภาพรณรงคความปลอดภยในงานชางเพอลดการเกดอบตเหต
55
แบบทดสอบกอนเรยน
รหสวชา ง22101 ชอวชา การงานอาชพและเทคโนโลย 3 ชนมธยมศกษาปท 2 หนวยการเรยนรท 1 งานชางพนฐานทจ าเปนตอการด ารงชวต เวลา 15 นาท 10 คะแนน
ค าชแจง จงเลอกค าตอบทถกตองทสดเพยงค าตอบเดยวแลวท าเครองหมาย X ลงในกระดาษค าตอบทครแจกให
1. ขอใดไมจดเปนขนตอนการท างานชาง ก. ขนส ารวจ ข. ขนเตรยมการ ค. ขนด าเนนการ ง. ขนตรวจสอบ
2. ชลกมลไดลงมอท างานดวยตวเอง และฝกวธการท างานอยางสม าเสมอทงทท างานเปน รายบคคล และการท างานเปนกลม ซงสามารถ ท างานไดบรรลตามเปาหมายแสดงใหเหนวาชลกมลมทกษะทางงานชางดานใด
ก. ทกษะกระบวนการกลม ข. ทกษะกระบวนการงานชาง ค. ทกษะกระบวนการท างาน ง. ทกษะกระบวนการทางเทคโนโลย
3. นภสสรเปนคนทตงใจพยายามท าหนาทการงานอยางตอเนอง สม าเสมอ อดทนไมทอถอย เมอพบอปสรรคแสดงใหเหนวานภสสรมคณธรรมดานใด
ก. ความขยน ข. ความอดทน ค. ความพยายาม ง. ความรบผดชอบ
4. หลกส าคญของความปลอดภยในการปฏบตงานชางทปฏบตงานควรมอยหลายประการ ขอใดมความส าคญเปนอนสดทาย
ก. การรจกวธการปองกนไมใหเกดอบตเหต ข. การรถงจดหรอสาเหตทอาจกอใหเกดอบตเหต ค. การรกษาพยาบาลผปวยหรอผประสบอบตเหต ง. การปฐมพยาบาลผอบตเหตอยางถกตอง
56
5. การปฏบตเพอใหเกดนสยทดในการท างานชางขอใดทนกเรยนคดวามความส าคญทสด ก. รจกรกษาความสะอาด ข. รจกระมดระวงเครองแตงกาย ค. มวนยในการปฏบตงานทกขนตอน ง. ประหยดคาใชจายในการจดซอในการจดหาอปกรณ
6. ในกรณทมสงแปลกปลอมเขาตาผปวย ขนแรกในการปฐมพยาบาลผปวย คอ ก. ใหลมตาและกะพรบตาชา ๆ ในน าสะอาด ข. ใชผาแหงเขยสงแปลกปลอมออกจากตาทนท ค. ใหผปวยขยตาหรอใชของหลวมเขยสงแปลกปลอมออก ง. ดงเปลอกตาลางและบนเพอส ารวจสงแปลกปลอม
7. ขอใดคอความหมายของงานชาง ก. งานพนฐานเกยวกบการซอ การขาย การผลต ข. งานพนฐานเกยวกบการสราง การผลต การซอม ค. งานพนฐานเกยวกบการรบเหมา การผลต การซอม ง. งานพนฐานเกยวกบการซอ การแลกเปลยน การซอม 8. ขอใดเปนงานเขยนแบบทางสถาปตยกรรม ก. แบบบาน ข. แบบไฟฟา ค. แบบงานโลหะ ง. แบบเครองยนต 9. ในกรณทผปวยถกไฟฟาดดและหมดสต ใบหนาซด วธปฐมพยาบาลขนแรกทควรปฏบต คอ
ก. จบชพจรดวายงเตนอยหรอไม ข. ท าการผายปอดดวยการเปาลมทางปาก ค. ถอดเสอผาของผปวยเพอใหหายใจสะดวก ง. ส ารวจดวาปวยมบาดแผลและเลอดไหลหรอไม
10. การปฐมพยาบาลผปวยประสบอบตเหตกระดกหกนน มประโยชนมากทสดในแงใด ก. ชวยใหผปวยรอดชวตทกราย ข. ชวยใหปวยไมพการตลอดชวต ค. ชวยใหผปวยระมดระวงตวมากขน ง. ชวยใหแพทยรกษาอาการไดงายขน
57
แบบทดสอบหลงเรยน รหสวชา ง22101 ชอวชา การงานอาชพและเทคโนโลย 3 ชนมธยมศกษาปท 2 หนวยการเรยนรท 1 งานชางพนฐานทจ าเปนตอการด ารงชวต เวลา 15 นาท 10 คะแนน
ค าชแจง จงเลอกค าตอบทถกตองทสดเพยงค าตอบเดยวแลวท าเครองหมาย X ลงในกระดาษค าตอบทครแจกให
1. ขอใดไมจดเปนขนตอนการท างานชาง ก. ขนตรวจสอบ ข. ขนเตรยมการ ค. ขนด าเนนการ ง. ขนส ารวจ
2. ชลกมลไดลงมอท างานดวยตวเอง และฝกวธการท างานอยางสม าเสมอทงทท างานเปน รายบคคล และการท างานเปนกลม ซงสามารถ ท างานไดบรรลตามเปาหมายแสดงใหเหนวาชลกมลมทกษะทางงานชางดานใด
ก. ทกษะกระบวนการทางเทคโนโลย ข. ทกษะกระบวนการท างาน ค. ทกษะกระบวนการงานชาง ง. ทกษะกระบวนการกลม
3. นภสสรเปนคนทตงใจพยายามท าหนาทการงานอยางตอเนอง สม าเสมอ อดทนไมทอถอย เมอพบอปสรรคแสดงใหเหนวานภสสรมคณธรรมดานใด
ก. ความขยน ข. ความอดทน ค. ความพยายาม ง. ความรบผดชอบ
4. หลกส าคญของความปลอดภยในการปฏบตงานชางทปฏบตงานควรมอยหลายประการ ขอใดมความส าคญเปนอนสดทาย
ก. การรจกวธการปองกนไมใหเกดอบตเหต ข. การปฐมพยาบาลผอบตเหตอยางถกตอง ค. การรถงจดหรอสาเหตทอาจกอใหเกดอบตเหต ง. การรกษาพยาบาลผปวยหรอผประสบอบตเหต
58
5. การปฏบตเพอใหเกดนสยทดในการท างานชางขอใดทนกเรยนคดวามความส าคญทสด ก. รจกรกษาความสะอาด ข. รจกระมดระวงเครองแตงกาย ค. มวนยในการปฏบตงานทกขนตอน ง. ประหยดคาใชจายในการจดซอในการจดหาอปกรณ
6. ในกรณทมสงแปลกปลอมเขาตาผปวย ขนแรกในการปฐมพยาบาลผปวย คอ ก. ใหลมตาและกะพรบตาชา ๆ ในน าสะอาด ข. ดงเปลอกตาลางและบนเพอส ารวจสงแปลกปลอม ค. ใชผาแหงเขยสงแปลกปลอมออกจากตาทนท ง. ใหผปวยขยตาหรอใชของหลวมเขยสงแปลกปลอมออก
7. ขอใดคอความหมายของงานชาง ก. งานพนฐานเกยวกบการซอ การขาย การผลต ข. งานพนฐานเกยวกบการสราง การผลต การซอม ค. งานพนฐานเกยวกบการรบเหมา การผลต การซอม ง. งานพนฐานเกยวกบการซอ การแลกเปลยน การซอม 8. ขอใดเปนงานเขยนแบบทางสถาปตยกรรม ก. แบบบาน ข. แบบไฟฟา ค. แบบงานโลหะ ง. แบบเครองยนต 9. ในกรณทผปวยถกไฟฟาดดและหมดสต ใบหนาซด วธปฐมพยาบาลขนแรกทควรปฏบต คอ
ก. จบชพจรดวายงเตนอยหรอไม ข. ท าการผายปอดดวยการเปาลมทางปาก ค. ถอดเสอผาของผปวยเพอใหหายใจสะดวก ง. ส ารวจดวาปวยมบาดแผลและเลอดไหลหรอไม
10. การปฐมพยาบาลผปวยประสบอบตเหตกระดกหกนน มประโยชนมากทสดในแงใด ก. ชวยใหผปวยรอดชวตทกราย ข. ชวยใหปวยไมพการตลอดชวต ค. ชวยใหผปวยระมดระวงตวมากขน ง. ชวยใหแพทยรกษาอาการไดงายขน
59
เกณฑการใหคะแนนแบบทดสอบกอนเรยน – หลงเรยน หนวยการเรยนรท 1 เรอง งานชางพนฐานทจ าเปนตอการด ารงชวต ตอบค าถามถกตอง ไดคะแนนขอละ 1 คะแนน ตอบค าถามผด ไดคะแนนขอละ 0 คะแนน
เฉลยทดสอบกอนเรยน
เลมท 1 เรอง งานชางพนฐานทจ าเปนตอการด ารงชวต
1. ก 6. ก 2. ค 7. ข 3. ก 8. ก 4. ค 9. ข 5. ค 10. ข
เฉลยแบบทดสอบหลงเรยน เลมท 1
เรอง งานชางพนฐานทจ าเปนตอการด ารงชวต
1. ง 6. ก 2. ข 7. ข 3. ก 8. ก 4. ง 9. ข 5. ค 10. ข
60
เฉลยใบกจกรรมท 1.1 หนวยการเรยนรท 1 งานชางพนฐานทจ าเปนตอการด ารงชวต
เรอง ทกษะกระบวนการท างานชาง แนวค าตอบ ขอท 1. ใหบอกความหมายหลกการการท างานชาง และอธบายถงขนตอนการท างานงานชาง
คอความส าเรจของงาน และเพอใหการท างาน บรรลเปาหมาย การจดการจงเปนสงจ าเปนส าคญในการท างาน
ขนตอนการท างานงานชาง ม 4 ขน คอ 1. ขนเตรยมการหรอขนวางแผน 2. ขนด าเนนการ 3. ขนตรวจสอบ 4. ขนพฒนา-ปรบปรง แนวค าตอบขอท 2. ใหบอกความหมายทกษะกระบวนการท างาน และอธบายถงขนตอนของกระบวนการท างาน
ทกษะกระบวนการท างาน หมายถง การลงมอท างาน ดวยตนเอง โดยมงเนนในการฝกวธท างานอยางสม าเสมอ ทงการท างานเปนรายบคคล และการท างานเปนกลม ซงสามารถ ท างานไดบรรลตามเปาหมาย และอธบายถงขนตอนของกระบวนการท างานไวดงน คอ 1. การวเคราะหงาน คอ ฝกใหผเรยนมองงานโดยภาพรวมออกมาวาจะตองท าอยางไร 2. การวางแผนในการท างาน คอ การวางแผนวาจะใชวสดอปกรณอะไรในการท างานครงน ตองใชเงนในการลงทนมากนอยอยางไร ก าลงงานในการท างานอยางไร จะท าคนเดยวหรอหลายคน
3. การปฏบตงาน คอ การใหผเรยนไดท างานตามล าดบขนตอนทวางแผนไว ฝกใหมลกษณะนสยทดในการท างาน โดยเรมจากการน าหลก 5 ส. มาใชในกระบวนการท างาน การใชคณธรรม จรยธรรม การสรางสมพนธภาพในการท างาน เชน พดจาสภาพ เหมาะสม มน าใจเออเฟอเผอแผ ขยน อดทนซอสตย ฯลฯ และสามารถตรวจสอบการท างาน ของตนเปนระยะ
4. การประเมนผลการท างาน คอ การประเมนผลทงการวางแผนกอนการท างาน ขณะปฏบตงาน และเมองานส าเรจแลว
61
เฉลยใบกจกรรมท 1.2 หนวยการเรยนรท 1 งานชางพนฐานทจ าเปนตอการด ารงชวต
เรอง คณธรรม จรยธรรม และคานยมในการท างานชาง
แนวค าตอบขอท 1. ใหบอกความหมายคณธรรม จรยธรรม และคานยมในการท างานชาง คณธรรม เปนหลกของความด ความงาม ความถกตองในการแสดงออกทงกาย วาจา ใจ
ของแตละบคคลทยดมนไวเปนหลกประจ าใจในการประพฤตปฏบตตนจนเกดเปนนสยซงสงผลใหสามารถอยรวมกนในสงคมไดอยางมความสข จรยธรรม เปนการประพฤตปฏบตของบคคลทแสดงออกถงความดงามทงตอตนเอง ตอผอน และตอสงคม เพอใหเกดความสงบสข ความเจรญรงเรองเปนประโยชนตอสงคมและการพฒนาประเทศชาต คานยม เปนสงทสงคมถอวามคาพงปราถนาตองการใหเปนเปาหมายของสงคมและปลกฝงใหสมาชกของสงคมยดถอเปนเปาหมายในการด าเนนชวตควรหลกเลยง เชน ความยากจน สงมคณคา นาปราถนา หรอน าความสขมาใหมทงเปนวตถและไมเปนวตถ แนวค าตอบขอท 2. คณธรรมพนฐาน 8 ประการประกอบดวย
1. ขยน 2. ประหยด 3. ความซอสตย 4. มวนย 5. สภาพ 6. สะอาด 7. สามคค 8. มน าใจ
62
เฉลยใบกจกรรมท 1.3 หนวยการเรยนรท 1 งานชางพนฐานทจ าเปนตอการด ารงชวต
เรอง การใชทรพยากรในการปฏบตงาน
แนวค าตอบขอท 1. แนวทางในการอนรกษและใชทรพยากรใหเกดประโยชนสงสด โดยการใชหลก 7R ประกอบดวย
1. (R1 – Reject) คอ การรจกปฏเสธหรอการงดใชสงของทท าใหสนเปลองทรพยากร 2. (R2 – Reuse) คอ การดดแปลงของทใชแลวเพอน ากลบมาใชใหม จะชวยลดการใช
ทรพยากรไดมาก 3. (R3 – Reduce) คอ การใชสงของตางๆ ใหคมคาจะชวยลดปรมาณความตองการ
ทรพยากรโดยไมตองจดหาสงใหมมาใช 4. (R4 – Repair) คอ การซอมแซมฟนฟสงของเครองใชทเกาหรอช ารดใหสามารถใช
งานได จะชวยยดอายการใชงานและลดอตราการใชทรพยากรได 5. (R5 – Recycle) คอ การน าเอาของทใชแลวไปผานกระบวนการผลตเปนวตถตงตน
ใหม จะชวยประหยดทรพยากรได 6. (R6 – Recovery) คอ การเกบรกษาสงของเครองใชส าหรบใชในโอกาสตอไปไดอก 7. (R7 – Renewal) คอ การเสรมแตงของทมอยหรอของทใชแลวใหสมบรณ จะท าใหใช
ประโยชนไดมากขน แนวค าตอบขอท 2. การวางแผนการใชทรพยากรใหเกดประโยชน และคมคามากทสดประกอบดวย
1. ใชทรพยากรใหถกวตถประสงคและประโยชนการใชสอย 2. เลอกใชทรพยากรใหมสดสวนทเหมาะสม 3. วางแผนอยางดกอนเรมการผลตชนงาน โดยการศกษาขอมลตางๆ 4. น าเทคโนโลยสมยใหมมาชวยในการผลต การน าเทคนคและเครองจกรมาชวยจะชวย
ลดการสญเสยและท างานไดอยางมประสทธภาพ 5. แสวงหาทรพยากรทดแทนหรอน ากลบมาใชใหม
63
เฉลยใบกจกรรมท 1.4 หนวยการเรยนรท 1 งานชางพนฐานทจ าเปนตอการด ารงชวต
เรอง การใชทรพยากรในการปฏบตงาน แนวค าตอบขอท 1. ใหนกเรยนเขยนแผนผงความคดสรปทกษะทจ าเปนตอการท างานอาชพ
ขนอยกบผลงานของนกเรยน และดลยพนจของครผสอน
เฉลยใบกจกรรมท 1.5 หนวยการเรยนรท 1 งานชางพนฐานทจ าเปนตอการด ารงชวต
เรอง ความรเบองตนเกยวกบงานชาง แนวค าตอบขอท 1. จงบอกความหมายของงานชางพนฐาน
งานชางพนฐาน หมายถง งานชางเบองตนททกคนสามารถท าไดดวยตนเอง งานชางพนฐานสวนใหญจงเปนงานเกยวกบงานซอมแซมแกไขสงของเครองใชในบานทช ารดเสยหาย เลก ๆ นอย ๆ หรอสรางสงของเครองใชงาย ๆ แนวค าตอบขอท 2. จงอธบายประโยชนของงานชางพนฐาน
ประโยชนโดยตรง ทเหนไดชดเจนจากการมความรในเรองงานชางพนฐาน คอ การประหยดคาใชจายทจะตองจางชางอาชพแลวยงประหยดเวลา ประโยชนทางออม เชน การใชเวลาวางใหเกดประโยชน การซอมหรอสรางสงของเครองใช กอใหเกดความเพลดเพลน สนกสนาน ในการท างานเชนเดยวกบการท างานอดเรกอนๆ แนวค าตอบขอท 3. จงอธบายคณคาและประโยชนงานชางตอการด ารงชวตของมนษย
1. ชวยใหเกดการพฒนาความรพนฐานและทกษะทางงานชาง เพอเปนแนวทางในการศกษาตอ หรอประกอบอาชพ
2. ชวยสงเสรมใหเกดการประดษฐคดคนนวตกรรมและการปรบปรง ซอมแซม ดดแปลง แกไขของเกาใหใชงานได เปนการประหยดคาใชจายในครอบครวไดเปนอยางด
3. ชวยสงเสรมใหเกดการท างานรวมกนเปนหมคณะ มความรบผดชอบในหนาท ปฏบตงานดวยความคลองตว และมทศนคตทดตออาชพชาง
4. ชวยสงเสรมสงแวดลอม โดยการแปรสภาพสงของทไมใชประโยชนแลวน ามาสรางสรรคเปนสงของใหม ๆ 5. มสวนชวยสงเสรมคณธรรมจรยธรรม โดยเฉพาะการปลกฝงใหเปนผมความอดทน ขยนขนแขง มความซอสตยสจรต เปนตวอยางทดของสงคมตอไป
64
เฉลยใบกจกรรมท 1.6 หนวยการเรยนรท 1 งานชางพนฐานทจ าเปนตอการด ารงชวต
เรอง งานชางและลกษณะของงานชาง
แนวค าตอบขอท 1.1 งานเขยนแบบ เปนการถายทอดจนตนาการ ความคดสรางสรรคของวศวกรหรอนกออกแบบใหออกมาเปนรปเปนรางบนกระดาษ รปรางทเกดขนจากการลากเสนหลาย ๆ อยาง แนวค าตอบขอท1.2 งานไฟฟา เปนงานทตองใชความร ทกษะ และประสบการณของการน าเอาพลงงานไฟฟามาใช ในลกษณะของการเปลยนเปนรปอน ๆ เชน แสงสวาง ความรอน พลงงานกล แนวค าตอบขอท 1.3 งานชางยนต เปนงานทตองอาศยความร ความสามารถในการซอมแซมและบ ารงรกษายานยนต แนวค าตอบขอท 1.4 งานโลหะ เปนงานทตองอาศยทกษะ แรงกาย ความอดทน ความประณตและบางครงตองใช เทคนค วธการ และประสบการณในการท างานคอนขางสง แนวค าตอบขอท1.5 งานงานไม เปนงานชางทใชฝมอและความคดสรางสรรค ชางไมตองมความอดทน ขยน มความรบผดชอบสง สามารถน าทรพยากรธรรมชาตทเปนไมมาประดษฐสงของตาง ๆ แนวค าตอบขอท1.6 งานปน เปนงานหลกในงานกอสรางสงตาง ๆ เชน อาคาร บานเรอน ฯลฯ แนวค าตอบขอท 1.7 งานประปา มความส าคญและเปนงานทเกยวของกบการวด การตดตอทอ ขอทอ มความสามารถในการซอมแซม แกไขปญหาทอาจจะเกดขนในระบบประปาและระบบการระบายน าตาง ๆ แนวค าตอบขอท 1.8 งานส เปนการตกแตงงานทส าเรจแลวใหดเรยบรอยสวยงาม และยงชวยใหงานแตละชนมความคงทนถาวรยงขน ยดอายการใชงานใหยาวนาน งานสมหลกวธการของเครองมอเครองใช และวสดทตองศกษาจงจะสามารถท างานไดอยางมประสทธภาพ แนวค าตอบขอท 2. งานชางใดบางทนกเรยนน าไปใชในชวตประจ าวนพรอมอธบายลกษณะการ น าไปใช
มค าตอบไดหลากหลายขนอยกบดลยพนจของครผสอน
65
เฉลยใบกจกรรมท 1.7 หนวยการเรยนรท 1 งานชางพนฐานทจ าเปนตอการด ารงชวต
เรอง ความปลอดภยและการปฐมพยาบาลงานชาง
แนวค าตอบขอท1. ใหนกเรยนเขยนแผนผงความคดหลกกจกรรม 5 ส ขนอยกบผลงานของนกเรยน และดลยพนจของครผสอน
แนวค าตอบขอท 2. สถานการณทเกดอบตเหต หลกการปฐมพยาบาล 1. เกดอบตเหตแบบฉกเฉน อยาใหผคนลอมตวผปวย ใหคนไขอยในทปลอดโปรง ใหนอนนง ๆ
คอยสงเกตชพจร การหายใจ และอาการปวยไวตลอดเวลา น าผปวยไปพบแพทย หรอน าสงโรงพยาบาล
2. เกดบาดแผล ท าความสะอาดบาดแผลหลงจากนนจงหามเลอด เมอโลหตหยดไหลแลวควรลางแผลใหสะอาดดวยแอลกอฮอล ถาเกดบาดแผลเลกนอย เมอท าความสะอาดบาดแผลแลวควรใสยาแผลสดอกครงถาเกดบาดแลฉกรรจ ควรปฐมพยาบาลไปพรอม ๆ กบการน าสงโรงพยาบาลโดยเรงดวน
3. มสงแปลกปลอมเขาตา ควรลมตาในน าสะอาด และกระพรบตาชา ๆ ดงเปลอกตาทงบนและลางใหหางออกจากกน เพอส ารวจสงแปลกปลอมถาพบควรใชผาสะอาดเขยออกถารสกวายงมสงแปลกปลอมตดอย ควรใชผาแหงปดทบไวแลวรบไปพบแพทย กรณทมสงแปลกปลอมฝงลงในตา ไมควรขยตาหรอใชของแหลมเขยออก ควรหลบตาและใชผานม ๆ วางทบเปลอกตาไวแลวรบไปพบแพทย
4. ถกกระแสไฟฟาดด หลงจากชวยผปวยใหพนจากกระแสไฟฟาดดแลว ถาปรากฏวาผปวยหมดสตไมรสกตว หวใจหยดเตน ซงอาจสงเกตไดจากใบหนาซดเซยว จบชพจรไมได ตาคาง ตองรบปฐมพยาบาลทนทโดยวธผายปอด
5. กระดกไหปลาราหก กางแขนผปวยออกเปนมมฉากกบล าตวใชผาสามเหลยมหรอผาพนเปนรปเลขแปดแลวปลอยแขนหอยลง ใชผาสามเหลยมคลองแขนขางทกระดกไหปลาราหกแนบกบล าตว หรอใชผาผนใหญพนแขนตดกบล าตวมาผกไวใตรกแรดานตรงขาม เพอใหเคลอนไหวไดนอยทสด
66
6. การผายปอดโดยวธเปาลมเขาทางปาก
ใหผ บาดเจบนอนหงายราบกบพน ใชผ านวมหรอใหหมอนรองบรเวณใตไหลระหวางสะบกทงสองขาง เพอใหหนาแหงนมากทสดจนศรษะตงฉากกบพนและปากอา ถามสงแปลกปลอม ใชนวมอพนดวยผาสะอาดลวงออกใหหมด ผปฐมพยาบาลอยดานขางศรษะของผบาดเจบ ท าการเปดทางหายใจ โดยจบศรษะใหแหงนไปขางหลงมาก ๆ (ยกคางแหงนคอ) จนสงเกตเหนวา หลงคอตงมากหลอดลมขยายออกและลนจะถกดงไปขางหนา ไมตกลงมาอดหลอดลมใชนวชและนวหวแมมอบบจมกผบาดเจบ อกมอหนงหนนคางใหแหงน และใชหวแมมอจบขากรรไกรลางดงใหปากอาออก ผท าการปฐมพยาบาลหายใจเขาลก ๆ กมหนาลงอาปากประกบปากลงบนปากผบาดเจบใหแนบสนท เปาลมเขาปากผบาดเจบใหหมด และช าเลองดหนาอกของผ บาดเจบทขยายตวสงขน แลวถอนปากออก เพอใหลมในปอดผบาดเจบถายออกเมออกยบลง เปาลมเขาปากผบาดเจบเปนระยะตดตอกนใหไดจงหวะ อตราความถในการเปาปากในผใหญประมาณ 12 ครงตอนาท สวนในเดกประมาณ 20 ครงตอนาท ส าหรบการเปาลมเขาปากเดกใหเปาลมไมแรงเทาผใหญ ในเดกเลก ๆ ใชลมจากกระพงแกมกพอ ในทารกใหท าการเปาปากและจมก ท าการผายปอดตดตอกนไปจนกวาผบาดเจบหายใจไดเอง หรอมผมาชวยเหลอ ถาข าก รรไก รแข งอ าป าก ไม อ อก ให เป าล ม เข าท างจม ก ไดเชนเดยวกน หากการชวยเหลอไมไดผล คอ ไมสามารถเปาลมเขาไปในปากของผบาดเจบได หรอหนาอกของผบาดเจบไมขยายอาจเปนเพราะมสงแปลกปลอมขวางทางเดนหายใจ ใหจบผบาดเจบนอนตะแคง ตบทหลงระหวางสะบกหรอไหลทงสองขาง โดยตบคอนขางแรงหลาย ๆ ครง เพอดวามสงอดตนทางเดนหายใจหรอไม ถามสงอดตนจะหลดออกมาแลวรบท าการผายปอด หรออาจเปนเพราะกดศรษะผบาดเจบไปทางดานหลงไมพอ หรอประกบปากของผบาดเจบไมสนท หรอปดจมกผบาดเจบไมสนท ใหท าการแกไขแลวรบผายปอด
67
ใบกจกรรมท 1.8
หนวยการเรยนรท 1 งานชางพนฐานทจ าเปนตอการด ารงชวต เรอง การสรปองคความรความปลอดภยและการปฐมพยาบาลงานชาง
แนวค าตอบ
ขนอยกบผลงานของนกเรยน และดลยพนจของครผสอน
68