ČULNI SISTEM

PODSETNIK-ULOGA NERVNOG SISTEMA? Upravlja radom celog organizma tj.

kontroliše rad svih sistema organa i uskađuje ih sa trenutnim potebama.

KAKO ON TO ZNA?

RECEPTORI (PRIJEMNICI) Posebni organi ili ćelije koji su odgovorni za

registrovanje tj. reagovanje na promene u spolj. sredini i unut. tela.

ČULNI SISTEM Čula nas snabdevaju informacijama iz okoline

i unutrašnjosti tela. Obaveštavaju organizam o promenama.

PODSETNIK-DRAŽI? Svaka promena u spoljašnjoj i unutrašnjoj sredini koja

može da izazove reakciju tj. nadražaj u telu.

U ODNOSU NA TIP DRAŽI ČULNI ORGANI MOGU BITI:hemoreceptorifotoreceptorimehanoreceptoritermoreceptori

HEMORECEPTORI U NOSU

HEMORECEPTORI NA JEZIKU

FOTORECEPTORI U OKU

MEHANORECEPTORI U UHU

MEHANORECEPTORI I TERMORECEPTORI U KOŽI

PREDAJA INFORMACIJE NERVNOM SISTEMU

1. Receptor2. Osećajni nervi3. Centar u kori velikog mozga

ČULNI CENTRI U KORI VELIKOG MOZGA

ČEONI REŽANJ-mirisPOTILJAČNI REŽANJ-vid• TEMENI REŽANJ-osećaji iz kože, osećaji iz mišića, zglobova i unutrašnjih organa

• SLEPOOČNI REŽANJ-sluh i ukus

OBLICI RECEPTORA:1. Pojedinačne čulne ćelije

U koži, mišićima, unutrašnjim organima

2. Čulni organi

Vida, sluha, ukusa, mirisa, ravnoteže

ČULNE ĆELIJE U KOŽIbol

dodir

Hladnoća

toplota

pritisak

Čulni organi glave

Čulo vida

OPTIČKI NERV

Fotoreceptori mrežnjače oka

Čulo ukusa

Čulne kvržice jezika

Čulo mirisa

Receptorne ćelije

Nervna vlakna grade MIRISNI NERV

Ušna školjka

Spoljašnji slušni kanal

Bubna opna

Puž

Slušne koščice :čekić, nakovanj i uzengije

Eustahijeva tuba

Čulo sluhaSlušni nerv

POLUKRUŽNI KANALI

KOHLEARNINERV

ČULO RAVNOTEŽE

Čulni organi unutrašnjih

organa

Čulne ćelije u: crevima bešici krvnim sudovima

Itd.

RECEPTORI U KRVNIM SUDOVIMA

RECEPTORI U MOKRAĆNOJ BEŠICI

KAKO RADE NAŠA ČULA?DRAŽ

RECEPTOR

OSEĆAJNA NERVNA VLAKNA

OSEĆAJNI CENTAR U MOZGU

KOJA JE ULOGA ČULNIH ORGANA? Čulni organi registruju promene u spoljašnjoj

i unutrašnjoj sredini (draži) i te informacije prosleđuju nervnom sistemu koji omogućava reakciju.

Čulni organi sadrže specifične čulne ćelije tj. RECEPTORE koji reaguju na draži iz spoljašnje sredine.