1. Vai tr ca ti chnh cng trong x hiTi chnh cng hin i ngy nay l mt phm tr kinh t mang tnh lch s, v cng vi qu trnh pht trin ca nn kinh t hng ha tin t, ti chnh cng tham gia vo qu trnh qun l nn kinh t, tc l nh nc khai thc, vn dng cng c iu hnh nn kinh t - x hi, thc y nn kinh t x hi pht trin.Chng ta c th thy bn cht ca ti chnh trong nn kinh t th trng l tng th h thng nhng mi quan h kinh t gia cc thc th ti chnh pht sinh trong qu trnh hnh thnh phn phi v s dng cc ngun lc ti chnh.Vai tr ca ti chnh cng lun gn lin vi vai tr ca nh nc trong tng thi k nht nh. Mi nh nc u c s mng chnh tr ring, c nhng quan im khc nhau trong vic qun l iu hnh cc hot ng kinh t x hi t ti chnh cng l mt trong cc cng c c nh nc s dng nhm thc hin cc chc nng, nhim v ca nh nc ph hp vi tng thi k. C th khng nh 1 iu rng vai tr ca ti chnh cng l khng th ph nhn. Xt gc v m ti chnh c nhng vai tr ch o sau :1 -m bo duy tr s tn ti v hot ngca b my nh nc. Bt c nh nc no cng sdng ti chnh cng trong mi m hnh ti chnh cng phc vcho cng vic qun l v iu hnh nn kinh t - x hi. Ti chnhcng c s dng huy ng mt phn ngun ti chnh ca qucgia thng qua ng gp bt buc hoc t nguyn ca cch ch thtrong nn kinh t to lp qu ti chnh cng. Ti chnh cng phnphi s dng ngun ti chnh huy ng t cc qu cng phc vp ng cho nhu cu chi tiu ca nh nc. Phn phi sn phmquc dn theo hng tch ly n nh v pht trin kinh t ngthi cung cp cc ngun vn tha mn cc yu cu v hng hav dch v cng cng m ti chnh ca khu vc t nhn khng ththc hin c do mt s c im c bit ca hng ha cng.Ngoi ra phn phi ca ti chnh cng cn m bo duy tr hotng ca b my nh nc v m bo an ninh quc phng. Cc con s v mc thu nhp khng phn nh c mt thc t l nhng ngi c thu nhp cao phi tr thu cao hn nhng ngi c thu nhp thp, hoc rt nhiu cc gia nh c thu nhp thp c hng li t cc chng trnh h tr ca chnh ph nh vng 135 . Vic iu chnh s chnh lch ny s tng phn c hng trong tng thu nhp quc gia cho cc gia nh ngho nht v gim phn hng trong tng thu nhp ca cc gia nh c thu nhp cao nht xung .Nhng y vn l mt mc chnh lch rt ln v thu nhp v nhiu ngi vn thc mcvsaoli ciu ny. Cn mt s l do gii thch s chnh lch v thu nhp ny ca cc gia nh ngoi s khc bit v lng v tin cng c bn nh ni trn v gii thch v sao c s thay i ln xung theo thi gian trong thu nhp ca cc gia nh khc nhau. V d, cc cng nhn va mi gia nhp th trng lao ng (in

2. hnh l nhng cng nhn tr t kinh nghim lm vic) v cc cng nhn gi hn ngh hu hoc ch nhn cc cng vic bn thi gian thng l i din thng xuyn ca nhm cc gia nh c thu nhp thp nht, v iu ny khng gy nhiu ngc nhin. Hu ht cc cng nhn - v c bit l nhng ngi c hc vn v c o to cao hn - c thu nhp tng hng nm theo ngh nghip ca h. Nhng cng nhn khc i khi b gim lng hoc tin cng tm thi khi h tm ngh vic ngn hn, b m au hoc l thng tch hay cc l do khc.V tt c nhng l do ny, v mc d c s n nh c bn trong vic phn phi thu nhp ni chung, vn tn ti mt c hi ln trong vic huy ng vn trong nn kinh t th trng. iu ny c ngha l chng ta lun nhn thy cc gia nh tng hoc gim cc khon thu nhp trn ca h qua tng nm. Kinh t cng tng trng, chnh lch thu nhp gia cc dn c, cc vng min ngy cng gia tng. Vy vn t ra l Chnh Ph s dng ti chnh cng thng qua nhng hnh thc no thc hin cng bng x hi, gim bt khong cch gia ngi giu v ngi ngho?Liu thu ch c vai tr l ngun thu ch yu ca ngn sch nh nc khng? Ngoi vai tr l ngun thu ch yu ca ngn sch nh nc, thu cn c mt vai tr quan trng khng km l: iu chnh thu nhp ca dn c. Vai tr ny c th hin nhng mt c th sau:- Thu trc thu m c th l thu thu nhp c nhn vi thu sut ly tin tng phn c vai tr iu tit mnh ca nhng ngi c thu nhp cao v iu tit mc hp l i vi cc c nhn c thu nhp trung bnh. Vic thu thu ny va to ngun thu ln cho ngn sch nh nc li va thc hin c cng bng x hi v gim bt c mt phn no (khng ln lm) khong cch giu ngho. - Thu thu nhp doanh nghip cng gp phn iu chnh thu nhp ca cc ch th u t thng qua thu sut t l c nh. Thu thu nhp doanh nghip c nh vo li nhun ca doanh nghip, v vy doanh nghip no thu c li nhun cng ln th s thu phi np cng nhiu. - Cc loi thu gin thu nh thu tiu th c bit, thu gi tr gia tng, thu xut nhp khu cng c vai tr ln trong vic iu chnh thu nhp thc t c kh nng thanh ton ca dn c bng vic anh gi cao i vi hng ha dch v cao cp,nh gi thp i vi hng ha, dch v thit yu m bo i sng dn c. Mt v d in hnh l vic nh thu cao i vi mt hng t- mt th hng ha m ch nhng ngi c thu nhp cao mi mua c, mt hng na phi chu thu GTGT, thu xut nhp khu, thu tiu th c bit vi 3. nhng t l rt cao. Trong khi lng thc, thc phm- nhng mt hng thit yu cho cuc sng li b nh thu rt t hoc khng nh thu.Quc phng l mt v d v vai tr khng th loi b c ca chnh ph -ti chnh cng. Ti sao? Bi v vic phng th cho mt quc gia l mt dnghng ha hon ton khc bit so vi cam, my vi tnh hay nh : con ngikhng th thanh ton cho tng n v hng ha m h s dng m phi muamt tng th cho ton b quc gia. Cung cp dch v quc phng cho mt cnhn khng c ngha l nhng ngi khc t c bo v hn, bi v trn thct tt c mi ngi u tiu th cc dch v quc phng ny cng nhau. Trnthc t th dch v quc phng c cung cp cho tt c dn chng trong mtquc gia k c nhng ngi khng mun dch v ny, bi v khng c mt cchlm hiu qu no khc. Ch c cc quc gia ch khng phi l cc lng x haycc c nhn c th c ngun lc sn xut my bay chin u phn lc.Loi hnh hng ha ny gi l hng ha cng cng, bi v khng mt doanhnghip t nhn no c th bn dch v quc phng cho cc cng dn ca mtquc gia m vn duy tr c hot ng kinh doanh. N ch n gin l khngth bn dch v quc phng cho nhng ngi cn v khng bo v nhngngi t chi thanh ton dch v . V nu nhng ngi ny vn c bo vm khng phi tr tin th ti sao h phi chn cch thanh ton? iu ny ccoi l vn "k n khng", v l l do chnh gii thch v sao chnh ph phiiu hnh quc phng v dng thu chi cho quc phng.Khng c nhiu hng ha cng cng thc s - nhng hng ha nhiu ngi cth cng s dng v l i tng ca vn k n khng - do hu ht cchng ha v dch v trong nn kinh t th trng u c th c cc cng ty tnhn sn xut v bn trong cc th trng t nhn. Cc v d khc v hng hacng cng c th k n l chng trnh kim sot l lt v su b, v thm chc bng tn sng pht thanh v truyn hnh c pht sng rng ri trongkhng trung. Mi hng ha ny u c th c nhiu ngi tiu dng s dngcng lc, v cng l i tng nhng k n khng hng th, t nht mtmc no . Tuy nhin, vi sng pht thanh v truyn hnh, cc chngtrnh c th c cc c nhn sn xut v thu li bng cch bn thi gian phtsng cho qung co. Hoc trong mt vi trng hp khc, cc tn hiu phtsng hin c i tn s in t cc cng ty t nhn c th kim tinbng cch cho thu cc thit b gii m cho nhng ngi mun xem ccchng trnh ny.Ti chnh cng cn c s dng kim tra gim st cc hot ng kinht x hi t nng cao hiu qu qun l v iu hnh ca nh nc. T cchot ng ny ti chnh cng to ra ngun ti chnh mt cch kp thi png nhu cu chi tiu thng xuyn ca nh nc gip cho b my nh ncc vn hnh hiu qu.2 iu tit cc hot ng kinh t x hi. Vaitr iu tit v m cc hot ng kinh t x hi ca ti chnh cngc ch trng hn trong c ch th trng nhm khc phc nhngtht bi ca th trng. Vic s dng ti chnh cng thc hinnhng mc tiu kinh t v m rt linh hot mi quc gia v mi thik l mt iu kh khn. 4. + V kinh t : Ti chnh cng c vai tr thc y kinh t tng trng n nh v bn vng. Vi chc nng phn b ngun lc ti chnh thng qua qu trnh to lp v s dng qu cng, ti chnh cng tc ng n vic phn b v gp phn nng cao hiu qu s dng cc ngun ti chnh trong ton b nn kinh t. Cng c thu vi cc mc thu sut v u i khc nhau i vi tng loi sn phm ngnh ngh vng lnh th ti chnh cng c vai tr nh hng u t iu chnh c cu nn kinh t kch thch hoc hn ch pht trin sn xut kinh doanh theo tng loi sn phm. Hay nh vi vic phn b ngun ti chnh cho u t xy dng c s h tng u t vo cc ngnh ngh then cht cc cng trnh mi nhn h tr ti chnh cho cc thnh phn kinh t trong cc trng hp cn thit nh tr gi tr cp ti chnh cng gp phn to iu kin thun li cho pht trin sn xut kinh doanh hnh thnh v hon thin c cu sn xut c cu kinh t nhm thc y kinh t tng trng. Cng vi vic thc y kinh t tng trng ti chnh cng cn c vai tr quan trng trong vic bnh n kinh t v m nh : m bo tc tng trng kinh t hp l, duy tr vic s dng lao ng t l cao, hn ch s tng gi t ngt ng lot v ko di Vai tr ny c thc hin thng qua cc bin php nh to lp v s dng qu d tr quc gia, qu h tr vic lm iu chnh thu iu chnh chi tiu chnh ph, pht hnh tri phiu Chng ta c th thy vai tr ny thng qua hot ng d tr quc gia. Hot ng d tr quc gia hon ton khng v mc tiu li nhun. N tc ng n mt cung hoc cu ca th trng. Khi vo v ma. Ngi trng la c ma. Nhng n li lm cho gi bn xung thp v cung tng mnh. Chnh ph tung tin ra mua vi mc gi hp l m bo d tr v gi khng rt xung na. Ngy 20-6-2008, Th tng Chnh ph quyt nh giao B Ti chnh trch 440 t ng t ngun d phng ngn sch trung ng nm 2008 mua 70.000 tn lng thc tng d tr quc gia.Ngoi ra, theo website Chnh ph, 11 t ng t ngun chi s nghip kinh t nm 2008 s c chi cho ph nhp v bo qun s lng thc ny. V cn bo s 2 nm 2007 b. Chnh ph h tr 85 t v 3000 tn go cc a phng khc phc hu qu l lt. Nh c ng thi ca chnh sch ti chnh cng m ngi tiu dng hay ngi sn xut c th yn tm v li ch ca mnh c m bo.Khi gia nhp WTO chng ta nh nc gip cho cc doanh nghip bng cc bo h mu dch thng mi, hng ro thu quan cho nhng doanh nghip nh l ca chng ta c th c iu kin to lp vng mnh hn. Nh nghnh t. Khi ngnh t trong nc ca chng ta mi ch dng li lp rp. Nh nc tm cc cho nn cng nghip t ca chng ta c th ng u vi t ngoi nhp. Thu tiu th c bit, thu nhp khu lm cho nn cng nghip t c th vn vai pht trin. Nhng nn cng nghip t trong nc vn lt t, c trch th trch chnh h khi qu da dm vo c hi m nh nc dnh cho. Khng th pht huy c u th ca mnh, lm cho nn cng nghip t cha th pht trin vi nhng g m chng ta mong mun ch i. Chuyn qua 1 v d v tr gi gi xng du. Nh nc tr gi cho xng du v sau l b l. Nhng ci g cng c gii hn ca n. Ngn 5. sch nh nc khng phi l 1 ci kho vng khng y, sc chu ng th cng c hn. Nh nc khng th b l c mi. Phi a cho h cn cu ch khng phi l con c. Nh nc cho h t nh gi xng du trong hn mc cho php theo gi ca th gii, trnh nhng cn sc gi gy nn nhng bin ng xu cho nn kinh t. Hay nh trong trng hp to vic lm cho ngi lao ng chnh ph s dng qu h tr vic lm, h tr li sut cho vay, h tr o to ngh Lin b Ti chnh, Lao ng-Thng binh v X hi va c thng t lin tch hng dn thc hin n H tr cc huyn ngho y mnh xut khu lao ng giai on 2009-2020. Theo , t ngy 24-10, ngi lao ng sinh sng ti huyn ngho (c h khu thng tr hoc tm tr 12 thng tr ln) c h tr kinh ph i xut khu lao ng. C th, ngi lao ng tt nghip t bc tiu hc tr ln, cn b tc thm v vn ha c h tr ton b hc ph, ti liu hc tp, chi ph sinh hot trong thi gian hc. V h tr o to ngh, ngoi ng s thc hin theo hai mc: ngi dn tc thiu s c h tr ton b kinh ph; cc i tng khc c h tr 50%. Thng t cng quy nh ngi lao ng thuc cc h ngho, ngi dn tc thiu s i xut khu lao ng c vay vn vi li sut bng 50% li sut cho vay hin hnh ca Ngn hng Chnh sch x hiVi nhng chnh sch gn lin vi ti chnh cng nh nc pht huy vai tr quan trng trong vic n nh kinh t hn ch suy gim kinh t trc cc tc ng ca khng hong ti chnh ton cu trc v va qua. D chu tc ng bt li ca suy thoi kinh t ton cu nhng Vit Nam vn t c tng trng mc 4,5% nm 2009 v hi phc 6,5% trong nm 2010. + V mt x hi : Ti chnh cng ng vai tr quan trng trong vic thc hin cng bng x hi v gii quyt cc vn x hi. Kinh t cng tng trng chnh lch thu nhp gia cc vng min, vng dn c cng gia tng. thc hin cng bng x hi, gim bt khong cch gia ngi giu v ngi ngho chnh ph s dng nhng chnh sch ti chnh cng thng qua cng c thu v chi ti chnh cng. Thu trc thu m c th l thu thu nhp c nhn ly tin tng phn c vai tr iu tit mnh thu nhp ca nhng ngi c thu nhp cao v iu tit mc hp l i vi cc c nhn c thu nhp trung bnh hoc thp. Bn cnh thu gin thu nh thu tiu th c bit, thu gi tr gia tng thu xut nhp khu c vai tr iu tit thu nhp thc t c kh nng thanh ton ca dn c bng vic nh thu cao vi hng ha dch v cao cp, nh thu thp vi cc mt hng dch v thit yu m bo i sng dn c. Vi cc chnh sch tr cp tr gi chi cc chng trnh mc tiu s lm gim bt kh khn ca ngi ngho nhng ngi thuc din chnh sch i tng kh khn thng pht huy tc dng cao v i tng xc c hng rt d xch nh. Tuy nhin iu tit thu nhp ca dn c cn ch duy tr mc 6. chnh lch va phi to iu kin cho cc c nhn c thu nhp chnh ng c hng thu nhp ca mnh, khng cao bng thu nhp thng qua phn phi ti chnh. Hay nh vi cc chnh sch ngi ngho c kh nng pht huy ht kh nng ca mnh th nh nc thng qua nhng chnh sch nh cho sinh vin ngho vay vn, cho ngi ngho vay vn Ngy 16.7.2009 Thng c Ngn hng Nh nc ban hnh Thng t quy nh chi tit thi hnh vic h tr li sut i vi cc khon vay ca ngi ngho v cc i tng chnh sch khc ti Ngn hng Chnh sch x hi.Theo , ton b khch hng vay ti Ngn hng Chnh sch x hi theo c ch cho vay hin hnh c h tr li sut theo quy nh ca Th tng Chnh phvThng t ny. Loi cho vay c h tr li sut l cc khon cho vay ngn hn, trung hn v di hn ca khch hng vay ti Ngn hng Chnh sch x hi. i vi cc khon vay thuc din c n hn (Chng trnh tn dng i vi hc sinh, sinh vin), Ngn hng Chnh sch x hi c thc hin gim li sut tng ng vi mc v thi gian h tr li sut theo quy nh ti Thng t ny thi im thu li.- Cnh tranh. Mi thng, gia inh chng thng thanh ton cc ha n cho cng ty cung cp nc thanh ph ( in, v sinh, . ). Khng ging nh hu ht cc doanh nghip khc trong nn kinh t th trng, cng ty cp nc khng phi cnh tranh vi cc doanh nghip i th khc trong vic cung cp nc. Cng ty cp nc c gi l "c quyn t nhin" bi v ch mt cng ty cp nc l c tnh kinh t nht. Cho php c hai h thng nc, hoc hai h thng dy in hon ton tch bit trong trng hp ca hai cng ty in lc, s l lng ph v rt khng hiu qu. Thay v phi kim sot chi ph v ti a ha hiu qu thng qua cnh tranh, cc c quan chnh ph quy nh mc gi v cc dch v ca cc cng ty ny nhm m bo rng h a ra cc mc gi tt nht c th i vi khch hng v vn nhn c mc doanh thu tha ng cho khon utca h. S cc cng ty c quyn t nhin nh vy thc s rt t v ch chim mt phn nh trong cc hot ng kinh t hu ht cc nn kinh t th trng. Mt vn ph bin hn v nhn chung phc tp hn pht sinh khi mt ngnh ngh ch do mt vi cng ty ln khng ch. Thc s s nguy him nu nhng cng ty ny cu kt vi nhau t mc gi cao hn v hn ch cc cng ty cnh tranh mi gia nhp th trng. ngn chn nhng s c quyn v cc hnh vi cu kt , v duy tr mc cnh tranh hiu qu hn trong h thng kinh t, cc b lut gi l chng c quyn c ban b trong hu ht cc nn kinh t th trng. Cnh tranh c gii hn c th xy ra mt vi ngnh ngh, v d nh hng khng, do mc cu ca th trng ch cho mt s cng ty ln c cc cng ngh sn xut hiu qu nht cho cc sn phm nh vy. (Tuy nhin, cc s kin bt ng nh v tn cng ngy 11 thng 9 nm 2001 v s xut hin ca cc hng vn ti nh chi ph thp "khng cu k trong dch v" e da cc hng 7. truyn thng hng u trn th trng). Do cc nh hoch nh chnh sch phi quyt nh xem liu s cnh tranh gia mt s t cc cng ty ln sn xut cc sn phm nh vy c thch hp gi gi c v li nhun thp xung mc hp l v gi cht lng sn phm cao. Nu khng, h c th li phi s dng cc quy nh v gi c v dch v hoc chia nh mt cch hp php cc cng ty ln thnh cc cng ty nh hn, nu c th thc hin iu m v c bn khng tng chi ph sn xut ln. Nu tht bi trong vic ny, cc nh hoch nh chnh sch t nht cng c th khin vic cc cng ty ln ny cu kt vi nhau l bt hp php, v cng ch thc hin cc iu lut ny nhm m bo rng cng c nhiu cnh tranh trc tip gia cc cng ty ny cng tt. Tht khng may l nhiu quy nh v chnh sch chng c quyn ca chnh ph thc s lm gim thay v gia tng s cnh tranh. Cc chnh sch ny bao gm cc giy php c quyn sn xut mt hng ha hoc dch v, thu, hn ngch nhm hn ch hng ha v dch v nc ngoi nhp khu vo ni a, v cc yu cu v giy php hnh ngh v l ph cho ngi lao ng c tay ngh v chuyn mn. Mt s trong cc chnh sch ny, v d nh cp bng sng ch v bn quyn c th c bin minh bng cc c s kinh t khc. Tuy nhin, cc hn ch khc khng tht thch ng v c p dng ch bi v chng mang li li ch ln hn cho s t thnh vin ca cc nhm nh c quyn li c bit. Do thit hi gy ra bi cc hn ch ny c phn tn rng ri cho phn cn li ca ton dn nn chng khng thu ht hoc thu ht rt t s phn i ca cng lun.Cn nhc cho k th mc d cn nhiu thiu st nhng im nht tr chung ca cc nh kinh t hc v nn kinh t th trng l chng ta s phi tr gi t nu cho php cc hng ln (hoc l mt nhm cc hng c kt vi nhau) t c v tr c quyn trong mt s ngnh ch cht. Ci gi ny ln gii thch cho vic chnh ph phi c mt vai tr gii hn trong vic xy dng cc lut l v quy nh duy tr s cnh tranh. - Chnh sch gio dc ca nh nc. Khi ban n vi trng hc cua minh, ban ang tm kim cch ci thin cho chnh mnh v gia nh ch khng cn thit phi ci thin cho c mt cng ng ln. Nhng kt qu t s nng cao hc vn ca ban a tr thnh mt thnh vin hu ch v c o to cao hn trong cng ng ca ban. Ban hin gi c nhng k nng mi v xy dng c mt doanh nghip mi to c hi v vic lm cho nhng ngi khc. Nh vy, hc vn ca ban lm li cho nhng ngi khc, iu ny khc vi quan h gia nhng ngi sn xut v tiu dng hng ha v dch v. Gio dc thng c coi l a li nhng li ch ngoi sinh cho mt quc gia do nhng nhn cng c hc vn thng linh hot v nng sut hn, v chc chn l t kh nng tht nghip hn. iu ny c ngha l chi tiu nhiu hn cho gio dc ngy hm nay c th s dn n nhng khon tit kim ca x hi v c nhn khng phi chi tiu vo vic phng chng ti phm, ngho i v cc vn x hi khc, cng nh tng mc k nng, tnh linh hot v nng sut ca 8. lclng laong. M rng ra, bt c sn phm no a li nhng li ch ngoi sinh ng k hoc li ch vt tri th chnh ph c th xem xt n vic tr cp hoc khuyn khch tiu dng, sn xut sn phm gi tr ca cc li ch ngoi sinh c th c tnh bng gi c th trng v sn lng u ra ca cc sn phm . Trong khi chi ph ngoi sinh s dn n vic sn xut d tha mt s hng ha nht nh th vic tn ti li ch ngoi sinh s dn n vic sn xut di mc cucchnghavdchv khc.Gio dc cng lp c l l v d ln nht v c trng nht v chi tiu v tr cp ca chnh ph cho mt dch v c xem l c li ch ngoi sinh ng k. Chng hot ng khng v mc tiu li nhun. 1 c im xuyn sut ca hng ha cng. N hot ng cung cp li ch cho mi ngi. Tt c mi ngi u c c li ch nh nhau.- Hot ng phc li x hi. Trong mt nn kinh t th trng, mt s ngi khng c cc kh nng hoc cc ngun lc khc kim sng. Tri li, mt s khc li c hng nhiu li lc v tha hng ti sn hay c ti nng, hoc do h bit kt hp vi gia nh v bn b v mt kinh doanh, chnh tr hay x hi. Chnh ph trong cc nn kinh t th trng chc chn s can thip bng cc chng trnh ti phn phi thu nhp, v thng hnh ng vi nh kh r rng l dng cc chnh sch thu vn phn phi thu nhp sau thu tr nn cng bng hn. Nhng ngi xng vic ti phn phi m rng cho rng vai tr ny ca chnh ph khi lm nh vy l nhm hn ch vic tp trung ti sn v duy tr s phn chia quyn lc kinh t rng ri gia cc h gia nh, cng nh lut chng c quyn c thit k duy tr cnh tranh v phn chia quyn lc v cc ngun lc rng ri hn gia cc nh sn xut. Cn nhng ngi chng li cc chng trnh ti phn phi ln li phn i rng thu gia tng i vi cc gia nh c thu nhp cao s lm gim ng c lm vic, tch ly v u t ca cc nhm ny, v nh vy l lm tn hi n ton b nnkinh t. Nhng tranh lun v ti phn phi thu nhp u da trn quan im c bn ca con ngi v th no l cng bng v hp l. V trong lnh vc ny, c cc nh kinh t hc ln cc chuyn gia khc nghin cu v vn ny u cha c lp trng no c bit. Tt c nhng g m h c th lm l tp hp ti liu v nhng g xy ra i vi vic phn phi thu nhp v ti sn qua thi gian trong cc h thng kinh t khc nhau, v s dng cc thng tin c gng xc nh cc chnh sch khc nhau nh hng nh th no n cc bin s nh mc sn lng, mc tch ly v u t qucgia. 9. Trong th k ny, mi ngi dn dn cng nht tr rng chnh ph trong hu ht cc nn kinh t th trng, v lng trc n v tnh cng bng, nn c trch nhim h tr cho cc gia nh ngho tng nht trong nc v gip h c gng thot khi cuc sng i ngho. Chnh ph trong tt c cc nn kinh t th trng thc s u h tr cho nhng ngi tht nghip, chm sc y t cho ngi ngho v tr cp hu tr cho ngi ngh hu. Ton b cc chng trnh ny to thnh ci gi l "mng li an sinh x hi". Trong 40 nm qua, cc chng trnh x hi ny chim mt phn ngy cng tng trong chi tiu ca chnh ph v cc chng trnh thu ti hu ht cc nc cng nghip ha. Do vy ngy nay ngi ta khng cn tranh lun xem cc chng trnh ny c nn tn ti hay khng, m l v mc m rng ca chng v cn phi qun l chng trnh ti phn phi thu nhp nh th no vn gi c nhng ng c c nhn kch thch con ngi lm vic v tch ly. - Trong vn mi trng. Nh nc b ra hng t ng c th ci to mi trng sng cho chng ta. Ch c ti chnh cng mi c th lm c vic ny. Hy ly mt v d v mt cng ty sn xut cc sn phm giy - t giy vit n thng cc- tng - ti mt nh my bn cnh mt con sng. Vn l nh my xung sng cc ha cht nhim l sn phm ph t qu trnh sn xut. Nhng khng c mt c nhn hay mt php nhn no s hu nc sng nn khng c ai buc nh my phi ngng gy nhim. Hn na, do vic lm sch dng sng s tn tin, nn cng ty c th bn cc sn phm giy r hn trng hp h phi chu cc chi ph kim sot nhim nh vy. Kt qu l, cng ty giy c th tng sn lng do cu tng i cao hn ti mc gi thp hn, v nh my cng c nhiu cht thi v nhim hn. Bng cch gy nhim m khng chu mt hnh pht no, cng ty cng c th c li th khng cng bng so vi cc i th cnh tranh, nhng ngi m sn phm giy ca h bao gm c chi ph lp t cc thit b kim sot nhim. t cng v l ng thng b x rc nhiu hn l bi c trc ca nh ring, bi v khng ai s hu nhng khong t cng ny v chu trch nhim gi v sinh cho chng, hay buc ti nhng ngi chim ot chng. Trn thc t, hu ht nhim u b thi vo khng kh, i dng v cc dng sng bi v khng c c nhn no s hu cc ngun lc c ng c c nhn bt nhng ngi gy nhim chu trch nhim v nhng thit hi h gy ra. Mc d c mt s ngi b thi gian v chu rc ri khi kin nhng ngi gy nhim, th hu ht nhng ngi khc c rt t ng lc kinh t lm iu . Vai tr ca chnh ph trong vn ny l c gng hiu chnh s mt cn bng . Bng cch can thip, chnh ph buc nhng 10. ngi sn xut v tiu dng sn phm phi thanh ton chonhng chi ph v sinh ny.- Chung ta co th thy vai tro cua tai chinh cng trong xa hi la khng th phu nhn du i khi no co mang lai mt s cha tich cc trong xa hi ( c quyn gia in, nc). Nhng tai chinh cng la cai am bao li ich cho tt ca moi ngi u c cng bng nh nhau.