Μαθήηπια Αλεξίος Απσονηία

Αrsquo Σάξη

Ομάδα Πποζαναηολιζμού Οικονομίαρ amp Γιοίκηζηρ

ΔΠΑΛ ΗΓΖΡΟΚΑΣΡΟΤ

σολικό Έηορ 2013-2014

2

1 Ζ έννοια ηηρ διαηποθήρ

Γηαηξνθή είλαη ε επηζηήκε ηεο ηξνθήο πνπ ζρεηίδεηαη κε ηελ

πγεία Ο ζχγρξνλνο θιάδνο ηεο επηζηήκεο ηεο δηαηξνθήο

αλαπηχρζεθε απφ ελδηαθέξνλ γηα ηε κειέηε ησλ θιηληθψλ

λφζσλ πνπ πξνθαινχληαη απφ κηα ζπγθεθξηκέλε δηαηξνθηθή

αλεπάξθεηα φπσο πρ ην ζθνξβνχην (πξνθαιείηαη απφ έιιεηςε βηηακίλεο C)

γηα λα επηθεληξσζεί ηειηθά ζε πην ζχλζεηεο θαηαζηάζεηο φπσο νη

θαξδηφπαζεηεο ν δηαβήηεο θαη ε νζηενπφξσζε Σήκεξα ην ελδηαθέξνλ γηα ηε

δηαηξνθή βαζίδεηαη ζε έλαλ λέν νξηζκφ ηεο πγείαο σο laquoπξφιεςε ηεο

αζζέλεηαοraquo ζηνλ νπνίν ε δηαηξνθή παίδεη ζεκαληηθφ ξφιν

2 Μεζογειακή διαηποθή ndash Πςπαμίδα διαηποθήρ

Ωο microεζογειακή διαηποθή αλαθέξεηαη έλα είδνο

δηαηξνθήο πνπ ραξαθηεξίδεηαη απφ ρακειή

θαηαλάισζε ιίπνπο θαη ηδηαίηεξα θνξεζκέλσλ

ιηπαξψλ νμέσλ θαη αληίζεηα απφ πςειή

θαηαλάισζε πδαηαλζξάθσλ πνπ βξίζθνληαη

θπξίσο ζηα ζηηεξά θαη ηα πξντφληα ηνπο

(δεκεηξηαθά ςσκί ξχδη θαη καθαξφληα) ζηα

θξνχηα ζηα ιαραληθά ζην γάια θαη ηα

γαιαθηνθνκηθά Η κεζνγεηαθή δηαηξνθή είλαη

επίζεο πινχζηα ζε βηηακίλεο ελψ ε θχξηα κνξθή

ιίπνπο πνπ ρξεζηκνπνηείηαη είλαη ην ειαηφιαδν Η Παξαδνζηαθή Μεζνγεηαθή

Γηαηξνθή χζηεξα απφ κειέηεο θαη ζηε ρψξα καο θαη αιινχ έρεη απνδεηρηεί ε

πην πγηεηλή δηαηξνθή Η Mεζνγεηαθή δηαηξνθή ραξαθηεξίδεηαη απφ ηηο

δηαηξνθηθέο ζπλήζεηεο πνπ βξέζεθε φηη είραλ νη θάηνηθνη ηεο Κξήηεο θαη ηεο

Νφηηαο Ιηαιίαο ζηηο αξρέο ηεο δεθαεηίαο ηνπ 1960 Δίλαη μαθνπζηή γηα ηηο

επεξγεηηθέο ηεο ηδηφηεηεο θαζψο πξνθπιάζζεη απφ εκθξάγκαηα ηνπ

κπνθαξδίνπ θαη απφ δηάθνξεο κνξθέο θαξθίλνπ είλαη θησρή ζε ζεξκίδεο

ηνλψλεη ηνλ νξγαληζκφ βνεζάεη ηελ θαιή ιεηηνπξγία ηνπ εληέξνπ θά

3

Ο ηξφπνο απηφο δηαηξνθήο θεξδίδεη φιν θαη

πεξηζζφηεξν έδαθνο ηα ηειεπηαία ρξφληα θαζψο

πιήζνο κειεηψλ δείρλνπλ φηη νη θάηνηθνη

Μεζνγεηαθψλ πεξηνρψλ δνπλ πεξηζζφηεξν ελψ

πνιχ ζπαληφηεξα ζε ζρέζε κε ηνπο Ακεξηθαλνχο

θαη ηνπο Βνξεηνεπξσπαίνπο πάζρνπλ απφ θαξθίλν εληέξνπ θαη ζηήζνπο ή

θαξδηαθέο παζήζεηο

Τν κελνχ είλαη απιφ θαη ζηεξίδεηαη ζηε ιηηή δηαηξνθή ρνξηαξηθά θξνχηα

φζπξηα ιαραληθά αγλφ ηπξί δπκσηφ καχξν ςσκί σκφ ειαηφιαδν μεξνί

θαξπνί ιίγν ζπηηηθφ θξαζί θαη ςάξηα

Απηά ηα βαζηθά ραξαθηεξηζηηθά ηεο Μεζνγεηαθήο δηαηξνθήο (ε πςειή

θαηαλάισζε θξνχησλ ιαραληθψλ θαη αθφξεζησλ ιηπαξψλ) πξνζηαηεχνπλ

εθηφο ησλ άιισλ θαη ην δέξκα απφ ηα ζεκάδηα ηνπ ρξφλνπ δειαδή ηηο

ξπηίδεο Καη ζε ζπλδπαζκφ κε θαζεκεξηλή ζσκαηηθή άζθεζε (πρ

πεξπάηεκα ρνξφο θιπ) ην Μεζνγεηαθφ δηαηξνθηθφ κελνχ απνηειεί ζπληαγή

γηα καθξνδσία πγεία θαη νκνξθηά

3A) Τδαηάνθπακερ

Οη πδαηάλζξαθεο είλαη ηα λνκίζκαηα ελέξγεηαο ηνπ

ζψκαηφο καο Τα πεξηζζφηεξα ηξφθηκα πνπ ηξψκε

θαζεκεξηλά απνηεινχληαη απφ πδαηάλζξαθεο Ο

νξγαληζκφο καο δηαζπά ηνπο πδαηάλζξαθεο ζε

κηθξφηεξα θνκκάηηα ηε γιπθφδε ηα νπνία θαίεη γηα

λα πάξνπκε ηελ ελέξγεηα πνπ ρξεηαδφκαζηε φιε κέξα γηα λα δήζνπκε Οη

πδαηάλζξαθεο είλαη ε βαζηθή πεγή ελέξγεηαο ηνπ Δγθεθάινπ καο θαη ηνπ

λεπξηθνχ καο ζπζηήκαηνο Πξνζθέξνπλ ηελ ελέξγεηα πνπ ρξεηαδφκαζηε γηα

λα θηλεζνχκε λα ζθεθηνχκε θαη λα γίλνπλ φιεο νη απαξαίηεηεο ιεηηνπξγίεο ηνπ

ζψκαηφο καο

Υπάξρνπλ δχν θχξηεο θαηεγνξίεο πδαηαλζξάθσλ νη απινί πδαηάλζξαθεο θαη

νη ζχλζεηνη Καιφ είλαη λα έρνπκε απφ φινπο ηνπο πδαηάλζξαθεο ζηελ

θαζεκεξηλή καο δηαηξνθή Μεγαιχηεξν κέξνο ηεο θαζεκεξηλήο καο δηαηξνθήο

έρνπλ ηα ακπινχρα θαη κάιηζηα ηα κε επεμεξγαζκέλα γηα

ζθέςνπhellipδεκεηξηαθά ην πξσί ςσκί ηνπ ηνζη αξγφηεξα θιπ Τέινο θαη νη

4

απινί πδαηάλζξαθεο φπσο ηα θξνχηα ηα ιαραληθά ην γάια θαη ην γηανχξηη

είλαη απαξαίηεηνη θάζε κέξα ζε κηθξφηεξεο πνζφηεηεο θαη πην αξαηά κέζα ζην

κήλα ηα γιπθά

3B) Πρωτεΐνες

Με ηελ ιέμε ldquoπξσηεΐλεrdquo ην πξψην πνπ

έξρεηαη ζην κπαιφ καο είλαη ην θξέαο ηα

πνπιεξηθά θαη ηα παξάγσγά ηνπο Όκσο

πξσηεΐλε πεξηέρνπλ φια ζρεδφλ ηα

ηξφθηκα φπσο ηα θξνχηα ηα ιαραληθά ην

ςάξη ηα φζπξηα ηα δεκεηξηαθά θαη νη

μεξνί θαξπνί Η πξσηεΐλε είλαη έλα απφ ηα βαζηθά δνκηθά ζηνηρεία ηνπ

αλζξψπηλνπ ζψκαηνο θαη απνηεινχλ ην 16 ηνπ ζπλνιηθνχ βάξνπο ηνπ Οη

κχεο ηα καιιηά ην δέξκα θαη ν ζπλδεηηθφο ηζηφο απνηειείηαη θπξίσο απφ

πξσηεΐλεο Η πξσηεΐλε παίδεη ζεκαληηθφ ξφιν ζε φια ηα θχηηαξα θαη ζηα

πεξηζζφηεξα πγξά ηνπ ζψκαηνο καο Δπίζεο πνιιέο απφ ηηο ζεκαληηθέο

ρεκηθέο ελψζεηο φπσο ηα έλδπκα νη νξκφλεο νη λεπξνδηαβηβαζηέο θαη ην DNA

καο απνηεινχληαη ζε ελ κέξεη απφ πξσηεΐλεο

3Γ) Βιηαμίνερ

Οη βηηακίλεο είλαη νξγαληθέο

ελψζεηο πνπ ζε πνιχ κηθξέο

πνζφηεηεο είλαη απαξαίηεηεο γηα

ηελ αλάπηπμε θαη ηελ θαλνληθή

ιεηηνπξγία ηνπ νξγαληζκνχ

Κάπνηεο απφ απηέο ηηο

ζαπκαηνπξγέο νπζίεο ζπληίζεληαη απφ ηνλ νξγαληζκνχ αιιά ζε αλεπαξθήο

πνζφηεηεο Κάπνηεο άιιεο φκσο δελ κπνξνχλ λα ζπληεζνχλ απφ ηνλ

νξγαληζκφ γηα απηφ ην ιφγν πξέπεη λα ιακβάλνληαη κε ηελ ηξνθή Γηα ηηο

πεξηζζφηεξεο δηαδηθαζίεο ηνπ κεηαβνιηζκνχ νη βηηακίλεο απνηεινχλ ηνλ

αθξνγσληαίν ιίζν Φσξίο ηελ παξνπζία ηνπο ζα ήηαλ αδχλαηεο πνιιέο

5

βηνρεκηθέο αληηδξάζεηο ηνπ αλζξψπηλνπ νξγαληζκνχ ή θάπνηεο ζα γίλνληαλ

πνιχ αξγά θαη αθαλφληζηα Οη βηηακίλεο είλαη αλαγθαίεο γηα ηελ αθνκνίσζε

ησλ πξσηετλψλ ησλ πδαηαλζξάθσλ θαη ησλ ιηπψλ Δίλαη ππεχζπλεο γηα ηελ

ζχλζεζε ησλ νξκνλψλ θαη ησλ ελδχκσλ Δληζρχνπλ ην ακπληηθφ ζχζηεκα ηνπ

νξγαληζκνχ ξπζκίδνπλ ηελ αλάπηπμε θαη ηέινο ζεκαληηθφο είλαη ν ξφινο

ηνπο ζηελ θαιή ιεηηνπξγία ηνπ λεπξηθνχ ζπζηήκαηνο

3Γ) Μέηαλλα- ισνοζηοισεία

Τα κέηαιια θαη ηα ηρλνζηνηρεία ήηαλ γλσζηά πνιχ πξηλ αλαθαιπθζνχλ νη

βηηακίλεο Όηαλ φκσο ζηηο αξρέο ηνπ 20νπ αηψλα αλαθαιχθζεθαλ νη βηηακίλεο

ηα επηζθίαζαλ Τα κέηαιια δίλνπλ ζηεξεφηεηα θαη αληνρή ζηνλ ζθειεηφ

ρξεζηκνπνηνχληαη ζαλ ζπζηαηηθά νξγαληθψλ ελψζεσλ ξπζκίδνπλ ηελ

ηζνξξνπία πγξψλ ζην

ζψκα θαη παίξλνπλ

κέξνο ζε πνιιέο

δηεξγαζίεο ηνπ

κεηαβνιηζκνχ

Η ιήςε κεηάιισλ έρεη

σο θχξηα απνηειέζκαηα

ηελ ξχζκηζε ηνπ νξγαληθνχ

ηζνδπγίνπ ζε λεξφ ηελ νκαιφηεξε δηαθίλεζε ησλ ζξεπηηθψλ ζπζηαηηθψλ ηελ

ζρεηηθή δηαηήξεζε ηεο θπζηνινγηθήο νμχηεηαο ηνπ αίκαηνο θαη ηελ θαιχηεξε

ιεηηνπξγία εμσθξηλψλ θη ελδνθξηλψλ αδέλσλ

Τα κέηαιια ηα δηαθξίλνπκε ζε αλφξγαλα ζηνηρεία πνπ είλαη θαη ηα πιένλ

απαξαίηεηα Βξίζθνληαη ζε κεγάιεο πνζφηεηεο ζηνλ νξγαληζκφ καο Τα

ιηγφηεξν απαξαίηεηα πνπ ηα νλνκάδνπκε ηρλνζηνηρεία θαη βξίζθνληαη ζε πνιχ

κηθξέο πνζφηεηεο ζηo νξγαληζκφ καο Τέινο ππάξρνπλ θαη ηα βαξηά κέηαιια

ή ηνμηθά πνπ δεκηνπξγνχλ ζνβαξά πξνβιήκαηα ζηελ πγεία καο γηα απηφ

πξέπεη λα απνθεχγνληαη Τνμηθά κέηαιια είλαη ν κφιπβδνο ν πδξάξγπξνο ην

θάδκην ην αξζεληθφ θαη ην αινπκίλην Αο γλσξίζνπκε ινηπφλ ηα πην βαζηθά

κέηαιια θαη ηρλνζηνηρεία μεθηλψληαο απφ ηα πην απαξαίηεηα γηα ηνλ

νξγαληζκφ καο

6

4Πασςζαπκία και ζηαηιζηικά ζηοισεία για ηην Δλλάδα

Παρπζαξθία είλαη ε παζνινγηθά απμεκέλε ελαπφζεζε ιίπνπο ζην αλζξψπηλν

ζψκα Απηή ε αχμεζε ηεο

πνζφηεηαο ηνπ ζσκαηηθνχο

ιίπνπο ζπλεπάγεηαη βέβαηα

θαη αχμεζε ηνπ ζσκαηηθνχ

βάξνπο Απφ ην 1948 ν

Παγθφζκηνο Οξγαληζκφο

Υγείαο ηελ έρεη εληάμεη ζηνλ

θαηάινγν ησλ παζήζεσλ Η

παρπζαξθία ραξαθηεξίδεηαη απφ ππεξβνιηθή ελαπφζεζε ιίπνπο ζηηο

ιηπαπνζήθεο ηνπ ζψκαηνο Φπζηνινγηθά ην ιίπνο ζην ζχλνιφ ηνπ απνηειεί

ην 15-20 ηνπ ζσκαηηθνχ βάξνπο γηα ηνλ άλδξα θαη ην 20-25 γηα ηε

γπλαίθα Σηελ παρπζαξθία ην πνζνζηά απηφ κπνξεί λα θηάζεη ην 40 ελψ

ζε ζπάληεο πεξηπηψζεηο θαη ην 70 (θαθνήζεο παρπζαξθία) Τελ εμάπισζε

ηεο παρπζαξθίαο επηβεβαηψλνπλ ηα επξήκαηα ηεο λέαο παλειιήληαο κειέηεο

ηεο ΔΙΔΠ ζε παηδηά ειηθίαο 8 θαη 10 εηψλ ζην πιαίζην ηεο παλεπξσπατθήο

πξνζπάζεηαο ηνπ Παγθφζκηνπ Οξγαληζκνχ Υγείαο γηα ηνλ πξνζδηνξηζκφ θαη

ηνλ πεξηνξηζκφ ηεο παηδηθήο παρπζαξθίαο Σηα αγφξηα ηεο Β ηάμεο ην

πνζνζηφ παρπζαξθίαο ήηαλ 14 ελψ ζηα θνξίηζηα 13 Αμηνζεκείσην

ζηνηρείν είλαη φηη ην 36 ησλ αγνξηψλ θαη ην 37 ησλ θνξηηζηψλ είρε βάξνο

άλσ ηνπ θπζηνινγηθνχ Τα πνζνζηά ζηελ Γ ηάμε είλαη αθφκα πην

αλεζπρεηηθά θαζψο ελψ ην πνζνζηφ ηεο παρπζαξθίαο ήηαλ αλάινγν 14

ζηα αγφξηα θαη 13 ζηα θνξίηζηα ην ζπλνιηθφ πνζνζηφ ησλ παηδηψλ κε

ζσκαηηθφ βάξνο κεγαιχηεξν ηνπ θπζηνινγηθνχ αλέξρνληαλ ζε 44 γηα ηα

αγφξηα θαη 41 γηα ηα θνξίηζηα Τα επξήκαηα θαηαδεηθλχνπλ ζεκαληηθή

απμεηηθή ηάζε ησλ πνζνζηψλ παρπζαξθίαο θαη ζσκαηηθνχ βάξνπο άλσ ηνπ

θπζηνινγηθνχ θαηά 50 ζε βάζνο δεθαεηίαο θαζψο ζηελ πξνεγνχκελε

παλειιήληαο εκβέιεηαο ηα αγφξηα θαη ηα θνξίηζηα ειηθίαο 6 έσο 12 εηψλ

εκθάληδαλ πνζνζηφ παρπζαξθίαο 9 θαη 6 αληίζηνηρα ελψ βάξνο άλσ ηνπ

θπζηνινγηθνχ είρε κφλν ην 31 ησλ αγνξηψλ θαη ην 27 ησλ θνξηηζηψλ Τν

εχξεκα απηφ ζπζρεηίδεηαη αθελφο κε ηελ εμαεηή νηθνλνκηθή θξίζε πνπ βηψλεη

ε Διιάδα αθεηέξνπ κε ην γεγνλφο φηη ζην Γεκνηηθφ Σρνιείν δελ απνδίδεηαη ε

7

δένπζα ζεκαζία ζηε ζσκαηηθή άζθεζε Δηδηθφηεξα ην 65 ησλ ζρνιείσλ

αθηεξψλνπλ κφλν έσο 2 ψξεο εβδνκαδηαίσο γηα λα αζθεζνχλ νη καζεηέο ησλ

πξναλαθεξζεηζψλ ηάμεσλ Η έιιεηςε άζθεζεο ζε ζπλδπαζκφ κε ηε

ζεξκηδνγφλν θζελή δηαηξνθή ησλ ηειεπηαίσλ εηψλ νδεγεί ζε αχμεζε ηνπ

ζσκαηηθνχ βάξνπο πάλσ απφ ην θπζηνινγηθφ φρη κφλν ζηα παηδηά αιιά θαη

ζηνπο εθήβνπο θαη ζηνπο ελήιηθεο κε απνηέιεζκα λα ηίζεηαη ε πγεία ηνπο ζε

απμεκέλν θίλδπλν

5Βιολογικά ηπόθιμα

Τα βηνινγηθά πξντφληα είλαη ζε γεληθέο γξακκέο ην απνηέιεζκα ηεο

πηζηνπνηεκέλεο βηνινγηθήο γεσξγίαο Τα βηνινγηθά πξντφληα είλαη

νιφθξεζθα ηδηαίηεξα γεπζηηθά θαη αξσκαηηθά ηξφθηκα πνπ παξάγνληαη απφ

ηνπο πηζηνπνηεκέλνπο γεσξγνχο ή αιιηψο βηνθαιιηέξγεηεο πνπ ζέβνληαη ην

πεξηβάιινλ ηελ γε αιιά θαη ηα δψα Η γεληθή ηάζε είλαη ζπλερψο απμεηηθή

φζν αθνξά ηελ παξαγσγή θαη ηελ θαηαλάισζε βηνινγηθψλ πξντφλησλ ζηελ

επξσπατθή έλσζε αιιά θαη ζε φιν ηνλ

θφζκν Όζν ν επηζηεκνληθφο θφζκνο

φιν θαη πεξηζζφηεξν καο πιεξνθνξεί

γηα ηα νθέιε πνπ έρνπκε απφ ηελ

θαηαλάισζε ησλ βηνινγηθψλ

πξντφλησλ είλαη ζίγνπξν φηη νη

θαηαλαισηέο ζα αγθαιηάδνπλ πεξηζζφηεξν ηα βηνινγηθά πξντφληα Η

επξσπατθή έλσζε έρεη ζέζεη απζηεξνχο φξνπο θάησ απφ πνηεο

πξνυπνζέζεηο ηα θπηηθά ή δσηθά πξντφληα κπνξνχλ λα ραξαθηεξίδνληαη

βηνινγηθά ή νξγαληθά νηθνινγηθά ή bio θαη λα θέξνπλ ην ινγφηππν ηεο ΔΔ ή

θάπνην εζληθφ ζρεηηθφ ινγφηππν Τα βηνινγηθά πξντφληα γηα λα γίλνληαη

απνδεθηά σο ηέηνηα πξέπεη λα παξάγνληαη κε πξαθηηθέο εγθεθξηκέλεο θαη

απηφ ηζρχεη θαη γηα ηα κεηαπνηεκέλα πξντφληα αιιά θαη ηα βηνινγηθά πξντφληα

πνπ εηζάγνληαη απφ ρψξεο εθηφο επξσπατθήο έλσζεο Όινη νη

βηνθαιιηεξγεηέο αιιά θαη νη ζρεηηθέο επηρεηξήζεηο ηνπ θιάδνπ ειέγρνληαη

εμνλπρηζηηθά ηνπιάρηζηνλ κηα θνξά ηνλ ρξφλν απφ πηζηνπνηεκέλεο εηαηξείεο

ψζηε λα απνθηήζνπλ ην ζρεηηθφ ζήκα Οη απζηεξνί έιεγρνη ζηα βηνινγηθά

πξντφληα είλαη απηνί πνπ καο εμαζθαιίδνπλ φηη ε παξαγσγή ηνπο γίλεηαη κε

8

ηξφπν πνπ πξνζθέξεη νθέιε ζην θπζηθφ πεξηβάιινλ ηα δψα ηηο αγξνηηθέο

πεξηνρέο θαη ηέινο ζε φινπο ηνπο θαηαλαισηέο

6Σι να πποζέσοςμε ζηιρ εηικέηερ ηυν ηποθίμυν

Πώρ διαβάζοςμε ηιρ εηικέηερ ηων ηποθίμων

Με ην λα δηαβάδνπκε ηηο

εηηθέηεο ησλ ηξνθίκσλ ζα

καο βνεζήζεη λα

δηαιέμνπκε ηξφθηκα

ρακειά ζε θνξεζκέλα

ιηπαξά νιηθά ιηπαξά

ρνιεζηεξίλε θαη

ζεξκίδεο Οη εηηθέηεο ησλ

πεξηζζνηέξσλ πιένλ ηξνθίκσλ έρνπλ δχν ζεκαληηθά κέξε ηηο δηαηξνθηθέο

πιεξνθνξίεο θαη ηελ ιίζηα κε ηα ζπζηαηηθά

Γηαβάδνπκε ηηο δηαηξνθηθέο πιεξνθνξίεο

Κνηηάδνπκε γηα ηα πνζνζηά ησλ θνξεζκέλσλ ιηπαξψλ ησλ νιηθψλ ιηπαξψλ

ηεο ρνιεζηεξίλεο θαη ησλ ζεξκίδσλ ζε θάζε κεξίδα ηνπ πξντφληνο

Σπγθξίλνπκε ίδηα πξντφληα δηαθνξεηηθήο κάξθαο γηα λα βξνχκε εθείλν κε ηα

ιηγφηεξα πνζνζηά Σηελ πεξίπησζε πνπ έρνπκε πςειή πίεζε θάλνπκε ην ίδην

θαη γηα ην αιάηη

Κοίηαξε ηα ζςζηαηικά

Οη πεξηζζφηεξεο εηηθέηεο γξάθνπλ ηα ζπζηαηηθά ηνπο ζε ζεηξά κεηξεκέλα ζε

γξακκάξηα Τα ζπζηαηηθά πνπ εκπεξηέρνληαη ζε κεγαιχηεξε πνζφηεηα

αλαθέξνληαη πξψηα θαη κεηά αθνινπζνχλ ηα ζπζηαηηθά κε ηελ κηθξφηεξε

πνζφηεηα Γηrsquo απηφ φηαλ ζέινπκε λα δηαιέμνπκε ηξφθηκα ρακειά ζε

θνξεζκέλα ιηπαξά ή νιηθά ιηπαξά ηφηε ειαηηψλνπκε ηελ ρξήζε ησλ

9

πξντφλησλ ηα νπνία έρνπλ ηα ιηπαξά γξακκέλα πξψηα ή αλαθέξνπλ πνιιά

ιηπαξά θαη ιάδηα ζηα ζπζηαηηθά ηνπο Δάλ παξαθνινπζνχκε ηελ πνζφηεηα

αιαηηνχ πνπ θαηαλαιψλνπκε ηφηε θάλνπκε ην ίδην κε ην λάηξην ή ην αιάηη

7ςσνά διαηποθικά ζθάλμαηα

Αν ζαρ ενδιαθέπει να διαηηπείηε μια νεανική εμθάνιζη

καηαπολεμώνηαρ ηα πποβλήμαηα ςγείαρ πος έπσονηαι με ηα σπόνια

πποζπαθήζηε να αποθύγεηε

οπιζμένερ διαηποθικέρ παγίδερ

Όινη μέξνπκε φηη ην γήξαο είλαη θάηη

αλαπφθεπθην σζηφζν ζήκεξα

κπνξνχκε πιένλ λα έρνπκε ζε

θάπνην βαζκφ ηνλ έιεγρν ηνπ

ηξφπνπ κε ηνλ νπνίν ν ρξφλνο δηαγξάθεηαη πάλσ καο ζε ζχγθξηζε κε ην

παξειζφλ Οη δηαηξνθηθέο καο ζπλήζεηεο παίδνπλ θαζνξηζηηθφ ξφιν ζηε

δηαηήξεζε ηεο θαιήο καο θπζηθήο θαηάζηαζεο θαη θαηrsquo επέθηαζε ηεο εηθφλαο

καο Όκσο είλαη αιήζεηα φηη νη πεξηζζφηεξνη άλζξσπνη θάλνπλ ηξαγηθά ιάζε

κε ηε δηαηξνθή ηνπο ηα νπνία ζπκβάιινπλ ζηελ πξφσξε γήξαλζε

εζσηεξηθή θη εμσηεξηθή Καιφ είλαη ινηπφλ λα απνθεχγεηε ηα εμήο 5

δηαηξνθηθά ιάζε

Α Σποθέρ με πολλά οξέα

Τα ηξφθηκα πνπ εληζρχνπλ ην pH ηνπ νξγαληζκνχ ζαο δελ είλαη

απαξαίηεηα αλζπγηεηλά Τα κνχξα νη θξάνπιεο ηα ςάξηα νη μεξνί

θαξπνί θαη ηα θνινθχζηα είλαη φια πινχζηα ζε νμέα

Β Μειυμένη ππόζλητη κπέαηορ

Η θαηαλάισζε θξέαηνο απνηειεί έλα πγηέο θνκκάηη κηαο πγηεηλήο

αληηγεξαληηθήο δηαηξνθήο αλ πξνηηκάηαη ηα άπαρα αλεπεμέξγαζηα

δσηθά πξντφληα πνπ είλαη πινχζηα ζε σ-3 Αλ απφ ηελ άιιε κεξηά ε

δηαηξνθή ζαο πεξηιακβάλεη πνιχ θφθθηλν θξέαο θη επεμεξγαζκέλεο

2

1 Ζ έννοια ηηρ διαηποθήρ

Γηαηξνθή είλαη ε επηζηήκε ηεο ηξνθήο πνπ ζρεηίδεηαη κε ηελ

πγεία Ο ζχγρξνλνο θιάδνο ηεο επηζηήκεο ηεο δηαηξνθήο

αλαπηχρζεθε απφ ελδηαθέξνλ γηα ηε κειέηε ησλ θιηληθψλ

λφζσλ πνπ πξνθαινχληαη απφ κηα ζπγθεθξηκέλε δηαηξνθηθή

αλεπάξθεηα φπσο πρ ην ζθνξβνχην (πξνθαιείηαη απφ έιιεηςε βηηακίλεο C)

γηα λα επηθεληξσζεί ηειηθά ζε πην ζχλζεηεο θαηαζηάζεηο φπσο νη

θαξδηφπαζεηεο ν δηαβήηεο θαη ε νζηενπφξσζε Σήκεξα ην ελδηαθέξνλ γηα ηε

δηαηξνθή βαζίδεηαη ζε έλαλ λέν νξηζκφ ηεο πγείαο σο laquoπξφιεςε ηεο

αζζέλεηαοraquo ζηνλ νπνίν ε δηαηξνθή παίδεη ζεκαληηθφ ξφιν

2 Μεζογειακή διαηποθή ndash Πςπαμίδα διαηποθήρ

Ωο microεζογειακή διαηποθή αλαθέξεηαη έλα είδνο

δηαηξνθήο πνπ ραξαθηεξίδεηαη απφ ρακειή

θαηαλάισζε ιίπνπο θαη ηδηαίηεξα θνξεζκέλσλ

ιηπαξψλ νμέσλ θαη αληίζεηα απφ πςειή

θαηαλάισζε πδαηαλζξάθσλ πνπ βξίζθνληαη

θπξίσο ζηα ζηηεξά θαη ηα πξντφληα ηνπο

(δεκεηξηαθά ςσκί ξχδη θαη καθαξφληα) ζηα

θξνχηα ζηα ιαραληθά ζην γάια θαη ηα

γαιαθηνθνκηθά Η κεζνγεηαθή δηαηξνθή είλαη

επίζεο πινχζηα ζε βηηακίλεο ελψ ε θχξηα κνξθή

ιίπνπο πνπ ρξεζηκνπνηείηαη είλαη ην ειαηφιαδν Η Παξαδνζηαθή Μεζνγεηαθή

Γηαηξνθή χζηεξα απφ κειέηεο θαη ζηε ρψξα καο θαη αιινχ έρεη απνδεηρηεί ε

πην πγηεηλή δηαηξνθή Η Mεζνγεηαθή δηαηξνθή ραξαθηεξίδεηαη απφ ηηο

δηαηξνθηθέο ζπλήζεηεο πνπ βξέζεθε φηη είραλ νη θάηνηθνη ηεο Κξήηεο θαη ηεο

Νφηηαο Ιηαιίαο ζηηο αξρέο ηεο δεθαεηίαο ηνπ 1960 Δίλαη μαθνπζηή γηα ηηο

επεξγεηηθέο ηεο ηδηφηεηεο θαζψο πξνθπιάζζεη απφ εκθξάγκαηα ηνπ

κπνθαξδίνπ θαη απφ δηάθνξεο κνξθέο θαξθίλνπ είλαη θησρή ζε ζεξκίδεο

ηνλψλεη ηνλ νξγαληζκφ βνεζάεη ηελ θαιή ιεηηνπξγία ηνπ εληέξνπ θά

3

Ο ηξφπνο απηφο δηαηξνθήο θεξδίδεη φιν θαη

πεξηζζφηεξν έδαθνο ηα ηειεπηαία ρξφληα θαζψο

πιήζνο κειεηψλ δείρλνπλ φηη νη θάηνηθνη

Μεζνγεηαθψλ πεξηνρψλ δνπλ πεξηζζφηεξν ελψ

πνιχ ζπαληφηεξα ζε ζρέζε κε ηνπο Ακεξηθαλνχο

θαη ηνπο Βνξεηνεπξσπαίνπο πάζρνπλ απφ θαξθίλν εληέξνπ θαη ζηήζνπο ή

θαξδηαθέο παζήζεηο

Τν κελνχ είλαη απιφ θαη ζηεξίδεηαη ζηε ιηηή δηαηξνθή ρνξηαξηθά θξνχηα

φζπξηα ιαραληθά αγλφ ηπξί δπκσηφ καχξν ςσκί σκφ ειαηφιαδν μεξνί

θαξπνί ιίγν ζπηηηθφ θξαζί θαη ςάξηα

Απηά ηα βαζηθά ραξαθηεξηζηηθά ηεο Μεζνγεηαθήο δηαηξνθήο (ε πςειή

θαηαλάισζε θξνχησλ ιαραληθψλ θαη αθφξεζησλ ιηπαξψλ) πξνζηαηεχνπλ

εθηφο ησλ άιισλ θαη ην δέξκα απφ ηα ζεκάδηα ηνπ ρξφλνπ δειαδή ηηο

ξπηίδεο Καη ζε ζπλδπαζκφ κε θαζεκεξηλή ζσκαηηθή άζθεζε (πρ

πεξπάηεκα ρνξφο θιπ) ην Μεζνγεηαθφ δηαηξνθηθφ κελνχ απνηειεί ζπληαγή

γηα καθξνδσία πγεία θαη νκνξθηά

3A) Τδαηάνθπακερ

Οη πδαηάλζξαθεο είλαη ηα λνκίζκαηα ελέξγεηαο ηνπ

ζψκαηφο καο Τα πεξηζζφηεξα ηξφθηκα πνπ ηξψκε

θαζεκεξηλά απνηεινχληαη απφ πδαηάλζξαθεο Ο

νξγαληζκφο καο δηαζπά ηνπο πδαηάλζξαθεο ζε

κηθξφηεξα θνκκάηηα ηε γιπθφδε ηα νπνία θαίεη γηα

λα πάξνπκε ηελ ελέξγεηα πνπ ρξεηαδφκαζηε φιε κέξα γηα λα δήζνπκε Οη

πδαηάλζξαθεο είλαη ε βαζηθή πεγή ελέξγεηαο ηνπ Δγθεθάινπ καο θαη ηνπ

λεπξηθνχ καο ζπζηήκαηνο Πξνζθέξνπλ ηελ ελέξγεηα πνπ ρξεηαδφκαζηε γηα

λα θηλεζνχκε λα ζθεθηνχκε θαη λα γίλνπλ φιεο νη απαξαίηεηεο ιεηηνπξγίεο ηνπ

ζψκαηφο καο

Υπάξρνπλ δχν θχξηεο θαηεγνξίεο πδαηαλζξάθσλ νη απινί πδαηάλζξαθεο θαη

νη ζχλζεηνη Καιφ είλαη λα έρνπκε απφ φινπο ηνπο πδαηάλζξαθεο ζηελ

θαζεκεξηλή καο δηαηξνθή Μεγαιχηεξν κέξνο ηεο θαζεκεξηλήο καο δηαηξνθήο

έρνπλ ηα ακπινχρα θαη κάιηζηα ηα κε επεμεξγαζκέλα γηα

ζθέςνπhellipδεκεηξηαθά ην πξσί ςσκί ηνπ ηνζη αξγφηεξα θιπ Τέινο θαη νη

4

απινί πδαηάλζξαθεο φπσο ηα θξνχηα ηα ιαραληθά ην γάια θαη ην γηανχξηη

είλαη απαξαίηεηνη θάζε κέξα ζε κηθξφηεξεο πνζφηεηεο θαη πην αξαηά κέζα ζην

κήλα ηα γιπθά

3B) Πρωτεΐνες

Με ηελ ιέμε ldquoπξσηεΐλεrdquo ην πξψην πνπ

έξρεηαη ζην κπαιφ καο είλαη ην θξέαο ηα

πνπιεξηθά θαη ηα παξάγσγά ηνπο Όκσο

πξσηεΐλε πεξηέρνπλ φια ζρεδφλ ηα

ηξφθηκα φπσο ηα θξνχηα ηα ιαραληθά ην

ςάξη ηα φζπξηα ηα δεκεηξηαθά θαη νη

μεξνί θαξπνί Η πξσηεΐλε είλαη έλα απφ ηα βαζηθά δνκηθά ζηνηρεία ηνπ

αλζξψπηλνπ ζψκαηνο θαη απνηεινχλ ην 16 ηνπ ζπλνιηθνχ βάξνπο ηνπ Οη

κχεο ηα καιιηά ην δέξκα θαη ν ζπλδεηηθφο ηζηφο απνηειείηαη θπξίσο απφ

πξσηεΐλεο Η πξσηεΐλε παίδεη ζεκαληηθφ ξφιν ζε φια ηα θχηηαξα θαη ζηα

πεξηζζφηεξα πγξά ηνπ ζψκαηνο καο Δπίζεο πνιιέο απφ ηηο ζεκαληηθέο

ρεκηθέο ελψζεηο φπσο ηα έλδπκα νη νξκφλεο νη λεπξνδηαβηβαζηέο θαη ην DNA

καο απνηεινχληαη ζε ελ κέξεη απφ πξσηεΐλεο

3Γ) Βιηαμίνερ

Οη βηηακίλεο είλαη νξγαληθέο

ελψζεηο πνπ ζε πνιχ κηθξέο

πνζφηεηεο είλαη απαξαίηεηεο γηα

ηελ αλάπηπμε θαη ηελ θαλνληθή

ιεηηνπξγία ηνπ νξγαληζκνχ

Κάπνηεο απφ απηέο ηηο

ζαπκαηνπξγέο νπζίεο ζπληίζεληαη απφ ηνλ νξγαληζκνχ αιιά ζε αλεπαξθήο

πνζφηεηεο Κάπνηεο άιιεο φκσο δελ κπνξνχλ λα ζπληεζνχλ απφ ηνλ

νξγαληζκφ γηα απηφ ην ιφγν πξέπεη λα ιακβάλνληαη κε ηελ ηξνθή Γηα ηηο

πεξηζζφηεξεο δηαδηθαζίεο ηνπ κεηαβνιηζκνχ νη βηηακίλεο απνηεινχλ ηνλ

αθξνγσληαίν ιίζν Φσξίο ηελ παξνπζία ηνπο ζα ήηαλ αδχλαηεο πνιιέο

5

βηνρεκηθέο αληηδξάζεηο ηνπ αλζξψπηλνπ νξγαληζκνχ ή θάπνηεο ζα γίλνληαλ

πνιχ αξγά θαη αθαλφληζηα Οη βηηακίλεο είλαη αλαγθαίεο γηα ηελ αθνκνίσζε

ησλ πξσηετλψλ ησλ πδαηαλζξάθσλ θαη ησλ ιηπψλ Δίλαη ππεχζπλεο γηα ηελ

ζχλζεζε ησλ νξκνλψλ θαη ησλ ελδχκσλ Δληζρχνπλ ην ακπληηθφ ζχζηεκα ηνπ

νξγαληζκνχ ξπζκίδνπλ ηελ αλάπηπμε θαη ηέινο ζεκαληηθφο είλαη ν ξφινο

ηνπο ζηελ θαιή ιεηηνπξγία ηνπ λεπξηθνχ ζπζηήκαηνο

3Γ) Μέηαλλα- ισνοζηοισεία

Τα κέηαιια θαη ηα ηρλνζηνηρεία ήηαλ γλσζηά πνιχ πξηλ αλαθαιπθζνχλ νη

βηηακίλεο Όηαλ φκσο ζηηο αξρέο ηνπ 20νπ αηψλα αλαθαιχθζεθαλ νη βηηακίλεο

ηα επηζθίαζαλ Τα κέηαιια δίλνπλ ζηεξεφηεηα θαη αληνρή ζηνλ ζθειεηφ

ρξεζηκνπνηνχληαη ζαλ ζπζηαηηθά νξγαληθψλ ελψζεσλ ξπζκίδνπλ ηελ

ηζνξξνπία πγξψλ ζην

ζψκα θαη παίξλνπλ

κέξνο ζε πνιιέο

δηεξγαζίεο ηνπ

κεηαβνιηζκνχ

Η ιήςε κεηάιισλ έρεη

σο θχξηα απνηειέζκαηα

ηελ ξχζκηζε ηνπ νξγαληθνχ

ηζνδπγίνπ ζε λεξφ ηελ νκαιφηεξε δηαθίλεζε ησλ ζξεπηηθψλ ζπζηαηηθψλ ηελ

ζρεηηθή δηαηήξεζε ηεο θπζηνινγηθήο νμχηεηαο ηνπ αίκαηνο θαη ηελ θαιχηεξε

ιεηηνπξγία εμσθξηλψλ θη ελδνθξηλψλ αδέλσλ

Τα κέηαιια ηα δηαθξίλνπκε ζε αλφξγαλα ζηνηρεία πνπ είλαη θαη ηα πιένλ

απαξαίηεηα Βξίζθνληαη ζε κεγάιεο πνζφηεηεο ζηνλ νξγαληζκφ καο Τα

ιηγφηεξν απαξαίηεηα πνπ ηα νλνκάδνπκε ηρλνζηνηρεία θαη βξίζθνληαη ζε πνιχ

κηθξέο πνζφηεηεο ζηo νξγαληζκφ καο Τέινο ππάξρνπλ θαη ηα βαξηά κέηαιια

ή ηνμηθά πνπ δεκηνπξγνχλ ζνβαξά πξνβιήκαηα ζηελ πγεία καο γηα απηφ

πξέπεη λα απνθεχγνληαη Τνμηθά κέηαιια είλαη ν κφιπβδνο ν πδξάξγπξνο ην

θάδκην ην αξζεληθφ θαη ην αινπκίλην Αο γλσξίζνπκε ινηπφλ ηα πην βαζηθά

κέηαιια θαη ηρλνζηνηρεία μεθηλψληαο απφ ηα πην απαξαίηεηα γηα ηνλ

νξγαληζκφ καο

6

4Πασςζαπκία και ζηαηιζηικά ζηοισεία για ηην Δλλάδα

Παρπζαξθία είλαη ε παζνινγηθά απμεκέλε ελαπφζεζε ιίπνπο ζην αλζξψπηλν

ζψκα Απηή ε αχμεζε ηεο

πνζφηεηαο ηνπ ζσκαηηθνχο

ιίπνπο ζπλεπάγεηαη βέβαηα

θαη αχμεζε ηνπ ζσκαηηθνχ

βάξνπο Απφ ην 1948 ν

Παγθφζκηνο Οξγαληζκφο

Υγείαο ηελ έρεη εληάμεη ζηνλ

θαηάινγν ησλ παζήζεσλ Η

παρπζαξθία ραξαθηεξίδεηαη απφ ππεξβνιηθή ελαπφζεζε ιίπνπο ζηηο

ιηπαπνζήθεο ηνπ ζψκαηνο Φπζηνινγηθά ην ιίπνο ζην ζχλνιφ ηνπ απνηειεί

ην 15-20 ηνπ ζσκαηηθνχ βάξνπο γηα ηνλ άλδξα θαη ην 20-25 γηα ηε

γπλαίθα Σηελ παρπζαξθία ην πνζνζηά απηφ κπνξεί λα θηάζεη ην 40 ελψ

ζε ζπάληεο πεξηπηψζεηο θαη ην 70 (θαθνήζεο παρπζαξθία) Τελ εμάπισζε

ηεο παρπζαξθίαο επηβεβαηψλνπλ ηα επξήκαηα ηεο λέαο παλειιήληαο κειέηεο

ηεο ΔΙΔΠ ζε παηδηά ειηθίαο 8 θαη 10 εηψλ ζην πιαίζην ηεο παλεπξσπατθήο

πξνζπάζεηαο ηνπ Παγθφζκηνπ Οξγαληζκνχ Υγείαο γηα ηνλ πξνζδηνξηζκφ θαη

ηνλ πεξηνξηζκφ ηεο παηδηθήο παρπζαξθίαο Σηα αγφξηα ηεο Β ηάμεο ην

πνζνζηφ παρπζαξθίαο ήηαλ 14 ελψ ζηα θνξίηζηα 13 Αμηνζεκείσην

ζηνηρείν είλαη φηη ην 36 ησλ αγνξηψλ θαη ην 37 ησλ θνξηηζηψλ είρε βάξνο

άλσ ηνπ θπζηνινγηθνχ Τα πνζνζηά ζηελ Γ ηάμε είλαη αθφκα πην

αλεζπρεηηθά θαζψο ελψ ην πνζνζηφ ηεο παρπζαξθίαο ήηαλ αλάινγν 14

ζηα αγφξηα θαη 13 ζηα θνξίηζηα ην ζπλνιηθφ πνζνζηφ ησλ παηδηψλ κε

ζσκαηηθφ βάξνο κεγαιχηεξν ηνπ θπζηνινγηθνχ αλέξρνληαλ ζε 44 γηα ηα

αγφξηα θαη 41 γηα ηα θνξίηζηα Τα επξήκαηα θαηαδεηθλχνπλ ζεκαληηθή

απμεηηθή ηάζε ησλ πνζνζηψλ παρπζαξθίαο θαη ζσκαηηθνχ βάξνπο άλσ ηνπ

θπζηνινγηθνχ θαηά 50 ζε βάζνο δεθαεηίαο θαζψο ζηελ πξνεγνχκελε

παλειιήληαο εκβέιεηαο ηα αγφξηα θαη ηα θνξίηζηα ειηθίαο 6 έσο 12 εηψλ

εκθάληδαλ πνζνζηφ παρπζαξθίαο 9 θαη 6 αληίζηνηρα ελψ βάξνο άλσ ηνπ

θπζηνινγηθνχ είρε κφλν ην 31 ησλ αγνξηψλ θαη ην 27 ησλ θνξηηζηψλ Τν

εχξεκα απηφ ζπζρεηίδεηαη αθελφο κε ηελ εμαεηή νηθνλνκηθή θξίζε πνπ βηψλεη

ε Διιάδα αθεηέξνπ κε ην γεγνλφο φηη ζην Γεκνηηθφ Σρνιείν δελ απνδίδεηαη ε

7

δένπζα ζεκαζία ζηε ζσκαηηθή άζθεζε Δηδηθφηεξα ην 65 ησλ ζρνιείσλ

αθηεξψλνπλ κφλν έσο 2 ψξεο εβδνκαδηαίσο γηα λα αζθεζνχλ νη καζεηέο ησλ

πξναλαθεξζεηζψλ ηάμεσλ Η έιιεηςε άζθεζεο ζε ζπλδπαζκφ κε ηε

ζεξκηδνγφλν θζελή δηαηξνθή ησλ ηειεπηαίσλ εηψλ νδεγεί ζε αχμεζε ηνπ

ζσκαηηθνχ βάξνπο πάλσ απφ ην θπζηνινγηθφ φρη κφλν ζηα παηδηά αιιά θαη

ζηνπο εθήβνπο θαη ζηνπο ελήιηθεο κε απνηέιεζκα λα ηίζεηαη ε πγεία ηνπο ζε

απμεκέλν θίλδπλν

5Βιολογικά ηπόθιμα

Τα βηνινγηθά πξντφληα είλαη ζε γεληθέο γξακκέο ην απνηέιεζκα ηεο

πηζηνπνηεκέλεο βηνινγηθήο γεσξγίαο Τα βηνινγηθά πξντφληα είλαη

νιφθξεζθα ηδηαίηεξα γεπζηηθά θαη αξσκαηηθά ηξφθηκα πνπ παξάγνληαη απφ

ηνπο πηζηνπνηεκέλνπο γεσξγνχο ή αιιηψο βηνθαιιηέξγεηεο πνπ ζέβνληαη ην

πεξηβάιινλ ηελ γε αιιά θαη ηα δψα Η γεληθή ηάζε είλαη ζπλερψο απμεηηθή

φζν αθνξά ηελ παξαγσγή θαη ηελ θαηαλάισζε βηνινγηθψλ πξντφλησλ ζηελ

επξσπατθή έλσζε αιιά θαη ζε φιν ηνλ

θφζκν Όζν ν επηζηεκνληθφο θφζκνο

φιν θαη πεξηζζφηεξν καο πιεξνθνξεί

γηα ηα νθέιε πνπ έρνπκε απφ ηελ

θαηαλάισζε ησλ βηνινγηθψλ

πξντφλησλ είλαη ζίγνπξν φηη νη

θαηαλαισηέο ζα αγθαιηάδνπλ πεξηζζφηεξν ηα βηνινγηθά πξντφληα Η

επξσπατθή έλσζε έρεη ζέζεη απζηεξνχο φξνπο θάησ απφ πνηεο

πξνυπνζέζεηο ηα θπηηθά ή δσηθά πξντφληα κπνξνχλ λα ραξαθηεξίδνληαη

βηνινγηθά ή νξγαληθά νηθνινγηθά ή bio θαη λα θέξνπλ ην ινγφηππν ηεο ΔΔ ή

θάπνην εζληθφ ζρεηηθφ ινγφηππν Τα βηνινγηθά πξντφληα γηα λα γίλνληαη

απνδεθηά σο ηέηνηα πξέπεη λα παξάγνληαη κε πξαθηηθέο εγθεθξηκέλεο θαη

απηφ ηζρχεη θαη γηα ηα κεηαπνηεκέλα πξντφληα αιιά θαη ηα βηνινγηθά πξντφληα

πνπ εηζάγνληαη απφ ρψξεο εθηφο επξσπατθήο έλσζεο Όινη νη

βηνθαιιηεξγεηέο αιιά θαη νη ζρεηηθέο επηρεηξήζεηο ηνπ θιάδνπ ειέγρνληαη

εμνλπρηζηηθά ηνπιάρηζηνλ κηα θνξά ηνλ ρξφλν απφ πηζηνπνηεκέλεο εηαηξείεο

ψζηε λα απνθηήζνπλ ην ζρεηηθφ ζήκα Οη απζηεξνί έιεγρνη ζηα βηνινγηθά

πξντφληα είλαη απηνί πνπ καο εμαζθαιίδνπλ φηη ε παξαγσγή ηνπο γίλεηαη κε

8

ηξφπν πνπ πξνζθέξεη νθέιε ζην θπζηθφ πεξηβάιινλ ηα δψα ηηο αγξνηηθέο

πεξηνρέο θαη ηέινο ζε φινπο ηνπο θαηαλαισηέο

6Σι να πποζέσοςμε ζηιρ εηικέηερ ηυν ηποθίμυν

Πώρ διαβάζοςμε ηιρ εηικέηερ ηων ηποθίμων

Με ην λα δηαβάδνπκε ηηο

εηηθέηεο ησλ ηξνθίκσλ ζα

καο βνεζήζεη λα

δηαιέμνπκε ηξφθηκα

ρακειά ζε θνξεζκέλα

ιηπαξά νιηθά ιηπαξά

ρνιεζηεξίλε θαη

ζεξκίδεο Οη εηηθέηεο ησλ

πεξηζζνηέξσλ πιένλ ηξνθίκσλ έρνπλ δχν ζεκαληηθά κέξε ηηο δηαηξνθηθέο

πιεξνθνξίεο θαη ηελ ιίζηα κε ηα ζπζηαηηθά

Γηαβάδνπκε ηηο δηαηξνθηθέο πιεξνθνξίεο

Κνηηάδνπκε γηα ηα πνζνζηά ησλ θνξεζκέλσλ ιηπαξψλ ησλ νιηθψλ ιηπαξψλ

ηεο ρνιεζηεξίλεο θαη ησλ ζεξκίδσλ ζε θάζε κεξίδα ηνπ πξντφληνο

Σπγθξίλνπκε ίδηα πξντφληα δηαθνξεηηθήο κάξθαο γηα λα βξνχκε εθείλν κε ηα

ιηγφηεξα πνζνζηά Σηελ πεξίπησζε πνπ έρνπκε πςειή πίεζε θάλνπκε ην ίδην

θαη γηα ην αιάηη

Κοίηαξε ηα ζςζηαηικά

Οη πεξηζζφηεξεο εηηθέηεο γξάθνπλ ηα ζπζηαηηθά ηνπο ζε ζεηξά κεηξεκέλα ζε

γξακκάξηα Τα ζπζηαηηθά πνπ εκπεξηέρνληαη ζε κεγαιχηεξε πνζφηεηα

αλαθέξνληαη πξψηα θαη κεηά αθνινπζνχλ ηα ζπζηαηηθά κε ηελ κηθξφηεξε

πνζφηεηα Γηrsquo απηφ φηαλ ζέινπκε λα δηαιέμνπκε ηξφθηκα ρακειά ζε

θνξεζκέλα ιηπαξά ή νιηθά ιηπαξά ηφηε ειαηηψλνπκε ηελ ρξήζε ησλ

9

πξντφλησλ ηα νπνία έρνπλ ηα ιηπαξά γξακκέλα πξψηα ή αλαθέξνπλ πνιιά

ιηπαξά θαη ιάδηα ζηα ζπζηαηηθά ηνπο Δάλ παξαθνινπζνχκε ηελ πνζφηεηα

αιαηηνχ πνπ θαηαλαιψλνπκε ηφηε θάλνπκε ην ίδην κε ην λάηξην ή ην αιάηη

7ςσνά διαηποθικά ζθάλμαηα

Αν ζαρ ενδιαθέπει να διαηηπείηε μια νεανική εμθάνιζη

καηαπολεμώνηαρ ηα πποβλήμαηα ςγείαρ πος έπσονηαι με ηα σπόνια

πποζπαθήζηε να αποθύγεηε

οπιζμένερ διαηποθικέρ παγίδερ

Όινη μέξνπκε φηη ην γήξαο είλαη θάηη

αλαπφθεπθην σζηφζν ζήκεξα

κπνξνχκε πιένλ λα έρνπκε ζε

θάπνην βαζκφ ηνλ έιεγρν ηνπ

ηξφπνπ κε ηνλ νπνίν ν ρξφλνο δηαγξάθεηαη πάλσ καο ζε ζχγθξηζε κε ην

παξειζφλ Οη δηαηξνθηθέο καο ζπλήζεηεο παίδνπλ θαζνξηζηηθφ ξφιν ζηε

δηαηήξεζε ηεο θαιήο καο θπζηθήο θαηάζηαζεο θαη θαηrsquo επέθηαζε ηεο εηθφλαο

καο Όκσο είλαη αιήζεηα φηη νη πεξηζζφηεξνη άλζξσπνη θάλνπλ ηξαγηθά ιάζε

κε ηε δηαηξνθή ηνπο ηα νπνία ζπκβάιινπλ ζηελ πξφσξε γήξαλζε

εζσηεξηθή θη εμσηεξηθή Καιφ είλαη ινηπφλ λα απνθεχγεηε ηα εμήο 5

δηαηξνθηθά ιάζε

Α Σποθέρ με πολλά οξέα

Τα ηξφθηκα πνπ εληζρχνπλ ην pH ηνπ νξγαληζκνχ ζαο δελ είλαη

απαξαίηεηα αλζπγηεηλά Τα κνχξα νη θξάνπιεο ηα ςάξηα νη μεξνί

θαξπνί θαη ηα θνινθχζηα είλαη φια πινχζηα ζε νμέα

Β Μειυμένη ππόζλητη κπέαηορ

Η θαηαλάισζε θξέαηνο απνηειεί έλα πγηέο θνκκάηη κηαο πγηεηλήο

αληηγεξαληηθήο δηαηξνθήο αλ πξνηηκάηαη ηα άπαρα αλεπεμέξγαζηα

δσηθά πξντφληα πνπ είλαη πινχζηα ζε σ-3 Αλ απφ ηελ άιιε κεξηά ε

δηαηξνθή ζαο πεξηιακβάλεη πνιχ θφθθηλν θξέαο θη επεμεξγαζκέλεο

3

Ο ηξφπνο απηφο δηαηξνθήο θεξδίδεη φιν θαη

πεξηζζφηεξν έδαθνο ηα ηειεπηαία ρξφληα θαζψο

πιήζνο κειεηψλ δείρλνπλ φηη νη θάηνηθνη

Μεζνγεηαθψλ πεξηνρψλ δνπλ πεξηζζφηεξν ελψ

πνιχ ζπαληφηεξα ζε ζρέζε κε ηνπο Ακεξηθαλνχο

θαη ηνπο Βνξεηνεπξσπαίνπο πάζρνπλ απφ θαξθίλν εληέξνπ θαη ζηήζνπο ή

θαξδηαθέο παζήζεηο

Τν κελνχ είλαη απιφ θαη ζηεξίδεηαη ζηε ιηηή δηαηξνθή ρνξηαξηθά θξνχηα

φζπξηα ιαραληθά αγλφ ηπξί δπκσηφ καχξν ςσκί σκφ ειαηφιαδν μεξνί

θαξπνί ιίγν ζπηηηθφ θξαζί θαη ςάξηα

Απηά ηα βαζηθά ραξαθηεξηζηηθά ηεο Μεζνγεηαθήο δηαηξνθήο (ε πςειή

θαηαλάισζε θξνχησλ ιαραληθψλ θαη αθφξεζησλ ιηπαξψλ) πξνζηαηεχνπλ

εθηφο ησλ άιισλ θαη ην δέξκα απφ ηα ζεκάδηα ηνπ ρξφλνπ δειαδή ηηο

ξπηίδεο Καη ζε ζπλδπαζκφ κε θαζεκεξηλή ζσκαηηθή άζθεζε (πρ

πεξπάηεκα ρνξφο θιπ) ην Μεζνγεηαθφ δηαηξνθηθφ κελνχ απνηειεί ζπληαγή

γηα καθξνδσία πγεία θαη νκνξθηά

3A) Τδαηάνθπακερ

Οη πδαηάλζξαθεο είλαη ηα λνκίζκαηα ελέξγεηαο ηνπ

ζψκαηφο καο Τα πεξηζζφηεξα ηξφθηκα πνπ ηξψκε

θαζεκεξηλά απνηεινχληαη απφ πδαηάλζξαθεο Ο

νξγαληζκφο καο δηαζπά ηνπο πδαηάλζξαθεο ζε

κηθξφηεξα θνκκάηηα ηε γιπθφδε ηα νπνία θαίεη γηα

λα πάξνπκε ηελ ελέξγεηα πνπ ρξεηαδφκαζηε φιε κέξα γηα λα δήζνπκε Οη

πδαηάλζξαθεο είλαη ε βαζηθή πεγή ελέξγεηαο ηνπ Δγθεθάινπ καο θαη ηνπ

λεπξηθνχ καο ζπζηήκαηνο Πξνζθέξνπλ ηελ ελέξγεηα πνπ ρξεηαδφκαζηε γηα

λα θηλεζνχκε λα ζθεθηνχκε θαη λα γίλνπλ φιεο νη απαξαίηεηεο ιεηηνπξγίεο ηνπ

ζψκαηφο καο

Υπάξρνπλ δχν θχξηεο θαηεγνξίεο πδαηαλζξάθσλ νη απινί πδαηάλζξαθεο θαη

νη ζχλζεηνη Καιφ είλαη λα έρνπκε απφ φινπο ηνπο πδαηάλζξαθεο ζηελ

θαζεκεξηλή καο δηαηξνθή Μεγαιχηεξν κέξνο ηεο θαζεκεξηλήο καο δηαηξνθήο

έρνπλ ηα ακπινχρα θαη κάιηζηα ηα κε επεμεξγαζκέλα γηα

ζθέςνπhellipδεκεηξηαθά ην πξσί ςσκί ηνπ ηνζη αξγφηεξα θιπ Τέινο θαη νη

4

απινί πδαηάλζξαθεο φπσο ηα θξνχηα ηα ιαραληθά ην γάια θαη ην γηανχξηη

είλαη απαξαίηεηνη θάζε κέξα ζε κηθξφηεξεο πνζφηεηεο θαη πην αξαηά κέζα ζην

κήλα ηα γιπθά

3B) Πρωτεΐνες

Με ηελ ιέμε ldquoπξσηεΐλεrdquo ην πξψην πνπ

έξρεηαη ζην κπαιφ καο είλαη ην θξέαο ηα

πνπιεξηθά θαη ηα παξάγσγά ηνπο Όκσο

πξσηεΐλε πεξηέρνπλ φια ζρεδφλ ηα

ηξφθηκα φπσο ηα θξνχηα ηα ιαραληθά ην

ςάξη ηα φζπξηα ηα δεκεηξηαθά θαη νη

μεξνί θαξπνί Η πξσηεΐλε είλαη έλα απφ ηα βαζηθά δνκηθά ζηνηρεία ηνπ

αλζξψπηλνπ ζψκαηνο θαη απνηεινχλ ην 16 ηνπ ζπλνιηθνχ βάξνπο ηνπ Οη

κχεο ηα καιιηά ην δέξκα θαη ν ζπλδεηηθφο ηζηφο απνηειείηαη θπξίσο απφ

πξσηεΐλεο Η πξσηεΐλε παίδεη ζεκαληηθφ ξφιν ζε φια ηα θχηηαξα θαη ζηα

πεξηζζφηεξα πγξά ηνπ ζψκαηνο καο Δπίζεο πνιιέο απφ ηηο ζεκαληηθέο

ρεκηθέο ελψζεηο φπσο ηα έλδπκα νη νξκφλεο νη λεπξνδηαβηβαζηέο θαη ην DNA

καο απνηεινχληαη ζε ελ κέξεη απφ πξσηεΐλεο

3Γ) Βιηαμίνερ

Οη βηηακίλεο είλαη νξγαληθέο

ελψζεηο πνπ ζε πνιχ κηθξέο

πνζφηεηεο είλαη απαξαίηεηεο γηα

ηελ αλάπηπμε θαη ηελ θαλνληθή

ιεηηνπξγία ηνπ νξγαληζκνχ

Κάπνηεο απφ απηέο ηηο

ζαπκαηνπξγέο νπζίεο ζπληίζεληαη απφ ηνλ νξγαληζκνχ αιιά ζε αλεπαξθήο

πνζφηεηεο Κάπνηεο άιιεο φκσο δελ κπνξνχλ λα ζπληεζνχλ απφ ηνλ

νξγαληζκφ γηα απηφ ην ιφγν πξέπεη λα ιακβάλνληαη κε ηελ ηξνθή Γηα ηηο

πεξηζζφηεξεο δηαδηθαζίεο ηνπ κεηαβνιηζκνχ νη βηηακίλεο απνηεινχλ ηνλ

αθξνγσληαίν ιίζν Φσξίο ηελ παξνπζία ηνπο ζα ήηαλ αδχλαηεο πνιιέο

5

βηνρεκηθέο αληηδξάζεηο ηνπ αλζξψπηλνπ νξγαληζκνχ ή θάπνηεο ζα γίλνληαλ

πνιχ αξγά θαη αθαλφληζηα Οη βηηακίλεο είλαη αλαγθαίεο γηα ηελ αθνκνίσζε

ησλ πξσηετλψλ ησλ πδαηαλζξάθσλ θαη ησλ ιηπψλ Δίλαη ππεχζπλεο γηα ηελ

ζχλζεζε ησλ νξκνλψλ θαη ησλ ελδχκσλ Δληζρχνπλ ην ακπληηθφ ζχζηεκα ηνπ

νξγαληζκνχ ξπζκίδνπλ ηελ αλάπηπμε θαη ηέινο ζεκαληηθφο είλαη ν ξφινο

ηνπο ζηελ θαιή ιεηηνπξγία ηνπ λεπξηθνχ ζπζηήκαηνο

3Γ) Μέηαλλα- ισνοζηοισεία

Τα κέηαιια θαη ηα ηρλνζηνηρεία ήηαλ γλσζηά πνιχ πξηλ αλαθαιπθζνχλ νη

βηηακίλεο Όηαλ φκσο ζηηο αξρέο ηνπ 20νπ αηψλα αλαθαιχθζεθαλ νη βηηακίλεο

ηα επηζθίαζαλ Τα κέηαιια δίλνπλ ζηεξεφηεηα θαη αληνρή ζηνλ ζθειεηφ

ρξεζηκνπνηνχληαη ζαλ ζπζηαηηθά νξγαληθψλ ελψζεσλ ξπζκίδνπλ ηελ

ηζνξξνπία πγξψλ ζην

ζψκα θαη παίξλνπλ

κέξνο ζε πνιιέο

δηεξγαζίεο ηνπ

κεηαβνιηζκνχ

Η ιήςε κεηάιισλ έρεη

σο θχξηα απνηειέζκαηα

ηελ ξχζκηζε ηνπ νξγαληθνχ

ηζνδπγίνπ ζε λεξφ ηελ νκαιφηεξε δηαθίλεζε ησλ ζξεπηηθψλ ζπζηαηηθψλ ηελ

ζρεηηθή δηαηήξεζε ηεο θπζηνινγηθήο νμχηεηαο ηνπ αίκαηνο θαη ηελ θαιχηεξε

ιεηηνπξγία εμσθξηλψλ θη ελδνθξηλψλ αδέλσλ

Τα κέηαιια ηα δηαθξίλνπκε ζε αλφξγαλα ζηνηρεία πνπ είλαη θαη ηα πιένλ

απαξαίηεηα Βξίζθνληαη ζε κεγάιεο πνζφηεηεο ζηνλ νξγαληζκφ καο Τα

ιηγφηεξν απαξαίηεηα πνπ ηα νλνκάδνπκε ηρλνζηνηρεία θαη βξίζθνληαη ζε πνιχ

κηθξέο πνζφηεηεο ζηo νξγαληζκφ καο Τέινο ππάξρνπλ θαη ηα βαξηά κέηαιια

ή ηνμηθά πνπ δεκηνπξγνχλ ζνβαξά πξνβιήκαηα ζηελ πγεία καο γηα απηφ

πξέπεη λα απνθεχγνληαη Τνμηθά κέηαιια είλαη ν κφιπβδνο ν πδξάξγπξνο ην

θάδκην ην αξζεληθφ θαη ην αινπκίλην Αο γλσξίζνπκε ινηπφλ ηα πην βαζηθά

κέηαιια θαη ηρλνζηνηρεία μεθηλψληαο απφ ηα πην απαξαίηεηα γηα ηνλ

νξγαληζκφ καο

6

4Πασςζαπκία και ζηαηιζηικά ζηοισεία για ηην Δλλάδα

Παρπζαξθία είλαη ε παζνινγηθά απμεκέλε ελαπφζεζε ιίπνπο ζην αλζξψπηλν

ζψκα Απηή ε αχμεζε ηεο

πνζφηεηαο ηνπ ζσκαηηθνχο

ιίπνπο ζπλεπάγεηαη βέβαηα

θαη αχμεζε ηνπ ζσκαηηθνχ

βάξνπο Απφ ην 1948 ν

Παγθφζκηνο Οξγαληζκφο

Υγείαο ηελ έρεη εληάμεη ζηνλ

θαηάινγν ησλ παζήζεσλ Η

παρπζαξθία ραξαθηεξίδεηαη απφ ππεξβνιηθή ελαπφζεζε ιίπνπο ζηηο

ιηπαπνζήθεο ηνπ ζψκαηνο Φπζηνινγηθά ην ιίπνο ζην ζχλνιφ ηνπ απνηειεί

ην 15-20 ηνπ ζσκαηηθνχ βάξνπο γηα ηνλ άλδξα θαη ην 20-25 γηα ηε

γπλαίθα Σηελ παρπζαξθία ην πνζνζηά απηφ κπνξεί λα θηάζεη ην 40 ελψ

ζε ζπάληεο πεξηπηψζεηο θαη ην 70 (θαθνήζεο παρπζαξθία) Τελ εμάπισζε

ηεο παρπζαξθίαο επηβεβαηψλνπλ ηα επξήκαηα ηεο λέαο παλειιήληαο κειέηεο

ηεο ΔΙΔΠ ζε παηδηά ειηθίαο 8 θαη 10 εηψλ ζην πιαίζην ηεο παλεπξσπατθήο

πξνζπάζεηαο ηνπ Παγθφζκηνπ Οξγαληζκνχ Υγείαο γηα ηνλ πξνζδηνξηζκφ θαη

ηνλ πεξηνξηζκφ ηεο παηδηθήο παρπζαξθίαο Σηα αγφξηα ηεο Β ηάμεο ην

πνζνζηφ παρπζαξθίαο ήηαλ 14 ελψ ζηα θνξίηζηα 13 Αμηνζεκείσην

ζηνηρείν είλαη φηη ην 36 ησλ αγνξηψλ θαη ην 37 ησλ θνξηηζηψλ είρε βάξνο

άλσ ηνπ θπζηνινγηθνχ Τα πνζνζηά ζηελ Γ ηάμε είλαη αθφκα πην

αλεζπρεηηθά θαζψο ελψ ην πνζνζηφ ηεο παρπζαξθίαο ήηαλ αλάινγν 14

ζηα αγφξηα θαη 13 ζηα θνξίηζηα ην ζπλνιηθφ πνζνζηφ ησλ παηδηψλ κε

ζσκαηηθφ βάξνο κεγαιχηεξν ηνπ θπζηνινγηθνχ αλέξρνληαλ ζε 44 γηα ηα

αγφξηα θαη 41 γηα ηα θνξίηζηα Τα επξήκαηα θαηαδεηθλχνπλ ζεκαληηθή

απμεηηθή ηάζε ησλ πνζνζηψλ παρπζαξθίαο θαη ζσκαηηθνχ βάξνπο άλσ ηνπ

θπζηνινγηθνχ θαηά 50 ζε βάζνο δεθαεηίαο θαζψο ζηελ πξνεγνχκελε

παλειιήληαο εκβέιεηαο ηα αγφξηα θαη ηα θνξίηζηα ειηθίαο 6 έσο 12 εηψλ

εκθάληδαλ πνζνζηφ παρπζαξθίαο 9 θαη 6 αληίζηνηρα ελψ βάξνο άλσ ηνπ

θπζηνινγηθνχ είρε κφλν ην 31 ησλ αγνξηψλ θαη ην 27 ησλ θνξηηζηψλ Τν

εχξεκα απηφ ζπζρεηίδεηαη αθελφο κε ηελ εμαεηή νηθνλνκηθή θξίζε πνπ βηψλεη

ε Διιάδα αθεηέξνπ κε ην γεγνλφο φηη ζην Γεκνηηθφ Σρνιείν δελ απνδίδεηαη ε

7

δένπζα ζεκαζία ζηε ζσκαηηθή άζθεζε Δηδηθφηεξα ην 65 ησλ ζρνιείσλ

αθηεξψλνπλ κφλν έσο 2 ψξεο εβδνκαδηαίσο γηα λα αζθεζνχλ νη καζεηέο ησλ

πξναλαθεξζεηζψλ ηάμεσλ Η έιιεηςε άζθεζεο ζε ζπλδπαζκφ κε ηε

ζεξκηδνγφλν θζελή δηαηξνθή ησλ ηειεπηαίσλ εηψλ νδεγεί ζε αχμεζε ηνπ

ζσκαηηθνχ βάξνπο πάλσ απφ ην θπζηνινγηθφ φρη κφλν ζηα παηδηά αιιά θαη

ζηνπο εθήβνπο θαη ζηνπο ελήιηθεο κε απνηέιεζκα λα ηίζεηαη ε πγεία ηνπο ζε

απμεκέλν θίλδπλν

5Βιολογικά ηπόθιμα

Τα βηνινγηθά πξντφληα είλαη ζε γεληθέο γξακκέο ην απνηέιεζκα ηεο

πηζηνπνηεκέλεο βηνινγηθήο γεσξγίαο Τα βηνινγηθά πξντφληα είλαη

νιφθξεζθα ηδηαίηεξα γεπζηηθά θαη αξσκαηηθά ηξφθηκα πνπ παξάγνληαη απφ

ηνπο πηζηνπνηεκέλνπο γεσξγνχο ή αιιηψο βηνθαιιηέξγεηεο πνπ ζέβνληαη ην

πεξηβάιινλ ηελ γε αιιά θαη ηα δψα Η γεληθή ηάζε είλαη ζπλερψο απμεηηθή

φζν αθνξά ηελ παξαγσγή θαη ηελ θαηαλάισζε βηνινγηθψλ πξντφλησλ ζηελ

επξσπατθή έλσζε αιιά θαη ζε φιν ηνλ

θφζκν Όζν ν επηζηεκνληθφο θφζκνο

φιν θαη πεξηζζφηεξν καο πιεξνθνξεί

γηα ηα νθέιε πνπ έρνπκε απφ ηελ

θαηαλάισζε ησλ βηνινγηθψλ

πξντφλησλ είλαη ζίγνπξν φηη νη

θαηαλαισηέο ζα αγθαιηάδνπλ πεξηζζφηεξν ηα βηνινγηθά πξντφληα Η

επξσπατθή έλσζε έρεη ζέζεη απζηεξνχο φξνπο θάησ απφ πνηεο

πξνυπνζέζεηο ηα θπηηθά ή δσηθά πξντφληα κπνξνχλ λα ραξαθηεξίδνληαη

βηνινγηθά ή νξγαληθά νηθνινγηθά ή bio θαη λα θέξνπλ ην ινγφηππν ηεο ΔΔ ή

θάπνην εζληθφ ζρεηηθφ ινγφηππν Τα βηνινγηθά πξντφληα γηα λα γίλνληαη

απνδεθηά σο ηέηνηα πξέπεη λα παξάγνληαη κε πξαθηηθέο εγθεθξηκέλεο θαη

απηφ ηζρχεη θαη γηα ηα κεηαπνηεκέλα πξντφληα αιιά θαη ηα βηνινγηθά πξντφληα

πνπ εηζάγνληαη απφ ρψξεο εθηφο επξσπατθήο έλσζεο Όινη νη

βηνθαιιηεξγεηέο αιιά θαη νη ζρεηηθέο επηρεηξήζεηο ηνπ θιάδνπ ειέγρνληαη

εμνλπρηζηηθά ηνπιάρηζηνλ κηα θνξά ηνλ ρξφλν απφ πηζηνπνηεκέλεο εηαηξείεο

ψζηε λα απνθηήζνπλ ην ζρεηηθφ ζήκα Οη απζηεξνί έιεγρνη ζηα βηνινγηθά

πξντφληα είλαη απηνί πνπ καο εμαζθαιίδνπλ φηη ε παξαγσγή ηνπο γίλεηαη κε

8

ηξφπν πνπ πξνζθέξεη νθέιε ζην θπζηθφ πεξηβάιινλ ηα δψα ηηο αγξνηηθέο

πεξηνρέο θαη ηέινο ζε φινπο ηνπο θαηαλαισηέο

6Σι να πποζέσοςμε ζηιρ εηικέηερ ηυν ηποθίμυν

Πώρ διαβάζοςμε ηιρ εηικέηερ ηων ηποθίμων

Με ην λα δηαβάδνπκε ηηο

εηηθέηεο ησλ ηξνθίκσλ ζα

καο βνεζήζεη λα

δηαιέμνπκε ηξφθηκα

ρακειά ζε θνξεζκέλα

ιηπαξά νιηθά ιηπαξά

ρνιεζηεξίλε θαη

ζεξκίδεο Οη εηηθέηεο ησλ

πεξηζζνηέξσλ πιένλ ηξνθίκσλ έρνπλ δχν ζεκαληηθά κέξε ηηο δηαηξνθηθέο

πιεξνθνξίεο θαη ηελ ιίζηα κε ηα ζπζηαηηθά

Γηαβάδνπκε ηηο δηαηξνθηθέο πιεξνθνξίεο

Κνηηάδνπκε γηα ηα πνζνζηά ησλ θνξεζκέλσλ ιηπαξψλ ησλ νιηθψλ ιηπαξψλ

ηεο ρνιεζηεξίλεο θαη ησλ ζεξκίδσλ ζε θάζε κεξίδα ηνπ πξντφληνο

Σπγθξίλνπκε ίδηα πξντφληα δηαθνξεηηθήο κάξθαο γηα λα βξνχκε εθείλν κε ηα

ιηγφηεξα πνζνζηά Σηελ πεξίπησζε πνπ έρνπκε πςειή πίεζε θάλνπκε ην ίδην

θαη γηα ην αιάηη

Κοίηαξε ηα ζςζηαηικά

Οη πεξηζζφηεξεο εηηθέηεο γξάθνπλ ηα ζπζηαηηθά ηνπο ζε ζεηξά κεηξεκέλα ζε

γξακκάξηα Τα ζπζηαηηθά πνπ εκπεξηέρνληαη ζε κεγαιχηεξε πνζφηεηα

αλαθέξνληαη πξψηα θαη κεηά αθνινπζνχλ ηα ζπζηαηηθά κε ηελ κηθξφηεξε

πνζφηεηα Γηrsquo απηφ φηαλ ζέινπκε λα δηαιέμνπκε ηξφθηκα ρακειά ζε

θνξεζκέλα ιηπαξά ή νιηθά ιηπαξά ηφηε ειαηηψλνπκε ηελ ρξήζε ησλ

9

πξντφλησλ ηα νπνία έρνπλ ηα ιηπαξά γξακκέλα πξψηα ή αλαθέξνπλ πνιιά

ιηπαξά θαη ιάδηα ζηα ζπζηαηηθά ηνπο Δάλ παξαθνινπζνχκε ηελ πνζφηεηα

αιαηηνχ πνπ θαηαλαιψλνπκε ηφηε θάλνπκε ην ίδην κε ην λάηξην ή ην αιάηη

7ςσνά διαηποθικά ζθάλμαηα

Αν ζαρ ενδιαθέπει να διαηηπείηε μια νεανική εμθάνιζη

καηαπολεμώνηαρ ηα πποβλήμαηα ςγείαρ πος έπσονηαι με ηα σπόνια

πποζπαθήζηε να αποθύγεηε

οπιζμένερ διαηποθικέρ παγίδερ

Όινη μέξνπκε φηη ην γήξαο είλαη θάηη

αλαπφθεπθην σζηφζν ζήκεξα

κπνξνχκε πιένλ λα έρνπκε ζε

θάπνην βαζκφ ηνλ έιεγρν ηνπ

ηξφπνπ κε ηνλ νπνίν ν ρξφλνο δηαγξάθεηαη πάλσ καο ζε ζχγθξηζε κε ην

παξειζφλ Οη δηαηξνθηθέο καο ζπλήζεηεο παίδνπλ θαζνξηζηηθφ ξφιν ζηε

δηαηήξεζε ηεο θαιήο καο θπζηθήο θαηάζηαζεο θαη θαηrsquo επέθηαζε ηεο εηθφλαο

καο Όκσο είλαη αιήζεηα φηη νη πεξηζζφηεξνη άλζξσπνη θάλνπλ ηξαγηθά ιάζε

κε ηε δηαηξνθή ηνπο ηα νπνία ζπκβάιινπλ ζηελ πξφσξε γήξαλζε

εζσηεξηθή θη εμσηεξηθή Καιφ είλαη ινηπφλ λα απνθεχγεηε ηα εμήο 5

δηαηξνθηθά ιάζε

Α Σποθέρ με πολλά οξέα

Τα ηξφθηκα πνπ εληζρχνπλ ην pH ηνπ νξγαληζκνχ ζαο δελ είλαη

απαξαίηεηα αλζπγηεηλά Τα κνχξα νη θξάνπιεο ηα ςάξηα νη μεξνί

θαξπνί θαη ηα θνινθχζηα είλαη φια πινχζηα ζε νμέα

Β Μειυμένη ππόζλητη κπέαηορ

Η θαηαλάισζε θξέαηνο απνηειεί έλα πγηέο θνκκάηη κηαο πγηεηλήο

αληηγεξαληηθήο δηαηξνθήο αλ πξνηηκάηαη ηα άπαρα αλεπεμέξγαζηα

δσηθά πξντφληα πνπ είλαη πινχζηα ζε σ-3 Αλ απφ ηελ άιιε κεξηά ε

δηαηξνθή ζαο πεξηιακβάλεη πνιχ θφθθηλν θξέαο θη επεμεξγαζκέλεο

4

απινί πδαηάλζξαθεο φπσο ηα θξνχηα ηα ιαραληθά ην γάια θαη ην γηανχξηη

είλαη απαξαίηεηνη θάζε κέξα ζε κηθξφηεξεο πνζφηεηεο θαη πην αξαηά κέζα ζην

κήλα ηα γιπθά

3B) Πρωτεΐνες

Με ηελ ιέμε ldquoπξσηεΐλεrdquo ην πξψην πνπ

έξρεηαη ζην κπαιφ καο είλαη ην θξέαο ηα

πνπιεξηθά θαη ηα παξάγσγά ηνπο Όκσο

πξσηεΐλε πεξηέρνπλ φια ζρεδφλ ηα

ηξφθηκα φπσο ηα θξνχηα ηα ιαραληθά ην

ςάξη ηα φζπξηα ηα δεκεηξηαθά θαη νη

μεξνί θαξπνί Η πξσηεΐλε είλαη έλα απφ ηα βαζηθά δνκηθά ζηνηρεία ηνπ

αλζξψπηλνπ ζψκαηνο θαη απνηεινχλ ην 16 ηνπ ζπλνιηθνχ βάξνπο ηνπ Οη

κχεο ηα καιιηά ην δέξκα θαη ν ζπλδεηηθφο ηζηφο απνηειείηαη θπξίσο απφ

πξσηεΐλεο Η πξσηεΐλε παίδεη ζεκαληηθφ ξφιν ζε φια ηα θχηηαξα θαη ζηα

πεξηζζφηεξα πγξά ηνπ ζψκαηνο καο Δπίζεο πνιιέο απφ ηηο ζεκαληηθέο

ρεκηθέο ελψζεηο φπσο ηα έλδπκα νη νξκφλεο νη λεπξνδηαβηβαζηέο θαη ην DNA

καο απνηεινχληαη ζε ελ κέξεη απφ πξσηεΐλεο

3Γ) Βιηαμίνερ

Οη βηηακίλεο είλαη νξγαληθέο

ελψζεηο πνπ ζε πνιχ κηθξέο

πνζφηεηεο είλαη απαξαίηεηεο γηα

ηελ αλάπηπμε θαη ηελ θαλνληθή

ιεηηνπξγία ηνπ νξγαληζκνχ

Κάπνηεο απφ απηέο ηηο

ζαπκαηνπξγέο νπζίεο ζπληίζεληαη απφ ηνλ νξγαληζκνχ αιιά ζε αλεπαξθήο

πνζφηεηεο Κάπνηεο άιιεο φκσο δελ κπνξνχλ λα ζπληεζνχλ απφ ηνλ

νξγαληζκφ γηα απηφ ην ιφγν πξέπεη λα ιακβάλνληαη κε ηελ ηξνθή Γηα ηηο

πεξηζζφηεξεο δηαδηθαζίεο ηνπ κεηαβνιηζκνχ νη βηηακίλεο απνηεινχλ ηνλ

αθξνγσληαίν ιίζν Φσξίο ηελ παξνπζία ηνπο ζα ήηαλ αδχλαηεο πνιιέο

5

βηνρεκηθέο αληηδξάζεηο ηνπ αλζξψπηλνπ νξγαληζκνχ ή θάπνηεο ζα γίλνληαλ

πνιχ αξγά θαη αθαλφληζηα Οη βηηακίλεο είλαη αλαγθαίεο γηα ηελ αθνκνίσζε

ησλ πξσηετλψλ ησλ πδαηαλζξάθσλ θαη ησλ ιηπψλ Δίλαη ππεχζπλεο γηα ηελ

ζχλζεζε ησλ νξκνλψλ θαη ησλ ελδχκσλ Δληζρχνπλ ην ακπληηθφ ζχζηεκα ηνπ

νξγαληζκνχ ξπζκίδνπλ ηελ αλάπηπμε θαη ηέινο ζεκαληηθφο είλαη ν ξφινο

ηνπο ζηελ θαιή ιεηηνπξγία ηνπ λεπξηθνχ ζπζηήκαηνο

3Γ) Μέηαλλα- ισνοζηοισεία

Τα κέηαιια θαη ηα ηρλνζηνηρεία ήηαλ γλσζηά πνιχ πξηλ αλαθαιπθζνχλ νη

βηηακίλεο Όηαλ φκσο ζηηο αξρέο ηνπ 20νπ αηψλα αλαθαιχθζεθαλ νη βηηακίλεο

ηα επηζθίαζαλ Τα κέηαιια δίλνπλ ζηεξεφηεηα θαη αληνρή ζηνλ ζθειεηφ

ρξεζηκνπνηνχληαη ζαλ ζπζηαηηθά νξγαληθψλ ελψζεσλ ξπζκίδνπλ ηελ

ηζνξξνπία πγξψλ ζην

ζψκα θαη παίξλνπλ

κέξνο ζε πνιιέο

δηεξγαζίεο ηνπ

κεηαβνιηζκνχ

Η ιήςε κεηάιισλ έρεη

σο θχξηα απνηειέζκαηα

ηελ ξχζκηζε ηνπ νξγαληθνχ

ηζνδπγίνπ ζε λεξφ ηελ νκαιφηεξε δηαθίλεζε ησλ ζξεπηηθψλ ζπζηαηηθψλ ηελ

ζρεηηθή δηαηήξεζε ηεο θπζηνινγηθήο νμχηεηαο ηνπ αίκαηνο θαη ηελ θαιχηεξε

ιεηηνπξγία εμσθξηλψλ θη ελδνθξηλψλ αδέλσλ

Τα κέηαιια ηα δηαθξίλνπκε ζε αλφξγαλα ζηνηρεία πνπ είλαη θαη ηα πιένλ

απαξαίηεηα Βξίζθνληαη ζε κεγάιεο πνζφηεηεο ζηνλ νξγαληζκφ καο Τα

ιηγφηεξν απαξαίηεηα πνπ ηα νλνκάδνπκε ηρλνζηνηρεία θαη βξίζθνληαη ζε πνιχ

κηθξέο πνζφηεηεο ζηo νξγαληζκφ καο Τέινο ππάξρνπλ θαη ηα βαξηά κέηαιια

ή ηνμηθά πνπ δεκηνπξγνχλ ζνβαξά πξνβιήκαηα ζηελ πγεία καο γηα απηφ

πξέπεη λα απνθεχγνληαη Τνμηθά κέηαιια είλαη ν κφιπβδνο ν πδξάξγπξνο ην

θάδκην ην αξζεληθφ θαη ην αινπκίλην Αο γλσξίζνπκε ινηπφλ ηα πην βαζηθά

κέηαιια θαη ηρλνζηνηρεία μεθηλψληαο απφ ηα πην απαξαίηεηα γηα ηνλ

νξγαληζκφ καο

6

4Πασςζαπκία και ζηαηιζηικά ζηοισεία για ηην Δλλάδα

Παρπζαξθία είλαη ε παζνινγηθά απμεκέλε ελαπφζεζε ιίπνπο ζην αλζξψπηλν

ζψκα Απηή ε αχμεζε ηεο

πνζφηεηαο ηνπ ζσκαηηθνχο

ιίπνπο ζπλεπάγεηαη βέβαηα

θαη αχμεζε ηνπ ζσκαηηθνχ

βάξνπο Απφ ην 1948 ν

Παγθφζκηνο Οξγαληζκφο

Υγείαο ηελ έρεη εληάμεη ζηνλ

θαηάινγν ησλ παζήζεσλ Η

παρπζαξθία ραξαθηεξίδεηαη απφ ππεξβνιηθή ελαπφζεζε ιίπνπο ζηηο

ιηπαπνζήθεο ηνπ ζψκαηνο Φπζηνινγηθά ην ιίπνο ζην ζχλνιφ ηνπ απνηειεί

ην 15-20 ηνπ ζσκαηηθνχ βάξνπο γηα ηνλ άλδξα θαη ην 20-25 γηα ηε

γπλαίθα Σηελ παρπζαξθία ην πνζνζηά απηφ κπνξεί λα θηάζεη ην 40 ελψ

ζε ζπάληεο πεξηπηψζεηο θαη ην 70 (θαθνήζεο παρπζαξθία) Τελ εμάπισζε

ηεο παρπζαξθίαο επηβεβαηψλνπλ ηα επξήκαηα ηεο λέαο παλειιήληαο κειέηεο

ηεο ΔΙΔΠ ζε παηδηά ειηθίαο 8 θαη 10 εηψλ ζην πιαίζην ηεο παλεπξσπατθήο

πξνζπάζεηαο ηνπ Παγθφζκηνπ Οξγαληζκνχ Υγείαο γηα ηνλ πξνζδηνξηζκφ θαη

ηνλ πεξηνξηζκφ ηεο παηδηθήο παρπζαξθίαο Σηα αγφξηα ηεο Β ηάμεο ην

πνζνζηφ παρπζαξθίαο ήηαλ 14 ελψ ζηα θνξίηζηα 13 Αμηνζεκείσην

ζηνηρείν είλαη φηη ην 36 ησλ αγνξηψλ θαη ην 37 ησλ θνξηηζηψλ είρε βάξνο

άλσ ηνπ θπζηνινγηθνχ Τα πνζνζηά ζηελ Γ ηάμε είλαη αθφκα πην

αλεζπρεηηθά θαζψο ελψ ην πνζνζηφ ηεο παρπζαξθίαο ήηαλ αλάινγν 14

ζηα αγφξηα θαη 13 ζηα θνξίηζηα ην ζπλνιηθφ πνζνζηφ ησλ παηδηψλ κε

ζσκαηηθφ βάξνο κεγαιχηεξν ηνπ θπζηνινγηθνχ αλέξρνληαλ ζε 44 γηα ηα

αγφξηα θαη 41 γηα ηα θνξίηζηα Τα επξήκαηα θαηαδεηθλχνπλ ζεκαληηθή

απμεηηθή ηάζε ησλ πνζνζηψλ παρπζαξθίαο θαη ζσκαηηθνχ βάξνπο άλσ ηνπ

θπζηνινγηθνχ θαηά 50 ζε βάζνο δεθαεηίαο θαζψο ζηελ πξνεγνχκελε

παλειιήληαο εκβέιεηαο ηα αγφξηα θαη ηα θνξίηζηα ειηθίαο 6 έσο 12 εηψλ

εκθάληδαλ πνζνζηφ παρπζαξθίαο 9 θαη 6 αληίζηνηρα ελψ βάξνο άλσ ηνπ

θπζηνινγηθνχ είρε κφλν ην 31 ησλ αγνξηψλ θαη ην 27 ησλ θνξηηζηψλ Τν

εχξεκα απηφ ζπζρεηίδεηαη αθελφο κε ηελ εμαεηή νηθνλνκηθή θξίζε πνπ βηψλεη

ε Διιάδα αθεηέξνπ κε ην γεγνλφο φηη ζην Γεκνηηθφ Σρνιείν δελ απνδίδεηαη ε

7

δένπζα ζεκαζία ζηε ζσκαηηθή άζθεζε Δηδηθφηεξα ην 65 ησλ ζρνιείσλ

αθηεξψλνπλ κφλν έσο 2 ψξεο εβδνκαδηαίσο γηα λα αζθεζνχλ νη καζεηέο ησλ

πξναλαθεξζεηζψλ ηάμεσλ Η έιιεηςε άζθεζεο ζε ζπλδπαζκφ κε ηε

ζεξκηδνγφλν θζελή δηαηξνθή ησλ ηειεπηαίσλ εηψλ νδεγεί ζε αχμεζε ηνπ

ζσκαηηθνχ βάξνπο πάλσ απφ ην θπζηνινγηθφ φρη κφλν ζηα παηδηά αιιά θαη

ζηνπο εθήβνπο θαη ζηνπο ελήιηθεο κε απνηέιεζκα λα ηίζεηαη ε πγεία ηνπο ζε

απμεκέλν θίλδπλν

5Βιολογικά ηπόθιμα

Τα βηνινγηθά πξντφληα είλαη ζε γεληθέο γξακκέο ην απνηέιεζκα ηεο

πηζηνπνηεκέλεο βηνινγηθήο γεσξγίαο Τα βηνινγηθά πξντφληα είλαη

νιφθξεζθα ηδηαίηεξα γεπζηηθά θαη αξσκαηηθά ηξφθηκα πνπ παξάγνληαη απφ

ηνπο πηζηνπνηεκέλνπο γεσξγνχο ή αιιηψο βηνθαιιηέξγεηεο πνπ ζέβνληαη ην

πεξηβάιινλ ηελ γε αιιά θαη ηα δψα Η γεληθή ηάζε είλαη ζπλερψο απμεηηθή

φζν αθνξά ηελ παξαγσγή θαη ηελ θαηαλάισζε βηνινγηθψλ πξντφλησλ ζηελ

επξσπατθή έλσζε αιιά θαη ζε φιν ηνλ

θφζκν Όζν ν επηζηεκνληθφο θφζκνο

φιν θαη πεξηζζφηεξν καο πιεξνθνξεί

γηα ηα νθέιε πνπ έρνπκε απφ ηελ

θαηαλάισζε ησλ βηνινγηθψλ

πξντφλησλ είλαη ζίγνπξν φηη νη

θαηαλαισηέο ζα αγθαιηάδνπλ πεξηζζφηεξν ηα βηνινγηθά πξντφληα Η

επξσπατθή έλσζε έρεη ζέζεη απζηεξνχο φξνπο θάησ απφ πνηεο

πξνυπνζέζεηο ηα θπηηθά ή δσηθά πξντφληα κπνξνχλ λα ραξαθηεξίδνληαη

βηνινγηθά ή νξγαληθά νηθνινγηθά ή bio θαη λα θέξνπλ ην ινγφηππν ηεο ΔΔ ή

θάπνην εζληθφ ζρεηηθφ ινγφηππν Τα βηνινγηθά πξντφληα γηα λα γίλνληαη

απνδεθηά σο ηέηνηα πξέπεη λα παξάγνληαη κε πξαθηηθέο εγθεθξηκέλεο θαη

απηφ ηζρχεη θαη γηα ηα κεηαπνηεκέλα πξντφληα αιιά θαη ηα βηνινγηθά πξντφληα

πνπ εηζάγνληαη απφ ρψξεο εθηφο επξσπατθήο έλσζεο Όινη νη

βηνθαιιηεξγεηέο αιιά θαη νη ζρεηηθέο επηρεηξήζεηο ηνπ θιάδνπ ειέγρνληαη

εμνλπρηζηηθά ηνπιάρηζηνλ κηα θνξά ηνλ ρξφλν απφ πηζηνπνηεκέλεο εηαηξείεο

ψζηε λα απνθηήζνπλ ην ζρεηηθφ ζήκα Οη απζηεξνί έιεγρνη ζηα βηνινγηθά

πξντφληα είλαη απηνί πνπ καο εμαζθαιίδνπλ φηη ε παξαγσγή ηνπο γίλεηαη κε

8

ηξφπν πνπ πξνζθέξεη νθέιε ζην θπζηθφ πεξηβάιινλ ηα δψα ηηο αγξνηηθέο

πεξηνρέο θαη ηέινο ζε φινπο ηνπο θαηαλαισηέο

6Σι να πποζέσοςμε ζηιρ εηικέηερ ηυν ηποθίμυν

Πώρ διαβάζοςμε ηιρ εηικέηερ ηων ηποθίμων

Με ην λα δηαβάδνπκε ηηο

εηηθέηεο ησλ ηξνθίκσλ ζα

καο βνεζήζεη λα

δηαιέμνπκε ηξφθηκα

ρακειά ζε θνξεζκέλα

ιηπαξά νιηθά ιηπαξά

ρνιεζηεξίλε θαη

ζεξκίδεο Οη εηηθέηεο ησλ

πεξηζζνηέξσλ πιένλ ηξνθίκσλ έρνπλ δχν ζεκαληηθά κέξε ηηο δηαηξνθηθέο

πιεξνθνξίεο θαη ηελ ιίζηα κε ηα ζπζηαηηθά

Γηαβάδνπκε ηηο δηαηξνθηθέο πιεξνθνξίεο

Κνηηάδνπκε γηα ηα πνζνζηά ησλ θνξεζκέλσλ ιηπαξψλ ησλ νιηθψλ ιηπαξψλ

ηεο ρνιεζηεξίλεο θαη ησλ ζεξκίδσλ ζε θάζε κεξίδα ηνπ πξντφληνο

Σπγθξίλνπκε ίδηα πξντφληα δηαθνξεηηθήο κάξθαο γηα λα βξνχκε εθείλν κε ηα

ιηγφηεξα πνζνζηά Σηελ πεξίπησζε πνπ έρνπκε πςειή πίεζε θάλνπκε ην ίδην

θαη γηα ην αιάηη

Κοίηαξε ηα ζςζηαηικά

Οη πεξηζζφηεξεο εηηθέηεο γξάθνπλ ηα ζπζηαηηθά ηνπο ζε ζεηξά κεηξεκέλα ζε

γξακκάξηα Τα ζπζηαηηθά πνπ εκπεξηέρνληαη ζε κεγαιχηεξε πνζφηεηα

αλαθέξνληαη πξψηα θαη κεηά αθνινπζνχλ ηα ζπζηαηηθά κε ηελ κηθξφηεξε

πνζφηεηα Γηrsquo απηφ φηαλ ζέινπκε λα δηαιέμνπκε ηξφθηκα ρακειά ζε

θνξεζκέλα ιηπαξά ή νιηθά ιηπαξά ηφηε ειαηηψλνπκε ηελ ρξήζε ησλ

9

πξντφλησλ ηα νπνία έρνπλ ηα ιηπαξά γξακκέλα πξψηα ή αλαθέξνπλ πνιιά

ιηπαξά θαη ιάδηα ζηα ζπζηαηηθά ηνπο Δάλ παξαθνινπζνχκε ηελ πνζφηεηα

αιαηηνχ πνπ θαηαλαιψλνπκε ηφηε θάλνπκε ην ίδην κε ην λάηξην ή ην αιάηη

7ςσνά διαηποθικά ζθάλμαηα

Αν ζαρ ενδιαθέπει να διαηηπείηε μια νεανική εμθάνιζη

καηαπολεμώνηαρ ηα πποβλήμαηα ςγείαρ πος έπσονηαι με ηα σπόνια

πποζπαθήζηε να αποθύγεηε

οπιζμένερ διαηποθικέρ παγίδερ

Όινη μέξνπκε φηη ην γήξαο είλαη θάηη

αλαπφθεπθην σζηφζν ζήκεξα

κπνξνχκε πιένλ λα έρνπκε ζε

θάπνην βαζκφ ηνλ έιεγρν ηνπ

ηξφπνπ κε ηνλ νπνίν ν ρξφλνο δηαγξάθεηαη πάλσ καο ζε ζχγθξηζε κε ην

παξειζφλ Οη δηαηξνθηθέο καο ζπλήζεηεο παίδνπλ θαζνξηζηηθφ ξφιν ζηε

δηαηήξεζε ηεο θαιήο καο θπζηθήο θαηάζηαζεο θαη θαηrsquo επέθηαζε ηεο εηθφλαο

καο Όκσο είλαη αιήζεηα φηη νη πεξηζζφηεξνη άλζξσπνη θάλνπλ ηξαγηθά ιάζε

κε ηε δηαηξνθή ηνπο ηα νπνία ζπκβάιινπλ ζηελ πξφσξε γήξαλζε

εζσηεξηθή θη εμσηεξηθή Καιφ είλαη ινηπφλ λα απνθεχγεηε ηα εμήο 5

δηαηξνθηθά ιάζε

Α Σποθέρ με πολλά οξέα

Τα ηξφθηκα πνπ εληζρχνπλ ην pH ηνπ νξγαληζκνχ ζαο δελ είλαη

απαξαίηεηα αλζπγηεηλά Τα κνχξα νη θξάνπιεο ηα ςάξηα νη μεξνί

θαξπνί θαη ηα θνινθχζηα είλαη φια πινχζηα ζε νμέα

Β Μειυμένη ππόζλητη κπέαηορ

Η θαηαλάισζε θξέαηνο απνηειεί έλα πγηέο θνκκάηη κηαο πγηεηλήο

αληηγεξαληηθήο δηαηξνθήο αλ πξνηηκάηαη ηα άπαρα αλεπεμέξγαζηα

δσηθά πξντφληα πνπ είλαη πινχζηα ζε σ-3 Αλ απφ ηελ άιιε κεξηά ε

δηαηξνθή ζαο πεξηιακβάλεη πνιχ θφθθηλν θξέαο θη επεμεξγαζκέλεο

5

βηνρεκηθέο αληηδξάζεηο ηνπ αλζξψπηλνπ νξγαληζκνχ ή θάπνηεο ζα γίλνληαλ

πνιχ αξγά θαη αθαλφληζηα Οη βηηακίλεο είλαη αλαγθαίεο γηα ηελ αθνκνίσζε

ησλ πξσηετλψλ ησλ πδαηαλζξάθσλ θαη ησλ ιηπψλ Δίλαη ππεχζπλεο γηα ηελ

ζχλζεζε ησλ νξκνλψλ θαη ησλ ελδχκσλ Δληζρχνπλ ην ακπληηθφ ζχζηεκα ηνπ

νξγαληζκνχ ξπζκίδνπλ ηελ αλάπηπμε θαη ηέινο ζεκαληηθφο είλαη ν ξφινο

ηνπο ζηελ θαιή ιεηηνπξγία ηνπ λεπξηθνχ ζπζηήκαηνο

3Γ) Μέηαλλα- ισνοζηοισεία

Τα κέηαιια θαη ηα ηρλνζηνηρεία ήηαλ γλσζηά πνιχ πξηλ αλαθαιπθζνχλ νη

βηηακίλεο Όηαλ φκσο ζηηο αξρέο ηνπ 20νπ αηψλα αλαθαιχθζεθαλ νη βηηακίλεο

ηα επηζθίαζαλ Τα κέηαιια δίλνπλ ζηεξεφηεηα θαη αληνρή ζηνλ ζθειεηφ

ρξεζηκνπνηνχληαη ζαλ ζπζηαηηθά νξγαληθψλ ελψζεσλ ξπζκίδνπλ ηελ

ηζνξξνπία πγξψλ ζην

ζψκα θαη παίξλνπλ

κέξνο ζε πνιιέο

δηεξγαζίεο ηνπ

κεηαβνιηζκνχ

Η ιήςε κεηάιισλ έρεη

σο θχξηα απνηειέζκαηα

ηελ ξχζκηζε ηνπ νξγαληθνχ

ηζνδπγίνπ ζε λεξφ ηελ νκαιφηεξε δηαθίλεζε ησλ ζξεπηηθψλ ζπζηαηηθψλ ηελ

ζρεηηθή δηαηήξεζε ηεο θπζηνινγηθήο νμχηεηαο ηνπ αίκαηνο θαη ηελ θαιχηεξε

ιεηηνπξγία εμσθξηλψλ θη ελδνθξηλψλ αδέλσλ

Τα κέηαιια ηα δηαθξίλνπκε ζε αλφξγαλα ζηνηρεία πνπ είλαη θαη ηα πιένλ

απαξαίηεηα Βξίζθνληαη ζε κεγάιεο πνζφηεηεο ζηνλ νξγαληζκφ καο Τα

ιηγφηεξν απαξαίηεηα πνπ ηα νλνκάδνπκε ηρλνζηνηρεία θαη βξίζθνληαη ζε πνιχ

κηθξέο πνζφηεηεο ζηo νξγαληζκφ καο Τέινο ππάξρνπλ θαη ηα βαξηά κέηαιια

ή ηνμηθά πνπ δεκηνπξγνχλ ζνβαξά πξνβιήκαηα ζηελ πγεία καο γηα απηφ

πξέπεη λα απνθεχγνληαη Τνμηθά κέηαιια είλαη ν κφιπβδνο ν πδξάξγπξνο ην

θάδκην ην αξζεληθφ θαη ην αινπκίλην Αο γλσξίζνπκε ινηπφλ ηα πην βαζηθά

κέηαιια θαη ηρλνζηνηρεία μεθηλψληαο απφ ηα πην απαξαίηεηα γηα ηνλ

νξγαληζκφ καο

6

4Πασςζαπκία και ζηαηιζηικά ζηοισεία για ηην Δλλάδα

Παρπζαξθία είλαη ε παζνινγηθά απμεκέλε ελαπφζεζε ιίπνπο ζην αλζξψπηλν

ζψκα Απηή ε αχμεζε ηεο

πνζφηεηαο ηνπ ζσκαηηθνχο

ιίπνπο ζπλεπάγεηαη βέβαηα

θαη αχμεζε ηνπ ζσκαηηθνχ

βάξνπο Απφ ην 1948 ν

Παγθφζκηνο Οξγαληζκφο

Υγείαο ηελ έρεη εληάμεη ζηνλ

θαηάινγν ησλ παζήζεσλ Η

παρπζαξθία ραξαθηεξίδεηαη απφ ππεξβνιηθή ελαπφζεζε ιίπνπο ζηηο

ιηπαπνζήθεο ηνπ ζψκαηνο Φπζηνινγηθά ην ιίπνο ζην ζχλνιφ ηνπ απνηειεί

ην 15-20 ηνπ ζσκαηηθνχ βάξνπο γηα ηνλ άλδξα θαη ην 20-25 γηα ηε

γπλαίθα Σηελ παρπζαξθία ην πνζνζηά απηφ κπνξεί λα θηάζεη ην 40 ελψ

ζε ζπάληεο πεξηπηψζεηο θαη ην 70 (θαθνήζεο παρπζαξθία) Τελ εμάπισζε

ηεο παρπζαξθίαο επηβεβαηψλνπλ ηα επξήκαηα ηεο λέαο παλειιήληαο κειέηεο

ηεο ΔΙΔΠ ζε παηδηά ειηθίαο 8 θαη 10 εηψλ ζην πιαίζην ηεο παλεπξσπατθήο

πξνζπάζεηαο ηνπ Παγθφζκηνπ Οξγαληζκνχ Υγείαο γηα ηνλ πξνζδηνξηζκφ θαη

ηνλ πεξηνξηζκφ ηεο παηδηθήο παρπζαξθίαο Σηα αγφξηα ηεο Β ηάμεο ην

πνζνζηφ παρπζαξθίαο ήηαλ 14 ελψ ζηα θνξίηζηα 13 Αμηνζεκείσην

ζηνηρείν είλαη φηη ην 36 ησλ αγνξηψλ θαη ην 37 ησλ θνξηηζηψλ είρε βάξνο

άλσ ηνπ θπζηνινγηθνχ Τα πνζνζηά ζηελ Γ ηάμε είλαη αθφκα πην

αλεζπρεηηθά θαζψο ελψ ην πνζνζηφ ηεο παρπζαξθίαο ήηαλ αλάινγν 14

ζηα αγφξηα θαη 13 ζηα θνξίηζηα ην ζπλνιηθφ πνζνζηφ ησλ παηδηψλ κε

ζσκαηηθφ βάξνο κεγαιχηεξν ηνπ θπζηνινγηθνχ αλέξρνληαλ ζε 44 γηα ηα

αγφξηα θαη 41 γηα ηα θνξίηζηα Τα επξήκαηα θαηαδεηθλχνπλ ζεκαληηθή

απμεηηθή ηάζε ησλ πνζνζηψλ παρπζαξθίαο θαη ζσκαηηθνχ βάξνπο άλσ ηνπ

θπζηνινγηθνχ θαηά 50 ζε βάζνο δεθαεηίαο θαζψο ζηελ πξνεγνχκελε

παλειιήληαο εκβέιεηαο ηα αγφξηα θαη ηα θνξίηζηα ειηθίαο 6 έσο 12 εηψλ

εκθάληδαλ πνζνζηφ παρπζαξθίαο 9 θαη 6 αληίζηνηρα ελψ βάξνο άλσ ηνπ

θπζηνινγηθνχ είρε κφλν ην 31 ησλ αγνξηψλ θαη ην 27 ησλ θνξηηζηψλ Τν

εχξεκα απηφ ζπζρεηίδεηαη αθελφο κε ηελ εμαεηή νηθνλνκηθή θξίζε πνπ βηψλεη

ε Διιάδα αθεηέξνπ κε ην γεγνλφο φηη ζην Γεκνηηθφ Σρνιείν δελ απνδίδεηαη ε

7

δένπζα ζεκαζία ζηε ζσκαηηθή άζθεζε Δηδηθφηεξα ην 65 ησλ ζρνιείσλ

αθηεξψλνπλ κφλν έσο 2 ψξεο εβδνκαδηαίσο γηα λα αζθεζνχλ νη καζεηέο ησλ

πξναλαθεξζεηζψλ ηάμεσλ Η έιιεηςε άζθεζεο ζε ζπλδπαζκφ κε ηε

ζεξκηδνγφλν θζελή δηαηξνθή ησλ ηειεπηαίσλ εηψλ νδεγεί ζε αχμεζε ηνπ

ζσκαηηθνχ βάξνπο πάλσ απφ ην θπζηνινγηθφ φρη κφλν ζηα παηδηά αιιά θαη

ζηνπο εθήβνπο θαη ζηνπο ελήιηθεο κε απνηέιεζκα λα ηίζεηαη ε πγεία ηνπο ζε

απμεκέλν θίλδπλν

5Βιολογικά ηπόθιμα

Τα βηνινγηθά πξντφληα είλαη ζε γεληθέο γξακκέο ην απνηέιεζκα ηεο

πηζηνπνηεκέλεο βηνινγηθήο γεσξγίαο Τα βηνινγηθά πξντφληα είλαη

νιφθξεζθα ηδηαίηεξα γεπζηηθά θαη αξσκαηηθά ηξφθηκα πνπ παξάγνληαη απφ

ηνπο πηζηνπνηεκέλνπο γεσξγνχο ή αιιηψο βηνθαιιηέξγεηεο πνπ ζέβνληαη ην

πεξηβάιινλ ηελ γε αιιά θαη ηα δψα Η γεληθή ηάζε είλαη ζπλερψο απμεηηθή

φζν αθνξά ηελ παξαγσγή θαη ηελ θαηαλάισζε βηνινγηθψλ πξντφλησλ ζηελ

επξσπατθή έλσζε αιιά θαη ζε φιν ηνλ

θφζκν Όζν ν επηζηεκνληθφο θφζκνο

φιν θαη πεξηζζφηεξν καο πιεξνθνξεί

γηα ηα νθέιε πνπ έρνπκε απφ ηελ

θαηαλάισζε ησλ βηνινγηθψλ

πξντφλησλ είλαη ζίγνπξν φηη νη

θαηαλαισηέο ζα αγθαιηάδνπλ πεξηζζφηεξν ηα βηνινγηθά πξντφληα Η

επξσπατθή έλσζε έρεη ζέζεη απζηεξνχο φξνπο θάησ απφ πνηεο

πξνυπνζέζεηο ηα θπηηθά ή δσηθά πξντφληα κπνξνχλ λα ραξαθηεξίδνληαη

βηνινγηθά ή νξγαληθά νηθνινγηθά ή bio θαη λα θέξνπλ ην ινγφηππν ηεο ΔΔ ή

θάπνην εζληθφ ζρεηηθφ ινγφηππν Τα βηνινγηθά πξντφληα γηα λα γίλνληαη

απνδεθηά σο ηέηνηα πξέπεη λα παξάγνληαη κε πξαθηηθέο εγθεθξηκέλεο θαη

απηφ ηζρχεη θαη γηα ηα κεηαπνηεκέλα πξντφληα αιιά θαη ηα βηνινγηθά πξντφληα

πνπ εηζάγνληαη απφ ρψξεο εθηφο επξσπατθήο έλσζεο Όινη νη

βηνθαιιηεξγεηέο αιιά θαη νη ζρεηηθέο επηρεηξήζεηο ηνπ θιάδνπ ειέγρνληαη

εμνλπρηζηηθά ηνπιάρηζηνλ κηα θνξά ηνλ ρξφλν απφ πηζηνπνηεκέλεο εηαηξείεο

ψζηε λα απνθηήζνπλ ην ζρεηηθφ ζήκα Οη απζηεξνί έιεγρνη ζηα βηνινγηθά

πξντφληα είλαη απηνί πνπ καο εμαζθαιίδνπλ φηη ε παξαγσγή ηνπο γίλεηαη κε

8

ηξφπν πνπ πξνζθέξεη νθέιε ζην θπζηθφ πεξηβάιινλ ηα δψα ηηο αγξνηηθέο

πεξηνρέο θαη ηέινο ζε φινπο ηνπο θαηαλαισηέο

6Σι να πποζέσοςμε ζηιρ εηικέηερ ηυν ηποθίμυν

Πώρ διαβάζοςμε ηιρ εηικέηερ ηων ηποθίμων

Με ην λα δηαβάδνπκε ηηο

εηηθέηεο ησλ ηξνθίκσλ ζα

καο βνεζήζεη λα

δηαιέμνπκε ηξφθηκα

ρακειά ζε θνξεζκέλα

ιηπαξά νιηθά ιηπαξά

ρνιεζηεξίλε θαη

ζεξκίδεο Οη εηηθέηεο ησλ

πεξηζζνηέξσλ πιένλ ηξνθίκσλ έρνπλ δχν ζεκαληηθά κέξε ηηο δηαηξνθηθέο

πιεξνθνξίεο θαη ηελ ιίζηα κε ηα ζπζηαηηθά

Γηαβάδνπκε ηηο δηαηξνθηθέο πιεξνθνξίεο

Κνηηάδνπκε γηα ηα πνζνζηά ησλ θνξεζκέλσλ ιηπαξψλ ησλ νιηθψλ ιηπαξψλ

ηεο ρνιεζηεξίλεο θαη ησλ ζεξκίδσλ ζε θάζε κεξίδα ηνπ πξντφληνο

Σπγθξίλνπκε ίδηα πξντφληα δηαθνξεηηθήο κάξθαο γηα λα βξνχκε εθείλν κε ηα

ιηγφηεξα πνζνζηά Σηελ πεξίπησζε πνπ έρνπκε πςειή πίεζε θάλνπκε ην ίδην

θαη γηα ην αιάηη

Κοίηαξε ηα ζςζηαηικά

Οη πεξηζζφηεξεο εηηθέηεο γξάθνπλ ηα ζπζηαηηθά ηνπο ζε ζεηξά κεηξεκέλα ζε

γξακκάξηα Τα ζπζηαηηθά πνπ εκπεξηέρνληαη ζε κεγαιχηεξε πνζφηεηα

αλαθέξνληαη πξψηα θαη κεηά αθνινπζνχλ ηα ζπζηαηηθά κε ηελ κηθξφηεξε

πνζφηεηα Γηrsquo απηφ φηαλ ζέινπκε λα δηαιέμνπκε ηξφθηκα ρακειά ζε

θνξεζκέλα ιηπαξά ή νιηθά ιηπαξά ηφηε ειαηηψλνπκε ηελ ρξήζε ησλ

9

πξντφλησλ ηα νπνία έρνπλ ηα ιηπαξά γξακκέλα πξψηα ή αλαθέξνπλ πνιιά

ιηπαξά θαη ιάδηα ζηα ζπζηαηηθά ηνπο Δάλ παξαθνινπζνχκε ηελ πνζφηεηα

αιαηηνχ πνπ θαηαλαιψλνπκε ηφηε θάλνπκε ην ίδην κε ην λάηξην ή ην αιάηη

7ςσνά διαηποθικά ζθάλμαηα

Αν ζαρ ενδιαθέπει να διαηηπείηε μια νεανική εμθάνιζη

καηαπολεμώνηαρ ηα πποβλήμαηα ςγείαρ πος έπσονηαι με ηα σπόνια

πποζπαθήζηε να αποθύγεηε

οπιζμένερ διαηποθικέρ παγίδερ

Όινη μέξνπκε φηη ην γήξαο είλαη θάηη

αλαπφθεπθην σζηφζν ζήκεξα

κπνξνχκε πιένλ λα έρνπκε ζε

θάπνην βαζκφ ηνλ έιεγρν ηνπ

ηξφπνπ κε ηνλ νπνίν ν ρξφλνο δηαγξάθεηαη πάλσ καο ζε ζχγθξηζε κε ην

παξειζφλ Οη δηαηξνθηθέο καο ζπλήζεηεο παίδνπλ θαζνξηζηηθφ ξφιν ζηε

δηαηήξεζε ηεο θαιήο καο θπζηθήο θαηάζηαζεο θαη θαηrsquo επέθηαζε ηεο εηθφλαο

καο Όκσο είλαη αιήζεηα φηη νη πεξηζζφηεξνη άλζξσπνη θάλνπλ ηξαγηθά ιάζε

κε ηε δηαηξνθή ηνπο ηα νπνία ζπκβάιινπλ ζηελ πξφσξε γήξαλζε

εζσηεξηθή θη εμσηεξηθή Καιφ είλαη ινηπφλ λα απνθεχγεηε ηα εμήο 5

δηαηξνθηθά ιάζε

Α Σποθέρ με πολλά οξέα

Τα ηξφθηκα πνπ εληζρχνπλ ην pH ηνπ νξγαληζκνχ ζαο δελ είλαη

απαξαίηεηα αλζπγηεηλά Τα κνχξα νη θξάνπιεο ηα ςάξηα νη μεξνί

θαξπνί θαη ηα θνινθχζηα είλαη φια πινχζηα ζε νμέα

Β Μειυμένη ππόζλητη κπέαηορ

Η θαηαλάισζε θξέαηνο απνηειεί έλα πγηέο θνκκάηη κηαο πγηεηλήο

αληηγεξαληηθήο δηαηξνθήο αλ πξνηηκάηαη ηα άπαρα αλεπεμέξγαζηα

δσηθά πξντφληα πνπ είλαη πινχζηα ζε σ-3 Αλ απφ ηελ άιιε κεξηά ε

δηαηξνθή ζαο πεξηιακβάλεη πνιχ θφθθηλν θξέαο θη επεμεξγαζκέλεο

6

4Πασςζαπκία και ζηαηιζηικά ζηοισεία για ηην Δλλάδα

Παρπζαξθία είλαη ε παζνινγηθά απμεκέλε ελαπφζεζε ιίπνπο ζην αλζξψπηλν

ζψκα Απηή ε αχμεζε ηεο

πνζφηεηαο ηνπ ζσκαηηθνχο

ιίπνπο ζπλεπάγεηαη βέβαηα

θαη αχμεζε ηνπ ζσκαηηθνχ

βάξνπο Απφ ην 1948 ν

Παγθφζκηνο Οξγαληζκφο

Υγείαο ηελ έρεη εληάμεη ζηνλ

θαηάινγν ησλ παζήζεσλ Η

παρπζαξθία ραξαθηεξίδεηαη απφ ππεξβνιηθή ελαπφζεζε ιίπνπο ζηηο

ιηπαπνζήθεο ηνπ ζψκαηνο Φπζηνινγηθά ην ιίπνο ζην ζχλνιφ ηνπ απνηειεί

ην 15-20 ηνπ ζσκαηηθνχ βάξνπο γηα ηνλ άλδξα θαη ην 20-25 γηα ηε

γπλαίθα Σηελ παρπζαξθία ην πνζνζηά απηφ κπνξεί λα θηάζεη ην 40 ελψ

ζε ζπάληεο πεξηπηψζεηο θαη ην 70 (θαθνήζεο παρπζαξθία) Τελ εμάπισζε

ηεο παρπζαξθίαο επηβεβαηψλνπλ ηα επξήκαηα ηεο λέαο παλειιήληαο κειέηεο

ηεο ΔΙΔΠ ζε παηδηά ειηθίαο 8 θαη 10 εηψλ ζην πιαίζην ηεο παλεπξσπατθήο

πξνζπάζεηαο ηνπ Παγθφζκηνπ Οξγαληζκνχ Υγείαο γηα ηνλ πξνζδηνξηζκφ θαη

ηνλ πεξηνξηζκφ ηεο παηδηθήο παρπζαξθίαο Σηα αγφξηα ηεο Β ηάμεο ην

πνζνζηφ παρπζαξθίαο ήηαλ 14 ελψ ζηα θνξίηζηα 13 Αμηνζεκείσην

ζηνηρείν είλαη φηη ην 36 ησλ αγνξηψλ θαη ην 37 ησλ θνξηηζηψλ είρε βάξνο

άλσ ηνπ θπζηνινγηθνχ Τα πνζνζηά ζηελ Γ ηάμε είλαη αθφκα πην

αλεζπρεηηθά θαζψο ελψ ην πνζνζηφ ηεο παρπζαξθίαο ήηαλ αλάινγν 14

ζηα αγφξηα θαη 13 ζηα θνξίηζηα ην ζπλνιηθφ πνζνζηφ ησλ παηδηψλ κε

ζσκαηηθφ βάξνο κεγαιχηεξν ηνπ θπζηνινγηθνχ αλέξρνληαλ ζε 44 γηα ηα

αγφξηα θαη 41 γηα ηα θνξίηζηα Τα επξήκαηα θαηαδεηθλχνπλ ζεκαληηθή

απμεηηθή ηάζε ησλ πνζνζηψλ παρπζαξθίαο θαη ζσκαηηθνχ βάξνπο άλσ ηνπ

θπζηνινγηθνχ θαηά 50 ζε βάζνο δεθαεηίαο θαζψο ζηελ πξνεγνχκελε

παλειιήληαο εκβέιεηαο ηα αγφξηα θαη ηα θνξίηζηα ειηθίαο 6 έσο 12 εηψλ

εκθάληδαλ πνζνζηφ παρπζαξθίαο 9 θαη 6 αληίζηνηρα ελψ βάξνο άλσ ηνπ

θπζηνινγηθνχ είρε κφλν ην 31 ησλ αγνξηψλ θαη ην 27 ησλ θνξηηζηψλ Τν

εχξεκα απηφ ζπζρεηίδεηαη αθελφο κε ηελ εμαεηή νηθνλνκηθή θξίζε πνπ βηψλεη

ε Διιάδα αθεηέξνπ κε ην γεγνλφο φηη ζην Γεκνηηθφ Σρνιείν δελ απνδίδεηαη ε

7

δένπζα ζεκαζία ζηε ζσκαηηθή άζθεζε Δηδηθφηεξα ην 65 ησλ ζρνιείσλ

αθηεξψλνπλ κφλν έσο 2 ψξεο εβδνκαδηαίσο γηα λα αζθεζνχλ νη καζεηέο ησλ

πξναλαθεξζεηζψλ ηάμεσλ Η έιιεηςε άζθεζεο ζε ζπλδπαζκφ κε ηε

ζεξκηδνγφλν θζελή δηαηξνθή ησλ ηειεπηαίσλ εηψλ νδεγεί ζε αχμεζε ηνπ

ζσκαηηθνχ βάξνπο πάλσ απφ ην θπζηνινγηθφ φρη κφλν ζηα παηδηά αιιά θαη

ζηνπο εθήβνπο θαη ζηνπο ελήιηθεο κε απνηέιεζκα λα ηίζεηαη ε πγεία ηνπο ζε

απμεκέλν θίλδπλν

5Βιολογικά ηπόθιμα

Τα βηνινγηθά πξντφληα είλαη ζε γεληθέο γξακκέο ην απνηέιεζκα ηεο

πηζηνπνηεκέλεο βηνινγηθήο γεσξγίαο Τα βηνινγηθά πξντφληα είλαη

νιφθξεζθα ηδηαίηεξα γεπζηηθά θαη αξσκαηηθά ηξφθηκα πνπ παξάγνληαη απφ

ηνπο πηζηνπνηεκέλνπο γεσξγνχο ή αιιηψο βηνθαιιηέξγεηεο πνπ ζέβνληαη ην

πεξηβάιινλ ηελ γε αιιά θαη ηα δψα Η γεληθή ηάζε είλαη ζπλερψο απμεηηθή

φζν αθνξά ηελ παξαγσγή θαη ηελ θαηαλάισζε βηνινγηθψλ πξντφλησλ ζηελ

επξσπατθή έλσζε αιιά θαη ζε φιν ηνλ

θφζκν Όζν ν επηζηεκνληθφο θφζκνο

φιν θαη πεξηζζφηεξν καο πιεξνθνξεί

γηα ηα νθέιε πνπ έρνπκε απφ ηελ

θαηαλάισζε ησλ βηνινγηθψλ

πξντφλησλ είλαη ζίγνπξν φηη νη

θαηαλαισηέο ζα αγθαιηάδνπλ πεξηζζφηεξν ηα βηνινγηθά πξντφληα Η

επξσπατθή έλσζε έρεη ζέζεη απζηεξνχο φξνπο θάησ απφ πνηεο

πξνυπνζέζεηο ηα θπηηθά ή δσηθά πξντφληα κπνξνχλ λα ραξαθηεξίδνληαη

βηνινγηθά ή νξγαληθά νηθνινγηθά ή bio θαη λα θέξνπλ ην ινγφηππν ηεο ΔΔ ή

θάπνην εζληθφ ζρεηηθφ ινγφηππν Τα βηνινγηθά πξντφληα γηα λα γίλνληαη

απνδεθηά σο ηέηνηα πξέπεη λα παξάγνληαη κε πξαθηηθέο εγθεθξηκέλεο θαη

απηφ ηζρχεη θαη γηα ηα κεηαπνηεκέλα πξντφληα αιιά θαη ηα βηνινγηθά πξντφληα

πνπ εηζάγνληαη απφ ρψξεο εθηφο επξσπατθήο έλσζεο Όινη νη

βηνθαιιηεξγεηέο αιιά θαη νη ζρεηηθέο επηρεηξήζεηο ηνπ θιάδνπ ειέγρνληαη

εμνλπρηζηηθά ηνπιάρηζηνλ κηα θνξά ηνλ ρξφλν απφ πηζηνπνηεκέλεο εηαηξείεο

ψζηε λα απνθηήζνπλ ην ζρεηηθφ ζήκα Οη απζηεξνί έιεγρνη ζηα βηνινγηθά

πξντφληα είλαη απηνί πνπ καο εμαζθαιίδνπλ φηη ε παξαγσγή ηνπο γίλεηαη κε

8

ηξφπν πνπ πξνζθέξεη νθέιε ζην θπζηθφ πεξηβάιινλ ηα δψα ηηο αγξνηηθέο

πεξηνρέο θαη ηέινο ζε φινπο ηνπο θαηαλαισηέο

6Σι να πποζέσοςμε ζηιρ εηικέηερ ηυν ηποθίμυν

Πώρ διαβάζοςμε ηιρ εηικέηερ ηων ηποθίμων

Με ην λα δηαβάδνπκε ηηο

εηηθέηεο ησλ ηξνθίκσλ ζα

καο βνεζήζεη λα

δηαιέμνπκε ηξφθηκα

ρακειά ζε θνξεζκέλα

ιηπαξά νιηθά ιηπαξά

ρνιεζηεξίλε θαη

ζεξκίδεο Οη εηηθέηεο ησλ

πεξηζζνηέξσλ πιένλ ηξνθίκσλ έρνπλ δχν ζεκαληηθά κέξε ηηο δηαηξνθηθέο

πιεξνθνξίεο θαη ηελ ιίζηα κε ηα ζπζηαηηθά

Γηαβάδνπκε ηηο δηαηξνθηθέο πιεξνθνξίεο

Κνηηάδνπκε γηα ηα πνζνζηά ησλ θνξεζκέλσλ ιηπαξψλ ησλ νιηθψλ ιηπαξψλ

ηεο ρνιεζηεξίλεο θαη ησλ ζεξκίδσλ ζε θάζε κεξίδα ηνπ πξντφληνο

Σπγθξίλνπκε ίδηα πξντφληα δηαθνξεηηθήο κάξθαο γηα λα βξνχκε εθείλν κε ηα

ιηγφηεξα πνζνζηά Σηελ πεξίπησζε πνπ έρνπκε πςειή πίεζε θάλνπκε ην ίδην

θαη γηα ην αιάηη

Κοίηαξε ηα ζςζηαηικά

Οη πεξηζζφηεξεο εηηθέηεο γξάθνπλ ηα ζπζηαηηθά ηνπο ζε ζεηξά κεηξεκέλα ζε

γξακκάξηα Τα ζπζηαηηθά πνπ εκπεξηέρνληαη ζε κεγαιχηεξε πνζφηεηα

αλαθέξνληαη πξψηα θαη κεηά αθνινπζνχλ ηα ζπζηαηηθά κε ηελ κηθξφηεξε

πνζφηεηα Γηrsquo απηφ φηαλ ζέινπκε λα δηαιέμνπκε ηξφθηκα ρακειά ζε

θνξεζκέλα ιηπαξά ή νιηθά ιηπαξά ηφηε ειαηηψλνπκε ηελ ρξήζε ησλ

9

πξντφλησλ ηα νπνία έρνπλ ηα ιηπαξά γξακκέλα πξψηα ή αλαθέξνπλ πνιιά

ιηπαξά θαη ιάδηα ζηα ζπζηαηηθά ηνπο Δάλ παξαθνινπζνχκε ηελ πνζφηεηα

αιαηηνχ πνπ θαηαλαιψλνπκε ηφηε θάλνπκε ην ίδην κε ην λάηξην ή ην αιάηη

7ςσνά διαηποθικά ζθάλμαηα

Αν ζαρ ενδιαθέπει να διαηηπείηε μια νεανική εμθάνιζη

καηαπολεμώνηαρ ηα πποβλήμαηα ςγείαρ πος έπσονηαι με ηα σπόνια

πποζπαθήζηε να αποθύγεηε

οπιζμένερ διαηποθικέρ παγίδερ

Όινη μέξνπκε φηη ην γήξαο είλαη θάηη

αλαπφθεπθην σζηφζν ζήκεξα

κπνξνχκε πιένλ λα έρνπκε ζε

θάπνην βαζκφ ηνλ έιεγρν ηνπ

ηξφπνπ κε ηνλ νπνίν ν ρξφλνο δηαγξάθεηαη πάλσ καο ζε ζχγθξηζε κε ην

παξειζφλ Οη δηαηξνθηθέο καο ζπλήζεηεο παίδνπλ θαζνξηζηηθφ ξφιν ζηε

δηαηήξεζε ηεο θαιήο καο θπζηθήο θαηάζηαζεο θαη θαηrsquo επέθηαζε ηεο εηθφλαο

καο Όκσο είλαη αιήζεηα φηη νη πεξηζζφηεξνη άλζξσπνη θάλνπλ ηξαγηθά ιάζε

κε ηε δηαηξνθή ηνπο ηα νπνία ζπκβάιινπλ ζηελ πξφσξε γήξαλζε

εζσηεξηθή θη εμσηεξηθή Καιφ είλαη ινηπφλ λα απνθεχγεηε ηα εμήο 5

δηαηξνθηθά ιάζε

Α Σποθέρ με πολλά οξέα

Τα ηξφθηκα πνπ εληζρχνπλ ην pH ηνπ νξγαληζκνχ ζαο δελ είλαη

απαξαίηεηα αλζπγηεηλά Τα κνχξα νη θξάνπιεο ηα ςάξηα νη μεξνί

θαξπνί θαη ηα θνινθχζηα είλαη φια πινχζηα ζε νμέα

Β Μειυμένη ππόζλητη κπέαηορ

Η θαηαλάισζε θξέαηνο απνηειεί έλα πγηέο θνκκάηη κηαο πγηεηλήο

αληηγεξαληηθήο δηαηξνθήο αλ πξνηηκάηαη ηα άπαρα αλεπεμέξγαζηα

δσηθά πξντφληα πνπ είλαη πινχζηα ζε σ-3 Αλ απφ ηελ άιιε κεξηά ε

δηαηξνθή ζαο πεξηιακβάλεη πνιχ θφθθηλν θξέαο θη επεμεξγαζκέλεο

7

δένπζα ζεκαζία ζηε ζσκαηηθή άζθεζε Δηδηθφηεξα ην 65 ησλ ζρνιείσλ

αθηεξψλνπλ κφλν έσο 2 ψξεο εβδνκαδηαίσο γηα λα αζθεζνχλ νη καζεηέο ησλ

πξναλαθεξζεηζψλ ηάμεσλ Η έιιεηςε άζθεζεο ζε ζπλδπαζκφ κε ηε

ζεξκηδνγφλν θζελή δηαηξνθή ησλ ηειεπηαίσλ εηψλ νδεγεί ζε αχμεζε ηνπ

ζσκαηηθνχ βάξνπο πάλσ απφ ην θπζηνινγηθφ φρη κφλν ζηα παηδηά αιιά θαη

ζηνπο εθήβνπο θαη ζηνπο ελήιηθεο κε απνηέιεζκα λα ηίζεηαη ε πγεία ηνπο ζε

απμεκέλν θίλδπλν

5Βιολογικά ηπόθιμα

Τα βηνινγηθά πξντφληα είλαη ζε γεληθέο γξακκέο ην απνηέιεζκα ηεο

πηζηνπνηεκέλεο βηνινγηθήο γεσξγίαο Τα βηνινγηθά πξντφληα είλαη

νιφθξεζθα ηδηαίηεξα γεπζηηθά θαη αξσκαηηθά ηξφθηκα πνπ παξάγνληαη απφ

ηνπο πηζηνπνηεκέλνπο γεσξγνχο ή αιιηψο βηνθαιιηέξγεηεο πνπ ζέβνληαη ην

πεξηβάιινλ ηελ γε αιιά θαη ηα δψα Η γεληθή ηάζε είλαη ζπλερψο απμεηηθή

φζν αθνξά ηελ παξαγσγή θαη ηελ θαηαλάισζε βηνινγηθψλ πξντφλησλ ζηελ

επξσπατθή έλσζε αιιά θαη ζε φιν ηνλ

θφζκν Όζν ν επηζηεκνληθφο θφζκνο

φιν θαη πεξηζζφηεξν καο πιεξνθνξεί

γηα ηα νθέιε πνπ έρνπκε απφ ηελ

θαηαλάισζε ησλ βηνινγηθψλ

πξντφλησλ είλαη ζίγνπξν φηη νη

θαηαλαισηέο ζα αγθαιηάδνπλ πεξηζζφηεξν ηα βηνινγηθά πξντφληα Η

επξσπατθή έλσζε έρεη ζέζεη απζηεξνχο φξνπο θάησ απφ πνηεο

πξνυπνζέζεηο ηα θπηηθά ή δσηθά πξντφληα κπνξνχλ λα ραξαθηεξίδνληαη

βηνινγηθά ή νξγαληθά νηθνινγηθά ή bio θαη λα θέξνπλ ην ινγφηππν ηεο ΔΔ ή

θάπνην εζληθφ ζρεηηθφ ινγφηππν Τα βηνινγηθά πξντφληα γηα λα γίλνληαη

απνδεθηά σο ηέηνηα πξέπεη λα παξάγνληαη κε πξαθηηθέο εγθεθξηκέλεο θαη

απηφ ηζρχεη θαη γηα ηα κεηαπνηεκέλα πξντφληα αιιά θαη ηα βηνινγηθά πξντφληα

πνπ εηζάγνληαη απφ ρψξεο εθηφο επξσπατθήο έλσζεο Όινη νη

βηνθαιιηεξγεηέο αιιά θαη νη ζρεηηθέο επηρεηξήζεηο ηνπ θιάδνπ ειέγρνληαη

εμνλπρηζηηθά ηνπιάρηζηνλ κηα θνξά ηνλ ρξφλν απφ πηζηνπνηεκέλεο εηαηξείεο

ψζηε λα απνθηήζνπλ ην ζρεηηθφ ζήκα Οη απζηεξνί έιεγρνη ζηα βηνινγηθά

πξντφληα είλαη απηνί πνπ καο εμαζθαιίδνπλ φηη ε παξαγσγή ηνπο γίλεηαη κε

8

ηξφπν πνπ πξνζθέξεη νθέιε ζην θπζηθφ πεξηβάιινλ ηα δψα ηηο αγξνηηθέο

πεξηνρέο θαη ηέινο ζε φινπο ηνπο θαηαλαισηέο

6Σι να πποζέσοςμε ζηιρ εηικέηερ ηυν ηποθίμυν

Πώρ διαβάζοςμε ηιρ εηικέηερ ηων ηποθίμων

Με ην λα δηαβάδνπκε ηηο

εηηθέηεο ησλ ηξνθίκσλ ζα

καο βνεζήζεη λα

δηαιέμνπκε ηξφθηκα

ρακειά ζε θνξεζκέλα

ιηπαξά νιηθά ιηπαξά

ρνιεζηεξίλε θαη

ζεξκίδεο Οη εηηθέηεο ησλ

πεξηζζνηέξσλ πιένλ ηξνθίκσλ έρνπλ δχν ζεκαληηθά κέξε ηηο δηαηξνθηθέο

πιεξνθνξίεο θαη ηελ ιίζηα κε ηα ζπζηαηηθά

Γηαβάδνπκε ηηο δηαηξνθηθέο πιεξνθνξίεο

Κνηηάδνπκε γηα ηα πνζνζηά ησλ θνξεζκέλσλ ιηπαξψλ ησλ νιηθψλ ιηπαξψλ

ηεο ρνιεζηεξίλεο θαη ησλ ζεξκίδσλ ζε θάζε κεξίδα ηνπ πξντφληνο

Σπγθξίλνπκε ίδηα πξντφληα δηαθνξεηηθήο κάξθαο γηα λα βξνχκε εθείλν κε ηα

ιηγφηεξα πνζνζηά Σηελ πεξίπησζε πνπ έρνπκε πςειή πίεζε θάλνπκε ην ίδην

θαη γηα ην αιάηη

Κοίηαξε ηα ζςζηαηικά

Οη πεξηζζφηεξεο εηηθέηεο γξάθνπλ ηα ζπζηαηηθά ηνπο ζε ζεηξά κεηξεκέλα ζε

γξακκάξηα Τα ζπζηαηηθά πνπ εκπεξηέρνληαη ζε κεγαιχηεξε πνζφηεηα

αλαθέξνληαη πξψηα θαη κεηά αθνινπζνχλ ηα ζπζηαηηθά κε ηελ κηθξφηεξε

πνζφηεηα Γηrsquo απηφ φηαλ ζέινπκε λα δηαιέμνπκε ηξφθηκα ρακειά ζε

θνξεζκέλα ιηπαξά ή νιηθά ιηπαξά ηφηε ειαηηψλνπκε ηελ ρξήζε ησλ

9

πξντφλησλ ηα νπνία έρνπλ ηα ιηπαξά γξακκέλα πξψηα ή αλαθέξνπλ πνιιά

ιηπαξά θαη ιάδηα ζηα ζπζηαηηθά ηνπο Δάλ παξαθνινπζνχκε ηελ πνζφηεηα

αιαηηνχ πνπ θαηαλαιψλνπκε ηφηε θάλνπκε ην ίδην κε ην λάηξην ή ην αιάηη

7ςσνά διαηποθικά ζθάλμαηα

Αν ζαρ ενδιαθέπει να διαηηπείηε μια νεανική εμθάνιζη

καηαπολεμώνηαρ ηα πποβλήμαηα ςγείαρ πος έπσονηαι με ηα σπόνια

πποζπαθήζηε να αποθύγεηε

οπιζμένερ διαηποθικέρ παγίδερ

Όινη μέξνπκε φηη ην γήξαο είλαη θάηη

αλαπφθεπθην σζηφζν ζήκεξα

κπνξνχκε πιένλ λα έρνπκε ζε

θάπνην βαζκφ ηνλ έιεγρν ηνπ

ηξφπνπ κε ηνλ νπνίν ν ρξφλνο δηαγξάθεηαη πάλσ καο ζε ζχγθξηζε κε ην

παξειζφλ Οη δηαηξνθηθέο καο ζπλήζεηεο παίδνπλ θαζνξηζηηθφ ξφιν ζηε

δηαηήξεζε ηεο θαιήο καο θπζηθήο θαηάζηαζεο θαη θαηrsquo επέθηαζε ηεο εηθφλαο

καο Όκσο είλαη αιήζεηα φηη νη πεξηζζφηεξνη άλζξσπνη θάλνπλ ηξαγηθά ιάζε

κε ηε δηαηξνθή ηνπο ηα νπνία ζπκβάιινπλ ζηελ πξφσξε γήξαλζε

εζσηεξηθή θη εμσηεξηθή Καιφ είλαη ινηπφλ λα απνθεχγεηε ηα εμήο 5

δηαηξνθηθά ιάζε

Α Σποθέρ με πολλά οξέα

Τα ηξφθηκα πνπ εληζρχνπλ ην pH ηνπ νξγαληζκνχ ζαο δελ είλαη

απαξαίηεηα αλζπγηεηλά Τα κνχξα νη θξάνπιεο ηα ςάξηα νη μεξνί

θαξπνί θαη ηα θνινθχζηα είλαη φια πινχζηα ζε νμέα

Β Μειυμένη ππόζλητη κπέαηορ

Η θαηαλάισζε θξέαηνο απνηειεί έλα πγηέο θνκκάηη κηαο πγηεηλήο

αληηγεξαληηθήο δηαηξνθήο αλ πξνηηκάηαη ηα άπαρα αλεπεμέξγαζηα

δσηθά πξντφληα πνπ είλαη πινχζηα ζε σ-3 Αλ απφ ηελ άιιε κεξηά ε

δηαηξνθή ζαο πεξηιακβάλεη πνιχ θφθθηλν θξέαο θη επεμεξγαζκέλεο

8

ηξφπν πνπ πξνζθέξεη νθέιε ζην θπζηθφ πεξηβάιινλ ηα δψα ηηο αγξνηηθέο

πεξηνρέο θαη ηέινο ζε φινπο ηνπο θαηαλαισηέο

6Σι να πποζέσοςμε ζηιρ εηικέηερ ηυν ηποθίμυν

Πώρ διαβάζοςμε ηιρ εηικέηερ ηων ηποθίμων

Με ην λα δηαβάδνπκε ηηο

εηηθέηεο ησλ ηξνθίκσλ ζα

καο βνεζήζεη λα

δηαιέμνπκε ηξφθηκα

ρακειά ζε θνξεζκέλα

ιηπαξά νιηθά ιηπαξά

ρνιεζηεξίλε θαη

ζεξκίδεο Οη εηηθέηεο ησλ

πεξηζζνηέξσλ πιένλ ηξνθίκσλ έρνπλ δχν ζεκαληηθά κέξε ηηο δηαηξνθηθέο

πιεξνθνξίεο θαη ηελ ιίζηα κε ηα ζπζηαηηθά

Γηαβάδνπκε ηηο δηαηξνθηθέο πιεξνθνξίεο

Κνηηάδνπκε γηα ηα πνζνζηά ησλ θνξεζκέλσλ ιηπαξψλ ησλ νιηθψλ ιηπαξψλ

ηεο ρνιεζηεξίλεο θαη ησλ ζεξκίδσλ ζε θάζε κεξίδα ηνπ πξντφληνο

Σπγθξίλνπκε ίδηα πξντφληα δηαθνξεηηθήο κάξθαο γηα λα βξνχκε εθείλν κε ηα

ιηγφηεξα πνζνζηά Σηελ πεξίπησζε πνπ έρνπκε πςειή πίεζε θάλνπκε ην ίδην

θαη γηα ην αιάηη

Κοίηαξε ηα ζςζηαηικά

Οη πεξηζζφηεξεο εηηθέηεο γξάθνπλ ηα ζπζηαηηθά ηνπο ζε ζεηξά κεηξεκέλα ζε

γξακκάξηα Τα ζπζηαηηθά πνπ εκπεξηέρνληαη ζε κεγαιχηεξε πνζφηεηα

αλαθέξνληαη πξψηα θαη κεηά αθνινπζνχλ ηα ζπζηαηηθά κε ηελ κηθξφηεξε

πνζφηεηα Γηrsquo απηφ φηαλ ζέινπκε λα δηαιέμνπκε ηξφθηκα ρακειά ζε

θνξεζκέλα ιηπαξά ή νιηθά ιηπαξά ηφηε ειαηηψλνπκε ηελ ρξήζε ησλ

9

πξντφλησλ ηα νπνία έρνπλ ηα ιηπαξά γξακκέλα πξψηα ή αλαθέξνπλ πνιιά

ιηπαξά θαη ιάδηα ζηα ζπζηαηηθά ηνπο Δάλ παξαθνινπζνχκε ηελ πνζφηεηα

αιαηηνχ πνπ θαηαλαιψλνπκε ηφηε θάλνπκε ην ίδην κε ην λάηξην ή ην αιάηη

7ςσνά διαηποθικά ζθάλμαηα

Αν ζαρ ενδιαθέπει να διαηηπείηε μια νεανική εμθάνιζη

καηαπολεμώνηαρ ηα πποβλήμαηα ςγείαρ πος έπσονηαι με ηα σπόνια

πποζπαθήζηε να αποθύγεηε

οπιζμένερ διαηποθικέρ παγίδερ

Όινη μέξνπκε φηη ην γήξαο είλαη θάηη

αλαπφθεπθην σζηφζν ζήκεξα

κπνξνχκε πιένλ λα έρνπκε ζε

θάπνην βαζκφ ηνλ έιεγρν ηνπ

ηξφπνπ κε ηνλ νπνίν ν ρξφλνο δηαγξάθεηαη πάλσ καο ζε ζχγθξηζε κε ην

παξειζφλ Οη δηαηξνθηθέο καο ζπλήζεηεο παίδνπλ θαζνξηζηηθφ ξφιν ζηε

δηαηήξεζε ηεο θαιήο καο θπζηθήο θαηάζηαζεο θαη θαηrsquo επέθηαζε ηεο εηθφλαο

καο Όκσο είλαη αιήζεηα φηη νη πεξηζζφηεξνη άλζξσπνη θάλνπλ ηξαγηθά ιάζε

κε ηε δηαηξνθή ηνπο ηα νπνία ζπκβάιινπλ ζηελ πξφσξε γήξαλζε

εζσηεξηθή θη εμσηεξηθή Καιφ είλαη ινηπφλ λα απνθεχγεηε ηα εμήο 5

δηαηξνθηθά ιάζε

Α Σποθέρ με πολλά οξέα

Τα ηξφθηκα πνπ εληζρχνπλ ην pH ηνπ νξγαληζκνχ ζαο δελ είλαη

απαξαίηεηα αλζπγηεηλά Τα κνχξα νη θξάνπιεο ηα ςάξηα νη μεξνί

θαξπνί θαη ηα θνινθχζηα είλαη φια πινχζηα ζε νμέα

Β Μειυμένη ππόζλητη κπέαηορ

Η θαηαλάισζε θξέαηνο απνηειεί έλα πγηέο θνκκάηη κηαο πγηεηλήο

αληηγεξαληηθήο δηαηξνθήο αλ πξνηηκάηαη ηα άπαρα αλεπεμέξγαζηα

δσηθά πξντφληα πνπ είλαη πινχζηα ζε σ-3 Αλ απφ ηελ άιιε κεξηά ε

δηαηξνθή ζαο πεξηιακβάλεη πνιχ θφθθηλν θξέαο θη επεμεξγαζκέλεο

9

πξντφλησλ ηα νπνία έρνπλ ηα ιηπαξά γξακκέλα πξψηα ή αλαθέξνπλ πνιιά

ιηπαξά θαη ιάδηα ζηα ζπζηαηηθά ηνπο Δάλ παξαθνινπζνχκε ηελ πνζφηεηα

αιαηηνχ πνπ θαηαλαιψλνπκε ηφηε θάλνπκε ην ίδην κε ην λάηξην ή ην αιάηη

7ςσνά διαηποθικά ζθάλμαηα

Αν ζαρ ενδιαθέπει να διαηηπείηε μια νεανική εμθάνιζη

καηαπολεμώνηαρ ηα πποβλήμαηα ςγείαρ πος έπσονηαι με ηα σπόνια

πποζπαθήζηε να αποθύγεηε

οπιζμένερ διαηποθικέρ παγίδερ

Όινη μέξνπκε φηη ην γήξαο είλαη θάηη

αλαπφθεπθην σζηφζν ζήκεξα

κπνξνχκε πιένλ λα έρνπκε ζε

θάπνην βαζκφ ηνλ έιεγρν ηνπ

ηξφπνπ κε ηνλ νπνίν ν ρξφλνο δηαγξάθεηαη πάλσ καο ζε ζχγθξηζε κε ην

παξειζφλ Οη δηαηξνθηθέο καο ζπλήζεηεο παίδνπλ θαζνξηζηηθφ ξφιν ζηε

δηαηήξεζε ηεο θαιήο καο θπζηθήο θαηάζηαζεο θαη θαηrsquo επέθηαζε ηεο εηθφλαο

καο Όκσο είλαη αιήζεηα φηη νη πεξηζζφηεξνη άλζξσπνη θάλνπλ ηξαγηθά ιάζε

κε ηε δηαηξνθή ηνπο ηα νπνία ζπκβάιινπλ ζηελ πξφσξε γήξαλζε

εζσηεξηθή θη εμσηεξηθή Καιφ είλαη ινηπφλ λα απνθεχγεηε ηα εμήο 5

δηαηξνθηθά ιάζε

Α Σποθέρ με πολλά οξέα

Τα ηξφθηκα πνπ εληζρχνπλ ην pH ηνπ νξγαληζκνχ ζαο δελ είλαη

απαξαίηεηα αλζπγηεηλά Τα κνχξα νη θξάνπιεο ηα ςάξηα νη μεξνί

θαξπνί θαη ηα θνινθχζηα είλαη φια πινχζηα ζε νμέα

Β Μειυμένη ππόζλητη κπέαηορ

Η θαηαλάισζε θξέαηνο απνηειεί έλα πγηέο θνκκάηη κηαο πγηεηλήο

αληηγεξαληηθήο δηαηξνθήο αλ πξνηηκάηαη ηα άπαρα αλεπεμέξγαζηα

δσηθά πξντφληα πνπ είλαη πινχζηα ζε σ-3 Αλ απφ ηελ άιιε κεξηά ε

δηαηξνθή ζαο πεξηιακβάλεη πνιχ θφθθηλν θξέαο θη επεμεξγαζκέλεο

10

ηξνθέο φπσο κπέηθνλ ινπθάληθα θαη ζαιάκη ηφηε ζίγνπξα δελ

βνεζάηε ηνλ εαπηφ ζαο λα δηαηεξήζεη ηε θξεζθάδα ηνπ

Γ Πλήπηρ αποσή από ηα λιπαπά

Τν ιίπνο ζπλήζσο ζεσξείηαη laquoθαθήraquo ιέμε φηαλ κηιάκε γηα ηελ πγεία

καο αιιά ζηελ πξαγκαηηθφηεηα ην αλζξψπηλν ζψκα ρξεηάδεηαη

νξηζκέλα θαιά ιηπαξά γηα λα ιεηηνπξγήζεη ζσζηά Αλ αλαηξέζεηε

ηειείσο ηελ πξφζιεςή ηνπο απφ ηελ θαζεκεξηλή ζαο δηαηξνθή

ξηζθάξεηε λα απνθηήζεηε εχζξαπζηα λχρηα μεξή επηδεξκίδα θαη αξαηά

καιιηά Καη βέβαηα ηίπνηα απφ απηά δελ παξαπέκπνπλ ζε λεαληθή

εκθάληζε Δπηπιένλ κε ηελ πιήξε απνρή απφ ηα ιηπαξά ηα επίπεδα

ηεο ελπδάησζεο ηνπ νξγαληζκνχ ζαο ελδέρεηαη λα πέζνπλ ηξαγηθά

αθφκα θη αλ πίλεηε αξθεηφ λεξφ

Γ Γίαιηερ laquoηηρ μόδαρraquo

Γηα πνιινχο απφ εκάο ε απψιεηα έζησ θαη ιίγσλ θηιψλ κάο θάλεη λα

θαηλφκαζηε λεφηεξνη θαη λα αηζζαλφκαζηε πην πγηείο Ωζηφζν ε

επηινγή κηαο laquoπνιιά ππνζρφκελεοraquo δίαηηαο ε νπνία είλαη δχζθνιν λα

ηεξεζεί θαη πξνθαιεί απφηνκε απμνκείσζε βάξνπο είλαη πνιχ πηζαλφ

λα επεξεάζεη αξλεηηθά ην κεηαβνιηζκφ ζαο κε απνηέιεζκα λα κελ

κπνξείηε λα ράζεηε θηιά

8Γιαηποθικέρ ζςμβοςλέρ

Α Σπώηε ποικιλία ηποθίμυν

Φξεηάδεζηε πεξηζζφηεξα απφ 40 δηαθνξεηηθά ζξεπηηθά ζπζηαηηθά γηα

λα έρεηε θαιή πγεία θαη θαλέλα ηξφθηκν δε κπνξεί λα ηα παξέρεη φια Η

παξνρή ηξνθίκσλ ζηηο κέξεο καο δηεπθνιχλεη ην λα ηξψκε επξεία

πνηθηιία ηξνθίκσλ είηε αγνξάδνληαο θξέζθα ηξφθηκα θαη λα ηα

11

καγεηξεχνπκε είηε εθκεηαιιεχνληαο πξνκαγεηξεκέλα πηάηα θαη γεχκαηα

είηε παξαγγέιλνληαο απrsquo έμσ Ιζνξξνπήζηε ηηο επηινγέο ζαο ζε βάζνο

ρξφλνπ Αλ θάγαηε κεζεκεξηαλφ κε πςειή πεξηεθηηθφηεηα ζε ιίπνο

θάηε έλα ρακειφ ζε ιίπνο βξαδηλφ

Β Βαζίζηε ηη διαηποθή ζαρ ζε πολλά ηπόθιμα πλούζια ζε

ςδαηάνθπακερ

Οη πεξηζζφηεξνη άλζξσπνη δελ ηξψλε αξθεηά ηξφθηκα φπσο ην ςσκί

ηα δπκαξηθά ην ξχδη άιια δεκεηξηαθά θαη παηάηεο Πεξηζζφηεξεο απφ

ηηο κηζέο ζεξκίδεο ζηε δηαηξνθή ζαο πξέπεη λα πξνέξρνληαη απφ απηά

ηα ηξφθηκα Γνθηκάζηε επίζεο ςσκί δπκαξηθά θαη άιια δεκεηξηαθά

νιηθήο άιεζεο γηα λα απμήζεηε ηελ πξφζιεςε ηλψλ

Γ Απολαύζηε πολλά θπούηα και λασανικά

Οη πεξηζζφηεξνη απφ εκάο δελ ηξψκε αξθεηά απφ

απηά ηα ηξφθηκα παξφηη παξέρνπλ ζεκαληηθά

πξνζηαηεπηηθά ζξεπηηθά ζπζηαηηθά Πξνζπαζήζηε λα

ηξψηε ηνπιάρηζηνλ πέληε κεξίδεο εκεξεζίσο θαη αλ δελ ζαο αξέζνπλ

πνιχ ζηελ αξρή δνθηκάζηε λέεο ζπληαγέο ή δείηε ηη έηνηκα πηάηα

ππάξρνπλ δηαζέζηκα ζην ζνχπεξ κάξθεη

Γ Γιαηηπήζηε ςγιέρ ζυμαηικό βάπορ και νιώζηε καλά

Τν ζσζηφ βάξνο γηα εζάο εμαξηάηαη απφ πνιινχο παξάγνληεο κεηαμχ

ησλ νπνίσλ ην θχιν ε ειηθία ην χςνο ζαο θαη ε θιεξνλνκηθφηεηα Οη

επηπιένλ ζεξκίδεο κπνξεί λα πξνέξρνληαη απφ νπνηνδήπνηε ζξεπηηθφ

ζπζηαηηθφ κε ζεξκηδηθή αμία ndash πξσηεΐλε ιίπνο πδαηάλζξαθαο ή

αιθνφι ndash αιιά ην ιίπνο είλαη ε πην ζπκππθλσκέλε πεγή ζεξκίδσλ Η

ζσκαηηθή δξαζηεξηφηεηα είλαη έλαο θαιφο ηξφπνο λα απμήζεηε ηελ

ελέξγεηα (ζεξκίδεο) πνπ δαπαλάηε θαη κπνξεί λα ζαο θάλεη λα ληψζεηε

12

σξαία Τν κήλπκα είλαη απιφ αλ παίξλεηε βάξνο πξέπεη λα ηξψηε

ιηγφηεξν θαη λα είζηε πεξηζζφηεξν δξαζηήξηνη

Δ Σπώηε μέηπιερ μεπίδερ ndash μειώζηε κάποια ηπόθιμα μην ηα

αποκλείεηε

Αλ θξαηάηε ην κέγεζνο ηεο κεξίδαο ζε ινγηθά επίπεδα είλαη

επθνιφηεξν λα ηξψηε φια ηα ηξφθηκα πνπ ζαο επραξηζηνχλ ρσξίο λα

ρξεηαζηεί λα απνθιείζεηε θάπνηα Παξαδείγκαηνο ράξηλ ινγηθέο

κεξίδεο είλαη 100g θξέαηνο έλα κέηξην θξνχην κηζφ θιηηδάλη σκά

δπκαξηθά θαη 50ml παγσηνχ Τα πξνκαγεηξεκέλα γεχκαηα κπνξνχλ λα

είλαη έλαο ρξήζηκνο ηξφπνο γηα λα ειέγμεηε ην

κέγεζνο ηεο κεξίδαο θαη ζπρλά έρνπλ ηε

ζεξκηδηθή αμία ζηε ζπζθεπαζία γηα λα

βνεζήζνπλ φζνπο κεηξνχλ ζεξκίδεο Αλ ηξψηε

έμσ ζα κπνξνχζαηε λα κνηξαζηείηε ηε κεξίδα

κε θάπνην θίιν

Ε Σπώηε ζςσνά γεύμαηα

Η παξάιεηςε γεπκάησλ εηδηθά ηνπ πξσηλνχ κπνξεί λα νδεγήζεη ζε

αλεμέιεγθηε πείλα ε νπνία ζπρλά έρεη σο απνηέιεζκα ηελ ππεξθαγία

Τα κηθξά γεχκαηα (ζλαθ) κεηαμχ ησλ θπξίσλ γεπκάησλ κπνξνχλ λα

θαηεπλάζνπλ ηελ πείλα αιιά κελ ηξψηε ηφζν πνιχ ψζηε λα

αληηθαηαζηήζνπλ ηα θαλνληθά γεχκαηα Μελ μερλάηε λα ππνινγίδεηε ηα

ζλαθ σο κέξνο ηεο ζπλνιηθήο πξφζιεςεο ζεξκίδσλ

Ζ Πίνεηε πολλά ςγπά

Οη ελήιηθνη πξέπεη λα πίλνπλ ηνπιάρηζηνλ 15 ιίηξν πγξψλ εκεξεζίσο

Ή αθφκα πεξηζζφηεξν αλ θάλεη πνιιή δέζηε ή αλ είλαη ζσκαηηθά

δξαζηήξηνη Τν απιφ λεξφ βξχζεο είλαη πξνθαλψο κηα θαιή πεγή

13

πγξψλ αιιά ε πνηθηιία κπνξεί λα είλαη θαη απνιαπζηηθή θαη πγηεηλή

Δλαιιαθηηθέο επηινγέο είλαη νη ρπκνί ηα αλαςπθηηθά ην ηζάη ν θαθέο

ην γάια θηι

Θ Κινηθείηε

Όπσο είδακε πνιιέο ζεξκίδεο θαη ιίγε

ζσκαηηθή δξαζηεξηφηεηα κπνξνχλ λα

έρνπλ σο απνηέιεζκα αχμεζε ηνπ

ζσκαηηθνχ βάξνπο Η κέηξηα ζσκαηηθή

δξαζηεξηφηεηα βνεζά ζηελ θαχζε απηψλ ησλ επηπιένλ ζεξκίδσλ

Δίλαη επίζεο θαιή γηα ηελ θαξδηά θαη ην θπθινθνξηθφ ζχζηεκα θαη γηα

ηε γεληθφηεξε πγεία θαη επεμία Άξα βάιηε ηε ζσκαηηθή δξαζηεξηφηεηα

ζην θαζεκεξηλφ ζαο πξφγξακκα Φξεζηκνπνηήζηε ηηο ζθάιεο αληί ηνπ

αζαλζέξ

Πεγαίλεηε κηα βφιηα ζην κεζεκεξηαλφ ζαο δηάιεηκκα Γελ ρξεηάδεηαη λα

είζηε αζιεηέο γηα λα γίλεηε δξαζηήξηνη

Η Να θςμάζηε όηι η ιζοπποπία είναι ηο παν

Γελ ππάξρνπλ laquoθαιάraquo ή laquoθαθάraquo ηξφθηκα κφλν θαιή ή θαθή δηαηξνθή

Με ληψζεηε ελνρέο γηα ηα ηξφθηκα πνπ ζαο αξέζνπλ αιιά θαηαλαιψζηε

ηα κε κέηξν θαη επηιέμηε άιια ηξφθηκα πνπ ζα ζαο παξέρνπλ ηελ

ηζνξξνπία θαη ηελ πνηθηιία πνπ απαηηνχληαη γηα θαιή πγεία

12

σξαία Τν κήλπκα είλαη απιφ αλ παίξλεηε βάξνο πξέπεη λα ηξψηε

ιηγφηεξν θαη λα είζηε πεξηζζφηεξν δξαζηήξηνη

Δ Σπώηε μέηπιερ μεπίδερ ndash μειώζηε κάποια ηπόθιμα μην ηα

αποκλείεηε

Αλ θξαηάηε ην κέγεζνο ηεο κεξίδαο ζε ινγηθά επίπεδα είλαη

επθνιφηεξν λα ηξψηε φια ηα ηξφθηκα πνπ ζαο επραξηζηνχλ ρσξίο λα

ρξεηαζηεί λα απνθιείζεηε θάπνηα Παξαδείγκαηνο ράξηλ ινγηθέο

κεξίδεο είλαη 100g θξέαηνο έλα κέηξην θξνχην κηζφ θιηηδάλη σκά

δπκαξηθά θαη 50ml παγσηνχ Τα πξνκαγεηξεκέλα γεχκαηα κπνξνχλ λα

είλαη έλαο ρξήζηκνο ηξφπνο γηα λα ειέγμεηε ην

κέγεζνο ηεο κεξίδαο θαη ζπρλά έρνπλ ηε

ζεξκηδηθή αμία ζηε ζπζθεπαζία γηα λα

βνεζήζνπλ φζνπο κεηξνχλ ζεξκίδεο Αλ ηξψηε

έμσ ζα κπνξνχζαηε λα κνηξαζηείηε ηε κεξίδα

κε θάπνην θίιν

Ε Σπώηε ζςσνά γεύμαηα

Η παξάιεηςε γεπκάησλ εηδηθά ηνπ πξσηλνχ κπνξεί λα νδεγήζεη ζε

αλεμέιεγθηε πείλα ε νπνία ζπρλά έρεη σο απνηέιεζκα ηελ ππεξθαγία

Τα κηθξά γεχκαηα (ζλαθ) κεηαμχ ησλ θπξίσλ γεπκάησλ κπνξνχλ λα

θαηεπλάζνπλ ηελ πείλα αιιά κελ ηξψηε ηφζν πνιχ ψζηε λα

αληηθαηαζηήζνπλ ηα θαλνληθά γεχκαηα Μελ μερλάηε λα ππνινγίδεηε ηα

ζλαθ σο κέξνο ηεο ζπλνιηθήο πξφζιεςεο ζεξκίδσλ

Ζ Πίνεηε πολλά ςγπά

Οη ελήιηθνη πξέπεη λα πίλνπλ ηνπιάρηζηνλ 15 ιίηξν πγξψλ εκεξεζίσο

Ή αθφκα πεξηζζφηεξν αλ θάλεη πνιιή δέζηε ή αλ είλαη ζσκαηηθά

δξαζηήξηνη Τν απιφ λεξφ βξχζεο είλαη πξνθαλψο κηα θαιή πεγή

13

πγξψλ αιιά ε πνηθηιία κπνξεί λα είλαη θαη απνιαπζηηθή θαη πγηεηλή

Δλαιιαθηηθέο επηινγέο είλαη νη ρπκνί ηα αλαςπθηηθά ην ηζάη ν θαθέο

ην γάια θηι

Θ Κινηθείηε

Όπσο είδακε πνιιέο ζεξκίδεο θαη ιίγε

ζσκαηηθή δξαζηεξηφηεηα κπνξνχλ λα

έρνπλ σο απνηέιεζκα αχμεζε ηνπ

ζσκαηηθνχ βάξνπο Η κέηξηα ζσκαηηθή

δξαζηεξηφηεηα βνεζά ζηελ θαχζε απηψλ ησλ επηπιένλ ζεξκίδσλ

Δίλαη επίζεο θαιή γηα ηελ θαξδηά θαη ην θπθινθνξηθφ ζχζηεκα θαη γηα

ηε γεληθφηεξε πγεία θαη επεμία Άξα βάιηε ηε ζσκαηηθή δξαζηεξηφηεηα

ζην θαζεκεξηλφ ζαο πξφγξακκα Φξεζηκνπνηήζηε ηηο ζθάιεο αληί ηνπ

αζαλζέξ

Πεγαίλεηε κηα βφιηα ζην κεζεκεξηαλφ ζαο δηάιεηκκα Γελ ρξεηάδεηαη λα

είζηε αζιεηέο γηα λα γίλεηε δξαζηήξηνη

Η Να θςμάζηε όηι η ιζοπποπία είναι ηο παν

Γελ ππάξρνπλ laquoθαιάraquo ή laquoθαθάraquo ηξφθηκα κφλν θαιή ή θαθή δηαηξνθή

Με ληψζεηε ελνρέο γηα ηα ηξφθηκα πνπ ζαο αξέζνπλ αιιά θαηαλαιψζηε

ηα κε κέηξν θαη επηιέμηε άιια ηξφθηκα πνπ ζα ζαο παξέρνπλ ηελ

ηζνξξνπία θαη ηελ πνηθηιία πνπ απαηηνχληαη γηα θαιή πγεία

13

πγξψλ αιιά ε πνηθηιία κπνξεί λα είλαη θαη απνιαπζηηθή θαη πγηεηλή

Δλαιιαθηηθέο επηινγέο είλαη νη ρπκνί ηα αλαςπθηηθά ην ηζάη ν θαθέο

ην γάια θηι

Θ Κινηθείηε

Όπσο είδακε πνιιέο ζεξκίδεο θαη ιίγε

ζσκαηηθή δξαζηεξηφηεηα κπνξνχλ λα

έρνπλ σο απνηέιεζκα αχμεζε ηνπ

ζσκαηηθνχ βάξνπο Η κέηξηα ζσκαηηθή

δξαζηεξηφηεηα βνεζά ζηελ θαχζε απηψλ ησλ επηπιένλ ζεξκίδσλ

Δίλαη επίζεο θαιή γηα ηελ θαξδηά θαη ην θπθινθνξηθφ ζχζηεκα θαη γηα

ηε γεληθφηεξε πγεία θαη επεμία Άξα βάιηε ηε ζσκαηηθή δξαζηεξηφηεηα

ζην θαζεκεξηλφ ζαο πξφγξακκα Φξεζηκνπνηήζηε ηηο ζθάιεο αληί ηνπ

αζαλζέξ

Πεγαίλεηε κηα βφιηα ζην κεζεκεξηαλφ ζαο δηάιεηκκα Γελ ρξεηάδεηαη λα

είζηε αζιεηέο γηα λα γίλεηε δξαζηήξηνη

Η Να θςμάζηε όηι η ιζοπποπία είναι ηο παν

Γελ ππάξρνπλ laquoθαιάraquo ή laquoθαθάraquo ηξφθηκα κφλν θαιή ή θαθή δηαηξνθή

Με ληψζεηε ελνρέο γηα ηα ηξφθηκα πνπ ζαο αξέζνπλ αιιά θαηαλαιψζηε

ηα κε κέηξν θαη επηιέμηε άιια ηξφθηκα πνπ ζα ζαο παξέρνπλ ηελ

ηζνξξνπία θαη ηελ πνηθηιία πνπ απαηηνχληαη γηα θαιή πγεία