Upload
vu-connected
View
770
Download
3
Embed Size (px)
Citation preview
drs. Elmer Mulder voorzitter Raad van Bestuur
VUmc
Transitie naar een ander leiderschap deel I
VUconnected Zwolle 23 november 2010
3
VUmc Cancer Center AmsterdamLaboratorium 2005
Polikliniek sneldiagnostiek 2011
Behandelhuis1966
OZW-gebouw2006
Polikliniek1986
Intensive Care-toren1995
Beddenhuis2003
Faculteit1950
44Verwacht (2011): nieuwe SEH en (poli)kliniek GGZ inGeest
Recent gerealiseerd (2010): ACTA (Acad. Centrum
Tandheelkunde Amsterdam) Verwacht (2013): VUmcOnderzoekstoren
5
Leiderschap in transitie:
Deel I• Oorzaken crisis in leiderschap• Transitieproces• Wat is dienend leiderschap?
Deel II• Vertaling naar ontwikkelingen en
aanpak in VUmc / persoonlijke ervaringen
6
Benedictus (6e eeuw na Christus)
5 transcendente imperatieven voor leiderschap:
– Wees aandachtig– Wees intelligent– Wees redelijk– Wees verantwoordelijk– Wees toegewijd
7
Leiderschap
“De echte ontdekkingsreis is geen kwestie van nieuwe landschappen zoeken, maar
van nieuwe ogen hebben.”
8
Leiderschap
• Leaders need to enlarge their capacity to “know the unknowable”and “foresee the unforeseeable”
• Future is not something “out there.” By our effort: “we bring the future in the present.”
• “Wanderer, there is no path .You lay a path in walking” (A Machado)
• Leadership is much more of being than doing• All of us are part of the unbroken whole
» Greenleaf
9
LeiderschapLeiderschap == vermogenvermogen omom tete bindenbinden, , inspirereninspireren, , richtenrichten en en innovereninnoveren via het via het scheppenscheppen van van nieuwenieuwe betekenissenbetekenissen
Betekenisverlies1. Verschraling van de taal als basis om de werkelijkheid
te interpreteren2. Economisering van de werkelijkheid3. Disconnectie4. Instrumentalisering / manipulatie5. Spanning tussen professional en management6. Onderwaardering waardesysteem van individuen /
groepen
10
Ontzieling / afvlakkingorganisaties in maatschappelijk middenveld
• Domeincynisme / taakvervuiling• Tekortschietende moraliteit leidinggevenden• Ontwikkeling markt / calculerende burger• Regels / codes ter compensatie ontbrekende
innerlijke morele grenzen • Instrumentalisering functioneren
Govert Buijs (2009)
11
Ontzieling / verloedering organisaties
• Overheersing regels/procedures als (enige) kader voor gedrag / functioneren.
• Creatief omgaan met taal (DSB: “helpen om achteraf te sparen”).
• Opbouw van het wij-gevoel buiten het primaire proces.
• Elimineren van afwijkende geluiden. • Blaming the victim.• Opbouw publiek weldoenersimago.
Govert Buijs (2009)
12
Reactie op betekenisverlies I
Valueshift van medewerkers:• Behoefte aan partnership• Balans en synergie• Wens om te groeien en ontwikkelen• Gemeenschapszin• Vertrouwen en openheid
John Izzo / Pam Withers (2002)
13
Succesvolle ondernemingen:
• Aandacht voor werknemerswaarden
• Geïntegreerd leiderschap
• Goede communicatie
• Intern ondernemerschap
• Evenwicht groei medewerkers & aandeelhouderswaarde
Watson and Wyatt (2002)
Reactie op betekenisverlies II
14
Kenmerken huidige besturing (gezondheids)instellingen
• Weinig expliciete strategieën• Grote variatie in prestaties / transparantie• Geen collectieve ambitie (onderhandelingscultuur)• Zwakke bestuursstructuur / intern spanningsveld• Zwak ontwikkelde organisatie(cultuur) / kernwaarden /
identiteit• Beperkte innovatiekracht• Defensief; reactief
15
Transitie naar nieuw leiderschap I
What do we stand
for?
What are we going
for?
Culturele dilemma’s Strategische dilemma’s
Collins & Porras
16
Transitie naar nieuw leiderschap II
• Van traditionele hiërarchie naar dienend leiderschap • Formuleren van missie / visie / strategie• Balans tussen structuur / processen en cultuur / gedrag• Verbreding / nuancering van resultaatdenken• Andere benadering individuen en groepen in organisatie
(holistisch; waarden gestuurd) • Aandacht voor voorbeeldfunctie / transparantie /
governance
17
Dienend Leiderschap
“The servant leader is servant first. It begins with the natural feeling that one wants to serve.
Then conscious choice brings one to aspire to lead.The best test is: do those served grow as persons;
do they, while being served, become healthier, wiser, freer, more autonomous, more likely themselves to
become servants”
Greenleaf
18
Essenties dienend leiderschap• Dienstbaarheid aan groei medewerkers en klanten
centraal• Focus op hoger (ideel) doel (purpose / destiny)• Zingeving en spiritualiteit• Eenheid en vertrouwen in combinatie met
besluitvaardigheid• Waardengestuurd• Match van kern-cultuurwaarden met
die van individuele medewerkers• Reflectie en zelfbewustzijn• Voorbeeldfunctie
19
Dienend Leiderschap
• Twee dimensies:– Dienen = bijdragen
aan,bescheidenheid, authenticiteit,vergeving
– Leiden = empowerment, rentmeesterschap, verantwoordelijkheid houden, moed
• Positief effect op:– Effectiviteit, welzijn,
prestaties organisatie– Gevoelens autonomie,
verbondenheid en competenties van medewerkers
– Vertrouwen
Proefschrift I. Nuijten (2009)
20
Dienend leiderschap =combinatie van eigenschappen en vaardigheden
1. Luisteren2. Empathie3. Heelmaken4. Vooruitzien5. Overtuigingskracht
6.7.8.9.10.
ConceptualiserenRentmeesterschapGroei van medewerkersBouwen aan gemeenschapBewustzijn
“Bestuurders luisteren vaak onvoldoende, ook ik heb daar last van. Dan maakt zo’n middagje cursus heel duidelijk dat dat niet
bepaald handig is voor een goede communicatie..”