Eğitimde Toplumsal Cinsiyet Eşitliğini Sağlamaya Yönelik Uluslararası Örnekler

Eğitimde Toplumsal Cinsiyet Eşitliğinin Geliştirilmesi

Teknik Destek Projesi

Dünyadan ve Türkiye’den Eğitimde Toplumsal Cinsiyet Eşitliğini Sağlamaya

Yönelik Örnekler

Hazırlayan Yrd. Doç. Dr. Gökhan SAVAŞ

Eğitime Erişimde ve Eğitim İçinde Toplumsal Cinsiyet Eşitliği

Eğitime erişimde toplumsal cinsiyet eşitliği – temsil

Eğitimde toplumsal cinsiyet eşitliği – süreç

Toplumsal Cinsiyet Açısından Eğitime Erişim Eşitliği GöstergeleriEğitimin her kademesinde kayıtlı kız ve erkeklerin sayıları

Eğitimine devam edebilen kız ve erkeklerin sayıları

Eğitimini yarıda bırakan kız ve erkeklerin sayıları

Okula düzenli gelen kız ve erkeklerin sayıları

Sınıf tekrarı yapan kız ve erkeklerin sayıları

Kız ve erkekler için ortalama eğitim süreleri

Eğitimde Toplumsal Cinsiyet Eşitliği GöstergeleriEğitimde toplumsal cinsiyet eşitliği;

Her öğrenciye eşit muamele yapılmasıyla başlar ve bir süreç olarak tüm eğitim kademelerini içerir. Hiçbir öğrenci, eğitim ortamlarında cinsiyetlerinden kaynaklı ayrımcılığa uğramaz.

Her çocuğun kişisel becerilerini geliştirmesine, kalıplaşmış yargılarla çizilmiş sınırlamalar olmaksızın seçimler yapmasına fırsat verir.

Öğretmenlerin ve yöneticilerin toplumsal cinsiyet eşitliği konusunda farkında olmalarını içerir.

Eğitim ortamlarında cinsiyetçi olmayan eşitlikçi dilin ve görsellerin kullanımını gerektirir.

Geleneksel cinsiyetçi kalıplardan arındırılmış nitelikli eğitim sistemi sağlar.

Uluslararası Kuruluşların Toplumsal Cinsiyet Temelinde Eğitime Erişim Eşitliği (Gender

Parity in Education) Çalışmaları

“Kadınlara Karşı Her Türlü Ayrımcılığın Önlenmesi Sözleşmesi” (CEDAW)

Pekin Deklarasyonu

Milenyum Kalkınma Hedefleri (Millenium Development Goals)

UNESCO’nun Dakar Eylem Çerçevesi (Dakar Framework for Action)

Uluslararası Kuruluşların Toplumsal Cinsiyet Temelinde

Eğitime Erişim Eşitliği (Gender Parity in Education) Çalışmaları

2000 - Milenyum Kalkınma Hedefleri

Hedef 2: 2005 yılına kadar ilk ve ortaöğretimde, 2015 yılına kadar ise eğitimin her düzeyinde cinsiyet eşitsizliğini ortadan kaldırmak

Hedef 3: cinsiyet eşitliğini teşvik etmek ve kadının güçlendirilmesini sağlamak

Kaydedilecek ilerlemeleri ölçebilmek için dört gösterge:

- İlk, orta ve yükseköğretimde okuyan kız öğrencilerin erkek öğrencilere oranı, - 15-25 yaş grubunda kadınların erkeklere göre okuma-yazma oranı, - Kadınların tarım dışı sektörde ücretli istihdamdaki payı, - Ulusal parlamentoda kadınların sahip olduğu koltuk oranı.

Uluslararası Kuruluşların Toplumsal Cinsiyet Temelinde

Eğitime Erişim Eşitliği (Gender Parity in Education)

Çalışmaları 1990: UNESCO “Herkes İçin Eğitim” (EFA:Education For All)

2000: "Dakar Eylem Çerçevesi"

Amaç: İlköğretim ve ortaöğretimde cinsiyete dayalı eşitsizliklerin 2005 yılına kadar ortadan kaldırılması, 2015 yılına kadar cinsiyetler arasında mutlak bir eşitliğin sağlanması

Türkiye’nin Toplumsal Cinsiyet Temelinde Eğitime Erişim Eşitliğine Yönelik Çalışmaları Toplumsal Cinsiyet Eşitliği Ulusal Eylem Planı (2008 – 2013) (2014 – 2018, onay aşamasında)

Uluslararası kuruluşlar, özel sektör ve sivil toplum kuruluşları işbirliği ile yürütülen kampanya ve projeler:

Haydi Kızlar OkulaBaba Beni Okula GönderKardelenler-Çağdaş Türkiye’nin Çağdaş KızlarıAnne-Kız OkuldayızKız Çocuklarının Okullaşmasına Destek KampanyasıEğitime %100 DestekTemel Eğitime Destek Projesi

Türkiye’nin Toplumsal Cinsiyet Temelinde Eğitime Erişim Eşitliğine Yönelik

Çalışmaları

Özellikle kız öğrencilerin okuldan ayrılma oranlarının düşürülmesi ve okuldan ayrılan kız çocukları ve kadınlar için eğitim programlarının düzenlenmesini hedefleyen bu kampanya ve projeler başarılı bir biçimde uygulanmıştır.

Türkiye’nin Toplumsal Cinsiyet Temelinde Eğitim Eşitliğine Yönelik Çalışmaları

Herkes için Eğitim 2015 Raporu

•Türkiye, okullaşma oranlarında 1999 yılından bu yana hızlı ilerleme sağlayan ülkeler arasında

•"Haydi Kızlar Okula" kampanyası ile hedef illerde kızların okullaşma oranının artırılmasında başarı

Türkiye’de Eğitimde Toplumsal Cinsiyet Eşitliğine Yönelik Çalışmalar

2005-2008: Eğitimde ve Toplumsal Katılımda Cinsiyet Eşitliğinin Sağlanması Projesi (AÇEV – ERG – KaDer)

2011-2013: Toplumsal Cinsiyet Eşitliği Projesi (İstanbul Bilgi Üniversitesi Çocuk Çalışmaları Birimi)

2007-2010: Mor Sertifika Programı

Dünyada Eğitimde Toplumsal Cinsiyet Eşitliğine Yönelik Çalışmalar

Toplumsal Cinsiyet Eşitliği: Eğitim Personeli İçin Bir Araç (İskoçya)

Eğitim Rehberi: Toplumsal Cinsiyet ve Vatandaşlık (Portekiz)

Asya-Pasifik Eğitim Ağında Toplumsal Cinsiyet (GENIA) Aracı: Eğitimde Toplumsal Cinsiyet Eşitliğinin Geliştirilmesi (UNESCO)

Öğretmen Eğitimi Politikalarında ve Uygulamalarında Toplumsal Cinsiyet Eşitliği Kılavuzu (UNESCO)

Toplumsal Cinsiyete Duyarlı Pedagoji: Öğretmen El Kitabı (Afrika Kadın Eğitimciler Forumu)

Toplumsal Cinsiyet Eşitliği: Eğitim Personeli İçin Bir Araç - İskoçya

2006: Eşitlik Yasası çıkarılmıştır.

Eşit Fırsatlar Komisyonu hazırlanmış ve İskoç yönetimince finanse edilmiştir.

Eğitim personeline yardımcı olmak için geliştirilmiştir.


İçerik1. Ana Performans Çıktısı2. Eğitim Uygulamaları (müfredat, dersler vb.)3. Öğrencilerin deneyimleri4. Velilerin okulla işbirliği5. Çalışanların okul ve çalışma yaşamına katkıları


İçerik Örnekler


İçerik Örnekler


İçerik Örnekler


İçerik Örnekler


İçerik Örnekler

Eğitim Rehberi: Toplumsal Cinsiyet ve Vatandaşlık - Portekiz

Temel hedef: Cinsiyet ve kadın çalışmalarının temel ve orta öğrenim müfredatlarına bilimsel ve pratik yöntemlerle entegre edilmesi.

Farklı sınıflardaki öğrencilere yönelik 5 kılavuz hazırlanmıştır.

Portekiz Milli Eğitim Bakanlığı tarafından ulusal müfredata uyumlu hale getirilmiştir.


Proje kapsamındaki faaliyetler;

Kılavuzların ulusal düzeyde kütüphanelere dağıtımı,

Öğretmenlere hizmet içi eğitim dersleri ve uygulamaları,

Kılavuzların uygulamaya geçirilmesinin pilot okullar aracılığıyla denetlenmesi.


İçerik


İçerik Örnekleri


İçerik Örnekleri


İçerik Örnekleri


İçerik Örnekleri


İçerik Örnekleri


İçerik Örnekleri

Asya-Pasifik Eğitim Ağında Toplumsal Cinsiyet (GENIA) Aracı: Eğitimde

Toplumsal Cinsiyet Eşitliğinin Geliştirilmesi (UNESCO)

2003 yılında özellikle Asya-Pasifik ağındaki ülkelerin kullanımı için tasarlanmıştır.

Asya Pasifik ağı ülkeleri; Kamboçya, Çin, Endonezya, Kazakistan, Kırgızistan, Laos, Moğolistan, Nepal, Pakistan, Tacikistan, Tayland, Özbekistan ve Vietnam.



İçerik

İçerik Örnek



İçerik Örnek



İçerik Örnek



Öğretmen Eğitimi Politikalarında ve Uygulamalarında Toplumsal Cinsiyet Eşitliği Kılavuzu (UNESCO)

Öğretmen eğitimlerinde toplumsal cinsiyet açısından bir kapasite geliştirilmesi amaçlanmıştır.

Gana’nın başkenti Akra’da 10 farklı ülkeden gelen 40 öğretmenin katılımlarıyla kılavuzun pilot uygulaması gerçekleştirilmiştir.

Öğretmen Eğitimi Politikalarında ve Uygulamalarında Toplumsal Cinsiyet Eşitliği Kılavuzu (UNESCO)İçerik

Öğretmen Eğitimi Politikalarında ve Uygulamalarında Toplumsal Cinsiyet Eşitliği Kılavuzu (UNESCO)İçerik


Öğrenme ve öğretme süreçlerinin toplumsal cinsiyete duyarlı hale gelmesini amaçlanmıştır.

Kenya, Ruanda, ve Tanzanya’daki üç okulda düzenlenen çalıştaylar neticesinde bu el kitabı hazırlanmıştır.

3 okulda pilot uygulaması yapılmış ve son şeklini almıştır.


İçerik


İçerik Örnek

SONUÇ

Dünyada, eğitimde toplumsal cinsiyet eşitliğinin geliştirilmesi yönelik uygulamalar giderek artmaktadır.

Bu uygulamalar eğitime erişimden ziyade, doğrudan eğitim ortamlarının içine odaklanmaktadır.

OTCETA benzeri uygulamaların ortak yanları

- Ele alınan alanlarda ortaklaşma- Standartların hedef olarak okullara ve eğitimcilere rehberlik etmesi- Okulun öz değerlendirmesinin ve gelişiminin bir aracı olması