17

Environmemtal pollution

Embed Size (px)

DESCRIPTION

save earth

Citation preview

Page 1: Environmemtal pollution
Page 2: Environmemtal pollution

R. V. Kshirsagar DR. R. V. KSHIRSAGAR Prof.Ramkrishna More College Akurdi

Study on Environmental Study on Environmental ScienceScience

BY BY

DR. RAVINDRA KSHIRSAGARDR. RAVINDRA KSHIRSAGAR

M.Sc.B.EdM.Sc.B.Ed. . Ph.DPh.D

पर्या��वरण शिक्षण

Save Earth

Page 3: Environmemtal pollution

R. V. Kshirsagar DR. R. V. KSHIRSAGAR Prof.Ramkrishna More College Akurdi

प्रदूषणप्रदूषण वा�ता�वारणा�ता सजीवा�ना� हा�नाका�रका पदा�र्थ� मि�सळणा� या� क्रि�या�ला� हा�नाका�रका पदा�र्थ� मि�सळणा� या� क्रि�या�ला�

प्रदूषणा म्हाणाता�ताप्रदूषणा म्हाणाता�ता.. हावा� प्रदूषणाहावा� प्रदूषणा प्रदूषणा म्हाणाजी� प्रदूषणा म्हाणाजी� जीवाना नाष्ट कारू शकाताला अर्थवा� क्रिवास्काळ#ता नाष्ट कारू शकाताला अर्थवा� क्रिवास्काळ#ता

कारू शकाताला अस� घटका कारू शकाताला अस� घटका वा�ता�वारणा, , जीला आणिणा भू)प्रदा�श�ता आणिणा भू)प्रदा�श�ता मि�सळणा�मि�सळणा�. . जीस� का* हावा� �ध्या� जीस� का* हावा� �ध्या� डीझे�ला या� इंधना�ता)ना या� इंधना�ता)ना सल्फर असला�ला� ध)र वा�ता�वारणा�ता मि�सळता2असला�ला� ध)र वा�ता�वारणा�ता मि�सळता2. . या��3ला� पया��वारणा�चा� र्हा�स या��3ला� पया��वारणा�चा� र्हा�स हा2ता2 आणिणा जीवानाचा� ढा�सळता�हा2ता2 आणिणा जीवानाचा� ढा�सळता�. . तास�चा परिरणा��ता8 तास�चा परिरणा��ता8 जी�गक्रिताका ता�प��ना वा�ढा हा2ता� हा2ता�. . का�हा �हात्त्वा�चा प्रदूषणा�चा का�हा �हात्त्वा�चा प्रदूषणा�चा उदा�हारणा�उदा�हारणा�

Page 4: Environmemtal pollution

R. V. Kshirsagar DR. R. V. KSHIRSAGAR Prof.Ramkrishna More College Akurdi

प्रदूषणप्रदूषण अश3द्ध प�णा म्हाणाजी� अश3द्ध प�णा म्हाणाजी� प�णा प्रदूषणाप�णा प्रदूषणा, , अश3द्ध हावा� म्हाणाजी� हावा� प्रदूषणाअश3द्ध हावा� म्हाणाजी� हावा� प्रदूषणा, , �2ठा� आवा�जी म्हाणाजी� �2ठा� आवा�जी म्हाणाजी� ध्वानाप्रदूषणाध्वानाप्रदूषणा

Page 5: Environmemtal pollution

R. V. Kshirsagar DR. R. V. KSHIRSAGAR Prof.Ramkrishna More College Akurdi

प्रदुषण�चे� प्रका�रप्रदुषण�चे� प्रका�र स�गर - स�डीप�णा स2डीणा�,

आण्वि?वाका काचार� स�गरताळ�श स2डीणा�

जीमि�ना - जीमि�नाता श�तास�ठा@ र�स�याक्रिनाका खता�चा� अक्रितावा�पर

तास�वा काचार� प3रणा�. वा�ता�वारणा - ध)र वा औद्यो2क्रिगका

वा�या) स2डीणा� ध्वानाप्रदूषणा - �2ठा� आवा�जी इं-काचार� - जी3न्या� इंला�क्ट्रॉHक्रिनाका

तात्रज्ञा�ना�च्या� उपकारणा�चा� काचार�

Page 6: Environmemtal pollution

R. V. Kshirsagar DR. R. V. KSHIRSAGAR Prof.Ramkrishna More College Akurdi

जीग�ता दारवाषL प्रदूषणा��3ळ� एका का2ट#हूना अमिधका दारवाषL प्रदूषणा��3ळ� एका का2ट#हूना अमिधका �Oत्या) हा2ता�ता हा2ता�ता. . हावा�हावा�,, ��ता, , डीQगरदार्या�डीQगरदार्या�,, जीगला, , त्या�ताला त्या�ताला प्र�णा वानास्पता,, स)क्ष्�जीवा,, का*टका या�शिशवा�या या�शिशवा�या वा�ळवाट, , बफ��ना� आच्छा�दाला�ला बफ��ना� आच्छा�दाला�ला क्रिहा�शिशखर�, , स�3द्र, , नाद्यो� त्या�ताला सवा� प्रका�रचा� त्या�ताला सवा� प्रका�रचा� जीवा हा� सवा� हा� सवा� पया��वारणा�श सबमिधता घटका आहा�तापया��वारणा�श सबमिधता घटका आहा�ता. . तार गदाXना� खचा�खचा तार गदाXना� खचा�खचा भूरला�ला शहार�भूरला�ला शहार�, , का�रख�ना� त्या��3ळ� हा2णा�र� प्रदुषणाका�रख�ना� त्या��3ळ� हा2णा�र� प्रदुषणा, , वा�हाना�चा वा�हाना�चा वा�ढाता सख्या� त्या��3ळ� हा2णा�र� हावा�चा� प्रदुषणा या��3ळ� पया��वारणा�चा� वा�ढाता सख्या� त्या��3ळ� हा2णा�र� हावा�चा� प्रदुषणा या��3ळ� पया��वारणा�चा� र्हा�स हा2ता आहा�र्हा�स हा2ता आहा�. . प्रदुषणा�चा� आर2ग्या�वार क्रिवापरता परणा�� प्रदुषणा�चा� आर2ग्या�वार क्रिवापरता परणा�� हा2ता�ताहा2ता�ता..

Page 7: Environmemtal pollution

प्रदूषकाप्रदूषका घटकाघटका ना\सर्गिग̂काना\सर्गिग̂का हावा�तालाहावा�ताला जी�जी� पदा�र्थ�पदा�र्थ� अर्थवा�अर्थवा� घटकाघटका ��नावा��नावा, ,

प्र�णाप्र�णा, , पक्षीपक्षी, , वानास्पतावानास्पता, , उपया3क्तउपया3क्त जीता)च्या�जीता)च्या� आर2ग्या�सआर2ग्या�स, , जीवाना�सजीवाना�स हा�नाका�रकाहा�नाका�रका आहा�ताआहा�ता तास�चातास�चा जी�जी� हावा���नाहावा���ना बदाला�सबदाला�स का�रणाभू)ताका�रणाभू)ता आहा�ताआहा�ता त्या�ना�त्या�ना� प्रदूषकाप्रदूषका घटकाघटका अस�अस� म्हाणाता�ताम्हाणाता�ता

Page 8: Environmemtal pollution

R. V. Kshirsagar DR. R. V. KSHIRSAGAR Prof.Ramkrishna More College Akurdi

वा�या3प्रदूषणावा�या3प्रदूषणा वा�या3प्रदूषणावा�या3प्रदूषणा हा�हा� वा�ता�वारणा�चा�

प्रदूषणाप्रदूषणा आहा�आहा�. . ��नावा��नावा आर2ग्या�सआर2ग्या�स तास�चातास�चा पया��वारणा�तालापया��वारणा�ताला इंतारइंतार घटका�ना�घटका�ना� ,,प्र�णाप्र�णा, , पक्षीपक्षी, , वानास्पतावानास्पता, , जीवाजीता)जीवाजीता) इंत्या�दाbना�इंत्या�दाbना� हा�क्रिनाका�रकाहा�क्रिनाका�रका घटकाघटका हावा��ध्या�हावा��ध्या� मि�सळ)नामि�सळ)ना जी�ता�ताजी�ता�ता ता�व्हा�ता�व्हा� वा�या3प्रदूषणावा�या3प्रदूषणा झे�ल्या�चा�झे�ल्या�चा� ��ना?या�ता��ना?या�ता या�ता�या�ता�

Page 9: Environmemtal pollution

R. V. Kshirsagar DR. R. V. KSHIRSAGAR Prof.Ramkrishna More College Akurdi

जा�गति�काजा�गति�का ��पमा�नव�ढ��पमा�नव�ढ हव�मा�नहव�मा�न बदला�माध्र्या�बदला�माध्र्या� जा�गति�काजा�गति�का

��पमा�नव�ढ��पमा�नव�ढ ह!ह! सव���सव��� चिंचे$��जानकाचिंचे$��जानका ब�बब�ब आह�आह� वव इ�रइ�र बदलाबदला ह�ह� स'र्या(क्ति*कास'र्या(क्ति*का पण�पण� आप�शिक्ष�आप�शिक्ष� आह��आह��..

का�ब�ना डी�याHक्स�ईडी (CO2) - (CO2) - सध्र्या�चे�सध्र्या�चे� सव���सव��� चेर्चिचे$ला�चेर्चिचे$ला� जा�ण�र�जा�ण�र� चिंचे$��चे�चिंचे$��चे� तिवषर्यातिवषर्या जा�गति�काजा�गति�का ��पमा�नव�ढ��पमा�नव�ढ ह�ह� का�ब�नका�ब�न डा�र्या-क्स�ईडाच्र्या�डा�र्या-क्स�ईडाच्र्या� उत्सजा�न�मा(ळे�उत्सजा�न�मा(ळे� ह4ण�र�ह4ण�र� परिरण�मापरिरण�मा आह�आह�. . स�धा�रणपण�स�धा�रणपण� १९९०१९९० पर्या:�पर्या:� का�ब�नका�ब�न डा�र्या-क्स�ईडाडा�र्या-क्स�ईडा ह�ह� प्रदूषकाप्रदूषका घटका�'माध्र्या�घटका�'माध्र्या� मा�नला�मा�नला� जा��जा�� नव्ह��नव्ह�� का�रणका�रण का4णत्र्या�ह!का4णत्र्या�ह! ज्वलान�चे�ज्वलान�चे� अं'ति�माअं'ति�मा पद�र्थ�पद�र्थ� का�ब�नका�ब�न डा�र्या-क्स�ईडाचेडा�र्या-क्स�ईडाचे अंस�4अंस�4. . �स�चे�स�चे आर4ग्र्या�वरआर4ग्र्या�वर र्या�चे�र्या�चे� परिरण�मापरिरण�मा ग'भी!रग'भी!र मा�नला�मा�नला� जा��जा�� नव्ह��नव्ह��..

Page 10: Environmemtal pollution

R. V. Kshirsagar DR. R. V. KSHIRSAGAR Prof.Ramkrishna More College Akurdi

ता�प��नावा�ढा#चा�ता�प��नावा�ढा#चा� वावा का�ब�नाका�ब�ना डी�याHक्स�ईडीच्या�डी�याHक्स�ईडीच्या� वा�ढात्या�वा�ढात्या� प्र��णा�चा�प्र��णा�चा� जीवाळचा�जीवाळचा� सबधसबध आहा�आहा� हा�हा� शिशक्का��2ता�बशिशक्का��2ता�ब झे�ल्या�नातारझे�ल्या�नातार का�ब�नाका�ब�ना डी�याHक्स�ईडीडी�याHक्स�ईडी हा�हा� �हात्त्वा�चा��हात्त्वा�चा�

प्रदूषकाप्रदूषका घटकाघटका आहा�आहा� या�ला�या�ला� ��न्याता���न्याता� मि�ळ�लामि�ळ�ला. . का�ब�नाका�ब�ना डी�याHक्स�ईडीचा�डी�याHक्स�ईडीचा� वा�ता�वारणा�तालावा�ता�वारणा�ताला प्र��णाप्र��णा ००..३३ टक्का�टक्का� इंताका�इंताका� आप�णिक्षीताआप�णिक्षीता

आहा�आहा�. . क्रिनासग��तालाक्रिनासग��ताला अना�काअना�का प्रक्रिकाया��ध्या�प्रक्रिकाया��ध्या� ( ( जीवाजीवा सOष्टतालासOष्टताला श्वा�स2छ्वा�सश्वा�स2छ्वा�स) ) का�ब�नाका�ब�ना डी�याHक्स�ईडीडी�याHक्स�ईडी उत्सर्जिजीत̂ाउत्सर्जिजी^ता हा2ताहा2ता असता2असता2. . परता3परता3 क्रिनासग��ना�क्रिनासग��ना� वानास्पताkना�वानास्पताkना� प्रका�शप्रका�श सश्ले�षणा�ता)नासश्ले�षणा�ता)ना का�ब�नाका�ब�ना डी�याHक्स�ईडीला�डी�याHक्स�ईडीला� प3न्हा�प3न्हा� का�ब�नाका�ब�ना वावा ऑण्विक्सजीनाऑण्विक्सजीना वा�गळ�वा�गळ�

कार?या�चाकार?या�चा क्षी�ता�क्षी�ता� प्रदा�नाप्रदा�ना का� लाका� ला आहा�आहा�. . औद्यो2क्रिगकाऔद्यो2क्रिगका ��तानातार��तानातार ��नावा�ना���नावा�ना� �2ठ्या��2ठ्या� प्र��णा�वारप्र��णा�वार उजीoचा�उजीoचा� वा�परवा�पर कार?या�सकार?या�स स3रुवा�तास3रुवा�ता का� लाका� ला वावा त्या�चात्या�चा वा�ळ�सवा�ळ�स �2ठ्या��2ठ्या� प्र��णा�वारलाप्र��णा�वारला वाOक्षीता2डीना�वाOक्षीता2डीना� पOथ्वावारलापOथ्वावारला वानास्पताkचावानास्पताkचा का�ब�नाका�ब�ना डी�याHक्स�ईडीला�डी�याHक्स�ईडीला�

ऑण्विक्सजीनाऑण्विक्सजीना �ध्या��ध्या� परिरवाता�नापरिरवाता�ना कार?या�चाकार?या�चा क्षी�ता�क्षी�ता� का�का� का� लाका� ला. . परिरणा��परिरणा�� वा�ता�वारणा�तालावा�ता�वारणा�ताला का�ब�नाका�ब�ना डी�याHक्स�ईडीचा�डी�याHक्स�ईडीचा� प्र��णाप्र��णा वा�ढाला�वा�ढाला� वावा वा�ढातावा�ढाता आहा�आहा�. . सध्या�चा�सध्या�चा� वा�ता�वारणा�तालावा�ता�वारणा�ताला का�ब�नाका�ब�ना डी�याHक्स�ईडीचा�डी�याHक्स�ईडीचा� प्र��णाप्र��णा ००..३८५३८५ टक्का�टक्का� इंताका�इंताका� आहा�आहा�. .

Page 11: Environmemtal pollution

R. V. Kshirsagar DR. R. V. KSHIRSAGAR Prof.Ramkrishna More College Akurdi

व�र्या(प्रदूषण�चे�व�र्या(प्रदूषण�चे� स्त्रो4�स्त्रो4� मि�र्थ�नामि�र्थ�ना (CH4)(CH4)मि�र्थ�नामि�र्थ�ना हा�हा� दा�खलादा�खला हारिरतागOहाहारिरतागOहा परिरणा��परिरणा��

दा�खवाणा�र�दा�खवाणा�र� वा�या)वा�या) आहा�आहा� वावा का�ब�नाका�ब�ना डी�याHक्स�ईडीप�क्षी�डी�याHक्स�ईडीप�क्षी� २१२१ पट#ना�पट#ना� परिरणा��का�रकापरिरणा��का�रका आहा�आहा�..

डी�याना�याट्रॉ2जीनाडी�याना�याट्रॉ2जीना ऑक्स�ईडीऑक्स�ईडी (N2O) (N2O) क्ला2र2फ्ला3र2क्ला2र2फ्ला3र2 का�ब�नाका�ब�ना (CFC)(CFC) * * ना\सर्गिग̂काना\सर्गिग̂का स्त्र2तास्त्र2ता ज्वा�ला��3खज्वा�ला��3ख ((सल्फरसल्फर डी�याHक्स�ईडीइंतारडी�याHक्स�ईडीइंतार

अना�काअना�का वा�या)वा�या) वावा �2ठ्या��2ठ्या� प्र��णा�वारलाप्र��णा�वारला ध3शिलाकाणाध3शिलाकाणा), ),

दालादालादालादाला ((मि�र्थ�नामि�र्थ�ना), ), ना\सर्गिग̂काना\सर्गिग̂का रिरत्या�रिरत्या� ला�गणा�र�ला�गणा�र� जीगला�तालाजीगला�ताला

वाणावा�वाणावा� ( ( का�ब�नाका�ब�ना डी�याHक्स�ईडीडी�याHक्स�ईडी वावा स)क्ष्�स)क्ष्� ध3शिलाकाणाध3शिलाकाणा))

Page 12: Environmemtal pollution

R. V. Kshirsagar DR. R. V. KSHIRSAGAR Prof.Ramkrishna More College Akurdi

मा�नवतिनर्मिमा$�मा�नवतिनर्मिमा$� स्त्रो4�स्त्रो4� वा�हाना�वा�हाना� - - ना�याट्रॉ2जीनाना�याट्रॉ2जीना ऑक्स�ईडीऑक्स�ईडी वावा डी�याHक्स�ईडीडी�याHक्स�ईडी, , व्हिव्हाव्हिव्हा..ओओ..सस, , का�ब�नाका�ब�ना

�2नाHक्स�ईडी�2नाHक्स�ईडी वावा डी�याHक्स�ईडीडी�याHक्स�ईडी, , स)क्ष्�स)क्ष्� वावा अक्रितास)क्ष्�अक्रितास)क्ष्� ध)शिलाकाणाध)शिलाकाणा, , का�रख�ना�का�रख�ना�- - व्हिव्हाव्हिव्हा..ओओ..सस, , का�ब�नाका�ब�ना डी�याHक्स�ईडीडी�याHक्स�ईडी, , वाजीक्रिनार्मि�^तावाजीक्रिनार्मि�^ता वावा शिस�|टशिस�|ट प्रकाल्पप्रकाल्प - - �2ठ्या��2ठ्या� प्र��णा�वारप्र��णा�वार का�ब�नाका�ब�ना डी�याHक्स�ईडीडी�याHक्स�ईडी, ,

सल्फरसल्फर डी�याHक्स�ईडीडी�याHक्स�ईडी, , ना�याट्रॉ2जीनाना�याट्रॉ2जीना डी�याHक्स�ईडीडी�याHक्स�ईडी, , का�जीळ#का�जीळ# ((स)क्ष्�स)क्ष्� ध)शिलाकाणाध)शिलाकाणा) ) काचार�काचार� वावा स�डीप�णास�डीप�णा - - मि�र्थ�नामि�र्थ�ना प�ट्रॉ2लापपप�ट्रॉ2लापप - - व्हिव्हाव्हिव्हा..ओओ..सस. . श�ताश�ता*- *- श�ताजीन्याश�ताजीन्या उत्प�दाना�ता)नाउत्प�दाना�ता)ना ताया�रताया�र हा2णा�र�हा2णा�र� व्हिव्हाव्हिव्हा..ओओ..सस. , . , श�ता��धलाश�ता��धला

का����ध)नाका����ध)ना ताया�रताया�र हा2णा�र�हा2णा�र� ध3शिलाकाणाध3शिलाकाणा. . **श�ता�ताश�ता�ता वा�परल्या�वा�परल्या� जी�णा�र~जी�णा�र~ या�या� ना\सर्गिग̂काना\सर्गिग̂का तास�चातास�चा र�स�याक्रिनाकार�स�याक्रिनाका खता��3ळ�खता��3ळ�

प�?या�चा�प�?या�चा� प्रदूषणाप्रदूषणा �2ठ्या��2ठ्या� प्र��णा�ताप्र��णा�ता हा2ता�हा2ता�..

Page 13: Environmemtal pollution

R. V. Kshirsagar DR. R. V. KSHIRSAGAR Prof.Ramkrishna More College Akurdi

दिदल्ला!दिदल्ला! माध्र्या�माध्र्या� इनव्हजा�नइनव्हजा�न मा(ळे�मा(ळे� स�ठण�र�स�ठण�र� धा(का�धा(का� , , र्या�र्या� धा(क्र्या�'मा(ळे�धा(क्र्या�'मा(ळे� प्रदूषणप्रदूषण प��ळेGप��ळेG मा4ठ्या�मा4ठ्या� प्रमा�ण�वरप्रमा�ण�वर व�ढ��व�ढ��

व�र्या(प्रदूषणव�र्या(प्रदूषण कामा!कामा! जा�स्�जा�स्� ह4ण्र्या��ह4ण्र्या�� हव�मा�न�चे�हव�मा�न�चे� खूKपचेखूKपचे प्रभी�वप्रभी�व अंस�4अंस�4. . जामा!न!वर!लाजामा!न!वर!ला ��पमा�न��पमा�न, , हव��!लाहव��!ला ��पमा�न��पमा�न, , व���वरण��!लाव���वरण��!ला वरच्र्या�वरच्र्या� भी�ग��!लाभी�ग��!ला ��पमा�न��पमा�न इत्र्या�दLइत्र्या�दL प्रदूषणप्रदूषण पसरवण्र्या��पसरवण्र्या�� किंका$व�किंका$व� एकावटण्र्या��एकावटण्र्या�� माहत्त्व�चे!माहत्त्व�चे! का�माग!र!का�माग!र! बजा�व���बजा�व���. . व�रPव�रP र्या�चे�र्या�चे� व�गव�ग दिद�दिद� ह�ह� त्र्या��त्र्या�� माहत्त्व�चे�माहत्त्व�चे� घटकाघटका ठर���ठर���..

Page 14: Environmemtal pollution

R. V. Kshirsagar DR. R. V. KSHIRSAGAR Prof.Ramkrishna More College Akurdi

�3बई�ध्या��3बई�ध्या� प्रदूषकाप्रदूषका घटका�चाघटका�चा क्रिनार्मि�̂ताक्रिनार्मि�̂ता जी�स्ताजी�स्ता अस)नाहाअस)नाहा प्रदूषणाप्रदूषणा प�ताळ#प�ताळ# प3?या�प�क्षी�प3?या�प�क्षी� बरचाबरचा का�का� असता�असता�. . �3बईताला�3बईताला प्रदूषणाप्रदूषणा स�3द्र�वारलास�3द्र�वारला वा�र~वा�र~ या��3ळ�या��3ळ� बर~बर~ या�चाया�चा प्र��णा�ताप्र��णा�ता वा�हूनावा�हूना जी�ता�जी�ता� तारतार प3?या�च्या�प3?या�च्या� सभू2वाता�लाच्या�सभू2वाता�लाच्या� ट�काड्यां��3ळ�ट�काड्यां��3ळ� वा�हूनावा�हूना जी�?या�ताजी�?या�ता अडीर्थळ�अडीर्थळ� या�ताया�ता असल्या�ना�असल्या�ना� प3?या�ताप3?या�ता प्रदा~षणाप्रदा~षणा प�ताळ#प�ताळ# जी�स्ताजी�स्ता असता�असता�. . तास�चातास�चा का�हाका�हा ठिठाका�णाठिठाका�णा प्रदूषणाप्रदूषणा हा2ताहा2ता नासता�ना�हानासता�ना�हा वा�र~वा�र~ या�बर2बरया�बर2बर दुसर~दुसर~ या�या� ठिठाका�णा�हूनाठिठाका�णा�हूना प्रदूषणाप्रदूषणा वा�हूनावा�हूना या�ता�या�ता� वावा स्त्र2ता�चास्त्र2ता�चा जी�ग�जी�ग� प्रदूषणा�3क्तप्रदूषणा�3क्त र�हूनार�हूना सभू2वाता�लाचा�सभू2वाता�लाचा� परिरसरपरिरसर प्रदूषणा�याप्रदूषणा�या हा2ऊनाहा2ऊना जी�ता2जी�ता2..

Page 15: Environmemtal pollution

R. V. Kshirsagar DR. R. V. KSHIRSAGAR Prof.Ramkrishna More College Akurdi

जाला प्रदुषणजाला प्रदुषण पिंपप̂रपिंपप̂र- - चिंचाच̂ावाडी हाद्दी#ता)ना चिंचाच̂ावाडी हाद्दी#ता)ना

जी�णा�र पवाना� नादा# जी�णा�र पवाना� नादा# वा�गवा�गळ्या� का�रणा��3ळ� प्रचाडी वा�गवा�गळ्या� का�रणा��3ळ� प्रचाडी प्रदूतिष�प्रदूतिष� झे�ल्या�चा� आढाळ)ना झे�ल्या�चा� आढाळ)ना आला� आहा�आला� आहा�

Page 16: Environmemtal pollution

R. V. Kshirsagar DR. R. V. KSHIRSAGAR Prof.Ramkrishna More College Akurdi

जाला!र्या काQटका

Page 17: Environmemtal pollution