DELFINËT

Delfinët

Deti Adriatik

Përshkrimi i delfinëve të detit Adriatik

Çfarë ka çuar në pakësim dhe si t’i ruajmë delfinët e detit Adriatik?

Delfini është gjitar ujor, i konsideruar si kafsha e tretë më e mençur në botë.

Delfini ushqehet kryesish me peshq, është mjaft paqësor dhe krijon miqësi me

njerëzit. Delfini është gjitar deti, me trup deri ne 3,7 metra, me ngjyrë hiri ne

kurriz dhe me bark te bardhe, me lëkurë të lëmuar, me turi të zgjatur. Delfini

jeton mbi 100 vjeç. Kjo kafshë pëlqen detet e ngrohta të klimës mesdhetare.

Ato jetojnë në thellësi prej 2 deri 9 metra. Ekzistojnë 34 lloje delfinësh.

Delfinët gjithashtu janë mishngrënës, jetojnë afër detit dhe shpesh

bashkëveprojnë me njerëzit. Delfinët janë lloje balenash.

DELFINËT

Shqipëria laget në perëndim nga deti Adriatik dhe në jugperëndim nga deti Jon. Ai, gjatë 50 viteve të fundit po përballet me :mbipeshkim , ndotje, ujërat e zeza etj. Deti Adriatik shtrihet në një gjatësi rreth 770 km (480 milje). Ai ka një gjerësi mesatare rreth 160 km (100 milje), megjithëse ngushtica e Otrantos, me anë të të cilit lidhet në jug me Detin Jon, është vetëm 72 km (45 milje) i gjerë. Sipërfaqja e përgjithshme është rreth 160.000 km2 (60.000 milje katror). Pjesa veriore e detit është shumë e cekët dhe midis daljeve të Istrias dhe Riminit, thellësia vështirë të kalojë 46 m. Emri i Adriatikut, sipas disahistorianëve, vjen nga qyteti i Adria, pranë Rovigo, Veneto. Sipas historianëve të tjerë, vjen nga AtriAdriatik (formerly Hadria pastaj Hatria), tre mijë vjet e qyteteve të artit në krahinën e Teramo, Abruzzo, apo edhe nga Jader, emri antik i qytetit të Zadarit. Sipas skenarit të parë, grekët i dhanëemrin e Adrias Kolpos të Detit të Veriut, atëherë emri ishte zgjeruar në gjatësinë e tij të plotë, deri nëishujt e Jonit. Kur romakët pushtuan Italinë Veriore në fund të shekullit të tretë, emri tashmë ishtevendosur mirë.Por edhe atëherë Adriatiku, në kuptim të ngushtë, zgjatet vetëm sa i përket Monte Gargano, pjesën e jashtme të quajtur Deti Jon .

• Rënia e kësaj popullate është shkaktuar nga: ndryshimi i habitateve, pakësimi i ushqimit, peshkimi pa kriter, ndotja e ujit dhe rënia e rastësishme në rrjetat e peshkimit. Sot, ka një rëndësi të madhe monitorimi i vazhdueshëm i delfinëve të mbetur.Vendet duhen të parashikojnë masa të tilla: si peshkimi i kontrolluar për të eleminuar dëmtimet e këtij lloji, dhe propozimi për të shpallur zona të mbrojtura detare atje ku ky lloj delfini takohet dhe riprodhohet.Ndoshta zgjedhjet tona për mënyrën e jetesës, ku përfshihen mbikonsumimi, papërgjegjshmëria mjedisore janë kundër këtyre gjallesave .

• Delfinët janë kafsha e tretë më e zgjuar në botë. Ata janë lloje balenash , por

janë shumë miqësor dhe nuk i bëjnë keq askujt. Ata jetojnë në vende të

ngrohta të klimës mesdhetare. Delfinët mund t’i krahasojmë me foshnjet.

• “Mbijetesa e çdo qenieje njerëzore varet nga mbajtja gjallë dhe pastër e

oqeaneve dhe e deteve, që gjenden kudo në botë. Deti është shtrati i jetës së

planetit tonë.” – Zhak Kusto

• Kur delfini i detit Adriatik ushqehet me peshk , nuk i bën keq askujt ,

përkundrazi i ndihmon anijet që të gjejnë rrugën, atëherë përse duhet të vritet?

• Ne jemi njerëz dhe mendohemi , por duhet të merremi pak me mënyrën se si

të mendohemi. Po e bëmë këtë, gjallsat e tjera si delfinët nuk do të jenë në

zhdukje.

KONKLUZIONET