FLORA DHE FAUNANE SHQIPERI #MesueseAurela

FLORA DHE FAUNA

NE SHQIPERI

•Tipare te pergjithshme te bimesise ne trevat shqiptare.

•Renditje e parqeve kombetare, lagunave dhe gjireve, bimesia tipike dhe te vecantat ne to.

•Fauna shqiptare e studiuar sipas territorit dhe te zbulimeve te fundit.

•Renditje e bimeve te Kosoves.

•Rreziqet qe i shkaktohen bimesise sone sot.

•Pamje te faunes e pyjeve shqiptare.

1 | P a g e

FLORA DHE FAUNANE SHQIPERI #MesueseAurela

BIMESIA

Ne Evrope trevat shqiptare radhiten ne vendet me llojshmeri bimore me te madhe, qe lidhet me ndryshimet e klimes, te tokave, te relievit etj. Ne rajonet perendimore dhe bregdetare mbizoterojne llojet mesdhetare te bimesise (mareja, shqopa, ilqja etj.), kurse ne brendesi te tyre, bimet e Evropes Lindore dhe Qendrore (dushku, ahu, bredhi, pisha e zeze etj.). Gjithashtu jane te shumta bimet endemike, pra bimet qe rriten vetem ne trevat shqiptare. Vetem ne Republiken e Shqiperise rriten rreth 30 te tilla.Per shkak te mbizoterimit te relievit kryesisht kodrinoro-malor, qe kushtezon ndryshime te dukshme te klimes dhe te faktoreve te tjere, bimesia eshte e shkallezuar ne drejtim vertikal ne kater breza: brezi i shkurreve dhe i pyjeve mesdhetare; brezi i ahishteve dhe i haloreve dhe brezi i kullotave alpine.Brezi i shkurreve dhe i pyjeve mesdhetare (deri rreth 700 m. Lartesi) gjendet ne trevat perendimore dhe jugperendimore. Pjesen e poshtme te tij e zene shkurret me gjelberim te perhershem (makiet) si: mareja, shqopa, xina, gjineshtra, dafina etj. Se bashku me keto shkurre rriten edhe disa drure te larte, si: selvia, valanidhi, pisha e bute dhe e eger etj. qe, ne disa raste, formojne pyje te vogla. Pjesen e siperme te brezit te shkurreve mesdhetare e zene shkurrct qe i rrezojne gjethet gjate stines se dimrit, si: shkoza e bardhe dhe e zeze etj.Brezi i dushqeve shtrihet mbi brezin e shkurreve mesdhetare deri ne rreth 1000 m lartesi.

2 | P a g e

FLORA DHE FAUNANE SHQIPERI #MesueseAurela

Ka perhapje me te madhe se brezat e tjere bimore, sidomos ne brendesi te trevave shqiptare. Bimet me karakteristike te ketij brezi bimor jane: disa lloje dushqesh, bliri, frashri, malleza, panja, geshtenjna etj.

Brezi i ahut dhe i haloreve shtrihet mbi brezin e dushqeve deri ne rreth 1600 - 1800 m lartesi. Ahishtet, duke kerkuar me shume lageshti, jane me te perhapura ne malet e trevave veriore dhe lindore shqiptare dhe ne shpatet perballe veriut dhe lindjes. Ne shume zona ahishtet jane te perziera me haloret (bime qe e kane gjethen ne formen e gjilperes), si: pisha, bredhi etj. Ne kete brez ndodhen pyjet me te dendura, qe perbejne fondin kryesor te lendes se drurit.Brezi i kullotave alpine shtrihet mbi brezin e ahut dhe te haloreve, ku, per shkak te temperaturave shume te uleta, rritet vetem bimesi barishtore dhe shume rralle shkurre te uleta.

Zhvillimin me te mire bimesia barishtore e ka ne rajonet malore te trevave shqiptare veriore dhe lindore.Pyjet me bimesi dhe bote shtazore me interesante e me mire te ruajtura jane shpallur parqe kombetare, ne te cilat eshte e ndaluar me ligj dhe prerje dhe nderhyrje e njeriut.

Ne sektore te caktuar te tyre mund te behen vetem vizita turistike per te shijuar natyren e paster. Parqe te tilla ka ne Shqiperi (Thethi, Lura, Liogaraja etj.), ne Kosove (Berzovica etj.), ne trevat shqiptare ne Maqedoni (Galicica, Pelisteni) etj.

3 | P a g e

FLORA DHE FAUNANE SHQIPERI #MesueseAurela

4 | P a g e

FLORA DHE FAUNANE SHQIPERI #MesueseAurela

5 | P a g e

Lagunat janë pjesë të ndara të detit me brigje ranore (lido), që formojnë liqene bregdetare ose pjesa e ndarë ka lidhje sipërfaqësore hidrologjike nëpërmjet ndonjë ngushtice. Lagunat janë dukuri karakteristike për bregdetet e ulëta ranore (Gjiri Meksikan, bregdeti i Kamçatkës, i Baltikut, etj.) Shembuj tipik të lagunave dhe kënetave paraqiten në bregdetin shqiptar (Karavastaja, Narta, Pashalimani,Patoku, etj).Lagunat në Shqipëri shtrihen duke filluar nga laguna e Viliunit në Velipojë deri tek ajo e Butrintit në jug. Sipërfaqja e përgjithshme e tyre është mbi 130 km2, janë me ujë të kripur, shtrihen paralel me detin dhe kanë kanale komunikimi me të.

Llojet e bimeve na lagunen e Karavastase

Ne brendesi te zones Divjake-Karavasta ndeshen ekosisteme te ndryshme te dallueshme, qe mund te klasifikohen ne sisteme tokesore, ujrash te embla dhe ligatinore. Brenda ekosistemit tokesor ndeshen duna ranore te dallueshme, pyje pishash Mesdhetare, Makie dhe friganas (shoqerime bimore mesdhetare). Dunat ranore nuk jane te mirezhvilluara. Bimesia shfaqet ne nje distance prej 15- 20 m nga bregdeti. Lloje pionere, te tilla si Brokra Bregdetare, Kembekuqja, jane zevendesuar gradualisht nga bimesi tipike dune mbizoteruar me shumice nga Elimi i mbushur, dhe me ralle ngaAmofila e ranishteve. Pylli Mesdhetar i pishave eshte vendosur ne jug te deltes se Shkumbinit deri ne jug te deltes se lumit Seman duke mbuluar nje zone prej rreth 1100 ha. Pylli i Divjakes perfaqeson nje ekosistem te rendesishem dhe interesant fale diversitetit te struktures se tij dhe bukurise se mjedisit te vet shplodhes. Fizionomia e ketij pylli eshte krijuar nga llojet e pishave Pisha e eger dhe Pisha e Bute, te cilat tek tuk perzihen me peme gjetherenese dhe ne vecanti Vidhin e vogel, Rrenjen, Plepin e bardhe, Verrin e zi. Shkurret perfaqesohen nga lloje tipike Mesdhetare, te cilat, sipas rastit, formojne kacube shume te dendura. Llojet me te perhapura te ketij formacioni shkurror jane: Mersina, Shqopa e eger, Xina, Dellinja e Kuqe. Ne shumicen e rasteve pylli shoqerohet me nje numer lianash si

Morenxa e eshper, Urthi, Kulpra e bute. Interes te vecante paraqesin llojet endemike si Asteri shqiptar, Salepi shqiptar sikurse dhe nje forme hibride Salepi (O. albanica x O. coriophora).r

Laguna e Patokut

Gjate bregut shqiptar te

FLORA DHE FAUNANE SHQIPERI #MesueseAurela

Tulipa Albanica

Bime e peme

6 | P a g e

FLORA DHE FAUNANE SHQIPERI #MesueseAurela

7 | P a g e