STANDARDIZACIJA SRPSKOG JEZIKA

RADILE učenice II 3 odeljenja:

Milica Najdanović

Ivana Drača

Katica Tomić

Maja Icić

Jovana Madžovski

Jelena Pavlov

Marija Srdić

ISTORIJA SRPSKOG KNJIZEVNOG JEZIKA

Iz praindoevropskog jezika Sloveni razvijaju svoj prvi jezik PRASLOVENSKI.

Moravska misija 863.godine- Ćirilo i Metodije sastavljaju glagoljicu i time je stvoren STAROSLOVENSKI JEZIK.

Prvi srpski književni jezik je SRPSKOSLOVENSKI

Ruskoslovenski

Posrbljavanjem ruskoslovenskog nastaje SLAVENOSRPSKI JEZIK.

ZAKONIK CARA DUŠANA (1394 )

Najstariji svetovni

dokument, napisan

na

srpskoslovenskom

jeziku ćirilicom

MIROSLAVLJEVO JEVANĐELJE

Najstariji crkveni

spomenik –pisan na

srpskoslovenskom

ćirilicom

“SLAVENOSRPSKI MAGAZIN”, ZAHARIJE ORFELIN.

Napisan na

slavenosrpskom

jeziku

VUKOVA REFORMA KNJIŽEVNOG JEZIKA I

PRAVOPISA

Vuk Stefanović Karadžić (1787-1864) daje

našem književnom jeziku optimalnu

osnovicu-narodni jezik i uvodi fonološki

pravopis

Vukov prethodnik Sava Mrkalj piše ”Salo

debeloga jera libo azbukoprotres” (1810)

SAVA MRKALJ “SALO DEBELOGA JERA LIBO AZBUKOPROTRES”

VUKOV LEKSIKOGRAFSKI RAD

1814. god. Pismenica serbskoga jezika

1818. god. Srpski riječnik, istolkovan njemačkim i latinskim riječima- prvi srpski rečnik, imao je oko 26 000 reči

1836. god. uvodi slovo H

1839. god. odustaje od jekavskog jotovanja suglasnika T i D

1852. god. Drugo izdanje Srpskog riječnika sa 47 000 reči

VUKOV LEKSIKOGRAFSKI RAD

Veliki broj ljudi protivio se Vukovim

reformama (crkva, Milan Vidaković..)

1847. godina Vukove pobede

1850. god. Bečki književni dogovor

VUK STEFANOVIĆ KARADŽIĆ

ĐURA DANIČIĆ

VUKOV SARADNIK

najznačajniji za

razvitak Vukovog

književnog jezika.

Napisao je Rat za

srpski jezik i

pravopis.

JEZIK U SRBIJI U 20.VEKU

Početak 20. veka- beogradski stil

1918. god. Stvaranje Kraljevine Srba Hrvata i Slovenaca, jezik Srba i Hrvata se smatra jednim jezikom sa tri imena (srpskohrvatski, hrvatskosrpski, hrvatski ili srpski)

Imao je dve varijante- istočnu i zapadnu

Istočna- ekavski i ijekavski, ćirilica i latinica

Zapadna-ijekavski, latinica

Matica srpska dovršila je Rečnik srpskohrvatskoga knjiženog jezika

1991. god. Jugoslavija se raspada, svaki narod dobija svoju varijantu nekada zajedničkog jezika

DIJALEKTI

Dijalekat je govor nekog područja,

koji se svojim osobinama razlikuje

od standardnog jezika i od govora

drugih područja, a u okviru istog

jezika.

ŠTOKAVSKI DIJALEKAT

Ekavskog izgovora - stariji: prizrensko-timočki, kosovsko resavski

- mlađi: šumadijsko-vojvođanski

Ijekavskog izgovora stariji: zetsko-južnosandzački

mlađi:istočnohercegovački

ZAMENA JATA

EKAVSKI IZGOVOR IJEKAVSKI IZGOVOR

U književnom

jeziku ekavskog

izgovora jat je

zamenjen glasom

e

U književnom jeziku

ijekavskog izgovora

na mestima gde se

nekad nalazio jat

dnas nalazimo ije i

je, e i i.

ĆIRILICA

SLUŽBENO PISMO

Zvanična službena

upotreba u Srbiji

Tradicionalno srpsko pismo

Grčkog porekla

Više puta reformisano

Ima 30 grafema

LATINICA

DRUGO PISMO

Srbi koriste latinicu od

početka 20. veka

Takođe je grčkog porekla

Ima 26 slova

Reformisana je od strane

Hrvata

FUNKCIONALNI STILOVI

Književnoumetnički

Publicistički

Naučni

Administrativni

Za sporazumevanje

JEZIČKA KULTURA

obuhvata kulturu usmenog i pisanog

izražavanja, logičnog i ekonomičnog

izražavanja, poznavanje različitih

funkcionalnih stilova .

Pravilan jezik mora da bude lep,

ekonomičan, bogat , da održava kontinuitet

sa kulturnom baštinom i izbegava

nepotrebne strane reči.

KRAJ

IZVORI

Gramatika za drugi razred

gimn. i srednjih škola,

Eduka, Beograd,

Gramatika za prvi razred

gimn. i srednjih škola,

Logos, Beograd,

Internet (Vikipedija)

HVALA NA PAŽNJI !