HỌC VIỆN CHÍNH TRỊ QUỐC GIA HỒ CHÍ MINH

NGUYỄN THỊ HUỆ

TH¤NG TIN CHÝNH TRÞ - X· HéI VíI VIÖCRA QUYÕT §ÞNH CñA §éI NGò C¸N Bé CHñ CHèT

CÊP C¥ Së VïNG §åNG B»NG S¤NG HåNG HIÖN NAY

Chuyên ngành : CNDVBC & CNDVLS

Mã số : 62 22 80 05

tãm t¾t LuËn ¸n tiÕn sÜ triÕt häc

Hµ Néi - 2014

C«ng tr×nh ®­îc hoµn thµnh

t¹i Häc viÖn ChÝnh trÞ quèc gia Hå ChÝ Minh

Ng­êi h­íng dÉn khoa häc: PGS.TS TRẦN VĂN PHÒNG

Ph¶n biÖn 1:

Ph¶n biÖn 2:

Ph¶n biÖn 3:

LuËn ¸n sÏ ®­îc b¶o vÖ tr­íc Héi ®ång chÊm luËn ¸n cÊp Häc viÖn

häp t¹i Häc viÖn ChÝnh trÞ quèc gia Hå ChÝ Minh.

Vµo håi giê ngµy th¸ng n¨m 201

Cã thÓ t×m hiÓu luËn ¸n t¹i: Th­ viÖn Quèc giavµ Th­ viÖn Häc viÖn ChÝnh trÞ quèc gia Hå ChÝ Minh

1

MỞ ĐẦU

1. Lý do chọn đề tài

Thông tin là một trong những nhu cầu sống còn của con người, để tồn

tại và phát triển con người không thể thiếu thông tin. Ngày nay, thông tin

(Information) cùng với con người (Men), máy móc (Machines), vật liệu

(Materials), vốn (Money) đã trở thành những nguồn tài nguyên không thể

thiếu trong quá trình phát triển xã hội. Đặc biệt với sự xuất hiện của thông

tin đã tạo ra một sự thay đổi lớn mang tính cách mạng về phương thức làm

việc cũng như quá trình phát triển của thế giới công nghiệp mà yếu tố dẫn

đạo là kinh tế tri thức. Thông tin đã trở thành một trong những lực lượng

sản xuất vật chất quan trọng trong hoạt động kinh tế - xã hội của tất cả các

quốc gia.

Hiện nay, việc nghiên cứu thông tin ở nước ta vẫn là một công việc

mới mẻ, hấp dẫn và phức tạp, vì đối tượng của nó đã và đang trở thành

thành đề tài nghiên cứu có ý nghĩa thực tiễn cao cho các khoa học cụ thể

như: triết học, kinh tế học, chính trị học.... Dù vậy, thực tế cho thấy, chúng

ta có rất ít kinh nghiệm và thành quả của các nhà khoa học đi trước để lại.

Vấn đề này đã tạo nên tính cấp thiết và tính hấp dẫn của việc nghiên cứu.

Trong khi đó, xã hội càng phát triển, tác động của thông tin càng lớn. Ở

mỗi lĩnh vực hoạt động thực tiễn khác nhau chúng ta sẽ chịu sự tác động

chủ yếu của một loại hình thông tin nhất định. Đối với hoạt động lãnh đạo,

quản lý của đội ngũ CBCC (cán bộ chủ chốt) các cấp nói chung và cấp cơ

sở nói riêng, bên cạnh việc chịu sự tác động của các loại hình thông tin

khác, thì loại hình thông tin chính trị - xã hội luôn đóng vai trò quan trọng.

Điều này, được thể hiện trực tiếp trong việc ra quyết định - khâu quan

2

trọng nhất trong chu trình hoạt động lãnh đạo, quản lý của đội ngũ CBCC

cấp cơ sở. Hiệu quả hoạt động lãnh đạo, quản lý của đội ngũ CBCC cấp cơ

sở phụ thuộc nhiều vào chất lượng ra quyết định. Trong đó, thông tin

chính trị - xã hội vừa là căn cứ, vừa là một phần nội dung của quyết định

mà thiếu nó CBCC sẽ không đủ điều kiện để ra quyết định đúng, sát thực

với chủ trương đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước,

cũng như không thể đưa ra phương án giải quyết triệt để các mâu thuẫn sự

việc phát sinh ở cơ sở.

Đồng bằng sông Hồng (ĐBSH) có vị trí chiến lược quan trọng đối với

sự phát triển của cả nước. Điều này, đòi hỏi sự cần thiết phải nâng cao chất

lượng các quyết định của đội ngũ CBCC cấp cơ sở vùng ĐBSH. Một trong

những chìa khóa dẫn đến hiệu quả các quyết định đó là việc sử dụng tính

hiệu dụng của loại hình thông tin chính trị - xã hội trong việc ra quyết định

của đội ngũ này. Vì, thông tin chính trị - xã hội sẽ là cơ sở, điều kiện cần

thiết để tiến hành quản lý xã hội; tùy theo chất lượng nó có thể đẩy nhanh

hoặc làm chậm tốc độ phát triển của hệ thống xã hội và cuối cùng quyết

định sự thành công hay thất bại của cả quá trình quản lý xã hội. Với ý

nghĩa đó, thông tin chính trị - xã hội giúp cho đội ngũ CBCC cấp cơ sở ra

được quyết định có tính khả thi cao, được ban hành đúng lúc, đáp ứng yêu

cầu thực tiễn đặt ra.

Tuy nhiên tính khả thi, tính khoa học của quyết định mà đội ngũ

CBCC cấp cơ sở đưa ra lại phụ thuộc nhiều vào năng lực tiếp nhận, xử

lý thông tin nhằm làm cho thông tin chính trị - xã hội đã thu nhận được

trở thành tri thức để áp dụng vào hoạt động lãnh đạo quản lý. Trên thực

tế, do những nguyên nhân khách quan và chủ quan khác nhau, việc tiếp

nhận và xử lý các nguồn thông tin chính trị - xã hội trong việc ra quyết

3

định của đội ngũ CBCC cấp cơ sở ở ĐBSH còn nhiều hạn chế, dẫn đến

hiệu quả công tác lãnh đạo, quản lý cấp cơ sở chưa cao. Đây đang là

một thách thức không nhỏ đối với đội ngũ CBCC cấp cơ sở vùng

ĐBSH, đặc biệt là khi chúng ta đang hội nhập ngày càng sâu rộng vào

mọi mặt của đời sống quốc tế.

Làm thế nào để phát huy được vai trò của thông tin chính trị - xã hội

trong việc ra quyết định của đội ngũ CBCC cấp cơ sở hiện nay đang là vấn

đề bức xúc. Điều mà chúng ta cần làm hiện nay là trang bị cho đội ngũ cán

bộ những kỹ năng và kiến thức để làm chủ thông tin. Tức là giúp họ rèn

luyện kỹ năng nhận dạng nhu cầu thông tin bản thân, định vị nguồn thông

tin phù hợp với những nhu cầu đó, tổ chức nguồn thông tin tìm được một

cách hợp lý, thẩm định nguồn thông tin đã được lựa chọn, và sử dụng thông

tin đó trong việc ra quyết định của mình. Để từ đó có một quyết định kịp

thời, hiệu quả đáp ứng yêu cầu thực tiễn.

Từ nhận thức này, tác giả đã lựa chọn vấn đề: Thông tin chính trị -

xã hội với việc ra quyết định của đội ngũ cán bộ chủ chốt cấp cơ sở vùng

đồng bằng sông Hồng hiện nay, làm luận án tiến sĩ triết học. Đề tài này

vừa có ý nghĩa là một đề tài nghiên cứu khoa học cơ bản, vừa góp phần giải

quyết các vấn đề thực tiễn trong công cuộc phát triển kinh tế - xã hội của

vùng cũng như đối với công cuộc xây dựng đất nước trong thời kỳ mới.

2. Mục đích, nhiệm vụ nghiên cứu của luận án

2.1. Mục đích nghiên cứu

Dưới góc độ tiếp cận triết học, luận án phân tích làm rõ những vấn đề

lý luận và thực tiễn phát huy vai trò của thông tin chính trị - xã hội trong

việc ra quyết định của đội ngũ CBCC cấp cơ sở đồng bằng sông Hồng, từ

đó, đề xuất một số phương hướng và giải pháp nhằm phát huy có hiệu quả

4

vai trò thông tin chính trị - xã hội trong việc ra quyết định của đội ngũ cán

bộ này.

2.2. Nhiệm vụ nghiên cứu

Để thực hiện được mục đích trên, luận án cần phải thực hiện cácnhiệm vụ sau:

Thứ nhất, làm rõ bản chất, đặc điểm, vai trò, tầm quan trọng của thôngtin chính trị - xã hội trong việc ra quyết định của đội ngũ CBCC cấp cơ sở.

Thứ hai, phân tích, đánh giá thực trạng phát huy vai trò thông tin chính

trị - xã hội trong việc ra quyết định của đội ngũ CBCC cấp cơ sở vùng

ĐBSH hiện nay.

Thứ ba, đề xuất một số phương hướng và giải pháp chủ yếu nhằm pháthuy có hiệu quả vai trò thông tin chính trị - xã hội trong việc ra quyết địnhcủa đội ngũ CBCC cấp cơ sở vùng ĐBSH hiện nay.

3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu của luận án Đối tượng nghiên cứu: Luận án tập trung nghiên cứu thông tin chính

trị - xã hội trong việc ra quyết định của đội ngũ CBCC cấp cơ sở ở Việt

Nam hiện nay.

Phạm vi nghiên cứu: Luận án nghiên cứu thông tin chính trị - xã hội và

vai trò của nó trong việc ra quyết định của đội ngũ CBCC cấp cơ sở vùng

ĐBSH, gồm có 10 tỉnh: Vĩnh Phúc, Bắc Ninh, Hà Nội, Hà Nam, Hưng Yên,

Hải Dương, Hải Phòng, Thái Bình, Nam Định, Ninh Bình (chủ yếu là

trưởng, phó các chức danh).

Mốc thời gian để tiến hành khảo sát là bắt đầu từ năm 2001 cho đến nay.

4. Cơ sở lý luận và phương pháp nghiên cứu

4.1. Cơ sở lý luậnLuận án được thực hiện trên cơ sở vận dụng các nguyên lý cơ bản của

chủ nghĩa duy vật biện chứng và duy vật lịch sử, đặc biệt là lý luận nhận thức

mácxit. Vận dụng các quan điểm, đường lối của Đảng về phát triển công

5

nghiệp hóa, hiện đại hóa ở nước ta hiện nay, coi trọng phát triển công nghệ.

Đồng thời, trong quá trình triển khai luận án, tác giả kế thừa những thành tựu

khoa học đã có ở một số công trình có liên quan đến đề tài của các tác giả

trong và ngoài nước.

4.2. Phương pháp nghiên cứuĐể giải quyết các nhiệm vụ của luận án, qua đó đạt được các mục đích

nghiên cứu đặt ra, luận án vận dụng những nguyên tắc phương pháp luậnmácxit, đồng thời sử dụng các phương pháp cụ thể như; phân tích và tổnghợp, thống nhất lịch sử và logic, quy nạp diễn dịch, phương pháp điều trakhảo sát, phương pháp hệ thống, kết hợp với phương pháp so sánh,v.v...

5. Đóng góp về khoa học của luận án- Làm rõ các khái niệm cơ bản, đặc điểm và ý nghĩa triết học của thông

tin, thông tin chính trị - xã hội, từ đó khẳng định vai trò đặc biệt của nótrong việc ra quyết định của đội ngũ CBCC cấp cơ sở.

- Chỉ ra sự tác động của thông tin chính trị - xã hội và những hệ quảcủa sự tác động đó trong việc ra quyết định của đội ngũ CBCC cấp cơ sởvùng ĐBSH.

- Phân tích chỉ ra được những vấn đề đặt ra từ thực trạng phát huy vaitrò của thông tin chính trị - xã hội trong việc ra quyết định của CBCC cấpcơ sở vùng ĐBSH; trên cơ sở đó đưa ra phương hướng và kiến nghị giảipháp nhằm phát huy có hiệu quả vai trò thông tin chính trị - xã hội trong

việc ra quyết định của đội ngũ CBCC cấp cơ sở vùng đồng bằng sôngHồng hiện nay.

6. Ý nghĩa lý luận và thực tiễn của luận ánVề mặt lý luận, luận án góp phần xác định và luận giải vai trò của

thông tin chính trị - xã hội đối với việc ra quyết định của đội ngũ CBCC

cấp cơ sở.

6

Về mặt thực tiễn, trong chừng mực nhất định, luận án có thể đượcdùng làm tài liệu tham khảo phục vụ cho nghiên cứu khoa học và hoạtđộng thực tiễn của đội ngũ CBCC cấp cơ sở.

7. Kết cấu của luận ánNgoài phần Mở đầu, Kết luận, Danh mục tài liệu tham khảo và Phụ

lục, nội dung của luận án bao gồm 4 chương, 10 tiết.

Chương 1

TỔNG QUAN TÌNH HÌNH NGHIÊN CỨU

LIÊN QUAN ĐẾN ĐỀ TÀI

1.1. Những công trình đề cập đến thông tin, thông tin chính trị -

xã hội, vai trò của thông tin, ra quyết định quản lý

1.1.1. Nhóm các công trình dưới góc độ là cơ sở lý luận, phương

pháp nghiên cứu chuyên ngành

Công trình liên quan đến thông tin của các tác giả nước ngoài, luận

án tham khảo chủ yếu hai công trình sau: Công trình nghiên cứu của tác

giả V.G.Afanaxep trong tác phẩm “Thông tin xã hội và quản lý xã hội”

(1979), Nxb Khoa học xã hội, Hà Nội; A.L.Levin với bài viết “Phát triển

bền vững và xã hội thông tin, xu thế, vấn đề, mâu thuẫn”, (đăng trên tạp

chí Thông tin Khoa học xã hội, số 1 năm 2005).

Cùng với hướng nghiên cứu của các nhà khoa học trên thế giới, các

nhà khoa học trong nước cũng bàn đến thông tin dưới góc độ là cơ sở lý

luận và phương pháp nghiên cứu, bao gồm các công trình như: Luận án

tiến sĩ của tác giả Lê Thị Duy Hoa, Thông tin và vấn đề tiếp nhận xử lý

thông tin của tư duy người Việt Nam. Luận án tiến sĩ triết học, Hà Nội,

2001. Công trình nghiên cứu của tác giả Nguyễn Thị Lan Hương, Công

7

nghệ thông tin và tác động của nó đối với xã hội hiện đại, Luận án tiến sĩ

triết học - Viện Hàn Lâm Khoa Học xã hội, H 2008, chuyên nghành

CNDVBC và CNDVLS.

1.1.2. Nhóm các công trình đề cập đến ra quyết định trong quản lý

dưới góc độ là cơ sở lý luận và phương pháp nghiên cứu

Với các công trình của các nhà nghiên cứu nước ngoài, có các công

trình nghiên cứu sau:

Jonathan Baron với tác phẩm “suy nghĩ và quyết định” (1994). Tác

giả A.I. KiTốp, Những đặc điểm tâm lý của việc thông qua những quyếtđịnh quản lý, Nxb. Thông tin lý luận, HN, 1985. Cuốn sách “Management”

(quản lý), xuất bản năm 1994,của nhà khoa học Stephen P.Robbins nghiên

cứu việc ra quyết định theo cách xác định tình huống. Cuốn sách “Tâm lý

học tiêu dùng” của Học viện tài chính mậu dịch Bắc Kinh (Trung Quốc),

do Mã Nghĩa Hiệp chủ biên, Nxb. Chính trị quốc gia, Hà Nội 1998..

“Những sai lầm khi ra quyết định” (Think twice) tác giả Michael J.

Mauboussin, dịch bởi Yến Phương, Tiểu Vân, Nxb Nxb. Trẻ, TP. Hồ ChíMinh, 2012.

Khi nghiên cứu về việc ra quyết định, các nhà nghiên cứu trong

nước, đều khẳng định việc ra quyết định trong lãnh đạo, quản lý là sự cần

thiết. Đồng thời theo họ, ra quyết định chất lượng hay không phụ thuộc

vào tâm lý của chủ thể lãnh đạo, quản lý; phẩm chất; việc xử lý thông tin

của chủ thể… Chẳng hạn: Các tác giả Nguyễn Đức Minh, Nguyễn Hải

Khoát, trong cuốn sách “Cơ sở tâm lý học của công tác quản lý trườnghọc”, Nxb. Giáo dục, H1981. Đỗ Hoàng Toàn, nhìn nhận quyết định dưới

góc độ khoa học quản lý, với các bài viết “Quản trị kinh doanh” (1991); sách

tham khảo “Lý thuyết quản trị kinh doanh” Nxb. Thống kê, H1994. Luận án

phó tiến sĩ khoa học kinh tế, chuyên ngành tổ chức và quản lý sản xuất của

8

tác giả Phan Kim Chiến, “Giám đốc doanh nghiệp với việc ra quyết địnhquản lý kinh doanh”, Trường đại học kinh tế quốc dân 1992.

1.2. Những công trình đề cập đến tác động của thông tin trongquản lý, về thực trạng môi trường thông tin và đội ngũ cán bộ chủchốt cấp cơ sở

1.2.1. Nhóm công trình đề cập đến tác động của thông tin trongquản lý, thực trạng môi trường thông tin.

Tác phẩm “Điều tra và xử lý thông tin trong quản lý”của tác giả Lê

Xuân Hoa, Nxb. Thống kê H,1999. Luận án tiến sĩ khoa học chuyên ngành

báo chí của tác giả Phạm Thị Thanh Tịnh, Nhu cầu và điều kiện tiếp nhận

thông tin phát thanh của công chúng nông thôn vùng đồng bằng sông

Hồng hiện nay, HVBC và TT, chuyên ngành báo chí học, H 2012.

1.2.2. Nhóm công trình nghiên cứu của các tác giả trong nước về

đội ngũ cán bộ chủ chốt cấp cơ sở. Tiêu biểu có các công trình sau:

Sách chuyên khảo của tác giả Trần Xuân Sầm (chủ biên), Xác định

cơ cấu và tiêu chuẩn cán bộ lãnh đạo chủ chốt trong hệ thống chính trị đổi

mới, Nxb. Chính trị quốc gia, H1998. Đề tài khoa học cấp nhà nước 1996 -

2000 (KHXH.05.03), Luận cứ khoa học cho việc nâng cao chất lượng đội

ngũ cán bộ trong thời kỳ đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất

nước, do tác giả Nguyễn Phú Trọng làm chủ nhiệm.

Sách tham khảo “Xây dựng đội ngũ cán bộ chủ chốt trong hệ thống

chính trị cấp huyện ở đồng bằng Sông Cửu Long hiện nay”, chủ biên

Huỳnh Thị Gấm, Nxb Lý luận chính trị, H 2007. Xây dựng đội ngũ cán bộ

cấp xã vùng nông thôn đồng bằng sông Cửu Long (ĐBSCL) hiện nay, tác

giả Phạm Công Khâm, Luận án tiến sĩ khoa học chính trị, H2002. Nâng

cao năng lực tổ chức thực tiễn của cán bộ chủ chốt cấp xã ở một số tỉnh

đồng bằng sông Hồng trong điều kiện hiện nay. Đây là đề tài nghiên cứu

9

khoa học xã hội cấp Bộ năm 2004 của Học viện Chính trị - Hành chính quốc

gia Hồ Chí Minh do tác giả Nguyễn Thị Tuyết Mai làm chủ nhiệm. Vai trò

cán bộ lãnh đạo chủ chốt cấp xã trong việc giữ vững ổn định chính trị - xã

hội ở nông thôn nước ta hiện nay (Qua thực tế vùng đồng bằng sông Hồng),

Tác giả Mai Đức Ngọc, Luận án tiến sỹ Chính trị học, năm 2007.

Điểm qua các công trình của các nhà khoa học cho thấy họ đã bàn

đến những nội dung nghiên cứu sau: Một là, thông tin, quyết định, vai trò

của thông tin đối với việc ra quyết định dưới nhiều lát cắt khác nhau. Hai

là, các nhà khoa học đã đề cập tới cán bộ và việc ra quyết định của cán bộ.

Ba là, các nhà khoa học đã đề xuất một số các giải pháp nâng cao chất

lượng, vai trò của người cán bộ chủ chốt cấp cơ sở. Điều này cũng cho

chúng ta thấy rằng, nghiên cứu thông tin chính trị - xã hội với việc ra quyết

định của đội ngũ cán bộ chủ chốt cấp cơ sở vùng đồng bằng sông Hồng

dưới góc độ triết học chưa trở thành đối tượng nghiên cứu trực tiếp, cụ thể

của một công trình nào. Và đây cũng là lý do khiến nghiên cứu sinh chọn

nghiên cứu đề tài này trong luận án.

Xuất phát từ yêu cầu thực tiễn và tầm quan trọng cả về mặt lý luận

và thực tiễn của vấn đề trên, chúng tôi đi sâu nghiên cứu vấn đề: “Thông

tin chính trị - xã hội với việc ra quyết định của đội ngũ cán bộ chủ

chốt cấp cơ sở vùng đồng bằng sông Hồng hiện nay”, trên bình diện

triết học xã hội. Luận án này mong muốn góp phần nâng cao hiệu quả việc

ra quyết định của đội ngũ cán bộ chủ chốt cấp cơ sở ở đồng bằng sông

Hồng, thực hiện chủ trương của Đảng trong việc đổi mới hệ thống chính trị

cấp cơ sở. Trong quá trình triển khai, luận án trân trọng kế thừa và tiếp thu

có chọn lọc những kết quả nghiên cứu của các tác giả đã công bố có liên

quan để phục vụ cho mục đích nghiên cứu của đề tài.

10

Chương 2

THÔNG TIN CHÍNH TRỊ - XÃ HỘI VỚI VIỆC RA QUYẾT ĐỊNH

CỦA ĐỘI NGŨ CÁN BỘ CHỦ CHỐT CẤP CƠ SỞ - MỘT SỐ VẤN

ĐỀ LÝ LUẬN

2.1. Thông tin chính trị - xã hội – bản chất, đặc điểm

2.1.1. Thông tin và phân loại thông tin

Thông tin là một hiện tượng khách quan, đóng vai trò quan trọng

trong đời sống của thế giới sinh vật nói chung nhất là con người nói riêng.

Với ý nghĩa đó, các nghành khoa khác nhau đều đi nghiên cứu về thông

tin, tuy nhiên dưới nghiên cứu của khoa học triết học có lẽ bản chất của

thông tin được hiểu đầy đủ nhất: “thông tin là cái đa dạng được phản ánh”.

Thông tin và phản ánh có những nét giống nhau. Đó là, trong quá trình

tương tác của hệ thống vật chất này với hệ thống vật chất khác, cả thông

tin và phản ánh đều biểu hiện sự tái tạo lại những đặc điểm của chúng.

Song, thông tin khác với phản ánh ở chỗ, phản ánh tập trung vào toàn bộ

nội dung của quá trình tương tác, thông tin chỉ tập trung ở cái đa dạng, cái

khác nhau.

Từ đây, chúng tôi cho rằng: thông tin chính là sự phản ánh cái đa

dạng giữa hệ thống vật chất này với hệ thống vật chất khác khi giữa chúng

diễn ra quá trình tương tác lẫn nhau.

Phân loại thông tin: dựa trên cơ sở xem xét trình độ phản ánh, cấu

trúc của thông tin người ta có thể phân thông tin thành 3 loại cơ bản:

Thông tin trong thế giới vô sinh, thông tin trong thế giới hữu sinh, và

thông tin trong xã hội con người. Trong đó, thông tin xã hội là dạng thông

tin cao nhất, phức tạp nhất. Thông tin trong xã hội được xem là cơ sở cho

quản lý và cải tạo xã hội.

11

2.1.2. Bản chất, đặc trưng cơ bản của thông tin chính trị - xã hội

Thông tin chính trị - xã hội là một bộ phận quan trọng, giữ vị trí

trung tâm của thông tin xã hội. Nó không chỉ có ý nghĩa là sự phản ánh các

lĩnh vực của đời sống chính trị - xã hội, mà còn góp phần cải tạo các lĩnh

vực đó trên cơ sở phản ánh đúng hiện thực phát triển của chỉnh thể xã hội.

Theo chúng tôi có thể hiểu: thông tin chính trị - xã hội là sự phản ánh

đa dạng các hoạt động chính trị - xã hội; các quan hệ chính trị - xã hội; các

quá trình diễn ra trong mọi lĩnh vực chính trị - xã hội của các giai cấp, tầng

lớp xã hội.

Thông tin chính trị - xã hội có các đặc điểm như sau:

Một là, thông tin chính trị - xã hội luôn mang tính chính trị - xã hội,

phản ánh đời sống chính trị, xã hội.

Hai là, thông tin chính trị - xã hội luôn gắn với lợi ích của chủ thể sử

dụng thông tin.

Ba là, thông tin chính trị - xã hội là loại hình thông tin tự giác, vì chủ

thể thông tin chính trị - xã hội là các giai cấp, tập đoàn xã hội, con người.

Bốn là, thông tin chính trị - xã hội luôn có tính thời sự cao, luôn chứa

đựng những dữ liệu mới, kịp thời.

Năm là, hiệu quả của thông tin chính trị - xã hội có sự khác nhau,

phụ thuộc vào ý thức, năng lực và trình độ của chủ thể tiếp nhận, xử lý

thông tin.

2.2. Vai trò của thông tin chính trị - xã hội trong việc ra quyết

định của đội ngũ cán bộ chủ chốt cấp cơ sở

2.2.1. Cán bộ chủ chốt cấp cơ sở và việc ra quyết định của đội ngũ

cán bộ chủ chốt cấp cơ sở

CBCC cấp cơ sở là những người đứng đầu, nắm giữ những vị trí

trọng yếu của HTCT ở cơ sở, có nhiệm vụ tiếp nhận, triển khai đường lối

12

của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước và có quyền quyết định

những vấn đề liên quan đến sự phát triển về mọi mặt của đời sống chính trị

- xã hội trên địa bàn mà họ phụ trách.

Quy trình hoạt động lãnh đạo, quản lý của CBCC ở cấp cơ sở về thực

chất là quá trình bao gồm các khâu: Nắm bắt, xử lý thông tin; Ra quyết

định; Tổ chức thực hiện quyết định và kiểm tra việc thực hiện quyết định;

Tổng kết rút kinh nghiệm cho việc thực hiện các quyết định và vận dụng

bài học kinh nghiệm vào quá trình ra quyết định tiếp theo. Trong các khâu

đó, ra quyết định được xem là khâu giữ vị trí trung tâm.

Quyết định là sản phẩm của quá trình nhận thức được nảy sinh trong

quá trình hoạt động thực tiễn của đội ngũ CBCC cấp cơ sở. Nó bị quy định

bởi hoạt động thực tiễn, luôn được bổ sung và phát triển thông qua hoạt

động thực tiễn.

2.2.2. Những yêu cầu trong quy trình ra quyết định của cán bộchủ chốt cấp cơ sở

Để ra được quyết định đúng đắn, kịp thời phù hợp với thực tiễn địaphương, CBCC cấp cơ sở phải đáp ứng các yêu cầu sau:

Một là, CBCC cấp cơ sở phải biết thu thập, phân tích và xử lý thông

tin. Vì thông tin là “chìa khóa” dẫn đến quyết định đúng.

Hai là, để có quyết định đúng, đội ngũ CBCC cấp cơ sở phải có kỹ

năng ra quyết định. Vì, kỹ năng ra quyết định là điều kiện cần thiết để có

một quyết định đáp ứng được yêu cầu của hiện thực khách quan. Đó chính

là sự vận dụng thành thạo các phương pháp khoa học theo quy trình ra

quyết định để đề ra các quyết định hiệu quả trong quản lý.

Ba là, đội ngũ CBCC cấp cơ sở phải phân biệt được các loại

quyết định.

13

2.2.3. Vai trò của thông tin chính trị - xã hội trong việc ra quyết

định của đội ngũ cán bộ chủ chốt cấp cơ sở

Thông tin chính trị - xã hội là một trong những “dữ liệu”không thể

thiếu để CBCC cấp cơ sở ra được các quyết định phù hợp với tình hình

thực tiễn địa phương tránh giáo điều, chủ quan.

Thông tin chính trị - xã hội góp phần giúp cho đội ngũ CBCC cấp cơ

sở ra được các quyết định đúng, phù hợp với chủ trương, đường lối của

Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước.

Thông tin chính trị - xã hội giúp cho đội ngũ cán bộ chủ chốt cấp cơ

sở ra được các quyết định kịp thời, đúng lúc.

2.3. Những nhân tố ảnh hưởng đến việc phát huy vai trò của

thông tin chính trị - xã hội trong việc ra quyết định của đội ngũ cán bộ

chủ chốt cấp cơ sở

2.3.1. Môi trường thông tin chính trị - xã hội

Việc tiếp nhận, xử lý thông tin chính trị - xã hội phục vụ cho việc raquyết định của đội ngũ CBCC cấp cơ sở chịu ảnh hưởng của các nhân tốsau: Môi trường thông tin; cơ chế quản lý thông tin; môi trường dân chủ ởcơ sở; điều kiện kinh tế địa phương; trình độ dân trí…

Các nhân tố trên không tách rời nhau mà chúng có mối quan hệ chặt

chẽ với nhau, tác động, hỗ trợ nhau, tạo thành một hệ thống cùng ảnh

hưởng tới quá trình tiếp nhận, xử lý thông tin chính trị - xã hội của CBCC

cấp cơ sở.

2.3.2. Năng lực tiếp nhận và xử lý thông tin chính trị - xã hội của

cán bộ chủ chốt cấp cơ sở

Năng lực tiếp nhận, xử lý thông tin chính trị - xã hội của đội ngũCBCC cấp cơ sở là khả năng thu thập, tiếp nhận, phân tích, xử lý thông tinmột cách tối ưu nhất, hiệu quả nhất ở đội ngũ này.

14

Năng lực tiếp nhận và xử lý thông tin quan hệ biện chứng với nhautrong chu trình nhận thức của chủ thể quản lý. Năng lực tiếp nhận thôngtin là điều kiện cần, còn năng lực xử lý thông tin là điều kiện đủ để chủ thểcó thông tin đầy đủ, chính xác. Trong năng lực tiếp nhận thông tin cũng đã

bao hàm năng lực xử lý thông tin và ngược lại.Chúng ta có thể sơ đồ hóa cơ chế về năng lực tiếp nhận và xử lý thông

tin chính trị - xã hội của đội ngũ CBCC cấp cơ sở như sau:

Tiểu kết chương 2

Có thể nói rằng, ngày nay thông tin và thông tin chính trị - xã hội là

một khái niệm phổ biến và nó tác động đến tất cả các lĩnh vực của đời

sống xã hội. Dưới góc độ triết học, có thể khẳng định thông tin nói chung

là một thuộc tính vốn có của thế giới vật chất ở nhiều cấp độ phát triển.

Đối việc ra quyết định của CBCC cấp cơ sở thì thông tin chính trị -

xã hội có vai trò khá quan trọng: Nó là “dữ liệu” không thể thiếu để CBCC

cấp cơ sở ra được các quyết định phù hợp với tình hình thực tiễn địa

phương tránh giáo điều, chủ quan; Thông tin chính trị - xã hội giúp cho

CBCC cấp cơ sở ra được các quyết định đúng, đầy đủ và phù hợp với chủ

trương, đường lối của Đảng, chính sách pháp luật của Nhà nước; Thông tin

chính trị - xã hội giúp cho CBCC cấp cơ sở ra các quyết định kịp thời,

đúng lúc.

Sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa nông nghiệp nông thôn của

nước ta hôm nay thành công hay không phụ thuộc phần nhiều vào việc

nâng cao chất lượng các quyết định của người CBCC cấp cơ sở, trong đó

Dữ liệu Thông tin chínhtrị - xã hội

Tri thức chínhtrị - xã hội

15

vai trò thông tin chính trị - xã hội giữ vị trí chủ đạo trong xây dựng nội

dung quyết định. Trên bình diện triết học, chúng tôi cho rằng, thông tin

chính trị - xã hội là chìa khóa quan trọng giúp cho CBCC cấp cơ sở đưa ra

các quyết định đúng với yêu cầu thực tiễn nơi cơ sở, không chệch hướng

đường lối, chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước. Tuy

nhiên việc sử dụng tính hiệu dụng loại hình thông tin này lại phụ thuộc vào

năng lực tiếp nhận và xử lý thông tin chính trị - xã hội của đội ngũ CBCC

cấp cơ sở. Năng lực tiếp nhận và xử lý thông tin chính trị - xã hội của

CBCC cấp cơ sở sẽ là ngọn nguồn tạo nên sức mạnh của loại hình thông

tin này đối với việc ra quyết định của họ.

Chương 3

MÔI TRƯỜNG THÔNG TIN CHÍNH TRỊ - XÃ HỘI VÀ VIỆC

PHÁT HUY VAI TRÒ THÔNG TIN CHÍNH TRỊ - XÃ HỘI ĐỂ RA

QUYẾT ĐỊNH CỦA CÁN BỘ CHỦ CHỐT CẤP CƠ SỞ VÙNG

ĐỒNG BẰNG SÔNG HỒNG - THỰC TRẠNG VÀ VẤN ĐỀ ĐẶT RA

3.1. Thực trạng môi trường thông tin chính trị - xã hội vùng

đồng bằng sông Hồng

3.1.2. Khái lược về cơ sở hạ tầng kỹ thuật của môi trường thông tin

chính trị - xã hội vùng đồng bằng sông Hồng

Đồng bằng sông Hồng là vùng có nhiều ưu thế trong phát triển cơ sở

hạ tầng kỹ thuật thông tin hơn so với các vùng khác trong cả nước. Đây là

một lợi thế cho đội ngũ CBCC cấp cơ sở có điều kiện tiếp nhận, xử lý

thông tin chính trị - xã hội một cách nhanh nhạy, kịp thời để phục vụ

cho việc ra quyết định. Tuy nhiên, hạ tầng kỹ thuật môi trường thông tin

chính trị - xã hội của vùng hiện nay phát triển không đồng đều, tính hiện

16

đại chưa cao, ảnh hưởng đến quá trình tiếp nhận, xử lý thông tin của đội

ngũ này.

3.1.1. Môi trường xã hội của thông tin chính trị - xã hội vùng đồng

bằng sông Hồng

Môi trường xã hội với các yếu tố cơ bản như, điều kiện kinh tế; môi

trường dân chủ; trình độ dân chủ; cơ chế sử dụng thông tin, thông tin chính

trị - xã hội; trình độ của đội ngũ CBCC cấp cơ sở... đã và đang tạo ra

những thuận lợi và khó khăn cho việc khai thác, sử dụng hiệu quả loại hình

thông tin chính trị - xã hội trong việc ra quyết định của đội ngũ CBCC cấp

cơ sở vùng ĐBSH.

3.2. Thực trạng phát huy vai trò thông tin chính trị - xã hội với

việc ra quyết định của đội ngũ cán bộ chủ chốt cấp cơ sở vùng đồng

bằng sông Hồng hiện nayThứ nhất, nhìn chung CBCC cấp cơ sở vùng đồng bằng sông Hồng

đều chú trọng tới việc khai thác tốt loại hình thông tin chính trị - xã hội với

ý nghĩa là “dữ liệu” không thể thiếu trong việc ra quyết định.

Thứ hai, với việc khai thác tốt loại hình thông tin chính trị - xã hội

nhìn chung CBCC cấp cơ sở ĐBSH đã đưa ra được những quyết định

đúng, phù hợp với thực tế ở địa phương.

Thứ ba, cán bộ chủ chốt cấp cơ sở vùng đồng bằng sông Hồng đã ra

được các quyết định kịp thời, chính xác nhờ việc tiếp nhận, xử lý thông tin

chính trị - xã hội đúng đắn.

Thứ tư, trong những năm qua đa phần CBCC cấp cơ sở vùng ĐBSH

đã đưa ra được các quyết định đúng, sát thực với thực tiễn ở địa phương,

song vẫn còn có những quyết định biểu hiện nhiều hạn chế, bất cập. Điều

này có nhiều nguyên nhân, nhưng nguyên nhân quan trọng là chưa phát

huy tốt vai trò thông tin chính trị - xã hội cho việc ra quyết định..

17

3.3. Một số vấn đề đặt ra từ hiện trạng môi trường thông tin và

thực trạng phát huy thông tin chính trị - xã hội đối với việc ra quyếtđịnh của đội ngũ cán bộ chủ chốt cấp cơ sở vùng đồng bằng sôngHồng hiện nay

3.3.1. Mâu thuẫn giữa yêu cầu có môi trường thông tin chính trị -

xã hội thuận lợi cho việc ra quyết định của cán bộ chủ chốt cấp cơ sởvới thực tế môi trường thông tin chính trị - xã hội ở cấp cơ sở vùng

ĐBSH còn bất cập chưa đáp ứng yêu cầuTrong những năm qua, môi trường thông tin chính trị - xã hội vùng

ĐBSH không ngừng được các cấp chính quyền quan tâm, chú trọng đầu tưvà đã có những biến đổi tiến bộ. Tuy nhiên, trên thực tế hạ tầng kỹ thuậtthông tin chưa đồng bộ; môi trường xã hội của thông tin chính trị - xã hộicủa vùng vẫn còn nhiều bất cập... Do vậy, chưa đáp ứng nhu cầu khai thácsử dụng nguồn thông tin chính trị - xã hội của CBCC cấp cơ sở ĐBSH nói

riêng và nhân dân trong vùng nói chung.

3.3.2. Mâu thuẫn giữa yêu cầu khách quan trong việc tiếp nhận,xử lý thông tin chính trị - xã hội để ra quyết định của đội ngũ CBCC cấpcơ sở vùng ĐBSH với việc tiếp nhận, xử lý thông tin chính trị - xã hộicủa họ còn chủ quan

Tính khách quan, tính chân thực của thông tin chính trị - xã hội được

đảm bảo bằng mối liên hệ mật thiết của nó đối với các lĩnh vực của đời

sống chính trị - xã hội, với thực tiễn công cuộc xây dựng, phát triển kinh tế

- xã hội ở cơ sở. Nó không chỉ phản ánh chân thực diễn biến đời sống

chính trị - xã hội cơ sở cả về những thuận lợi mà còn cả những khó khăn,

thậm chí, thông qua phản ánh cho chúng ta thấy được khuynh hướng mâu

thuẫn của các sự kiện.... song quá trình tiếp nhận, phân tích, lựa chọn, xử

lý thông tin đó phục vụ cho việc ra quyết định có khách quan không phụ

thuộc vào chủ thể lãnh đạo, quản lý.

18

Trên thực tế, khi ra quyết định, CBCC cấp cơ sở một số nơi trong

vùng đã không chú trọng tới việc tiếp nhận các nguồn thông tin chính trị -

xã hội, đặc biệt là thông tin từ trong dân… dẫn đến việc nắm bắt thông tin

chính trị - xã hội không khách quan, thiếu trung thực đưa đến các quyết

định không hiệu quả.

3.3.3. Mâu thuẫn giữa yêu cầu tiếp nhận, xử lý thông tin chính trị -

xã hội nhanh nhạy, kịp thời của đội ngũ CBCC cấp cơ sở vùng ĐBSHtrong việc ra quyết định với việc tiếp nhận, xử lý thông tin chính trị - xã

hội của họ còn chậm, chưa kịp thờiNăng lực, trình độ chuyên môn nghiệp vụ, trình độ quản lý nhà nước,

năng lực tư duy biện chứng sẽ giúp CBCC cơ sở tiếp nhận xử lý thông tinmột cách nhanh chóng, hiệu quả, chính xác. Song trên thực tế, yêu cầu tiếpnhận xử lý thông tin nhanh nhạy, kịp thời, chính xác lại mâu thuẫn vớinăng lực, trình độ, tiếp nhận và xử lý thông tin của CBCC cấp cơ sở vùng

ĐBSH còn hạn chế, thiếu kịp thời, chưa nhanh nhạy.

Tiểu kết chương 3

Phát huy vai trò thông tin chính trị - xã hội trong việc ra quyết địnhcủa đội ngũ CBCC cấp cơ sở vùng ĐBSH hiện nay, bên cạnh những ưuđiểm cơ bản cần được giữ vững và phát huy hơn nữa, cũng còn không ít

những hạn chế, yếu kém cần được khắc phục. Những ưu điểm, hạn chế đã

có và đang tồn tại đó, do nhiều nguyên nhân khác nhau, cả về khách quan,chủ quan của chủ thể ra quyết định, cả về môi trường thông tin chung củacả nước và tính đặc thù của vùng, của địa phương.

Vấn đề đặt ra hiện nay là, làm thế nào tiếp tục phát huy những ưuđiểm, khắc phục những hạn chế đang đặt ra trong việc phát huy vai tròthông tin chính trị - xã hội để ra quyết định của đội ngũ CBCC nơi đây. Vì

ĐBSH là địa bàn chiến lược kinh tế - xã hội, quốc phòng, an ninh của cảnước. Ra quyết định của CBCC cấp cơ sở nơi đây không chỉ ảnh hưởng

19

trực tiếp đến sự phát triển kinh tế - xã hội của các địa phương trong vùngmà còn ảnh hưởng đến sự phát triển chung của cả nước. Do vậy, để nângcao chất lượng quyết định của CBCC cấp cơ sở vùng ĐBSH, sự cần thiếtphải nâng cao vai trò của thông tin chính trị - xã hội trong việc ra quyếtđịnh của đội ngũ này.

Chương 4PHƯƠNG HƯỚNG VÀ GIẢI PHÁP CHỦ YẾU PHÁT HUY VAI

TRÒ CỦA THÔNG TIN CHÍNH TRỊ - XÃ HỘI TRONG VIỆC RAQUYẾT ĐỊNH CỦA ĐỘI NGŨ CÁN BỘ CHỦ CHỐT CẤP CƠ SỞ

VÙNG ĐỒNG BẰNG SÔNG HỒNG HIỆN NAY

4.1. Một số phương hướng cần thực hiện trong việc phát huy vaitrò của thông tin chính trị - xã hội đối với việc ra quyết định của độingũ cán bộ chủ chốt cấp cơ sở vùng đồng bằng sông Hồng hiện nay

4.1.1. Phát huy vai trò thông tin chính trị - xã hội trong việc raquyết định của đội ngũ cán bộ chủ chốt cấp cơ sở phải trên cơ sở địnhhướng thông tin của Đảng, quản lý thông tin có hiệu quả của Nhà nước

Thông tin là khách quan không phụ thuộc vào ý muốn chủ quan củacon người, do vậy, trong tính đa dạng của thông tin, có thể có những tácđộng tích cực cũng như tác động tiêu cực tới việc ra quyết định của CBCCnói chung, CBCC cấp cơ sở vùng ĐBSH nói riêng. Do vậy, cần phải cóđịnh hướng tốt nguồn thông tin chính trị - xã hội phục vụ cho đội ngũCBCC cấp cơ sở. Đồng thời, Nhà nước phải quản lý thông tin một cáchhiệu quả nhất, tránh môi trường thông tin bị gây nhiễu.

4.1.2. Phát huy vai trò thông tin chính trị - xã hội trong việc raquyết định của cán bộ chủ chốt cấp cơ sở không thể tách rời việc cốgắng phấn đấu rèn luyện năng lực tư duy và phẩm chất đạo đức của độingũ cán bộ này

20

Đạo đức cách mạng đòi hỏi người CBCC cấp cơ sở nói chung, CBCCcấp cơ sở vùng Bắc Bộ nói riêng trong chu trình xây dựng quyết định, banhành quyết định phải quán triệt quan điểm khách quan của triết học mácxít. Để đưa ra quyết định đúng, trúng vấn đề, đòi hỏi CBCC cấp cơ sởtránh tô hồng, bôi đen sự việc, sự vụ trong suốt quá trình ra quyết định, từkhâu xác định vấn đề đến khâu tiếp nhận, xử lý thông tin, phân tích đề raquyết định đến khâu thông qua quyết định.

Người CBCC cấp cơ sở phải có thái độ trung thực, tránh chủ nghĩachủ quan trong việc ra quyết định. Vì, người theo khuynh hướng chủ nghĩachủ quan thường coi thường hiện thực khách quan và ở mức độ nhất địnhthường phủ nhận hoặc không tính đến những quy luật khách quan diễn ratrong tự nhiên và xã hội.

4.1.3. Phát huy vai trò của thông tin chính trị - xã hội trong việcra quyết định của người cán bộ chủ chốt cấp cơ sở phải gắn với việcxây dựng môi trường thông tin và khai thác thông tin từ chính địaphương mình Quyết định của CBCC cấp cơ sở là quyết định xuất phát từ nhữngtình huống nảy sinh trong thực tiễn phát triển kinh tế - xã hội ở cơ sở. Dovậy, bên cạnh nguồn thông tin chính trị - xã hội từ cấp trên, nguồn thôngtin chính trị - xã hội ở địa phương là chất liệu để xây dựng quyết định.Nguồn thông tin từ địa phương sẽ là cơ sở đặt hàng cho sự ra đời các quyếtđịnh của CBCC cơ sở.

4.2. Một số giải pháp cơ bản nhằm phát huy có hiệu quả vai trò

của thông tin chính trị - xã hội với việc ra quyết định của đội ngũ cánbộ chủ chốt cấp cơ sở vùng đồng bằng sông Hồng hiện nay

4.2.1. Nhóm giải pháp nâng cao năng lực tiếp nhận và xử lý thôngtin chính trị - xã hội của đội ngũ cán bộ chủ chốt cấp cơ sở vùng đồngbằng sông Hồng hiện nay

21

Thực hiện nhóm giải pháp này cần làm tốt các biện pháp sau:Nâng cao trình độ, kỹ năng sử dụng tin học cho đội ngũ CBCC cấp

cơ sở vùng ĐBSH. Nâng cao trình độ chuyên môn nghiệp vụ và trình độ lý luận chính trị

cho đội ngũ cán bộ chủ chốt cấp cơ sở vùng đồng bằng sông Hồng.Nâng cao trình độ tư duy biện chứng duy vật cho đội ngũ CBCC cấp

cơ sở vùng ĐBSH. Rèn luyện đạo đức cách mạng, chống chủ nghĩa thành tích, chủ nghĩa

quan liêu và chủ nghĩa chủ quan trong việc tiếp nhận, xử lý thông tin chínhtrị - xã hội để ra các quyết định của CBCC cấp cơ sở vùng ĐBSH.

4.2.2. Nhóm giải pháp xây dựng và phát triển môi trường thông tinchính trị - xã hội ở vùng đồng bằng sông Hồng hiện nay

Tăng cường ứng dụng công nghệ thông tin, từng bước hiện đại hoácông tác thông tin phục vụ quá trình khai thác, nắm bắt, xử lý thông tinchính trị - xã hội của CBCC cấp cơ sở trong quá trình ra quyết định.

Đẩy mạnh việc xây dựng và phát triển môi trườngxã hội cho thông

tin chính trị - xã hội trong quần chúng nhân dân Nâng cao hiệu quả quản lý định hướng thông tin chính trị- xã hội.

Kết luận chương 4Có thể nói rằng, đội ngũ CBCC cấp cơ sở vùng ĐBSH nhờ xác định

đúng tầm quan trọng của thông tin chính trị - xã hội trong việc ra quyếtđịnh, họ chủ động trong tiếp nhận, xử lý thông tin để đưa ra các quyết địnhđúng, kịp thời. Song bên cạnh đó, cũng còn nhiều hạn chế, bất cập: một sốcán bộ chủ chốt cấp cơ sở chưa nhận thức đầy đủ, đúng đắn vai trò củathông tin chính trị - xã hội trong quá trình ban hành các quyết định. Dẫnđến các quyết định ban hành của họ biểu hiện bệnh kinh nghiệm, bệnhquan liêu ảnh hưởng trực tiếp đến việc phát triển kinh tế - xã hội của địaphương. Điều này chứng minh, năng lực tiếp nhận, xử lý thông tin nói chung,thông tin chính trị - xã hội trong việc ra quyết định của CBCC cấp cơ sở

22

vùng ĐBSH còn nhiều bất cập. Để nâng cao chất lượng các quyết định củađội ngũ CBCC cấp cơ sở vùng ĐBSH, trong đó, trực tiếp là năng lực tiếpnhận, xử lý thông tin chính trị - xã hội phục vụ cho việc ra quyết định theochúng tôi cần thực hiện tốt các phương hướng và các nhóm giải pháp trên.

KẾT LUẬN

Thông tin là cái đa dạng, phong phú, là thuộc tính khách quan của thếgiới vật chất và luôn gắn liền với phản ánh. Thông tin được hình thành thông

qua phản ánh. Khi nhận thức về các sự vật, hiện tượng đòi hỏi con ngườitrong nhận thức phải có sự phối hợp của phản ánh - thông tin - tri thức.

Cuộc CMTT ngày nay đã và đang khẳng định tính ưu việt của thôngtin trong các lĩnh vực hoạt động của con người. Tùy theo đặc thù của từnghoạt động mà có sự phân loại thông tin và tác động của thông tin khácnhau. Thông tin có sự phát triển từ thấp đến cao, từ đơn giản đến phức tạp.Trong các loại thông tin thì thông tin chính trị - xã hội là loại thông tin caonhất, phức tạp nhất, nó phản ánh các mặt của đời sống chính trị - xã hội,các quan hệ chính trị - xã hội. Đối với hoạt động ra quyết định của CBCCcấp cơ sở vùng ĐBSH thì thông tin chính trị - xã hội là loại hình không thểthiếu. Vì, thông tin chính trị - xã hội là “dữ liệu” để CBCC cấp cơ sở racác quyết định phù hợp với tình hình thực tiễn ở địa phương; thông tinchính trị - xã hội giúp cho CBCC cấp cơ sở ra được các quyết định đúng,phù hợp với chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật củaNhà nước; Thông tin chính trị - xã hội giúp cho đội ngũ cán bộ chủ chốtcấp cơ sở ra được các quyết định kịp thời, đúng lúc.

ĐBSH có vị trí đặc biệt quan trọng về kinh tế, chính trị, văn hóa, xã

hội và an ninh quốc phòng đối với sự phát triển toàn diện và bền vững củacả nước. Những thành quả đạt được trong phát triển inh tế - xã hội củaĐBSH hôm nay đã chứng minh phần nào sự nỗ lực của cả hệ thống chính

23

trị nơi đây, đặc biệt đóng góp không nhỏ các quyết định của CBCC cấp cơsở vùng ĐBSH. Nhận thức rõ tầm quan trọng và ý nghĩa của loại hình

thông tin chính trị - xã hội với việc ra quyết định, CBCC cấp cơ sở nơi đâykhông ngừng tiếp nhận, bổ sung những thông tin chính trị - xã hội cho cácquyết định của mình. Chất lượng các quyết định trong thực tiễn phát triểnkinh tế - xã hội vùng ĐBSH cao hay thấp phụ thuộc vào quá trình thu thập,nắm bắt, xử lý thông tin chính trị - xã hội của đội ngũ CBCC nơi đây.

Tính hiệu dụng của thông tin chính trị - xã hội với việc ra quyết địnhcủa CBCC cấp cơ sở phụ thuộc và được quy định bởi một hệ các yếu tốkhách quan và chủ quan. Yếu tố khách quan suy đến cùng là do điều kiệnkinh tế - xã hội từng vùng quy định, bao gồm: môi trường dân chủ, cơ chếthông tin, hệ thống pháp lý về thông tin. Yếu tố chủ quan là do trình độchuyên môn, trình độ tư duy, năng lực khai thác, nắm bắt, xử lý thông tinchính trị - xã hội của CBCC cấp cơ sở. Song trên thực tế hiện nay, việcphát huy vai trò của thông tin chính trị - xã hội với việc ra quyết định củađội ngũ CBCC cấp cơ sở vùng ĐBSH đang đứng trước những mâu thuẫncần giải quyết.

Để giải quyết các mâu thuẫn theo chúng tôi sự cần thiết phải thựchiện đồng bộ các nhóm giải pháp: Nhóm giải pháp nâng cao năng lực tiếpnhận và xử lý thông tin chính trị - xã hội của đội ngũ CBCC cấp cơ sởvùng ĐBSH; Nhóm giải pháp xây dựng và phát triển môi trường thông tinchính trị - xã hội ở vùng ĐBSH. Với nhóm giải pháp nâng cao năng lựctiếp nhận và xử lý thông tin chính trị - xã hội của đội ngũ CBCC cấp cơ sởvùng ĐBSH - một trong nhóm giải pháp quan trọng hàng đầu. Bởi lẽ, để rađược quyết định đúng đòi hỏi CBCC cấp cơ sở phải có năng lực tiếp nhậnvà xử lý thông tin tốt. Năng lực tiếp nhận và xử lý thông tin là sự tổng hợpcác phẩm chất trí tuệ, bản lĩnh của đội ngũ cán bộ này đáp ứng yêu cầutiếp nhận, xử lý tình huống có vấn đề đang diễn ra trong đời sống chính trị

24

- xã hội ở địa phương, thậm chí có thể khắc phục các yếú tố khiếm khuyếtcủa môi trường thông tin, để từ đó ra được các quyết định kịp thời, đúngđắn. Nâng cao năng lực tiếp nhận và xử lý thông tin chính trị của đội ngũCBCC cấp cơ sở vùng ĐBSH, cần thiết phải thực hiện đồng bộ các giảipháp như: Nâng cao trình độ sử dụng tin học, trình độ chuyên môn nghiệpvụ, trình độ lý luận và tư duy biện chứng duy vật cho đội ngũ CBCC cấpcơ sở vùng ĐBSH, rèn luyện đạo đức cách mạng, chống chủ nghĩa thành

tích, chủ nghĩa quan liêu và chủ nghĩa chủ quan trong việc tiếp nhận, xử lýthông tin chính trị - xã hội để ra quyết định của đội ngũ CBCC cấp cơ sởvùng ĐBSH.

Việc thực hiện đồng bộ các nhóm giải pháp trong đó có các giải phápcụ thể sẽ tạo ra những điều kiện khách quan cần thiết cho việc phát huytầm quan trọng của thông tin chính trị - xã hội trong việc ra quyết định củađội ngũ CBCC cấp cơ sở vùng ĐBSH. Song điều có ý nghĩa mang tínhquyết định nhất là phát huy vai trò của nhân tố chủ quan - đó là sự tự rèn

luyện, phấn đấu vươn lên, trau dồi đạo đức của bản thân đội ngũ CBCCnày trong thực tiễn thực hiện nhiệm vụ lãnh đạo, quản lý ở cơ sở. Phát huyvai trò của thông tin chính trị - xã hội trong việc ra quyết định của đội ngũcán bộ này cũng có nghĩa là các quyết định của họ ban hành đảm bảo tínhminh bạch, tính ý nghĩa, tính khả thi, tính kịp thời. Khi đã có quyết địnhđúng, việc triển khai thực hiện quyết định và tổng kết thực hiện quyết định sẽgóp phần nâng cao việc ra quyết định tiếp theo. Thực hiện được những điều đóthì phát huy vai trò của thông tin chính trị - xã hội với việc ra quyết định củađội ngũ CBCC cấp cơ sở vùng ĐBSH mới không dừng lại trên lý thuyết sáchvở mà được thực hiện có hiệu quả trong thực tế. Đúng như C.Mác viết: “lựclượng vật chất chỉ bị đánh đổ bởi lực lượng vật chất nhưng lý luận cũng sẽ trởthành lực lượng vật chất một khi nó thâm nhập vào quần chúng”.

DANH MỤC CÁC CÔNG TRÌNH NGHIÊN CỨU CỦA TÁC GIẢ

1. Nguyễn Thị Huệ (2007), “Thông tin với việc ra quyết định của cán bộ

chủ chốt cấp cơ sở”, Tạp chí Triết học, (195), Viện khoa học xã

hội Việt Nam, Tr.47.

2. Nguyễn Thị Huệ (2008), “Suy nghĩ về giải pháp bảo đảm thông tin trong

việc ra quyết định của cán bộ chủ chốt cấp cơ sở”, Tạp chí thông tin

nghiên cứu - trao đổi (7), Trường Chính trị Tỉnh Thanh Hóa, Tr.46.

3. Nguyễn Thị Huệ (2009), “Vấn đề tiếp nhận và xử lý thông tin trong

giảng dạy môn học, Những nguyên lý của chủ nghĩa Mác -

Lênin”, Tạp chí lý luận và truyền thông, (6), tr.54.

4. Nguyễn Thị Huệ (2013), “Nâng cao năng lực thu thập và xử lý thông

tin của đội ngũ cán bộ chủ chốt cấp cơ sở trong cuộc cách mạng

khoa học công nghệ thông tin hiện nay”, Tạp chí Giáo dục lý

luận, (2), tr.67.

5. Nguyễn Thị Huệ (2014), “Rèn luyện đạo đức cách mạng cho đội ngũ

cán bộ chủ chốt cấp cơ sở trong giai đoạn hiện nay theo tư tưởng

Hồ Chí Minh”, Tạp chí Lý luận chính trị và truyền thông, (5),

tr.14.

6. Nguyễn Thị Huệ (2014), “Vai trò thông tin chính trị - xã hội với việc

nâng cao chất lượng ra quyết định của đội ngũ cán bộ chủ chốt

cấp cơ sở vùng đồng bằng sông Hồng”, Tạp chí Giáo dục lý luận,

(215), tr.51.