Upload
gazetagong
View
337
Download
0
Embed Size (px)
Citation preview
Maria Dąbrowska z domu Szumska (ur. 6 października 1889 w Russowie, zm. 19 maja 1965 w Warszawie) – powieściopisarka, eseistka, dramatopisarka, tłumaczka literatury duńskiej, angielskiej i rosyjskiej. Jedna z ważniejszych polskich powieściopisarek XX wieku, autorka tetralogii powieściowej Noce i dnie.
Pochodziła ze zubożałej rodziny szlacheckiej. Była córką Józefa Szumskiego i Ludomiry z Gałczyńskich. Wychowała się w dworze w Russowie pod Kaliszem od 1971 Oddział Literacki Muzeum Okręgowego Ziemi Kaliskiej w Kaliszu. W latach 1907–1914 studiowała na uniwersytetach w Szwajcarii (Lozanna) i Belgii (Bruksela) nauki przyrodnicze, ekonomię i socjologię.
Maria Dąbrowska początkowo poświęcała się publicystyce, od której przeszła do literatury pięknej, dając w niej studia psychologiczne o ludziach, często z nizin, wysnute z własnej obserwacji. Oddzielnie wydała: Wspomnienia dzieciństwa, Celowała zwłaszcza w narracji epickiej i analizie psychiki kobiecej oraz w opisach środowiska średniej inteligencji polskiej. Pozostawiła nadto prace przekładowe, artykuły z zakresu spółdzielczości, książki dla młodzieży, artykuły krytyczne w czasopismach (m.in. w „Wiadomościach Literackich”).
Pośród jej przyjaciół byli: poetka Kazimiera Iłłakowiczówna, poeta Mieczysław Jastrun (portretujący ją z w swym Dzienniku), pisarze Jerzy Andrzejewski (wspominający ją w tomie Z dnia na dzień), Jarosław Iwaszkiewicz, Melchior Wańkowicz, Jerzy Zawieyski i Wojciech Żukrowski, aktorka Elżbieta Barszczewska oraz malarz i polityk Henryk Józewski a także Zofia Nałkowska, Antoni Słonimski (Alfabet wspomnień) i Ryszard Matuszewski (Alfabet. Wybór z pamięci 90-latka).
Dzieła Marii Dąbrowskiej to: Ludzie stamtąd, Noce i dnie, Szkice o Conradzie,Kompozycja istnienia wyd. jako Przygody człowieka myślącego,Dzienniki
Złoty "Wawrzyn Akademicki" (1935).Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski z okazji 40-lecia twórczości literackiej (1952)
Nagroda Państwowa I. stopnia (1955)Order Sztandaru Pracy I klasy (1959)Krzyż Komandorski z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski w 10 rocznicę Polski Ludowej za zasługi w dziedzinie kultury i
sztuki (1954)Tytuł doktora honoris causa Uniwersytetu
Warszawskiego (1957) Honorowe obywatelstwo miasta Kalisza (1960)
Księga kaliska. W stulecie urodzin Marii Dąbrowskiej. Red.: Tadeusz Drewnowski i in. Kalisz 1996
Pięćdziesiąt lat twórczości Marii Dąbrowskiej. Red.: Ewa Korzeniewska. Warszawa 1963Grażyna Borkowska: Maria Dąbrowska i Stanisław Stempowski. Warszawa 1999
Tadeusz Drewnowski: Rzecz russowska. O pisarstwie Marii Dąbrowskiej. Warszawa 1981 i wyd. nast.
Danuta Kelch: Wspomnienia siostrzenicy Marii Dąbrowskiej. Kalisz 2002 – książeczka bezcenna jako źródło biograficzne
Andrzej Kijowski: Maria Dąbrowska. Warszawa 1964 – książka wydana jeszcze za życia pisarki i budząca jej sprzeciw (czego ślad w dzienniku), jednak ważna jako próba
całościowej interpretacjiMaria Knothe: "Opowiadania" Marii Dąbrowskiej. Warszawa 1980Zdzisław Libera: Maria Dąbrowska. Warszawa 1964 i wyd. nast.
Ewa Nawrocka: Osoba w podróży. Podróże Marii Dąbrowskiej. Gdańsk 2002Edward Polanowski: Maria Dąbrowska w Russowie i o Russowie. Kalisz 1976
Mariola Pryzwan: Wypisałam całą siebie. Maria Dąbrowska we wspomnieniach i listach. Warszawa 2006 – zbiór wspomnień, m.in. gosposi pisarki Melanii Andruszkiewicz
Agnieszka Raszewska-Klimas: Funkcja nazw własnych w twórczości Marii Dąbrowskiej. Piotrków Trybunalski 2002
Halina Sutarzewicz: Asnyk, Konopnicka i Dąbrowska w Kaliszu. Warszawa 1977Janina Wojciechowska: Maria Dąbrowska – jej związki ze spółdzielczością. Warszawa
1984Krzysztof Tomasik: Homobiografie. Warszawa 2008