BARBARA WASILEWSKA

SZKOŁA PODSTAWOWA IM. FRANCISZKA KARPIŃSKIEGO, ZABŁUDÓW, WOJ.

PODLASKIE

Moje doświadczenia z pracą „Kuferkiem Matematycznym”.

Początek…

Termin ukończonego szkolenia – wrzesień 2014

Jestem nauczycielką edukacji wczesnoszkolnej w Szkole Podstawowej im. Franciszka Karpińskiego w Zabłudowie.

Zajęcia z wykorzystaniem pakietu „Kuferek Matematyczny” realizowałam w roku szkolnym 2014/2015 w klasie trzeciej „b”.

Pierwsze próby…

Trudności (moje własne, uczniowie, lub dyrekcja i inni nauczyciele)– jakie? Dlaczego?

Barierą była -tak wydawało mi się na początku - cena pakietu dla ucznia, być może za wysoka dla niektórych rodziców. Miałam obawy, czy uda mi się ich przekonać do zakupu pakietów edukacyjnych dla swoich dzieci.Również czas… Dyrekcji czy innych nauczycieli się nie obawiałam, bo są otwarci na wszelkie nowości.

Pierwsze próby…

Jak sobie z nimi poradziłam?

Postanowiłam zrealizować na początek kilka zajęć pilotażowych z moimi uczniami. Następnie na zebraniu z rodzicami zaprezentowałam Kuferek Matematyczny. Podkreśliłam znaczenie rozwijania myślenia krytycznego oraz kształtowania umiejętności matematycznych u dzieci. Przedstawiłam też moje spostrzeżenia z przeprowadzonych zajęć, zdjęcia, prace uczniów, ich informacje zwrotne. Okazało się, że zainteresowanie dzieci (zdążyły opowiedzieć w domu o zajęciach „z Matmanem”) i ich aktywna postawa były dla rodziców wystarczającym argumentem do wyrażenia zgody na sfinansowanie pakietów. Udało się także zabezpieczyć fundusze na zakup materiałów w przypadku trudnej sytuacji materialnej rodziny. Ponieważ realizację zajęć pilotażowych rozpoczęłam w listopadzie, a systematyczną realizację programu podjęłam w styczniu, zajęcia z KM odbywały się dwa razy w tygodniu, w tym na jednej godzinie dodatkowo realizowanej przeze mnie społecznie.

Pierwsze sukcesy

Dlaczego zdecydowałem się na pracę Kuferkiem Matematycznym? Co mnie w nim najbardziej zainteresowało?

Od momentu poznania narzędzi TOC byłam przekonana o ich skuteczności w rozwijaniu myślenia krytycznego i kształtowaniu aktywnej postawy ucznia w procesie kształcenia. Po szkoleniu z Kuferka Tajemnic pod koniec klasy drugiej wprowadziłam do pracy gałązkę logiczną, chmurkę i drzewko ambitnego celu. Z niecierpliwością czekałam na szkolenie z matematyki, gdyż moi uczniowie w maju 2014 r. byli już za ”starzy” na Kuferek Tajemnic (przeznaczony dla dzieci 5 – 9 letnich) i zapowiadany Kuferek Matematyczny dla kl. III idealnie wpisywał się w nasze potrzeby.

Pierwsze sukcesy

Co najbardziej podoba się w programie mnie? Co moim uczniom? Co chciałbym zmodyfikować?

Niewątpliwie dla mnie w KM najbardziej podoba się możliwość nauki poprzez zabawę, wyzwalanie wysokiej motywacji i zaangażowania dzieci, rozwijanie myślenia krytycznego i kompetencji społecznych dzięki zastosowaniu innowacyjnych narzędzi TOC. Pakiet dla nauczyciela, szczegółowe scenariusze zajęć oraz karty pracy i zestaw pomocy dla ucznia bardzo ułatwiły pracę i przygotowanie się do zajęć. Bogaty zestaw materiałów pozwalał na zainteresowanie i utrzymanie uwagi uczniów, umożliwiał indywidualizację pracy i dostosowanie zadań oraz form pracy do ich możliwości.

Pierwsze sukcesy

Co najbardziej podoba się w programie mnie? Co moim uczniom? Co chciałbym zmodyfikować?

Uczniowie bardzo mocno się zaangażowali dzięki formule baśni – gry przygodowej. Kolejne zadania traktowali jako wyzwanie, a nie ćwiczenie do „zaliczenia”. Zafoliowane schematy narzędzi TOC i użycie mazaków suchościeralnych dawało uczniom większe poczucie bezpieczeństwa i świadomość „prawa do błędu”. Szczególnie mniej pewne siebie dzieci śmielej brały się za samodzielne rozwiązywanie zadań, bo nawet jeśli się pomyliły, to mogły zetrzeć i próbować ponownie. Cieszyło je zdobywanie kolejnych eneksonów i kolorowe naklejki. Atrakcyjna grafika i fabuła baśni to „strzał w dziesiątkę” trafiający w zainteresowania dzieci.

Pierwsze sukcesy

Czy nauka matematyki taką metodą jest efektywniejsza?

Nauka matematyki z wykorzystaniem KM jest efektywniejsza, ponieważ: poprzez formułę baśni/gry przygodowej u uczniów występuje wysoka motywacja, zainteresowanie, zaangażowanie emocjonalne, poczucie sprawstwa (mogę pomóc bohaterom przeżywającym trudności) i bezpieczeństwa (ja też mogę przeżywać trudności przy rozwiązywaniu zadań); różnorodność sposobów prezentowania rozwiązań pokazuje indywidualne możliwości uczniów; wykorzystanie narzędzi TOC pozwala rozwijać myślenie matematyczne dzieci. Zastosowanie gałązki logicznej wpływa na większe skupienie na treści zadania i odszukanie danych informacji potrzebnych do rozwiązania. Dzięki chmurce można dokonać analizy sytuacji problemowej, a następnie wskazać wiele rozwiązań jednego zadania. Wykorzystując drzewko ambitnego celu uczniowie uczą się efektywnego planowania i osiągania wyznaczonego celu.

Efektywność

Czy Kuferek Matematyczny ułatwił i uatrakcyjnił lekcje matematyki? Dlaczego?

Nauka przez zabawę, zaangażowanie emocji, wysoka motywacja i zainteresowanie, pobudzenie wyobraźni, atrakcyjne dla ucznia pomoce dydaktyczne i karty pracy z ciekawymi, nieszablonowymi zadaniami oraz motywatory w postaci naklejek, eneksonów, różnorodne formy pracy, możliwość „wyjścia z ławek”, innowacyjne narzędzia edukacyjne umożliwiające kształtowanie kluczowych umiejętności – to tylko najważniejsze aspekty wpływające na efektywność nauki matematyki z wykorzystaniem pakietu KM. Uczniowie dopytywali, kiedy będą następne zajęcia „z Matmanem”. Na hasło: przygotujcie Kuferki Matematyczne, reagowali z radością i entuzjazmem.

Efektywność

Czy z jego pomocą mogłam szybciej zrealizować podstawę programową?

Praca z programem KM umożliwia pełniejszą realizację podstawy programowej, i to zarówno w aspekcie kształcenia umiejętności matematycznych dzieci jak też rozwijania kompetencji kluczowych mających fundamentalne znaczenie w kształtowaniu twórczej, kreatywnej postawy ucznia. Dzięki wysokiej jakości merytorycznej programu jak też doskonałej obudowie metodycznej mogłam szybciej i lepiej przygotowywać się do zajęć i prowadzić z moimi uczniami interesujące lekcje matematyki, które dla nich mogły wydawać się pasjonującą przygodą.

Efektywność

Czy sposób realizacji zawartych w nim zagadnień matematycznych pozwoli uczniom na wykorzystanie wiedzy w praktyce? Czy osiągnięte zostały zaplanowane cele?

Zajęcia z KM są tak skonstruowane, że wymagają od uczniów umiejętności wykorzystania wiedzy w praktyce w różnych sytuacjach zadaniowych, zazwyczaj niestandardowych, sprzyjających przełamywaniu schematów w myśleniu i rozwijaniu twórczej postawy . Pozwalają na utrwalanie i pogłębianie umiejętności matematycznych. Spotkania z Matmanem i jego przyjaciółmi na kolejnych planetach, zachęcały do podejmowania nowych wyzwań. Przezwyciężanie trudności i rozwiązywanie sytuacji problemowych pozwoliło, aby każdy uczeń doświadczył sukcesu i poczucia wykonania misji.

Skutki pracy „Kuferkiem Matematycznym”

1. Na uczniów Rozwinięcie kompetencji matematycznych Poznanie narzędzi TOC rozwijających myślenie krytyczne i możliwość ich wykorzystywania w dalszej nauce

różnych przedmiotów (np. przyroda, historia, język polski czy języki obce) Większa samodzielność w rozwiązywaniu zadań matematycznych Usprawnienie techniki rachunkowej Zastosowanie umiejętności praktycznych w różnych sytuacjach zadaniowych (obliczenia pieniężne,

zegarowe, jednostki miary, itd.) Rozwinięcie umiejętności kodowania i dekodowania informacji Zainteresowanie nauką matematyki poprzez niebanalne, intrygujące i pobudzające do myślenia zadania Rozwinięcie kompetencji społecznych: praca w grupie, porozumiewanie się, rozpoznawanie uczuć i emocji,

kształtowanie empatii. Umiejętność rozwiązywania problemów w twórczy sposób, zachęcenie do szukania niekonwencjonalnych

pomysłów. Pozytywna samoocena – cykl zajęć w formie edukacyjnej przygody zakończonej sukcesem dzięki

zaangażowaniu każdego ucznia i osiągnięciu celu postawionego na początku – Uratowanie Układu Gwiezdnych Planet

Skutki pracy „Kuferkiem Matematycznym”

Na nauczyciela

Poczucie bezpieczeństwa w okresie uczenia się wykorzystywania narzędzi TOC w edukacji dzięki bogatej obudowie metodycznej – szczegółowe scenariusze, zestaw pomocy dydaktycznych dla nauczyciela i dla ucznia

Możliwość przekonania dzieci, że matematyka nie musi być trudna Satysfakcja spowodowana aktywną postawą uczniów i ich motywacją do

pracy Nauka przez zabawę Zaangażowanie emocjonalne uczniów umożliwiające efektywne uczenie się Nabycie biegłości w stosowaniu narzędzi TOC i możliwość ich stosowania

na innych zajęciach

Co myślą uczniowie…

Najbardziej podobało mi się….

Zajęcia z Matmanem Rozwiązywanie zadań na gałązce Zagadki i łamigłówki z kuferka Fajne zadania Przygody Matmana Naklejki, eneksony Praca w grupie z kolegami

Co myślą uczniowie…

Chciałbym, żeby……

W czwartej klasie były zajęcia „Z Matmanem” Żebym nauczył się rozwiązywać coraz trudniejsze

zadania na gałązceChciałbym poznać inne przygody Matmana

Najbliższa przyszłość

Czy wykorzystam w swojej pracy drugą część Kuferka Matematycznego? Czy będę uczyła matematyki w podobny sposób?

Niestety, pożegnałam moich trzecioklasistów i moja przygoda z KM w tej klasie dobiegła końca. Jednak narzędzia TOC planuję na stałe umieścić w swoim „warsztacie pracy”, nie tylko w nauczaniu matematyki, ale też na innych zajęciach.

Najbliższa przyszłość

Co chcę zmienić, ulepszyć, poprawić?

Pracę z KM warto rozpocząć z początkiem roku szkolnego i planować jeden scenariusz tygodniowo. W moim przypadku czasami 45 min. nie wystarczało do realizacji zajęcia – warto nie planować KM na ostatniej godzinie zajęć z klasą – można wtedy bardziej elastycznie rozłożyć zajęcia i w razie potrzeby je przedłużyć. To oczywiście zależy też od możliwości i potrzeb uczniów. Trzeba je uwzględnić dobierając na przykład formę pracy (indywidualnie, grupowo, w parach). Szczególnie przy zadaniach na rozgrzewkę warto zadbać, aby przed wspólnym sprawdzeniem dać czas dzieciom na samodzielne rozwiązanie zadania. Choć podstawa programowa określa m. in. warunki w jakich powinny realizować zajęcia dzieci na I etapie edukacyjnym, to niestety czasami trudne warunki lokalowe, zbyt mała przestrzeń w klasie mogą utrudnić efektywną pracę.

Najbliższa przyszłość

Jaka będzie moja nowa rola, jaka rola uczniów?

Doświadczenie zdobyte podczas pracy z KM w klasie trzeciej pozwoli mi zapewne coraz śmielej i bardziej świadomie stosować narzędzia TOC w edukacji, nie tylko podczas pracy z pakietem. Sądzę, że coraz częściej będę samodzielnie planować wykorzystanie gałązki, chmurki i drzewka ambitnego celu na zajęciach z zakresu różnych edukacji, nie tylko matematycznej. Uczniowie… myślę, że tak jak poprzednia grupa – zareagują pozytywnie

Własne opinie i przemyślenia

Jedną z przyczyn występowania trudności w uczeniu się matematyki jest brak dojrzałości emocjonalnej u dzieci i brak gotowości do podejmowania wysiłku intelektualnego przy rozwiązywaniu zadań. Przy pierwszych niepowodzeniach edukacyjnych łatwo o wycofanie i poczucie bezradności, skąd tylko o krok do postawy: nie potrafię, nie dam rady, to za trudne dla mnie. Szczególnie gdy zadania matematyczne nie są zbyt porywające, nie rozbudzają wyobraźni i emocji dziecka czy też są zbyt monotonne. Kuferek Matematyczny pozwala uniknąć tego niebezpieczeństwa. Zaangażowanie emocji, ciekawa fabuła, element przygody, motywatory w postaci naklejek, eneksonów, zdobywanie haseł, rozwiązywanie szyfrów, podróżowanie po nieznanych planetach- wszystko to pozwala na utrzymanie ciekawości poznawczej i efektywne uczenie się matematyki. Zastosowanie narzędzi TOC rozwija różne kompetencje: myślenie logiczne i myślenie krytyczne, radzenie sobie w sytuacjach problemowych, uwzględnianie różnych rozwiązań, planowanie i osiąganie wyznaczonych celów. Umiejętności te przydatne w dalszej edukacji, w dorosłym życiu pozwolą przyjąć twórczą, kreatywną postawę człowieka, który jest gotowy na wyzwania XXI wieku.

BARBARA WASILEWSKA

barwa@vip . in ter ia .p l

Dziękuję