1

رامنہےئۺااسذتہ

)اکنتۺرباےئۺااسذتہ(

اطمہعلۺرقآؿۺمیکح

رباےئۺابلطءۺوۺاطابلت

ؽ ہصحۺاو

دتریسیۺدہاایت

اابسؼۺیکۺوصنمہبۺدنبی

رشتیحیۺاکنتآتیۺہبۺآتیۺ

یلمعۺولہپرقآؿۺمیکحۺےکۺ

آایتۺرقآینۺاورۺااحدثیۺےکۺوحاہلۺاجت

وقشمںۺےکۺوجاابت

The ILM Foundation (TIF) 7/190, Block-3, D.M.C.H. Society, Karachi-74800, (Pakistan)

Phone: (92-21) 3430 4450–51 Website: www.tif.edu.pk

if1430@gmail.comt, info@tif.edu.pkEmail:

2

بسم اهلل الرحمو الرحيم

رہفتسۺاضمنیم

ہحفصۺربمن قبس ربمنۺامشر

ادتبایئۺاملکت ۱۴

"اطمہعلۺرقآؿۺمیکحۺۺرباےئۺابلطءۺوۺاطابلت"ۺیکۺوصخایصت ۲۵

ااسذتہۺےکۺےئلۺدتریسیۺدہاایت ۳۶

(Lesson Planning) اابسؼۺیکۺوصنمہبۺدنبی ۴۸

۵ ور ۃس

ال ف اتح ۃح

۱۱

ثہصقۺرضحتۺآدؾ ۶۱۴

۲۲ ثہصقۺرضحتۺونح ۷

۳۳ ثوہدہصقۺرضحتۺ ۸

۴۳ ثاصحلۺہصقۺرضحتۺ ۹

ثولطہصقۺرضحتۺ ۱۱۵۱

۵۹ ثبیعشۺۺہصقۺرضحتۺ ۱۱

۱۲ ور ۃس

ال فحیلح

۶۷

۱۳ ور س ش

ی ۃقر

۶۹

۱۴ ور ۃس

ال اعونح م

۷۱

۱۵ ور ۃس ث رحال

ک ۷۳

۱۶ ور ۃس ال ون

ک افحر۷۵

۱۷ ور الۃس صح ن

۷۷

۱۸ ور ۃس الل بح

۷۹

۱۹ ور ۃس

ال ح خ

۸۱

۲۱ ور ۃس

ال ف ل قح

۸۳

۲۱ ور ۃس

ال اسح ن

۸۴

3

ادتبایئۺاملکت

ۺ رقآؿۺمیکحۺاکیۺ اکۺآرخیۺاورۺلمکمۺالکؾۺےہۺوجامہرےۺےئلۺدہاتیۺاورۺداینوۺآرختۺںیمۺاکایمیبۺاکۺذرہعیۺےہ۔ۺامہرےۺےئلۺ پاہللۺرقآؿۺمیکحۺ

اکۺاراشدۺےہ۔ پاہللۺہلصیفۺنکۺالکؾۺیکۺتیثیحۺراتھکۺےہۺاسیجۺہکۺۺ

(۱۳۔)وسرةۺااطلرؼ:آتی"ےبۺکشۺہی)ۺرقآؿ(اکیۺہلصیفۺنکۺالکؾۺےہ"

:اکۺاراشدۺےہۺۺملسو هيلع هللا ىلصزواؽۺرقآؿۺمیکحۺیہۺےسۺواہتسبۺےہۺاسیجۺہکۺیبنۺرکمیۺاسۺداینۺںیمۺامہراۺرعوجۺوۺ

(۔)ملسم"اسۺرقآؿۺیکۺدبوتلۺوقومںۺوکۺرعوجۺاطعۺرفامےئۺاگاورۺاسۺوکۺرتکۺرکےنۺیکۺوہجۺےسذلیلۺوۺروساۺرکےۺاگ پاہللۺےبۺکشۺ"

:ےنۺرفامایملسو هيلع هللا ىلصیبنۺرکمیۺ ہکۺآرختۺںیمۺیھبۺامہریۺاکایمیبۺاکۺدارودماررقآؿۺمیکحۺےکۺاسھتۺیہۺواہتسبۺےہۺاسیج

()ملسم ۔"رقآؿۺاہمترےۺقحۺںیمۺدلیلۺوہاگۺایۺاہمترےۺالخػ"

انچہچنۺرضورتۺاسۺابتۺیکۺےہۺہکۺمہۺرقآؿۺمیکحۺےکۺاسھتۺاےنپۺقلعتۺوکۺوبضمطۺانبںیئ۔اسۺرپۺدؽۺےسۺاامیؿۺرںیھک،ۺاسۺیکۺاباقدعہۺالتوتۺ

کتۺاچنہپےنۺیکۺوکششۺرکںی۔ادتبایئۺرمعۺںیمۺوجۺابتۺذنہۺںیمۺاھٹبدیۺاجیتۺےہۺاسۺےکۺہتخپۺاورۺرکںیۺ،ۺاےسۺںیھجمس،ۺاسۺرپۺلمعۺرکںیۺاورۺاےسۺدورسوںۺ

ادتبایئۺرمعۺںیمۺرقآؿۺمیکحۺیکۺانرظہۺمیلعتۺاورۺظفحۺرقآؿۺاکۺاامتہؾۺایکۺ وکیئۺدوۺآراءۺںیہنۺوہۺںیتکس۔ادمحلہللۺامہرےۺاعمرشےۺںیم دریاپۺارثاۺتۺےکۺابرےۺںیم

یگۺ رھۺرقآؿۺمیکحۺیکۺالتوتۺرکانۺآاسؿۺوہۺاجاتۺےہ۔ۺا یۺحرحۺاارادتبایئۺرمعۺیہۺےسۺرقآؿۺمیکحۺےکۺموہفؾۺاورۺاعمینۺناھکےنۺاجاتۺےہۺسجۺیکۺوہجۺےسۺزدن

ادیمۺےہۺہکۺرقآینۺامیلعتتۺوکۺانھجمس،ۺایدۺرانھکۺاورۺیلمعۺزدن یگۺںیمۺرقآینۺدہاایتۺرپۺلمعۺرکانیھبۺآاسؿۺوہاجےئۺاگ۔ یکۺحرػۺوتہجۺدیۺاجےئۺوت

ۺ"ۺرقآؿۺمیکحۺرباےئۺابلطءۺوۺاطابلتاطمہعل" ۺاسؿۺاورۺاعؾۺمہفۺادنازۺںیمۺادتبایئۺرمعۺےسۺرقآؿۺمیکحۺےسۺقلعتۺوجڑےنۺیکۺاکیۺرموبطۺاورۺمظنمآۺ

وکیئۺےکۺومعیمۺاصنبۺےکۺاسھتۺرکاایۺاجےئۺاگۺسجۺےکۺےئلۺۺ"االسایمتۺ"ابلطءۺوکۺاؿۺیکۺرصعیۺمیلعتۺیہۺےکۺدوراؿۺ وکششۺےہۺ۔ۺہیۺاطمہعلۺرقآؿۺمیکح

وٹنھگں(ۺںیمۺابلطءۺوپرےۺرقآؿۺمیکحۺےکۺرتہمج،ۺرصتخمۺرشتحی،ۺۺ۳۵۱ااضیفۺوتقۺدراکرۺںیہنۺوہاگ۔ادیمۺےہۺہکۺاؿۺاشءۺاہللۺمکۺوۺشیبۺاسڑےھۺھچۺاسولںۺ)رقتابیۺ

انۺنکممۺوہےکسۺاگ۔ۺویںۺارفادۺیکۺامہۺاضمنیمۺاورۺیلمعۺدہاایتۺےسۺوافقۺوہۺاجںیئۺےگ۔ۺاسۺحرحۺاؿۺےکۺےئلۺیلمعۺزدن یگۺرقآینۺامیلعتتۺےکۺاطمقبۺرسبۺرک

دبتیلیۺاکیۺاصحلۺاعمرشہۺےکۺایقؾۺاکۺذرہعیۺنبۺےکسۺ یگۺ۔

ۺرقآؿۺمیکحۺرباےئۺابلطءۺوۺاطابلت"ےسۺداعۺےہۺہکۺوہ پاہللۺ یکۺلیمکتۺاورۺدترسیۺوکۺامہۺرےۺےئلۺآاسؿۺرفامےئۺ،ۺامہریۺاسۺاکوشۺوکۺۺ"اطمہعل

اںیہنۺمہۺبسۺےکۺےئلۺدصہقۺاجرہیۺانبےئۺ۔آنیم دہۺرکںیوبقؽۺرفامےئۺاورۺوجۺابلطءۺوۺاطابلتۺاسۺےسۺاافتس

4

"اطمہعلۺرقآؿۺمیکحۺرباےئۺابلطءۺوۺاطابلت"ۺۺیکۺوصخایصت

آایتۺرقآینۺےکۺاعؾۺمہفۺاورۺآاسؿۺرتہمجۺیکۺوکششۺیکۺیئگۺےہ۔ -۱

دوۺروگنںۺےکۺاامعتسؽۺےسۺرتہمجۺوکرعیبۺنتمۺےسۺمہۺآگنہۺایکۺایگۺےہ۔ -۲

ونسٹۺےنیلۺےکۺےئلۺرہۺقبسۺےکۺآرخۺںیمۺاسدہۺہحفصۺیھبۺدایۺایگۺےہۺاتہکۺابلطءۺآایتۺےکۺابرےۺںیمۺامہۺابںیتۺونٹۺرکںیکس۔ۺۺ -۳

لکشمۺاالطصاحتۺاورۺاافلظۺےسۺیتحۺاالاکمؿۺاانتجبۺایکۺایگۺےہ۔ -۴

ؽۺ"اطمہعلۺرقآؿۺمیکحۺرباےئۺابلطءۺوۺاطابلت" وچبںۺیکۺذینہۺحطسۺاوردیپسچلۺۺوکۺدمرظنۺرےتھکۺوہےئۺاصنبۺرمبتۺایکۺایگۺےہ۔ۺانچہچن -۵ںیمۺوسرةۺاافلہحت،ۺ ےکۺہصحۺاو

و ںۺوک قصہصحۺدوؾۺںیمۺۺوسیتںیۺاپرےۺیکۺوسروتں)ۺ،آرخیۺدسۺوسروتںۺاورھچۺروسولںۺےکۺ

وس ۃر الن ےساب

وس ۃر م ال

ۺرضحتۺ ۃح (ۺےکۺاسھتۺاسھتۺ

۔دمینۺوسروتںۺوکۺاشلمۺایکۺایگۺےہۺۺےکہصقۺےکاسھتۺیکمۺوسروتںۺوکۺ ث اورہصحۺوسؾۺںیمۺرضحتۺویفسۺےکۺہصقۺوک ث اورۺرضحتۺوم ی ثاربامیہ

ہصحۺمششۺاورہصحۺمتفہۺںیمۺراھکۺایگۺےہ۔ۺ

وسروتںۺےکۺاطمہعلۺےسۺلبقۺاؿۺاکۺرصتخمۺاعترػۺرکاایۺایگۺےہ۔ -۶

و ںۺوکۺآاسؿ -۷ قصو ںۺۺںیمۺرصػۺربتعمۺومادۺوکۺاشلمۺۺروسولںۺےسۺہقلعتمۺرقآینۺآایتۺےکۺاطمہعلۺےسۺلبقۺاؿۺےکۺ

قصاورۺدپسچلۺادنازۺںیمۺرمبتۺایکۺایگۺےہ۔ۺزینۺاؿۺ

ایکۺایگۺےہ۔

و ںۺوکۺرتہبۺوطرۺۺرپاھجمسےنۺےکۺےئل اایبنءۺ -۸ قص ۔یھبۺایکۺایگۺےہۺاتہکۺوااعقتۺےکۺلحمۺوۺاقمؾۺےسۺیھبۺواتیفقۺاحلصۺوہ"وشقنںۺاکۺاامعتسؽ"ےک

ےکۺونعاؿۺےسۺقبسۺآومزۺاکنتۺایبؿۺےئیکۺےئگۺںیہۺاتہکۺرقآؿۺمیکحۺیکۺرکفیۺاورۺیلمعۺدہاایتۺےسۺآاگیہۺوہۺۺ"ۺوۺلمعۺیکۺابںیتملع"ۺےکۺآرخۺںیماورۺہصقۺترہۺوسر -۹

ےکس۔

ےکۺونعاؿۺےسۺدپسچلۺوقشمںۺوکۺاشلمۺایکۺایگۺےہۺاتہکۺابلطءۺیکۺرقآؿۺیمہفۺاکۺاجزئہۺایلۺاجےکس۔ۺۺ"مہۺےنۺایکۺاھجمس؟"ۺےسۺقلعتۺاورۺہصقۺترہۺوسرۺ -۱۱

ےکۺونعاؿۺےسۺفلتخمۺرسارایمںۺوجتزیۺیکۺیئگۺںیہۺاتہکۺابلطءۺےکۺرھگۺواولںۺاکۺۺ"رھگولیۺرساریم"ابلطءۺوکۺرقآؿۺمیکحۺےکۺوحاہلۺےسۺیلمعۺقشمۺرکواےنۺےکۺےیلۺ -۱۱

قلعتۺیھبۺرقآؿۺمیکحۺےکۺاسھتۺزمدیۺڑبھۺےکس۔

دحیلعہۺرمبتۺیکۺیئگۺںیہ۔ۺ"دتریسیۺدہاایت"ااسذتہۺیکۺدتریسیۺاعموتنۺےکۺےئلۺ -۱۲

رمبتۺےئیکۺےئگۺںیہ۔ۺوساؽۺوۺوجابۺیکۺوصرتۺںیمۺےکۺانؾۺےسۺدحیلعہۺےسۺۺ"اکنتۺرباےئۺااسذتہ"ااسذتہۺیکۺاعموتنۺےکۺےیلۺرہۺآتیۺےسۺقلعتۺامہۺاکنتۺ -۱۳

ااسذتہۺیکۺاعموتنۺےکۺےیلۺامتؾۺوقشمںۺےکۺوجاابتۺیھبۺدحیلعہۺےسۺرفامہۺےئیکۺےئگۺںیہ۔ -۱۴

۔دتریسیۺاابسؼۺںیمۺمیسقتۺایکۺایگۺےہۺ۳۷اتکبۺوکۺۺوہستلۺےکۺےیلااسذتہۺیکۺ -۱۵

یۺاالتخافتۺےکۺایبؿۺےسۺارزیۺایکۺاجےئۺاورۺاؿۺیہۺاومرۺۺوکۺرمبتۺرکےنۺںیمۺوصخیصۺوطرۺرپۺاامتہؾۺایکۺ"اطمہعلۺرقآؿۺمیکحۺرباےئۺابلطءۺوۺاطابلت" -۱۶

سلکم

ایگۺےہۺہکۺ

ومعامۺبسۺاکۺاافتؼۺاپایۺاجاتۺےہ۔ۺۺاورۺرشتاحیتۺوکۺایبؿۺایکۺاجےئۺنجۺرپ

۔دہۺایکۺایگۺےہرکاؾ،ااسذتہۺرکاؾۺاورۺوادلنیۺیکۺاشمورتۺاورۺرظنۺاثینۺےسۺاافتسۺوکۺرمبتۺرکےنۺںیمۺاملعءۺرکاؾ،ۺافحظ ۺ"اطمہعلۺرقآؿۺمیکحۺرباےئۺابلطءۺوۺاطابلت" -۱۷

5

تایدہا یسیدتر ےیل ےک ااسذتہ

۔رںیھک دمرظن وک ابوتں لیذ دنمرہج دوراؿ ےک سیدتر ااسذتہ

۔ںیہنۺےہ دصقم امہرا ناھکان ہقیحر اک ڑپےنھ وک میکح رقآؿ اور رکواان رگمقشم۔ۺاجےئ ایڑپاھ رضور نتم رعیب دوراؿ ےک قبس۔۱

۔ےہ ںیہن وصقمد ناھکان دیوکوجت وچبں رپ رمےلح اس۔۲

دہایز ےس اس وک وچبں اتہک۔اجےئ ایدرہا ابر ر اب اےس وہےئ ےتید وتہج ص اخ رپ رتہمج اور۔ۺاجےئ ایڑپاھ رتہمج اسھت ےک نتم رعیب۔۳

۔ںیکس ھجمس وک اس وہ اور وہ احلص آاگیہ دہایز ےس

ےس رعیب کت دح یسک ہبلط اتہک۔ۺاجےئ ای ڑپاھ رتہمج یہ اانت ےہ اک نتم رعیب رگن انتج ہک ےہ ہی وہج یداینب یک اامعتسؽ ےک روگنں۔۴

۔وہ ادیپ وشؼ و ذوؼ اک اس اور ںیکس رک احلص واتیفق یھب

افممیہ اور ےکاعمین میکح رقآؿ وک وچبں دصقم الص ہکنویک۔اجےئ ید وتہج دہایز ےس دہایز رپ موہفؾ اور رتہمج ںیم اقمےلب ےک دیوجت۔۵

۔رکانےہ آاگہ ےس

وک ہضیرف اس ےس اہطرت اور یگاپزیک اتہک انبںیئ اپدنب اک اس وکیھب ابلطء اور وہں ابووض یھب وخد ااسذتہ وہےکس نکمم کت اہجں۔۶

۔وہ یھب وصحؽ اک رباکت رواحین اور اجےئ اید رسااجنؾ

کیا رک وتڑ وتڑ وک اافلظ اجبےئ ےک رکےن التوت یک تیآ لمکم ںیم ؾایا وصخمص وہ ہک ےہ زگارش ںیم دختم یک ااسذتہ وخانیت۔۷

مد الثم۔ےہ ید ےن املعء اجنگشئ یک اس ہکنویک ڑپںیھ رکےک کیاح ل

۔۔۔۔ۺا ۔۔۔۔ل

ب ۔۔۔ر

م

ل

ا الی

۔ن

ےہاذہاوہایگ اید ےیل ےک ولعمامت یک ااسذتہ رصػ وماد ااضیف ںیم حیرشت یک تایآ رپ اقمامت ضعب ںیم '' اسذتہ ا رباےئ اکنت'' ۔۸

۔اھجمسںیئ اںیہن یہ تاحیرشت یرضور رصػ وہےئ رےتھک دمرظن وک حطس ینہ ذ یک ابلطء

اور ۺےہایگ ایک زیوجت ہحفص ۺاکیۺواال نتم رعیب کیا ںیم الکس کیا ہکےہۺ ۺیئگ یک حرح اس ںیم ادناز ومعیم ''وصنمہبۺدنبیاابسؼۺیکۺۺ'' ۔۹

رمیض اینپ ، االواقت اظنؾ ےک اوکسؽ اےنپ ااسذتہ نکیل۔ۺےہ یئگ ریھک ےیل ےک''اورقشم ابوتں یک ولمع ملع'' الکس کیا

۔ںیہ ےتکس ال یلیدبت ںیم دقمار اور رتبیت یک اابسؼ اطمقب ےک اوروہستل

و ں اذہا وہاگ دراکر وتق مک ںیم وسروتں دس یآرخ۔۱۱ قص

ےساس ےلہپ اذہا۔ۺےہ اتکس وہ اامعتسؽ دہایز وتق ںیھجمس انمبس اہجں ںیم

۔ںیل رک یدنب وصنمہب یک

6

اےنھجل ںیم اؿ اتہک رںیھک دور ےس اس یھب وک وچبں اور ںیرک زیار یھب وخد ےس ؿایب ےک اسملئ االتخیف اور وثحبں یہقف ااسذتہ۔ۺ۱۱

۔وہ وتہج حرػ یک ابوتں ابدصقم اجبےئ ےک رکےن اضعئ اوروتق

۔اجںیئ رکایئ نیشن ذنہ وک اؿ ےعیذر ےک ذمارکہ اور اجںیئ اھجمسیئ وک وچبں اسھت ےک واضتح''ابںیت یک لمع و ملع''۔۱۲

و ں ےک ءاایبن۔۱۳ قص

۔وہ ادیپ دیپسچل ںیم وچبں اتہک اجےئ ایڑپاھ ںیم وصرت یک اہکین ادنازںیم مہف اعؾ وک

۔ےہۺاجیتکس یک ادیپ دیپسچل یک یمہف رقآؿ ںیم اؿ ےعیذر ےک اجت اقمہلب اور رپواراومں وساالت،وکزئ فلتخم ےس وچبں۔۱۴

۔رکواںیئ لح وخد ںیم الکس دعبںیم وہاور ادنازہ اک یمہف رقآؿ یک اؿ اتہک ںید رپ وطر ےک ورک وکوہؾ وچبں ''اھجمس ایک ےن مہ''۔۱۵

۔ںیہ رےہ رک لمع کت دح سک ےچب ہک رںیہ ےتیل اجزئہ اک ''رساریم یلمع''۔ۺ۱۶

۔رںیہ ےتیل اجزئہ اک اس واتقوفاتق اور اجےئ ید وتہج وصخیص رپ رتتیب یلمع یک وچبں دوراؿ ےک'' میکح رقآؿ اطمہعل۔ۺۺۺۺۺۺۺ''ۺ۱۷

اورۺملعۺافؤڈننشیۺوکۺآاگہۺرفامںیئ۔ۺرفامںیئ ونٹ وک ابوتں دیفم اور رجتابتےلۺوا آےن شیپ دوراؿ ےک سیدتر۔۱۸

۔ںیرک راہطب ےس نشیڈن افؤ ملع ےیل ےک لح ےک الکشمتۺاسملئۺاورۺواےل آےن شیپ دوراؿ ےک سیدتر۔۱۹

۔ںیرک اامتہؾ اک تین االخص اور داع وصخیص ےسپ اہلل۔۲۱

7

(Lesson Planning) اابسؼۺیکۺوصنمہبۺدنبی

ہحفصۺربمن لیصفت ونعاؿۺقبس ربمنامشر

۶ آایت(ۺ۷اعترػۺاوررتہمج)اۺےسۺ وسرۃۺاافلہحت ۱قبسۺربمن

۲قبسۺربمن کتۺ۹ےسۺ۸ ملعۺولمعۺیکۺابںیتۺاورۺمہۺےنۺایکۺاھجمس؟ وسرۃۺاافلہحت

۳قبسۺربمن ۱۱ رصتخمۺالخہص ہصقۺرضحتۺآدؾ

۴قبسۺربمن ہصقۺرضحتۺآدؾ ۱۲ (۱۵ےسۺ۱۱رتہمج)وسرۃاالرعاػۺرقآینۺنتمۺاورۺ

۵قبسۺربمن ہصقۺرضحتۺآدؾ (۲۲ےسۺ۱۶رقآینۺنتمۺاورۺرتہمج)وسرۃاالرعاػۺ ۱۴

۶قبسۺربمن ہصقۺرضحتۺآدؾ (۲۷ےسۺ۲۳رقآینۺنتمۺاورۺرتہمج)وسرۃاالرعاػۺ ۱۶

۷قبسۺربمن ہصقۺرضحتۺآدؾ کتۺ۲۱ےسۺۺ۱۸ ملعۺولمعۺیکۺابںیتۺاورۺمہۺےنۺایکۺاھجمس؟

۸ربمنۺقبس ۲۲ رصتخمۺالخہص ہصقۺرضحتۺونح

۹قبسۺربمن ہصقۺرضحتۺونح ۲۴ (۶۴ےسۺ۵۹رقآینۺنتمۺاورۺرتہمج)وسرۃاالرعاػۺ

۱۱قبسۺربمن ہصقۺرضحتۺونح (۲۹ےسۺ۲۵ وھدۺرقآینۺنتمۺاورۺرتہمج)وسرۃ ۲۶

۱۱قبسۺربمن ہصقۺرضحتۺونح (۳۵ےسۺ۳۱ وھدۺرقآینۺنتمۺاورۺرتہمج)وسرۃ ۲۸

۱۲قبسۺربمن ہصقۺرضحتۺونح ۳۱ (۴۱ےسۺ۳۶رقآینۺنتمۺاورۺرتہمج)وسرۃۺوھدۺ

۱۳قبسۺربمن ہصقۺرضحتۺونح (۴۴ےسۺ۴۱ وھدۺرقآینۺنتمۺاورۺرتہمج)وسرۃ ۳۲

۱۴قبسۺربمن ہصقۺرضحتۺونح (۴۹ےسۺ۴۵ وھدۺرقآینۺنتمۺاورۺرتہمج)وسرۃ ۳۴

۱۵قبسۺربمن ہصقۺرضحتۺونح ۳۶ (۱۱۵ےسۺ۱۱۵رتہمج)وسرۃارعشلاءۺرقآینۺنتمۺاورۺ

۱۶قبسۺربمن ہصقۺرضحتۺونح (۱۲۲ےسۺ۱۱۶رقآینۺنتمۺاورۺرتہمج)وسرۃارعشلاءۺ ۳۸

۱۷قبسۺربمن ہصقۺرضحتۺونح ۴۳ےسۺۺ۴۱ ملعۺولمعۺیکۺابںیتۺاورۺمہۺےنۺایکۺاھجمس؟

۱۸قبسۺربمن ۴۴ رصتخمۺالخہص ہصقۺرضحتۺوہد

۱۹قبسۺربمن ہصقۺرضحتۺوہد (۶۹ےسۺ۶۵رقآینۺنتمۺاورۺرتہمج)وسرۃاالرعاػۺ ۴۶

۲۱قبسۺربمن ہصقۺرضحتۺوہد (۷۲ےسۺ۷۱رقآینۺنتمۺاورۺرتہمج)وسرۃاالرعاػۺ ۴۸

۲۱قبسۺربمن ہصقۺرضحتۺوہد (۵۵ےسۺ۵۱ وھدۺرقآینۺنتمۺاورۺرتہمج)وسرۃ ۵۱

۲۲قبسۺربمن ہصقۺرضحتۺوہد (۶۱ےسۺ۵۶ وھدۺرقآینۺنتمۺاورۺرتہمج)وسرۃ ۵۲

۲۳قبسۺربمن ہصقۺرضحتۺوہد ۵۴ (۱۳۱ےسۺ۱۲۳رقآینۺنتمۺاورۺرتہمج)وسرۃارعشلاءۺ

۲۴قبسۺربمن ہصقۺرضحتۺوہد (۱۴۱ےسۺ۱۳۲رقآینۺنتمۺاورۺرتہمج)وسرۃارعشلاءۺ ۵۶

۲۵قبسۺربمن ہصقۺرضحتۺوہد ۶۱ےسۺۺ۵۸ ملعۺولمعۺیکۺابںیتۺاورۺمہۺےنۺایکۺاھجمس؟

۲۶قبسۺربمن ۶۲ الخہصرصتخمۺ ہصقۺرضحتۺاصحل

8

۲۷قبسۺربمن ہصقۺرضحتۺاصحل (۷۴ےسۺ۷۳رقآینۺنتمۺاورۺرتہمج)وسرۃاالرعاػۺ ۶۴

۲۸قبسۺربمن ہصقۺرضحتۺاصحل (۷۹ےسۺ۷۵رقآینۺنتمۺاورۺرتہمج)وسرۃاالرعاػۺ ۶۶

۲۹قبسۺربمن ہصقۺرضحتۺاصحل (۶۳ےسۺ۶۱ وھدۺرقآینۺنتمۺاورۺرتہمج)وسرۃ ۶۸

۳۱قبسۺربمن ہصقۺرضحتۺاصحل (۶۸ےسۺ۶۴ وھدۺرقآینۺنتمۺاورۺرتہمج)وسرۃ ۷۱

۳۱قبسۺربمن ہصقۺرضحتۺاصحل ۷۲ (۱۵۱ےسۺ۱۴۱رقآینۺنتمۺاورۺرتہمج)وسرۃارعشلاءۺ

۳۲قبسۺربمن ہصقۺرضحتۺاصحل (۱۵۹ےسۺ۱۵۱رقآینۺنتمۺاورۺرتہمج)وسرۃارعشلاءۺ ۷۴

۳۳قبسۺربمن ہصقۺرضحتۺاصحل ۷۹ےسۺۺ۷۶ اھجمس؟ملعۺولمعۺیکۺابںیتۺاورۺمہۺےنۺایکۺ

۳۴قبسۺربمن ۸۱ رصتخمۺالخہص ہصقۺرضحتۺولط

۳۵قبسۺربمن ہصقۺرضحتۺولط ۸۱ (۸۴ےسۺ۸۱رقآینۺنتمۺاورۺرتہمج)وسرۃاالرعاػۺ

۳۶قبسۺربمن ہصقۺرضحتۺولط ۸۲ (۸۳ےسۺ۷۷ وھدۺرقآینۺنتمۺاورۺرتہمج)وسرۃ

۳۷قبسۺربمن ہصقۺرضحتۺولط ۸۴ (۱۶۶ےسۺ۱۶۱رتہمج)وسرۃارعشلاءۺرقآینۺنتمۺاورۺ

۳۸قبسۺربمن ہصقۺرضحتۺولط (۱۷۵ےسۺ۱۶۷رقآینۺنتمۺاورۺرتہمج)وسرۃارعشلاءۺ ۸۶

۳۹قبسۺربمن ہصقۺرضحتۺولط ۹۱ےسۺۺ۸۸ ملعۺولمعۺیکۺابںیتۺاورۺمہۺےنۺایکۺاھجمس؟

۴۱قبسۺربمن ۹۱ رصتخمۺالخہص ہصقۺرضحتۺبیعش

۴۱قبسۺربمن ہصقۺرضحتۺبیعش (۸۷ےسۺ۸۵رقآینۺنتمۺاورۺرتہمج)وسرۃاالرعاػۺ ۹۳

۴۲قبسۺربمن ہصقۺرضحتۺبیعش (۹۳ےسۺ۸۸رقآینۺنتمۺاورۺرتہمج)وسرۃاالرعاػۺ ۹۴

۴۳قبسۺربمن ہصقۺرضحتۺبیعش (۸۸ےسۺ۸۴ وھدۺرقآینۺنتمۺاورۺرتہمج)وسرۃ ۹۶

۴۴قبسۺربمن ہصقۺرضحتۺبیعش (۹۵ےسۺ۸۹ وھدۺرقآینۺنتمۺاورۺرتہمج)وسرۃ ۹۸

۴۵قبسۺربمن ہصقۺرضحتۺبیعش ۱۱۱ (۱۸۴ےسۺ۱۷۶رقآینۺنتمۺاورۺرتہمج)وسرۃارعشلاءۺ

۴۶قبسۺربمن ہصقۺرضحتۺبیعش (۱۹۱ےسۺ۱۸۵رقآینۺنتمۺاورۺرتہمج)وسرۃارعشلاءۺ ۱۱۲

۴۷قبسۺربمن ہصقۺرضحتۺبیعش ۱۱۷ےس۱۱۴ ملعۺولمعۺیکۺابںیتۺاورۺمہۺےنۺایکۺاھجمس؟

۴۸قبسۺربمن ۱۱۸ اہیھتۺواولںۺاکہصق وسرۃۺالیفل

۴۹قبسۺربمن آایت(ۺ۵ےسۺۺ۱)رقآینۺنتمۺاورۺرتہمج وسرۃالیفل ۱۱۹

۵۱قبسۺربمن ۱۱۱ےسۺۺ۱۱۱ ملعۺولمعۺیکۺابںیتۺاورۺمہۺےنۺایکۺاھجمس؟ وسرۃۺالیفل

۵۱قبسۺربمن ۱۱۲ آایت(ۺ۴ےسۺۺ۱)رقآینۺنتمۺاورۺرتہمجاعترػۺ، وسرۃۺرقشی

۵۲قبسۺربمن ۱۱۵ےسۺۺ۱۱۴ یکۺابںیتۺاورۺمہۺےنۺایکۺاھجمس؟ملعۺولمعۺ وسرۃرقشی

۵۳قبسۺربمن ۱۱۶ آایت(۷ےسۺۺ۱)رقآینۺنتمۺاورۺرتہمجاعترػۺ، وسرۃااملوعؿ

۵۴قبسۺربمن ۱۱۹ےسۺۺ۱۱۸ ملعۺولمعۺیکۺابںیتۺاورۺمہۺےنۺایکۺاھجمس؟ وسرۃۺااملوعؿۺ

9

۵۵قبسۺربمن ۱۲۱ آایت(۳ےسۺۺ۱)رقآینۺنتمۺاورۺرتہمجاعترػۺ، وسرۃاوکلرث

۵۶قبسۺربمن ۱۲۲ےسۺۺ۱۲۱ ملعۺولمعۺیکۺابںیتۺاورۺمہۺےنۺایکۺاھجمس؟ وسرۃاوکلرث

۵۷قبسۺربمن ۱۲۴ آایت(۶ےسۺۺ۱)رقآینۺنتمۺاورۺرتہمجاعترػۺ، وسرۃۺااکلرفوؿ

۵۸قبسۺربمن ۱۲۷ےسۺۺ۱۲۶ ملعۺولمعۺیکۺابںیتۺاورۺمہۺےنۺایکۺاھجمس؟ وسرۃااکلرفوؿ

۵۹قبسۺربمن ۱۲۸ آایت(۳ےسۺۺ۱)نتمۺاورۺرتہمجرقآینۺاعترػۺ، وسرۃارصنل

۶۱قبسۺربمن ۱۳۱ےسۺۺ۱۲۹ ملعۺولمعۺیکۺابںیتۺاورۺمہۺےنۺایکۺاھجمس؟ وسرۃارصنل

۶۱قبسۺربمن ھب

لل

۱۳۱ آایت(۵ےسۺۺ۱)رقآینۺنتمۺاورۺرتہمجاعترػۺ، وسرۃا

۶۲قبسۺربمن ھب

لل

۱۳۳ےسۺۺ۱۳۲ ملعۺولمعۺیکۺابںیتۺاورۺمہۺےنۺایکۺاھجمس؟ وسرۃا

۶۳قبسۺربمن ۱۳۴ آایت(۳ےسۺۺ۱)رقآینۺنتمۺاورۺرتہمجاعترػۺ، وسرۃاالالخص

۶۴قبسۺربمن ۱۳۶ےسۺۺ۱۳۵ ملعۺولمعۺیکۺابںیتۺاورۺمہۺےنۺایکۺاھجمس؟ وسرۃاالالخص

۶۵قبسۺربمن اس

۱۴۸ آایت(۵ےسۺۺ۱)رقآینۺنتمۺاورۺرتہمجاعترػۺ، وسرۃاقلفل،وسرۃۺال

۶۶قبسۺربمن اس

۱۴۹ آایت(۶ےسۺ ۱)رقآینۺنتمۺاورۺرتہمج وسرۃال

۶۷قبسۺربمن اس

۱۴۲ےسۺۺ۱۴۱ ملعۺولمعۺیکۺابںیتۺاورۺمہۺےنۺایکۺاھجمس؟ وسرۃاقلفل،وسرۃال

11

ااسذتہۺۺےکۺےئلۺاکنت

وس ۃر

اتح ف ال ۃح

تی وجآ ب وسآ ل آ

رقآؿۺمیکحۺاکۺآاغزۺسکۺہملکۺےسۺوہاتۺےہ؟۔۱ 1

اکالہپۺاعترػۺایکۺرکاایۺایگۺےہۺ؟ پهللااسنؿۺےسۺا۔۲

ےتہکۺںیہ؟ۺربۺےسک۔۳

۔۴ ااعلنیملۺےسۺایکۺرمادۺےہ؟ۺرب

ےکۺرکشۺاورۺااسحؿۺےکۺارتعاػۺےسۺپهللادمحلۺہللۺینعیۺۺا۔۱

ااسنؿۺاکۺبسۺےسۺڑباۺنسحمۺےہ۔ۺپهللاۺ۔۲

ےہۺوجۺامتؾۺ پهللا اربۺۺرضورںیتۺوپریۺرکےنۺواال۔اپےنلۺواال۔ۺیقیقحۺۺ۔۳

ولخماقتۺیکۺامتؾۺرضورایتۺوکۺوپراۺرفاماتۺےہ۔

امتؾۺاہجؿۺواولںۺاکۺرب۔ۺامتؾۺاہجونںۺاور۔۴

یکۺایکۺافصتۺایبؿۺیکۺںیئگۺںیہ؟ۺپ هللاسۺآتیۺںیمۺا۔۱ 2

رنمحۺےکۺایکۺینعمۺںیہ؟۔۲

رمیحۺےکۺایکۺینعمۺںیہ؟۔۳

الر حمو اور الر حيم۔۔۱

سجۺیکۺرتمحۺںیمۺوجشۺورخوشۺوہ۔ۺ۔ےنۺواالامرفتہبۺرمحۺ۔۲

ےنۺواال۔رفلسلسمۺرمحۺ۔۳

دبےلۺےکۺدؿۺےسۺایکۺرمادۺےہ؟۔۱ 3

دبےلۺےکۺدؿۺاکۺامکلۺوکؿۺےہ؟۔۲

آجۺداینۺںیمۺفلتخمۺزیچوںۺاکۺامکلۺوکؿۺےہ؟۔۳

ایقتمۺاکۺدؿۺینعیۺزجاۺوۺزساۺاکۺدؿ۔۔۱

پ هللارصػۺا۔۲

ۺا۔۳ ۺاۺپهللا آجۺداینۺںیمۺیھبۺالصۺامکلۺ هللا ےہۺامہرےۺاپسۺوجۺھچکۺےہۺوہۺ

یکۺدیۺوہیئۺاامتنۺےہ۔ۺپ

اسۺآتیۺیکۺوصخیصۺاتیمہۺایکۺےہ؟۔۱ 4

رمادۺےہ؟ابعدتۺےسۺایکۺ۔۲

ےسۺسکۺزیچۺںیمۺدمدۺامینگنۺاچےئیہ؟ۺپهللا ا ۔۳

امہریۺامتؾۺرضورںیتۺوپریۺرکےنۺواالۺوکؿۺےہ؟۔۴

ۺۺرشکۺیکۺ رھوپرۺیفنۺیکۺیئگۺےہ،۔۱ ۺراتسۺپهللا اۺدنبہ اخمبطۺۺےسۺرباہ

یکۺدنب یگۺرپۺلمتشمۺۺپ هللاۺ۔ےہۺی ےسۺودعہۺاورۺدوع پ هللادنبےۺاکۺۺاۺےہ۔

اعمرشےۺاکۺوصتراتلمۺےہ۔

ےکۺرہۺمکحۺرپۺدیلۺتبحمۺےکۺاسھتۺلمعۺرکان۔ۺپ هللاوپریۺزدن یگۺںیمۺۺاۺۺ۔۲

ۺآرختۺیکۺرہۺرضورتۺاورۺرہۺاعمےلمۺںیمۺاۺ۔۳ ۺامینگنۺۺپ هللاداینۺو ےسۺدمد

اچےئیہ۔

پ هللارصػۺۺا۔۴

11

دہاتیۺےسۺایکۺرمادۺےہ؟۔۱ 5

میقتسمۺےسۺایکۺرمادۺےہ؟رصاطۺ ۔۲

اکۺحیحصۺحرہقیۺاتبۺدانییئۺرکانینعیۺزدن یگۺزگارےنۺامنہالصۺزنمؽۺیکۺحرػۺرۺۺ۔۱

ےکۺۺپ یکۺحرػۺےلۺاجاتۺےہ۔اسۺےسۺرمادۺاہللۺپ وہۺراہتسۺوجۺاہلل۔۲ۺا ۺااسنؿۺ یکۺراضۺاورۺتنجۺیکۺںیتمعنۺۺپهللااکحامتۺرپۺلمعۺرکانےہۺسجۺےسۺ

احلصۺرکاتکسۺےہ۔

(۶۹:آتیۺ:،ۺدصنیقیۺ،ۺدہشاءۺاورۺاصنیحل۔)وسرةااسنلءرکاؾۺاایبنءۺۺ۔ ۱ ااعنؾۺایہتفۺولگۺوکؿۺںیہ؟۔ ۱ 6

ےسۺرمادۺوکؿۺںیہ؟ۺم ي ل ع ب و ض غ م ۔ ۱ 7

ل ا ض ۔۲ ےسۺرمادۺوکؿۺںیہ؟ۺن ی

ہحتۺےکۺآرخۺںیمۺایکۺم انۺہ بحتۺےہ؟اافل وسرة ۔۳

آنیمۺےکۺایکۺینعمۺۺںیہ؟۔۴

ہحتۺاک رۺپ ۺڑپج ۺاجیتۺےہ؟اافلوسرةۺ۔۵

اسۺوسرةۺےکۺھچکۺاورۺانؾۺاتبںیئ؟۔۶

وسروتںۺےکۺانؾۺسکۺےنۺرےھکۺںیہ؟۔۷

ےکۺاضمنیمۺےکۺاطمقبۺوہےتۺںیہۺ؟ۺایکۺاؿوسروتںۺےکۺانؾۺ۔۸

ہحتۺیکۺب تلیۺایبؿۺرکںی؟اافلوسرةۺ۔۹

(دنسمۺادمح ۔)اکۺبضغۺانزؽۺوہاۺپ هللاوہیدۺہکۺنجۺیکۺانرفامینۺرپۺاۺۺ۔ ۱

()دنسمۺادمح۔اسیعیئۺوجۺدیقعےۺاورۺلمعۺںیمۺکٹھبۺےئگۺےھتۺۺ۔۲

اخبری(۔حیحصۺآنیمۺ)۔۳

ۺ۔۴ ہیۺااسیۺیہۺوہ۔ۺ!هللاےۺاۺ ۺاےۺاہللۺ!ۺآپۺۺب ج ت س ا ےکینعمۺںیمۺےہۺینعیۺ

(حیحصۺاخبری)آنیمۺداعۺےہۺوبقؽۺرفامےیئ۔

امنزۺیکۺرہۺرتعکۺںیم۔ۺۺ۔۵

لش ا ۔۶ ال ہ، ا م ي اف کا ل ، ا آى ق ث م ال و م ع ب ، س ہ ي ف ی، ا ان ، م ي ظ ع ال آى لق

۔ة لو الص ة ر و ات، س اج ه الم ة ر و س

۔ملسو هيلع هللا ىلصیبنۺرکمی۔۷

ضعبۺوسروتںۺےکۺانؾۺاسۺےکۺومضمؿۺےکۺاطمقبۺوہےتۺںیہۺےسیجۺوسرةۺۺ۔۸

۔ۺاہعمجل،ۺوسرةۺاانملوقفؿۺاورۺضعبۺوسروتںۺےکۺانؾۺرصػۺالعیتمۺوہےتۺںیہۺ

ۺا ؽۺرمعاؿ۔ ےسیجۺوسرةۺارقبلة،ۺوسرہ

ۺ۔۹ ایگۺ،ۺںیمۺا یۺوکۺاستۺدرہایئۺاجےنۺوایلۺآایتۺاہکۺۺ۸۷آتی:وسرةۺارجحلۺ:ۺ

اضمنیمۺےکۺاابتعرۺےسۺاسۺوکۺرقآؿۺمیظعۺاہکۺایگ،دحثیۺدق یۺںیمۺامنزۺرقارۺ

ۺںیمۺدویئایئۺرقآؿۺرقارۺدایۺایگۺےہ۔دایایگ،ۺیقہیب

12

وس ۃر

اتح ف ال ۃح

)قشمۺےکۺوجاابت(

مہۺےنۺایکۺاھجمس؟

:اگلںیئ()اکۺاشنؿۺرپۺدرتس:ۺحیحصۺوجابۺ۱وساؽ

دبہلۺےکۺدؿۺےسۺایکۺرمادۺےہ؟ (۱)

آرختۺاکۺدؿۺۺ )ج(ۺ ہعمجۺاکۺدؿۺ ب(ۺۺ) دیعۺاکۺدؿ افل(ۺۺ)

؟ںیمہۺرصػۺسکۺیکۺابعدتۺرکینۺاچےئیہ (۲)

افل(ۺۺ)

ت

یک پاہلل ج(ۺۺ) رفوتشںۺیک ب(ۺۺ) ںۺیکب

ںیمہۺاینپۺرضوروتںۺےکۺےئلۺسکۺوکۺاکپرانۺاچےئیہ؟ (۳)

(ۺاہلل)ااسنونںۺوک ج(ۺۺ) رفوتشںۺوک )ب( وکپافل

دیسےھۺراہتسۺرپۺےنلچۺواےلۺوکؿۺولگۺںیہ؟ۺ (۴)

()وجۺمگۺراہۺوہےئگ ج(ۺۺ) وہاۺہصغ پنجۺرپۺاہلل )ب(ۺۺ ےنۺااعنؾۺرفامای پنجۺرپۺاہللۺۺ افل

ہحتۺمہۺپ ۺڑپہ ےۺںیہ؟اافلوسرةۺ (۵)

امنزۺںیم ج(ۺۺ) روزہۺںیمۺۺ ب() جحۺںیمۺۺ افل()

13

::ۺۺۺاخیلۺہگجۺرپۺرکںیۺ۲وساؽۺۺ

(پاہلل) رکشۺاورۺرعتفیۺۺ_____________ۺۺےکۺےئلۺےہ۔ۺامتؾ (۱)

)اہجونں( امتؾ_____________اکۺربۺےہ۔ پاہلل (۲)

)تہبۺرہمابؿ( رنمحۺےکۺینعمۺۺ_____________ںیہ۔ۺ (۳)

)دبےل،ایقتمۺ( _____________ےکۺدؿۺاکۺیھبۺامکلۺےہ۔پاہلل (۴)

)آنیم( ہحتۺےکۺآرخۺںیمۺںیمہۺۺ_____________ۺم انۺاچےئیہ۔اافلوسرة (۵)

::ۺۺدنمرہجۺذلیۺوساالتۺےکۺرصتخمۺوجاابتۺدےئیجیۺ۳وساؽۺۺ

ےکۺےئلۺویکںۺےہ؟ پرکشۺاورۺرعتفیۺرصػۺاہللۺامتؾ -۱

یکۺاطعۺرکدہۺےہ۔ پامتؾۺاکانئتۺاکۺاخقلۺ،ۺامکلۺاورۺرازؼۺےہ۔رہۺےشۺںیمۺوجۺیھبۺوخیبۺےہۺاہللۺپویکہکنۺاہلل

دمحۺےکۺینعمۺایکۺںیہ؟ۺ -۲

یکۺرعتفیۺاورۺرکشۺاداۺرکان۔ۺپاہلل

دیساھۺراہتسۺایکۺےہ؟ۺ -۳

ےکۺااعنؾۺایہتفۺدنبوںۺاکۺراہتس۔ۺپیکۺحرػۺےلۺاجاتۺےہ۔ینعیۺاہللۺپوہۺراہتسۺوجۺاہلل

14

(۲۷اتۺۺۺ۱۱)وسرۃۺاالرعاػۺآایتۺۺۺث رضحتۺآدؾہصقۺ

تی وجآ ب وسآ ل آ

11 1

1

ااسنؿۺوکسکۺےنۺدیپاۺایکۺےہ؟۔۱

ےنۺرفوتشںۺوکۺایکۺمکحۺدای؟ۺپاہللۺ۔۲

اسیلبۺوکؿۺاھت؟ ۔۳

ےن۔ۺپاہللۺۺۺۺۺۺ۔۱

وکۺدجسہۺرکےنۺاکۺ۔ۺثآدؾۺ۔۲

ھفۺ:آتی ہیۺانجتۺںیمۺےسۺاھت۔ۺ۳لک

ےنۺاسۺۺپاتمہۺاہللۺ (۵۱:)وسرةا

یکۺابعدتۺزگاریۺیکۺوہجۺےسۺاسۺاکۺاقمؾۺرفوتشںۺںیمۺرکدایۺاھت۔

12 1

2

وکۺدجسہۺویکںۺںیہنۺایک؟ۺثآدؾۺرضحتۺاسیلبۺےنۺ۔۱

ےنۺسکۺزیچۺےسۺانبایۺ؟ۺپ اسیلبۺوکۺاہلل۔۲

ےنۺسکۺزیچۺےسۺانبایۺ؟ۺپوکاہللۺۺثآدؾۺرضحتۺ ۔۳

ۺوہں۱۔ا یٹمۺ( ث)اورۺآدؾۺ سۺےنۺربکتۺایکۺاورۺاہکۺہکۺںیمۺآگۺےسۺانبۺ ےسۺذہلاۺںیمۺایلعۺوہںۺاورۺہیۺمکۺرتۺےہ۔

آگۺےس۔۔۲

یٹمۺےس۔ۺۺۺۺ۔۳

13 1

3

ربکتۺےسکۺےتہکۺںیہ؟۔۱

اطیشؿۺےکۺربکتۺرکےنۺاکۺایکۺہجیتنۺالکن؟ ۔۲

()اجعمۺرتذمی دورسوںۺوکۺریقحۺانھجمسۺۺ (ii) قحۺوکۺالٹھجان (i)۔ۺۺۺ۱

انراضۺوہےئگۺاورۺاطیشؿۺوکۺاینپۺرتمحۺےسۺدورۺرکدای۔ۺپاہللۺۺۺۺۺ۔۲

14 1

4

ایقتمۺےکۺدؿۺکتۺیک۔۔۱ ےسۺپ ۺکتۺیکۺتلہمۺامیگن؟ۺپ اسیلبۺےنۺاہلل۔۱

15 1

5

یجۺاہں۔ۺ۔۱ ےنۺاسیلبۺوکۺتلہمۺدی؟ۺپ ایکۺۺۺاۺہلل۔۱

16 1

6

اسیلبۺےنۺاینپۺرمگایہۺاکۺازلاؾۺسکۺوکۺدای؟۔۱

ےہ؟اسیلبۺدیسےھۺراےتسۺرپۺویکںۺاتھٹیبۺ۔۲

رصاطۺمیقتسمۺےسۺایکۺرمادۺےہ؟ ۔۳

وک۔ۺپ اہلل۔ۺۺۺ۱

ولوگںۺوکۺرمگاہۺرکےنۺےکۺےئل۔۔ۺ۲

ۺپیکۺحرػۺےلۺاجاتۺےہ۔اسۺےسۺرمادۺاہللۺۺپوہۺدیساھۺراہتسۺوجۺاہللۺ۔ۺ۳ۺااسنؿۺاہللۺ یکۺراضۺاورۺتنجۺیکۺۺپےکۺااکحامتۺرپۺلمعۺرکانےہۺسجۺےسۺ

ںیتمعنۺاحلصۺرکاتکسۺےہ۔ۺا یۺراہتسۺیکۺداعۺرہۺاملسمؿۺوسرةۺاافلہحتۺںیمۺرکاتۺ

۔امیقتسملاط الص نا د اي ےہۺینعی

17 1

7

ۺ۱ ۺ ںۺاگۺاؿۺےکۺاپسۺاؿۺےکۺاسےنم،ۺاسیلبۺےنۺاہکۺہکۺںیمۺآؤ۔

ےھچیپ،ۺداںیئۺاورۺابںیئۺےس،ۺاسۺےسۺایکۺرمادۺےہ؟

ۺ۔ۺ۱ ۺ ۺ ۺحرےقیاسیلبۺااسنؿۺاکۺدنمشۺےہ۔ۺانچہچنۺاسۺےنۺزعؾۺایکۺہکۺوہۺۺرہۺنکممۺۺ

ۺاتہکۺ ےسۺااسنؿۺوکۺاکہبےنۺیکۺوکششۺرکےۺاگۺاوررہرحہبۺاامعتسؽۺرکےۺاگۺ

ےکۺراہتسۺےسۺاٹہۺدے۔ۺپااسنؿۺوکۺاہللۺ

15

زگاریۺےسۺایکۺرمادۺےہ؟رکشۺ ۔۲

انۺاورۺاؿۺاکۺیکۺوتمعنںۺاکۺدؽۺںیمۺااسحسۺرکان،ۺزابؿۺےسۺرکشۺادارکۺپاہللۺ۔ۺ۲

حیحصۺاامعتسؽۺرکان۔

18 1

8

اطیشؿۺیکۺریپویۺےسۺایکۺرمادۺےہ؟۔ۺۺۺ۱

اطیشؿۺیکۺریپویۺاکۺایکۺہجیتنۺاتلکنۺےہ؟۔ۺ۲

یکۺانرفامینۺرکانۺیہۺدرۺالصۺاطیشؿۺیکۺریپویۺرکانۺےہ۔انچہچنۺبجۺۺپاہللۺۺ۔ۺ۱

ۺ یکۺرفامۺںۺربداریۺہنۺیکۺاجریہۺوہۺوتۺرھپۺایسیۺوصرتۺۺپوپریۺزدن یگۺںیمۺاہللۺ

(۲۱۸ :ںیمۺاطیشؿۺیہۺیکۺریپویۺوہریہۺوہیتۺےہ۔ۺ)وسرةارقبلة:آتی

منہجۺیکۺآگۺیکۺزسادیۺاجےئۺ یگ۔۔۲

19 1

9

ۺ۔۱ وکۺدرتخۺاکۺلھپۺاھکےنۺےسۺروےنکۺوحاۺروا ثآدؾ

ںیمۺامہرےۺےئلۺایکۺقبسۺےہۺ؟

ااسنونںۺوکۺہیۺاتبانۺوصقمدۺاھتۺہکۺاطیشؿۺااسنؿۺاکۺدنمشۺےہۺاورۺووسوسںۺےکۺ۔۱

یکۺانرفامینۺرپۺااسکاتۺےہ۔یہیۺاعمہلمۺداینۺںیمۺیھبۺےہۺۺپذرےعیۺااسنؿۺوکۺاہللۺ

ۺپ ہکۺاک رۺزیچںیۺالحؽۺںیہ،ۺاہلل ےنۺۺھچکۺزیچوںۺےسۺعنمۺرکدایۺےہۺنجۺےسۺۺ

رانکۺامہراۺااحتمؿۺےہ۔

22 2

0

رمادۺےہ؟ووسےسۺےسۺایکۺ۔ۺۺۺ۱

ےکۺایکۺہیۺابتۺحیحصۺےہۺہکۺاطیشؿۺےنۺےلہپۺرضحتۺوحا۔ۺ۲

ۺےکۺےنہکۺرپ ۺاؿ ۺاور یھبۺۺثآدؾۺۺرضحتدؽۺںیمۺووسہسۺڈاال اطخرکۺےھٹیب؟

ۺۺروا ثاطیشؿۺےنۺآدؾۺ۔ۺ۳ ۺ ےکۺدؽۺںیمۺسکۺحرحۺوحا

ووسہسۺڈاال؟

ےکپچۺےسۺوکیئۺربیۺابتۺدؽۺںیمۺڈاؽۺدانیۺاورۺہیۺاطیشؿۺیکۺحرػۺےسۺوہاتۺ۔۱

۔ےہ

ۺرضحتۺۺیکۺوہجۺےسرقآؿۺاسۺابتۺیکۺیفنۺرکاتۺےہۺہکۺرضحتۺوحاۺ۔ۺ۲

ۺ ۺہکلبۺرقآؿ ۺثآدؾ واحضۺرکاتۺےہۺہکۺاطیشؿۺےنۺۺمیکحۺےسۺاطخۺوہیئ۔

دوونںۺےکۺدؽۺںیمۺووسہسۺڈاالۺاورۺاطخۺدوونںۺےسۺوہیئ۔

ایۺہشیمہۺاسۺتنجۺںیمۺرےنہۺۺاسۺےنۺاہکۺہکۺںیہکۺمتۺدوونںۺرفےتشۺہنۺنبۺاجؤ۔ۺ۳

اورۺاینپۺریخۺوخایہۺیکۺںیمسقۺاھکںیئ۔آجۺیھبۺاطیشؿۺااسنؿۺۺواےلۺہنۺنبۺاجؤ

املئۺرکاتۺےہ۔ۺیکۺحرػۺوکۺالچلۺدالرکۺانگوہںۺ

21 2

1

مسقۺویکںۺاھکیئۺاجیتۺےہ؟۔۱

املسمؿۺوکۺسکۺیکۺمسقۺاھکینۺاچےئیہ؟ ۔۲

انحصۺوکؿۺوہاتۺےہ؟ ۔۳

رکےنۺےکۺےئل،ۺنیقیۺدالےنۺےکۺےئل۔ابتۺںیمۺزورۺدیپاۺ۔ۺۺۺۺ۱

یکۺوہۺیھبۺتخسۺرضورتۺےکۺوتق۔ۺۺپ رصػۺاہلل۔ۺۺ۲

الھبیئۺاورۺریخۺوخایہۺاچےنہۺواال۔ ۔ۺ۳

22 2

2

لھپۺاھکےنۺاکۺوفریۺہجیتنۺایکۺالکن؟۔ۺۺ۱

ےنۺایکۺایک؟وحاروا ثآدؾۺۺرضحترپۺارتےنابلسۺ۔ۺ۲

ۺۺروا ثرضحتۺآدؾۺ۔ۺ۳ ۺےنۺرپۺوفراۺویکںارتےنۺابلسۺوحاۺ

اےنپۺمسجۺوکۺاپھچای؟

اطیشؿۺےکۺولمحںۺںیمۺےسۺاکیۺرطخانکۺہلمحۺایکۺےہ؟ ۔۴

ایگ۔ۺارتۺاکۺابلسۺ وحاۺۺۺروا ثآدؾۺۺرضحتینعیۺۺاؿۺدوونںۺ۔ۺۺ۱

تنجۺےکۺوتپںۺےسۺاےنپۺمسجۺوکۺاپھچای۔۔ۺ۲

ۺپویکںۺہکۺااسنؿۺےکۺادنرۺاہللۺ۔۳ ےنۺرطفیۺوطرۺرپۺرشؾۺوۺایحۺریھکۺےہۺاورۺۺ

ابلسۺرشؾۺوۺایحۺیکۺافحتظۺاکۺامہۺذرہعیۺےہ۔

اطیشؿۺااسنونںۺوکۺابلسۺارتواۺرکۺےبۺرشؾۺوۺےبۺایحۺانبانۺاچاتہۺےہ۔۔ۺ۴

16

اطیشؿۺامہراۺدوتسۺےہۺایۺدنمش؟ ۔۵

ۺۺوتۺوجۺاچۺےہۺرکو''ۺدحثیۺابمرہکۺےہۺہک''ۺاارۺمتۺںیمۺایحۺہنۺرۺےہۺونٹ: )حیحصۺ۔ۺ

اخبری(

وہاجےئۺوتۺوہۺرہۺربایئۺںیمۺالتبمۺوہاتکسۺےہۺ۔اکیۺاورۺینعیۺبجۺااسنؿۺیکۺایحۺمتخۺ

دحثیۺابمرہکۺںیمۺےہۺہکۺ''ۺایحۺاورۺاامیؿۺاکیۺدورسےۺےکۺاسیھتۺںیہۺاارۺ

(اکیۺالچاجےئۺوتۺدورساۺیھبۺالچۺاجۺاتۺےہ''۔ۺ)اجعمۺرتذمی

اطیشؿۺامہراۺالھکۺدنمشۺےہ۔ ۔۵

23 2

3

؟ےنۺاطخۺرکےنۺےکۺدعبۺایکایکۺوحاۺۺۺۺروا ثرضحتۺآدؾۺ۔ۺ۱

ااسنتینۺاورۺاطیشتینۺںیمۺایکۺرفؼۺےہ؟ ۔۲

ےکۺوضحرۺوتہبۺیک۔ۺپاوہنںۺےنۺاہللۺ۔ۺۺ۱

۔ایدۺرکاںیئزابینۺۺداعۺوچبںۺوکۺۺیکۺہیۺۺوحاۺۺۺۺروا ثرضحتۺآدؾۺ ونٹۺۺ:

ۺثآدؾۺرضحتۺاوراطیشؿۺدوونںۺےسۺاطخۺوہیئ۔ۺثآدؾۺرضحتۺ۔۲ےنۺوتہبۺرکیلۺاورۺاینپۺاطخۺرپۺاندؾۺوہےئگۺہکبجۺاطیشؿۺےنۺاینپۺیطلغۺمیلستۺںیہنۺ

ۺاینپۺاطخۺرپۺاڑۺ ۺۺپرکےنۺرپۺاہللۺ وتہبۺ ۔ایگیکۺاور وکۺاعمػۺۺۺثےنۺآدؾ

رفامدایۺاورۺہفیلخۺانبرکۺزنیمۺرپۺاجیھب۔ۺہکبجۺاطیشؿۺےکۺربکتۺیکۺوہجۺےسۺاسۺوکۺ

(۳۱تی:آةارقبلةۺ:۔ۺ)وسراینپۺرتمحۺےسۺدورۺرکدای

24 2

4

وکۺتنجۺےسۺزنیمۺوحاۺۺروۺا ثےنۺرضحتۺآدؾۺۺپاہللۺ۔ۺ۱

رپۺویکںۺااترۺدای؟

اسۺےسۺایکۺرمادۺےہ؟ۺ"متۺںیمۺےسۺضعبۺضعبۺےکۺدنمشۺںیہ۔"۲

داینۺںیمۺااسنؿۺاکۺایقؾۺاعریضۺےہۺایۺلقتسم؟ ۔۳

ےنۺااسنؿۺوکۺانبایۺیہۺزنیمۺوکۺآابدۺرکےنۺےکۺےئلۺاھت۔ۺاورۺااسنؿۺوکۺۺپاہللۺ۔ۺ۱

ےکۺااکحامۺتۺرپۺلمعۺرکےکۺاۺسۺوکۺۺپاانپۺہفیلخۺانبۺرکۺزنیمۺرپۺاجیھبۺاتہکۺوہۺاہللۺ

(۳۱وسرةارقبلةۺ:ۺآتی ۔ۺۺۺۺ)رایضۺرکے

الہۺاامیؿۺےکۺدنمشۺالہۺرفکۺںیہ۔ ـ i۔ۺۺۺۺۺ۲

ii ےہ۔ۺااسنؿۺاکۺدنمشۺاطیشؿ ـ

داینۺںیمۺایقؾۺاعریضۺےہ۔ۺلقتسمۺایقؾۺآرختۺںیمۺوہاگ۔۔ۺۺ۳

25 2

5

رمےنۺےکۺدعبۺایکۺوہاگ؟۔۱

ۺاجےئۺاگ۔ربقۺںیمۺوساالتۺوہںۺےگ۔رھپۺ۔۱ ںیمہۺزنیمۺںیمۺدنفۺرکدای

ےکۺدؿۺا یۺزنیمۺےسۺاکنالۺاجےئۺاگاورۺاسحبۺاتکۺبۺوہاگ۔ ایقتمۺ

26 2

6

ابلسۺےکۺوفادئۺایکںیہ؟۔ۺ۱

ۺےکۺابلسۺ ۔۲ ےسۺایکۺرمادۺےہ؟وقتی

اپھچانۺینعیۺمسجۺوکۺڈاھانۺ۔۔رتسi۔۱

ii زتنیۺینعیۺوخوصبریتۺےکۺےئل۔۔

اسرتۺوہۺ)ینعیۺابرکیۺہنۺوہۺاورۺتسچۺہنۺوہ(۔۔i۔۲

ii ربکتۺاکۺااہظرۺہنۺوہ۔۔

iii ںینہپ۔ۺۺورںیتۺرمدوںۺاکۺاسۺاورۺرمدوعروتںۺاکۺاسۺابلسۺۺہنۺ۔وع

iv دورسےۺذمابہۺیکۺالعامتۺاکۺااہظرۺہنۺوہاتۺوہ۔۔

)الثمۺدنہوؤں،ۺوہیدویںۺاورۺاسیعویئںۺےکۺذمیبہۺوشیپاؤںۺےسیجۺابلس(

17

اسۺآتیۺںیمۺاشنینۺ)آتیۺاہللۺ(ےسکۺاہکۺایگۺےہ؟ ۔۳

v وضفؽۺرخیچۺہنۺوہ۔۔

vi اورۺاکۺوخػۺ پسجۺحرحۺابلسۺہشیمہۺاسھتۺراتہۺےہۺوےسیۺیہۺاہللۺ۔

ۺیھبۺاسھتۺرانہۺاچےئیہ۔ وقتی

ۺۺ۳ ۺ ابلسۺوک۔ویکہکنۺابلسۺیکۺایتریۺ،اسۺےسۺمسجۺوکۺڈاھانۺاورۺرشؾۺوۺایحۺیکۺ۔ۺ

یکۺاکیۺڑبیۺاشنینۺےہ۔ۺپافحتظۺوہانۺاہللۺ

27 2

7

اطیشؿۺےکۺووسوسںۺاورۺولمحںۺےسۺےسیکۺاچبۺاجےئ؟۔ۺ۱

ااسنؿۺاطیشؿۺےسۺویکںۺاغلفۺراتہۺےہ؟۔ۺ۲

ولگۺاطیشؿۺےکۺدوتسۺنبۺاجےتۺںیہۺ؟وکؿۺ۔ۺۺۺ۳

ولوگںۺرپۺارثۺرکاتۺےہۺوجۺاؿۺۺ)ینعیۺومہۺایۺربےۺایخالت(ۺاطیشؿۺاکۺووسہسۺ۔ۺ۱

(۳۶:)وسرةۺازلرخػ:آتی۔یکۺایدۺےسۺاغلفۺوہےتۺںیہۺپاہللۺ

ۺااسنؿۺےکۺدؽۺےسۺاکپچۺوہاتۺےہ۔ۺ:"دحثیۺابمرہکۺںیمۺآایۺےہۺہک اطیشؿۺ

ۺرکاتۺےہوتۺاطیشؿۺ ۺاہللۺوکۺاید ۺاغلفۺبجۺوہ ےھچیپۺٹہۺاجاتےہۺاوربجۺدنبہ

۔)وکشمۃۺرشفی("وہاتےہۺوتۺوہۺووسےسۺڈااتلۺراتہۺےہ

اسھتۺیہۺاطیشؿۺےکۺولمحںۺےسۺ وکۺایدۺرانھکۺاچےئیہ پہشیمہۺاہللۺ انچہچنۺںیمہ

ذ و ع ا ینعیۺ ز و ع ت ےنچبۺےکۺےئلۺ ۺم ي ج الر و ط ي الش و م اهلل ب یکۺانپہۺۺپڑپھۺرکۺاہللۺۺ

آانۺاچےئیہ۔ ںیم

آےتۺاورۺپھچۺرکۺہلمحۺ ویکہکنۺاطیشؿۺاوراسۺےکۺاسیھتۺںیمہۺرظنۺںیہنۺۺۺ۔۲

رکےتۺںیہ۔

اکیۺدحثیۺابمرہکۺںیمۺےہۺہکۺ''اطیشؿۺاسۺحرحۺمسجۺںیمۺدوڑاتۺ ونٹۺ:

)حیحصۺملسم(۔ےہۺےسیجۺوخؿۺدوڑاتۺےہ''

الےت۔ وجۺاامیؿۺںیہن۔ۺۺ۳

18

ثہصقۺرضحتۺآدؾۺ )قشمۺےکوجاابت(

اھجمس؟مہۺےنۺایکۺ

اسۺوساؽۺےکۺۺاکوملںۺوکۺاسۺےئلۺںیہنۺ رھاۺایگۺۺہکۺہیۺوچبںۺاکۺاانپۺااستحبۺےہ(ونٹ:۔):ۺآےیئۺوچب!ۺمہۺاانپۺاجزئہۺںیل۱وساؽ

یجۺںیہن یجۺاہں ےلمج ربمنۺامشر

یکۺرفامںۺربداریۺرکےتۺںیہ؟ۺۺپایکۺمہۺاہللۺ -۱

ایکۺمہۺاطیشؿۺوکۺاانپۺدنمشۺےتھجمسۺںیہ؟ۺ -۲

یطلغۺرکےنۺرپۺوفراۺوتہبۺرکےتۺںیہ؟ایکۺمہۺ -۳

ایکۺمہۺاےنپۺوادلنیۺاورۺااسذتہۺاکۺم انۺامےتنۺںیہ؟ -۴

ایکۺمہۺربکتۺرکےتۺںیہ؟ -۵

ربدارۺںیہ؟ںۺےکۺرفامۺپایکۺمہۺاےسیۺولوگںۺوکۺدوتسۺانبےتۺںیہۺوجۺاہللۺ -۶

ےسۺتبحمۺرکےتۺںیہ؟اایبنءایکۺمہۺ -۷

اچےتہۺںیہ؟ایکۺمہۺتنجۺاحلصۺرکانۺ -۸

ایکۺمہۺمنہجۺےسۺانچبۺاچےتہۺںیہ؟ -۹

ڑپہ ےۺرےتہۺںیہ؟ۺۺهللا ع وذ باایکۺمہۺاطیشؿۺےسۺےنچبۺےکۺےئل -۱۱

19

:اافلظۺالتشۺرکںی : ۲وساؽ

ؾ د آ ے ی گ ا ی ض د ؼ د ت

ٹ ح گ ؽ ؽ ڈ ے ت ش ر ػ ا ب

ٹ ش خ ؾ ء ح ب چ ی خ ث ڈ ج

ی ص ؿ د و خ ج ء ط ت د خ س

س و ض گ ڈ ہ ؽ ؽ ا چ ذ ش ح

ہ ر ط ھ ٹ س پ ھ ؿ ج ص ش ژ

ک ذ ت ؿ ؿ ج ذ ے پ ض ٹ چ ت

ع ؼ پ ؿ ہ د ت ر ط ث ر ز ط

غ ب ػ ک ا ہ ٹ ظ ا و و ح س

ا ػ ؼ غ ص د ع ب ض ژ ط ظ ج

:دہاایت:ۺۺدرجۺذلیۺرحوػۺوکۺدرجۺابالۺاچرٹۺںیمۺالتشۺرکںی

اورپۺےسۺےچین داںیئۺےسۺابںیئ

اطیشؿ -۶ اہلل -۱

آگ -۷ رفےتش -۲

یٹم -۸ آدؾ -۳

درتخ -۹ ا وح -۴

دجسہ -۱۱ تنج -۵

21

:(:ۺۺحیحصۺوجابۺرپۺرگنۺ رھںی)اکیۺےسۺزایدہۺوجاابتۺیھبۺدرتسۺوہےتکسۺںیہ۳وساؽ

وکؿۺےھت؟ۺۺثآدؾرضحتۺ (۱)

رفہتش ااسنؿ امتؾۺااسنونںۺےکۺوادل نج یبن

ےہ؟اسیلبۺوکؿۺ (۲)

امہراۺدنمش

امہراۺدوتس

اطیشؿ نج رفہتش

وکۺسکۺےسۺانبای؟ۺۺثآدؾرضحتۺےنۺپ اہللۺ (۳)

یناپ وسان یٹم آگ

ولاہ

مہۺرصاطۺمیقتسمۺیکۺداعۺسکۺوسرتۺںیمۺامےتگنۺںیہ؟ۺ (۴)

رۃۺالیفلوس رةۺاوکلرثوس وسرةۺاافلہحت وسرةۺاالالخص وسرةۺارصعلۺ

ااۺوحۺرضحتاوۺرۺۺثآدؾرضحتۺ (۵) ي م ع ل ل ےنۺدیپاۺرکےنۺےکۺدعبۺاہکںۺراھک؟ۺپوکۺاہللۺۺۺس

اہپڑ زنیم تنج لگنج

رحصا

21

:اکملۺ)افل(ۺےکۺرہۺہلمجۺوکۺاکملۺ)ب(ۺےکۺدرتسۺہلمجۺےسۺالنئۺاگلۺرکۺالمںیئ :۴وساؽ

ۺۺۺۺۺۺ ۺۺۺۺۺۺ ۺۺۺۺۺۺۺۺۺۺۺ ۺۺۺۺۺۺ ۺۺۺۺۺۺۺ ۺۺۺۺۺۺ ۺۺۺۺۺۺ ۺۺۺۺۺۺ ۺۺۺۺۺۺۺ ۺۺۺۺۺۺ ۺۺۺۺۺۺ ۺۺۺۺۺۺ ۺۺۺۺۺۺۺ ۺۺۺۺۺۺ ۺۺۺۺۺۺ ۺۺۺۺۺۺ ۺۺۺۺۺۺۺ ۺۺۺۺۺۺ ۺۺۺۺۺۺ ۺۺۺۺۺۺ ۺۺۺۺۺۺۺ ۺۺۺۺۺۺافلۺۺۺۺ ۺۺۺۺۺۺۺ ۺۺۺۺۺۺ ۺۺۺۺۺۺ ۺۺۺۺۺۺۺ ۺۺۺۺۺۺ بۺ

یبنۺےھت ےنۺرہۺوقؾۺںیمۺپ اہلل -۱

یٹمۺےسۺانبایۺایگ امتؾۺۺاۺایبنۺء -۲

نجۺاھت ےلہپۺثآدؾ -۳

وکاجیھباۺایبنۺءۺۺ اطیشؿ -۴

ااسنؿۺےھت ااسنؿۺوکۺ -۵

:دنمرہجۺذلیۺولمجںۺےکۺابرےۺںیمۺاتبےیئۺہکۺوہۺسکۺاکۺوقؽۺےہ :۵وساؽ

ؽاطیشؿۺاکۺوق اکۺوقؽ ثآدؾ اکۺوقؽۺپاہلل

انیقیۺمہۺےنۺیہۺںیہمتۺدیپاۺایکۺاورۺمہۺےنۺیہۺاہمتریۺوصرںیتۺانبںیئ -۱

۲-

اےۺامہرےۺرب!ۺمہۺےنۺاینپۺاجونںۺرپۺملظۺایکۺاارۺوتۺےنۺںیمہۺہنۺاشخبۺاورۺ

مہۺرپۺرمحۺہنۺرفامایۺوتۺمہۺاصقنؿۺااھٹےنۺواولںۺںیمۺےسۺوہاجںیئۺےگ۔ۺ

اکۺالھکۺدنمشۺےہ۔( اۺوحۺروا ثانیقیۺاطیشؿۺمتۺدوونںۺ)آدؾ -۳

ایگ۔ۺ وکۺیٹمۺےسۺانبایۺ(ث)ےھجمۺآگۺےسۺانبایایگۺاورۺآدؾ -۴

ےگۺ۔ۺاجؤ متۺاسۺدرتخۺےکۺرقبیۺتمۺاجانۺورہنۺاظوملںۺںیمۺےسۺوہ -۵

22

(۶۴اتۺۺ۵۹آایت:ۺ:ػا)ۺوسرۃۺاالرعثونحرضحتۺہصقۺ

تی وجآ ب وسآ ل آ

59 5

9

۔۱

ےنۺاینپۺوقؾۺوکۺایکۺدوعتۺدی؟ۺثونحۺرضحب

ابعدتۺےسکۺےتہکۺںیہ؟ ۔۲

اہلۺےکۺینعمۺایکۺںیہ؟۔ۺۺ۳

وکؿۺےہ؟ۺپاہللۺۺ۔۴

ڑبےۺدؿۺےکۺذعابۺےسۺایکۺرمادۺےہ؟ ۔۵

یکۺابعدتۺیکۺدوعتۺدی۔ۺپاکیۺاہللۺ۔ ۱

ربداریۺرکان۔ یکۺرفامںۺۺپاسھتۺاہللۺۺذجےبۺوپریۺزدن یگۺںیمۺتبحمۺےک ۔ۺ۲

سجۺےسۺتبحمۺیکۺاجےئۺ،ےسجۺامکلۺامانۺاجےئۺاورۺسجۺیکۺابعدتۺیکۺاجےئۺ۔ۺ۳

ےہۺوبعمدۺاالطصحۺںیمۺےسجۺاانپۺیقیقحۺامکلۺووبعمدۺامؿۺرکتبحمۺےسۺۺۺوغلیۺینعمۺ

اسۺیکۺابعدتۺیکۺاجےئ۔

یقیقحۺوبعمدۺاوربسۺاکۺاخقلۺ،ۺامکلۺاوررازؼۺ۔۔۴

یکۺحرػۺےسۺآےنۺۺپوقؾۺیکۺانرفامینۺوۺانرکشیۺیکۺوہجۺےسۺداینۺںیمۺاہللۺ۔۵

واےلۺذعابۺاکۺدؿ۔

62 6

2

وکۺایکۺوجابۺدای؟ۺثونحۺۺرضحتۺوقؾۺےکۺرسداروںۺےن۔۱

بین۔ۺۺ۲ لل م ےسۺایکۺرمادۺےہ؟ۺض

رایہۺںیمۺںیہ۔ مگ(ث) آپ۔ۺۺۺ۱

رایہۺاؿۺےکۺوتبںۺوکۺوھچڑۺرکۺ یکۺمگۺث ونحرضحتۺۺوقؾۺےکۺزندکی۔ۺ۲

یکۺابعدتۺرکانۺیھت۔ۺپاکیۺاہللۺ

61 6

1

روسؽۺےسکۺےتہکۺںیہ؟۔ۺ۱

ربۺےسکۺےتہکۺںیہ؟ ۔۲

ےنۺولوگںۺکتۺاانپۺاغیپؾۺاچنہپےنۺےکۺۺپےکۺوہۺدنبےۺںیہنجۺاہللۺۺپاہللۺ۔ۺ۱

ےئلۺبختنمۺرفامای۔

ۺ۔۲ ۺربۺرضورںیتۺوپریۺرکےنۺواال۔اپےنلۺواال۔یقیقحۺ ےہۺوجۺامتؾۺۺپاہللۺۺ

ولخماقتۺیکۺامتؾۺرضورایتۺوکۺوپراۺرفاماتۺےہ۔

62 6

2

ربۺےکۺاغیپؾۺےسۺایکۺرمادۺےہ؟۔ۺۺ۱

الصۺریخۺوخایہۺایکۺےہ؟۔ۺ۲

وکۺولعمؾۺںیھتۺۺ ث ونحۺرضحتۺوہۺوکؿۺ یۺابںیتۺںیھتۺوج ۔۳

نکیلۺاؿۺیکۺوقؾۺہنۺاجیتنۺیھت؟

اامیؿۺالےنۺاورۺکینۺاامعؽۺرکےنۺیکۺدوعت۔۔ۺ۱

ولوگںۺوکآرختۺےکۺذعابۺےسۺاچبےنۺیکۺوکششۺرکان۔۔ۺۺ۲

یکۺویحۺینعیۺدہاایتۺاورۺانرفامونںۺاکۺااجنؾۺینعیۺدایناورۺآرختۺںیمۺۺپاہللۺ۔ۺ۳

ذعاب۔

63 6

3

رپۺویحۺانزؽۺوہےنۺرپۺویکںۺبجعتۺۺث ونحرضحتۺۺوقؾۺےن۔۱

ایک؟

اذنارۺےسکۺےتہکۺںیہ؟۔ۺ۲

ۺےسکۺےتہکۺںیہ؟ ۔۳ وقتی

ۺ۱ ۺ ولوگںۺےنۺاہکۺہکۺہیۺامہریۺحرحۺےکۺااسنؿۺںیہ۔ۺاؿۺےکۺایخؽۺںیمۺیسکۺ۔ۺ

رفےتشۺوکۺیبنۺوہانۺاچےئیہۺاھت۔

یسکۺربےۺااجنؾۺےسۺربخدارۺرکان۔۔ۺ۲

ےسۺڈرانۺاورۺاسۺیکۺانرفامینۺےسۺانچبۺ۔ۺپاہللۺۺ۔۳

23

رنیمۺوۺتقفشۺاکروہی۔۔ۺۺ۴ رمحۺےسۺایکۺرمادۺےہ؟۔ۺۺۺ۴

64 6

4

الٹھجےنۺےسۺایکۺرمادۺےہ؟۔ۺ۱

الٹھجےنۺیکۺںیمسقۺینتکۺںیہ؟۔ۺ۲

۔۳ رپۺایکۺذعابۺآایۺاورۺاسۺیکۺوہجۺایکۺیھت؟ۺثونحۺ وقؾ

۔۴ وکۺادناھۺویکںۺاہکۺایگ؟ۺث ونح وقؾ

ابتۺہنۺاماننۺ۔۔ۺ۱

(زابؿۺےسۺااکنرۺ)الثمۺامنزۺےکۺرفضۺوہےنۺاکۺااکنرۺۺ ـi۔ۺۺۺۺۺۺۺۺۺۺۺۺۺ۲

ii لمعۺہنۺرکانۺ)الثمۺامنزۺوکۺرفضۺامےننۺےکۺابووجدۺاداۺہنۺرکان(۔ ـ

الہکۺرکدایایگۺ۔ۺۺیکۺوہجۺےسۺاںیہنۺوطافؿۺےکۺذرےعیرشکۺرکےن۔ۺۺۺ۳

ۺۺ۴ ہنۺےھت،ۺوگایۺوہۺدیسےھۺۺویکںۺہکۺوہۺدیسےھۺراہتسۺرپۺےنلچۺےکۺےئلۺایتریہ۔ۺ

اچےتہۺےھت۔ راےتسۺوکۺدانھکیۺیہۺںیہن

(۴۹ات۲۵آایت:ۺ:وسرۃۺوھد) ثونحرضحتۺہصقۺ

تی وجآ ب وسآ ل آ

25 2

5

وکۺایہنۺیکۺوقؾۺںیمۺےسۺانچۺایگ۔ۺاسۺیکۺایکۺوہجۺےہ؟ۺثونحۺ۔۱

ےنۺوقؾۺۺےسۺایکۺرفامای؟ۺث۔رضحتۺونحۺۺ۲

ػۺروسؽۺانبۺرکۺوکۺیھبۺیسکۺاخصۺوقؾۺیکۺحرۺملسو هيلع هللا ىلصایکۺیبنۺرکمی ۔۳

ےجیھبۺےئگۺےھت؟

ۺ وقؾۺیہۺںیمۺےسۺاکیۺروسؽۺوکۺبختنمۺرفامایۺاتۺہکۺوہۺ ےنۺرہۺدورۺںیمۺپاہللۺا۔ۺ

اکۺاغیپؾۺاچنہپۺےکسۺاورۺروسؽۺیکۺۺپروسؽۺاؿۺولوگںۺوکۺایہنۺیکۺزابؿۺںیمۺاہللۺ

ریستۺوۺرکدارۺیکۺرتہبنیۺۺاثمؽۺیھبۺولوگںۺۺےکۺاسےنمۺرےہ۔

ۺہکۺ"ۺ۲ ۺواحضۺوطررپۺربخدارۺ۔اوہنںۺےنوقؾۺےسرفامای ںیمۺےبکشۺںیہمتۺ

رکےنۺواالۺوہں"۔ینعیۺۺمتۺریمیۺااطتعۺرکوۺاورۺاہللۺیکۺانرفاموینںۺےسۺوچبااسیۺ

ہنۺوہۺہکۺاہللۺیکۺانرفاموینںۺۺیکۺوہجۺےسۺمتۺدشدیۺذعابۺںیمۺالتبمۺوہۺاجؤ۔

ۺ۳ ۺ ۺ۔ ۺیکۺحرػۺاجیھبۺایگۺہکبجۺیبنۺرکمی ۺاینپۺوقؾ وکۺاسریۺملسو هيلع هللا ىلصرہۺروسؽۺوک

اکۺآرخیۺروسؽۺانبۺرکۺاجیھبۺایگ۔ۺۺپاہللۺااسنتینۺیکۺحرػۺ

26 2

6

ےنوقؾۺوکۺایکۺدوعتۺدی؟ۺۺثونحۺۺرضحت۔۱

ےنۺوقؾۺوکۺسکۺااجنؾۺےسۺربخدارۺایک؟ۺ ثونحۺرضحتۺ۔۲

یکۺابعدتۺیکۺدوعتۺدی۔ پاہللۺاکیۺرصػۺ۔۱

ذعابۺےسۺربخدارۺایک۔ۺدؿۺۺےکۺ۔دردانک۲

27 2

7

رپۺایکۺارتعااضتۺےھت؟ۺثونحۺۺرضحتۺوقؾۺوک ۔۱

وہۺامہریۺیہۺوقؾۺےکۺاکیۺرفدۺںیہ۔ ـi ۔۱

iiاؿۺرپۺاامیؿۺالےنۺواےلۺامہرےۺمکۺرتۺولگۺںیہ۔ ـ

iii۔ںیہنۺںیہ)لضفۺوامکؽۺواےل(وکیئۺاریمۺااسنؿۺ(ث)آپۺ ـ

ivوھجےٹۺںیہ۔(ث)آپ ـ

ۺ(ث) آپینعیۺوقؾۺۺےکۺےنہکۺاکدصقمۺہیۺاھتۺہکۺمکۺرتۺولوگںۺۺےکاامیؿۺالانۺےکۺیسکۺلضفۺوۺامکۺؽۺوکۺاظرہۺںیہنۺرکات۔اہںۺاارۺڑبےۺبسحۺوبسنۺواےل،ۺ

24

رپۺاامیؿۺالےتۺوترھپۺ(ث)آپاریمۺولگ،رسدارۺاورۺڑبےۺڑبےۺداوشنرۺ

یکۺب تلیۺوہیت۔(ث)آپامہرےۺاورپۺ

28 8

2

ےنۺوقؾۺےکۺارتعاضۺاکۺایکۺوجابۺدای؟ۺ ثونحۺرضحتۺ۔۱

زربدیتسۺونماان؟روسؽۺاکۺالصۺاکؾۺابتۺوکۺاچنہپانوہاتۺےہۺایۺ ۔ۺ۲

ۺپےہۺاورۺںیمۺاہللۺۺاطعۺرفامیئۺےنۺوبنتۺۺپںیمۺدہاتیۺرپۺوہں،ۺےھجمۺاہللۺ۔ۺ۱ یکۺحرػۺدوعتۺدےنیۺواالۺوہں۔

اکۺاغیپؾۺاچنہپۺدانیۺےہۺاتہکۺولگۺۺریغبۺیسکۺزربدیتسۺۺپروسؽۺاکۺالصۺاکؾۺاہللۺ۔ۺۺ۲

ےکۺدؽۺیکۺآامد یگۺےکۺاسھتۺاےسۺوبقؽۺرکںی۔

29 9

2

ۺاینپۺدوعتۺےکۺ۔۱ لمعۺرپۺسکۺزیچۺےکۺبلطۺاگرۺوہےتۺروسؽۺ

ںیہ؟

ےسۺارجۺوۺوثابۺۺپروسؽۺوقؾۺےسۺہنۺامؽۺامےتگنۺںیہۺہنۺوخنتاہۺ۔ۺرصػۺاہللۺ۔ۺ۱

یکۺادیمۺرےتھکۺںیہ۔

32 3

2

ۺ رضحترغبیۺالہۺاامیؿۺوکۺاےنپۺاپسۺےسۺاٹہےنۺےکۺاطمہبلۺاک۔۱

ےنۺایکۺوجابۺدای؟ۺث ونح

ےکۺزندکیۺاتیمہۺ پےنۺاسۺاطمہبلۺوکۺردۺرکدایویکںۺہکۺاہللۺث ونح۔۱

انراضۺۺپاامیؿۺواولںۺیکۺےہۺامؽۺیکۺںیہنۺاورۺرفامایۺہکۺاارۺاںیہنۺاٹہایۺوتۺاہللۺ

وہاجےئۺاگ۔

31 3

1

بیغۺےسۺایکۺرمادۺےہ؟۔ۺۺ۱

رفےتشۺوکؿۺںیہۺاورۺسکۺزیچۺےسۺےنبۺںیہ؟۔ۺ۲

اعؾۺولوگںۺیکۺاگنہۺںیمۺداینۺںیمۺزعتۺوۺذتلۺاکۺایعمرۺایکۺےہ؟۔ۺ۳

،رفےتش،ۺۺتنجۺ،ۺدوزخ،ۺۺپاؿۺدیھکیۺزیچوںۺوکۺبیغۺےتہکۺںیہ۔الثمۺاہللۺ۔ۺۺۺ۱

ۺآرختۺوریغہ۔ ویؾ

ۺ۲ ۺپیکۺولخمؼۺںیہۺاورۺہیۺونرۺےسۺےنبۺںیہۺوجۺاہللۺۺپاہللۺ۔ۺ یکۺانرفامینۺںیہنۺۺ

رکےتۺاوراسۺےکۺرہۺمکحۺرپلمعۺرکےتۺۺۺۺۺۺںیہ۔

ۺےہ۔ۺپاہللۺ نکیل ،امؽۺ،ۺرہشت۔ۺۺ۳ ےکۺزندکیۺزعتۺاکۺایعمرۺوقتی

32 3

2

یک۔ۺپاکیۺاہللۺرصػۺۺوتبںۺیکۺابعدتۺیکۺاجےئۺایۺ۔۱ اورۺاؿۺیکۺوقؾۺےکۺدرایمؿۺایکۺڑگھجاۺاھت؟ثونحرضحتۺ۔۱

33 3

3

ےنۺوقؾۺیکۺحرػۺےسۺذعابۺےکۺاطمہبلۺۺثونح رضحتۺ۔۱

رپۺایکۺوجابۺدای؟

وکۺےہ۔ۺپریماۺاکؾۺاغیپؾۺاچنہپانۺےہ۔ۺذعابۺدےنیۺاکۺاایتخرۺرصػۺاہللۺ۔۱

34 3

4

ۺ۔۱ وکۺؿۺولگۺرمگاہۺوہےتۺںیہ؟۔۱ یکۺۺپیکۺتحیصنۺوکۺںیہنۺامےتن۔وجۺاجؿۺوبھجۺرکۺاہللۺرکاؾۺۺوجۺاایبنءصف:آتیۺ انرفامینۺرکےتۺںیہۺ۔

ل (۵)وسرةا

35 3

5

سکۺےسۺاطخبۺرفامۺرےہۺںیہ؟ پاہیںۺاہللۺ۔ۺۺۺ۱

رپۺرقآؿۺےکۺوحاہلۺےسۺملسو هيلع هللا ىلصیکۺوقؾۺےنۺآپۺۺۺملسو هيلع هللا ىلصرکمییبنۺ۔۲

ایکۺازلاؾۺاگلای؟

انزؽۺۺرفامای۔ۺمیکحۺےنۺرقآؿ ۺپےسۺنجۺرپۺاہللۺۺملسو هيلع هللا ىلصیبنۺرکمی۔ۺۺۺۺ۱

ےنۺوخدۺاےسۺڑھگۺایلۺےہ۔ملسو هيلع هللا ىلصہکۺآپۺۺ۔ۺۺۺ۲

وکۺسکۺابتۺاکۺمغۺاھت؟ۺثونحۺرضحتۺ۔ۺۺۺۺۺ۱ 3 36

وکۺسکۺابتۺیکۺربخۺدی؟ۺثونحرضحتۺۺےنۺپاہللۺ ۔۲

ےکۺاامیؿۺہنۺالےنۺاک۔اینپۺوقؾۺ۔ۺۺۺ۱

25

وکیئۺاورۺاامیؿۺںیہنۺالےئۺاگ۔ۺزمدیہکۺابۺ۔ۺۺ۲

37 3

7

امہریۺاگنوہںۺےکۺاسےنم''ۺۺےسۺایکۺرمادۺےہ؟''۔ۺۺۺ۱

ویحۺےسۺایکۺرمادۺےہ؟ ۔ۺۺ۲

وکۺیتشکۺانبانۺسکۺےنۺناھکیئ؟ۺثونحۺ رضحتۺ۔۳

ےنۺذعابۺےسۺےنچبۺےکۺےئلۺسکۺرپۺ رھوہسۺایک؟ۺثونحۺ۔۴

رپۺایۺیتشکۺرپ؟ۺپاہللۺ

ملظۺےسۺایکۺرمادۺےہ؟ ۔۵

یکۺدہاتیۺےکۺاطمقبۺاورۺاسۺیکۺدمدۺےکۺاسھت۔ۺپاہللۺ۔ۺ۱

کتۺاچنہپۺایۺاجاتاھت۔اکۺوہۺاغیپؾۺوجۺرفےتشۺےکۺذرےعیۺۺاایبنءۺۺپاہللۺ۔ۺ۲

یہۺےنۺۺپےن۔ا یۺحرحۺااسنونںۺوکۺامتؾۺولعؾۺاورۺالصںیتیحۺاہللۺ پاہللۺ۔ۺ۳

اطعۺرفامیئۺںیہ۔

رپ۔ۺپاہللۺ۔ۺ۴ رپوہانۺاچےئیہ۔ۺپامہراۺ رھوہسۺیھبۺۺاابسبۺۺےکۺاجبےئۺۺاہللۺ یلمع ولہپ:

وکۺۺپیسکۺزیچۺوکۺاسۺےکۺالصۺاقمؾۺےسۺاٹہۺدانیالثمۺوتبںۺوکۺدخاۺم انۺایۺاہللۺ۔۵ اعؾۺابداشوہںۺیکۺحرحۺانھجمس۔

اکۺذماؼۺاڑاای؟ۺثونح رضحتۺۺرسداروںۺےنۺویکں۔ۺۺ۱ 3 38

رےہۺاگ؟ایکۺہشیمہۺالہۺاامیؿۺاکۺذماؼۺاڑاایۺاجاتۺ ۔۲

اؿۺیکۺیتشکۺانبےنۺرپۺذماؼۺاڑاایہکۺہنۺوتۺاپینۺےہۺ،ہنۺدرایۺ،ہنۺیہۺدنمسر۔وتۺرھپۺ۔ۺۺ۱

یتشکۺاہکۺںۺےلچۺ یگ؟

ہکلبۺایقتمۺدؿۺاامیؿۺواولںۺاکۺذماؼۺاڑاےنۺواےلۺوخدۺۺروساۺوہںۺ ںیہنۺۺۺ۔ۺ۲

ۺ:ۺآتی

ن ففیمطل

(۳۴:ےگۺاورۺالہۺاامیؿۺاؿۺرپۺسنہۺرےہۺوہںۺےگ۔)وسرةۺا

یکۺانرفامینۺرکےنۺیکۺوہجۺےس۔ۺپاہللۺ۔۱ ولوگںۺرپۺذعابۺویکںۺآاتۺےہ؟داینۺںیمۺ۔۱ 3 39

ےکۺذعابۺاکۺآاغزۺےسیکۺوہا؟ۺپرپۺاہللۺ ثونحۺ وقؾ ۔ۺۺۺ۱ 4 42

ےنۺیتشکۺںیمۺنکۺزیچوںۺوکۺوسارۺایک؟ ثونحۺ رضحت۔۲

رپۺےنتکۺولگۺاامیؿۺالےئ؟ۺث ونحرضحتۺ۔۳

ربےنسۺاگل۔زنیمۺےسۺاپینۺاےنلبۺاگلۺاورۺآامسؿۺےسۺاپینۺ۔ۺۺۺۺ۱

فلتخمۺاجونروںۺےکۺوجڑوںۺوک ـi۔ۺۺۺۺۺۺۺۺۺۺۺۺۺۺۺۺ۲

iiنۺےسۺاامیؿۺالےنۺواولںۺوک۔ ـ می

اےنپۺرھگۺواولں

iiiدرگیالہۺاامیؿۺوک۔ۺۺ ـ

ارفاد۔۸۱ےسۺ ۷۱تہبۺمکۺ۔رقتابیۺ۔ۺۺ۳

41 4

1

انکۺسکۺےکۺمکحۺےسۺیکۺۺ ثرضحتۺونحۺ۔۱یتشکۺاکۺانلچۺاورۺر

اھت؟

ےکۺمکحۺےس۔ۺپاہللۺ۔۱

اکۺذرکۺۺرکانۺاچےئیہۺاورۺۺپںیمہۺیھبۺوساریۺرپۺوسارۺوہرکۺاہللۺ :یلمع ولہپ

یکۺناھکیئۺوہیئۺوساریۺیکۺونسمؿۺداعۺیھبۺڑپینھۺاچےئیہ۔ملسو هيلع هللا ىلصیبنۺرکمیۺۺۺۺ

42 4

2

یکۺتیفیکۺایکۺیھت؟ۺ ثونحۺ وطافؿ ۔ۺۺۺۺۺ۱

ےکۺےنتکۺےٹیبۺےھت؟ۺثونحۺرضحتۺ۔۲

الےنۺواےلۺےھت؟ےکۺےنتکۺےٹیبۺاامیؿۺ ثونحۺرضحتۺ۔۳

ےکۺےنتکۺےٹیبۺاامیؿۺںیہنۺالےئ؟ۺث ونحرضحتۺ۔۴

اسۺیکۺومںیجۺاہپڑوںۺیسیجۺںیھت۔۔ۺۺ۱

اچرۺ۔۔ۺۺ۲

ینعیۺاحؾۺ،ۺاسؾۺاورۺایثف۔ۺ۔ےٹیب3۔ۺۺ۳

اھت۔ایؾۺۺۺ/اکیۺاٹیبۺسجۺاکانؾۺاعنکؿ۔ۺۺ۴

26

اورۺاکرفوںۺےکۺاسھتۺہنۺوہاجؤ۔ۺوہاجؤاےۺریمےۺےٹیب!ۺیتشکۺںیمۺوسارۺ۔ۺ۵ وکۺایکۺتحیصنۺیک؟ۺ/ایؾۺےنۺاعنکؿث ونحرضحتۺ۔۵

43 4

3

ےنۺوطافؿۺےسۺےنچبۺیکۺایکۺرتبیکۺوسیچ؟ایؾۺۺ /اعنکؿ۔ۺۺۺۺ۱

تبیصمۺےکۺوتقۺاچبےنۺواالۺوکؿۺےہ؟ ۔۲

ںۺاگۺاورۺوہۺےھجمۺوطافؿۺےسۺاچبےلۺاگ۔اسۺےنۺاہکۺہکۺںیمۺاہپڑۺرپۺڑچھۺاجؤ۔ۺۺۺ۱

۔ۺپرصػۺاہللۺ۔ۺۺ۲تبیصمۺےکۺوتقۺاابسبۺاامعتسؽۺےئکۺاجںیئۺنکیلۺ رھوہسۺۺ یلمع ولہپ:

رپۺوہانۺاچےئیہ۔ۺپاابسبۺرپۺںیہنۺاہللۺ

44 4

4

ےسیکۺمتخۺوہا؟ۺث ونح وطافؿ ۔ۺ۱

ی؟رہھٹاجۺرکۺ یکۺیتشکۺاہکۺںۺث ونحرضحتۺ۔۲

اپینۺ ےنۺمکحۺدایۺوتۺآامسؿۺمھتۺایگۺاورۺزنیمۺےنۺاپینۺلگنۺایلۺاورۺویںۺپاہللۺ۔ۺۺ۱

کشخۺوہایگ۔

دیۺاہپڑۺرپ۔ۺروہشرۺےہۺہکۺہیۺاہپڑۺرتیکۺےکۺالعہقۺںیمۺےہ۔وجۺۺ۔ۺۺۺ۲

45 4

5

اعنکؿۺیکۺڈوےنبۺرپۺاہللۺۺایؾۺ/ےنۺاےنپۺےٹیبث ونحرضحتۺ۔۱

وکۺویکںۺاکپرا؟ۺۺۺپ

ےنۺودعہۺایکۺاھتۺوکۺوہۺاؿۺےکۺرھگۺواولںۺوکۺاچبےلۺاگ۔ۺپویکںۺہکۺاہللۺ۔۱

46 4

6

یکۺاکپرۺاکۺایکۺوجابۺدای؟ ث ونحرضحتۺےنۺپاہللۺۺ۔۱

ےکۺزندکیۺزایدہۺاتیمہۺاامیؿۺیکۺےہۺایۺرےتشۺانےطۺ پاہللۺ ۔۲

یک؟

ایکۺیسکۺکینۺآدیمۺےسۺقلعتۺانرفامونںۺوکۺذعابۺےسۺاچبۺاتکسۺ۔ۺ۳

ےہ؟

ےکۺرھگواولںۺںیمۺےسۺںیہنۺاھتویکںۺہکۺۺثےنۺرفامایۺہکۺوہۺآپۺۺپاہللۺۺ۔۱

اسۺاکۺلمعۺااھچۺںیہنۺاھت۔

ےکۺزندکیۺزایدہۺاتیمہۺاامیؿۺیکۺےہۺ۔انچہچنۺاامیؿۺاورۺکینۺۺپاہللۺ۔ۺۺ۲

اجنتۺنکممۺںیہن۔ ےکۺاہںۺپاامعؽۺےکۺریغبۺاہللۺ

اکیۺدحثیۺابمرہکۺںیمۺےہۺہک''وجۺلمعۺںیمۺےھچیپۺرہۺایگۺاسۺاکۺبسنۺونٹۺ:

(آےگۺہنۺڑباھےکسۺاگ''۔ۺ)ملسم اےسۺ)اجنتۺےکۺاعمہلمۺںیم(

اامیؿۺاورۺکینۺاامعؽۺرضوریۺۺذعابۺےسۺےنچبۺاورۺاجنتۺےکۺےئل۔ںیہن۔۳

ںیہ۔ضحمۺیسکۺکینۺآدیمۺےسۺقلعتۺایۺرہتشۺداریۺاجنۺتۺاکۺابثعۺںیہنۺنبۺ

ۺونح ۺاسۺواہعقۺںیمۺرضحتۺ ےکۺانرفامؿۺےٹیبۺےکۺۺث یتکسۺاسیجۺہکۺوخد

ذعابۺںیمۺالتبمۺوہےنۺاکذرکۺایکۺایگۺےہ۔

47 4

7

اسخرےۺےسۺاچبےنۺوایلۺزیچںیۺایکۺںیہ؟۔ۺۺۺۺ۱

ۺومنمۺوکۺبس۔۲ ۺرکۺسکۺےسۺتبحمۺوہینۺۺاکیۺدنبہ ےسۺڑبھ

اچےئیہ؟

یکۺرفغمتۺاورۺرتمح۔ۺپاہللۺۺ۔۱

ےسۺتبحمۺوہینۺاچےئیہ۔ پامؽ،ۺدوتل،ۺاوالدۺاورۺرہۺےشۺےسۺڑبھۺرکۺاہللۺ۔ۺۺۺۺ۲

(۱۶۵)وسرةۺارقبلةۺ:آتی

48 4

8

ۺےکۺاسھتۺاہللۺۺث ونحرضحتۺ۔۱ ۺالہۺاامیؿۺ ےنۺایکۺۺپاور

اعمہلمۺرفامای؟

یکۺوتمعنںۺےکۺقلعتۺایکۺروہیۺوہانۺاچےئیہ؟ۺپاہللۺ۔ۺۺ۲

ےنۺاںیہنۺاینپۺرتمحۺاورۺلضفۺےسۺوطافؿۺےسۺاچبۺرکۺالسیتمۺاورۺۺپاہللۺ۔ۺ۱

ربںیتکۺاطعۺرفامںیئ۔

ۺ۲ ۺ ۺپیکۺوتمعنںۺیکۺدقۺرۺاورۺاؿۺرپۺاہللۺۺپاہللۺ۔ۺ ۺ اکۺرکشۺرکانۺاچےئیہ۔ۺاسۺاکۺۺ

27

ۺاہللۺ ۺپحرہقیۺہیۺےہۺہکۺاؿۺوتمعنںۺوکۺ امعتسؽۺرکانۺاچےئیہۺ۔ۺیکۺااطتعۺںیمۺاۺ

ےکۺذعابۺاکۺقحتسمۺانبۺدیتیۺےہ۔ۺپاہللۺ یکۺانرکشیۺ وتمعنں

49 4

4

9

9

ےنۺسکۺےسۺاطخبۺرفامایۺےہ؟ۺپاہللۺ اسۺآتیۺںیم۔ۺۺۺ۱

نیقتمۺوکؿۺوہےتۺںیہ؟۔ۺ۲

بیغۺیکۺربخوںۺےسۺایکۺرمادۺےہ؟۔۳

ۺ۔۴ ےکۺواہعقۺیکۺالیصفتتۺۺث ونحۺرضحتۺوکۺملسو هيلع هللا ىلصیبنۺرکمیۺ

؟ےسیکۺولعمؾۺوہںیئ

ۺپۺاطخبۺےہ۔ۺاہللۺےس ملسو هيلع هللا ىلصرکمیۺاہیںۺیبنۺ۔ۺۺ۱ ۺۺملسو هيلع هللا ىلصیکۺحرػۺےسۺآپۺۺ

وکۺیلستۺدیۺاجریہۺےہۺہکۺافکرۺہکمۺیکۺاخموتفلںۺرپۺربصۺرکںیۺاورۺاشبرتۺدیۺ

اجریہۺےہۺہکۺابآلرخۺدمعہۺااجنؾۺاورۺالصۺاکایمیبۺنیقتمۺےکۺےئلۺےہ۔

۔ےسۺڈرےنۺاورۺاسۺیکۺانرفامینۺےسۺےنچبۺواےلۺپاہللۺۺ۔۲

اےنپۺاایبنءۺۺےکۺذرےعیۺےنۺویحۺ پابوتںۺیکۺربخںیۺوجۺاہللاؿۺدیھکیۺ ۔۳

وکۺاتبںیئ۔

اورۺۺملسو هيلع هللا ىلصےنۺویحۺےکۺذرےعیۺآپۺۺپاکۺہصقۺاہللۺۺث ونحۺرضحتۺ۔۴

یکۺوقؾۺوکۺاتبای۔ۺملسو هيلع هللا ىلصآپۺۺےکۺذرےعیۺۺملسو هيلع هللا ىلصآپۺ

(۱۲۲ات۱۱۵)ۺوسرۃۺارعشلاءۺآایت: ث ونحۺرضحتہصقۺ

تی وجآ ب وسآ ل آ

125 1

5

ۺونح۔۱ وکۺؿۺیھتۺاورۺاہکںۺآابدۺیھت؟ۺ ث وقؾ

وکۺروسؽۺانبۺرکۺاجیھبۺایگۺ۔ہیۺوقۺؾۺرعاؼۺےکۺۺث وہۺوقؾۺنجۺیکۺحرػۺونح۔۱

العہقۺںیمۺآابدۺیھت۔

126 1

6

وکۺاؿۺیکۺوقؾۺاکۺاھبیئۺویکںۺاہکۺایگ؟ۺ ث ونحرضحتۺ۔۱

یکۺزابؿۺوبےنلۺواےلۺےھتۺاورۺےئۺ،ایہنیکۺوقؾۺںیمۺدیپاۺوہۺویکںۺہکۺوہۺایہن۔۱

ونطۺےھت۔اؿۺےکۺمہۺ

127 1

2

7

اامتنۺدارۺروسؽۺےسۺایکۺرمادۺےہ؟۔۱

ےکۺاغیپؾۺوکۺریغبۺیسکۺیمکۺیشیبۺےکۺولوگںۺکتۺاچنہپۺدے۔ۺۺپوجۺۺاہللۺ۔۱

اامتنۺداریۺاکیۺومنمۺیکۺالزیمۺتفصۺےہ۔ۺاکیۺدحثیۺابمرہکۺۺ ونٹ:

()یقہیب۔ںیمۺےہۺ:''اسۺاکۺوکیئۺاامیؿۺںیہنۺسجۺںیمۺاامتنۺداریۺںیہن''

128 1

2

8

یکۺدوعتۺایکۺیھت؟ۺ ث ونحرضحتۺ۔۱

ربداریۺرکو۔ یکۺانرفامینۺےسۺوچبۺاورۺریمیۺرفامںۺۺپاہللۺ۔۱

یکۺااطتعۺےکۺاسھتۺروسؽۺیکۺااطتعۺیھبۺرضوریۺوہیتۺےہۺۺپاہللۺ ونٹۺ:

(۸۱::آتیء)وسرةااسنلیکۺااطتعۺےہ۔ۺپویکںۺہکۺروسؽۺیکۺااطتعۺیہۺاہللۺ

ےنۺاتبایۺ۔ملسو هيلع هللا ىلص اکۺمکحۺےہۺرگمۺاسۺاکۺحرہقیۺیبنۺرکمیۺپالثمۺامنزۺاہللۺ

ۺاینپۺدوعتۺےکۺلمعۺرپۺسکۺزیچۺےکۺبلطۺاگرۺوہےتۺ۔1۱ 129 ۺپروسؽۺدوعتۺاکۺلمعۺرصػۺاہللۺ۔۱روسؽۺ ۺ یکۺراضۺاورۺا یۺےسۺارجۺوۺوثابۺیکۺادیمۺۺ

28

2

9

ےہ۔۔وکیئۺداینویۺدصقمۺ،امؽۺاورۺرہشتۺاؿۺاکۺدصقمۺہنۺوہاتۺںیہۺرپۺرکےتۺ ںیہ؟

ۺپںیمہۺیھبۺدورسوںۺوکۺااھچیئۺیکۺدوعۺتۺرصػۺاہللۺۺ :یلمع ولہپ ۺ وکۺۺ رایضۺرکےنۺےکۺےئلۺدینیۺاچےئیہ۔

112 1

2

ۺاایتخرۺرکےنۺاورۺۺپےنۺاینپۺوقؾۺوکۺابرۺابرۺاہللۺ ث ونحرضحتۺ۔۱ ےنۺاینپۺوقؾۺوکۺابرۺابرۺایکۺدوعتۺدی؟ ث ونحرضحتۺ۔۱ اکۺوقتی

اینپۺااطتعۺرکےنۺیکۺدوعتۺدی۔

111 1

1

1

الہۺاامیؿۺرپۺایکۺارتعاضۺایک؟افکرۺےنۺرغبیۺ۔۱

وہۺوبےلۺہکۺہیۺاامیؿۺواےلۺوتۺمکۺرتۺاورۺریقحۺولگۺںیہ۔۔۱

رہۺدورۺںیمۺدنیۺیکۺاخمتفلۺرکےنۺواےلۺا یۺحرحۺالہۺاامیؿۺاکۺذماؼۺ ونٹۺ:

اڑاےتۺںیہ۔

112 1

1

2

ےنۺایکۺوجابۺدای؟ۺث ونحرضحتۺاکۺافکرۺےکۺاطمےبل۔۱

اامعؽۺیکۺالصۺتقیقحۺاکۺالہپۺوجابۺہیۺدایۺہکۺےھجمۺاؿۺےکۺےنۺث ونح۔۱

وکیئۺملعۺںیہن۔ینعیۺوہۺاالخصۺےکۺاسھتۺاکؾۺرکےتۺںیہۺاییسکۺاورۺتینۺےس۔

رمادۺہیۺےہۺہکۺمہۺیسکۺےکۺاظرہۺیہۺرپۺوکیئۺراےئۺاقمئۺرکےتکسۺ ولہپ :یلمع

ںیہ،یسکۺےکۺابنطۺاکۺاحؽۺاجاننۺامہرےۺسبۺںیمۺںیہن۔

113 1

1

3

ےنۺایکۺوجابۺدای؟ۺث ونحرضحتۺاکۺۺافکرۺےکۺاطمےبل۔۱

ےنۺدورساۺوجابۺہیۺدایۺہکۺولوگںۺےکۺدولںۺاکۺاحؽۺۺ ث ونحۺ۔رضحتۺ۱

ۺپاورۺاؿۺےکۺاامعؽۺیکۺالصۺتقیقحۺوتۺاہللۺ ۺ یہۺاجاتنۺےہۺاورۺوہۺولوگںۺےسۺۺ

اؿۺاکۺاسحبۺےلۺےلۺاگ۔

114 1

1

4

ےنۺایکۺوجابۺدای؟ۺث ونحرضحتۺاکۺۺافکرۺےکۺاطمےبل

ےنۺرسیتاۺوجابۺہیۺدایۺہکۺںیمۺاؿۺۺرغبیۺالہۺاامیؿۺۺث ونحۺرضحتۺ۔۱

وکۺاےنپۺےسۺدورۺرکےنۺواالۺںیہن۔

ںیمہۺیھبۺولوگۺںۺوکۺامؽۺوۺدوتلۺےکۺاجبےئاامیؿۺاورۺکینۺ یلمع ولہپ :

اامعؽۺیکۺاینبدۺرپۺاتیمہۺدینیۺاچےئیہ۔

115 1

1

5

ےنۺایکۺوجابۺدای؟ۺث اکۺونحۺافکرۺےکۺاطمےبل۔۱

سبۺاکیۺروسؽۺوہںۺ وتۺ ےنۺوچاھتۺوجابۺہیۺدایۺہکۺںیمۺث ونحرضحتۺ۔۱

سجۺیکۺذہمۺداریۺرصػۺواحضۺوطرۺرپۺاغیپؾۺوکۺاچنہپےنۺیکۺےہۺ۔

رمجۺینعیۺرھتپۺامرۺرکۺالہکۺرکےنۺیکۺدیکمھۺدی۔۔۱ یکۺوقؾۺےنۺاںیہنۺایکۺدیکمھۺدی؟ۺث ونحرضحتۺ۔۱ 1 116

117 1

7

ےسۺایکۺااجتلۺیک؟ۺپےنۺاہللۺۺث ونحۺرضحتۺ۔۱

ۺ۔۱ ۺوتۺث ونحۺرضحتےنبجۺوقؾ ۺالٹھجای ونحۺرضحتۺیکۺدوعتۺوک

۔ےکۺاسےنمۺاینپۺرفایدۺریھکۺۺپےنۺاہللۺۺث

118 1

1

ےسۺایکۺرفایۺدۺیک؟ۺپےنۺاہللۺۺث ونحۺرضحتۺ۔۱

انۺرفامؿۺوقؾۺ ےسۺرفایدۺیکۺہکۺاؿۺےکۺاور پ ےنۺاہللۺ ثونحۺرضحت۔۱

اورۺالہۺاامیؿۺوکۺاؿۺ ث ونحۺرضحتۺہلصیفۺرفامدے۔ۺزمدیؿۺےکۺدرایمۺ

29

۔انرفامونںۺےسۺاجنتۺاطعۺرفامدے 8

119 1

9

ۺاکیۺیتشکۺںیمۺوسارۺۺث ونحۺرضحتۺےنۺپاہللۺ۔۱ یکۺرفایۺدسکۺحرحۺوبقؽۺرفامیئ؟ۺث ےنۺونحۺپاہللۺ۔۱ ۺالہۺاامیؿۺوک اور

۔رکےکۺاچبایلۺ

122 1

2

الہکۺرکانرفامؿۺوقؾۺرپۺوطافؿۺاکۺذعابۺاجیھبۺاورۺاںیہنۺڈوبۺرکۺ ےنۺ پاہللۺ۔ۺ۱ انرفامؿۺوقؾۺاکۺایکۺااجنؾۺوہا؟۔۱

۔دای

121 1

2

1

ہصقۺویکںۺایبؿۺرفامای؟اکۺۺ ث رضحتۺونحۺےنۺۺپاہللۺ۔۱

ۺتۺاورۺقبسۺآومزیۺےکۺےئلۺایبؿۺےئیکۺامہریۺربںیمۺہیۺےصقۺمیکحۺۺرقآؿ ۔۱

قصۺپو ںۺوکۺاہللۺےئگۺںیہ۔اؿۺ ےنۺاشنینۺرقارۺدایۺےہ۔ۺاؿۺںیمۺانرفامونۺںۺےکۺۺ

ۺذرکۺایکۺایگۺےہ۔ویںۺہیۺےصق ۺاک ۺااجنؾ ۺالہۺاامیؿۺےکۺدمعہ ۺامہریۺربےۺاور

تحیصنۺاورۺرامنہیئۺاکاکیۺتہبۺڑباۺذرہعیۺںیہ۔

122 1

2

2

ےکۺوکؿۺےسۺدوۺانؾۺایبؿۺوہےئ؟ۺپاسۺآتیۺںیمۺاہللۺ۔۱

ۺپاہللۺ۔۱ لمکمۺۺزربدتس،ۺاکۺالہپۺانؾ''ازعلزی''ایبؿۺوہا۔اسۺاکۺبلطمۺےہۺ

ۺانؾۺ''ارلمیح''ۺایبؿۺوہا۔ۺاسۺاکۺبلطمۺےہۺ اایتخرۺاوۺرۺہبلغۺرےنھکۺواال۔ۺدورسا

ہشیمہۺاورۺلسلسمۺرمحۺرفامےنۺواال۔

اارہچۺاغبلۺےہۺۺپاسۺہصقۺےسۺاؿۺانومںۺاکۺاکیۺرطبۺہیۺےہۺہکۺاہللۺ ونٹ:

اۺںیہنۺدباتہکلبۺرمیحۺوہےنۺےکۺانےطۺولوگںۺوکۺوتہبۺاورۺرگمۺانرفامونںۺوکۺوفراۺزس

االصحۺیکۺتلہمۺیھبۺدباتۺےہ۔

31

ثہصقۺرضحۺتۺونحۺ )قشمۺےکۺوجاابت(

مہۺےنۺایکۺاھجمس؟

:اگلںیئ():ۺۺحیحصۺوجابۺرپۺدرتسۺاکۺاشنؿ۱وساؽ

ؾۺایکۺاھت؟یکۺوقؾۺاکۺرجۺثرضحتۺونح (۱)

رشک ج() رکانولوگںۺوکۺلتقۺ ب(ۺۺۺ) وچریۺرکان افل()

اکۺزجعمہۺایکۺاھت؟ۺثرضحتۺونح (۲)

ج(ۺۺیتشک) اوینٹن ب(ۺ) اصع افل(ۺ)

سکۺالعےقۺےکۺرےنہۺواےلۺےھت؟ ثرضحتۺونح (۳)

ج(ۺاریاؿ) رعاؼ ب(ۺ) اپاتسکؿ افل(ۺ)

اکسۺاھت؟ یکۺیتشکۺںیمۺوکؿۺوسارۺںیہنۺوہ ثرضحتۺونح (۴)

اجونروںۺےکۺوجڑے ج(ۺ) رفک الہ ب(ۺ) اامیؿۺالہ افل(ۺ)

یکۺدوعتۺرپۺےنتکۺولگۺاامیؿۺالےئ؟ۺثرضحتۺونح (۵)

وکیئۺیھبۺںیہن ج(ۺ) دنچۺولگ ب() اسریۺوقؾ افل(ۺ)

31

(::ۺۺحیحصۺوجابۺرپۺرگنۺ رھںی)اکیۺےسۺزایدہۺوجاابتۺیھبۺدرتسۺوہےتکسۺںیہ۲وساؽ

وکؿۺےھت؟ۺۺثرضحتۺونح (۱)

ۺاثین ےلہپۺیبن ےلہپۺروسؽ ےلہپۺااسنؿۺ آدؾ

اکۺوکؿۺاسۺاٹیبۺانرفامؿۺاھت؟ۺثرضحتۺونح (۲)

ایؾ ایثف اسؾ احؾ

یک؟ۺثرضحتۺونح (۳) یکۺیتشکۺسکۺاہپڑۺرپۺاجۺرکۺر

وطرۺاہپڑۺ دیۺاہپڑوج

ادحۺاہپڑ افصۺاہپڑ

یکۺوقؾۺرپۺایکۺذعابۺآای؟ۺثرضحتۺونح (۴)

ابدؽ

وطافؿ

ززلہل آدنج

ےنۺوقؾۺوکۺےنتکۺربسۺدوعتۺدی؟ ثرضحتۺونح (۵)

ربسۺ۱۱۱ربسۺ۵۱۱

ربس۹۵۱ ربسۺ۹۱۱

32

:اکۺاشنؿۺاگلںیئ( ×)طلغ ایۺ()حیحصرپ:ۺدنمرہجۺذلیۺولمجںۺ۳وساؽ

طلغ حیحص ےلمج ربمنۺامشر

× ۔اچبۺایلےکۺامتؾۺوچبںۺوکۺذعابۺےسۺۺثرضحتۺونح ےنپ اہللۺ -۱

یکۺوقؾۺےنۺایک۔ۺثرپیتسۺاکۺآاغزرضحتۺونح ےلہپۺداینۺںیمۺتببسۺےسۺ -۲

× ےکۺذعابۺےسۺاچبیتیلۺےہ۔ۺپیبنۺایۺروسؽۺےسۺرہتشۺداریۺاہللۺ -۳

ۺونح -۴ ےنۺاےنپۺاپچنۺزبروگںۺےکۺتبۺانبےئ۔ۺثوقؾ

ۺاثینۺےتہکۺںیہ۔ۺۺثےکۺدعبۺااسنینۺلسنۺاؿۺےکۺوٹیبںۺیہۺےسۺیلچۺاسۺےئلۺونحۺثرضحتۺونح -۵ وکۺآدؾ

::ۺدنمرہجۺذلیۺوساالتۺےکۺرصتخمۺوجاابتۺدےئیجی۴وساؽ

ےسۺقلعتۺوکیئۺنیتۺابںیتۺرحتریۺرکںی۔ۺثرضحتۺونح -۱

iےلہپۺروسؽۺےھت۔ۺثرضحتۺونح۔iiاامتنۺدارۺروسؽۺےھت۔ۺثرضحتۺونح۔iiiوکۺآدؾۺاثینۺیھبۺاہکۺاجاتۺۺثرضحتۺونح۔

ےہ۔

ivاسؽۺاینپۺوقؾۺوکۺدنیۺیکۺدوعتۺدی۔ۺ۹۵۱ےنۺۺثرضحتۺونح۔vیکۺوقؾۺرعاؼۺںیمۺآابدۺیھت۔ۺثرضحتۺونح۔

viےکۺمکحۺرپۺیتشکۺانبیئ۔ۺپےنۺاہللۺۺثرضحتۺونح۔viiاکۺانرفامؿۺاٹیبۺایؾۺوطافؿۺںیمۺڈوبۺایگ۔ ثرضحتۺونح۔

viiiۺلسنۺیلچ۔ےکۺنیتۺاامیؿۺواےلۺوٹیبںۺرضحتۺاحؾ،رضحتۺاسؾۺاورۺرضحتۺایثفۺےسۺااسنونںۺیکثرضحتۺونح۔

یبنۺےسکۺےتہکۺںیہ؟ -۲

ۺنجۺےکۺذرہعیۺولوگںۺکتۺویحۺیکۺامیلعتتۺۺاچنہپیئۺںیئگ۔اںیہنۺیبنۺےتہکۺںیہ۔ےنۺھچکۺارفادۺوکۺانچ پاہللۺااسنونںۺںیمۺۺےسۺ

وقومںۺےسۺویکںۺانراضۺوہاتۺےہ؟ۺپاہللۺ -۳

اؿۺیکۺانرفامین،ۺانرکشیۺاورۺرشکۺرکےنۺیکۺوہجۺےس۔

ےسۺوکؿۺولگۺےتچبۺںیہ؟ےکۺذعابۺپ اہللۺ -۴

۔ربداریۺرکےتۺںیہۺاورۺانرفامینۺےسۺےتچبۺںیہںۺاورۺیبنۺیکۺرفامۺۺۺپوجۺاہللۺ

مہۺدورسوںۺوکۺدنیۺیکۺدوعتۺویکںۺدںی؟ -۵

یکۺانرایگضۺاورۺاسۺےکۺذعابۺےسۺےتچبۺںیہ۔ پاہللۺاورۺکینۺولوگںۺاکۺاکؾۺےہ۔اورۺاےسیۺیہۺولگۺاسۺےئلۺہکۺیہیۺاایبنءۺ

33

اسۺوساؽۺےکۺۺاکوملںۺوکۺاسۺےئلۺںیہنۺ رھاۺایگۺۺہکۺہیۺوچبںۺاکۺاانپۺااستحبۺےہ(ونٹ:) :وچبۺ!ۺمہۺاانپۺاجزئہۺںیل:ۺآےیئۺ۵وساؽ

یجۺںیہن یجۺاہں اامعؽ ربمنۺامشر

ایکۺمہۺرشکۺےسۺےنچبۺیکۺوکششۺرکےتۺںیہ؟ -۱

یکۺحرػۺدوعتۺدےتیۺںیہ؟ۺپایکۺمہۺدورسوںۺوکۺاہللۺ -۲

ربایئۺےسۺروےنکۺیکۺوکششۺرکےتۺںیہ؟ایکۺمہۺولوگںۺوکۺ -۳

ایکۺمہۺولوگںۺیکۺحرػۺےسۺآےنۺوایلۺوفیلکتںۺرپۺربصۺرکےتۺںیہ؟ -۴

یکۺانرفامینۺرپۺاسۺےکۺذعابۺےسۺڈرےتۺںیہ؟ۺۺپایکۺمہۺاہللۺ -۵

یہۺرپۺ رھوہسۺرکےتۺںیہ؟ۺۺپایکۺمہۺرصػۺاہللۺ -۶

اعۺامےتگنۺںیہ؟ۺپایکۺمہۺلکشمۺاحالتۺںیمۺاہللۺ -۷ ےسۺد

ایکۺمہۺولوگںۺےکۺذماؼۺاڑاےنۺیکۺوہجۺےسۺاےھچۺاکؾۺوھچڑۺدےتیۺںیہ؟ -۸

یکۺریستۺرپۺلمعۺرکےنۺیکۺوکششۺرکےتۺںیہ؟ایکۺمہۺۺاۺایبنۺء -۹

ایکۺمہۺولوگںۺوکۺوخشۺرکےنۺےکۺےئلۺیکینۺرکےتۺںیہ؟ -۱۱

34

ااسذتہۺۺےکۺےئلۺاکنت

(۷۲ات۶۵االرعاػۺآایت:)ۺوسرۃۺ ثرضحتۺوھدہصقۺ

تی وجآ ب وسآ ل آ

ۺاعدۺوکؿۺیھتۺ؟۔ۺۺ۱ 65 وقؾ

وکۺویکںۺاجیھبۺایگ؟ۺۺثوقؾۺاعدۺیکۺحرػۺرضحتۺوھد ۔۲

ۺاعدۺاکۺاھبیئۺویکںۺرقارۺدایۺایگ؟ۺثرضحتۺوھد ۔۳ وکۺوقؾ

ےنۺاینپۺوقؾۺوکۺایکۺغیلبتۺیک؟ۺثرضحتۺوھد ۔۴

ۺۺثونحۺۺرضحتۺےکۺدعبۺث وطافؿۺونح۔ۺۺ۱ےکۺوٹیبںۺیکۺاوالدۺےسۺوقؾ

اعدۺووجدۺںیمۺآیئ۔

ۺ۲ ۺ ۺ ۺاعدۺںیمۺوتدیحۺےکۺاجبےئۺرشکۺآایگ۔ۺانچہچنۺاؿۺیک۔ۺ ویکہکنۺرہتفۺرہتفۺوقؾ

وکۺاؿۺیکۺحرػۺروسؽۺانبرکۺ ثےنۺرضحتۺوھد پ االصحۺےکۺےئلۺاہلل

۔اجیھب

ۺاعدۺیہۺےکۺاکیۺرفدۺےھت۔۔ۺ۳ۺاعدۺںیمۺیہۺدیپاۺوہےئۺاورۺوقؾ

ویکہکنۺوہۺوقؾ

وقؾۺیہۺںیمۺےسۺاکیۺروسؽۺوکۺبختنمۺرفامایۺاتۺہکۺوہۺ ےنۺرہۺدورۺںیمۺپاہللۺ

اکۺاغیپؾۺاچنہپۺےکسۺاورۺروسؽۺیکۺۺپروسؽۺاؿۺولوگںۺوکۺایہنۺیکۺزابؿۺںیمۺاہللۺ

ریستۺوۺرکدارۺیکۺرتہبنیۺاثمؽۺیھبۺولوگںۺےکۺاسےنمۺرےہ۔

ۺینعیۺاہللۺ۔ۺ۴ انرفامینۺۺیکۺۺپوتدیحۺیکۺدوعتۺدیۺ۔ۺتبۺرپیتسۺےسۺعنمۺایک۔وقتی

ےسۺےنچبۺیکۺنیقلتۺیک۔

وھجوٹںۺںیمۺےسۺںیہۺ ـii ویبوقػۺںیہ ـi ۔۱ رپۺایکۺازلاامتۺاگلےئ؟ۺثوقؾۺےنۺرضحتۺوھد۔۱ 66

ےنۺوقؾۺےکۺازلاامتۺاکۺایکۺوجابۺدای؟ۺثرضحتۺوھد۔۱ 67

ھجمۺںیمۺےبۺووقیفۺیکۺوکیئۺابتۺںیہن۔۔i۔ۺۺۺۺۺ۱

-ii اکۺروسؽۺوہں۔ۺۺۺ پاہللۺ ںیم

یکۺاجبنۺےسۺۺ پ ےناہللۺثرضحتۺوھد۔اسۺآتیۺںیمۺ۱ 68

اینپۺنکۺذہمۺدارویںۺاکۺذرکۺایک؟

ںیمۺںیہمتۺاےنپۺربۺاکۺاغیپؾۺاچنہپاتۺوہں۔ i- ۔ۺۺۺۺ۱

-ii ںیمۺاہمتراۺاامتنۺدارۺریخۺوخاہۺوہںۺ۔

ۺاعدۺےنۺرضحتۺوھد۔۱ 69ےکۺروسؽۺوہےنۺرپۺویکںۺبجعتۺۺثوقؾ

ایک؟

ۺاعدۺرپۺاہللۺ۔۲ ےنۺایکۺااعنامتۺرفامےئ؟ۺپوقؾ

ویکہکنۺوہۺایہنۺیکۺوقؾۺےکۺاکیۺرفدۺاورۺااسنؿۺےھت۔۔ۺ۱

ۺونح i- ۔۲ اکۺاجنیشنۺانبای۔ ثوقؾ

-ii ےبملۺوچڑےۺوبضمطۺمسجۺواالۺانبای۔

35

ۺاعدۺےنۺرصػۺاکیۺاہللۺ۔۱ 72یکۺابعدتۺرکےنۺےسۺویکںۺۺپوقؾ

ااکنرۺایک؟

ےسۺایکۺاطمہبلۺایک؟ۺثرضحتۺوھدۺوقؾۺےن۔۲

ۺاچےتہۺےھتۺہکۺوہ۔۱ ۺتہبۺۺاےنپۺ وہ ۺےکۺشقنۺدقؾۺرپےتلچۺوہےئۺ ابپۺدادا

اسرےۺوتبںۺیکۺابعدتۺرکےتۺرںیہ۔

وقؾۺےنۺاہکۺسجۺذعابۺےسۺمتۺںیمہۺڈراےتۺوہۺوہۺےلۺآؤ۔ۺۺۺ۔۲

ےنۺوقؾۺےکۺاطمہبلۺرپۺایکۺوجابۺدای؟ۺثرضحتۺوھدۺ۔۱ 71

ےنۺوتبںۺیکۺایکۺتقیقحۺایبؿۺرفامیئ؟ۺثرضحتۺوھد ۔۲

ایکۺآامسینۺاتکوبںۺںیمۺتبۺرپیتسۺیکۺوکیئۺدلیلۺیھبکۺانزؽۺیکۺ ۔۳

یئگۺےہ؟

ےنۺوقؾۺوکۺسکۺابتۺاکۺااظتنرۺرکےنۺاکۺاہک؟ۺثرضحتۺوھد ۔۴

ےنۺذعابۺاکۺہلصیفۺرفامدایۺےہ۔ۺپاۺوہنںۺےنۺوقؾۺوکۺاتبۺایۺہکۺاہمترےۺےئلۺاہللۺ۔ۺ۱

ۺ۔ۺ۲ ۺ اوہنںۺےنۺرفامایۺہکۺضحمۺدنچۺانومںۺےسۺزایدہۺاؿۺیکۺوکیئۺتقیقحۺںیہنۺۺ

ںیہ۔ۺۺاورۺاہمترےۺابپۺداداۺےنۺڑھگۺےئیوجمتۺےن

ۺ۳ یجۺںیہن۔ہکلبۺرہۺآامسینۺاتکبۺاوۺرۺرہۺروسؽۺیکۺمیلعتۺںیمۺتبۺرپیتسۺاورۺ۔ۺ

رشکۺیکۺیفنۺاورۺذمتمۺیکۺیئگۺےہ۔

ےکۺمکحۺ)ینعیۺذعاب(ۺاکۺااظتنررکےنۺاکۺاہک۔ۺپاہللۺۺ۔۴

ۺاعدۺاکۺایکۺااجنؾۺوہا؟۔۱ 72 وقؾ

اطعۺےنۺاینپۺرتمحۺےسۺاجنتۺۺۺپاورۺالہۺاامیؿۺوکۺاہللۺۺۺثرضحتۺوھد۔۱

ےکۺذعابۺ)آدنج (ۺےنۺالہکۺرکۺدای۔ۺپاورۺۺانرفامونںۺوکۺاہللۺرفامیئۺۺ

(۶۱ات۵۱)ۺوسرۃۺوھدۺآایت:ثرضحتۺوھدہصقۺ

تی وجآ ب وسآ ل آ

ےنۺوقؾۺوکۺایکۺدوعتۺدی؟ۺثرضحتۺوھد۔ۺۺ۱ 52

ۺاعدۺےنۺایکۺوھجٹۺڑھگاۺاھت؟۔ۺ۲ وقؾ

ۺذجےبۺۺیکۺابعدتۺرکےنۺینعیۺوپریۺزدن یگۺںیمۺتبحمۺےکۺپاکیۺۺاہللۺ۔ۺۺ۱

ربداریۺرکےنۺیکۺدوعتۺدی۔ یکۺرفامںۺپاسھتۺۺاہللۺ

ےکۺاسھتۺوتبںۺوکۺوبعمدۺانبۺایلۺاھت۔ۺپاکیۺاہللۺ۔ۺۺۺ۲

غیلبتۺرپۺسکۺےسۺارجیکۺوتعقۺرےتھکۺےھت؟ۺۺۺثوھدرضحتۺ۔۱ 51

ےس۔ۺپاہللۺ۔۱

ۺپںیمہۺیھبۺغیلبتۺاورۺرہۺکینۺاکؾۺرکےتۺوہےئۺرصػۺاہللۺۺۺ یلمع ولہپ : ےسۺارجۺیکۺوتعقۺرینھکۺاچےئیہ۔

ےہ؟ۺاافغتسرۺاکۺایکۺبلطم۔۱ 52

وتہبۺاکۺایکۺموہفؾۺےہ؟ ۔ۺ۲

ےنۺاینپۺوقؾۺوکۺاافغتسرۺاورۺوتہبۺرکےنۺےکۺۺثرضحتۺوھدۺ۔۳

ۺ۔۱ ۺاینپۺرتمحۺےسۺامہرےۺۺپاہلل ۺوہ ۺاتہک ۺیکۺششخبۺامانگن ےسۺانگوہں

دے۔رفۺام ػوکۺاعم انگوہں

ۺولانٹ۔ینعیۺانگوہںۺ۔۲ ۺاہللۺ انٹلپۺاور ۺاور یکۺرفامںۺربداریۺۺپےسۺٹلپۺآان

اایتخرۺرکان۔

ہف۔ۺاابسبۺوۺوقتۺںیمۺااض۔ii۔ابرشۺوجۺوخاحشیلۺالےئ۔i۔۳

36

؟ۺےئیکایکۺوفادئۺایبؿۺ

یۺوفادئۺںیہ۔ۺبسۺےسۺامہۺافدئہۺہیۺےہۺہکۺۺوہیۺاافغتسرۺاورۺوتہبۺےکۺداین ونٹ:

ےسۺرایضۺوہۺاجےئ۔ۺےدنب پاہللۺ

ۺثوقؾۺاعدۺےنۺرضحتۺوھد۔۱ 53 اکۺروسؽۺہنۺامےننۺاکۺایکۺۺپوکۺاہللۺۺ

اہبہنۺانبای؟

الےئۺوہۺۺاسۺےئلۺمہۺوتبںۺوقؾۺےنۺاہکۺہکۺمتۺوکیئۺواحضۺدلیلۺ)زجعمہ(ۺںیہنۺ۔۱

یکۺابعدتۺوھچڑےنۺواےلۺںیہنۺںیہ۔

ۺ۱ 54 ۺاعدۺےنۺرضحتۺوھد۔ۺیکۺوتدیحۺیکۺدوعتۺشیپۺرکےنۺۺثوقؾ

رپۺایکۺازلاؾۺاگلای؟

ےنۺسکۺےشۺےسۺاالعؿۺزیباریۺایک؟ۺثرضحتۺوھد۔ۺ۲

ۺ()ینعیۺدامیغۺامیبری وقؾۺےنۺاہکۺہکۺامہرےۺیسکۺوبعمدۺےنۺںیہمتۺیسکۺربایئۺ۔ۺۺ۱

ںیمۺالتبمۺرکدایۺےہ۔

ۺرپیتسۺےس۔رشکۺینعیۺتب۔ۺ۲

ۺوجۺاچںیلۺلچۺےتکسۺوہۺریمےۺالخػۺ۔۱ ےنۺاینپۺوقؾۺوکۺسکۺابتۺاکۺجنلیچۺدای؟ۺثرضحتۺوھد۔۱ 55 ۺاہمترےۺتبۺلمۺرک متۺبسۺاور

اامعتسؽۺرکول۔

ےنۺسکۺرپۺ رھوہسۺایک؟ۺثرضحتۺوھد۔ۺ۱ 56

اشیپینۺڑکپےنۺےسۺایکۺرمادۺےہ؟۔ۺۺ۲

وکۺوکؿۺاسۺراہتسۺدنسپۺےہ؟ۺپاہللۺۺ۔۳

دیساھۺراہتسۺایکۺےہ؟ ۔۴

ۺںیہ؟امےتگنںیمۺۺتۺاےتسۺیکۺداعۺمہۺسکۺوسردیسےھۺر ۔۵

رپ۔ۺۺۺپاہللۺ۔ۺۺ۱

: ںیمہۺیھبۺاےنپۺاعمالمتۺےکۺوحاہلۺےسۺ رھوہسۺاابسبۺرپۺ یلمع ولہپ

رپۺرکانۺاچےئیہ۔ۺپاہللۺ ںیہنۺہکلب

یکۺدقرتۺوۺاایتخرۺںیمۺۺےہ۔ۺۺپینعیۺرہۺےشۺلمکمۺوطرۺرپۺاہللۺ۔ۺ۲

رصاطۺمیقتسمۺینعیۺدیساھۺراہتس۔۔ۺۺ۳

ےکۺۺپیکۺحرػۺےلۺاجاتۺےہ۔اسۺےسۺرمادۺاہللۺۺ پوہۺراہتسۺوجۺاہللۺ۔۴ۺااسنؿۺاہللۺ ۺپااکحامتۺرپۺلمعۺرکانےہۺسجۺےسۺ یکۺراضۺاورۺتنجۺیکۺںیتمعنۺۺ

احلصۺرکاتکسۺےہ۔

۔ںیمۺۺوسرةۺاافلہحت۔ۺ۵

ےنۺوقؾۺوکۺےسیکۺہیبنتۺیک؟ۺثوھدانرفامینۺرپۺرضحتۺ۔ۺۺ۱ 57

رہۺےشۺیکۺافحتظۺوکؿۺرکاتۺےہ؟ ۔ۺ۲

متۺوکۺذعابۺےسۺالہکۺرکےکۺیسکۺاورۺوقؾۺوکۺاجنیشنۺانبۺ پ رفامایہکۺاہلل۔ۺ۱

۔دےۺاگ

۔ۺپاہللۺۺ۔۲ وقؾۺۺاعدۺےکۺانرفامونںۺاکۺایکۺااجنؾۺوہا؟۔ۺۺ۱ 58

ۺاعدۺےکۺرفامںۺربدارۺولوگںۺاکۺایکۺااجنؾۺوہا؟۔۲ وقؾ

اکۺدشدیۺذعابۺآدنج ۺیکۺوصرتۺںیمۺآایۺسجۺےنۺاںیہنۺالہکۺ پ اہلل۔ۺ۱

۔رکدای

ےنۺاینپۺرتمحۺےسۺاںیہنۺذعابۺےسۺاچبۺایلۺ۔ۺپاہللۺۺ۔۲

ۺاعدۺےکۺایکۺرجامئۺےھت؟ ۔۱ 59 وقؾ

یکۺآوتیںۺاکۺااکنرۺرکان۔ۺۺۺپاہللۺ۔i۔۱

iiروسولںۺیکۺانرفامینۺرکان۔۔

37

iiiرکان۔رسشکۺاورۺرغمورۺولوگںۺیکۺریپویۺ۔

تنعلۺےسکۺےتہکۺںیہ؟۔ۺۺۺۺ۱ 62

داینۺوۺآرختۺںیمۺتنعلۺےسۺایکۺرمادۺےہ؟ ۔ۺ۲

یکۺرتمحۺےسۺدوروہاجان۔ۺپہیۺرتمحۺیکۺدضےہۺینعیۺاہللۺ۔ۺۺۺ۱

دشدیذعابۺاورۺآرختۺںیمۺںیمۺاؿۺاکۺذرکۺالمتمۺوۺزیباریۺےکاسھتۺوہاگۺداینۺ۔ۺۺ۲

(۱۴۱ات۱۲۳)ۺوسرۃارعشلاءۺآایت: ثرضحتۺوھدہصقۺ

تی وجآ ب وسآ ل آ

الٹھجےنۺےسۺایکرمادۺےہ؟۔۱ 123

: ابتۺہنۺاماننۺ۔اسۺیکۺدوۺںیمسقۺںیہ ۔۱

iالثمۺامنزۺےکۺرفضۺوہےنۺاکۺااکنرۺ زابؿۺےسۺااکنر ـ()

ii الثمۺامنزۺوکۺرفضۺامےننۺےکۺابووجدۺاداۺہنۺرکان لمعۺہنۺرکانۺ ـ()

ۺےسۺایکۺرمادۺےہ؟۔۱ 124 اکۺوخػۺرانھک،ۺاسۺیکۺانرفامینۺےسۺانچبۺاورۺاسۺےکۺااکحامتۺرپۺلمعۺرکانۺۺۺپاہللۺ۔۱ وقتی

اامتنۺدارۺروسؽۺےسۺایکۺرمادۺےہ؟۔۱ 125

ےکۺاغیپؾۺوکۺریغبۺیسکۺیمکۺیشیبۺےکۺولوگںۺکتۺاچنہپۺدے۔ۺپوجۺاہللۺ۔۱

اامتنۺداریۺاکیۺومنمۺیکۺالزیمۺتفصۺےہ۔ۺاکیۺدحثیۺابمرہکۺۺ ونٹ:

ںیمۺانمقفۺیکۺاکیۺالعتمۺہیۺایبؿۺیکۺیئگۺہکۺبجۺیھبۺاسۺےکۺاپسۺاامتنۺ

(روھکایئۺاجیتۺےہۺوتۺوہۺاسۺںیمۺایختنۺرکاتۺےہ۔)اخبریۺوۺملسم

یکۺدوعتۺایکۺیھت؟ۺثرضحتۺوھد۔۱ 126

ۺ۔۱ ۺرفامںۺپاہلل ۺریمی ۺاور ۺےسۺوچب ۺانرفامین ۺ یک ۺاہلل ۺرکو۔ یکۺۺپربداریااطتعۺےکۺاسھتۺروسؽۺیکۺااطتعۺیھبۺرضوریۺوہیتۺےہۺویکںۺہکۺروسؽۺیکۺ

ۺاہللۺ ۺ ۺ (۔الثمۺامنزۺاہللۺ۸۱:آتیءیکۺااطتعۺےہ۔ۺ)وسرةااسنل پااطتعۺیہۺ

ےنۺاتبای۔ ملسو هيلع هللا ىلصاکۺمکحۺےہۺرگمۺاسۺاکۺحرہقیۺیبنۺرکمیۺپ

روسؽۺۺاینپۺدوعتۺےکۺلمعۺرپۺسکۺزیچۺےکۺبلطۺاگرۺوہےتۺ۔ۺ۱ 127

ںیہ؟

ربۺےسکۺےتہکۺںیہ؟ ۔ۺ۲

؟ایکۺرمادۺےہۺااعلنیملۺےسۺ۔ۺۺ۳

یکۺراضۺاورۺا یۺےسۺارجۺوۺوثابۺیکۺادیمۺ پروسؽۺدوعتۺاکۺلمعۺرصػۺاہللۺ۔ۺ۱

۔وہاتۺۺۺ۔وکیئۺداینویۺدصقمۺ،امؽۺاورۺرہشتۺاؿۺاکۺدصقمۺںیہنںیہۺرپۺرکےتۺ

ۺپںیمہۺیھبۺدورسوںۺوکۺااھچیئۺیکۺدوعۺتۺرصػۺاہللۺۺ یلمع ولہپ : ۺ وکۺۺ رایضۺرکےنۺےکۺےئلۺدینیۺاچےئیہ۔

ۺ۔۲ ۺ ےہۺوجۺامتؾۺۺپاہللۺربۺ رضورںیتۺوپریۺرکےنۺواال۔اپےنلۺواال۔ۺیقیقحۺۺ

ولخماقتۺیکۺامتؾۺرضورایتۺوکۺوپراۺرفاماتۺےہ۔

رمادۺۺامتؾۺاہجؿسجۺےکۺینعمۺںیہۺاہجؿۺ۔ااعلنیملۺۺےسۺۺ۔ےہۺعمجیکۺۺۺاعمل۔ہیۺ۳

۔وریغہۺ،اعملۺویحاانت،اعملۺابناتتالمہکئاعملۺااسنؿ،ۺاعملۺنج،ۺاعملۺ الثمۺ

38

ۺاعدوکۺسکۺابتۺرپۺوتہجۺدالیئ؟ۺثرضحتۺوھد۔۱ 128 ےنۺوقؾ

واسلئیکۺوتمعنںۺیکۺانرکشیۺاورۺۺۺپالبۺرضورتۺۺامعرںیتۺانبان۔ۺاسۺےسۺاہللۺ۔۱

اضعئۺوہےتۺںیہ۔ۺ

ۺاعدوکۺسکۺابتۺرپۺوتہجۺدالیئ؟ۺثرضحتۺوھد۔۱ 129 ےنۺوقؾ

اسۺارادےۺےسۺاکمانتۺاورۺالحمتۺانبانۺہکۺاؿۺںیمۺہشیمہۺرںیہۺےگ۔ۺاؿۺۺاکۺ۔۱

ۺیکۺۺونٹ: ابتۺاسۺےئلۺۺداینۺیکۺزدن یگۺوکۺرتحیجۺدےنیۺاورۺا یۺۺوکۺبسۺھچکۺےنھجمسۺ

ربیۺےہۺہکۺداینۺاکیۺاعریضۺاکھٹانۺےہۺاورۺالصۺزدن یگۺآرختۺیکۺےہ۔

ۺاعدوکۺسکۺابتۺرپہیبنتۺرفامیئ؟ۺثرضحتۺوھد۔۱ 132رضحتۺۺ ولگۺزمکوروںۺرپۺملظۺوۺزایدیتۺےکۺاسھتۺڑچاھیئۺرکےتۺےھت۔وہۺ۔۱ ےنۺوقؾ

ےنۺاسۺابتۺےسۺاؿۺوکۺرواک۔ۺثوھد

؟ںیہۺیتۺااطتعۺاکۺاطمہبلۺویکںۺرکےتۺروسؽۺاینپۺذا۔۱ 131

)۸۱::ۺۺآتیءیکۺااطتعۺےہ۔ۺ)وسرةااسنلۺپروسؽۺیکۺااطتعۺیہۺۺاہللۺ۔ۺi۔۱

iiاکۺامندنئہۺوہاتۺےہ۔ۺپروسؽۺاہللۺ ۔

iiiیکۺہکبجۺالمعۺااطتعۺروسؽۺیکۺاجیتۺےہ۔ۺۺپاالصۺااطتعۺاہللۺۺ۔

نجۺےسۺوہۺولگۺوخبۺوافقۺےھت۔ۺںۺۺےکذرےعیۺدمدۺرفامےنۺیکۺوتمعنۺ۔اؿۺ۱ ایدۺدالیئ؟ۺسکۺمسقۺیکۺدمدیکۺۺپےنۺوقؾۺوکۺاہللۺۺثوھدۺ۔رضحت۱ 132

ےنۺاںیہنۺاطعۺرفامںیئ۔ۺپومویشںۺاورۺوٹیبںۺیسیجۺںیتمعنۺوجۺاہللۺ۔۱ ؟وکۺایدۺدالایۺنکۺوتمعنںیکۺپےنۺوقؾۺوکۺاہللۺۺثرضحتۺوھد۔۱ 133

وجۺوقومںۺیکۺوخاحشیلۺاکۺذرہعیۺےتنبۺںیہ۔ اباغتۺاورۺےمشچ۔۱ ؟ایایدۺدالۺوکۺنکۺوتمعنںۺۺاورۺیکۺپےنۺوقؾۺوکۺۺاہللۺۺثرضحتۺوھد۔۱ 134

ۺاعدۺرپۺڑباۺذعابۺآےنۺۺۺثرضحتۺوھد۔ۺ۱ 135وکۺےسیکۺہتپۺالچۺہکۺوقؾ

واالۺےہ؟

دوعتۺدنیۺےکۺدوۺادنازۺایکۺںیہ؟۔۲

انرفامؿۺۺپےکۺروسؽۺےھتۺاورۺاںیہنۺولعمؾۺاھتۺہکۺاہللۺۺپویکںۺہکۺوہۺۺاہللۺ۔ۺ۱

وقومںۺرپۺانراضۺوہرکۺذعابۺاتجیھبۺےہ۔

اذنار:ۺۺانرفامینۺرپۺذعابۺےسۺڈراان۔ ۔i۔۲

iiریشبت:ۺۺرفامربنداریۺرپۺااعنامتۺیکۺوخشۺربخیۺدانی۔۔ۺۺۺۺۺ

یکۺدوعتۺرپۺوقؾۺاکۺایکۺوجابۺاھت؟ۺۺثرضحتۺوھد۔ۺ۱ 136

وظعۺوۺتحیصنۺںیمۺایکۺرفؼۺےہ؟۔ۺ۲

اہمتراۺاھجمسانۺایۺہنۺاھجمسانۺامہرےۺےئلۺرباربۺےہۺینعیۺمہۺاہمتریۺابتۺامےننۺ۔ۺ۱

واےلۺںیہنۺںیہ۔

تحیصن:ۺاتدیکۺیۺابتۺیسکۺیکۺالھبیئۺیکۺاخحرۺ۔ۺۺ۔i ۔ۺۺۺ۲

ii وجۺدولںۺںیمۺرنیمۺدیپاۺرکدے۔ۺوظع:ۺایسیۺابت۔ۺۺۺۺ

یکۺدوعتۺرپۺوقؾۺاکۺایکۺوجابۺاھت؟ۺۺثرضحتۺوھد۔ۺۺۺۺۺ۱ 137

قۺےسۺایکۺرمادۺےہ؟ ۔۲

ل

خ

ہیۺوتۺےلہپۺزگرےۺوہےئۺولوگںۺاکۺحرہقیۺےہۺینعیۺمہۺاؿۺےسۺارثۺےنیلۺواےلۺ۔ۺ۱

ںیہنۺںیہ۔

قۺےکۺینعمۺاالخؼ،اعداتۺاورۺحرےقیۺےکۺںیہ۔۔۲

ل

خ

؟ےنۺزمدیۺایکۺوجابۺدایۺیکۺدوعتۺرپۺوقؾۺثرضحتۺوھد۔۱ 138

ےکۺۺپدایۺاجےئۺاگۺینعیۺںیمہۺاےنپۺرشکۺرپۺۺاہللۺ وکیئۺذعابۺںیہن ںیمہ۔۱ ےہ۔ ذعابۺاکوکیئۺوخػۺںیہن

39

ۺاعدۺاکۺااجنؾۺایکۺاورۺویکںۺوہا؟۔ۺۺ۱ 139 وقؾ

ۺاعدۺرپۺایکۺذعابۺآای؟ ۔ۺ۲ وقؾ

اہیںۺآتی)اشنین(ۺےسۺایکۺرمادۺےہ؟ ۔ۺ۳

اعدۺیکۺاک رتیۺاکۺاحؽۺایکۺراہ؟وقؾۺ۔ۺۺ۴

ومنمۺےسۺایکۺرمادۺےہ؟۔۵

ےئگ۔ۺوکۺالٹھجےنۺرپۺالہکۺےئیکۺثرضحتۺوھد۔ۺۺ۱

دؿۺیلچۺسجۺےنۺانرفامونںۺوکۺالہکۺرکدای۔۸راتۺاورۺۺ۷زیتۺآدنج ۺۺ۔ۺۺ۲

(۷)وسرةۺااحلہق:آتیۺ

ربتۺیکۺاشنینۺدعبۺںیمۺآےنۺواولںۺےکۺےئل۔۔ۺۺۺ۳

الیئ۔اؿۺیکۺاک رتیۺاامیؿۺںیہنۺ۔۴

وجۺروسؽۺیکۺامیلعتتۺرپاامیؿۺالےئۺاورۺاؿۺرپۺلمعۺیھبۺرکے۔۔ۺۺۺۺۺ۵

یکۺوکؿۺ یۺافصتۺایبؿۺوہںیئۺںیہ؟ۺپاسۺآتیۺںیمۺاہللۺ۔ۺۺ۱ 142

یکۺتفصۺازعلزیۺاکۺقلعتۺنکۺولوگںۺےسۺےہ؟ۺۺپاہللۺ ۔ۺ۲

یکۺتفصۺارلمیحۺاکۺقلعتۺنکۺولوگںۺےسۺےہ؟ۺۺپاہللۺ ۔ۺ۳

ازعلزیۺاورۺارلمیح۔دوۺافصتۺینعیۺ۔ۺۺۺۺ۱

ۺپاؿۺرپۺاغبلۺےہۺاورۺوہۺاہللۺۺپےکۺانرفامؿۺدنبوںۺےسۺہکۺاہللۺۺپاہللۺۺ۔۲ ےکۺذعابۺےسۺچبۺںیہنۺےتکس۔

یکۺلقتسمۺرتمحۺۺۺپربدارۺدنبوںۺےسۺہکۺویہۺۺاہللۺ ےکۺرفامںۺپاہللۺ۔ۺ۳

ےکۺقحتسمۺںیہ۔

41

ث ہصقۺرضحۺتۺوھدۺ )قشمۺۺےکۺوجاابت(

مہۺےنۺایکۺاھجمس؟

:ےسۺالنئۺاگلۺرکۺالمںیئۺاکملۺ)افل(ۺےکۺرہۺہلمجۺوکۺاکملۺ)ب(ۺےکۺدرتسۺہلمج :۱وساؽ

ب افل

یکۺوقؾۺےکۺدعبۺآیئۺث ونح وک ثوھدۺ -۱

ۺاعد -۲ رشکۺاھت وقؾ

ۺاعدۺرپۺذعاب -۳ اقحػۺاھتا وقؾ

ۺاعدۺاکۺرجؾ -۴ۺاعدۺیکۺحرػۺاجیھبۺایگ وقؾ

وقؾ

ۺاعدۺاکۺ -۵ زیتۺآدنج ۺیکۺوصرتۺںیمۺآای العہقوقؾ

:ےیئۺہکۺوہۺسکۺاکۺوقؽۺےہاتبۺدنمرہجۺذلیۺولمجںۺےکۺابرےۺںیم :۲وساؽۺۺ

وقؾۺاک اکۺث وھد اکۺۺپاہلل ےلمج ربمنامشر

ںیمۺںیہمتۺاےنپۺربۺےکۺاغیپامتۺاچنہپاتۺوہںۺ۔ -۱

وکؿۺےہۺمہۺےسۺڑبھۺرکۺوقتۺوۺاطتقۺںیم؟ -۲

ذعابۺوتۺمہۺےنۺاجنتۺدیۺالہۺاامیؿۺوک۔بجۺآایگۺامہراۺ -۳

ےسۺڈروۺاورۺریمیۺرفامںۺربداریۺرکو۔ پاہللۺ -۴

اۺرکدایۺےہ۔ -۵

ت

ںیہمتۺامہرےۺوبعمدوںۺےنۺیسکۺربایئۺںیمۺبم

::ۺدنمرہجۺذلیۺوساالتۺےکۺرصتخمۺوجاابتۺدےئیجی۳وساؽ

ےنۺوقؾۺوکۺایکۺاھجمسای؟ۺثرضحتۺوھد -۱

ںۺیکۺابعدتۺےسۺعنمۺایکۺپےنۺوقؾۺوکۺاکیۺاہللۺثرضحتۺوھد

ت

۔یکۺابعدتۺاورۺاسۺیکۺانرفامینۺےسۺےنچبۺیکۺدوعتۺدیۺاورب

یکۺدوعتۺاکۺایکۺوجابۺدای؟ۺثوقؾۺےکۺرسداروںۺےنۺرضحتۺوھد -۲

اکۺروسؽۺںیہنۺامےتنۺںیہ۔ۺۺپ اہلل متۺانداؿۺوہاورمہۺںیہمت

41

رشکۺےسکۺےتہکۺںیہ؟ -۳

ےکۺاسھتۺدورسوںۺیکۺابعدتۺرکان۔ۺپ ےکۺرباربۺرکدانیۺ۔اہللۺپیسکۺوکۺیسکۺیھبۺاابتعرۺےسۺاہللۺ

ےکۺابرےۺںیمۺوکیئۺنیتۺابںیتۺرحتریۺرکںی۔ ثرضحتۺوھد -۴

iوکۺوقؾۺاعدۺیکۺحرػۺروسؽۺانبۺرکۺاجیھبۺایگ۔ۺثرضحتۺوھد۔

iiوقؾۺاعدیہۺںیمۺےسۺےھت۔ثرضحتۺوھدۺ۔

iiiےکۺےٹیبۺرضحتۺاسؾۺیکۺلسنۺںیمۺےسۺےھت۔ۺثرضحتۺونحۺۺثرضحتۺوھد۔

ivاامتنۺدارۺروسؽۺےھت۔ۺۺثرضحتۺوھد۔

vۺثرضحتۺوھدۺ۔ ؾۺیھبۺاہکۺاجاتۺےہ۔یکۺوقؾۺوکۺوقؾۺار

viاقحػۺںیمۺآابدۺیھت۔یکۺوقؾۺا ۺثرضحتۺوھد۔

ۺوھدۺ -۵ ۺونحۺۺثوقؾ

ۺثاارۺوقؾ اکۺااجنؾۺایدۺریتھکۺوتۺاسۺاکۺایکۺافدئہۺوہات؟ۺ

یکۺراضۺاورۺتنجۺیکۺںیتمعنۺاحلصۺۺۺپ اکۺااجنؾۺایدۺریتھکۺوتۺذعابۺاورۺالہتکۺےسۺچبۺاجیت،اہللۺثاارۺوقؾۺونحۺثوقؾۺوھد

۔رکیت

:اافلظۺالتشۺرکںی : ۴وساؽ

غ ت خ ح ٹ ی ھ ک ؼ ص ط ج ض

ج ػ د و ھ ر ء ع ض ڑ ش ز ث

س خ ؼ ے د چ و ط ػ چ ؾ ج ؿ

ؾ ج ا ک ث ڈ ج ػ ا ؼ ح ا س

ء د ے ا گ ظ ذ ث گ ھ ؽ ؿ ص

ب چ ی ھ د ؿ آ ر ٹ ؽ ژ ش ؾ

ی پ ؾ ڈ ڈ ح ؽ ب ز ت ؼ ی ژ

ؾ ر ا ب ذ ػ د ا ع ژ پ ؿ ہ

ا ع ؽ ت د ر ع د ؾ ط و ب ش

ؽ ح خ پ ٹ غ ز ؽ ظ ؿ ص س ا

42

:دہاایت:ۺۺدرجۺذلیۺرحوػۺوکۺدرجۺابالۺاچرٹۺںیمۺالتشۺرکںی

اورپۺےسۺےچین داںیئۺےسۺابںیئ

اجنیشن -۶ وھد -۱

ابدؽ -۷ اعد -۲

لحم -۸ ااقحػ -۳

امؽ -۹ آدنج -۴

مسج -۱۱ ارؾ -۵

:آےیئۺوچبۺ!ۺمہۺاانپۺاجزئہۺںیل : ۵وساؽۺ

یجۺۺںیہن یجۺۺاہں ےلمج ربمنۺامشر

یکۺوتمعنںۺاکۺرکشۺاداۺرکےتۺںیہ؟ۺپایکۺمہۺاہللۺ -۱

× یکۺوتمعنںۺرپۺارتاےتۺںیہ؟ۺپایکۺمہۺاہللۺ -۲

وکۺوخشۺرکےتۺںیہ؟ۺپایکۺمہۺکینۺلمعۺرکےکۺاہللۺ -۳

× وکۺانراضۺرکےتۺںیہ؟ۺپایکۺمہۺربےۺاامعؽۺرکےکۺاہللۺ -۴

× ایکۺمہۺیکینۺیکۺدوعتۺدےنیۺںیمۺرشامےتۺںیہ؟ -۵

× ایکۺمہۺربےۺولوگںۺیکۺاخمتفلۺےسۺڈرےتۺںیہ؟ -۶

کینۺولوگںۺیکۺدمدۺرکاتۺےہ؟ۺپایکۺںیمہۺنیقیۺےہۺہکۺاہللۺ -۷

یکۺااجزتۺےکۺریغبۺںیمہۺاصقنؿۺںیہنۺاچنہپۺاتکس؟ۺپایکۺںیمہۺنیقیۺےہۺہکۺوکیئۺیھبۺاہللۺ -۸

یکۺرمیضۺےکۺاطمقبۺاامعتسؽۺرکےتۺںیہ؟ۺپیکۺوتمعنںۺوکۺاہللۺۺپایکۺمہۺاہللۺ -۹

ایکۺمہۺولوگںۺےکۺےئلۺایھچۺاثمؽۺےننبۺیکۺوکششۺرکےتۺںیہ؟ -۱۱

43

(۷۹ات۷۳رعاػۺآایت:ۺ)ۺوسرۃاال ثرضحتۺاصحل ہصق

تی وجآ ب وسآ ل آ

ۺومثدۺوکؿۺیھتۺ؟۔۱ 73 وقؾ

ۺومثدۺاکۺاھبیئۺویکںۺرقارۺدایۺایگ؟ثاصحلۺۺ رضحت ۔۲ وکۺوقؾ

وکۺویکںۺاجیھبۺایگ؟ۺثوقؾۺومثدۺیکۺحرػۺاصحل۔۳

ےنۺاینپۺوقؾۺوکۺایکۺغیلبتۺیک؟ۺثرضحتۺاصحل۔۴

ےسۺایکۺرمادۺےہ؟ۺةه ی ب ۔ۺۺ۵

اوینٹنۺویکںۺاہکۺایگ؟ۺیک پاےسۺۺاہللۺ ۔۶

ےنۺاینپۺوقؾۺوکۺاوینٹنۺےکۺابرےۺںیمۺایکۺۺثرضحتۺاصحل۔۷

تحیصنۺیک؟

ۺۺ۱ ۺ۔ۺۺاعدےکۺکینۺولگۺوجۺذعابۺےسۺچبۺےئگۺےھتۺاؿۺیکۺاوالدوںۺےسۺوقؾ

وقؾ

ومثدۺووجدۺںیمۺآیئ۔

ۺ۲ ۺومثدۺیہۺےکۺاکیۺرفدۺےھت۔ۺاہللۺ۔ۺےنۺہشیمہۺوقؾۺیہۺںیمۺۺپویکہکنۺوہۺوقؾ

ےسۺاکیۺرفدۺوکۺروسؽۺبختنمۺرفامایۺاتۺہکۺوہۺروسؽۺاؿۺولوگںۺوکۺایہنۺیکۺزابؿۺ

ۺپںیمۺاہللۺ اکۺاغیپؾۺاچنہپۺےکسۺاورۺروسؽۺیکۺریستۺوۺرکدارۺیکۺرتہبنیۺاثمؽۺیھبۺۺ

ولوگںۺےکۺاسےنمۺرےہ۔

ۺومثدۺںیمۺوتدیحۺےکۺاجبےئۺرشکۺآایگ۔ۺانچہچنۺا ۔ۺۺ۳ؿۺیکۺویکہکنۺرہتفۺرہتفۺوقؾ

وکۺاؿۺیکۺحرػۺروسؽۺانبرکۺۺثےنۺرضحتۺاصحلۺپاالصحۺےکۺےئلۺاہللۺ

۔اجیھب

ۺینعیۺاہللۺ۔ۺۺ۴ یکۺانرفامینۺۺپوتدیحۺیکۺدوعتۺدیۺ۔ۺتبۺرپیتسۺےسۺعنمۺایک۔وقتی

ےسۺےنچبۺیکۺنیقلتۺیک۔

یکۺاشنینۺاورۺزجعمہۺینعیۺاوینٹن۔ۺۺپاہللۺ۔ۺۺ۵

ےکۺمکحۺےسۺاہپڑۺےسۺزجعماہنۺوطرۺرپۺیلکنۺاورۺپویکںۺہکۺہیۺاوینٹنۺاہللۺۺ ۔۶

ےنۺاینپۺاکیۺاشنینۺرقارۺدایۺاھت۔ۺپاےسۺاہللۺ

یکۺاکیۺاشنینۺےہۺ،ۺاسۺاوینٹنۺوکۺوھچڑۺدوۺاتہکۺوہۺزنیمۺںیمۺۺپاوینٹنۺاہللۺۺہیۺ۔۷

رچےۺرھپےۺاورۺاںیہنۺربخدارۺایکۺہکۺاسۺاوینٹنۺوکۺفیلکتۺہنۺاچنہپانۺورہنۺاہللۺ

اکۺذعابۺآاجےئۺاگ۔ۺۺۺپ

وقؾۺومثدۺسکۺےکۺاجنیشنۺےھت؟۔ۺۺ۱ 74

ۺومثدۺوکۺوکؿۺ یۺوصخیصۺںیتمعنۺاطعۺںیک؟ۺپاہللۺ ۔۲ ےنۺوقؾ

ےنۺوقؾۺوکسکۺابتۺےسۺعنمۺرفامای؟ۺثرضحتۺاصحل۔ۺۺ۳

ۺپاہللۺ۔ۺۺۺۺ۱ ۔اعداکاجنیشنۺانبرکۺزنیمۺرپۺآابدۺایکۺےنۺاںیہنۺوقؾ

ۺاہپڑوںۺوکۺرتاشۺرکۺرھگۺۺپاہللۺۺ۔۲ ےنۺاںیہنۺڑبےۺڑبےۺلحمۺانبےنۺاور

۔اطعۺرفامیئۺانبےنۺیکۺالصتیح

،ۺیکۺانرفامینۺۺپزنیمۺںیمۺاسفدۺاچمےنۺےسۺعنمۺرفامای۔اسفدۺاکۺبلطمۺاہللۺ۔ۺ۳

۔رکانۺےہاورۺڑلایئۺڑگھجاۺرسیشکۺ

44

یکۺدوعتۺیکۺاخمتفلۺنکۺولوگںۺےنۺیک؟ۺثرضحتۺاصحلۺ۔۱ 75

وہاگ؟ربکتۺاکۺااجنؾۺایکۺ۔۲

زمکورۺنکۺولوگںۺوکاہکۺایگےہ؟ ۔۳

وجۺربکترکےتۺےھت۔ۺوںۺےنوقؾۺےکۺرسدار۔ۺۺۺ۱

دحثیۺابمرہکۺںیمۺےہۺہکۺ:''سجۺےکۺدؽۺںیمۺرایئۺےکۺداہنۺےکۺرباربۺیھبۺۺۺ۔ۺۺ۲

ربکتۺوہاگۺوہۺتنجۺںیمۺدالخۺہنۺوہاگ''ۺ)حیحصۺملسم(۔

ںیہنۺاھت۔وہۺالہۺاامیؿۺوجۺرغبیۺےھتۺ،ۺنجۺےکۺاپسۺاطتقۺوۺاایتخرۺ۔ۺۺ۳

وقؾۺےکۺرسداروںۺاکۺایکۺروہیۺایبؿۺوہاۺ؟۔۱ 76

وکۺروسؽۺۺثاوہنںۺےنۺربکتۺاکۺااہظرۺایکۺاورۺاجےتنۺوبےتھجۺرضحتۺاصحل۔۱

امےننۺےسۺااکنرۺایک۔

ۺومثدۺےنۺاہللۺ۔ۺۺۺۺۺۺ۱ 77 ایک؟ۺیکۺاوینٹنۺےکۺاسھتۺایکۺرباتؤۺپوقؾ

ۺومثدۺےنۺاینپۺرسیشکۺاکۺااہظرۺےسیکۺایکۺ؟۔۲ وقؾ

اۺسۺیکۺاٹںیگنۺاکٹۺرکاےسۺالہکۺرکدای۔۔ۺۺ۱

یکۺانرفامینۺرکےک،ۺروسؽۺوکۺالٹھجۺرکۺاورذعابۺاکۺاطمہبلۺرکےک۔ۺپاہللۺۺ۔۲

ۺومثدۺاکۺایکۺااجنؾۺوہا؟۔۱ 78ۺےئگ۔۔۱ وقؾ

ے

ززلہلۺےسۺالہکۺرکدی

ےنۺۺوقؾۺےکۺااجنؾۺرپۺایکۺااہظرۺرفامای؟ۺثرضحتۺاصحل۔۱ 79

ےکۺاغیپامتۺرپۺلمعۺرکیت،ۺروسؽۺیکۺتحیصنۺرپۺلمعۺۺپاکشۺہکۺوقؾۺاہللۺ۔۱

رکیتۺاورۺاںیہنۺاانپۺریخۺوخاہۺامیتن۔

( ۶۸اتۺۺ۶۱وسرۃوھدۺآایت:( ثرضحتۺاصحل

تی وجآ ب وسآ ل آ

ااسنؿۺوکۺزنیمۺےسۺدیپاۺرکےنۺےسۺایکۺرمادۺےہ؟۔ۺۺۺۺ۱ 61

ےنۺاینپۺوقؾۺوکۺنکۺنیتۺزیچوںۺیکۺتحیصنۺۺثرضحتۺاصحل۔ۺ۲

؟رفامیئ

وتہبۺےکۺایکۺینعمۺںیہ؟۔ۺۺ۳

ۺ۱ ۺ ۺ ۺ ۺیٹمۺےہ۔ۺامہریۺذغاۺیٹمۺےکۺازجاءۺیہۺرپۺلمتشمۺںیہۺ۔ۺ ااسنؿۺاکۺامدہۺقیلخت

اچےہۺوہۺزبسایںۺوہںۺ،ۺلھپۺوہںۺایۺاانجسۺنجۺےسۺامہراۺمسجۺرپورشۺاپاتۺےہۺ

یکۺابعدتۺرکوۺۺ۔ۺپاہللۺ ـi ۔۲

iiاۺسۺےسۺششخبۺبلطۺرکوۺۺ۔ ـ

iiiوتہبۺرکو۔ۺوضحرۺاسۺےک ـ

انٹلپۺینعیۺانگہۺےسۺیکینۺیکۺحرػۺانٹلپ۔۔ۺۺۺ۳

وکۺاؿۺیکۺوقؾۺےنۺایکۺوجابۺدای؟ۺثرضحتۺاصحل۔۱ 62

ۺ۱ ۺ ۺ ۺ ۺ ںیمہۺمتۺےسۺڑبیۺادیمںیۺںیھتۺہکۺمتۺابپۺداداۺےکۺحروقیںۺوکۺآےگۺۺـi۔ۺ

ڑباھؤۺےگ۔

ii متۺںیمہۺاؿۺوتبںۺیکۺابعدتۺےسۺروےتکۺوہۺنجۺیکۺابعدتۺامہرےۺابپۺ۔

رکےتۺآےئۺںیہ۔داداۺ

iiiیکۺحرػۺمتۺںیمہۺالبےتۺوہۺمہۺاسۺےکۺابرےۺںیمۺۺپسجۺاکیۺاہللۺ۔

کشۺںیمۺںیہ۔

ےنۺھجمۺرپۺرتمحۺۺپیکۺحرػۺےسۺواحضۺدلیلۺرپۺوہںۺاورۺاہللۺۺپںیمۺاہللۺۺ۔۱ ےنۺوقؾۺےکۺوجابۺرپۺایکۺرفامای؟ۺثرضحتۺاصحل۔۱ 63

45

ۺپرفامیئۺےہۺاورۺاارۺںیمۺاہمتریۺابتۺامؿۺرکۺاہللۺ ۺ یکۺانرفامینۺرکۺوھٹیبںۺوتۺوکؿۺۺ

ےکۺذعابۺےسۺاچبےئۺاگۺاورۺاسۺوصرتۺںیمۺےھجمۺاصقنؿۺےکۺۺپےھجمۺاہللۺ

وساۺھچکۺںیہنۺےلمۺاگ۔

ۺومثدۺوکۺرضحتۺاصحل۔ۺۺۺۺ۱ 64 ےکۺذرےعیۺایکۺزجعمہۺاطعۺایکۺایگ؟ۺثوقؾ

ےنۺاوینٹنۺےکۺابرےۺںیمۺاینپۺوقؾۺوکۺایکۺۺثرضحتۺاصحل۔ۺ۲

تحیصنۺیک؟

یکۺاوینٹن۔ۺپاہللۺ۔ۺۺۺۺۺۺ۱

ۺ۲ ۺ ۺ یکۺاکیۺاشنینۺےہۺ،ۺاسۺاوینٹنۺوکۺوھچڑۺدوۺاتہکۺوہۺزنیمۺںیمۺۺپاوینٹنۺاہللۺ۔ۺ

رچےۺرھپےۺاورۺاںیہنۺربخدارۺایکۺہکۺاسۺاوینٹنۺوکۺفیلکتۺہنۺاچنہپانۺورہنۺاہللۺ

اکۺذعابۺآاجےئۺاگ۔ۺۺۺپ

ۺومثدۺےنۺاہللۺ۔ۺۺۺۺ۱ 65 ےکۺزجعمےۺےکۺاسھتۺایکۺایک؟ۺپوقؾ

ۺومث ۔ۺ۲ دۺوکذعابۺےسۺےلہپۺےنتکۺدؿۺیکۺتلہمۺدیۺیئگ؟وقؾ

اوینٹنۺیکۺاٹںیگنۺاکٹۺڈاںیلۺاورۺاےسۺالہکۺرکدای۔۔ۺۺۺۺ۱

دؿۺیک۔ 3۔ۺۺ۲

ۺۺ۱ 66 رپۺاامیؿۺالےنۺواولںۺوکۺنکۺدوۺزیچوںۺےسۺۺثرضحتۺاصحل۔ۺ

ےنۺاچبایلۺ؟ۺپاہللۺ

یکۺوکؿۺ یۺافصتۺایبؿۺوہیئۺںیہ؟ۺۺپاہللۺ اسۺآتیۺںیم ۔۲

ۺومثۺدۺرپۺآای۔اسۺ ـi ۔۱ ذعابۺےسۺوجۺوقؾ

iiایقتمۺیکۺروسایئۺےس۔ ـ

اطتقۺرےنھکۺواالۺ ےکۺینعمۺںیہ۔اوقلیۺ اورۺازعلزیۺدوۺافصتۺینعیۺاوقلی ۔۲

زربدتسۺینعیۺاغبلۺرےنہۺواال۔ اورازعلزیےکۺینعمۺںیہ

ۺومثدۺرپۺاہللۺ۔۱ 67 الہکۺرکۺدےئۺےئگ۔اھگنچڑینعیۺزورۺدارۺخیچۺےسۺ۔۱ اکۺایکۺذعابۺآای؟ۺپوقؾ

ۺومثدۺاکۺذعابۺےکۺدعبۺایکۺاحؽۺوہایگ؟۔ۺۺ۱ 68 وقؾ

ۺومثدۺاکۺرباۺااجنؾۺویکںۺوہا؟۔ۺ۲ وقؾ

رفکۺےسۺایکۺرماۺدۺےہۺ؟ ۔ۺ۳

ۺومثدۺےکۺےئلۺسکۺزیچۺےسۺدوریۺاکۺذرکۺایکۺایگۺےہ؟۔ۺۺ۴ وقؾ

وہۺاےسیۺٹمۺےئگۺےسیجۺیھبکۺزنیمۺرپۺےسبۺیہۺہنۺےھت۔۔ۺۺۺۺ۱

اکۺرفکۺایکۺاھت۔ۺپویکںۺہکۺاوہنںۺےنۺاہللۺ۔ۺۺۺ۲

اورۺاسۺےکۺۺپرفکۺاکۺبلطمۺےہۺقحۺوکۺاپھچاناورۺاسۺاکۺااکنرۺرکانینعیۺاہللۺ۔ۺ۳

روسؽۺوکۺہنۺامانن۔

یکۺرتمحۺےسۺدورۺوہےنۺاکذرکۺایکۺایگۺےہ۔ۺۺپاہللۺ۔ۺۺۺ۴

(۱۵۹اتۺۺ۱۴۱)ۺوسرۃارعشلاءۺآایت: ثرضحتۺاصحلہصقۺ

تی وجآ ب وسآ ل آ

۔ۺ۱ 141 ومثدۺےنۺےسکۺالٹھجایۺاھت؟ۺوقؾ

اسۺآتیۺںیمۺربمغیپوںۺوکۺالٹھجےنۺاکۺذرکۺویکںۺایکۺایگۺےہ؟۔ۺ۲

ذکتبیۺ)الٹھجےنۺ(یکۺااسقؾۺایبؿۺرکںی؟ ۔۳

۔وکۺثرضحتۺاصحل۔ۺۺ۱ اکیۺربمغیپۺوکۺالٹھجانۺامتؾۺربمغیپوںۺوکۺالٹھجےنۺےکۺرباربۺےہ۔۔ۺۺ۲

: ابتۺہنۺاماننۺ۔اسۺیکۺدوۺںیمسقۺںیہ۔ۺۺ۳

iےسۺااکنرۺ)الثمۺامنزۺےکۺرفضۺوہےنۺاکۺااکنر(ۺ۔زابؿۺ ـ

46

ii لمعۺہنۺرکانۺ)الثمۺامنزۺوکۺرفضۺامےننۺےکۺابووجدۺاداۺہنۺرکان(۔ ـ

ورۺاسۺےکۺانرفامینۺےسۺوچب۔۱ےسۺڈروۺپاہللۺ۔ۺۺۺ۱ ےنۺوقؾۺےسۺایکۺرفامای؟ۺثرضحتۺاصحل۔ۺۺۺ۱ 142

ےنۺوقؾۺےسۺایکۺرفامای؟ۺثرضحتۺاصحل۔ۺۺۺ۱ 143

رۺوسؽۺےسۺایکۺرمادۺےہ؟ۺاامتنۺدار۔۲

ںیمۺاہمتریۺحرػۺاامتنۺدارۺروسؽۺوہں۔۔ۺۺ۱

ےکۺاغیپؾۺوکۺریغبۺیسکۺیمکۺیشیبۺےکۺولوگںۺکتۺاچنہپۺدے۔ۺپوجۺاہللۺ۔۲

اامتنۺداریۺاکیۺومنمۺیکۺالزیمۺتفصۺےہ۔ۺاکیۺدحثیۺابمرہکۺۺ ونٹ:

()یقہیب۔''ۺۺاسۺاکۺوکیئۺاامیؿۺںیہنۺسجۺںیمۺاامتنۺداریۺںیہن'' ںیمۺےہۺہکۺ:

ےنۺوقؾۺےسۺایکۺرفامای؟ۺثرضحتۺاصحل۔ۺۺۺ۱ 144

ربداریۺرکو۔ۺ یکۺانرفامینۺےسۺوچبۺاورۺریمیۺرفامںۺپاہللۺ۔ۺۺۺ۱

یکۺااطتعۺےکۺاسھتۺروسؽۺیکۺااطتعۺیھبۺرضوریۺوہیتۺےہۺۺۺپاہللۺ ونٹۺ:

(۸۱::آتیءیکۺااطتعۺےہ۔ۺ)ااسنل پویکںۺہکۺروسؽۺیکۺااطتعۺیہۺۺۺۺاہللۺ

ےنۺاتبای۔ملسو هيلع هللا ىلص اکۺمکحۺےہۺرگمۺاسۺاکۺحرہقیۺیبنۺرکمیۺۺۺپالثمزوکةۺاداۺرکانۺاہللۺ

ےنۺوقؾۺےسۺایکۺرفامای؟ۺثرضحتۺاصحل۔ۺۺۺ۱ 145

ۺۺ۱ ےکۺۺپںیمۺاینپۺاسۺدوعتۺوۺغیلبتۺرپۺمتۺےسۺھچکۺںیہنۺاماتگنۺ۔ریماۺارجۺوتۺاہللۺ۔ۺ ذہمۺےہ۔

یکۺراضۺاورۺا یۺےسۺارجۺوۺوثابۺیکۺۺپروسؽۺدوعتۺاکۺلمعۺرصػۺاہللۺ ونٹ:

وہات۔ۺۺۺ۔وکیئۺداینویۺدصقمۺ،امؽۺاورۺرہشتۺاؿۺاکۺدصقمۺںیہنںیہادیمۺرپۺرکےتۺ

ۺ یلمع ولہپ : وکۺۺپںیمہۺیھبۺدورسوںۺوکۺااھچیئۺیکۺدوعۺتۺرصػۺاہللۺۺ رایضۺرکےنۺےکۺےئلۺدینیۺاچےئیہ۔

اورۺااحتمؿۺےکۺےئلۺںیہ۔ ہیۺاعریضۺںیہۺںیہن۔ۺۺۺ۱ ایکۺداینۺیکۺںیتمعنۺہشیمہۺےکۺےئلۺںیہۺ؟۔ۺۺۺ۱ 146

ۺومثدۺوکۺاہللۺ۔۱ 147 ےمشچ ۔ iiاباغت ۔i۔۱ اطعۺںیکۺںیھت؟ ےنایکۺںیتمعنۺپوقؾ

ۺومثدۺوکۺۺاہللۺ۔۱ 148 دمعہۺوجھکرںی ۔iv تیھک۔iii۔۱ اطعۺںیکۺںیھت؟ ایکۺںیتمعنۺاورۺےنۺپوقؾ

ۺومثدۺوکۺاہللۺ۔۱ 149 اطعۺںیکۺںیھت؟ ںیتمعنایکۺزمدیےنۺۺپوقؾ

رپ رغو ر اھت؟۲

۔آ ںیہن سک ب ا ب

اہپڑوںۺوکۺرتاشۺرکۺرھگۺانبےنۺیکۺالصتیح۔۔v۔۱

۔اینپۺالصوتیحںۺۺاورۺرنہۺرپ۔۲

یکۺاطعۺرکدہۺوتمعنںۺرپۺرغور،ڈنمھگۺاورۺربکتۺۺپاہللۺںیمہۺ یلمع ولہپ:

ۺ ۺاچےئیہۺ۔اںیہنۺ ۺوہےئاسۺیکۺرمیضۺےکۺۺپاہللۺںیہنۺرکان اکۺلضفۺےتھجمسۺ

اطمقبۺۺاامعتسؽۺۺرکانۺاچےئیہ۔

ۺ۱ 152 ۺ ےنۺۺثیکۺایدۺداہینۺرکواےنۺےکۺدعبۺرضحتۺاصحل وتمعنں۔ۺ وقؾۺوکۺایکۺاھجمسای؟

۔ےسۺڈروۺاورۺریمیۺرفامںۺربداریۺرکوۺۺپاہللۺ۔ۺۺۺ۱

47

ۺومثدۺرضحتۺاصحل۔ۺۺۺ۱ 151ےکۺاجبےئۺسکۺیکۺااطتعۺرکےتۺۺثوقؾ

ےھت؟

دسفمنیۺےسۺایکۺرمادۺےہ؟۔۲

دحۺےسۺڑبےنھۺواےلۺرسشکۺولوگںۺیک۔۔۱

اسفدۺاچمےنۺواےلۺاورۺاگبڑۺدیپاۺرکےنۺواےل۔۔۲

دسفمنیۺیکۺایکۺالعامتۺایبؿۺیکۺںیئگۺںیہۺ؟۔ۺۺۺ۱ 152

بسۺےسۺڑباۺاسفدۺایکۺےہ؟ زنیمۺںیم ۔ۺۺ۲

زنیمۺںیمۺاسفدۺاچمان۔ۺۺ ـi۔ۺۺۺۺۺۺۺ۱

iiربایئۺیکۺاالصحۺہنۺرکان۔ۺ ـ

ےکۺااکحامتۺوکۺوھچڑۺرکۺاینپۺرمیضۺےسۺزدن یگۺےکۺاعمالمتۺۺپاہللۺ ۔۲

ےطۺرکان۔

ۺومثدۺےنۺرضحتۺاصحل۔۱ 153 اجدوۺزدہۺںیہ۔۔۱ رپۺایکۺازلاؾۺاگلای؟ۺثوقؾ

ۺومثدۺےن۔۱ 154یکۺدوعتۺوکۺرتسمدۺۺ ثرضحتۺاصحلۺایکۺہہکۺرکۺوقؾ

؟رکۺۺدای

ۺومثدۺےنۺرضحتۺ۲ ےسۺۺایکۺاطمہبلۺایک؟ۺثاصحل۔وقؾ

ہکۺوہۺمہۺےسیجۺااسنؿۺںیہ۔ ۔۱

وتوکیئۺزجعمۺہۺداھکںیئ۔ ےچسۺںیہۺوہۺۺاار۔۲

؟اطعۺرفامایۺےنۺایکۺزجعمہۺپوکۺاہللۺۺثرضحتۺاصحل۔ۺۺۺ۱ 155

زجعمہۺےسکۺےتہکۺںیہ؟ ۔۲

سکۺۺوقؾۺوک ےن ثرضحتۺاصحل اوینٹنۺےکۺابرےۺںیم۔ۺۺ۳

ابتۺاکۺاپدنبۺایکۺ؟

اہپڑۺےسۺاکیۺزدنہۺاوینٹنۺاکنؽۺرکۺداھکیئ۔۔ۺۺۺ۱

یکۺحرػۺےسۺایسیۺاشنینۺوجۺااسنینۺلقعۺوکۺاعزجۺرکدے۔ۺپاہللۺ۔۲

اکیۺدؿۺاوینٹنۺےکۺاپینۺےنیپۺےکۺےئلۺرقمۺرۺےہۺاورۺاکیۺدؿۺاہمترےۺےئلۺ۔ۺۺۺ۳

رقمرۺےہ۔

اکۺذعابۺآاجےئۺاگ۔ۺپاےسۺفیلکتۺہنۺاچنہپانۺورہنۺاہللۺ۔۱ ےنۺوقؾۺوکۺایکۺتحیصنۺیک؟ثرضحتۺاصحل اوینٹنۺےکۺابرےۺںیمۺ۔۱ 156

ۺومثدۺےنۺایکۺولسکۺایک؟ۺپاہللۺ۔ۺۺۺ۱ 157 اسۺیکۺاٹںیگنۺاکٹۺرکۺاےسۺالہکۺرکدای۔۔ۺۺۺ۱ یکۺاوینٹنۺےکۺاسھتۺوقؾ

اوینٹنۺےکۺالہکۺرکےنۺاکۺایکۺہجیتنۺالکن؟۔ۺ۱ 158

ےنۺویکںۺایبؿۺرفامای؟ۺۺپاہللۺ ہیۺہصق۔ۺ۲

ومثدۺےکۺاک رۺولوگںۺاکۺایکۺاحؽۺاھت؟وقؾۺ۔ۺ۳

اکۺذعابۺآۺایگ۔ۺۺۺپاؿۺرپۺاہللۺ۔ۺۺ۱

ۺپاسۺںیمۺولوگںۺےکۺےئلۺربتۺیکۺاشنینۺےہۺہکۺاہللۺ۔ۺ۲ ۺ یکۺانرفامینۺرپۺاہللۺۺ

اکۺذعابۺآاتۺےہ۔ۺۺۺپ

اؿۺںیمۺےسۺاک رۺاامیؿۺںیہنۺالےئۺےھت۔۔ۺ۳

یکۺینتکۺافصتۺایبؿۺوہیئۺںیہ؟ۺپاسۺآتیۺںیمۺاہللۺ۔ۺۺ۱ 159

یکۺتفصۺازعلزیۺاکۺقلعتۺنکۺولوگںۺےسۺےہ؟ۺپاہللۺۺ۔۲

یکۺتفصۺارلمیحۺۺاکۺقلعتۺنکۺولوگںۺےسۺےہ؟ۺپاہللۺ ۔۳

دوۺینعیۺازعلزیۺاورۺارلمیح۔۔ۺۺۺ۱

ۺپاؿۺرپۺاغبلۺےہۺاورۺوہۺاہللۺۺپےکۺانرفامؿۺدنبوںۺےسۺہکۺاہللۺۺپاہللۺ۔ۺ۲ ےکۺذعابۺےسۺچبۺںیہنۺےتکس۔

یکۺلقتسمۺرتمحۺےکۺۺپںۺےسۺہکۺویہۺاہللۺےکۺرفامںۺربدارۺدنبوۺپاہللۺ۔ۺ۳

قحتسمۺںیہ۔

48

ث ہصقۺرضحۺتۺاصحلۺ )قشمۺےکۺوجاابت(

مہۺےنۺایکۺاھجمس؟

:اکملۺ)افل(ۺےکۺرہۺہلمجۺوکۺاکملۺ)ب(ۺےکۺدرتسۺہلمجۺےسۺالنئۺاگلۺرکۺالمںیئ :۱وساؽ

ب افل

رشکۺرکانۺاھت اکۺزجعمہۺثرضحتۺاصحل -۱

ۺاعدۺےکۺدعب -۲ ڑبےۺڑبےۺلحمۺانبیتۺیھت وقؾ

ۺومثدۺاکۺرجؾ -۳ دؿۺیکۺتلہمۺدی ۳ذعابۺےسۺےلہپۺ وقؾ

ۺومثدۺ -۴ اوینٹنۺیھت وقؾ

ۺومثدۺآیئ ےنۺاینپۺوقؾۺوکۺث رضحتۺاصحل -۵ وقؾ

:اتبےیئۺہکۺوہۺسکۺاکۺوقؽۺےہ دنمرہجۺذلیۺولمجںۺےکۺابرےۺںیم :۲وساؽۺ

وقؾۺاک اک ث اصحل اکۺۺپهللا ا ےلمج ربمنۺامشر

یکۺاوینٹنۺاہمترےۺےئلۺاکیۺاشنینۺےہ۔ پہیۺاہللۺ -۱

انیقیۺمتۺاسۺےسۺےلہپۺامہریۺادیموںۺاکۺرمزکےھت۔ -۲

وکۺاورۺالہۺاامیؿۺوکاچبۺایل۔ۺثرھپۺبجۺذعابۺآایگۺوتۺمہۺےنۺاصحل -۳

مہۺاؿۺیکۺابعدتۺرکںیۺےگۺنجۺیکۺابعدتۺامہرےۺابپۺدادارکےتۺےھت۔ -۴

متۺاسۺاوینٹنۺوکۺاصقنؿۺہنۺاچنہپانۺورہنۺمتۺرپۺذعابۺآاجےئۺاگ۔ -۵

49

::ۺدنمرہجۺذلیۺوساالتۺےکۺرصتخمۺوجاابتۺدےئیجی۵وساؽ

ےکۺابرےۺںیمۺنیتۺابںیتۺرحتریۺرکںی۔ۺثرضحتۺاصحل -۱

iوکۺوقؾۺومثدۺیکۺحرػۺروسۺؽۺانبۺرکۺاجیھبۺایگ۔ثرضحتۺاصحلۺ۔

iiاامتنۺدارۺروسؽۺےھت۔ثرضحۺتۺاصحلۺ۔

iiiےنۺاوینٹنۺاکۺزجعمہۺاطعرفامای۔ۺپوکۺاہللثرضحتۺاصحلۺ۔

ivرپۺدنچۺولگۺاامیؿۺالےئ۔ثرضحتۺاصحلۺ۔

vےنۺوقؾۺوکۺرشکۺےسۺعنمۺایک۔ۺثرضحتۺاصحل۔

viوقؾۺومثدۺیہۺےکۺاکیۺرفدۺےھت۔ثرضحتۺاصحلۺ۔

viiاورالہۺاامیؿۺوکۺذعابۺےسۺاچبۺایل۔ۺثےنۺرضحتۺاصحلۺپاہلل۔

viiiیکۺابعدتۺیکۺدوعتۺدی۔ۺۺپےنۺاکیۺاہللثرضحتۺاصحلۺ۔

زجعمہۺےسکۺےتہکۺںیہ؟ -۲

یکۺحرػۺےسۺایسیۺاشنینۺوجۺااسنینۺلقعۺوکۺاعزجۺرکۺدےۺاورۺیبنۺےکۺاچسۺوہےنۺوکۺواحضۺرکدے۔ۺۺپاہلل

رقآؿۺمیکحۺںیمۺیلھچپۺوقومںۺاکۺذرکۺویکںۺایکۺایگۺےہ؟ -۳

یکۺانرفامینۺےسۺںیچب۔پاورۺاہلل اتہکۺولگۺاؿۺےسۺربتۺاورۺقبسۺاحلصۺرکںی،اینپۺاالصحۺرکںی

::ۺۺحیحصۺوجابۺرپۺرگنۺ رھںی۳وساؽۺ

سکۺیبنۺےکۺدعبۺآےئ؟ۺۺثرضحتۺاصحل (۱)

ثرضحتۺولطۺ ثرضحتۺوھد ثرضحتۺآدؾ ثرضحتۺونح

51

ۺاصحل (۲) یکۺاوینٹنۺوکۺےسیکۺالہکۺایک؟ۺۺپےکۺاکیۺربےۺآدیمۺےنۺاہللۺۺۺث وقؾ

اسۺیکۺاردؿۺاکٹۺدیؾۺاکٹۺدی

اسۺیکۺد

اسۺاکۺٹیپۺاھپڑۺدای اسۺیکۺاٹںیگنۺاکٹۺدںی

ۺومثدۺاہپڑوںۺاکۺایکۺاامعتسؽۺرکےتۺےھت؟ (۳) وقؾ

رھگۺانبےت

تبۺانبےت وسانۺاکنےتل کمنۺاکنےتل

ۺومثدۺےنۺسکۺزجعمہۺاکۺاطمہبلۺایک؟ (۴) وقؾ

اگےئریش اہیھت اوینٹن

وکۺایکۺزیچۺاندنسپۺےہ؟ۺۺپ اہلل (۵)

رشک چسۺوبانل رفامںۺربداریۺرکان

یکینۺرکان

:اکۺاشنؿۺاگلںیئ( ×)طلغ ایۺ()حیحصۺرپ:ۺدنمرہجۺذلیۺولمجںۺ۴وساؽ

طلغ حیحص ےلمج ربمنۺامشر

ۺومثدۺاہللۺ -۱ × یکۺرفامںۺربدارۺوقؾۺیھت۔ۺپوقؾ

ۺومثدۺےنۺذعابۺدےتھکیۺیہۺوتہبۺرکیل۔ -۲ × وقؾ

ےسۺززلہلۺاکۺذعابۺآای۔ۺومثدۺرپۺاؿۺیکۺانرفاموینۺںۺیکۺوہجوقؾۺ -۳

ومثدۺےکۺڈنھکراتۺآجۺیھبۺوموجدۺںیہ۔وقؾۺ -۴

ۺونح -۵ۺومثدۺ،ۺوقؾ

× ےسۺچبۺاجےنۺواےلۺولوگںۺرپۺلمتشمۺیھت۔ۺثوقؾ

51

(۸۴اتۺۺ۸۱)ۺوسرۃاالرعاػۺآایت:ۺ ث رضحتۺولط

تی وجآ ب وسآ ل آ

۔ۺۺۺ۱ 82 مہۺسنجۺرپیتس۔۔ۺۺۺ۱ اکۺرجؾۺایکۺاھت؟ۺۺ ثولط وقؾ

81

ۺۺ۱ مہۺسنجۺرپیتسۺےسیجۺدبرتنیۺرجؾۺاکۺآاغزۺبسۺےسۺےلہپۺسکۺےنۺ۔ۺ

ایک؟

مہۺسنجۺرپیتسۺایکۺےہ؟ ۔ۺ۲

درجۺذلیۺاکنتۺااسذتہۺےکۺاافتسدہۺےکۺےئلۺایبؿۺےئکۺےئگۺںیہ۔ایخؽۺۺۺ ونٹۺۺ:

ۺاایتخرۺایکۺ ۺادناز ۺاور ۺوکۺہیۺابںیتۺایبؿۺرکےتۺوہےئۺاتحمطۺاافلظ رےہۺہکۺابلطء

اجےئ)اسیجۺہکۺیسنجۺقلعتۺےکۺاجبےئۺاشدیۺاکۺظفلۺاامعتسؽۺرکانۺسجۺےسۺےچبۺ

وافقۺوہےتۺںیہ(۔

ولط۔۱رہۺاوۺرۺمووؾۺومعبیۺواعق(ۺےنۺوج)اردؿۺاورۺنیطسلفۺےکۺرقۺثوقؾ

یھبۺےتہکۺ Sodomy ےکۺالعوقںۺےکۺرےنہۺواےلۺےھتۺا یۺےئلۺاسۺرجؾۺوک

۔ںیہ

ےنۺرمدوۺوعرتۺےکۺدرایمؿۺیسنجۺششکۺریھکۺےہۺاورۺاسۺیکۺۺپاہللۺۺ۔۲

نیکستۺاکۺذرہعیۺاکیۺرمدۺاوۺرۺوعرتۺےکۺدرایمؿۺاکنحۺوکۺرقارۺدایۺےہ۔ۺنکیلۺ

ۺذجہبۺیکۺ ۺاس ۺوعرتۺوعرتۺےس( ۺاور ۺےس) ۺرمد مہۺسنجۺرپیتسۺںیمۺرمد

نیکستۺرکےتۺںیہ۔ۺداینۺںیمۺآجۺدنیۺےسۺدورۺوقںیمۺمہۺسنجۺرپیتسۺوکۺاجزئۺ

ۺسجۺےسۺۺےتھجمسۺوہےئ ۺیکۺرسرپیتسۺرکیتۺںیہ۔ ۺدب ۺلعف ۺاس وکحیتمۺحطسۺرپ

ااسنتینۺحرحۺحرحۺےکۺذینہ،ۺامسجینۺاورۺاعمرشیتۺاسملئۺےسۺدواچرۺےہ۔

ےکۺاھجمسےنۺرپۺایکۺروہیۺاایتخرۺایک؟ۺثوقؾۺےنۺولط۔۱ 82

یتسبۺےسۺاکنؽۺدےنیۺیکۺدیکمھۺدیۺاورۺاؿۺیکۺاپزیک یگۺرپۺزنطۺایک۔۔ۺۺۺ۱

ۺ یلمع ولہپ : رہدۺورۺںیمۺربےۺولگۺکینۺولوگںۺاورۺاۺؿۺیکۺیکینۺیکۺدوعتۺۺ

اکۺذماؼۺاڑاےتۺںیہ۔اےسیۺںیمۺںیمہۺاؿۺیکۺاخمتفلۺیکۺرپواہۺںیہنۺرکینۺاچےئیہ

اورۺدمعہۺریستۺاورۺرکدارۺاانپےتۺوہےئۺیکینۺیکۺدوعتۺوکۺاجریۺرانھکۺاچےئیہ۔

بۺےسۺےنچبۺواےلۺوکؿۺےھت؟اےکۺذعۺپاہللۺ۔ۺۺ۱ 83

وکؿۺالہکۺوہا؟ ےکۺذعابۺںیمۺۺپاہللۺ۔ۺ۲

یکۺویبیۺرپۺویکںۺذعابۺانزؽۺایک؟ۺثےنۺولطۺۺپاہللۺ ۔۳

اورۺاؿۺیکۺ)دو(ۺایٹیبں۔ۺثولطۺرضحتۺۺرصػ۔ۺ۱

یکۺویبۺیۺیھب۔ۺثولطۺرضحتۺوپریۺوقؾۺاور۔ۺ۲

ویکںۺہکۺوہۺانۺرفامؿۺیھت۔۔ۺ۳

ۺولط۔۱ 84یئگ۔رقآؿۺمیکحۺںیمۺدرگیۺاقمامتۺرپۺاؿۺےکۺاؿۺرپۺرھتپوںۺیکۺابرشۺیکۺ۔۱ اکۺایکااجنؾۺوہا؟ۺثوقؾ

ادنےھۺوہےنۺاورۺاؿۺیکۺویتسبںۺوکۺےنخٹپۺاکۺیھبۺذرکۺےہ۔

52

(۸۳اتۺۺ۷۷)ۺوسرۃوھدۺآایت:ۺ ثولطرضحتۺہصقۺ

تی وجآ ب وسآ ل آ

77

ےکۺاپسۺآےنۺواےلۺامہمؿۺوکؿۺےھت؟ۺثولطۺرضحتۺ۔۱

ےنۺامہمونںۺوکۺدھکیۺرکۺمغۺاکۺااہظرۺویکںۺایک؟ۺثولط ۔رضحت۲

ۺ: ۺونٹۺ درجۺذلیۺاکنتۺااسذتہۺےکۺاافتسدہۺےکۺےئلۺایبؿۺےئکۺےئگۺںیہ۔ایخؽۺۺ

۔رےہۺہکۺابلطءۺوکۺہیۺابںیتۺایبؿۺرکےتۺوہےئۺاتحمطۺاافلظۺاورۺادنازۺاایتخرۺایکۺاجےئ

یکۺحرػۺےسۺےجیھبۺوہےئۺرفےتشۺےھتۺوجوخوصبرتۺونوجاونںۺیکۺۺپاہللۺۺ۔۱

ےکۺاپسۺآےئۺےھت۔ۺثوصرتۺںیمۺولط

ۺ۲ (اکۺانگہۺربایئ ویکںۺہکۺاؿۺیکۺوقؾۺںیمۺمہۺسنجۺرپیتس)ۺرمدوںۺےکۺاسھت۔ۺ

ہنۺرکےۺ۔ۺربایئۺوموجدۺاھتۺاورۺاںیہنۺڈرۺاھتۺہکۺوقؾۺاؿۺامہمونںۺےکۺاسھتۺہیۺ

ۺولطۺثولط رضحتۺ۔۱ 78 اکۺایکۺۺثےکۺامہمونںۺوکۺدھکیۺرکۺوقؾۺ حرزۺلمعۺاھتۺ؟

ےنۺاینپۺوقؾۺوکۺےسیکۺاھجمسای؟ۺثولطۺرضحتۺ۔۲

رپۺاؿۺیکۺوقؾۺےکۺےنتکۺولگۺاامیؿۺالےئۺےھت؟ۺثولطۺ۔۳

ۺےکۺامہمونںۺےکۺاپسۺآےئۺاتہکۺاۺؿۺےکۺاسھتۺثوہۺدوڑےتۺوہےئۺولط۔ۺۺ۱

رکںی۔ۺربایئ

ۺ۲ وخاشہۺیکۺنیکستۺاکۺاجزئۺراہتسۺہیۺےہۺہکۺہیۺۺاوہنںۺےنۺاھجمسایۺہکۺاہمتری۔ۺ

ۺپریمی)وقؾۺیک(ۺایٹیبںۺوموجدۺںیہۺاؿۺےسۺاکنحۺرکولۺاورۺاہللۺ یکۺانرفامینۺۺ

ےسۺوچبۺاورۺریمےۺامہمونںۺےکۺاسےنمۺاےنپۺحرزۺلمعۺےسۺےھجمۺروساۺہنۺرکو۔

الایۺاھت۔ اؿۺیکۺویٹیبںۺےکۺوساۺوکیئۺاکیۺصخشۺیھبۺاؿۺرپۺاامیؿۺںیہن۔ۺۺ۳

ہکۺمتۺاجےتنۺوہۺہکۺامہراۺاطمہبلۺایکۺےہۺاوروعروتںۺںیمۺامہرےۺےئلۺوکیئۺ۔۱ ےکۺاھجمسےنۺرپۺایکۺوجابۺدای؟ۺثوقؾۺےنۺولط۔۱ 79

دیپسچلۺںیہن۔سبۺمتۺاےنپۺامہمونںۺوکۺامہرےۺوحاےلۺرکدو۔

ےنۺوقؾۺیکۺٹہۺدرھیمۺرپۺرسحتۺاکۺویکںۺۺثولطرضحتۺ۔۱ 82

ااہظرۺایک؟

ۺوکیئۺہنۺاھتۺاورۺہنۺوکیئۺۺویکہکنۺاؿۺرپۺاامیؿۺالےنۺواال۔۱ اؿۺیکۺویٹیبںۺےکۺوسا

اخدناینۺامحتیۺاںیہنۺاحلصۺیھتۺہکۺاؿۺیکۺابتۺامینۺاجیتۺویکہکنۺاسۺوقؾۺےسۺ

اؿۺاکۺرسسایلۺرہتشۺاھت۔

ےکۺےجیتھبۺےھتۺۺثمیہاربارضحتۺ ثولطرضحتۺۺایدۺرےہۺہک ونٹ:

اورۺرعاؼۺےسۺرجہتۺرفامرکۺاسۺالعہقۺںیمۺآابدۺوہۺےئگۺےھتۺاورۺا یۺوقؾۺںیم

۔اوہنںۺےنۺاشدیۺیکۺیھت

وکۺایکۺیلستۺدی؟ۺثولطۺرضحتۺامہمونںۺےن۔۱ 81

ۺثولطۺرضحتۺرفوتشںۺےن ۔۲ ۺاامیؿۺوکۺسکۺوتقۺۺ اورۺالہ

ۺپ،ۺمہۺۺاہللۺںیہنۺۺربھگاںیئۺثہکۺآپۺ۔ۺۺ۱ یکۺحرػۺےسۺےجیھبۺوہےئۺرفےتشۺۺ

اچنہپۺےتکس۔ ںیہۺہیۺولگۺںیمہۺاصقنؿۺںیہن

حبصۺےسۺےلہپۺےلہپ۔ راتۺںیم ۔ۺۺۺ۲

53

یتسبۺےسۺےنلکنۺوکۺاہکۺ؟

ےکۺرھگواولںۺںیمۺےسۺوکؿۺذعابۺںیمۺالتبمۺوہا؟ۺثولطۺ۔۳

ذعابۺاکۺایکۺوتقۺرقمرۺاھت؟ ۔۴

یکۺویبیۺ۔ث ولطۺرضحتۺ۔۳

ہکۺتہبۺرقبیۺاھت۔ۺاکۺۺوتقۺوج حبص۔ۺۺۺ۴

ۺولط۔۱ 82 یتسبۺوکۺااھٹۺرکۺخٹپۺدایۺایگۺاورۺرھتپوںۺیکۺابرشۺیکۺیئگ۔۔۱ رپۺایکۺذعابۺانزؽۺایکۺایگ؟ۺثوقؾ

رھتپوںۺےکۺاشنؿۺزدہۺوہےنۺےسۺایکۺرمادۺےہ؟۔ۺۺ۱ 83

اہیںۺاظملۺسکۺوکۺاہکۺایگےہ؟۔ۺ۲

ۺےسۺدورۺہنۺیھت؟ایکۺزیچۺرقشیۺہکم۔۳

وکؿۺاسۺرھتپۺسکۺاظملۺوکۺاجۺرکۺےگلۺاگ۔ےلہپۺےسۺےطۺاھتۺہکۺ۔ۺ۱

رقشیۺہکمۺوک۔ۺ۲

ڑجیۺوہیئۺویتسبںۺےکۺڈنھکرات۔ۺہیۺابتۺایبؿۺرکےکۺیکۺا ۺثوقؾۺولط۔ۺ۳

رقشیۺہکمۺوکۺربتۺدالیئۺیئگۺےہۺ۔

(۱۷۵اتۺۺ۱۶۱وسرۃارعشلاءۺآایت:ۺ( ثولطرضحتۺ

تی وجآ ب وسآ ل آ

162

ۺولط۔۱ ےنۺےسکۺالٹھجایۺاھت؟ ثوقؾ

آتیۺںیمۺربمغیپوںۺوکۺالٹھجےنۺاکۺذرکۺویکںۺایکۺایگۺےہ؟اسۺ۔۲

ذکتبیۺ)الٹھجےنۺ(یکۺااسقؾۺایبؿۺرکںی؟۔۳

ۺ: درجۺذلیۺاکنتۺااسذتہۺےکۺاافتسدہۺےکۺےئلۺایبؿۺےئکۺےئگۺںیہ۔ایخؽۺۺۺونٹۺ

ۺاایتخرۺایکۺ ۺادناز ۺاور ۺوکۺہیۺابںیتۺایبؿۺرکےتۺوہےئۺاتحمطۺاافلظ رےہۺہکۺابلطء

اجےئ۔

وکۺ۔ۺثرضحتۺولط۔۱

اکیۺربمغیپۺوکۺالٹھجانۺوگایۺامتؾۺربمغیپوںۺوکۺالٹھجانۺےہ۔۔۲

: ابتۺہنۺاماننۺ۔اسۺیکۺدوۺںیمسقۺںیہ۔۳

iالثمۺیسکۺروسؽۺوکۺامےننۺےسۺااکنرۺرکان زابؿۺےسۺااکنرۺ ـ()

iiالثمیسکۺروسؽۺوکۺاماننۺرگمۺاؿۺےکۺمکحۺرپۺلمعۺہنۺرکان لمعۺہنۺرکانۺۺ ـ()

وکۺوقؾۺاکۺاھبیئۺویکںۺاہکۺایگ؟ۺۺثولطۺرضحتۺ۔۱ 161

ےنۺوقؾۺےسۺایکۺرفامای؟ ثولطۺرضحتۺ۔۲

ےنۺاسۺوقؾۺںیمۺاشدیۺیکۺیھتۺاسۺےئلۺہیۺولگۺۺثولطۺرضحتۺۺویکںۺہک۔۱

اؿۺےکۺرسسایلۺرہتشۺدارۺےھت۔

ےسۺڈروۺینعیۺاسۺیکۺانرفامینۺےسۺوچب۔ۺۺپاہللۺۺ۔۲

ےنۺوقؾۺےسۺایکۺرفامای؟ ثولط رضحتۺ۔۱ 162

وسؽۺےسۺایکۺرمادۺےہ؟اامتنۺدارۺرۺ۔۲

ںیمۺاہمتریۺحرػۺاامتنۺدارۺروسؽۺوہں۔۔۱

ےکۺاغیپؾۺوکۺریغبۺیسکۺیمکۺیشیبۺےکۺولوگںۺکتۺاچنہپۺدے۔ پوجۺاہللۺ۔۲

اامتنۺداریۺاکیۺومنمۺیکۺالزیمۺتفصۺےہ۔الہۺتنجۺیکۺافصتۺ ونٹ:

۔ںیمۺےسۺہیۺیھبۺےہۺہک''وہۺاینپۺااموتنںۺاورۺودعوںۺیکۺافحتظۺرکےتۺںیہ''ۺ

54

(۸ :ونمؿۺ:آتیاومل )وسرةۺ

ےنۺوقؾۺےسۺایکۺرفامای؟ ثولطرضحتۺ۔۱ 163

ےسۺڈروۺاورۺریمیۺرفامںۺربداریۺرکو۔ۺۺپاہللۺ۔۱

یکۺااطتعۺےکۺاسھتۺروسؽۺیکۺااطتعۺیھبۺرضوریۺوہیتۺےہۺۺۺپاہللۺۺ ونٹ:

:ہکۺۺاسیجۺہکۺاراشدۺےہےنۺروسؽۺیکۺااطتعۺاکۺمکحۺدایۺےہ۔ۺۺپویکںۺہکۺاہللۺ

دںیۺاےسۺےلۺولۺاورۺسج)ابت(ۺےسۺروسؽۺںیہمتۺۺ''وج)مکح(ۺںیہمتۺروسؽ

(۷:۔)وسرةارشحل:آتی عنمۺرکدںیۺاسۺےسۺرکۺاجؤ''

ےکۺۺۺپںیمۺاینپۺاسۺدوعتۺوۺغیلبتۺرپۺمتۺےسۺھچکۺںیہنۺاماتگنۺ۔ریماۺارجۺوتۺاہللۺ۔۱ ےنۺوقؾۺےسۺایکۺرفامای؟ ثولطرضحتۺ۔۱ 164 ذہمۺےہ۔

ۺپروسؽۺدوعتۺاکۺلمعۺرصػۺاہللۺ ونٹ: یکۺراضۺاورۺا یۺےسۺارجۺوۺوثابۺیکۺۺ

وہاتۺۺۺ۔وکیئۺداینویۺدصقمۺ،امؽۺاورۺرہشتۺاؿۺاکۺدصقمۺںیہنںیہۺادیمۺرپۺرکےتۺ

۔

وکۺۺۺپںیمہۺیھبۺدورسوںۺوکۺااھچیئۺیکۺدوعۺتۺرصػۺۺاہللۺ یلمع ولہپ : رایضۺرکےنۺاورۺآرختۺےکۺارجۺوۺوثابۺےکۺوصحؽۺےکۺےئلۺدینیۺاچےئیہ۔

۔۱ 165 مہۺسنجۺرپیتسۺینعیۺرمدۺرمدوںۺےسۺاشدیۺرکےتۺےھت۔۔۱ اکرجؾۺایکۺاھت؟ۺۺثولط وقؾ

ےنۺایکۺرفامای؟ۺثمہۺسنجۺرپیتسۺےکۺابرےۺںیمۺولط۔۱ 166

دنیۺاالسؾۺںیمۺیسنجۺذجہبۺیکۺنیکستۺاکۺذرہعیۺایکۺےہ؟۔۲

ۺپویبویںۺوکۺوھچڑۺرکۺمہۺسنجۺرپیتسۺاایتخرۺرکےنۺواےلۺاہللۺ۔۱ ےکۺانۺرفامؿۺۺ

ینعیۺدحۺےسۺلکنۺاجےنۺواےلۺںیہ۔

اکنحۺرکان۔ رمدۺاورۺوعرتۺاکۺآسپۺںیم۔۲

167 یتسبۺےسۺاکنؽۺدںیۺےگ۔ اارۺمتۺںیمہۺعنمۺرکےنۺےسۺابزۺہنۺآےئۺوتۺمہۺںیہمت وکۺاھجمسےنۺرپۺایکۺدیکمھۺدی؟ۺثےنۺولطۺثولط وقؾ

سکۺزیچۺےسۺدشدیزیبارۺےھت؟ۺۺثولطۺرضحتۺ۔۱ 168

وکۺدھکیۺرکۺاکیۺکینۺااسنؿۺیکۺایکۺتیفیکۺوہینۺاچےئیہ؟ربایئۺ۔۲

وقؾۺےکۺربےۺاکؾۺےس۔۔۱

اسۺربےۺاکؾۺرپۺدشدیۺزیباریۺوسحمسۺوہینۺاچےئیہاورۺدورسوںۺوکۺاسۺۺ۔۲

ربایئۺےسۺاچبےنۺیکۺوکششۺرکینۺاچےئیہ۔

اعۺامیگن؟ۺثولط۔۱ 169 ےنۺاےنپۺربۺےسۺایکۺد

ربےۺلمعۺےکۺااجنؾۺۺےسۺاچبےنۺیکۺداعاےنپۺاورۺاےنپۺرھگۺواولںۺوکۺوقؾۺےکۺ۔۱

امیگن۔

ۺپاہللۺ۔۱ ےنۺےسکۺذعابۺےسۺاچبای؟ۺۺپاہللۺ۔۱ 172 اورۺاؿۺیکۺویٹیبںۺوکۺذعابۺےسۺاچبۺایلۺویکںۺۺثولطۺرضحتۺےنۺ

ہکۺوہۺبسۺاامیؿۺواےلۺےھت۔

ےکۺرھگۺواولںۺںیمۺےسۺسکۺرپۺذعابۺانزؽۺۺثولطۺرضحتۺ۔۱ 171

ایکایگ؟

۔یکۺویبیۺرپۺثولطۺ۔۱

55

یکۺانرفامؿۺیھت۔ۺۺپویکہکنۺوہۺاہللۺ۔۲ یکۺویبیۺرپۺویکںۺذعابۺانزؽۺایکۺایگ؟ۺثولطۺرضحتۺ۔۲

۔۱ 172 اؿۺبسۺوکۺالہکۺرکدایۺایگویکہکنۺاؿۺںیمۺےسۺوکیئۺیھبۺاامیؿۺہنۺالایۺاھت۔۔۱ اکۺایکۺااجنؾۺوہا؟ ثولط وقؾ

رپۺذعابۺسکۺلکشۺںیمۺآای؟ۺثوقؾۺولط۔۱ 173

: نیتۺذعابۺآےئ۔۱

i۔اںیہنۺادناھۺایکۺایگ ـ

ii۔اؿۺیکۺیتسبۺوکۺااھٹۺرکۺخٹپۺدایۺایگ ـ

iii۔رپرھتپوںۺیکۺابرشۺرباسیئۺیئگۺاؿ ـ

اہیںۺرپۺرصػۺرسیتےۺذعابۺاکۺذرکۺےہ۔

ےنۺویکںۺایبؿۺرفامای؟ۺۺۺۺپہیۺہصقۺاہللۺ۔۱ 174

ےکۺاک رۺولوگںۺاکۺایکۺاحؽۺاھت؟ۺثوقؾۺولط۔۲

ےئلۺربتۺیکۺاشنینۺےہ۔اسۺںیمۺولوگںۺےکۺ۔۱

اؿۺںیمۺےسۺاک رۺاامیؿۺالےنۺواےلۺںیہنۺےھت۔۔۲

یکۺینتکۺافصتۺایبؿۺوہںیئۺاورۺوکؿۺ ی؟ۺپاسۺآتیۺںیمۺاہللۺ۔۱ 175

یکۺتفصۺۺازعلزیۺاکۺقلعتۺنکۺولوگںۺےسۺےہ؟ۺۺۺۺپاہللۺۺ۔۲

یکۺتفصۺارلمیحۺۺاکۺقلعتۺنکۺولوگںۺےسۺےہ؟ۺۺۺپاہللۺ ۔۳

ارلمیح۔دوۺینعیۺازعلزیۺاورۺ۔۱

ۺپےکۺانرفامؿۺدنبوںۺےسۺہکۺاہللۺۺپاہللۺۺ۔۲ ۺ ۺ اؿۺرپۺاغبلۺےہۺاورۺوہۺاہللۺۺ

ےکۺذعابۺےسۺچبۺںیہنۺےتکس۔پ

ۺپےکۺرفامںۺربدارۺدنبوںۺےسۺہکۺویہۺاہللۺۺۺپاہللۺۺ۔۳ یکۺلقتسمۺرتمحۺےکۺۺ

قحتسمۺںیہ۔

56

ث ہصقۺرضحۺتۺولطۺ )قشمۺےکۺوجاابت(

مہۺےنۺایکۺاھجمس؟

ۺ :اشنؿۺاگلںیئ اک( ×)طلغۺ ای() ذلیۺولمجںۺرپۺحیحصدنمرہجۺ : ۱وساؽۺ

طلغ حیحص ےلمج ربمنۺامشر

× ےنۺذعابۺےسۺاچبۺایل۔ۺپ واولںۺوکاہللےکۺامتؾۺرھگۺۺثرضحتۺولط -۱

ےبۺایحیئۺوکۺدنسپۺںیہنۺرکات۔ پاہللۺ -۲

ۺولط -۳ × اکۺرجؾۺرصػۺرشکۺرکانۺاھت۔ۺثوقؾ

× یکۺویبیۺکینۺاخوتؿۺںیھت۔ۺثرضحتۺولط -۴

× ارفادۺاامیؿۺالےئۺےھت۔ۺ۱۱۱رپۺثرضحتۺولط -۵

:اافلظۺالتشۺرکںی : ۲وساؽ

ػ ب ؿ و ہ ھ ض ط ذ چ س ت د

ب ح ؾ ب ؾ ی ہ ا ر ب ا ڈ ٹ

ے ر غ ی ش ی ب ج ظ ژ ؿ ح ش

ح ؾ ؾ و د س ث ا ر ع د پ خ

ی ر س ی پ ٹ ب ے ز ا ھ ت ح

ا د ع ژ ت پ ؽ ط و ؽ ے ت ث

ء ا ہ پ ز ظ ت گ ؿ د چ ھ غ

ی ر ؼ ا ر ع ؾ ٹ ڈ ج ح ر ج

ھ ب ک و ء ر ط ذ ث ک ؼ ض چ

ا د ی گ ے ؽ ے ت ش ر ػ خ ص

57

:دہاایت:ۺۺدرجۺذلیۺرحوػۺوکۺدرجۺابالۺاچرٹۺںیمۺالتشۺرکںی

اورپۺےسۺےچین داںیئۺےسۺابںیئ

رھتپ -۶ ولط -۱

ویبی -۷ مووؾ -۲

ایحیئےبۺ -۸ اربامیہ -۳

ادنےھ -۹ رعاؼ -۴

رحبۺرمدار -۱۱ رفےتش -۵

:ےیئۺہکۺوہۺسکۺاکۺوقؽۺےہاتبۺ:دنمرہجۺذلیۺولمجںۺےکۺابرےۺںیم۳وساؽ

وقؾۺاک اکۺرفوتشں اکۺثولط اکۺپهللا ےلمج ربمنۺامشر

ایکۺمتۺایسیۺےبۺایحیئۺرکےتۺوہۺوجۺمتۺےسۺےلہپۺیسکۺےنۺںیہنۺیک۔ -۱

۔ۺہیۺڑبےۺاپکۺاصػۺےتنبۺںیہ۔ۺاںیہنۺاینپۺیتسبۺےسۺاکنؽۺدو -۲

ےسۺڈروۺاورۺےھجمۺریمےۺامہمونںۺےکۺاسےنمۺروساۺہنۺرکو۔پ اہللۺ -۳

اےنپۺرھگۺواولںۺےکۺاسھتۺراتۺےکۺوتقۺیتسبۺےسۺلکنۺاجںیئ۔ۺثآپ -۴

رھپۺآایگۺامہراۺذعابۺاورۺمہۺےنۺاسۺیتسبۺوکۺااھٹۺرکۺخٹپۺدایۺ۔ -۵

:وساالتۺےکۺوجاابتۺدےئیجی:ۺدنمرہجۺذلیۺ۴وساؽ

ےکۺابرےۺںیمۺنیتۺابںیتۺرحتریۺرکںی۔ۺثولطرضحتۺ -۱

iےکۺےجیتھبۺےھت۔ۺث رضحتۺاربامیہۺثولطرضحتۺ۔

iiاامتنۺدارۺروسؽۺےھت۔ۺثولطرضحتۺ۔

iiiےکۺاسھتۺرعاؼۺےسۺرجہتۺیک۔ۺثےنۺرضحتۺاربمیہۺۺثولطرضحتۺ۔

ivیکۺوقؾۺرشکۺاورۺےبۺایحیئۺںیمۺالتبمۺیھت۔ۺثولطرضحتۺ۔

vیکۺانرفامؿۺویبیۺیھبۺذعابۺاکۺاکشرۺوہیئ۔ۺثولطرضحتۺ۔

viرپۺرصػۺاؿۺیکۺایٹیبںۺاامیؿۺالںیئ۔ۺثولطرضحتۺ۔

58

viiیکۺوقؾۺرپۺرھتپوںۺیکۺابرشۺوہیئ۔ۺثولطرضحتۺ۔

viiiیکۺرفامربنداریۺاورۺاینپۺااطتعۺاکۺمکحۺدای۔ۺۺپ ےنۺوقؾۺوکۺاہللۺثولطرضحتۺ۔

رشؾۺوۺایحۺےسۺایکۺرمادۺےہ؟ -۲

ےنۺعنمۺرفامایۺےہ۔ رکاؾۺاورۺاایبنءۺۺپ ورۺکجھجۺوجۺااسنؿۺوکۺربایئۺےسۺرویتکۺےہۺینعیۺوہۺاکؾۺنجۺےسۺاہللوہۺااسحسۺا

ےبۺایحیئۺاکۺہجیتنۺایکۺاتلکنۺےہ؟ -۳

ۺپ ےبۺایحیئۺداینۺوۺآرختۺدوونںۺںیمۺروسایئۺاکببسۺےہۺ۔ۺاہلل یکۺانرایگضۺاورۺذعابۺوکدوعتۺدیتیۺےہ۔ۺ

اسۺوساؽۺےکۺاکوملںۺوکۺۺںیہنۺ رھاۺایگۺۺویکہکنۺہیۺوچبںۺاکۺاانپۺااستحبۺےہ(ونٹ:):اجزئہۺںیل:ۺآےیئۺوچب!ۺمہۺاانپۺ۵وساؽ

یجۺںیہن یجۺاہں اامعؽ ربمنۺامشر

ایکۺمہۺےبۺایحیئۺےکۺاکومںۺےسۺرفنتۺرکےتۺںیہ؟ۺ -۱

ںیہ؟ۺایھچۺاورۺاپزیکہۺولفحمںۺںیمۺرشتکۺرکےتۺۺایکۺمہۺ -۲

ےئلۺانمبسۺابلسۺےتنہپۺںیہ؟ۺایکۺمہۺرشؾۺوۺایحۺیکۺافحتظۺےک -۳

ایکۺمہۺیکینۺیکۺدوعتۺدےنیۺواولںۺاکۺاسھتۺدےتیۺںیہ؟ -۴

ایکۺمہۺااھچیئۺیکۺدوعتۺدےنیۺواولںۺیکۺابتۺامےتنۺںیہ؟ -۵

59

(۹۳اتۺۺ۸۵)ۺوسرۃاالرعاػۺآایت:ۺ ثرضحتۺبیعش ہصق

تی وجآ ب وسآ ل آ

وکۺسکۺوقؾۺیکۺحرػۺاجیھبۺایگۺاھت؟ۺثرضحتۺبیعشۺۺ۔۱ 85

ےنۺوقؾۺوکۺایکۺتحیصنۺرفامیئ؟ۺ ثرضحتۺبیعشۺۺ۔۲

الہۺدمنیۺیکۺحرػ۔۔۱

ۺپرصػۺاکیۺاہللۺ۔۲ یکۺابعدتۺرکو۔اہمترےۺاپسۺاہمترےۺربۺیکۺۺ

حرػۺےسۺدہاتیۺےکۺےئلۺدلیلۺآیکچۺےہ۔ۺانپۺاورۺوتؽۺوپراۺرکواورزنیمۺ

ںیمۺاالصحۺےکۺدعبۺاسفدۺہنۺاچمؤ۔

ۺایکےنۺاںیہنۺثالہۺدمنیۺےکۺرجامئۺرپۺرضحتۺبیعشۺ۔۱ 86

تحیصنۺرفامیئ؟

ےکۺراہتسۺےسۺہنۺرووک،دنیۺںیمۺڑیٹھۺۺۺپولٹۺامرۺہنۺایکۺرکو،ولوگںۺوکۺاہللۺ۔۱

اورۺ دعتادۺںیمۺک رتۺدیاکۺااسحؿۺایدۺرکوۺہکۺاسۺےنۺںیہمتۺۺۺۺۺۺپہنۺاکنول۔ۺاہللۺ

اسفدۺرکےنۺواولںۺےکۺایھبکنۺااجنؾۺےسۺربتۺاحلصۺرکو۔

تحیصنۺرفامیئ؟ۺےنۺالہۺاامیؿۺوکۺایکثرضحتۺبیعشۺ۔۱ 87

ےکۺےلصیفۺےسۺایکۺرمادۺےہ؟ۺۺپاہللۺ ۔۲

قحۺرپۺڈےٹۺرےنہۺاورۺاصمبئۺرپۺربصۺرکےنۺیکۺتحیصنۺرفامیئ۔۔۱

ےکۺرفامںۺربداروںۺرپۺرتمحۺاورۺانرفامونںۺرپۺذعابۺ۔ۺۺپاہللۺۺ۔۲

وکۺایکۺدیکمھۺدی؟ۺثرسداروںۺےنۺرضحتۺبیعشۺ۔۱ 88

؟ےسۺایکۺاطمہبلۺایک ثرسداروںۺےنۺرضحتۺبیعشۺ۔۲

ےنۺاسۺاطمہبلۺاکۺایکۺوجابۺدای؟ۺثرضحتۺبیعشۺ ۔۳

اںیہنۺاورۺالہۺاامیؿۺوکیتسبۺےسۺاکنےنلۺیکۺدیکمھۺدی۔۔۱

رفکۺںیمۺولےنٹۺاک۔۔۲

اہمتراۺہیۺاطمہبلۺرہۺزگۺدنسپںیہنۺےہ۔ ںیمہۺۺ۔ۺ۳

ےنۺوقؾۺےکۺاطمہبلۺاکۺایکۺوجابۺدای؟ۺثرضحتۺبیعشۺۺ۔۱ 89

یکۺوصرتۺںیمۺایکۺرکانۺاچےئیہ؟الہۺاامیؿۺوکۺرفکۺےکۺہبلغۺ۔۲

اارۺمہۺرفکۺاایتخرۺرکںیلۺوتہیۺقحۺوکۺالٹھجانۺوہاگ۔۔i۔۱

iiامہرےۺےئلۺدہاتیۺلمۺاجےنۺےکۺدعبۺرفکۺاایتخرۺرکاننکممۺںیہن۔ ـ

-iiiیہۺرپۺ رھوہسۺایکۺےہ۔ۺۺ پمہۺےنۺۺاہللۺ

-iv یہۺامہرےۺدرایمؿۺہلصیفۺرفامۺدےۺاگ۔ۺپاہللۺ

ےسۺداعںیئۺۺپاہللۺ ـii رپۺوتلکۺۺ پاہللۺ ـi۔ۺ۲

یکۺدوعتۺےسۺ ثرسداروںۺےنۺاینپۺوقؾۺوکۺرضحتۺبیعشۺ۔۱ 92

روےنکۺیکۺسکۺحرحۺوکششۺیک؟

یکۺابتۺامینۺوتۺاصقنؿۺۺثرسداروںۺےنۺاہکہکۺاارۺمتۺےنۺرضحتۺبیعشۺ۔۱

ےگ۔ۺااھٹؤ

ۺۺبیعشۺ۔۱ 91 ززلہلۺںیمۺبسۺالہکۺوہےئگ۔۔۱ اکۺااجنؾۺایکۺوہا؟ۺثوقؾ

ۺبیعشۺ۔۱ 92 اکۺااجنؾۺایکۺوہا؟ ثوقؾ

الصۺاسخرہۺااھٹےنۺواےلۺوکؿۺےھت؟۔۲

وہۺاےسیۺاڑجےۺوگایۺہکۺیھبکۺےسبۺیہۺہنۺےھت۔۔۱

بیعشۺۺوکۺالٹھجےنۺواےل۔ۺۺۺ۔۲

61

: یکۺابتۺہنۺامےننۺواےلۺاورۺاؿۺےکۺااکحامتۺرکاؾۺاایبنء یلمع ولہپ

ںیہ۔رپۺلمعۺہنۺرکےنۺواےلۺداینۺاورۺآرختۺںیمۺاصقنؿۺااھٹےتۺ

ےنۺوقؾۺےکۺااجنؾۺرپۺایکرصبتہۺرفامای؟ ثرضحتۺبیعشۺ۔۱ 93

ۺہکۺاہللۺ۔۱ ۺپاوہنںۺےنۺرفامای خۺومڑےنۺۺۺروسولںۺےسۺر ےکۺاغیپامتۺاور

واولںۺیکۺابتیہۺرپۺایکۺمغۺایکۺاجےئ۔

(۹۵اتۺۺ۸۴)ۺوسرۃوھدۺآایت:ۺ ث رضحتۺبیعشہصقۺ

تی وجآ ب وسآ ل آ

رکۺاجیھبایگ؟الہۺدمنیۺیکۺحرػۺےسکۺروسؽۺانبۺ۔۱ 84

ےنۺاینپۺوقؾۺوکۺایکۺتحیصنۺرفامیئ؟ۺثرضحتۺبیعشۺۺ۔۲

وک۔ۺثرضحتۺبیعشۺۺ۔۱

یکۺابعدتۺرکواورۺانپۺاورۺوتؽۺوپراۺرکو۔ۺاارۺمتۺےنۺۺپرصػۺاکیۺاہللۺ۔۲

ااسیۺہنۺایکۺوتۺںیمۺاہمترےۺابرےۺںیمۺذعابۺےسۺڈراتۺوہں۔

اور اورۺوتؽۺوپراۺرکو،ولوگںۺوکۺاؿۺیکۺزیچوںۺںیمۺاصقنؿۺتمۺاچنہپؤانپۺ۔۱ ےنۺاینپۺوقؾۺوکۺایکۺتحیصنۺرفامیئ؟ۺثرضحتۺبیعشۺ۔۱ 85

زنیمۺںیمۺاسفدۺہنۺاچمؤ۔

انپۺوتؽۺاکۺوعیسۺوصترۺہیۺےہۺہکۺاایشءۺےکۺانپۺوتؽۺےکۺۺ یلمع ولہپ :

العوہۺاکیۺدورسےۺےکۺوقحؼۺاداۺرکےنۺںیمۺیمکۺںیہنۺرکینۺاچےئیہ۔ااسنۺؿۺوجۺ

دنسپۺرکینۺاچےئیہ۔ۺابتۺاےنپۺےئلۺدنسپۺرکےۺویہۺدورسوںۺےکۺےئل

یکۺتچبۺےسۺایکۺرمادۺےہ؟ پاہللۺۺ۔۱ 86

روسؽۺیکۺذۺہمۺداریۺایکۺوہیتۺےہ؟ ۔۲

اجزئۺانمعفۺوجۺحیحصۺانپۺوتؽۺےکۺدعبۺاحلصۺوہ۔۔۱

روسؽۺیکۺذہمۺداریۺمکحۺونماےنۺۺیکۺںیہنۺہکلبۺاچنہپۺےنۺیکۺوہیتۺےہ۔۔۲

اکۺذرکسکۺحرحۺایک؟ۺۺثوقؾۺےنۺرضحتۺبیعشۺ۔۱ 87

وکۺایکۺہنعطۺدای؟ۺثوقؾۺےنۺرضحتۺبیعشۺ۔۲

اؿۺےکۺامنزیۺوہےنۺاکۺذرکۺایک۔۔۱

ایکۺاہمتریۺامنزۺوتبںۺیکۺوپاجۺےسۺرویتکۺےہۺنجۺیکۺوپاجۺامہرےۺابپۺداداۺ۔۲

رکےتۺرےہۺںیہ۔اورۺایکۺمہۺاےنپۺامؽۺاینپۺرمیضۺےسۺاامعتسؽۺہنۺرکںی۔

: ۺیلمع ولہپ ۺاچےئیہ۔ۺامنزۺیکۺابعدتۺوکۺامنزۺکتۺدحمودۺںیہنۺانھجمس پاہللۺۺ

ۺدالیتۺےہ۔ۺںیمہۺرہۺوتقۺاوررہۺ پوتۺامتؾۺزدن یگۺںیمۺاہللۺ ۺد یکۺدنب یگۺیکۺای

ےکۺمکحۺرپۺلمعۺرکانۺاچےئیہ۔ۺپاعمہلمۺںیمۺاہللۺ

اہیںۺرزؼۺنسحۺےسۺایکۺرمادۺےہ؟۔۱ 88

؟رفامیئۺۺےنۺاینپۺوقؾۺوکۺایکۺتحیصنۺثرضحتۺبیعشۺ ۔۲

وبنت/ویح۔)ایدۺرےہۺہکۺرزؼۺاکۺظفلۺرعیبۺںیمۺرصػۺامؽۺےکۺےئلۺیہۺ۔۱

(۔ںیہنۺہکلبۺدرگیۺوتمعنںۺےکۺےئلۺیھبۺآاتۺےہ

نجۺربےۺاکومںۺےسۺںیمۺںیہمتۺروکۺراہۺوہںۺںیمۺوخدۺیھبۺاؿۺےسۺاتچبۺ۔۲

61

ااہظرۺرفامۺای؟ےنۺسکۺرپۺ رھوہسۺاکۺ ثرضحتۺبیعشۺۺ۔۳

اہمتریۺ وہں۔اینپۺااطتستعۺےکۺاطمقبۺہیۺاسریۺدوعتۺاورۺتنحمۺںیم

ےنۺےھجمۺدیۺےہۺ۔ پاالصحۺےکۺےئلۺرکۺراہۺوہںۺاورۺاسۺیکۺوتۺقیفۺاہللۺ

رپۺۺ پاہللۺۺ۔۳

رضورۺۺںیمہۺاےنپۺاکومۺںۺوکۺوپراۺرکےنۺےکۺےئلۺاابسبۺ یلمع ولہپ :

رپۺرکانۺاچےئیہ۔ۺپاایتخرۺرکےنۺاچںیئہۺرگمۺادیمۺاورۺ رھوہسۺرصػۺۺاہللۺ

ےنۺاینپۺوقؾۺوکۺنکۺوقومںۺےکۺااجنؾۺےسۺۺثرضحتۺبیعشۺ۔۱ 89

ڈراای؟

ۺۺث اوہنںۺےنۺۺرفامایۺہکۺریمیۺدینمشۺںیمۺوہۺاکؾۺہنۺرکوۺوجۺوقؾۺونح۔۱ ،ۺۺوقؾۺاصحلۺث وھد

ۺولط ث ،ۺۺوقؾ

ےکۺربےۺااجنؾۺاکببسۺےنب۔ ث اورۺوقؾ

ذعابۺےسۺےنچبۺیکۺدوۺرشاطئۺایکۺںیہۺ؟۔۱ 92

اافغتسرۺاکۺایکۺبلطمۺےہ؟۔۲

اکۺایکۺموہفؾۺےہ؟وتہبۺ ۔۳

وتۺہبۺرکان ii- اافغتسرۺرکان i- ۔ۺۺۺ۱

ۺ۔۲ ۺاینپۺرتمحۺےسۺامہرےۺۺپاہلل ۺوہ ۺیکۺششخبۺامانگنۺاتہک ےسۺانگوہں

دے۔امرفوکۺاعمػۺ انگوہں

ۺ۔۳ ۺ ۺاہللۺ انٹلپۺاورۺولانٹ۔ینعیۺانگوہںۺ ۺاور یکۺرفامںۺربداریۺۺپےسۺٹلپۺآان

اایتخرۺرکان۔

؟اہکۺےکۺاھجمسےنۺرپۺایکۺثرضحتۺبیعشۺۺوقؾۺےن۔۱ 91

ۺایکۺدیکمھۺدی؟وک ثرضحتۺبیعشۺۺوقؾۺےن۔۲

ںیمہۺاہمتریۺابںیتۺھجمسۺںیمۺںیہنۺآںیت۔۔i۔۱

ii۔متۺزمکورۺوہ۔

۔اہمترااخدناؿۺہنۺوہاتۺوتۺمہۺںیہمتۺرمجۺرکدےتی۔i۔۲

iiمتۺمہۺرپۺاغبلۺںیہنۺوہۺےتکس۔۔

ےکۺاخدناؿۺوک۔ ثرضحتۺبیعشۺ۔۱ ےکۺاجبےئۺسکۺوکۺاتیمہۺدی؟ۺپوقؾۺےنۺاہللۺ۔۱ 92

وقومںۺیکۺلسلسمۺانرفامینۺرپۺروسولںۺیکۺحرػۺےسۺآرخیۺ۔۱ 93

تجحۺایکۺوہیتۺےہ؟

ےنۺوقؾۺوکۺسکۺزیچۺےکۺااظتنرۺاکۺاہک؟ۺثرضحتۺبیعشۺۺ۔۲

یکۺابعدتۺاورۺۺپمتۺاانپۺاکؾ)رفکۺوۺرشکۺ(رکےتۺروہۺںیمۺاانپ)اکیۺاہللۺ۔۱

ا یۺیکۺحرػۺدوعت(ۺاکؾۺرکاتۺروہںۺاگۺرقنعبیۺولعمؾۺوہۺاجےئۺاگۺہکۺ

ذعابۺسکۺرپۺآاتۺےہ۔

اےھچۺاورۺربےۺااجنؾۺاکۺااظتنرۺرکےنۺوکاہک۔۔۲

ۺبیعشۺ۔۱ 94 ایکۺااجنؾۺوہاۺ؟ۺثوقؾ

ج ۔۲ م اث ےسۺایکۺرمادۺےہ؟ۺن ی

اورۺالہۺاامیؿۺوکۺاچبۺایلاورۺانرفامونںۺوکۺۺثےنۺرضحتۺبیعشۺۺپاہللۺۺ۔۱

اکیۺۺزورۺدارخیچۺےکۺذعاۺبۺےسۺالہکۺرکدای۔

ونٹھگںۺےکۺلبۺرگےۺوہےئۺ/ۺالاچرۺاورۺےبۺسبۺولگ۔۲

ۺۺبیعشۺ۔۱ 95 اکۺایکۺااجنؾۺوہاۺ؟ۺثوقؾ

۔۲ ےکۺےئلۺدوریۺےسۺایکۺرمادۺےہ؟ۺثبیعشۺۺۺوقؾ

۔یھبکۺےسبۺیہۺںیہنۺےھتوہۺاےسیۺربابدۺےئکۺےئگۺوگایۺزنیمۺںیمۺ۔۱

ۺۺیکۺرتمحۺےسۺدورۺرکدۺپاہللۺوقؾۺومثدۺیکۺحرحۺینعیۺوہۺ۔۲

ے

۔ےئگۺی

62

(۱۹۱اتۺۺ۱۷۶)ۺوسرۃارعشلاءۺآایت:ۺ ثرضحتۺبیعشۺہصقۺ

تی وجآ ب وسآ ل آ

۔۱ 176 االہکیۺےسۺوکؿۺولگۺرمادۺںیہ؟ۺااحصب

اسۺآتیۺںیمۺربمغیپوںۺوکۺالٹھجےنۺاکۺذرکۺویکںۺایکۺایگۺےہ؟۔۲

)الٹھجےنۺ(اکۺبلطمۺایبؿۺرکںی؟ۺذکتبی ۔۳

یکۺوقؾۺےکۺولگ۔ۺثرضحتۺبیعشۺۺ۔۱

ویکہکنۺاکیۺربمغیپۺوکۺالٹھجانۺوگایۺامتؾۺربمغیپوںۺوکۺالٹھجانۺےہ۔۔۲

: ابتۺہنۺاماننۺ۔اسۺیکۺدوۺںیمسقۺںیہ۔۳

i(یکۺاتکبۺوکۺامےننۺےسۺااکنرۺرکانۺپزابؿۺےسۺااکنرۺ)الثمۺاہللۺ ـ

ii یکۺاتکبۺوکۺاماننۺرگمۺاسۺےکۺااکحامتۺرپۺلمعۺہنۺۺۺپۺلمعۺہنۺرکانۺ)الثمۺاہلل ـ

(رکان

ےسۺڈروۺاسۺےکۺانرفامینۺےسۺوچب۔ۺپاہللۺ۔۱ ےنۺوقؾۺےسۺایکۺرفامای؟ۺثرضحتۺبیعشۺ۔۱ 177

ےنۺوقؾۺےسۺایکۺرفامای؟ۺثرضحتۺبیعشۺۺ۔۱ 178

۔اامتنۺدارۺروسؽۺےسکۺےتہکۺںیہ؟۲

ںیمۺاہمتریۺحرػۺاامتنۺدارۺروسؽۺوہں۔۔۱

ےکۺاغیپؾۺوکۺریغبۺیسکۺیمکۺیشیبۺےکۺولوگںۺکتۺاچنہپۺدے۔ۺپوجۺاہللۺ۔۲

اامتنۺداریۺاکیۺومنمۺیکۺالزیمۺتفصۺےہ۔الہۺتنجۺیکۺافصتۺۺ ونٹ:

۔ںیمۺےسۺہیۺیھبۺےہۺہک''وہۺاینپۺااموتنںۺاورۺودعوںۺیکۺافحتظۺرکےتۺںیہ''ۺ

(۳۲ :)وسرةۺااعملرجۺ:آتی

ےسۺڈروۺاورۺریمیۺرفامںۺربداریۺرکو۔ۺپاہللۺ۔۱ ےنۺوقؾۺےسۺایکۺرفامای؟ ثرضحتۺبیعشۺ۔۱ 179

ۺپاہللۺۺ ونٹ: یکۺااطتعۺےکۺاسھتۺروسؽۺیکۺااطتعۺیھبۺرضوریۺوہیتۺےہۺۺ

ۺاسۺےکۺۺاورۺۺپوجۺاہللۺ"ےنۺروسؽۺیکۺااطتعۺاکۺمکحۺدایۺےہ۔ۺپویکںۺہکۺاہللۺ

"۔روسؽۺیکۺااطتعۺرکےۺاگۺویہۺمیظعۺاکایمیبۺاحلصۺرکےۺاگ

(۷۱ :وسرةۺاالزحابۺ:ۺۺآتی)

ۺپںیمۺاینپۺاسۺدوعتۺوۺغیلبتۺرپۺمتۺےسۺھچکۺںیہنۺاماتگنۺ۔ریماۺارجۺوتۺاہللۺ۔۱ ےنۺوقؾۺےسۺایکۺرفامای؟ ثرضحتۺبیعشۺ۔۱ 182 ےکۺۺ ذہمۺےہ۔

یکۺراضۺاورۺا یۺےسۺارجۺوۺوثابۺیکۺۺپروسؽۺدوعتۺاکۺلمعۺرصػۺاہللۺ ونٹ:

۔وہاتۺۺۺ۔وکیئۺداینویۺدصقمۺ،امؽۺاورۺرہشتۺاؿۺاکۺدصقمۺںیہنںیہۺادیمۺرپۺرکےت

وکۺۺپںیمہۺیھبۺدورسوںۺوکۺااھچیئۺیکۺدوعۺتۺرصػۺاہللۺ یلمع ولہپ : رایضۺرکےنۺاورۺآرختۺےکۺارجۺوۺوثابۺےکۺوصحؽۺےکۺےئلۺدینیۺاچےئیہ۔

63

181 ۱ ےکۺایکۺرجؾۺےھت؟ۺثبیعشۺۺ۔وقؾ

انپۺوتؽۺںیمۺیمکۺرکان۔۔۱

انپۺوتؽۺاکۺوعیسۺوصترۺہیۺےہۺہکۺاایشءۺےکۺانپۺوتؽۺےکۺ یلمع ولہپ :

ۺپالعوہۺاکیۺدورسےۺےکۺاورۺاہللۺ ےکۺوقحؼۺاداۺرکےنۺںیمۺیمکۺںیہنۺرکینۺۺ

ےنیلۺاورۺدےنیۺاکۺایعمرۺاکیۺاسیجۺوہانۺاچےئیہ۔ اچےئیہ۔

دیسےھۺرتازوۺےکۺاسھتۺوپراۺوتالۺرکوۺ۔۔۱ ےنۺوقؾۺےسۺایکۺرفامای؟ۺثرضحتۺبیعشۺ۔۱ 182

:یلمع ااسنۺؿۺوجۺابتۺاےنپۺےئلۺدنسپۺرکےۺویہۺدورسوںۺےکۺےئلۺ ولہپ

دنسپۺرکینۺاچےئیہ۔

اسفدۺہنۺرکےتۺرھپوۺ۔ ولوگںۺوکۺاؿۺیکۺزیچںیۺمکۺہنۺدایۺرکوۺاورزنیمۺںیم۔۱ ےنۺوقؾۺےسۺایکۺرفامای؟ۺثرضحتۺبیعشۺ۔۱ 183

وکۺدیپاۺایکۺےہ۔ۺۺولوگںۺڈروۺسجۺےنۺںیہمتۺاورۺمتۺےسۺےلہپۺےس پاہللۺ۔۱ ایکۺرفامای؟ۺاورۺےنۺوقؾۺےسۺثرضحتۺبیعشۺ۔۱ 184

زدہۺولوگںۺںیمۺےسۺوہ۔ۺدومتۺاجۺۺ۔۱ یکۺدوعتۺاکۺایکۺوجابۺدای؟ۺۺۺثرضحتۺبیعشۺۺوقؾۺےن۔۱ 185

متۺوھجےٹۺوہ۔ ۔ ii۔وتۺرصػۺمہۺےسیجۺااسنؿۺوہۺمت ۔i۔۱ یکۺدوعتۺاکۺایکۺوجابۺدای؟ۺثوقؾۺےنۺرضحتۺبیعشۺ۔۱ 186

اارۺمتۺےچسۺوہ۔ۺذعابۺےلۺآؤ ۔۱ یکۺدوعتۺاکۺایکۺوجابۺدای؟ۺثوقؾۺےنۺرضحتۺبیعشۺ۔۱ 187

اہمترےۺاامعؽۺےسۺوخبۺوافقۺےہ۔ۺۺۺپاہللۺ۔۱ ےنۺوقؾۺےسۺایکۺرفامای؟ ثرضحتۺبیعشۺ۔۱ 188

امہریۺامتؾۺابوتںۺاورۺاکومںۺےسۺوافقۺےہ۔ۺۺپاہللۺ یلمع ولہپ :

اسےنمۺدانیۺوہاگ۔ےکۺ پایقتمۺےکۺدؿۺںیمہۺاؿۺاکۺوجابۺاہللۺ

یکۺدوعتۺاکۺایکۺوجابۺدای؟ۺثوقؾۺےنۺرضحتۺبیعشۺ۔۱ 189

ۺبیعشۺ۔۲ اکۺایکۺااجنؾۺوہا؟ۺثوقؾ

اؿۺرپۺذعابۺسکۺلکشۺںیمۺآای؟۔۳

وقؾۺےنۺاؿۺیکۺدوعتۺاکۺااکنرۺایکۺ۔۔۱

ۺےئگ۔ۺپاؿۺرپاہللۺ۔۲

ے

اکۺذعابۺآایۺاورۺوہۺالہکۺرکدی

اسابئؿۺینعیۺابدؽۺیکۺلکشۺںیمۺ۔۔۳

ےنۺویکںۺایبؿۺرفامای؟ۺۺپہیۺہصقۺاہللۺ۔۱ 192

وقؾۺدمنیۺےکۺاک رۺولوگںۺاکۺایکۺاحؽۺاھت؟۔۲

اسۺںیمۺولوگںۺےکۺےئلۺربتۺیکۺاشنینۺےہ۔۔۱

اؿۺںیمۺےسۺاک رۺاامیؿۺالےنۺواےلۺںیہنۺےھت۔۔۲

یکۺینتکۺافصتۺایبؿۺوہںیئۺاورۺوکؿۺ ی؟ۺۺپاسۺآتیۺںیمۺاۺاہللۺ۔۱ 191

یکۺتفصۺازعلزیۺاکۺقلعتۺنکۺولوگںۺےسۺےہ؟ۺۺپاہللۺۺ۔۲

یکۺتفصۺارلمیحۺۺاکۺقلعتۺنکۺولوگںۺےسۺےہ؟ۺپاہللۺۺ۔۳

دوۺینعیۺازعلزیۺاورۺارلمیح۔۔۱

ۺپاؿۺرپۺاغبلۺےہۺاورۺوہۺاہللۺۺۺپےکۺانرفامؿۺدنبوںۺےسۺہکۺاہللۺۺپاہللۺۺ۔۲ ےکۺذعابۺےسۺچبۺںیہنۺےتکس۔

یکۺلقتسمۺرتمحۺےکۺۺۺپےکۺرفامںۺربدارۺدنبوںۺےسۺہکۺویہۺۺاہللۺۺپاہللۺۺ۔۳

قحتسمۺںیہ۔

64

ث ہصقۺرضحۺتۺبیعشۺ )قشمۺےکۺوجاابت(

مہۺےنۺایکۺاھجمس؟

:اکملۺ)افل(ۺےکۺرہۺہلمجۺوکۺاکملۺ)ب(ۺےکۺدرتسۺہلمجۺےسۺالنئۺاگلۺرکۺالمںیئ :۱وساؽ

ب افلۺۺۺۺۺ

ۺبیعشۺ -۱ۺۺثوقؾ ۺ دمنیۺاھت اکۺاکیۺاورۺانؾۺۺۺۺۺ

ۺبیعش -۲ ےنھگۺاباغتۺاطعےیک اکۺۺالعہق ث وقؾ

ۺبیعشۺ -۳ۺا اکۺرجؾ ثوقؾ

ہکیۺےہوقؾ

ۺبیعشۺپاہلل -۴ۺ ث ےنۺوقؾ ۺۺۺ ذعابۺےسۺربخۺدارۺایک وکۺۺۺۺۺۺ

ۺۺث بیعش -۵ ۺۺۺ انپۺوتؽۺںیمۺیمکۺاھت ےنۺاینپۺوقؾۺوکۺ

:ےیئۺہکۺوہۺسکۺاکۺوقؽۺےہۺاتبدنمرہجۺذلیۺولمجںۺےکۺابرےۺںیم :۲وساؽ

وقؾۺاک اکۺث بیعش اکپهللا

ۺاورۺاہمتریۺریخۺوخایہۺیک۔ -۱

ے

ںیمۺےنۺںیہمتۺاےنپۺربۺےکۺاغیپامتۺاچنہپدی

دںی؟ۺےکۺوساۺدورسےۺوبعمدوںۺوکۺوھچڑ پایکۺاہمتریۺامنزۺمکحۺدیتیۺےہۺہکۺمہۺاہلل -۲

انیقیۺآپۺۺاکۺربۺاہنتیۺاغبلۺاورۺرمحۺرکےنۺواالۺےہ۔ۺ -۳

متۺانپۺوتؽۺںیمۺیمکۺہنۺرکوۺاورۺولوگںۺوکۺاؿۺیکۺزیچںیۺمکۺرکےکۺہنۺدو۔ -۴

اارۺاہمتراۺہلیبقۺہنۺوہاتۺوتۺمہۺںیہمتۺالہکۺرکدےتی۔ -۵

65

:اشنؿۺاگلںیئ اک( ×)طلغ ایۺ() :ۺدنمرہجۺذلیۺولمجںۺرپۺحیحص۳وساؽ

طلغ حیحص

× وکۺیتسبۺےسۺاکنؽۺدای۔ۺۺث بیعشرضحتۺۺوقؾۺےنۺ -۱

ۺۺبیعش -۲ × وطافؿۺںیمۺرغؼۺرکدیۺیئگ۔ۺث وقؾ

ۺۺبیعش -۳ دورسوںۺاکۺامؽۺاٹھگۺرکۺدیتیۺیھت۔ۺث وقؾ

× ربسۺدوعتۺدی۔ۺۺ۹۵۱ےنۺوقؾۺوکۺۺث رضحتۺۺبیعش -۴

ۺاصحلۺ -۵ۺبیعش ثوقؾ

اۺدعبۺآےنۺوایلۺوقؾ،ۺوقؾ

یھت۔ۺۺث ےکۺوفر

اسۺوساؽۺےکۺاکوملںۺوکۺۺںیہنۺ رھاۺایگۺۺویکہکنۺہیۺوچبںۺاکۺاانپۺااستحبۺےہ(ونٹ:) ::ۺآےیئۺوچب!ۺمہۺاانپۺاجزئہۺںیل۴وساؽ

یجۺںیہن یجۺاہں

ایکۺمہۺدورسوںۺوکۺاؿۺاکۺقحۺوپراۺدےتیۺںیہ؟ -۱

ںیہ؟ۺایکۺمہۺاےنپۺوھتڑےۺےسۺافدئہۺےکۺےئلۺدورسوںۺوکۺاصقنؿۺاچنہپےت -۲

ایکۺمہۺدورسوںۺےکۺےئلۺویہۺدنسپۺرکےتۺںیہۺوجۺاےنپۺےئلۺدنسپۺرکےتۺںیہ؟ۺ -۳

؟ایکۺمہۺولظمؾۺاکۺاسھتۺدےتیۺںیہ -۴

ایکۺمہۺولوگںۺوکۺدورسوںۺاکۺقحۺامرےنۺےسۺروےتکۺںیہ؟ -۵

66

(::ۺۺحیحصۺوجابۺرپۺرگنۺ رھںی)اکیۺےسۺزایدہۺوجاابتۺیھبۺدرتسۺوہےتکسۺںیہ۵وساؽ

سکۺالعےقۺےکۺرےنہۺواےلۺےھت؟ۺ ثرضحتۺبیعشۺ (۱)

دمنی

مووؾ نیطسلف رعاؼ

ۺبیعشۺ (۲) ےکۺرجامئۺایکۺےھت؟ ثوقؾ

الغؾۺانبان ولٹۺامر

رشک مکۺوتانل

(۳) ہکیۺنکۺوکۺاہکۺاجاتۺےہ؟االۺااحصب

ۺونحۺاصحلۺ ث وقؾ

ۺوھدۺ ث وقؾ

ۺبیعش ثوقؾ

ثوقؾ

ۺبیعش (۴)ۺث وقؾ رپۺذعابۺسکۺلکشۺںیمۺآای؟ۺ

ابدؽ وطافؿ

ززلہل آدنج

ےکۺاھجمسےنۺرپۺوقؾۺےنۺاںیہنۺایکۺدیکمھۺدی؟ث بیعشرضحتۺ (۵)

عطقۺقلعتۺیک رمجۺیک

دیقۺیک یتسبۺےسۺاکنےنلۺیک

67

س و ۃر

یفحال لح

تی وجآ ب وسآ ل آ

۔۱ 1 1 الیفلۺےسۺوکؿۺرمادۺںیہ؟ۺااحصب

اربہہۺوکؿۺاھت؟۔۲

واہعقۺپ ۺشیپۺآای؟ہیۺ۔۳

اربہہۺاخہنۺہبعکۺوکۺویکںۺڈاھانۺاچاتہۺاھت؟۔۴

یئکۺاہیھتۺیھبۺےھت۔ ہہۺاورۺاسۺیکۺوفجۺسجۺںیمربا ۔۱

ہشبحۺےکۺابداشہۺیکۺحرػۺےسۺنمیۺںیمۺوگررنۺاھتۺ۔۔۲

دؿۺےلہپۺ۵۱یکۺوالدتۺےسۺرقتابیۺملسو هيلع هللا ىلصیکۺوالدتۺواےلۺاسؽۺآپملسو هيلع هللا ىلصآپ۔۳

اسیعیئۺارہجۺ)ابعدتۺرھگ(ۺریمعتۺۺاربہہۺےنۺاعنصءۺ)نمی(ںیمۺاکیۺتہبۺڑبا۔۴

ایکۺاورۺوکششۺیکۺہکۺولگۺاخہنۺہبعکۺےکۺاجبےئۺابعدتۺےکۺےئلۺادرھۺآایۺ

رکںی۔ۺہیۺابتۺالہۺہکمۺاورۺدرگیۺرعبۺابقلئۺےکۺےئلۺتخسۺانوگارۺیھت۔ۺانچہچنۺ

اناپکۺرکدایۺسجۺرپۺاسۺےنۺۺالغتظۺےسۺاؿۺںیمۺےسۺاکیۺصخشۺےنۺارہجۺوک

ۺاوۺاکیۺل رکۺےلۺرکۺاخہنۺہبعکۺرپۺہلمحۺآورۺوہا۔ۺاخہنۺہبعکۺوکۺڈاھےنۺاکۺزعؾۺرکایل

اسۺےکۺاسھتۺھچکۺاہیھتۺیھبۺےھت۔

۔۱ 2 2 ےنۺاںیہنۺاناکؾۺرکدای۔ۺپاخہنۺہبعکۺوکۺڈاھےنۺاکۺارادہۺسجۺںیمۺاہللۺ۔۱ الیفلۺیکۺاچؽۺےسۺایکۺرمادۺےہ؟ۺااحصب

ۺےسۺایکۺرمادۺےہ؟۔۱ 3 3

اب ہیۺرپدنےۺاکۺانؾۺںیہنۺہکلبۺاسۺےسۺرمادۺےہۺ۔۱ اۺب

د

نھج

ۺےکۺ

د

نھج

ینعیۺریثکۺدعتادۺۺ

ےنۺرپدنوںۺوکۺویکںۺاجیھب؟ پاہللۺۺ۔۱ 4 4

۔۲ الیفلۺاکۺایکااجنؾۺوہا؟ۺااحصۺب

ل ۔۳ن ج س

ےسکۺےتہکۺںیہ؟

۔۱سجم

ۺےنۺرپدنوںۺےکۺۺپر ۺےکۺاپسۺاچنہپۺوتۺاہللۺبجۺاربہہۺاکۺل رکۺوادیۺ

د

نھج

ۺاجےئ۔اؿۺرپدنوںۺیکۺوچوچنںۺاورۺجیھبۺ ۺاتہکۺاسۺل رکۺوکۺالہکۺرکدایۺ

ے

دی

وجنپںۺںیمۺرکنکایںۺںیھتۺوجۺےنچۺایۺوسمرۺےکۺرباربۺںیھت۔

سجۺصخشۺوکۺیھبۺہیۺرکنکیۺیتگلۺوہۺلھگپۺاجاتۺاورۺاسۺاکۺوگتشۺڑھجۺاجاتۺاورۺۺۺۺۺ۔۲

ا۔ۺاسۺحرحۺۺاہللۺابآلرخۺرمۺاجات۔ۺوخدۺاربہہۺاکۺیھبۺاعنصءۺےتچنہپۺےتچنہپۺیہیۺااجنؾۺوہ

ےنۺاےنپۺرھگۺیکۺافحتظۺرفامیئ۔ۺۺپ

ینعیۺ یٹمۺےکۺوھچےٹۺوھچےٹۺرکنکۺوجۺدوھپۺںیمۺکپۺرکۺتخسۺوہےئگۺوہں۔۳

آزیمشۺوہیتۺےہ۔ وہۺونکۺدارۺرکنکۺسجۺںیمۺیٹمۺیکۺیھب

ۺؿۺےکۺمسجۺےکۺازجاۺاسۺحرحۺرھکبۺےئگۺےسیجۺاھکایۺوہا۔۱ اھکےئۺوہےئۺوھبےسۺےسۺایکۺرمادۺےہ؟۔۱ 5 5 وھباسۺوہاتۺےہۺینعیۺا

68

س و ۃر

یفحال )اہیھتۺواولںۺاکۺہصق(ۺۺلح

)قشمۺےکوجاابت(

مہۺےنۺایکۺاھجمس؟

:اکملۺ)افل(ۺےکۺرہۺہلمجۺوکۺاکملۺ)ب(ۺےکۺدرتسۺہلمجۺےسۺالنئۺاگلۺرکۺالمںیئ :۱وساؽ

ب افلۺ

یکۺدیپاشئۺاکۺاسؽۺےہۺۺملسو هيلع هللا ىلصآپ ااحصبۺلیفۺےسۺرماد -۱

ےنۺااحصبۺلیفۺرپۺپاہلل -۲

یکۺامدننۺوہےئگۺہسااحصبۺلیفۺاھکےئۺوہےئۺب

ۺ -۳ ۺ اہویھتںۺواےلۺںیہ رپدنوںۺےنۺااحصبۺلیفۺرپۺۺ

رھتپوںۺیکۺابرشۺےس -۴ج

رپدنوںۺےکۺج

ۺےکۺ

د

نھ

ۺےجیھب

د

نھ

یٹمۺےکۺرھتپۺیکۺرکنکایںۺاراںیئ اعؾۺالیفل -۵

:رصتخمۺوجاابتۺدےئیجی:ۺۺدنمرہجۺذلیۺوساالتۺےکۺ۲وساؽۺ

ہمۺویکںۺآےئۺےھت؟اہیھتۺواےلۺہکمۺرکم -۱

اخہنۺہبعکۺوکۺڈاھےنۺےکۺےئل

ےنۺاےنپۺرھگۺیکۺافحتظۺےسیکۺرفامیئ؟ۺۺپاہلل -۲

کنیھپۺرکۺوپرےۺل رکۺوکۺالہکۺرکدای۔ ےنۺوھچےٹۺوھچےٹۺرپدنےۺےجیھبۺوہنجںۺےنۺرکنکایںۺپاہلل

ۺےہ؟اہیھتۺواولںۺےکۺہصقۺےسۺںیمہۺایکۺقبسۺاتلم -۳

ےکۺذعابۺےسۺڈرےتۺرانہاچےئیہ۔پےکۺانرفامونںۺوکۺاہللۺپاےنپۺرھگۺاورۺدنیۺیکۺوخدافحتظۺرفامےنۺواالۺےہ۔اہللپاہلل

69

وس قۃر

ری ش

تی وجآ ب وسآ ل آ

اکۺقلعتۺیھبۺاھت۔ملسو هيلع هللا ىلصرعبۺاکۺاکیۺزعمزۺہلیبق۔ۺا یۺہلیبقۺےسۺآپ۔۱ رقشیۺوکؿۺےھت؟۔۱ 1 1

ےنۺسکۺابتۺےسۺامونسۺرکدایۺاھت؟ۺپرقشیۺوکۺاہللۺ۔۱ 2 2

رسدیۺاورۺاریمۺےکۺرفسۺےسۺایکۺرمادۺےہ؟ ۔۲

رسدیۺاورۺاریمۺےکۺرفسۺےس۔ۺۺ۔۱

اجتریتۺرفسۺوجۺرسدویںۺںیمۺنمیۺاورۺارویمںۺںیمۺاشؾۺیکۺحرػۺوہےتۺ۔۲

ےہ۔ارؾۺاورۺاشؾۺاکیۺڈنھٹاۺالعہقۺےھت۔نمیۺاکیۺ

ےنۺرقشیۺےسۺسکۺابتۺاکۺاطمہبلۺرفامای؟ۺۺپاہللۺۺ۔۱ 3 3

ابعدتۺےسکۺےتہکۺںیہ؟۔۲

ربۺےسۺایکۺرمادۺےہ؟۔۳

تیبۺاہللۺایکۺےہ؟ ۔۴

یکۺابعدۺتۺرکےنۺاک۔ۺپاہللۺ۔۱

۔ربداریۺرکان یکۺرفامںۺپوپریۺزدن یگۺںیمۺتبحمۺےکۺاسھتۺاہللۺ۔۲

ۺاہللۺ''۔۳ ۺپیسکۺےشۺوکۺرہتفۺرہتفۺاسۺےکۺرعوجۺکتۺاچنہپےنۺواال''ینعیۺ امتؾۺۺ ولخماقتۺیکۺادتباۺےسۺرکیلۺااتتخؾۺکتۺامتؾۺرضورایۺتۺوکۺوپراۺرفاماتۺےہ۔

ہۺےہۺوجۺولوگںۺےکۺےئلۺانبیئۺاکۺرھگینعیۺاخہنۺہبعک۔ۺہیۺیلہپۺابعدتۺاگۺپاہللۺ۔۴

ۺ۔یئگ

وخػۺےسۺانمۺدانی (ii) وھبکۺںیمۺالھکان (i) ےکۺنکۺدوااسحانتۺاکۺذرکۺایکایگۺےہ؟ۺپاہللۺ 4 4

امہراۺرب،ۺرازؼۺاورۺاحمظفۺےہ۔ۺا یۺےنۺںیمہۺۺپاہللۺ یلمع ولہپ :

ےبۺامشرۺںیتمعنۺاطعۺرفامیئۺںیہ۔اذہاۺںیمہۺرصػۺا یۺیکۺابعدتۺرکینۺاچےئیہ۔

وس قۃر

ر ی ش

)قشمۺےکوجاابت(

مہۺےنۺایکۺاھجمس؟

(:وہےتکسۺںیہاگلںیئ)اکیۺےسۺزایدہۺوجاابتۺیھبۺدرتسۺ():ۺۺحیحصۺوجابۺرپۺدرتسۺاکۺاشنؿ۱وساؽ

رقشیۺےکۺولگۺاہکںۺآابدۺےھت؟ (۱)

(ۺۺہکم)دجہ د(ۺۺ) اطفئ ج(ۺۺ) دمہنی ب(ۺۺ) افل

71

اکۺقلعتۺسکۺےلیبقۺےسۺاھت؟ۺملسو هيلع هللا ىلصیبنۺرکمیۺ (۲)

ب(ۺۺۺ) وسا ۺ افل()

د(ۺۺرقشی) ونباہیمۺۺۺ ج() رجخ

اریمۺوۺرسدیۺےکۺرفسۺےسۺایکۺرمادۺےہ؟ (۳)

جحۺےکۺےئلۺرفس )د(ۺۺۺ رفتیحیۺرفس )ج(ۺ اہجدیۺرفس )ب(ۺۺۺ رفساجتریتۺ )افل(ۺ

رقشیۺےکۺولگۺاجترتۺےکۺےئلۺسکۺالعہقۺںیمۺاجےتۺےھت؟ (۴)

رصمۺوۺہشبح )د(ۺۺ نمیۺوۺاشؾ ج(ۺۺۺ) اپاتسکؿۺوۺدنہواتسؿ )ب(ۺۺ اریاؿۺوۺرعاؼۺۺۺ افل()

؟ںیہاسۺقبسۺںیمۺربۺےکۺوکؿۺےسۺاکؾۺایبؿۺوہےئ (۵)

ب(ۺۺۺںیتمعنۺدےنیۺواال وھبکۺںیمۺاھکانۺالھکاتۺےہ )افل(ۺۺۺۺ(

وخػۺےسۺانمۺےنشخبۺواال د(ۺۺۺ) ااحتمؿۺںیمۺاپسۺرکااتۺےہ )ج(ۺۺۺۺۺۺ

::ۺۺدنمرہجۺذلیۺوساالتۺےکۺرصتخمۺوجاابتۺدےئیجی۲وساؽۺ

ےنۺایکۺااعنامتۺرفامےئ؟ پرقشیۺرپۺاہلل -۱

دی،اسرےۺرعبۺںیمۺانمۺواامؿۺدای،اؿۺےکۺاجتریتۺاقےلفۺولٹۺامرۺےسۺوفحمظۺۺۺۺۺرقشیۺوکۺاخہنۺہبعکۺےکۺااظتنامتۺیکۺوہجۺےسۺزعتۺ

۔

ے

رےتہۺےھت،ۺاورۺڑبےۺامیپےنۺرپۺاجتریتۺافدئےۺدی

ےنۺںیمہۺوجۺےبۺامشرۺںیتعنۺاطعۺرفامیئۺںیہۺاؿۺںیمۺےسۺدنچۺوکۺایبؿۺےئیجیک۔ۺپاہللۺ -۲

،ۺدایۺ،ۺاامیؿۺدایۺملسو هيلع هللا ىلصدایۺ،ۺآرخیۺروسؽۺمیکحۺرقآؿ ےنۺںیمہۺپاہلل

ے

،ۺ نہۺاھبیئۺدی

ے

،ۺااسذتہۺدی

ے

،دہاتیۺدی،وادلنیۺدی

،ۺتحصۺودنتریتسۺدی،ۺمسقۺمسقۺےکۺلھپ،اان

ے

رےتشۺدارۺدی

ے

اورۺالدعتادۺںیتمعنۺاطعۺرفامںیئ۔ۺج،اورۺراگنۺرگنۺےکۺاھکےن،ۺرھگۺدی

رپۺرکشۺاکۺحرہقیۺایکۺےہ؟ یکۺوتمعنں پاہللۺ -۳

ۺپوتمعنںۺیکۺدؽۺےسۺدقرۺرکانۺ،ۺاہللۺۺۺ ۺاورۺ تمعۺاکۺحیحصۺاامعتسؽۺرکاناکۺرکشۺرکانۺ

71

وس ۃر

ال واعم نح

تی وجآ ب وسآ ل آ

رہۺوہۺصخشۺوجۺزجاۺوۺزساۺوکۺالٹھجاتۺےہۺالثمۺافکروانمنیقف۔۔۱ سکۺرکدارۺاکۺذرکۺےہ؟۔۱ 1 1

وہۺانابغلۺےچبۺنجۺےکۺوادلۺاکۺااقتنؽۺوہاجےئ۔۔۱ میتیۺےسکۺےتہکۺںیہ؟۔۱ 2 2

ںیہ؟نیکسمۺےسکۺےتہکۺ۔۱ 3 3

وہۺصخشۺوجۺتنحمۺزمدوریۺرکاتۺوہۺنکیلۺاسۺیکۺرضورںیتۺوپریۺہنۺوہیتۺوہںۺ۔۱

ںیمہۺومیتیںۺاورۺونیکسمںۺےکۺاسھتۺااھچۺولسکۺرکانۺ یلمع ولہپ :

ےکۺاھکےنۺےنیپۺاورۺدرگیۺرضوروتںۺاکۺرہۺنکممۺایخۺؽۺرانھکۺاچےئیہ۔ اچےئیہ۔ۺاؿ

رتہبنیۺرھگۺوہۺےہۺےکۺرھگوںۺںیمۺےسۺ دحثیۺابمرہکۺےہۺہکۺ''ۺاملسمونں

()انبۺامہج۔سجۺںیمۺیسکۺمیتیۺےکۺاسھتۺااھچۺرباتؤۺایکۺاجاتۺےہ''

الہتکۺوربابدیۺ،منہجۺیکۺاکیۺوادیۺاکۺانؾۺیھبۺولیۺےہۺسجۺےسۺابیقۺمنہجۺ۔۱ ولیۺےسۺایکۺرمادۺےہ؟۔۱ 4 4

انپہۺامیتگنۺےہ۔

امنزوںۺےسۺتلفغۺےسۺایکۺرمادۺےہ؟۔۱ 5 5

ہنۺڑپانھ۔یھبکۺامنزۺڑپانھۺاورۺیھبکۺ۔۱

ںیمہۺامتؾۺامنزوںۺاکۺاامتہؾۺرکانۺاچےئیہ۔ۺمنہجۺںیمۺاجےنۺیکۺ یلمع ولہپ :

(۴۲وسرةۺادملرثۺۺ:ۺۺآتیۺ) اکیۺڑبیۺوہجۺامنزۺاداۺہنۺرکانۺےہ۔

ۺاہللۺ۔۱ ےسۺایکۺرمادۺےہ؟ۺى و ء ا ر ی ۔۱ 6 6 ےکۺاجبےئۺولوگںۺوکۺۺپداھکواۺرکےنۺواےل۔ۺوہۺولگۺوجۺکینۺلمعۺ

داھکےنۺےکۺےئلۺرکےتۺںیہ۔

ےکۺاہۺںۺوبقؽۺںیہنۺۺپداھکوےۺاکۺلمعۺرشکۺےہۺاورۺااسیۺلمعۺاہللۺ ونٹ:

: دحثیۺابمرہکۺںیمۺےہۺہکاکیۺوہات۔

()دنسمۺادمح۔''ۺسجۺےنۺداھکوےۺیکۺامنزۺڑپج ۺاسۺےنۺرشکۺایک''

ےسۺایکۺرمادۺےہ؟ۺىو اع م ۔۱ 7 7

رکےنۺواےلۺااسنؿۺاکۺۺاسۺوسرةۺںیمۺآرختۺاکۺااکنر۔۲

ایکرکدارایبؿۺایکۺایگۺےہ؟

اعؾۺاامعتسؽۺیکۺزیچںیۺوجۺولگۺاکیۺدورسےۺےسۺاامعتسؽۺرکےنۺےکۺےئلۺ۔۱

امےتگنۺرےتہۺںیہۺےسیجۺلسنپ،ۺارکسوۺڈراویئرۺ،ۺالگسۺ،ۺٹیلپۺوریغہ۔

ومیتیںۺوکۺدےکھۺدباتۺےہ۔ ـi ۔ۺۺ۲

ii دبات۔ۺونیکسمںۺوکۺاھکانۺالھکےنۺیکۺرتبیغۺںیہن ـ

iii امنزوںۺےسۺتلفغۺرباتتۺےہ۔ ـ

iv داھکواۺرکاتۺےہ۔ۺ ـ

v ۔اعؾۺاامعتسؽۺیکۺزیچںیۺیھبۺیسکۺدورسےۺوکۺویتقۺوطرۺرپۺںیہنۺدبات ـ

72

وس ۃر

ال واعم نح

)قشمۺےکۺوجاابت(

مہۺےنۺایکۺاھجمس؟

::ۺدنمرہجۺذلیۺوساالتۺےکۺرصتخمۺوجاابتۺدےئیجی۱وساؽ

اسۺوسرتۺںیمۺسکۺزیچۺوکۺالٹھجےنۺاکۺذرکۺےہ؟ۺ -۱

اسۺوسرةۺںیمۺدبےلۺےکۺدؿۺینعیۺایقتمۺوکۺالٹھجےنۺاکۺذرکۺےہ۔

میتیۺےسکۺےتہکۺںیہ؟ۺ -۲

انابغلۺہچبۺےکسجۺوادلۺاکۺااقتنؽۺوہاجےئ۔

آرختۺوکۺالٹھجےنۺواےلۺاکۺمیتیۺوۺنیکسمۺےسۺایکۺروہیۺوہاتۺےہ؟ۺ -۳

رکاتےہۺاؿۺرپۺامؽۺرخچۺںیہنۺرکاتےہ۔ۺوہۺمیتیۺوۺنیکسمۺےکۺاسھتۺدبولسیک

ےسیکۺامنزویںۺےکۺےئلۺالہتکۺیکۺربیۺربخۺانسیئۺیئگۺےہ؟ۺ -۴

ینعیۺیھبکۺامنزۺڑپہ ےۺںیہۺیھبکۺںیہنۺڑپہ ے۔ وجاینپۺامنزوںۺےسۺاغلفۺرےتہۺںیہ

داھکوےۺےسۺایکرمادۺےہ؟ۺ -۵

ولگۺرعتفیۺرکںی۔ےکۺاجبےئۺولوگںۺوکۺداھکےنۺےکۺےئلۺایکۺاجےئۺاتہکۺۺپوہۺکینۺلمعۺوجۺاہلل

اموعؿۺےسۺایکۺرمادۺےہ؟ۺ -۶

اعؾۺاامعتسؽۺیکۺزیچںیۺوجۺولگۺاکیۺدورسےۺےسۺاامعتسؽۺرکےنۺےکۺےئلۺامےتگنۺرےتہۺںیہۺۺےسیجۺلسنیپ،ۺالیکس،ۺرڑب،اشررنپوریغہۺ

نیکسمۺےسکۺےتہکۺںیہ؟ۺ -۷

وجۺصخشۺوجۺتنحمۺزمدوریۺرکۺےکۺامکاتۺوہۺنکیلۺاسۺیکۺرضورںیتۺوپریۺہنۺوہیتۺوہںۺ۔

آرختۺاکۺنیقیۺہنۺوہےنۺےسۺااسنؿۺےکۺرکدارۺرپۺایکۺارثاتۺڑپےتۺںیہ؟ -۸

۔ۺۺامنزوںۺےسۺاغلفۺراتہۺےہ۔۲ ۔ۺۺمیتیۺوۺنیکسمۺاکۺایخؽۺںیہنۺرکات۔ۺۺ۱

۔ۺۺاعؾۺاامعتسؽۺیکۺزیچںیۺیھبۺدورسوںۺہکۺںیہنۺدبات۔۴ ایکینںۺداھکوےۺےکۺےئلۺرکاتۺےہ۔ۺۺ۔۳

73

وس ۃر ال رحث ک

تی وجآ ب وسآ ل آ

ےکۺاحلظۺےسۺبسۺےسۺوھچیٹۺوسرةۺ (size)رقآؿۺمیکحۺیکۺمجح۔۱ 1 1

وکؿۺ یۺےہ؟

آایتۺیکۺدعتادےکۺاحلظۺےسۺبسۺےسۺوھچیٹۺ رقآؿۺمیکحۺںیم۔۲

وسرةۺوکؿۺ یۺےہ؟

وکرثۺےسۺایکۺرمادۺےہ؟۔۳

وسرةۺاوکلرث۔۔۱

رقآؿۺمیکحۺںیمۺآایتۺیکۺدعتادۺےکۺاحلظۺےسۺبسۺےسۺوھچیٹۺوسرںیتۺ۔۲

: آایتۺیہۺرپۺلمتشمۺںیہنیتۺںیہۺوجۺنیتۺ

iوسرةۺاوکلرث۔ۺۺۺ

iiوسرةۺارصعل ۔

iiiوسرةۺارصنل ۔

ےنۺیبنۺرکمیۺۺپوحضۺوکرثاورریخۺریثکینعیۺتہبۺاسریۺالھبایئںۺوجۺاہللۺ۔۳

الثمۺدنیۺیکۺلیمکت،ۺرقآؿۺرکمیۺاکۺآرخیۺاتکبۺےکۺوطرۺ وکۺاطعۺرفامںیئملسو هيلع هللا ىلص

اجانۺاورۺوبنتۺیکۺلیمکتۺوریغہ۔رپۺاطعۺایکۺ

ےنۺایکۺمکحۺدای؟ۺپوکۺاہللۺۺملسو هيلع هللا ىلصآپ۔۱ 2 2

ابعداتۺینتکۺمسقۺیکۺوہیتۺںیہۺ؟ ۔۲

امنزۺڑپےنھۺاورۺرقابینۺرکےنۺاکۺمکحۺدای۔۔۱

: یکۺوتمعنںۺرپۺاسۺاکۺرکشۺرکانۺاچےئیہۺاورۺاسۺۺپںیمہۺاہللۺ یلمع ولہپ

ےکۺااکحامتۺرپۺلمعۺرکانۺاچےئیہ۔

یلۺابعداتۺالثمۺزوکةۺ،ۺدصاقت،رقابین۔امiiابعداتۺالثمۺامنز،ۺروزہ۔دبینۺ۔i۔ۺ۲

ےنۺآپۺۺےکۺدونمشںۺےکۺابرےۺںیمۺایکۺاراشدۺرفامای؟ۺپاہللۺ۔۱ 3 3

ےکۺدنمشۺےبۺانؾۺوۺاشنؿۺرںیہۺےگ۔ملسو هيلع هللا ىلصآپۺ۔۱

ےکۺدونمشںۺاکۺانؾۺادبۺےسۺانیلۺدنسپۺملسو هيلع هللا ىلصآجۺداینۺںیمۺوکیئۺیھبۺآپۺۺ ونٹ:

قلعتۺوجڑانۺوگاراۺرکاتۺےہ۔ںیہنۺرکاتۺاورۺہنۺاؿۺےسۺاانپۺ

74

وس ۃر ال رحث ک

)قشمۺےکۺوجاابت(

مہۺےنۺایکۺاھجمس؟

:اگلںیئ():ۺۺحیحصۺوجابۺرپۺدرتسۺاکۺاشنؿ۱وساؽ

وکرثۺےسۺایکۺرمادۺےہ؟ۺ (۱)

تنجۺاکۺوحض ج(ۺۺ) تنجۺاکۺاہپڑ ب(ۺۺ) تنجۺاکۺدرتخ افل(ۺۺ)

مکحۺدای؟وکۺایکۺ ملسو هيلع هللا ىلصےنۺوضحرۺپاسۺوسرتۺںیمۺاہلل (۲)

رمعہۺاورجحۺرکےنۺاک ج(ۺۺ) امنزۺڑپےنھۺاورۺرقابینۺرکےنۺاک ب(ۺۺ) روزہۺرےنھکۺاورۺزوکةۺدےنیۺاک افل(ۺۺ)

امنزۺسکۺےکۺےئلۺڑپج ۺاجیتۺےہ؟ۺ (۳)

ےکےئلۺۺپاہلل ج(ۺۺ) رفوتشںۺےکۺےئل )ب(ۺۺ ےکۺےئلۺملسو هيلع هللا ىلصروسؽۺ افل(ۺۺ)

ےہ؟اسۺوسرتۺںیمۺامنزۺےکۺالعوہۺسکۺابعدتۺاکۺذرکۺ (۴)

(ۺۺ)جح ج(ۺۺ) روزہ ب(ۺۺ) رقابین افل

ےکۺدونمشںۺےکۺابرےۺںیمۺایکۺرفامایۺایگ؟ ملسو هيلع هللا ىلصاسۺوسرتۺںیمۺروسؽۺ (۵)

()داینۺںیمۺںیتمعنۺںیلمۺ یگ )ج(ۺۺۺ داینۺںیمۺانؾۺرونشۺوہاگۺۺۺ )ب(ۺۺ داینۺںیمۺےبۺاوالدۺۺرےہۺاگ افل

:دےئیجی:ۺۺدنمرہجۺذلیۺوساالتۺےکۺرصتخمۺوجاابتۺ۲وساؽۺ

ںیئۺ؟اتبۺاکۺانؾتۺاورۺبسۺےسۺڑبیۺوسرتۺمیکحۺیکۺبسۺےسۺوھچیٹۺوسرۺرقآؿ -۱

ےہ۔تۺمیکحۺیکۺبسۺےسۺوھچیٹۺوسرةۺےہۺہکبجۺوسرةۺارقبلةۺبسۺےسۺڑبیۺوسرۺوسرةۺاوکلرثرقآؿ

یکۺینتکۺآایتۺںیہ؟تۺمیکحۺیکۺبسۺےسۺوھچیٹۺوسرۺرقآؿ -۲

ر ۔ میکحۺیکۺبسۺےسۺوھچیٹۺوسرںیتۺنیتۺآایتۺرپۺلمتشمۺںیہۺرقآؿ ص

لن وجۺہیۺںیہۺوسرةۺارصعل،ۺوسرةۺاوکلرثاورۺوسرةۺا

ےکۺدونمشںۺےکۺابرےۺںیمۺایکۺربخۺدیۺیئگۺےہ؟ۺملسو هيلع هللا ىلصوسرةۺاوکلرثۺںیمۺآپۺ -۳

ےکۺدونمشںۺےکۺےبۺانؾۺوۺاشنؿۺوہےنۺربخۺدیۺیئگۺےہ۔ۺملسو هيلع هللا ىلص آپ

75

وس ۃر

افحک الور ن

تی وجآ ب وسآ ل آ

اسۺوسرةۺاکۺسپۺرظنمۺایبؿۺرکںی؟۔۱ 1 1

وکۺسکۺےسۺاطخبۺرفامےنۺاکۺمکحۺدایۺایگۺےہ؟ملسو هيلع هللا ىلصآپۺۺ۔۲

ۺرکمی۔۱ ۺآپۺملسو هيلع هللا ىلصرشمنیکۺےنۺیبن ۺمہ ۺاکیۺاسؽ ۺہک ۺشیپۺشکۺیک وک

ۺآپ(ملسو هيلع هللا ىلص) ۺاسؽ ۺاکی ۺاور ۺےگ ۺرکںی ۺابعدت ۺیک ۺوبعمد ۺ(ملسو هيلع هللا ىلص)ےک

ۺاسۺوسرةۺںیمۺاؿۺیکۺاسۺشیپۺشکۺاکۺ امہرےۺوبعمدوںۺیکۺابعدتۺرکںی۔

وجابۺدایایگۺےہۺاورۺرفکۺوۺرشکۺےسۺاالعؿۺزیباریۺایکۺایگۺےہ۔

افکرۺہکمۺےسۺوجۺاامیؿۺںیہنۺالےئۺےھت۔۔۲

ےکۺوساۺابلطۺوبعمدۺینعیۺوتبںۺیکۺابعدتۺاکۺااکنرۺرکاایۺایگۺےہ۔ۺپاہللۺ۔۱ ےسۺسکۺیکۺابعدتۺاکۺااکنرۺرکاایۺاجراہۺےہ؟ۺۺملسو هيلع هللا ىلصآپ۔۱ 2 2

ابعدتۺاکۺموہفؾۺایکۺےہ؟۔۱ 3 3

کفاارۺسکۺیکۺابعدتۺےکۺےئلۺایترۺہنۺےھت؟۔۲

۔اسھتۺرکانۺذجہبۺےکۺۺیکۺرفامربنداریۺتبحمۺےکۺپوپریۺزدن یگۺںیمۺاہللۺ۔۱

یکۺابعدتۺےکۺےئلۺایترۺہنۺےھت۔ پوہۺرصػۺاکیۺاہللۺۺۺۺ۔۲

ےسۺدوابرہۺرشکۺاکۺااکنرۺویکںۺرکاایۺایگ؟ملسو هيلع هللا ىلصآپۺ۔۱ 4 4

ایکۺرفؼۺےہ؟ ابعدتۺوۺابعداتۺںیم۔۲

ےکۺروسؽۺیھبکۺیھبۺرشکۺۺپاتدیکۺاورۺزورۺدیپاۺرکےنۺےکۺےئلۺہکۺاہللۺ۔۱

ںیہ۔ رکےنۺواےلۺںیہن

ۺجحۺںیہۺہکبجۺابعدتۺےسۺرمادۺ۔۲ ۺاور ۺزوکة،روزہ ۺ، ۺامنز ابعداتۺےسۺرماد

ربۺداریۺتبحمۺےکۺ یکۺرفامںۺپابعداتۺےکۺالعوہۺیھبۺاسریۺزدن یگۺںیمۺاہللۺ

ذجہبۺےکۺاسھتۺرکےنۺاکۺانؾۺےہ۔

یکۺابعدتۺںیہنۺرکںی پوہۺاہللۺ"کفاارۺےسۺویکںۺاہکۺایگۺہکۺ۔۱ 5 5

؟"ےگ

االسؾۺدینمشۺیکۺوہجۺےس۔اؿۺیکۺرفکۺرپۺٹہۺدرھیمۺاورۺ۔۱

یکۺۺپ اہللۺااسنؿۺبجۺاجؿۺوبھجۺرکۺقحۺوکۺالٹھجاتۺےہۺوتۺاےسۺۺ یلمع ولہپ : دہاتیۺیکۺوتقیفۺںیہنۺیتلم۔ۺحرػۺےسۺ

ےسۺایکۺۺ"اہمترےۺےئلۺاہمتراۺدنیۺاورۺامہرےۺےئلۺامہراۺدنی"۔۱ 6 6

رمادۺےہ؟

دنیۺاکۺموہفؾۺایکۺےہ؟۔۲

ۺںیہنۺ۔۱ ۺرکےنۺےکۺےئلۺایتر ۺاایتخر ۺآرکۺوتدیحۺوک وت اارۺمتۺرشکۺےسۺابز

ۺرۺاہللۺ یکۺۺپاہمترےۺرشکۺاورۺرفکاکۺوابؽۺمتۺیہۺرپۺوہاگۺاورۺںیمہۺوتدیحۺاو رفامںۺربداریۺرپۺارجۺیکۺادیمۺےہ۔

یکۺااطتعۺاورۺرفامںۺربداریۺرکان۔ےکۺرہۺمکحۺ پاہللۺۺاسریۺزدن یگ۔۲

76

وس ۃر

افحک الور ن

)قشمۺےکۺوجاابت(

مہۺےنۺایکۺاھجمس؟

:اگلںیئ():ۺۺۺحیحصۺوجابۺرپدرتسۺاکۺاشنؿۺ۱وساؽ

اکرفۺےسکۺےتہکۺںیہ؟ۺ (۱)

(ۺقحۺاکۺااکنرۺرکےنۺواےلۺوک)ج(ۺوچریۺرکےنۺواےلۺوک) ب(ۺوھجٹۺوبےنلۺواےلۺوک) افل

دنیۺےکۺینعمۺایکۺںیہ؟ (۲)

یکۺرفامںۺربداریۺرکانپهللا وپریۺزدن یگۺںیمۺا )ج(ۺ رکےتۺرانہۺجحروزہۺاورۺ )ب(ۺ وپریۺزدن یگۺامنزڑپانھۺ افل(ۺ)

کفاارۺسکۺیکۺابعدتۺرکےتۺےھت؟ (۳)

(ںۺیک

ت

ج(ۺونجںۺیک) یکۺپب(ۺاہللۺ) افل(ۺۺب

ےکۺاسھتۺیسکۺاورۺیکۺابعدتۺرکےنۺوکۺایکۺےتہکۺںیہ؟ۺپاہللۺ (۴)

)ج(ۺاالسؾۺ رشکۺۺ ب(ۺ) افل(ۺۺرفک)

ںۺیکۺابعدتۺیھبکۺیھبکۺرکۺینیلۺاچےئیہ؟ۺایکۺںیمہۺکفاارۺےس (۵)

ت

دویتسۺرکےنۺےکۺےئلۺاؿۺےکۺب

ج(ۺہتپۺںیہن) ب(ۺیجۺںیہن) افل(ۺۺیجۺاہں)

::ۺدنمرہجۺذلیۺوساالتۺےکۺرصتخمۺوجاابتۺدےئیجی۲وساؽ

ابعدتۺےکۺینعمۺایکۺںیہ؟ -۱

یکۺرفامربنداریۺتبحمۺےکۺاسھتۺرکان۔ۺۺپوپریۺزدن یگۺںیمۺاہلل

ےسۺایکۺاطمہبلۺایک؟ۺۺۺملسو هيلع هللا ىلصرسداراؿۺرقشیۺےنۺیبنۺرکمیۺاسۺوسرتۺںیم -۲

امہرےۺوبعمدوںۺیکۺابعدتۺرکںی۔ملسو هيلع هللا ىلصےکۺوبعمدۺیکۺابعدتۺرکںیۺےگۺاورۺاکیۺاسؽۺآپملسو هيلع هللا ىلصاکیۺاسؽۺمہۺآپۺ

ےنۺسکۺیکۺابعدتۺرکےنۺےسۺااکنرۺرفامایۺےہ؟ ملسو هيلع هللا ىلصاسۺوسرتۺںیمۺیبنۺرکمیۺ -۳

ےنۺۺوتبںۺیکۺابعدتۺرکےنۺےسۺعنمۺرفامای۔ۺملسو هيلع هللا ىلصیبنۺرکمیۺ

77

وس ۃر الن صح

تی وجآ ب وسآ ل آ

یکۺدمدۺےسۺایکۺرمادۺےہ؟ پاہللۺۺ۔۱ 1 1

؟اسۺآتیۺںیمۺسکۺحتفۺاکۺذرکۺےہ۔۲

یبنۺرکمیۺ یکۺامحتیۺاکۺاشلمۺوہاجان۔ۺپاامیؿۺواولںۺیکۺوکوششںۺںیمۺاہللۺۺۺ۔۱

ےکۺدنیۺےکۺےئلۺتنحمۺرکۺرےہۺۺپولخصۺےسۺاہللۺۺاورۺاحصہبۺرکۺاؾ ملسو هيلع هللا ىلص

یکۺدمدۺآیئۺۺاورۺدنیۺاالسؾۺاغبلۺوہایگ۔ۺپابآلرخۺاہللۺ ےھت۔

: ۺ یلمع ولہپ یکۺدمدۺیکۺےہۺوجۺاؿۺ پامہرےۺےئلۺالصۺاتیمہۺاہللۺۺ

یکۺرفامںۺربداریۺۺپولوگںۺوکۺاحلصۺوہیتۺےہۺوجۺولخصۺےکۺاسھتۺاہللۺ

رکےتۺںیہ۔

رجہیۺںیمۺوہیئ۔8حتفۺہکمۺوجۺامہۺراضمؿۺنسۺ۔۲

ےسۺایکۺرمادۺےہ؟ۺاہللۺدنی۔۱ 2 2

ۺزدن یگۺسجۺیکۺااطتعۺرکےنۺرپۺآرختۺۺپاہللۺ۔۱اکۺدایۺوہاۺاقونؿۺاورۺاظنؾ

ےکۺوساۺیسکۺاورۺےکۺاقونؿۺاورۺۺپںیمۺارجۺاورۺانرفامینۺرپۺزساۺدیۺاجےئۺ یگۺاہللۺ

ےکۺاہںۺوبقؽۺہنۺوہاگ۔ۺپاہللۺ لمع اظنؾۺرپ

یکۺدمدۺآاجےنۺرپۺایکۺمکحۺدایۺایگ؟ۺپحتفۺاورۺاہللۺ ۔۱ 3 3

حیبستۺےکۺینعمۺایکۺںیہ؟۔۲

دمحۺےکۺینعمۺایکۺںیہ؟ ۔۳

اافغتسرےکۺینعمۺایکۺںیہ؟۔۴

وتہبۺےکۺینعمۺایکۺںیہ؟ ۔۵

ےسۺاافغتسرۺاورۺوتہبۺرکےنۺاکۺمکحۺۺپیکۺحیبستۺاورۺدمحۺرکےنۺاوۺرۺاہللۺۺپاہللۺ۔۱

دایۺایگ۔

ۺوکاتیہ،ۺبیعۺ،ۺپیکۺاپیکۺایبؿۺرکانۺینعیۺاہللۺۺپاہللۺۺ۔۲ یکۺذاتۺرہۺیمکۺ،

ےہ۔زمکوریۺوریغہۺےسۺاپکۺ

ۺپاہللۺ۔۳ ۺپیکۺرعتفیۺایبؿۺرکانۺینعیۺاہللۺۺ ۺ اورۺۺیکۺذاتۺںیمۺرہۺوخیبۺ،ۺریخۺۺ

یکۺوتمعنںۺےکۺرکشۺاداۺرکےنۺاکۺۺپالھبیئۺۺوموجدےہ۔زینۺدمحۺےکۺینعمۺۺںیمۺاہللۺ

۔موہفؾۺیھبۺاشلمۺےہ

ےسۺاےنپۺانگوہںۺاورۺوکاتویہںۺرپۺاعمیفۺامانگن۔ۺپاہللۺۺ۔۴

یکۺحرػۺانٹلپۺ،ۺروجعۺرکانۺینعیۺۺۺپدنبوںۺےکۺاابتعرۺےسۺوتہبۺےسۺرمادۺاہللۺ۔۵

ےکۺاابتعرۺےسۺۺپہکبجۺاہللۺ۔ربداریۺاایتخرۺرکانےہ انرفامینۺوھچڑۺرکۺرفامں

ےہ۔ۺرفامانۺوتہبۺےسۺرمادۺدنبوںۺرپۺرظنۺرکؾۺرفامانۺاورۺاؿۺیکۺوتہبۺوبقؽ

78

وس ۃر الن صح

)قشمۺےکۺوجاابت(

اھجمس؟مہۺےنۺایکۺ

:اگلںیئ():ۺۺحیحصۺوجابۺرپۺدرتسۺاکۺاشنؿ۱وساؽ

اسۺوسرتۺںیمۺسکۺزیچۺیکۺوخربخشیۺدیۺیئگۺےہ؟ )۱(

دوتلۺورہشتۺیکۺ ج(ۺ( یکۺدمداورۺحتفۺیکۺپااۺہلل ب(ۺ) یکۺراضۺاورۺتنجۺیک پاۺہلل افل(ۺۺ(

اسۺوسرتۺںیمۺحتفۺےسۺایکۺرمادۺےہ؟ )۲(

(ۺ)ج(ۺۺحتفۺاطفئ( ب(ۺحتفۺربیخ( حتفۺہکم افل

ےکۺدنیۺںیمۺےسیکۺدالخۺوہےئ؟ۺۺپحتفۺہکمۺےکۺدعبۺولگۺاۺہلل )۳(

اۺ ج(ۺ( وفجۺدرۺوفج ب(ۺ) افل(ۺوھتڑےۺوھتڑے( اۺرفد رفد

وکۺایکۺمکحۺدایےہ؟ۺۺملسو هيلع هللا ىلصےنۺوضحرۺۺپاسۺوسرتۺںیمۺاۺہلل )۴(

) داعۺامےنگنۺاک ج(ۺ( ب(ۺریبکتۺےنہکۺاک( افل(ۺحیبستۺایبؿۺرکۺےنۺاک

یکۺحیبستۺایبؿۺرکےنۺےسۺایکۺرمادۺےہ؟ۺۺپاۺہلل )۵(

(ۺ)اکۺرکشۺرکانۺۺپاۺہلل ج(ۺ( یکۺرعتفیۺرکانۺۺپاۺہلل ب(ۺ( یکۺاپیکۺایبؿۺرکانۺپاۺہلل افل

::ۺۺدنمرہجۺذلیۺوساالتۺےکۺرصتخمۺوجاابتۺدےئیجی۲وساؽۺ

ںیمہۺاکایمیبۺاحلصۺوہےنۺرپۺایکۺرکانۺاچےئیہ؟ -۱

ےسۺوتہبۺوۺاافغتسرۺرکینۺاچےئیہ۔ۺپدمحرکینۺاچےئیہۺاورۺاہللیکۺحیبستۺوۺۺپںیمہۺاہللۺ

یکۺوتمعنںۺرپۺارتاانۺاچےئیہ؟ۺپایکۺںیمہۺاۺہلل -۲

اکۺرکشۺاداۺرکےتۺوہےئۺاسۺےکۺمکحۺےکۺاطمقبۺوتمعنںۺاکۺاامعتسؽۺرکانۺاچےئیہ۔ۺۺپرہۺزگۺںیہن۔ہکلبۺاہلل

حرہقیۺےہ؟ۺےسۺوتہبۺۺوۺاافغتسررکےنۺینعیۺاعمیفۺامےنگنۺاکۺایک پاۺہلل -۳

۔آدنئہۺہنۺرکےنۺاکۺاکپۺارادہۺرکے۔۳۔ۺانگہۺوکۺرتکۺرکۺدےۺ۔۲دؽۺںیمۺانگہۺرپۺرشدنم یگۺوہ۔

79

وس ۃر الل بح

تی وجآ ب وسآ ل آ

اسۺوسرةۺاکۺسپۺرظنمۺایکۺےہ؟۔۱ 1 1

ۺاکۺآپ۔۲ ھب ل

ےسۺایکۺقلعتۺاھت؟ملسو هيلع هللا ىلصاوبۺ

ۺےکۺایکۺینعمۺںیہ؟۔۳ ھب ل

اوبۺ

ۺےکۺدوونںۺاہھتۺوٹےنٹۺےس۔۴ ھب ل

ایکرمادۺےہ؟ۺاوبۺ

ۺملسو هيلع هللا ىلصبجۺوکہۺافصءۺرپۺیبنۺرکمیۺۺ۔۱ ھب ل

ےنۺولوگںۺوکۺوتدیحۺیکۺدوعتۺدیۺوتۺاوب

ۺ ۺ ۺاملسو هيلع هللا ىلصےنۺآپ ۺ)اعمذ ۺہک ۺاہک ۺاور ۺیک ۺادیب ۺےب آپۺۺۺهللا( '' ےکۺاسھت

ۺاہللۺ ےکۺاہۺھتۺوٹٹۺاجںیئۺ''۔(ملسو هيلع هللا ىلص) تۺیکۺحرػۺےسۺاسۺوسر پاسۺرپۺ

۔ےہ ںیمۺوجابۺدایۺایگ

اکاچچۺاورۺڑپو یۺاھت۔ۺۺملسو هيلع هللا ىلصوہۺآپ۔۲

ۺ۔۳ ۺاکیۺوخوصبرتۺآدیمۺاھتۺ۔ۺاسۺےکۺاگؽۺرسخۺوۺدیفسۺےھتۺا یۺۺ ھب ل

اوبۺ

ۺینعیۺہلعشۺواالۺاہکۺاجاتۺاھت ھب ل

۔ےئلۺاےسۺاوبۺ

داینۺوۺآرختۺںیمۺالہتکۺوۺربابدیۺرمادۺےہ۔۔۴

ۺیکۺامکیئۺ)بسک(ۺےسۺایکۺرمادۺےہ؟۔۱ 2 2 ھب ل

اکروابراورۺاوالدۺ۔۔۱ اوبۺ

اوبۺبہلۺاکۺایکۺااجنؾۺوہا؟۔۱ 3 3

آگۺیکۺایکتیفیکۺایبؿۺوہیئ؟ۺمنہجۺیک۔۲

منہجۺںیمۺڈاؽۺدایۺایگ۔۔۱

۔ےہۺولعشںۺوایلۺآگۺۺ۔۲

ۺلیمج(ۺاکۺااجنؾۺایکۺوہاۺاورۺویکںۺوہا؟۔۱ 4 4ۺیکۺویبیۺ)اؾ ھب

ل

اوبۺ

ےسۺایکۺرمادۺےہ؟" ب ط ح ال ة ا ل م ح " ۔۲

وکۺاکتفیلۺۺۺملسو هيلع هللا ىلصوہۺداینۺوۺآرختۺںیمۺالہکۺوۺربابدۺوہیئۺویکںۺہکۺوہۺیبنۺرکمی۔ۺ۱

اچنہپیتۺیھت۔

ڑکلایںۺااھٹےنۺوایلۺ۔۔i ۔۲

ii اکےٹنۺاھچبےنۺوایل۔ ےکۺراےتسۺںیمملسو هيلع هللا ىلصآپۺ۔

iii لغچۺوخریۺرکےنۺوایل۔۔ۺ

س ۔۱ 5 5 وجھکرۺیکۺاھچؽۺایۺولےہۺےکۺاتروںۺےسۺینبۺوہیئۺوبضمطۺریس۔۔۱ سکۺریسۺوکۺےتہکۺںیہ؟ۺد م

81

وس ۃر الل بح

)قشمۺےکۺوجاابت(

مہۺےنۺایکۺاھجمس؟

:اگلںیئ():ۺۺۺحیحصۺوجابۺرپۺدرتسۺاکۺاشنؿۺ۱وساؽ

ےسۺایکۺرہتشۺاھت؟ۺۺملسو هيلع هللا ىلصاوبۺبہلۺاکۺآپۺ (۱)

)ج(ۺامومںۺاھت ب(ۺاچچاھت) اھبیئۺاھت افل(ۺ)

اہکںۺرشتفیۺےلۺےئگ؟ۺملسو هيلع هللا ىلصےنۺاالعہینۺاالسؾۺیکۺدوعتۺدےنیۺاکۺمکحۺدایۺوتۺآپۺ پوکۺۺاہللۺملسو هيلع هللا ىلصبجۺآپۺ (۲)

رپ افصۺاہپڑ ج() رپ ادحۺاہپڑ ب(ۺۺ) رپ اہپڑرموةۺ افل(ۺ)

یکۺدوعتۺےننسۺےکۺدعبۺایکۺاہک؟ ملسو هيلع هللا ىلصاوبۺبہلۺےنۺآپۺ (۳)

یکۺابتۺامؿۺول ملسو هيلع هللا ىلصولوگ!ۺآپ )ج(ۺ ےکۺاہھتۺوٹٹۺاجںیئملسو هيلع هللا ىلصب(ۺۺآپۺ) ےنۺچسۺرفامایۺملسو هيلع هللا ىلصافل(ۺآپۺ)

ایکۺدباتۺےہ؟ۺپوکۺرباۺےنہکۺواےلۺولوگںۺوکۺاہلل ءاایبن (۴)

ج(ۺزسا) ااعنؾۺۺب() افل(ۺوکسؿ)

اھت؟ اوبۺبہلۺیکۺویبیۺاکۺانؾۺایک (۵)

(ۺ)ۺا افل ا ۺۺ )ب( لیمجۺؾ

ا ج(ۺ) امعرۺؾ

ۺؾ

ای

::ۺدنمرہجۺذلیۺوساالتۺےکۺرصتخمۺوجاابتۺدےئیجی۲وساؽ

اسۺوسرتۺںیمۺاوبۺبہلۺوکۺدبداعۺویکںۺدیۺیئگۺےہ؟ -۱

اکۺدنمشۺاھت۔ۺملسو هيلع هللا ىلصیکۺاشؿۺںیمۺاتسگیخۺرکاتۺاورۺآپۺۺملسو هيلع هللا ىلص وۺہۺآپ

ایکۺاوبۺبہلۺیکۺدوتلۺاورۺاسۺےکۺربےۺاامعؽۺاسۺےکۺھچکۺاکؾۺآےئ؟ -۲

۔ھچکۺاکۺؾۺںیہنۺآےئ

اوبۺبہلۺاکایکۺۺااجنؾۺوہا؟ۺ -۳

داینۺںیمۺالہکۺوۺربابدۺوہاۺاورۺآرختۺںیمۺولعشںۺوایلۺآگۺںیمۺڈاالۺاجےئۺاگ۔

81

وس حۃر

الخ ح

تی وجآ ب وسآ ل آ

یکۺب تلیۺایکۺےہ؟ۺتاسۺوسر۔۱ 1 1

اکۺسپۺرظنمۺایکۺےہ؟تۺاسۺوسر۔۲

ےکۺایکۺینعمۺںیہ؟ۺپاہللۺۺ۔۳

ےکۺایکۺینعمۺںیہ؟ۺد ح ا ۔۴

(اکیۺیئایئۺرقآؿۺےکۺرباربرقارۺدایۺایگۺےہ)ملسم دحثیۺںیمۺۺۺ۔۱

ۺوپاھچ۔اؿۺےکۺاکۺبسنۺپےسۺاہللۺۺملسو هيلع هللا ىلصرشمنیکۺہکمۺےنۺیبنۺرکمیۺۺ۔۲

()رتذمی۔انزؽۺوہیئۺتوجابۺںیمۺہیۺوسر

اکۺذایتۺانؾۺےہۺہکبجۺدورسیۺراےئۺہیۺےہۺۺپاکیۺراےئۺےکۺاطمقبۺہیۺاہللۺۺۺ۔۳

ینعیۺوبعمدۺےکۺںیہ۔ۺہکۺاسۺےکۺینعمۺاہل

اینپۺذاتۺوۺافصتۺںیمۺاکیۺیہۺےہۺاورۺۺۺپاکیۺ،اتکیۺ،ۺاالیکۺ،ۺاہنتینعیۺاہللۺۺۺ۔۴

ےہ۔ اسۺاسیجۺوکیئۺںیہن

ےبۺاینزۺہکۺےسجۺیسکۺزیچۺیکۺرضورتۺںیہن،ۺوجۺیسکۺاکۺاتحمجۺہنۺوہۺہکلبۺبسۺ۔۱ ےکۺایکۺینعمۺںیہ؟ د م ص ۔۱ 2 2

یکۺۺپیکۺےہۺہکۺامتؾۺولخمؼۺاہللۺۺپاسۺےکۺاتحمجۺوہں۔ہیۺاشؿۺرصػۺاہللۺ وکیسکۺیکۺرضورتۺںیہن۔ۺپاتحمجۺےہۺاورۺاہللۺ

یسکۺاکۺابپۺےہۺاورۺہنۺیسکۺاکۺاٹیبۺےہ۔ۺپہنۺاہللۺ۔۱ یکۺایکۺافصتۺایبؿۺیکۺںیئگۺںیہ؟ۺپاہللۺ۔۱ 3 3

اسیجۺںیہنۺ،ہنۺاثمؽۺںیمۺ،ۺہنۺابشتہۺںیمۺاورۺہنۺیہۺذاتۺوۺافصتۺۺپوکیئۺاہللۺ۔۱ اکۺوکیئۺرسمہۺںیہنۺےسۺایکۺرمادۺےہ؟ۺۺپاہللۺ۔۱ 4 4

ںیم۔

82

وس حۃر

الخ ح

)قشمۺےکۺوجاابت(

مہۺےنۺایکۺاھجمس؟

ۺ۱وساؽ

ے

:ےئگۺاافلظۺےسۺرپۺرکںی:ۺۺاخیلۺوہگجںۺوکۺذلیۺںیمۺدی

ےنۺوسرةۺاالالخصۺوکۺۺ________ۺرقآؿۺرقارۺدای۔ ملسو هيلع هللا ىلصوضحرۺ (۱)

فصنۺ )ج( اکیۺیئایئ ب(ۺۺ) دوۺیئایئ افل(ۺۺ)

اسۺوسرتۺںیمۺۺ________ۺاکۺایبؿۺےہ۔ (۲)

()ج(ۺۺآرخت) راستلۺۺ ب() وتدیحۺۺ افل

________ۺۺےہ۔ۺۺپاہلل (۳)

(ۺۺ)ج(ۺۺنیت دوۺ )ب(ۺۺ اکیۺ افل(

دمصۺےکۺینعمۺۺ________ۺۺںیہ۔ۺ (۴)

ج(ۺۺےبۺاینز) اخقلۺۺ )ب( امکلۺ افل(ۺۺ)

۔ںیہنۺےہاکۺوکیئۺۺ________ۺۺۺپاہلل (۵)

اٹیب ج(ۺ) الغؾ ب(ۺۺ) دنبہ افل(ۺۺ)

::ۺدنمرہجۺذلیۺوساالتۺےکۺرصتخموجاابتۺدےئیجی۲وساؽ

اکۺاعترػۺایبؿۺرکںی؟ۺۺۺۺپاہلل -۱

اکیۺےہۺاسۺاکۺہنۺوکیئۺابپۺےہۺاورۺہنۺوکیئۺاوالدۺےہۺاورۺہنۺیہۺوکیئۺیسکۺیھبۺاابتعرۺےسۺاسۺاسیجۺےہ۔ۺۺپاہلل

اکۺاٹیبۺرقارۺدای؟ پوہیدویںۺاورۺاسیعویئںۺےنۺےسکۺۺۺاہلل -۲

اکۺاٹیبرقارۺدای۔ۺۺپوکۺاہللءوہیدویںۺاورۺاسیعویئںۺےنۺاےنپۺاایبن

ےبۺاینزۺےہۺ"ےسۺایکۺرمادۺےہ؟ پاہلل " -۳

وکۺیسکۺےشۺیکۺرضورتۺںیہنۺوہۺیسکۺزیچۺاکۺاتحمجۺںیہنۺےہۺہکلبۺبسۺاسۺےکۺاتحمجۺںیہ۔ۺۺپاہللۺ

83

وس ۃر

ل ف ال قح

تی وجآ ب وسآ ل آ

ںیمۺنکۺرشورۺےسۺانپہۺامیگنۺیئگۺےہ؟تۺاسۺوسر۔۱ 1 1

یکۺانپہۺاحلصۺرکےنۺےسۺایکۺرمادۺےہ؟ۺپاہللۺۺ۔۲

رمادۺےہ؟ربۺےسۺایکۺ۔۳

ےسۺایکۺرمادۺےہ؟ۺق ل ف ۔۴

ۺ۔۱ اؿۺامتؾۺرشورۺےسۺوجابرہۺےسۺااسنؿۺرپۺہلمحۺآورۺوہےتۺںیہۺالثمۺاجدوار،ۺ

احموۺوریغہ۔

یکۺافحتظۺںیمۺآاجان۔ۺپرپۺوتلکۺاورۺلمکمۺ رھوہسۺرکےکۺاہللۺۺپاہللۺۺ۔۲

ۺامتؾۺۺپاہللۺ ربۺرضورںیتۺوپریۺرکویناال۔اپےنلۺواال۔یقیقحۺ۔۳ ےہۺوج

ولخماقتۺیکۺامتؾۺرضورایتۺوکۺوپراۺرفاماتۺےہ۔

ۺراتۺیکۺوپۺانٹھپۺاورۺحبصۺاکۺومندارۺۺ۔۴ قلفۺےکۺیظفلۺینعمۺےنٹھپۺےکۺںیہۺ۔رمادۺ

وہانۺےہ۔

رشۺےسکۺےتہکۺںیہ؟۔۱ 2 2

ولخماقتۺےکۺرشۺےسۺایکۺرمادۺےہ؟۔۲

تبیصمۺاورۺفیلکتۺایۺایسیۺزیچۺوجۺتبیصمۺوۺفیلکتۺاکۺابثعۺےنب۔۔۱

ولخماقتۺیکۺحرػۺےسۺےنچنہپۺوایلۺتبیصمۺایۺفیلکتۺ۔ۺۺ۔۲

اترکیۺراتۺےکۺرشۺےسۺویکںۺانپہۺامیگنۺیئگۺےہ؟۔۱ 3 3

اک رۺرباایئںۺراتۺےکۺادنریھےۺںیمۺیکۺاجںیتۺںیہۺالثمۺوچری،ۺڈاہک،ۺ۔۱

اجدوۺوریغہۺ۔اسۺےئلۺاترکیۺراتۺےکۺرشۺےسۺانپہۺامیگنۺیئگۺےہ۔

ےسۺوکؿۺرمادۺںیہ؟ۺاروہںۺرپۺوھپےکنۺامرےنۺواویلں۔۱ 4 4

اجدوۺایکۺےہ؟۔۲

اجدوۺوٹےنۺرکےنۺوایلۺوعرںیتۺرمادۺںیہ۔ۺاسۺینعمۺںیمۺاجدوۺوٹےنۺرکےنۺ۔۱

واےلۺرمدۺیھبۺاشلمۺںیہ۔

اجدوۺاکیۺااسیرباۺملعۺےہۺسجۺاکۺانھکیسۺناھکانۺاورۺرکانۺرکاانۺرفکۺےہۺ۔ۺۺ۔۲

دسحۺایکۺےہ؟۔۱ 5 5

؟نیقلتۺویکںۺیکۺیئگۺےہاحموۺےکۺدسحۺےسۺےنچبۺیکۺداعۺرکےنۺیکۺ۔۲

دسحۺاسیکۺلمعۺےہ؟ ۔۳

نکۺوصروتںۺںیمۺدسحۺ)رکش(ۺاجزئۺےہ؟۔۴

یسکۺیکۺ تمعۺوۺراتحۺوکۺدھکیۺرکۺانلجۺاورۺاچانہۺہکۺہیۺ تمعۺاسۺےسۺنھچۺاجےئ۔۱

۔ویکںۺہکۺدسحۺیکۺوہجۺےسۺاحموۺوکیئۺیھبۺاصقنؿۺاچنہپۺاتکسۺےہۺۺ۔۲

:ےنۺرفامایملسو هيلع هللا ىلصرحاؾۺاورۺانگہۺریبکہۺےہ۔اکیۺدحثیۺںیمۺآپۺ۔۳

دسحۺےسۺوچبۺویکہکنۺدسحۺویکینںۺوکۺاےسیۺاھکۺاجاتےہۺےسیجۺہکۺآگۺادنینھۺوکۺ"

(اوبداوۺدۺ۔)"اھکۺاجیتۺےہ

ۺ۔۴ ےنۺرفامایۺہکۺدسحۺاجزئۺںیہنۺرگمۺدوۺااخشصۺرپۺملسو هيلع هللا ىلصاکیۺدحثیۺںیمۺآپۺ

یکۺراہۺںیمۺرخچۺرکاتۺوہۺاورۺۺپےنۺامؽۺدایۺوہۺاورۺوہۺاےسۺاہللۺۺپاہللۺۺاکیۺوہۺےسج

()حیحصۺملسم۔ےنۺملعۺدایۺاورۺوہۺاےسۺدورسوںۺوکۺاباتٹنۺوہۺپدورساۺوہۺےسجۺاہللۺ

84

وس ۃر الن اسح

تی وجآ ب وسآ ل آ

ںیمۺنکۺرشورۺےسۺانپہۺامیگنۺیئگۺےہ؟تۺاسۺوسر ۔۱ 1 1

ربۺےسکۺےتہکۺںیہ؟۔۲

الثمۺاطیشؿۺاورۺسفنۺ ےسۺوجادنرۺےسۺااسنؿۺرپۺہلمحۺآورۺوہےتۺںیہاؿۺامتؾۺرشورۺ۔۱

یقیقحۺۺااسنونںۺاورۺامتؾۺولخماقتۺاکۺۺرضورںیتۺوپریۺرکےنۺواال۔اپےنلۺواال۔۔۲

ےہۺوجۺامتؾۺولخماقتۺیکۺامتؾۺرضورایتۺوکۺوپراۺرفاماتۺےہ۔ۺپاہللۺربۺ

ۺےسکۺےتہکۺںیہ؟۔۱ 2 2 لم

ابداشہۺوکؿۺےہ؟ااسنونںۺاورۺامتؾۺولخماقتۺاکۺ۔۲

ابداشہۺوکۺےتہکۺںیہ۔ۺۺ۔۱

پاہللۺۺ۔۲ ۔۱ 3 3 ۺےسکۺےتہکۺںیہ؟ہلا

۔۲ وکؿۺےہ؟ۺہلااسنونںۺاورۺامتؾۺولخماقتۺاکۺا

سجۺےسۺتبحمۺیکۺاجےئۺ،ےسجۺامکلۺامانۺاجےئۺاورۺسجۺیکۺابعدتۺیکۺاجےئۺ۔۔۱

پاہللۺ۔۲ ووسہسۺےسکۺےتہکۺںیہ؟۔۱ 4 4

رمادۺےہ؟پھچۺرکۺووسہسۺڈاےنلۺواےلۺےسۺوکؿۺ۔۲

انخسۺےسۺایکۺرمادۺےہ؟۔۳

اطیشؿۺوکؿۺےہ؟۔۴

ےکپچۺےسۺوکیئۺربیۺابتۺدؽۺںیمۺڈاؽۺدانی۔ۺہیۺاطیشؿۺیکۺحرػۺےسۺوہاتۺےہ۔۱

اطیشؿۺرمدود۔ۺۺ۔۲

اکۺذرکۺایکۺاجاتۺےہۺوتۺاطیشؿۺےھچیپۺٹہۺاجاتۺۺپےھچیپۺٹہۺاجےنۺواالۺ۔بجۺاہللۺ۔۳

۳۶وسرةۺازلرخػۺ:آتی۔ےہۺاورۺبجۺدنبہۺاغلفۺوہاتۺےہۺوتۺوہۺووسےسۺڈاےنلۺاتگلۺےہ

ۺےہۺہک ۺںیمۺآای ۺےسۺاکپچۺوہاتۺ" :دحثیۺابمرہک ۺےکۺدؽ ۺااسنؿ ۺ اطیشؿ

ۺرکاتۺےہوتۺاطیشؿۺےھچیپۺٹہۺاجاتےہۺاوربجۺدنبہۺ ۺاہللۺوکۺاید ےہ۔بجۺوہ

)۔)وکشمۃۺرشفی"وہۺووسےسۺڈااتلۺراتہۺےہاغلفۺوہاتےہۺوتۺ

ھفۺ:آتی۔۴لک

ےنۺاسۺیکۺۺپ(ۺاتمہۺاہللۺ۵۱ہیۺانجتۺںیمۺےسۺاھت)وسرةا

بجۺاہللۺنکیلۺابعدتۺزگاریۺیکۺوہجۺےسۺاسۺاکۺاقمؾۺرفوتشںۺںیمۺرکدایۺاھت۔

یکۺۺپوکۺدیپاۺرفامایۺوتۺاسۺےنۺربکتۺوۺدسحۺایکۺاورۺاہللۺۺثآدؾۺرضحتۺےنۺپ رکےکۺاکنؽۺدایۺایگ۔ابراگہۺےسۺذلیلۺوۺوخارۺ

دولںۺںیمۺووسہسۺڈاےنلۺےسۺایکۺرمادۺےہ؟۔۱ 5 5

ووسےسۺڈااتلۺےہ؟ اطیشؿۺسکۺحرحۺدولںۺںیم۔۲

یکۺانرفامینۺاکۺایخؽۺڈاانل۔ۺپدولںۺںیمۺانگوہںۺاورۺاہللۺ۔۱

ۺرشفیۺےکۺاطمقبۺ۲ ۺاہللۺ۔دحثیۺ ےکۺذرکۺےسۺاغلفۺوہاتۺۺپبجۺااسنؿۺ

ےہۺوتۺاطیشؿۺاانپۺہنمۺااسنؿۺےکۺدؽۺرپۺرھکۺرکۺاسۺںیمۺرباویئںۺےکۺووسےسۺ

)ادنسمل(ڈااتلۺےہ۔

ونجںۺاورۺااسنونںۺںیمۺےسۺوکؿۺاطیشؿۺےکۺاسیھتۺنبۺاجےتۺ۔۱ 6 6

ںیہ؟

ربداریۺرکےتۺںیہۺاورۺوخدۺ وہۺوجاطیشؿۺےکۺاکہبوےۺںیمۺآرکۺاسۺیکۺرفامں۔۱

۔راہۺرکےتۺںیہ اورۺولوگںۺوکۺیھبۺدیسےھۺراےتسۺےسۺمگۺراہۺوہےتۺںیہ یھبۺمگ

85

وس ۃر

ل ف ال اورقح

وس ۃر الن اسح

)قشمۺےکۺوجاابت(

مہۺےنۺایکۺاھجمس؟

:اگلںیئ():ۺۺۺحیحصۺوجابۺرپدرتسۺاکۺاشنؿۺ۱وساؽ

؟سکۺوسرتۺںیمۺںیمہۺامہرےۺادنرۺےکۺرشورےسۺانپہۺامےنگنۺاکۺحرہقیۺناھکایۺایگۺےہ (۱)

اس ج(ۺۺ) وسرةۺاقلفل ب(ۺۺ) وسرةۺاالالخص افل(ۺۺ)

وسرةۺال

؟سکۺوسرتۺںیمۺںیمہۺامہرےۺابرہۺےکۺرشورےسۺانپہۺامےنگنۺاکۺحرہقیۺناھکایۺایگۺےہ (۲)

اس ج(ۺۺ) وسرةۺاقلفل ب(ۺۺ) االالخصۺۃوسر افل(ۺۺ)

وسرةۺال

؟یکۺسکۺتفصۺاکۺذرکۺےہۺپاہلل وسرةۺاقلفلۺںیم (۳)

)ج(ۺحبصۺےکۺرب ولوگںۺےکۺابداشہۺ )ب(ۺۺ ولوگںۺےکۺربۺ افل(ۺۺ)

اطیشؿۺوکؿۺےہ؟ (۴)

()رفہتش )ج(ۺۺ ااسنؿۺ ب(ۺۺ) نجۺۺ افل

اطیشؿۺااسنؿۺاکۺایکےہ؟ (۵)

ااتسد ج(ۺۺ) دنمش ب(ۺۺ) دوتسۺ افل(ۺ)

::ۺدنمرہجۺذلیۺوساالتۺےکۺرصتخمۺوجاابتۺدےئیجی۲وساؽ

ےنۺایکۺانؾۺدایےہ؟ ملسو هيلع هللا ىلصرکمیۺاؿۺدوونںۺوسروتںۺوکۺیبنۺ -۱

ۺ)دوۺانپہۺدےنیۺوایلۺوسرںیت(

ت

ذتو مع

وسرةۺاقلفلۺںیمۺنکۺزیچوںۺےسۺانپہۺامیگنۺیئگۺےہ؟ -٢

اؿۺامتؾۺرشورۺےسۺوجابرہۺےسۺااسنؿۺرپۺہلمحۺآورۺوہےتۺںیہۺالثمۺاجدوار،احموۺوریغہ۔ۺ

اسۺںیمۺنکۺزیچوںۺےسۺانپہۺامیگنۺیئگۺےہ؟ۺ -۳

وسرةۺال

الثمۺاطیشؿۺاورۺسفنۺ۔ اؿۺامتؾۺرشورۺےسۺوجادنرۺےسۺااسنؿۺرپۺہلمحۺآورۺوہےتۺںیہ

86

دسحۺےسکۺےتہکۺںیہ؟ۺ -۴

یکۺدیۺوہیئۺ تمعۺوکۺدھکیۺرکانلجۺاوراچانہۺہکۺہیۺ تمعۺاسۺےسۺنھچۺاجےئ۔ۺپیسکۺےکۺاپسۺاہلل

؟ۺانخسۺےسۺایکۺرمادۺےہ -۵

اطیشؿۺےہۺوجۺےھچیپۺٹہۺرکپھچۺاجےنۺواال)وگایۺومعقۺیکۺالتشۺںیمۺرےنہۺواالۺ،اھگتۺاگلۺرکۺےھچیپۺٹہۺرکۺےنھٹیبۺواال(ےہۺ۔

اکۺذرکۺایکۺاجاتۺےہۺوتۺاطیشؿۺےھچیپۺٹہۺاجاتۺےہ۔ۺۺپنکیلۺبجۺاہلل

اطیشؿۺےسیکۺاکہباتۺےہ؟ -۶

۔ااسنؿۺےکۺدؽۺرپۺرھکۺرکۺاسۺںیمۺرباویئںۺےکۺووسےسۺڈااتلۺےہۺےکۺذرکۺےسۺاغلفۺوہاتۺےہۺوتۺاطیشؿۺاانپۺہنمۺپهللابجۺااسنؿۺۺا

اطیشؿۺےکۺدوتسۺوکؿۺوہےتۺںیہ؟ -۷

ربداریۺرکےتۺںیہۺاورۺوخدۺیھبۺرمگاہۺوہےتۺںیہۺاورۺولوگںۺوکۺیھبۺدیسےھۺراےتسۺےسۺ وہۺولگۺوجاطیشؿۺےکۺاکہبوےۺںیمۺآرکۺاسۺیکۺرفامںۺۺۺ

ینعیۺربےۺنجۺاۺورۺااسنؿ۔ رمگاہۺرکےتۺںیہ

اروہںۺںیمۺوھپکنۺامرےنۺےسۺایکۺرمادۺےہ؟ -۸

اجدوۺوٹےنۺرکان۔ۺۺۺۺۺ

ووسہسۺےسکۺےتہکۺںیہ؟ -۹

ےکپچۺےسۺیسکۺربیۺابتۺاکۺایخؽۺدؽۺںیمۺڈاؽۺدانی۔ووسہسۺاطیشؿۺیکۺحرػۺےسۺوہاتۺےہ۔ۺۺۺۺ

اطیشؿۺےکۺےلمحۺےسۺےسیکۺاچبۺاجےئ؟ -۱۱

ایۺ"ماذاہللۺم انۺاچےئیہ۔(نطيشلا ميجرلا نم هللاب ذوعااہللۺیکۺانپہۺاحلصۺیکۺاجےئۺینعیۺوعتذ)

زعازلیۺاطیشؿۺےسیکۺنبۺایگ؟ -۱۱

یکۺانرفامینۺیکۺاورۺاطیشؿۺانبۺدایۺایگ۔ۺۺپزعازلیۺےنۺربکتۺاورۺدسحۺیکۺوہجۺےسۺاہلل